Ho. 15590
LEXDSGH DAGBLAD, ¥r^da^ 16 D©sember. Tweede Blad.
Anno 1910,
Buitenlandseh Oyerzieht.
Tweede Kamer.
Vragen en Antwoorden.
De kopstukken der partijen li ebben in
[Engeland weer allerlei belangrijke din
gen gezegd, waarop de aandaoht wel even
pag gevestigd worden. Lloyd George, de
jpinister van financiën, heeft er op gewezen,
[dat de zege voor de liberalen reeds nu be-
yochten was.
De meerderheid der regeering is reeds
groot er dan die, welke de graanredhters
beeft afgeschaft, en Zaterdag had de re
geering reeds tweeanaal de meerderheid, die
Disraeli zes jaar aan het bewind heeft ge
houden. En toch zeggon de Tory-bladen, dat
'do regeering dc nederlaag heeft geleden.
Barnes, de voorzitter van de arbeiders
partij heeft t© Croyd.on gesproken en zei Ie,
dat dc liberale regeering nu een tweede
'duidelijke opdracht van het volk had gekre
gen. Hij hoopte, dat er daarom niet meer
dwaasheden over het Hoogerhuis te berde
gebracht zullen worden. De arbeiderspartij
tiet de noodzakelijkheid van een Hoogerhuis
^liet in en do voortzetting van het bestaan
ter van is een beleediging voor de intelligen
tie van een vrij volk.
j En in bet conservatieve kamp begint de
,bneenigheid zich meer en meet te open
baren. Achteraf blijkt nu dat Balfour's
nieuwigheid, nl. de kwestie der tariefher-
ftrorfning te onderwerpen aan een referen
dum, geen gelukkige vondst is geweest.
Austen Chamberlain heeft nu ook gezegd,
zij het niet zoo ronduit als de Morning
Post'' eri anderen, dat hij uit zich zelf geen
'dergelijk voorstel zou hebben opgeworpen.
Toen Balfour het echter deed, heeft hij het
jaanv aard.
Er zal wellicht eenig verhand bestaan tns-
'Bchen de toenemende meerderheid der Re-
jgeering en de conflicten onder de oppositie.
jOver de komende zitting heeft de „Daily
•News" reeds allerlei nieuws. Wij deelen cr
ilets uit mede.
I Het nieuwe Parlement za.l op Dinsdag
;81 Januari geopend worden. Tot voorzitter
•zal Lowther herkozen worden en de rest van
jde week zal besteed worden aan de eedsaf-
Ilegging van de leden. Ook de Peers zullen
jden eed. moeten afleggen.
I Maandag 6 Februari zullen de Koning en
j'de Koningin de zitting openen. De Koning
zal zijn eerste troonrede voorlezen,
programma, dab in do troonrede
Wordt ontvouwd, zal vermoedelijk' geen
jherfstzitting in bc-slag nomen, Dc wetgeven-
:H© arbeid zal uitsluitend gewijd worden aan
Jjie Parlement wet en eenigo kiesrechthervir-
jtningen, te weten bezoldiging van de pgile-
jinentsleden, vergoeding van verkieszingson,
jkosten, afschaffing van t meervoudig kiés-
i recht en ééndaagsoheverkiezingen,
t Home Rule voor. Ierland cn Wales zal
'Diet begrepen zijn in heb programma der
lOerste zitting. Een van de redenen, waarom
.de herfst vrij moet zijn, is, dat de regeer in g
lylegenheid moet hebben voor 1912 een
,'lïomë Kule wet te ontwerpen.
I Ondertusschcn zouden wij geheet -en al
I vergeten te vertellen, hoe de stand der ver-
f kiczingen gisterennacht was. Gekozen waren
1 jtoen 239 liberalen, 257 Unionisten, 40 leden
,Üer Arbeiderspartij en 73 Ieren. De libera
len winnen 21, de Unionisten 25 en de ar
beiders 4 zetels. De meerderheid der Regie
ring is thans tot ruim 90 gestegen.
In D li i t s c h 1 a n d is nog steeds de
Moabit-geschiedenis aan de orde. Deelden
.wij dezer dagèn nu en dan wat mede over
1 de sensatie, die de Rijkskanselier in den
Rijksdag naar aanleiding van deze gesonie-
'denis deed ontstaan, telkens worden nu in
jde pers weer allerlei getuigenverklaringen
en interviews gepubliceerd, waaraan in-
iderdaad de politiek niet geheel vreemd is.
'De politie schuift de schuld op de socialis
ten, en deze verwijten der politie een uit
dagende en medeplichtige houding. Daar
wij dc Moabiterij in den laatsten tijd van
alle kanten bekeken hebben, zullen wij,
tenzij er iets buitengewoons gebeurt, er
jvöörloopig maar het zwijgen toedoen.
1 Intusschen is het gisteren in den Rijks
dag weer eens even rumoerig geweest. Do
meerderheid, in de wandeling door de op
positie het zwart-blauwo blok genoemd,
!had nl. voorgesteld om de begrootingsde-
batten te sluiten. Verschillende sprekers
der linkerzijde moesten echter nog aan het
I woord komen, en begonnen natuurlijk ge
weldig op te spelen tegen dit voorstel der
meerderheid. Ten slotte werd met 113 tegen
[112 stemmen besloten de discussie voort
te zetten.
Men herinnert zich dat de Duitsche Bijks-
ikanselier in zijn rede ook de betrekkingen
;met het buitenland aanroerde. Natuurlijk
;Zijn die woorden thans overal in de buiten-
jlandsche pers een onderwerp van bespre
king. ïn Frankrijk heeft men de toenade-
jïing die er tuasotven Rusland en
|"D u i t-6 o h 1 a n d is tot stand gekomen,
;met zonder eenige onrust gezien en de Fran-
ificlie pers vraagt of deze toenadering ook
ieenigen invloed zou kunnen hebben op het
Fransch-Russisch verbond, waarbij ook En
geland is opgonomen. Daartegenover staat
zooals men weet heb Drievoudig Verbond
Tan Oostenrijk, Duitechland en Italië.
Om de vrienden in Frankrijk gerust te
stellen heeft het Russische blad do „Nowoje
iWremja" een officieus artikel waarin ge-
tengel wordt dat de Fransche pers wel wat
'overdrijf. Er is geen aanleiding tot vrees,
jwant Bethmann HolLweg heeft in zijn re
ide niet het minsto toegevoegd aan hetgeen
Russische' minister Ss&ssonof reeds on
geveer een maand geleden heeft gezegd
Deze had toen verklaard dat alle Russisoh-
puitsche quaesties bestudeerd waren uit
if®t oogpunt, dat geen.verandering mocht
komen ia den politieken toestand, waarin
Euro pa zioli op dit ©ogenblik bevindt,
Aw.z. dat de twee mogendheden getrouw
rijven aan de politieke groep, waartoe zij
Bekooren. De kanselier heeft opnieuw b©-
dat de Paissisck-Duitsche onderhan-
.uelingcti slechts hebben geioopen over parti
culiere quaestiea die in geenerlei verband
staan met de groote lijnen van de algemee-
no politiek der beide mogendheden. De twee
verklaringen, dio van Ssassonof en van
Bethmann Hollweg, kenschetsen dus vol
komen den waren aard van de ontmoeting
te Potsdam. Welke reden vraagt het blad,
is or derhalve voor ongegronde commenta
ren en voor vrees?"
De republiek Zwitserland heeft
gisteren haar nieuwen jaarlijkschen Presi
dent gekozen. Ditmaal ig de minister van
binnenlandsche. zaken de gelukkige, de heer
Bucket.
Aan de orde waren in de zitting van gis
teren de algemeene besohouwingen over de
Oorlogsbegr oot i n g.
De heer A r t z noemt de stijging der oar-
logsuitgaven onrustbarend en daartegen
over staat geen vermeerdering onzer weer
kracht. Hij maakt hier dezen Minister geen
verwijt van. Doch het is niet te ontken
nen, dat het met de marschvaardigheid on
zer troepen allertreurigst is gesteld.
De viermaanders moeten hoe eer hoe be
ver verdwijnen en met korten oefeningdijd
zonder vooroefening komt men er niet. Eu
als men blijft voortgaan in de richting van
verkort verblijf in de kazerne, zal het voor
spr. een punt. van ernstige overweging uit
maken of hij voor meerdere uitgaven voor
de doode weermiddelen zal stemmen.
Hij vraagt ook eenige traktementsverhoo-
ging voor genieofficieren.
Het twee-ploegenstelsel is een jammerlijk
mislukte poging tot verbetering.
l)e opheffing van den fouriersrang zal een
volledige desorganisatie der compagni ^ad
ministratie ten gevolge hebben.
Spr. protesteert ten krachtigste tegen het
optreden van den 2den luitenant Nolthemus
te Breda, die Katholieke miliciens bespotte
in hun godsdienstige gevoelens, zooals -r-
kend wordt door de commissie van onder
zoek, al beschuldigt deze den milicien De
Groof dan ook van overdrijving in zijn be
weringen. Hij brengt dien milicien hulde
voor het karakter, dat hij. getoond heeft.
De lieer Eland stemt in met het pro
test van den heer Artz.
Hij dringt aan op spoedige indiening dor
gewijzigde Militiewct en vraagt, indien het
ontwerp niet ka-n inkomen voor de behan
deling der kustverdediging, "overlegging
eener nota.
De vergoeding der kostwinners wenscht
hij vervangen te zien door vrijstelling.
Hij vestigt de aandacht op den kader-
nood bij" de" landweer.
Voorts bespreekt hij, de officicrstrakte-_
menten; hij acht het verkeerd, dat de Mi
nister alle officieren over één kam wil
scheren.
Hij dient ech amendement in op het
eerste clor 25 artikelen, die gewijzigd zou
den moeten worden om. aan zijn denkbeel
den te gernoet te komen. Wordt dit amen
dement aangenomen, dan (heeft de Kamer
daarmede beslist', dat de Minister met een
nieuwe regeling moet komon.
De heer Van VI.ij men klaagt over het
hooge eindcijfer der begrooting. De rege
ling der officierstraktementen is evenwel
noodzakelijk en hij kan zich neerleggen bij
het systeem des Ministers, ofschoon in c'e
toepassing van dat systeem fouten zijn.
Hij vindt het echter zeer jammer, dat niet
te gelijk bevordering en pensionneering
worden gewijzigd. Hij vraagt daarom óo-
schorting der invoering van de nieuwe
traktcmentsregeling voor een paar maan
den, om eerst de pensioenwetten en de be-
vorderings-wet met de nieuwe regeling in
overeenstemming te brengen. Hij noemt
eenige feiten, die wijzen op achteruitgang
van de tucht. Vooral de onderofficiersver-
eeniging „Ons Belang" acht spr. een groot
gevaar. Voorts dringt hij aan op spoed
met de invoering van het capftnlanten-
stelsel. Met de slagvaardigheid van het
leger is het treurig gesteld en een der oor
zaken daarvan is de afschaffing van het
blijvend gedeelte. Ook met de landweer is
niet alles in orde. Deze moet oefenen op
het terrein, waarop zij eventueel moet
werkzaam zijn ter dekking der mobilisatie.
De heer Van den Borch vanVer-
wolde huldigt de Regeering voor liaar
voornemen tot wijziging der Militiew et en
voor de indiening der kustverdediging en
sluit zich aan bij do tijdens liet algemeen
debat uitgesproken redo van den heer Lob
man. Hij dringt aan op een voorkeuring
voor miliciens, op een weerbelasting en op
verbetering der regeling van de schietoefe
ningen.
De heer Ter Laan zette in de eerste
plaats liet sociaal democratische standpunt
tegeu het militarisme uiteen; bezag van dat
standpunt af liet gesukkel met onze ooiiogs-
begrooting sedert 1901 en critiseerde t-f-n
slotte heb beleid van den tegenwoordlgen
Minister van Oorlog. Spreker kondigde, in
veihand met de voorgenomen traktements
herziening voor de officieren, een motie
aan, waarbij de Kamer, van oordeel, dat
de Begeering .geweigerd heeft een tijdelijke
traktementsverhooging van de lagere amb
tenaren, wegens stijging der levensmidd dóri
en die weigering gegrond heeft op den
slechten financieelen toestand, uitspreekt,
dat geen gevolg moet worden gegeven aan
de voornemens tot verbooging der officiers-
salarissen.
Spreker stelde, tegenover hen, die van
een mislukking van Ihet tweeploegenstelsël
spraken, zijn overtuiging, dat dit een voor
barig oordeel is, omdat tot dusver met dat
stelsel geen eerlijke proef is genomen, liet
stelsel wordt tegengewerkt z. i. klaarblijke
lijk om verzwaring van lasten te verkrijgen.
Opnieuw drong spr. aan op afschaffing van
de derde herhalingsoefening.' Spr. schilder
de minister Cool af als oveh militaristisch
als zijn voorgangers, wat *ooral blijkt uit
zijn streven naar verlenging van den diénst-
tijd. On-demooratisoh regeert deze Minister_
ook, getuige rijn plannen omtrent de offi
ciers-opleiding.
Van ernst, noch bij het verminderen van
persoonlijke lasten, noch ten opzichte van
bezuiniging is bij het Departement van Oor
log eenige sprake en spreker betwijfeld© of
d© pas benoemde bezuinigings-commissie,
gelet op de tegenwoordige stemming :n de
Kamer, iets zal kunnen uitwerken. Op be-
zuinigingsgebied ware verbetering te bren
gen door te letten op de wensohen van de
onderofficierenvereeniging „Ons Belang"
en spr. drong alsnog aan op benoeming zan
een gesohikt onderofficier in de bezuini
gings-commissie.
Sprekr bepleitte o.a. nog betere bezoldi
ging van de schrijvers aan het Departement
van Oorlog en verklaarde zich bij voorbaat
tegen hét amendement der Commissie van
Rapporteurs, dat. beoogt terugneming van
de wijze van bezoldiging der vrijwillig die
nende onderofficieren. Ten slotte sloot spre
ker zich volkomen aan bij hen, die opkwa
men tegen kwetsing van godsdienstige ge
voelens in dienst, maar vroeg tegelijkertijd
optreden tegen propaganda in de kazerne
voor Christelijke onderofficieren-verecnigin-
gen, gelijk in een der kazernes te Amster
dam is gesdbied; een optreden tegen kren
king ook van de politieke overtuiging der
militairen.
Spreker diende thans de hiervoren be
doelde motie in.
De motie komt onmiddellijk in behande
ling.
De heer Thomson constateert, dat
het tweeploegcnstelsel is mislukt en be
streed de neiging tot verlenging van den
eersten oefeningstijd, alsmede de voorstel
len tob uitbreiding van het beroepskader
en de reorganisatie van de artillerie. Spr.
ried aan de werying te beperken en slechts
de beste elementen in de kazerne to bren
gen. Hij keurde het beginsel af oud-offi
cieren en onderofficieren te verplichten tot
de verdediging bij te dragen. De Min. werd
door hem uitgenoodigd zich! uit te spreken
voor het schieten op Zondag. De landweer
moet de geweren in handen houden.
Spr. aanvaardde uit een tactisch oogpunt
de drie-stiikken-batteryi
Acht echter de Min. de. artillerie te zwak,
dan begrijpt spr. niet hoe de Min. zijn
handteekening kan zetten onder het kust-
vercledigingsvoorstel, waarbij1- 150 stukken
mobiel worden gemaakt in de kustvestin-
gen. Hij waarschuwde tegen de mitrailleurs
als apart wapen.
Bij de leiding van zijn departement staat
de Min. te veel onder den invloed van zijn
organen; zijn houding is te'zwak en bij
zijn benoemingen geeft het legerbelang niet
den doorslag. Spr. critïseerdc daarbij de
benoeming van den inspecteur van de ca
valerie, na diens bestraffing wegens duel-
leer'en. De Kamer zou zich over de duel-
kwestie uitspreken bij dé motie, dio spr.
daarover zou indienen.
Het instellen van reserve-officieren bij
den gcneralen staf is onwettig; de regeling
bij Kon. Besluit ongeoorloofd. Spr. keurt
de wijze af,-waarop de Minister een benoe
ming deed tot reserve-officier bij den gen.
staf.
Hij brengt den Min. huilde voor heb oplos
sen van misstanden bij bet 8ste regiment
te Arnhem. Ook voor de uniforme officiers
traktementen-verhooging prijst spr. den
Min., al had hij liever daarbij verband ge
zien met de pensioenen; de zaak is echter
urgent.
De geest in bet kader besprekende, vroeg
spy. wat de heer Van Vlijmen toch tegen
den on&erofficiersbond „Ons Belangheeft.
De soldij-wet heeft een slechten geest ge
bracht. De nieuwe beginselen van dc soldij-
regeling voor d© onderofficieren keurde
spr. goed, maar de regeling van het huwe
lijk is verkeerd. De Min. doet een goed
werk met in kleinigheden tegenover het
leger inschikkelijk te zijn.
Het is niet geraden in het Zuiden een
tweede opleidingsschool voor militiekader
op te richten zooals in Amersfoort.
Ten slotte stelde spreker, ook namens de
heeren Eland, Roessingh, Van Hamel, De
Meester en Roodliuyzen de volgende motie
voor: „De Kamer, kennis genomen hebben
de van de bevordering tot inspecteur der
cavalerie van een kolonel, die kort geleden
geduelleerd heeft; het duel onvoorwaarde
lijk afkeurende; vertrouwt-, dat in de toe
komst maatregelen zullen achterwege blij
ven, die, gelijk door cTeze bevordering, den
indruk zouden kunnen vestigen, dat het duel
niet op die doortastende wijzo bestreden
wordt, als noodzakelijk is, en gaat over
tob de orde van den dag."
Deze motie wordt dadelijk in behandeling
genomen.
De heer Van Nispon tot S e ve
na e r (Rhcdtn) wilde pensioen voor hen,
dio in den dienst een ziekte kregen, dio
zioh anders niet zou hebben geopenbaard.
De heer Ileomskerk besprak den
weerzin van ons volk tegen den dienst en
wees op een middel om aan boter kader
te komen (gelegenheid aan jongelui van 17,
18 en 19 jaren, om als vrijwilliger in dienst
to treden).
De beer Marohant zeide, dat er
maatregelen noodig zijn tegen de stijging
van uitgaven. Er moot meer samenwerking
zijn tusschen Reg. en Kamér. Vele en juiste
gegevens zijn noodig. Voorts bespreekt de
heer Marohant de soldij-regeling, dio hij
mislukt noemde. Ook werving achtte hij
niet doeltreffend. De Min. neemt te veel
proeven met het leger, nu weer met de land
weer.
Spr. waarschuwde tegon con eenzijdig op
treden tegen „Ons Belang."
De heer Tydeman spreekt van de
guerilla, die in de Kamer tegen Oorlog ont
staan is. Het is moeilijk voor de Regee
ring om rapporton over te leggen en de
Kamer, bemoeit ,zieh te veel met Oorlog;
dat heeft de sympathie voor het leger weg
genomen bij het volk. Er zijn andere mid
delen noodig om het leger populair to ma
ken dan het volk mot premies te paaien
voor opkomst bij do landweer. Een marsch-
vaardig en slagvaa. 'ig leger hebben wij
niet. Do Kamer zelve is hieraan mode schul
dig door haar bemoeienis met kleinigheden.
Spr. wilde alles afdoen, wat afgedaan kan
worden en keurde het af, dat dc Min. zijn
gewichtige voorstellen weer uit de begroo-
ting wil nemen. De bezuinigingsoommissie
heeft een ruime opdracht, die ruimer had
kunnen zijn, als zij een gekecle legerorga-
nisatie had te ontwerpen gekregen met fi
nancieel© plannen. Deze oommissie moet
niet tot uitstel aanleiding geven, 's Minis
ters landweerplannen zijn urgent en prac-
tisch. De urgentie geldt ook voor de reor
ganisatie der artillerie. De afschaffing van
don fouriersrang ia verkeerd geweest.
Spr. prijst het in don Min., dat hij, om
het vertrouwen te herwinnen, de fouten der
levende strijdkrachten bekent.
Spr. vroeg meer schoenen voor de infan
terie en keurde heb instituut van sergeanten
lste klas af wegens te groote subjectiviteit
bij do beoordeeling.
De heer Duymaer van Twist was
dankbaar voor de Bezuinigingscominissie en
voor do Mem. v. Antw. Hij vroeg naar de
plannen met do landweergeweren en naar
het capitulantenstelsel.
Spr. wilde op Zondag vrijheid om niet te
schieten.
Wat dacht de Min. van do verbetering in
do vooruitzichten der pontonniers?
Ten slotts sprak deze heer over de be
palingen omtrent het huwen van onderoffi
cieren en over „Ons Belang."
De vergadering wordt daarna ver3aagd,
om tien minuten voor zevenen, tot heden
morgen.
Stoomschepen.
Vertrokken:
Hollandia, 14 Doe., v. Amst. n.
Brazilië en Buenos-Ayres; Rijnland, 13
Deo. v. Buenos-Ayres n. Amst.Priam,
v. Batavia n. Amst., 12 Dec. v. Port-
Said; P erseus, v. Japan n. Amst., 12
Deo. v. flfptrt-Said; Meissen, v, Java
n. Amst., 12 Dee. v. Port-Said; Kron-
p r i n z, thuisreis, 12 Dec. v. Marseille
P r i n z R e g- o nt, thuisreis 12 Dec. v. East
London.
Gepasseerd:
Zaandijk,, v. Baltimore n. Rott. 14
Dee. Lizard; K e d i r i thuisreis 14 Dec.
Gibraltar.
Gearriveerd:
T e r n a t e, 14 Dec. v. Java te Rotfc.
B i 11 i t o n 14 Dec. v. Amst te Sabang;
Ko.ningWillcml, 14 Deo. v. Amst. te
Sabang; Z e cl a n dia, uitreis 13 Dec. to
Santos; Herzog, uitreis 12 Dec. te. Aden.
Gemeenteraad van Leinmiden.
Voorzitter: burgemeester Ninaber.
Afwezig: de heeren Roest en Koot.
De heer L. Bouthoorn werd voor 1911
weder benoemd tot gemeentegeneesheer.
Aan de Diakonio der Ned.-Herv. Gcm.
zal op haar verzoek betaald worden f 30,
haar toekomende van de pacht van het
vischwater, o/ndab een gedeelto daarvan
aan haar behoort, over de jaren '08, '09 en
'10. In 1911 zal het vischwater weder ver
pacht worden en dan in de conditiën opge
nomen worden, dat die f 10 voortaan be
taald zullen moeten worden door den
pachter.
Op verzoek der bouwvereen. „Gemeente
belang" werd ingetrokken het Raadgbesl"'-t
van 25 October, waarbij bepaald wis, dat
deze Vereeniging voortaan voor het gebruik
der Raadszaal f 5 huur zou moeten afstaan,
op grond, dat deze Vereeniging doet, w tfc
de gemeente anders zou moeten doen en
de Vereen, dan voor een nadeelig saldo
komt te staan.
Om dezelfdo redenen werd ingetrokken
het besluit, waarbij be p au ei was. dat de
afd. van „Het Groene Kruis" f 5 huur zou
moeten geven voor gebruik der Raadszaal.
Het besluit tot verl'eenen van een voor
schot aan de bouwvereen. gemeentebe
lang" ondergaat op verzoek dier Vereen,
een wijziging. Gevraagd was f 16,000 tegen
3 pCt.j aflosbaar in 50 jaar, doch later
bleek, dat dit zou moeten zijn f 16.027bo
vendien gaan B. en Ws. niet mee met de
3 pCt. rente, daar do rente stijgt en daalt
van de N. W. S. Daarom wordt voorgesteld
een voorschot te verleenen van f 16,027
tegen dezelfde rente, dio het Rijk vraagt
van de gemeent. Aldus besloten.
Vastgesteld werd een staat model 0 tot
wijziging der begrooting 1910.
Medegewerkt zal worden tot rectifioatie
van vorkeerde tenaanstelling van een aloot,
ligende in bot vroeger eigendom van de
Wed. Damman, thans eigendom van den
heer Van Poelgeest, en staande op naam
der gemeente.
Inzake de voorgestelde demping van de
sloot, liggende voor de school en dc onder
wijzers woning, thans begroot op een
dikke f 200, wond besloten zich eerst nog
eens t-e. verstaan mot do eigenaars der aan
palende eigendommen ten einde de dem
ping verder te doen plaats hebben.
Inzake den nieuwen kaaimuur in het
dorp werd besloten den opzichter te gelas
ten, dien aan h'et einde te verhoogen, zon
der kostenverhooging.
In de êohoolgeldverordcning werd thans
bepaald op verzoek van B. en Ws., dat dc
Raad voortaan zal uitmaken wie on- on wie
minvermogend zijn.
Zonder -verder© bespreking werd goedge
keurd het nieuwe 1 ooncept-poli tie-verorde
ning.
Niet ingegaan werd 'op het voorst-el Ier
Goaondhoidscommissie om in dio verordening
op te nemen bopalingen omtrent uit nool
geslacht óf gestorven vee, bedorven eetwa
ren, enz.
ïh de begrooting voor 1911 werden op vér
zoek van GecL Staten enkele wijzigingen
aangebraoht.
In de verordeningen op de heffing en
invordering van kadegeld werden enkele re
dactie-wijzigingen aangebracht.
De gemeente-woning aan de Bilderdut-i-
merbuurt werd verhuurd aan G. van Alfoii,
benoemd lantaarnopsteker in het d>rp>;
voor f 1.50 per week.
Aan de erven wed. Noordman cn L. H.,
Warnaar, werden respectievelijk 6 en 3'
maanden afschrijving van hoofd, omslag
verleend.
De aanslag schoolgeld van Zwier werd ge-,
handhaafd en die van Horstman tot de
helft verminderd.
In het nieuwe jaar zullen de schoolgell-
waabetaiers vervolgd worden.
Een voorstel-Van Leeuwen, om door een
deskundige nog eens een onderzoek in te
doen stellen naar droogmaking van den
Geerpoel met eigen bemaling, uithoofde der
hooge tuinlandprijzen, viel met 3 tegen 2
Stemmen.
Tegen stemden do heeren Jansen, Kooy
en Kiebert.
Vóór cle heeren Van Leeuwen en De Kijic.
Nadat do Voorzitter den leden een zalig
cn goed uiteinde clezes jaars gewensoht had,
daar deze vergadering wel de laatste dea
jaars zal zijn, wercl de vergadering gesloten.
Vraag: Uit uw antwoord op de vraag
„twee handen op een buik", bleek, in ver-
band met mijn toelichting der vraag, dat
ik de juist o beteokonis niet had begrepen.
Omtrent den oorsprong er van Hot u mij
echter in hot onzekere. Uitdrukkingen als
deze, zooals er uit hot oud-Hollandsoh af.
kanis tig, nog eon menigte, in gebruik zijn,
cntleonen liaar bestaan en boteekenis, bijna
zonder uitzondering, aan bedrijven, ambten,
zeevaart eu dergelijbcn en wordt in da,tj
verband hot woord „buik" .aangetroffen o.a,/
in liet kuiporsbodrijf, do vissclierij, dc scheep
vaart, de bouwkunde, het smidsvak ei] anders
zins. In dio richting vermeen ik het ont
staan van gezegde uitdrukking' te moeten
zoeken, daar zo, teruggebracht op een
lichaamsdeel, geen enkeion zin heeft in den
aard der beteokonis waarin ze thans nog
gangbaar is. Is dezo zienswijze juist, clan
is het onkiescho van de uitdrukking mij'
niet rockt duidelijk. Zoudt u nog eons dc
ïuooite willen nemen om te doen opsporen
liet ontstaan der uitdrukking on waaraan
'ze haar strekking ontkent? Daar toch komt
het m. i. in dozen alleen op aan.
Antwoord: Do in zen dor vergist zich1
als hij meent clat doze on dergelijke oud-
Hdlandscho zegswijzen bijna zonder uitzon-
doring ontleend zijn „aan bedrijven, amb
ten, zeevaart en dei*gelijke." Indien hij zich!
do moeite gooft bijv. het spreekwoorden-;
boek van Harrabonnee of dat van Stoett
(in olko universiteitsbibliotheek voor -ieder
te raadplegen) in te zien, zal hij hot onge-
rijmde zijner mooning bomerkon. Tal van
spreekwijzen zijn natuurlijk ook' aan liet
(menschelijk lichaam ontlatend ën er is geen;
énkele reden om! te twijfelen aan de juist- 'j
beid der verklaring die Stoett, in navolgtnJg
van liet groote Woordenboek der Nederw
landsohe Taal (Deel V, 1755, op hot woord
Hand), geelt.
Dat do uitdrukking onkies oh zou zijn,
kan alleen iemand meenen die zoo preutsoh
is dat hij zelfs heb woord „buik" onfat
soenlijk aoht. Een onwelvoeglijk© bedoeling
heeft do zegswijze allerminst. Zij is in scherts
ontstaan, uit welke oorzaak is thans niet
moer met zokerhoid na te gaan, want nio-
•mand heeft het noodig goaclit dat toen oj>
to tookcncn. Imtoers do uitdrukking is spre
kend en voor ieder duidelijk, dio eonig in
zicht in volkshumor heeft.
De oudst© bewijsplaats, waar de uitdruk
king tot. dusverre opgemerkt is, is in de
verzameling spreekwoorden van J. de Bruno:
Niouwo Wijn in oud© Lóer-zacken (Middel,
burg, A°. 1636), blz. 345, waar dio ver
meld wordt to zamen met een gelijkbotecke-
nendo zegswijze, dio meteon ter verklaring
van den oorsprong vergeleken kan worden:
„Het zijn twee billen in één broeck. Het
'zijn tweo handen op één buvek." 't Is echt©
Volksschcrts, toekenachtig en daardoor pak-
kond. Ala men b.v. denkt aan de bckcudq
(en thans zoo gezochte) zittende mannet.ks
vati Delftsch aardewerk, die hun handen
op dou dikken buik houden, begrijpt men
dat hier volstrekt niet iets onwelvoeglijks
wordt bedoeld.
Wij hopen dat de inzendor hiermee te
vreden is.
Vraag: Zoudt» u mij ook kunnen med-s
deelen waar en hoe laat de heer H. J.
Willing zijn rede zal houden over de re
gels van het voetbalspel op 17 Dec. a.s.
Wat bedraagt dc entree
Antwoord: Wend u tot het lies tuur
van den Lcidscinen Voetbalbond, adres den
hoer A. J. Bronkhorst, Botermarkt alhier.
Vraag: Zou u mij geen uitlegging kun-
bcn £3®pn, wat de regel van drieën is, daar ik
het naar aanleiding van het rijstraden gaar
ne zoii weten
Antwoord: Do regel van drieën is een
rekenkundige bewerking, die berust op de
hoofdeigenschap der evenredighedenn.l., dat
het product 'van de uiterste termen gelijk
is aan hot product van de middelste. Bijv.
Als 2 pond. 7 gulden kost, hoeveel kost
dan 5 pond. De bewerking geschiedde al
dus: 2 pond5 pond 7gld.xgld.;2Xx
.5 K 7; 2 x 35; x - 17l/2- Dus 5.
kost 17l/2 gld.
Men schrijft ons:
Naar aanleiding van de vraag: „Hoe men
zich hot best kan ontdoen van beschreven
of bedruktpapier," doel ik u mede, dat
J. Latervoer, Magdalopa-Moonsskrant 43,
ton allen tijd© bereid is dergelijk pa.piër,
wog te halm. Dergelijke gelden komen ten
gonde aan. ih©t fonds, tot het stichten van
©en rust- ©n hers tel li ngsooéd voor tubor-
culeiLsê typografen. Een'nuttig werk en wat
H zeker geen tijd zal kosten.
