Automobielen SlOtOblOOi geiard k see
Coöperatieve Bouw.
Nutslezing
XiEIDSGH DAGBLAD, Woensdag* 7 December. Derde Blad.
Anno 1910.
Kamers gevraagd.
WW Hoesten
Kortademigheid.
Agent-Levensverzekering
De Heer A. BOONISMA,
den Heer Mr. A. W.KAMP.
„SANITAS",
PERSOVERZICHT.
fgo. 15532.
g
Jk PÜ OH Hoofdagent: "t"
BREESTfiAAT 28.
Een Leer (geen student), zoekt
tegen Maart of Mei, oen groote
tStcdeerknnier, (of een Suite),
met een frisscke Slaapkamer, liefst in
een toebuis. Brieren Bur. van dit Blad
onder No. 6621. 8
Het boste middel is Sanitas' Teer*
Cap«nles 50 Cts. per doos.
SAN9TAS, Steenschuunl.
6642 7
wordt te Leiden gevraagd. door een reeds sedert jaren met succes"
vrerkende MaatschappU wegens het aftreden van haar tegenwoordigen agent-
(Verdiensten ƒ2.50 p. w.) Ter voorkoming van noodeiooze sollicitaties
worden gegadigden attent gemaakt dat alleen energieke personen in aanmerking
komen, welke goed bespraakt zyn, en zich bekwaam achten het agentuur uit te
treiden. ƒ50 borgstorting wordt vereischt. Br. franco onder No.
6626. Bur. van dit Blad. 20
Met ingang van 28 November is aangesteld
ais Depothouder van ons Filiaal Nisuwstraat Leiden,
en is deze uitsluitend gerechtigd namens ons gelden te
ontvangen en daarvoor kwijting te verleenen. (1635 20
VELO-Waschmacliine-Maaiseliappij.
Deelgenooten gevraagd, tot het oprichten van een
Coöperatieve Bouwvereeniging, waarvoor reeds
grond is aangekocht aan den Witten Singel, tegenovër de
Sterrenwacht en waarvoor reeds drie deelge ooten zijn.
Brieven worden ingewacht, bij J. J. Dli OLER, Beesten
markt 36, Leiden, Teleph. 628. 6579 24
op Vrijdag; 9 December,
's av. 8 uren, in het Nutsgabouw
DDOR 6612 10
Wi! zooveel
mogelijk de
Zondagrust
van uw naasten eerbie>
digüci. Sioop niet op
Zondag wat gij op andera
dagen kunt bekomen.
wegens sterfgeval.
De Deurwaarder P. H. VAN THtEL
•alop Vrijdag9Becemb*rI9lO,
's morgen» haltelt in <1e Kaam-
steeg; No. 25 to Leiden, publiek
verkoopendon inventaris van een
TÓU W WINKEL, als diverse par
tijen Hennep-, Veer-, Manilla-
en machinaal Touw, Koord,
Band, Leidsels, Stcigertea-
wen, Bastei-netton, Keepen,
Halsters, Paarden-en Koedek-
ken, partij Hennep. Bascule
en Gewichten, oeuig Meubilair,
enz. Een uur te voren te lien. 6547 19
GEN£l>3KUNDiGE INRICHTING
128 Prinsestraat 128, Ben Haag,
Zitlingslokaal te Leiden; 33 Ijinwsteeg 33.
Behandeling van Wonden, Zweren, Eczeem,
Bloed, Huidziekten en Zeers Beenen Geheel
nieuwe methode. Gedurende de behandeling kan
men z(jn bezigheden biyven waarnemen.
Speciale behandeling Tan Vronwen-
ziekten en ziekten der Urinewegen*
Do Geneesheer is eiken Zaterdag te Leiden te
conaulteeron van ÏO 1 uur 6563 32
NiEUWSTEEG 33.
Deze Oruydenw(jn ie zacht en
bevat veel Plantenstaal. By
zwakke maag kunt g(j het ge
bruiken.
Hebt gjj de BOBST-Crnyden
wijn DB HAAS reeds aangewend?
Velen vinden er baat by
CBIJVDENWIJN BB HAAS.
ZU g(J 'e morgens al vermoeid?
Hebt gij een witte kleur? Z(jt g|J
zenuwachtig? Neemt dan S maal per
dag een eetlepel Cruydenw(jn
DE HAAS met el vermengd, spoedig
gevoelt g(j O beter.
Groote fl. 1.05, kleine 11. I 0.65 verkrijgbaar bh J. H. DIJKHUIS
REYST KRAK en KRUIStNGA, te Lalden; GEBRs. BLOKPOEL, Noord-
einde en J. HAPPEL, Wagenstraat, Den Haag; Wed. HAN3SEN, Liseo-
J. VAROSSIEAÜ, Alphen a/d. Ryn; BLOOT, Katwijk a/Zce. 8243 24
In een artikel Wie heeft en wie
tiiet heeft zegt „H et Volk:''
Wanneer men in do bladen in deze dagen
de verslagen der zittingen van de Tweede
Kamer leest, treft men om een haverklap
aan tussoken haakjes geplaatste" woorden
als: „Vroolijkheid", .Hilariteit", „Gelach",
i,Luid gelach", „Daverend gelach", ,,Lang
aanhoudend, bulderend gelach", en men
leest verhalen van een Kamerlid, dat in zijn
Redevoering met èen_ minister een wedden-
EChap aangaat om een rijksdaalder, on van
(een minister, die mot komische gebaren en
ren guitig gezicht zijn portemonnaie uit den
vak baalt om dien riks op de groene tafel
te deponeeren Men gevoelt soma de nei
ging in zich opkomen, om aan den kop van
al dio .kolommen druks to zoeken, ten einde
eich te vergewissen, of men nie-fc per abuis
in de plaats van het Kamerverslag de too-
neeirubriek ea daarin de recensie over een
dolle klucht van den schouwburg vah Profc
of van Speenhnff's Vroolijk To one el is
gaan leien.
Wij zijn waarlijk niet ongevoelig voor hii-
tüor ea niet afkeerig van een gosde grap.
Maar wij zijn er zeker van dafc wij uitspre
ken wat in breedo kringen van het volk
leeft, wanneer wij zeggen, dat de luchtharti
ge, speelsoho en daardoor cynische wijze,
waarop thans, onder het regime van heit jo
lige christendom, met do hoogste levensbe
langen van de bevolking wordt omgespron
gen, een gevoel van diepe walging moot
Wekken.
Wij leven in een tijd, waarin de prijzon
taan tal van levensmiddelen zich in snelle
stijging bevinden en dus in tienduizenden
gezinnen de vele zorg, die de noodzakelijk
heid om met een schamel loontje rond to
Scharrelen oplegt, steeds feller nijpt.
Wij leven in een tijd, waarin de nooddruft
dierzelfde reeds zco zwaar met zorg beladen
arbeidersgezinnen nog sterker bedreigd
wordt, doordat een verhooging -van het ta-
irief van invoerrechten, belastingen ook op
aueel en op tabak in het vooruitzicht gesteld
zijn, die de prijzen der levensbenoodigdke-
flen en van de poovere genoegens, die ook
ide armste zich wil gunnen, nog verder zul
len doen stijgen.
Wij leven in een lijd, waarin die op do
grooto- volksmassa, op de het meest inet zor
gen boladenen vooral drukkende belastingen
in de eerste plaats strekken zullen, ten oin-
do nieuwe tientallen van mjllioenen guldens
te werpen in den muil van dep onverzade-
lijken militaristischen Moloch, voor oorlogs
schepen en voor forten op de duinen.
Wij leven in een tijd, waarin al wederom
nieuwe druk op de schamele inkomsten der
öleohfcst-gestelden in het verschiet gesteld
wordt in den vorm eener pensioenbclastiag
We verplichte opbrengst eener premie van
de jeugd tot aan den ouderdom, ten einde
Wan den afgeleefden zwoeger op zijn levens
avond met een paar guldens per week af te-
techepon.
Wij leven in een tijd, waarin de justitie,
die zioh het reobt toekent om dagelijks tien
tallen personen voor lange jaren van hun
vrijheid te bcrooven en die aldus een functie
tvan het grootste gewicht in de maatschap
pij bekleedt, voor de oogen van gansch de
fcatie wordt blootgesteld als een kliek van
fcls klissen aan elkaar hangende en elkaar
door-dik-en-dun beschermende, totaal buiten
het gezonde rechtsgevoel des volks geplaat
sts mensohjeseen tijd, waarin de eisch om
grondig© hervorming van de samenstelling
der justitie met elementaire kracht zich
«aanbreekt.
Wij leven in een tijd, waarin, een schielijk
Wft-ssend deel der bevolking zioh zijn men-
edienwaarde, zijn machtvolle en gewioh-
positie in het productieproces, in de
maatschappij bewust wordt en waarin van
dat groeiend bewustzijn getuigenis wordt af
gelegd. door den zich in steeds breeder lan
gen voortplantenden eisch van een menach-
waardigen arbeidsduur en van medezeg-
Chap in het staatsbestuur, van ophef-
der etaatsvoogdij over de groote meer
derheid der volwassen ingezetenen, van de
invoering van het algemeen kiesrecht.
En in deze tijden van den allerhoogsfcen
ernst wordt het land bestuurd door een Re
geering, die in de lafste grollen en uien
haar eenige kracht zoekt, maar die zich
impotent of onwillig toont om ook maar aan
j. één der vele zoo diep in de nooden des volks
wortelende eischen in eenigszins behoor
lijke mate te gemoet te komen, wier kwink
slagen-politiek nergens anders toe diens
dan juist om dio onmacht en dien onwil met
1 een glinster énden sluier van snedige uit
vluchten en boertige vroolijkheid te bedek
ken.
Gelukkig, dat de oogen voor dit ijdele,
treurige spel steeds meer opengaan. De
begroofcingsdebatten leveren trouwens, on
der alle kluchtspelregie cn onder alle ge-
plukhaar der burgerlijke partijen voor Je
regeerma-cht stof te over om dit proces vaa
toenemend inzicht te verhaasten. Waaneer
een minister den aandrang, om, met het oog
op de stijging in dep rijzen der levensmidde
len de looncn der lager bezoldigde beambten
te verhoogen, afwijst met -do -spotteod-noo-
nendo opmerking, dat de msnschen ''t blijk
baar nog zoo slecht niet hebben, want dab
men Jan-en alleman maar fiets ziet rijden,
en daaraan toevoegt de kwasi-ernstige ver
zuchting, de beste komieken zijn soms
het grappigst als zij net doen alsof zij ern
stig zijn dat „tot groot leedwezen der Ro-
geering" „de toestand van 's lands schat
kist" niet toelaat om „matige ver hoog-n-
gen toe te staan"; als diezelfde regee
ring dan een voorstel indient en handhaaft
om meer dan een half millioen te besteden
voor de verbetering van slaapplaatsen in
een der woningen van dé rijkste vrouw des
lands, terwijl een zeer gropt deel der bevol
king, die het zure geld daarvoor mede moet
opbrengen, in de jammcrlijkste krotten
huist; clan helpen geen moppen en potsen
meer, dan doemt de donkere ernst van een
zoo ellendig wanbeheer ook voor tot dusver
verblinde oogen op.
Aan ons de taak, dat besef van dien ernst,
wijd en zijd te verbreiden en te versterken.
In een driestar Ons tarief zegt „D e
Standaard":
Reeds voor meer dan dertig jaren wezen
we op de noodzakelijkheid, om de rechten
op den invoer te heffen tot veel verhoogd
bedrag. Wo leefden toen nog in de dagen
van de Vrijhandelglorie. Onze uiting vond
dan ook niets dan spot en hoon. Er zou
niets van komen.
En thans, 32 jaren Ja-ter, zijn we reeds
zoover, dat de meerderheid in onze beide
Kamers de noodzakelijkheid er van inziet,
en dafc er een Minister van Financiën zit,
die openlijk erkent, dat do noodzakelijk
heid onafwijsbaar is.
Dit is te opmerkelijker, zoo men er op let,
dat de opbrengst der invoerrechten in 1878
nog de 6 millioen niet haalde, terwijl dit
bedrag nu reeds tot 13 millioen steeg. Wij
vroegen in 1878 om verdubbeling, d. i. om
stijging met 100 pCh, en thans reeds zijn
we, zonder dat de groote slag nog geslagen
is, een 250 pCt. naar boven gegaan. Een uit
komst, waartoe natuurlijk de vermeerdering
in bevolking en de vermeerdering in wel
vaart bijdroeg; maar die toch ook te danken
is aan fiscale maatregelen van liberalen
kant, deels van den heer Sprenger van
Eyck en deels van den heer Pierson. Thans
schijnt het in de bedoeling van het Kabinet
te liggen, om de 5 millioen van 1678 te la
ten klimmen tot 25 millioen, en arzoo tot
500 procent van wat het toen'was.
Zij, die me enen, dat de he eren opr enger
van Eyck en Pierson hiermede tegen hun
eigen beginsel ingingen, vergissen zich ;n
zooverre, als fisoale tariefverhooging in het
minst niet met den Vrij hand-1 in strijd
is. Men ziet dit aan Engeland. Daar
heersoht de Vrijhandel, en toch wordt er
een tarief geheven, dat bijna viermaal zoo
veel inbrengt als het onze. Natuurlijk loopt
het daar niet over dezelfde artikelen. Bij
ons is met acoijns belast wat in Engeland
onder het tarief valt of omgekeerd, maar
neemt men de opbrengst van tarief en ao-
cijns saam, dan brengt het Engelsehe volk
;s jaap eon bedrag van c. 800 millioen op;
en brengt men dit naar proportie op ons
land over, dan zou dit naar evenredigheid
een bedrag van c. 110 millioen geven. Toch
heffen wij feitelijk nog slechts o. 58 van.
accijns cn c. 13 van het tarief. Saam alzoo
71 millioen gulden. En daar het proportio
neel naar de Engelsehe opbrengst genomen,
c. 110 moest zijn, blijkt hieruit, dat het
Engelsehe volk zooveel zwaarder dan bot
onze -belast is, dat er bij ons nog 38 a 39
millioen bij zou moeten komen eer heb ge
lijk stond.
Wilde men dan ook onze accijnzen en ons
tarief geheel op Engelsehe leest schoeien,
dan zouden de Liharalen de opbrengst nog
driemaal hooger kunnen nemen, zonder bet
beginsel van Vrijhandel te verloochenen.
Ook dan toch zou er in ons Tarief nog geen
zweem van bescherming! to ontdekken zijn.
We zouden bijna 40 millioen aan inkomsten
winnen, en toch ondor hét régime van den
Vrijhandel blijven.
Juist daarom was het zoo averechts aan
gelegd, dat men van Liberale zijde bij het
jongste.begrootingsdebat nogmaals zoo zon
der sparen tégen de tariefswijziging op
kwam. Hun verzet toch had niet moeten
gaan tegen het streven om meer uit het ta
rief te halen, maar tegen het pogert om de
verhooging van het Tarief teven3 bescher
mend te laten werken.
En daartegenover staat dan olize toeleg,
om niet alleen het noodige geld te krijgen
voor de sociale verzekering, maar om te
gelijk onze nijverheid te bevorderen en de
werkloosheid tegen te gaan. Een streven,
waarbij wel het opmerkelijkst is, dat in de
laatste jaren dé. noodzakelijkheid, om eigen
nijverheid te beschermen, zelfs in Engeland
zoo terdege wordt ingezien, dat ook nu
weer de protectie bij de stembusactie, dio
gaande is, voor velen d e inzet blijkt. Zelfs
alzoo in een land waar pl.m. 300 millioen
aan accijns en tarief meer wordt geheven
dan ten onzent, wil men toch het Tarief
opzetten, en ten onzent schreeuwt al waff
b* he ra al is er luidkeels tegen in, nu or nog
pas sprake is van een tariefverhooging met
een 10 a 12 millioen gulden.
Dafc is theorie. Het is dogma. Maar het
is niet gerekend naar de praktijk van bet
leven.
Over „d e millioen en" voor lïei
b ij zonder onderwijs lezen wij in
„De Residentiebode":
Dafc het bijzonder onderwijs, dank aan de
schoolwet van het miniaterio-Kuyper, thans
een rechtmatige vergoeding bekomt voor de
millioenen, die het de schatkist aan open
baar onderwijs uitspaart, kan de liberale
pers nog maar niet verkroppen.
Dat blijkt alweer zoo zegt ,,D e G e 1-
derlander" uit onderstaand zinne
tje, dat wij knippen uit het Kamerover
zicht van dc „N ieuwe Rotterdam-
s c h e Courant":
„Worden er zelfs niet duizenden, ja hon
derd duizenden m den lande gevonden, dio
de meening zijn toegedaan, dafc de onderwijs
kwestie, waaraan dr. Kuyper tijdens zijn
ministerschap vol sociale geestdrift zijn aan
dacht lieeft mogen wijden, groofcendeels
een „sociale kwestie" is, door dezen politi
cus zelf opgewekt, opgeblazen en kunstma
tig bevorderd? Ja, wordt niet beweerd, dat'
„de geestelijke zijde van de sociale kwes
tie" in de gloriejaren van dr. Kuyper vooral
bleek neeT te komen op de zeer materieel©
vraag van enkele millioenen meer of min
der?"
Is het niet of die millioenen alleen moes
ten dienen ter bekostiging van een persoon
lijke liefhebberij van dr. Kuyper en zijn
geestverwanten, een lefhebberij, die hij d3
heele natie duur laat betalen? vraagt „D e
Gelderlander" daarop.
„En inderdaad zijn er duizenden, ja hon
derd duizenden in den lande, die do zaak
zoo inzien. Dafc is de 6chuld van de liberale
pers, die de subsidies aan het bijzonder ou
derwijs onbeschaamd voorstelt als wegge
smeten geld, dat voor het land verloren is."
Men stelle zich' eens voor, dat' al de bijzon
dere scholen, zoo katholieke als scholen-mot-
den-Bjjbel, sens plotseling iq openbar* vet-
anderden, wat zou dat een buitenkansje
voor de schatkist wezen 1Millioenen en
nog eens millioenen zouden vereischt wor
den, om ze op d© been te houden; en dat
zou toch moeten; want de honderd duizen
den leerlingen, die nu bijzonder onderwijs
ontvangen, konden niet zonder onderwijs
blijven.
De A 1 g e m eene Synode der Ned.-
Herv. Kerk heeft in haar zitting van 19
Augustus bij zuivere partijstemming, links
tegen rechts, met 10 tegen 9 stemmen aan
genomen, om in de reglementen der Kerk
bepalingen in te voegen, waardoor het mo
gelijk zal zijn het beginsel der evenre
dige vertegenwoordiging toe te
passen. Aan de Synodale Commissie werd
opdracht verleend, een reglement te ont
werpen, waarin dit beginsel belichaamd zou
worden. Bij de beraadslaging zeide toen
reeds een der leden van de Synode, dat hij
de Commissie beklaagde, omdat zij een
arbeid zou moeten vorriokten, die door do
Kerk toch zou worden te niet gedaan.
Thans meldt de „K erkelijke Cou-
r a n fc", dafc de Commissie besloten heeft
eerst een systeem te ontwerpen en in enkele
artikelen te formuleeren, om dit dan later
in een ontwerp van reglement te belicha
men, als de Synode het voorloopig aanneemt
en de Kerk, die er dan over gehoord moet
worden, er haar goedkeuring aan hecht.
„Wij zullen ons wel niet vergissen", merkt
het „W eekblad van de V r ij zin
nig Hervormden" op, „als wij mee-
nen, dat de Synodale Commissie dit besluit
heeft genomen om zich'de moeite te bespa
ren een reglement samen te stellen, dat toch
met wordt aangenomen. De samenstelling
der Synode zal n.l. het volgende jaar van
dien aard zijn, dat* niet anders verwacht kan
worden dan dat bepalingen omtrent de toe
passing der evenredige vertegenwoordiging
zullen worden verworpen."
♦Deze zaak geeft weder een eigenaardigen
kijk op het onpractisoh stelsel van een jaar
lijks van leden wisselende Synode, die door
haar gebrek aan stabiliteit dikwijls tot tn-
vruchtbaren en vergeefsohen arbeid wordt
gedwongen, zegt de „Nieuwe Rotter-
damsche Co u ran t."
In het 1-Deoember-numoier van zijn
„Studiën en Sohetsen" schrijft
prof. Fabius over hetdwangsfcel-
s e 1:
Mi*. Aa-lberse zeide 21 Cotober 1.1. in Je
Tweede Kamer böj de behandeling van oe
Bakkerswet: „Het is natuurlijk zeer gemak
kelijk om een zaak, die men niet wil, door
het geven van een kwaden naam onsympa
thiek te. maken. Men spreekt dan niet van
vervroegd© winkelsluiting, maar van ge
dwongen winkelsluiting; men spreekt niet
van verplichte verzekering, maar van
dwang verzekering.
Nadat „De Standaard" 22 Maart
des vorigen ja ars in gelijken trant over het
woorddwangverzekering gespro
ken had, als werd hét slechts door tegen
standers gebezigd, „om de zaak zoo mo
gelijk in disorediet" te brengen, heb ik in
het Voorwoord van mijn V erzeke-
ringsdwang een lange lijst van
schrijvers gegeven, die de woorden, dwang
verzekering tea VerzekoringSr-
dwang bezigen, waaronder zoowel
voor- als tegenstanders„De Stand
aard" incluis.
Zoo vindt men ook in het acad. proef
schrift van den Minister van Waterstaat,
mr. RegoutArbeidsverzokering,
op blz. 12<\ verzekeringsdwang.
Deze zal rian ook wellicht geglimlacht
hebben bij bet- vernemen van mr. Aalborse's
onjuiste voorstelling.
Ook wordt in het socialistische volkspeti-
tionnement voor algemeen kiesrecht gezegd,
dat die eisch te meer klemt, „als de Staat
de arbeiders gaat verplichten een deel ran
zijn loon te besteden aan verplichte verzeke
ring, een stelsel van dwangmaatre
gelen, die in geen geval aan meerderja
rige burgers mogen worden opgelegd buiten
hun eigen directe medewerking." Bovendien
is de bewering der voorstanders, dat er
reeds een p 1 i o h V een «ettelijke
plioht tot \%rzekering bestaat. Welke
plioht als grondslag is voor den
dwang, dien men b ij den plioht wil voe
gen, omdat niet allen hun p 1 i c h fc nako
men.
Zoodafc verzekeringsdw a n g stel
lig het betere woord is.
Eenals 1 e* e r d w a n g boter is dan 1 e e r-
plioht Leerplicht worde door niemand
ontkend. Maar ook daarbij willen de voor
standers niet, dafc van dwang gesproken
wordt.
En zoo zegt wèl gedwongen winkel
sluiting, wat de staatssoci alisten bedoelen,
maar vervroegde winkelsluiting
niet.
Immers liceft rueu in Engeland de Vo
luntary Early Closing Asso
ciation, die wèl voor vervroegde
winkelsluiting ijvert, maar van dwang
daarbij niet weten wiL
Zeer terecht merkt© dam ook dc heer De
Savomin Lobman 25 October LI. tegenover
mr. Aalberse op: „Wanneer de geachte af
gevaardigde zich er aan ergert, dat wij in
dit verband het woord dwang gebruiken,
dan zeg iklaat de geachte afgevaardigde
dit toch niot doen, want het is werkelijk
dwang. Laat ons toch de dingen bij hun
naam noemen. Het is hier geen zedelijke
veipliohting, maar dwang, dw.z. ©en ver
plichting. waarvan de nakoming door de
overheid wordt geëisoht. Dwang is do juist
naam.
„Vindt de geachte afgevaardigde dc
woord nice aangenaam, dan moet hij zioh
afvragen, of het wel verstandig is, dien
(Iwang te verdedigen. Hij moet dan zeggen:
ik heb altijd gestreden voor de vrijheid en
moet nu erkennen, dat hier dwang is. Laat
ik dus goed overwegen of die dwang wel
gewensohfc is. Hij moet echter niet negeerop
wat niet genegeerd kan wordon."
Gelukkig bestaat de vrijheid nog ;.m
dwang ook dwang te hceten.
Van die vrijheid gebruik te maken is
goed, zij het ook den dwangmcnschcn ten
spijt.
Een asterisk in ,,H et Cenfcru in" ge
titeld Gods diens t-P o 1 i t i e k-W e-
tenschap, zegt
Cf de strijd der Vrijzinnige Hervormden
tegen de „onverdraagzaamheid" der ortho
doxie, die bij liet bezetten van predikants
plaatsen „niet' aan billijkheid denkt en
meent te kunnen uitmaken wat voor de ziel
der z.g. modernen noodig is," wel geheel
vrij blijft van politieke bijbedoelingen, zou
men misschien kunnen betwijfelen. Toen
P r,o f. Eerdmans in het Nutsgebouw
te Amsterdam sprak over de beteekonis van
den strijd der Vrijzinnige Hervormden,
wees hij er op, hoc do orthodoxie door <le
invoering van het algemeen kiesrecht in ie
Kerk was toegenomen en 'liet daarop vol
gen „de hedendaagsche politieke toe
stand heeft wel bewezen, clat dit voor on>
staatkundig leven niet zonder beden
king is."
Hij gewaagdo ook van de wetenschap,
waarvan men „het heil" verwachtte, die dc
menschheid rijker zou maken, do oplossing
brengen der levensvragen. Doch hierin werd
men teleurgesteld.
„Wij Lebben" aldus prof. Eerd
mans „geleerd: le. dafc het wezen dér
dingen ons niet ontsluierd werd door mi
croscoop en technische volmaking; 2e. dafc
het uitstorten van kennis! het opleggen van
lastige examens, het volstoppén met allerlei
geleerdheid, tot het levensgeluk en dc Je-
venskrapht niet zulke belangrijke bijdragen
heeft geleverd als men wel hoopte. De pe
riode van het doctrinaire liberalisme is af
gesloten. Men begint weer te begrijpen, dafc
er een geestelijke zijde van het leven is,
dio te veel naar achteren trad."
Hals de Pauw.
De erfgenamen van wijlen Prinses von
Wied, geboren Prinses Marie der Nederlan-
landen, dochter van Prins Frederik, heb
ben besloten, het „Huis de Pauw", bij Was
senaar, en aanhoorige landgoederen te ver-
koop«a
