uitgesteld.
E.
BRANDSMA,
rein,
UNA
VISIES TOL,
Boskoop.
THEE
HELM ORANJE-CACAO
Aanbevolen Me Bordeaux-Wijnen:
Parapiiics
Bezoekt 27 November de Protestvergadering Zaal Sorscbstraat,
E. VOCKING,
Openbare Verhooping,
St.-Nicolaas-Gadeaux.
imosa Chocolade (zachte Amandel-Chocolade).
No. 155*70.
LEIDSCH DAGBLAD, Woensdag1 23 November. Derde Blad.
Anno 1910.
Int. Anti-Mil. Ver.,
Leiden. 58261$
Installatie Bnreau.
Nederlandsche Taal
en Iietterknnde.
Architecten,
Hoofdsoorten:
Het steeds toenemend gebruik van SIG ÜESZ' Cacao is haar beste
iii vierkante gedecoreerde Bussen
Koninklijke Nederlandsche Cacaofabriek HELMOND.
BLANCKAERTS Co., Breestraat 34.
Wandel
stokken.
Nieuwe Rijn 31. P. A. SARONX
PERSOVERZICHT.
Eerste Kamer.
HAMMAN PANDER, Leiden. ^1»*;
Notaris VAN HAMEL, b»-
richt, dat de pnbl. verkoopinpr van
Zaterdagen 19 en 26 Novem
ber, acht dagen wordt
5786 8
L
Grootste stroombtsp&ring.
Goedkoop in aanschaffing.
Praai wit licht.
Vraag onze prijzen!
Adres: LENA, Tilburg.
Verkrijgbaar bi)
Hoogewoerd' ü7,
Kaardesteeg 6 A en Barbarasteeg.
Interc. Teleff. 505.
5341 30
Lessen voor examens of ontwik
kelingsstudiën bU de leeraren M.O.
K. F. PROOST
en
B. BS. NOACH.
5747 10
Morschsingel SI.
6784 10
Wil zooveel
'mogelijk de
Zondagrust
van uw naasten eerbie
digen. Koop niet op
Zondag wat gij op andere
dagen kunt bekomen.
Cruydenwijn OE HAAS en
Borst-Cruydenwijn DE HAAS
per groote tl. f1.05, per kleine fl. f 0.05.
De Echte Cruydenwjjn DE DAAS
om na ziekte op kracht ie komen en bij bloedarmoede goeden dienst te
doen. alsmede de BorstcrnydenwUn zijn te bekomen bij J. H. DIJKHUIS,
REYST KRAK en KRUISINGA, te Leiden; GEBRe. BLOKPOEL, Noord-
einde en J. HAPPEL, Wagenstraat, Den Hasg; Wed. HANSSEN, Lisso;
J. VAROSSEAU, Alphen a/Rijn; BLOOT, Katwijk a/Zee. 8243 20
AMSTERDAM.
3183 50
traoe maïs
f I.— «n 1.30 p. 5 ons.
gedeponeerd
80 Cents p. 5 Ons.
Verkrijgbaar in alle buurten der stad.
5898 15
In het Notarishuis te Leiden, by opbod
Zaterdag 26 November, bi]
afslag Zaterdag 3 December
19IO, telkens 's avonds 7 uren,
ten overstaan van de Notarissen
KAISER en VUGS', te Leiden, van
een party 5549 40
gelegen te Leiden en begrensd door
Witten Singel, Witte Rozen laan, Jan
van Goyenkade en de panden aan de
westzijde der Gerrit Douetraat, kadas
ter Sectie M Nos. 267, 268 en 269,
groot 1 hectare, 41 aren, 4 centiaren
Te veilen in twee en vijftig
perceelen.
Het terrein waarop de verkaveling
behooriyk is uitgezet, is dageiyks te
bezichtigen.
Het terrein is als Weiland ver
huurd tot 25 Dec. 1914 tegen ƒ200.
'ajaars, met bevoegdheid deze huur
ten allen tyde te doen eindigen, zes
maanden na waarschuwing.
Aanvaarding onder gestanddoening
der huur en betaling op i Febr. 1911.
De Sitnaliekanrten en de
Notitiën zyn van af Zaterdag 19
November verkrygbaar ten kantore
van genoemde Notarissen, Rapenburg
62, lerwyi inlichtingen mede worden
verstrekt door den Notaris W. J. H.
VERHEGGEN, te Breda.
3319 24
1 Kilo
V, Kilo
Kilo
7io K'>°
ƒ2.- fl.- f 0.55 /0.23.
Cnntenac (voor warmen w|jn)
Chateau la Bonte Lutlon
Chateau Bellevue
Saint Pierre Pomerol
ix 0.65 per flescb.
0.75
9t 0.80
I.
5612 18
c EN o
Groote keuze. JLztge prijzen.
Bijzonder geschikt voor
5565 26
Naar aanleiding eetuéir redevoering van
m!r. J. Ankerman, merkt „De Rotter-
<1 a mm er" op/dat zij in dergelijk vot-
toogen altooe weor getroffen wordt door de
"moeilijkheid, om het verschil tusscben anti
revolutionairen en Christel ij k-Historisph.cn
„-zoo? duidelijk aan te geven, dn± i^ieroan
ziet, hoe metterdaad genoegzame prinöipieele
reden voor tweo partij formatfee aanwezig
is."
Dat er verschillen zijn, wordt door nie
mand betwist. Er ia verschil van oordeel
over meer of mind/sr strenge partij-disco.-
pline. Ook de democratische strooming werkt
in beide partijen niet gelijk. En zoo is
etr moor.
Maar als men nu eens, «alk dier partijen
afzonderlijk neemt, -en de uiteenloopende
groepen in elke partij apart bekijkt, zijn
dan niet, dergelijke verschilpunten evenzeer
aanwezig
De" Clmstelijk-Historische Unie is zelf
weer ontstaan uit do fusie van oen drietal
groepende oud* vrij - an t i revolution airen
met den hoïr Lohman als hoofd, de gr cop
De Visser, en d* Fries ch-christelijk-hist.o-
trieohen. Ia er nu metterdaad e?.n prin-
oipieel verschil aan te wijzen, dat een-er-
zij ds deze drie groepen verbindt en zo
anderzijds samen. wo3r afdoend onder
scheidt van de anti-revolutionair* partij?
Schotsch en sclieef loop en de verschillen
de lijnen door olkaar. Een heel® stoet van
jonge. Hervormde predikanten .van divers o
theologische pluimage is met geestdrift lid
van en propagandist vóór de anti-revolutio
naire partij. Een hoogleer aar aan een Rijks
universiteit is assessor van het Cemtraal-
Oomité. Een hoogleeraar aan de Vrije Uni
versiteit neemt in de antirevolutionaire par
tij een standpunt in, dat meermalen belang
rijk afwijkt van de door dc Deputa ten ver
gadering geijkte staatkundige gedragslijn.
Meer dan één invloedrijk lid der chris-
teüjk-historischo partij gaf blijk van sym
pathie voor het beginsel van verplicht*
Verzekering en voor huismanskiearecht. Do
ohristelijk-historischo partij telt vele leden
van patricisohen kring, maar ook in den anti
revolutionairen hoek neem maar haar
Kamerclub zijn de dubbele namen alles,
behalve zeldzaam. En is niet de gebrekkige
partij-organisatie bij de christelijk-histori-
eohen in gTOotc mate een gevolg van ge.
brekkig politiek inzicht ham* l*den, strijdt
niet. ,1)o Ned>*rl and or" zelf voortdu
rend voor verbetering in dit. opzicht, doet
niet op meer dan één plaats de locale lei
ding haar bast, om de organisatie te ver
sterken
Ons wil het altijd voorkomen, ..dat hot
onderscheid veel meer uit historische en
persoonlijke, dan uit principieeï-politicke
geschilpunten is to verklaren. Ook deze
laatste zijn er zonder twijfel, maar diö
rijn er in den boezem der beide partijen
zelf evonajcr, zooals ze in elke partij
links en rechts bestaan.
In de practijk levert d* gescheiden
marscliToute groote bezwaren op.
Onze plaatselijke leiders kunnen er over
meepraten
In .,Het Vaderland" wijst hot Ka-
ïnerlicl inr. A. Ferf op de urgentie van
invoering eoner verplichte onge
v al 1 e n v e r ze ke rin g voor land- en
uinbouw en op het onverklaarbare uit
stel van die regeling door minister Talrna.
n pioatii4 daarvan neemt de Minister thanp
den land- en tuinbouw op in zijn ziekte
verzekeringswet een regeling, waaraan veel
minder behoefte bestaat. Mr. Ferf meldt,
dat het Bureau van het Nederlandseh Land-
bouw-Coinité het bestuur tot een spoed-
eischende vergadering heeft opgeroepen, met
voorstel een buitengewone algemeone ver
gadering van het Comité uitte schrijven
ter principieel* bespreking van het ont
werp-- Ziektewet, ontwerp Radenwet cn
wettelijke regeling der Landbouwongeval-
Lonverzekering, en spreekt de hoop uit,
dat in deze vergadering een besluit worde
genomen, wars van alle «politieke neigin
gen „dat vóór en bovenal de wettelijk®
regeling van de land- en tuinbouwongel-
vallenverzekering dient tot stand te ko-
Aan „D e T ij d" wordt uit 's-Gravenhago
van hooggeachte zijde het volgende geschré
ven .ove-r het Hof ©n de Katholie
ken:
In flD e T ij d" van 12 November l.L ver
baast zich de Redactie er over, dat bij de
benoeming van een rentmeester van het
Kroondomein te Amersfoort een Katholiek
blijkbaar niet in aanmerking kon komen, en
zij aoht het niet twijfelachtig, dat de eenzij
digheid bij benoemingen bij het kroondo
mein te wijten is aan de eenzijdigheid van
opvatting bij hen, die geroepen zijn Hare
Majesteit de Koningin in deze van '/oor
lichting te dienen.
Wanneer het redactiebureau van „De
T ij d" in plaats van te Amsterdam le
's-Gravenhage ware gevestigd, dan, geloof
ik, zou voor verbazing of bevreemding geen
aanleiding bestaan hebben. Integendeel, zij
zou het bevengenoemde feit zeer natuurlijk
bobben gevonden. Het zou haar dan bekeud
geweest ajn4 dat de wetenschap, dat er ook
onder de Katholieke bekwame menschen ge
vonden worden, nog volstrekt niet doorge
drongen is tot de niet-verantwoordelijke
raadsleden van de Koningin; zij zou dan de
ervaring hebben opgedaan, dat die niet-
verantwoordelijke raadsleden der Koningin
de Katholieken nog altijd beschouwen als
een af zonderlijke kaste, die men nu wel een
maal tolereeren moet in het land, maar die
toch minderwaardig is, en zoo heel veel min
der fatsoenlijk dan zij zelf, en zij zou dan al
lang hebben bemerkt, dat, wat er ook moge
veranderen in de wereld, de ideeën bij die
niet-verantwoordelijke raadsleden der Ko
ningin dezelfde blijven, dat zij nog zijn bij
na vóór en boven allesanti-papist, liever
Turksch dan Paapsch.
Dat van dergelijke eenzijdige voorlichting
eentijdige benoemingen het gevolg moe
ten zijnx spreekt wel vanzelf.
Om het bewijs te zien van do juistheid
dezer beweringen, behoeft men niet ver to
zoeken. Honderden staatjes zou men tegen
komen, die de waarheid er van staven.
Eén er van moge hier vermeld worden.
Onder de benoemingen, welke zonder het
contraseign van een verantwoordelijk raads
man der Kroon geschieden, behooren ook
die tot Kamerheer van H. M. de Koningin.
Thans zijn er 82 Kamerheeren. En van
die 82 zijn er 10 Katholieken, Zegge 10 Ka
tholieken! En alle die 10 Katholieken zijn,
behalve twee er van, die gezant zijn, en óén,
die de eenigedienst doende katho
lieke Kamerheer van de Koningin is, be
noemd in de katholieke provinciën Limburg
en Brabant^ plus ëéri in Utrecht.
Uit d© andere provincies niet één: geeft
uit Friesland, geen uit Groningen, geen uit
Drente, geen uit Överijsel, geen uit Gel
derland met zijn talrijken Katholieken adel,
geen uit Zeeland, geen -uit N.-Holland en
zelfs geen uit Z.-Holland. Waaraan zou dit
liggen? moge wederom de redactie van „D
Tij d" verbaasd vragen. Zouden er in Z.-
Holland bijv. inderdaad geen Katholieken
te vinden zijn, die in 4-anmerking zouden
kunnen komen voor een dergelijke benoe-.
raing? Maar waaraan zou het dan liggen?;
Geld kost het zelfs niet, want de kamerhee
ren i. b. d. worden niet betaald.
Maar nog sterker! De niet-verautwoorde
lijke raadsleden der kroon hebben zelfs in
dc twee katholieke provincies, waar de
Protestanten met een lantaamtj o te moeken
zijn, inderdaad die lantaarn ter hand geno
men en tij hebben èn te Maastricht (deze '8
thans overleden) èn te 's-Hertogenbosoi
zoowaar nog een protestantscb kamerheer
kunnen doen benoemen.
En evenzoo is Jhet met do dames, dié aan
den dienst van H. M. de Koningin verbon
den zijn. Geen katholieko hofdame, geen ka
tholieke Dame du Palais, zelfs geen katho
lieke Dame du Palais honoraire.
Voor verbazing bij eenzijdige benoemin
gen, welke gesohicden na voorlichting der
niet-verantwoordelijke raadslieden der Ko
ningin, i3 inderdaad geen reden. Eerst ko
men de Turken nog aan de beurt. En dan
misschien de Katholieken.
Mr. J. J. de Waal Malefijt, te Utrecht, be
tuigt in „De Rotterdammer" inge
nomenheid met het ingediend wetsontwerp
betreffende do eedsaflegging. Aan
de beide gevallen, in het ontwerp genoemd,
waarin getuigen in burgerlijke cn strafza
ken een belofte zullen afleggen in plaats
van 'den eed, zou hij echter nóg een derdo
toegevoegd wensdhen te zien,-te weten, dat
men, hoewel bchoorend tot 'n kerk of kerk
genootschap, hetwelk den eed niet verbiedt,
onder gelijke opgave van gronden uitdruk
kelijk verklaart, in dezen van de leer zijner
gezindte af te wijken.
Met belangstelling ziet de schrijver uit
naar de regeling van het eedsvraagstuk in
het algemeen, clie na. dit-noodwetj© door
don Minister in uitzicht is gesteld.
Hij hoopt, dat dit meerdere van dezelfde
hoedanigheid zal zijn als het thans aangebo
dene.
Prof. Lindeboom, hoogleevaar aan de
Theologische School te Kampen, heeft in een
kort geleden verschenen werk nog weer eens
met klom aangedrongen op de invoe
ring van de doodstraf, betoogend,
dat het negende hoofdstuk van Genesis toe
passing eisoht.
„De Nederlander" klaagt, dat die
schrijver hoegenaamd geen notitie neemt
van hetgeen tegen die opvatting is aange
voerd, en het blad vervolgt dan met te
schrijven
Het is verbazend eenvoudig den wetgever
het onmogelijke voor te schrijven; dus te
verlangen, dat de Overheid elke opzettelijke
mishandeling, hoewel in Genesis ook de
onvoorzichtige handeling niet uitgesloten
wordt, spreken wij daarover niet eens
inclier. die daa-d den dood ten gevolge heeft,
on<ler alle omstandigheden, zonder genade,
met den dood to wreken, maar geen mensoh
denkt er aan zoo iets in praktijk te brengen
Natuurlijk ook prof. Lindeboom niet, en
daarom beperkt hij. datgene wat voor hem
Gods gebed 'm, dooh in rijn stelsel vol
maakt willekeurig tot den „opzettelijken
moordenaar". Zelfs daartoe beperkt, kan do
hedendaagsohe wetgever niet de bepaling
van Génesis IX toepassen onder alle om
standigheden, zonder in strijd te komen met
tal ran beginselen, die op het gebied van
hot Strafrecht door Christen en niët-Ohris-
ten worden' erkend.
Wil de hoogleer aar deze onvoorwaardelij
ke onderwerping aan de woorden, waarop
hij zich beroept, niet; meent hij, dat zij
daarvoor niet geschreven zijn, dan 4^te hij
ook aan andere Sohriftgeloovigen de vrij
heid aan die woorden een beteekenia te ge
ven, die zij met de Sokrift in overeenstem
ming achten, maar die leidt tot andere con
clusies dan die van prof. Lindeboom. En in
dien deze geloovigen dwalen, laat hij dan
die dwaling weerleggen, maar niet in het
oneindige herhalen, wat geen zijner tegen
standers betwist, om zioh dan te verbeelden,
dat hij dezen heeft verslagen en vernietigd.
Men kan wel schrijven, dat ,,een iegelijk,
die in Nederland God vreest, en voor Zijn
Woord beeft, in dezen tijd moet aandrin
gen op wederinvoering van dc „doodstraf";
of dat ,,de strijd over de doodstraf" (niét cf
zij mag, maar of zij moet opgelegd worden)
,,in den grond der z<aak, bewust of onbe
wust, een strijd is tussohen God en don Sa
tan. Maar het ware tooh bescheidener daar
bij te schrijven, „naar onze meening". Zulke
harde woorden als de professor bezigt over
tuigen niet, versterken alleen hen in hun
oordeel, die reeds te voren van zijn gevoe
len waren; waaronder, echter velen zijn,
die de zaak niet alzijdig hebben doorge
dacht.
Onzerzijds intusschen zullen wij den strijd
dien wij reeds eenmaal in ons blad voerden,
niet heropenen, vóórdat ook in politieke
kringen, waar de vraag o.i. beter thuis
hoort dan in kerkelijke, de vraag aan de
orde ós gesteld.
Opgave van personen, die sich te
Leiden hebben gevestigd.
P. Vermond en gez., Gortestraat 54,
gr of smid.
A. Oskamp, Maarsmanssteeg 2, dienst
bode.
J. M. M. van Wijk, Hoogewoerd 175, kin
derjuffrouw.
J. M. ten Have, Schelpenkade 10.
W. J. van Ingen Schenau en gez., Mare-
dijk 31A, brievenbesteller.
Pb'. W. vanLeeuwen, Wasstraat 36.
C. den Hoed, Doelensteeg 12.
C.. Wijntjes, Havenkade 2A, bloemist.
J. G. Posthumus, Heerenstraat 33A,
slager.
W. Reyndorp, Oude Vest 181, kellner.
A. Faas en gez., Langegracht 128, grond
werker.
H. A. van Kerkhoff, Pr. Hendrikstr. 17.
J. H. van der Hoop, Noordeinde 4, cand.
arts.
P. Laverman, Rijn- en Schiekade 76, kan
toorbediende.
J. V2=n Leeuwen en gez., Mussehenbroek-
straat beambte Rijksopvoedingsgesticht.
F. J. «M. Panken, Doezastr. 19 banket
bakker.
If. G. van Hof£> Oude Singel 58, dienst
bode.
J. van Veen, Koningstr. 11, blikslager.
J. H. Bell of en gez. ,r Willemstr. 22, grut-
tersknecht.
,T'. Kersten en gez., Van 'der Heïmstraat
16, arbeider.
G. Lansberg, Rijn- en Schiekade 121,
dienstbode.
C. Serruner, Jan van Goyenkade 10.
C. M. Vis Diëperink, Wasstraat 12.
M. Koert, Pieterskerkgracht 14, bouw
kundige.
J. E. Jonkers, Oude Singel 221.
G. de Lange en gez., Konings^tr. 12, con
troleur petrol.-maatsohjj. „de Automaat".
A. O. Jüffermans, Zóeterwoudschë Singel
92, dienstbode.
J. Roos, Oude Singel 24, veearts.
C. E. de Wijn, Hoogewoerd 150.
C. Rijsdam, Stationsweg 31, dienstbode
J. Sass, Heerengracht 7, operettezanger.
H. Broèk en gez., Maresingel 32A, smid.
De Eerste Kamer komt Donderdagavcn?
voornamelijk bijéén tot het houden van he
afdeelingsonderzoek over de Indische bc-
grootmg 1911, dat, zoo noodig cmdeibrokea
door een korte openbare vergadering ter af
doening van eenige weinig omvangrijke ont
werpen Zaterdag wel ten einde zal worden
gebracht. Na Kerstmis komt de Eerste Ka
mer bijeen voor de openbare behandeling
van de begrooting van koloniën.
Naar verluidt, worden onder de leden der
rechterzijde van de Provinciale Staten van
Zuid-Holland als candidaten voor het lid
maatschap van de Eerste Kamer (vacature-
Van Velzen) genoemd: baron Sweerta de
Landas, burgemeester van 's-Gravenhago,
en mr. S. de Vries Czn., wethouder van
Amsterdam oud-lid der Tweede Kamer.
Stoomschepen.
Vertrokken:
Koning Willem I, uitreis, 21 Nov.
v. Algiers; S 1 n d o r o, uitreis 20 Nov. v.
Colombo; S t.-F i 11 a n s v. Java n. Amst.
19 Nov. v. Port-SaidP ri n z 0 s s i 11,
thuisreis 18 Nov. v. Swakopmund; Rot
terdam 22 Nov. v. New-York n. Roth;
Gr'otius, thuisreis, 21 Nov. v. Port-Saul
Frisia, uitreis, 21-Nov. v. Rio Janeiro;
Kronprinz, thuisreis, 20 Nov. v. Zan
zibar.
Gepasseerd:
Koningin Regentes, thuisreif^
21 Nov. Kaap del Arav.Maarten s-
d ij k v. Rott. n. Baltimore en Newport
News 21 Nov. Lizard; Nestor v. Java n.
Amst. 18 Nov. Perim; Potsdamn. Ne?. -
York 20 Nov. Scilly; M e d a 11, uitreis 21
Nov. Sagress; N 1 a s, uitreis, 22 Nov. Poin
de Galle; Goslar v. Java n. Amst. 20
Nov. GibraltarPrinz Adalbert v.
Montreal 22 Nov. n.m. Lizard.
Gearriveerd:
J a v a, uitreis, 21 Nov. te Antwerpen
Bandoeng, 21 Nov. v. Java te Rottercl.
D eu c a 1 i 0 n, 20 Nov. v. Penang te Amst.
T jitaroem, v. Amst. n. Java via Kaap
de Goede Hoop, 21 Nov. te Cardiff; Ter-
n a t e, thuisreis, 21 Nov. te Marseille; A in-
3 te lland, uitreis, 21 Nov. te Leixoes;
Rijnland, 19 Nov. v. Amst. te Buenos-
Ayres; Pr i-ui s Frederik Hendrik,
thuisreis, 20 Nov. te H&vrëG 0 r r e d ij k4
19 Nov. te New-York; Hagen, t. Java
n. Amst. 19 Nov. te Marseille; Sa gd c-
b ut g, v. Java n. Amst. 19 Nov. te .Cochin*
Oopaok 22 Nov. y. Am»t. to Batavia.
