Berlitz School.
NEDERLAND
Leldsche Coöperatieve Broodiiakksrij
en Verbruiks-Vsreenigi ng „VOORUIT"
TËiiïn
E. VOCKING,
VAN VOLLENHOVEN'S
J. P. RIEDEL,
2 groote,
Zware DeeJen,
ist 400 Platen,
Alhier
Turfmarkt 8
Wereldtentoonstelling St.-lionisGRAND PRIX
Wereldtentoonstelling Lnik: GRAND PRIX.
Heropening van den Winkel op Woensdagavond 16 Nov. 1910.
DE GRACIEUSE, f1.3772 per Kwartaai.
Rijksopvoedingsgesticht
Installatie Rnreau.
IN DEN AANVANG DER TWINTIGSTE EEUW.
Tweede Kamer.
Stholl Enjberls 3 Schollen
ALMELO.
ZUIVER WOLLEN
ONDERKLEEDING.
(fabrikaat wjanscn)
verkrijgbaar
bij Firma 6- J- Cods, Nieuwe
Rijn 62, Leiden-
Manufacturen- en Beddenmagazijn.
Onderzocht en gunstig beoordeeld
door Prol- Dr. MAC. 6ILLAVRY,
Hoogleeraar in Ziektekunde en Gezond
heidsleer aan de Riiks-Universiteit te
Leiden. 2862 29
van 8.SO voor den spot.
prijs van /1.90.
Met da lange avonden goud in buia.
1. De Aarde en haar Vol
ken, beroemd mengelwerk, groot
formaat, met ruim 200 prachtige
platen. PrUs /"6.20.
St. De Huisvriend, beroemd
mengelwerk, groot formaat, met ruim
200 fraaie platen. Pr^Ja ƒ8.60.
groote prachtige werken van
VijLvi /'g.SO voor slechts ƒ1.90,
aagge alecbts ƒ1.90.
Ieder, dia dit aanbod van ƒ1,90
In banden krijgt, moet verbaasd, i(Jn.
Verkrijgbaar by D. BOLLE, Bazaar
van Qoedkoope Boekan, HaDg 98, ta
Botterdam. Franco na ontvangst van
Poatwl88el, waarop melden: Het
JHooie Pak. 6510 27
Het beste tesken van de waar-
Hen vragi
brochures over
metbode en
prospectus, deering on^er scholen door het
welke gaarne/ publiek is een beeld van haar
jranco uitbreiding. 54S0 74
worden
1871 I School 1888 a It Scholen
verstrekt.:
1892
1190
1910
18 Scholen
101 190
meer dan
350
Scholen.
(Afd. Kruidenierswaren)
HAARLEMMERSTRAAT 214.
B66i 16 BET BESTOUR.
TE LEIDEN.
Te baglnneo met 22 November e.k.
zullen zyn te vervullen In deze in
richting2 XACHTWAKERS-
DIEJ'STEJ (van 8J-7 nur).
Scbriftelyke aanmelding vddr EO
dezer aan het adres van onderge-
teekende. 6603 13
Be Directeur,
G. VAN BREDA KOLFF.
een BCBGERWOO.VHUIS, ba-
vattende: twee voorkamers, Achter
kamer en Keuken; boven: drie Slaap
kamers. Verder van alle gemakken
voorzien, ook voor alle doeleinden
geschikt. Gelegen in de kom der
Gemeente Sassenheim, aan groot
vaarwater.
To bevragen byG. VLASVELD,
Sasaenheim. 6456 13
Grootate atroombespanng.
Goedkoop ln aanachafflng.
Fraai wit Hebt.
Vraag onze prijzen!
Adres: LUNA, Tilbnrg.
Verkrygbaar b)J
Hoogewoerd Jir.
Kaardeiteeg 6 A in Barbaraslecg.
Interc. Telef. 505.
5241 30
Boel-Bier.
Krachtig, wol en smakelijk,
is van af 17 Nov. verkrijgbaar bij
Boo mmarkt. LEIDE N.
6467 42
A. W. SIJTHOFF's UITG.-Mij. te Leiden, heeft uitge
geven en bij alle Boekhandelaars verkrijgbaar gesteld:
GESCHETST IN WOORD EN BEELD
DOOR VERSCHILLENDE SCHRIJVERS,
ONDER LEIDING VAN Jhr. Nil*. H. S89ISS AERT.
Dit keurig uitgevoerd Boekwerk bevat 1000 bladzijden
druks met ruim 500 afbeeldingen, een register van per
soonsnamen en van zaken.
Verkrijgbaar in 12 afleveringen üt 75 Cts. per aflevering
of gebonden in linnen band, ontworpen door THEO
MOLKENBOER, h f9.60.
Een Fransche uitgaaf, vertaald door J. F. RODE, is
verschenen onder den titel. LES PAYS BAS au début
du vingtième Siècle. Prijs gebonden f9.60.
Uitvoerig, ryk geïllustreerd Prospectus is bij eiken
Boekhandelaar gratis verkrijgbaar, terwijl proefaflevenngeu
ter inzage zijn te bekomen.
ïchap, die niet op zulke grondslagen berust,
Vordt ongezond. De terugslag wordt ge
doeld op den duur zoowel door de indi-
tidueele leden als door de volksgemesn-
Jbhnp zelve.
Welnu, indien de wijze van uitoefening
Van den arbeid door den individueel en pa-
koon dezen toestand in de hand weckt,
blijkt daaruit, dat dit niet langer is ge
bruik van zijn recht op vrijen arbeid, maar
ïoisbruik.
Dan, maar ook dan eerst, ontstaat ear
Jtecktsgrond, om zoodanig gebruik te ver-
ibieden.
Immers, dan wordt piet het T©oht zelf
aangetast, maar slechts een bepaalde wijzei
van uitoefening verboden, die in den kring1
van bet bedrijf als réchfsmisbruik is te
"beschouwen, omdat ze direct het bestaanj
van dien kring aantast, en zóó indirect den
individueelcn arbeid zelf.
Over Zondagsheiliging van
Overheidswege zegt „De Nieuwe
Courant":
De Rege-cring zegt in de Memorie van
Antwoord op Hoofdstuk I aLar Staatebegroo-
üng, dat zij «een toezegging om spoedig oen
nieuwe Zondagswet ter vervanging van dio
Van 1815 aanhangig te maken, nog niet
kan gaven.
"Wel wil zij den Zondags-arbeid beper
ken zij is in die richting reeds wexkzaanil
geweest door den Zondagsdienst op de trei
nen te besnoeien. Dan volgt:
„Het wil do Regeering aanvankelijk voor
komen, dat ter zake van uitoefening van
bedrijven ©en afzonderlijke regeling nood-
fceakeüijk is, teatvijl voorts beter dan tot
JdUBv»ar, tegen openbare betoogingen, ver*-
tooningen, enz., welke de Zondagsheiliging
$iarstoren, zal zijn t© waken."
Wij verwachten, dat van het tweede ge-
doel to dezer zinsnede aan de Begectring ver
duidelijking zal worden gevraagd.
De Zondags heiliging is een bijbelsch
begTip, waarvoor wij allen eerbied hebben,
maar dat wij niet zouden wenschen t© aan
vaarden als richtsnoer van ove^heidsbcleid.,
Als zoodanig is het onbruikbaar, omdat tie
Overheid regeert over duizenden, die aan
dat begrip óf geen waarde hechten óf een
andere dan naar Joodsche of orthodox-chris
telijke opvatting ta' aan toekomt. Voer velen
van di© duizenden is de Zondag de ©enig©
dag voor ontspanning of betooging; hun
hierin van overheidswege te bemoeilijken',
omdat anderer begrippen van Zondags
heiliging daarmee niet strooken, ware on
duldbare vrijheidsbeperking.
Van do volkomen in onbruik geraakte
Zondagswet van 1815 is in de praktijk
overgebleven, dat de beschikking op aan
vragen om verlof voor betoogingen, ver
tooningen, enz., voor zoover daarvoor toe-
fitemming noodig is, geheel aan het goed
vinden van hot gemeente-bestuur woedt
overgelaten. Daardoor is de toepassing in
verschillende gemeenten wel eens ongelijk,
maar dit l©vect niet zoo heel veel bezwaar
op. Mocht de bedoeling van de aangehaald©
zinsnede zjjn, dat d© Bogeering een nieu
wen koers donkt te kiezen, waarbij zij een
bepaalde opvatting van „Zondagsheiliging"
aan alle gemeentebesturen zou opdringen,
ten einde „beter dan tot dusver" den ©enen
burg«r t© nopen om na te laten wat met
<d<d kerkelijke begrippen van den anderen
bunpMc niet overeenkomt, dan zou daarmede
aan de onpartijdigheid, dio eerste bestuurs-
plicht is en blijft, ©rustig afbreuk worden
gedaan.
Het spreekt va uzelf, dat de openbar©
godsdienstoefeningen recht hebben op be
scherming- van overheidswege in den meest
jri tg©brei don zin, tegeu al wat ook maar naar
„verstoring" zou kunnen zwewnen. De over
heid, die by hot verleenen vjuï die bescher
ming jvkening houdt met de gestrenge op
vatting van Zondagsheiliging van vel© ge-
loovigen, vervult daarmee haar taak van
handhaafster der openbare orde.
Maar toet valt ons moeilijk dit en niet
meer dan dit to lezen in hetigeen de Be-
geering schroef. Het wil ons zoo voorko
men alsof de Begeering „Zondagsheiliging"
stelde in de plaats van „openbar© orde.''
Bij de critiek op de bekend© oirculair© van
den gonveraour-generaaJ Idenburg zeade de
heer Tydeman:
vWij willen geen politiek besluit of gou
vernementeel© gedragslijn gebaseerd zien op
geloofsovertuiging, op voorschriften, aan
geloofsdogma's en aan den Bijbal ontleend,
en nog minder kunnen wij in beginsel, ik
zou haast zeggen dulden, propaganda van
overheidswege voer eenige godsdienstigs
riahting."
In do aangehaalde toezegging der Me
morie van Antwoord, zien wij een toeken,
dat het debat over de Indische Zondags-
ciroulaie© bij de ophanden zijnde bespreking
van het binnenlandsch politiek beleid der
Begocring zal moeten worden voortgezet.
Bij do verdere behandeling der Indkiche
begrooting gisternamiddag kwam do heer
D e M e e 8 t e r bij de afdeeling Binnen
landsch Bestuur op tegen de wijze, waarop
do herziening der contracten met Inland-
sohe hoofden ib afgedwongen, en ging daar
bij na, wat te dien aanzien is geschied met
de sultans van Siak en Ass&han, waarvan
eerstgenoemde o.a. verklaard had, dat hij
door den Bieeident behandeld werd als een
stuk vee, terwijl de sultan van Assahan ex-
presselijk naar Nederland kwam om zich bij
het opperbestuur over de hem aangedane
behandeling te beklagen. De hoofdgrieven
van den Sultan zijn de financieel© achter
uitgang en de verslechtering der positie des
Sultans tegenover bet gewestelijk bestuur.
Spreker hoopte, dat aou gebroken worden
met d© thans gevolgde wijze van behande
ling der zelfbesturen en dat teruggekeerd
wordt tot de oude beproefde wijze van be
handelen.
De heer C o 1 ij n deed uitkomen, dat de
allesbeheerechende vraag is o! die contrac
ten met de Inlandsche hoofden moeten be
schouwd worden als contracten tussdhen ge
lijkgerechtigde partijen, dan wel als poli
tiek o manifestaties.
De politieke contracten nu zijn niet an
ders dan akten van investituur, dio bij ge
bleken noodzakelijkheid, mite echter met
den noodigen'tact en beleid, gewijzigd mo
gen worden door het Indische Gouverne
ment. En die noodzakelijkheid nu bestood
in 1906 en 1907 ter Oostkust van Sumatra,
gelijk spreker uitvoerig betoogde. Spr. waa
overtuigd, dat juist ten opzichte van den
sultan van Assahan de nieuwe beginselen
met beleid zijn toegepast.
De heer Ketelaar wees er oP- dat da
mes, die in Nederland hefc groet-ambfce-
naars-examen hadden afgelegd en daarbij
zelfs betere cijfers behaald hadden dan de
heeren, niet in aanmerking kwamen voor
plaatsing, terwijl in Indië wèl vrouwelijke
geslaagden bij het daar te lande gehouden
examen geplaatst zijn.
Do Minister van Koloniën sloot
zich geheel aan bij den heer Colijn en be
toogde, dat bij d© behandeling van den
sultan van Assahan het Gouvernement niet
te kort is geschoten aan deferentie. Jndien
de Sultan zijn hart wil uitstorten bij heb
Hoog© Gezag, dan kan hy zulks doem bij
den Resident, die immers den Gouverneur-
Generaal verhagen woqrdi gt. De grief dopf
Sultans, dat hem hooger beroep is ontno
men, vei*valt daarmede.
Tan aanzien van de grief des Sultans,
dat zijn gebied ingeperkt is, dit gold twee
kleine landschappen, die inderdaad vroeg©?
tot Sultans gebied behoorden. Die klacht
des Sultans is niet ongegrond bevonden en
de bedoelde landschappen zullen hem weer
worden teruggegeven.
Ten aanzien van de heer en diensten en da
Landsohapskassen is de Sultan op gelijken
voet behandeld .ale de andere zelf bestuur
ders.
Het is het vaste voornemen van de Re
geering, om met de Hoofden van Zelfbe
stuur om fca gaan met hoffelijkheid en be-
basdhed den beid, maar dan moet ook de ze
kerheid bestaan, dat die Bestuurders ge
neigd zijn zonder ©enige reserve met het
Gezag te willen medewerken.
Aan den heer Ketelaar antwoordde de
Minister ,dat de niet-uitbreiding van vtrou-i
welijke geslaagden bij het Groot-ambtenanre-
examen geschiedde, omdat de Vrouw onge
schikt is voor het controleursambt bij het
Binnenlandsch Bestuur.
Na replieken werd de af deeling Binnen
landsch Bestuur goedgekeurd.
Bij de afdeeling Politie bracht de heer
C o 1 ij n d© voorgenomen poütic-reorganisatie
ter sprake, waarbij spreker de centrale lei
ding, zooals die gedacht ia, afkeurde fcnj
het een fout achtte, dat de reorganisatie
is ontworpen geheel buiten verband met
de in uitzicht gesteld© reorganisatie van
het Binnenlandsch Bestuur. Voorshands had
spreker «dan ook tegen het toestaan van
de voor do politiereorganisatie gevraagde
gialden groot bezwaar.
De heer Bogaardt sluit zich geheel
aan bij den he>er Colijn ten aanzien van de
bezwaren tegen de centrale leiding.
Spreker zou de politie-reorganisatd« wil
len overlaten aam de gemeentebesturen in
Indië.
De Minister nam de gelden voor drie
inspecteurs terug, nl. ruim f 34,000, zulks
in overleg met de Commissie van Rappor
teurs.
De heer Colijn nueendo, dat ook ©en
tweede 'advocaat-generaal niet noodig is.
Maar de Minister verdedigde het be
houd yan dezen.
De heer Bogaardt zeide namens de
Commissie van Rapporteurs, dat óók "b©.
doeld js de gelden voor ©en tweeden advo
caat-generaal ie doen vervallen.
De Minister verdedigde dezen post
nadeer, maar was bereid de Indische Regee
ring te vragen of zij bereid is, mët de
aanstelling van den titularis te wachten,
totdat zij van de bezwaren in. de Kamer
tegen de aanstelling geuit, kennis zal hob-i
ban genomen.
Op voorst?! van de Commissie van Rap
porteurs werd d© verdere beraadslaging tot
heden geschorst. i
Opgave van personen, die alcli te
Leiden hebben gevestigd.
F. "W. Nanning, Bra-eeteaai 151.
F. van Vliet, Ufcreohteehe Veer 17, koop
man.
J. C. Tiicke, Morschweg 58.
H, Chevallier, Breeetraat 108.
J. M. beget, Hooigracht 20, juffr. van
gezelschap.
W. L. P. K. Baerveldt, Steenslraat 37.
H. J. Bovenlander en gezin, Looierstraat
2, loopknecht.
P. .Voorthuis, Prinsenstraat 39 A, zende
ling.
E. van RuytèDberg, Hooigracht 74.
G. G. A. Ruiter en gezin, D&oimaatraat
9A, houtdraater.
C. O. Heck, Haarhaamerstreat 48Al
J. Langiarak en gezin, Kattenpoort 17,
kweeketr.
J. H. L, Debbe, Noordeinde 37.
"W-ad. mï. J. A. BolleVan Veesem cn
gezin, Oegst-geesteadaan 8.
D. C. van Peijpe en gezin, H aarlemmer-
weg 62, kantoorbediende.
J. H. Róssing, Nieuwe Rijn 29.
Wed. ZwetslootVan der Voeren en ge
zin, Heerenstraat 51.
L. Ikïssöl, Acad. Ziekenhuis.
L. Haxtz en gezin, Oegstgeesterlaan 6,
kunstschilder.
E. H. Spoor, Pieterskerkhof 24, opzichter.
C. Spaanderman, Haven. 40.
A. Roast, Hooigracht 60, dienstbode.
J. Hattink en gezin, Zoeterw. Singel 48J.
P. van Doorn©, Langebrug 51, student.
J. II. van Doorn©, Langebrug 51, student.
E. F. Bonj«ar, Papengracht 19, student.
J. H. Dikshoorn, Haarlemmerstraat 147A.
P. J. Koorreman, Breestraat 48/50, kok.
L. Houniet en gezin, Heerensticaat 69,
loopknecht.
G. Stroo, Utr. Jaagpad 76, fabrieksar
beider.
H. Schinkel en gezin, Paul Krugerstr.
22Abeambte Rijksopvoedingsgesticht.
J. O. Wissing, Pieterskerkhof 22, stu
dent.
J. K. L. Martin ©n gezin, Bembcandtstr.
19, hoogltaeraar.
Th. G. Hermans en gezin, JoubertsbraaÜ
6A, kleermaker Rijksopvoedingsgesticht.
M. K. da Jeu, Witte Singel 74.
M. Baptist, Kruisstraat 17.
De Rijksmiddelen.
De cijfers in den staat, bevattende het ge
wone ma-andelijkecho overzicht van de op
brengst der Rijksmiddelen, komen voor de
afgeloopen maand October merkwaardig
veel overeen met die van dezelfde maand
van 1900. Er zijn maar enkele belangrijks
vermeerderingen of vermindenngen op te
merken, en zoo is ook de slotuitkomst
slechts weinig hooger dan verleden jaar.
October 1910 behoort niet tot de „mooie"
maanden.
Er werd in het geheel ontvangen
f 16,397,390.39togen f 16,331,843.25 in
October 1909. Dus slechte f 65,547.14^ mear.
Bij een vergelijking van beide maanden
blijkt, dat dit jaar meer opleverdenoe
bedrijfsbelasting f 1884000, de invoerrechten
f 63,000, de wijnaocijna f 1000, de accijns op
het gedistilleerd f 329,000, de zoutaccijns
f 20,000, die "op bier en azijn f 10,000 en
die op het geslacht f 15,000, de belasting op
gouden en zilveren voorwerpen, f 1000, de
registratierechten f 75,000, de hypotheek
rechten f 2000, de posterijen f 113,000, de
rijkstelegraaf f 23,000 en de loodsgelden
12,000.
Minder werd ontvangen uit de grond
belasting f 29,000, het personeel f 24,000, de
vermogensbelasting f 132,000, het recht op de
mijnen f 13,000, den suikeraccijns f 301,000,
de zegelrechten f 95,000* de successierechten
f 68,000, de domeinen f 27,000 en do Staats
loterij f 82,000.
Hieruit kan men zien, dat do meerder©
opbrengst van den drankaccijns, die even
als de vorige maanden weer verre beneden
de verwachting bleef, bovendien bijna ge
heel wordt geabsorbeerd door de mindere
ontvangst uit verschillende andere midde
len.
Do opbrengst over do eerste tien maan
den van dit jaar stellende naast d:e over
gelijk tijdperk van 1909, 2iet men dat dit
jaar meer ia ontvangen uit: de grondbe
lasting f 162,000, de personeele belasting
f 244,000, de bed rij fsbtlooting f 813,000* de
vermogensbelasting f 349,000, de invóerreoh-
ten f 638,000, den suikeraccijns f 76,000, dien
op den wijn f 10,000. op het gedistilleerd
f 2,617,000, op zout f 84,000, bier en azijn
f 48,000 en het geslacht f 413,000, de belas
ting op gouden en zilveren voorwerpen
f 29,000, de registratierechten f 156,000, de
hypotheekrechten f 20,000, de successierech
ten f 377,000, de posterijen f 772,000, de
rijkstelegraaf f 242,000, de jacht- en visch-
akten f 1000, en de loodsgelden f 175,000.
Hiertegenover staat een mind ere op
brengst uit hefc recht op de mijnen van
f 11,000, de zegelrechten van f 215,000, de
domeinen van f247,000 en de Staatsloterij
van f 184,000.
De suikeraooijns heeft in de laatste 3 raaau<
den van dit jaar opgeleverd f 6,217,217,71
fcegeu f 6,305,332,79 in gelijk tijdperk van
1909. In hefc geheel werd dit jaar ontvan
gen f 141,231,282,22£, en in de eerste tien
maanden van 1909: f 134,506,616.0l£ zoadat'
er thans f 6,664,666,21 meer is opgebracht.
De zetel van |hr. Godin de Beaufort.
„De Standaard" schrijft over de koróen-
de verkiezing van een Eerste-Kamer-lid ia'
Zeeland
„Nu na het uitvallen van den heer Godid
de Beaufort voor Zeeland een nieuw Eerste-
Kamer-lid te benoemen is, schijnt men in
die provincie en in enkele Roomsche krin
gen er op aan te dringen, dat in de plaati
van den Antirevolutionnair ditmaal een
Roomsche zal benoemd worden.
Als reden geeft men hier dan voor op,
dat de Roomsd»e bevolking van Zeeland
grooter in het cijfer is, dan die der Antb
revolutionnairen en Christ.-Hist. saam.
Gaat dit op 1
Ja, zoo men de liberale Roomsche er
bij rekent. Anders niet. In het 5de district*
men zag het nog pas in 1909 en 1910, en
ten deele ook in hefc 4de district, stemt eefl
zeer groot deel der Roomsche kiezers op
den liberalen candidaat.
Dien moet men alzoo van het totaal af
rekenen, en dan komt de verhouding heel
anders te ataah; zóó anders, dat-er geen
denken aan is, oru;. den' zetel te laten om
gaan.
En dit te minder, daar de Roomsche
leden iu de Eerste Kamer thans reeds 18
■zetels bezetten, tegenver 14 die door de
Antirevolutionnah-en en Chr.-Historischen
saam bezet zijn.
Op de bevolking van ons land zijn da
Roomschen één derde, en een derde der
Eerste Kamer is nog geen 17 leden. Reeds
nu is het cijfer der Roomsch-Katkoliek'
leden in de eerste Kamer alzoo reeds ietiJ
hooger, dan Daar den maatstaf der bevol
king het gevnl zou moeten zijn; ook o*
ware het (wat niet zoo is), dat men allb
Roomsche inwoners van ons land bij dfc
R.ocmsclio Staatspartij kon rekenon.
Ons wil het daarom voorkomen, dat mëto
van Roomsche zijde wel zal doen, met va*
deze pretensie af te zien.
Faillissementen.
C. Klomp, tuinier en groentenhandel var,-
te Helmond.
G. Spanjaard, kleerbleeker, te BlocmcTV
daal.
M. H. Maielle, schrijnwerker, te St.-Fie-
ter.
Geëindigd de faillissementen van: O.,
Voorbij, veedrijver te Leiden. F. Cederhouty
winkelier te Leiden. H. M. Groen, vroeger
banket- en broodbakker, te Hoorn, thaué
woonachtig te Woerden.
