N°. 1555? Woensdag November. A0. 1910. <j§eze (Courant wordt dagelijks, met uitzondering van rZon- en feestdagen, uitgegeven. Dit nommer bestaat uit DRIE Bladen. Eerste Blad. Kunst, letteren, enz. FEUILLETON. De erfenis der Rodrians. LEIDSCH DAGBLAD PRIJS DER ADVERTENTIEN Van 16 regels ƒ1.06. Iedere regel meer A0.17J. Grootere letters naar plaatsruimte. - Kleine advertentiën ran 30 woorden 40 Oentscontant; elk tiental woorden meer 10 Oenta. Voor het incasseeren wordt/"0.05 berekend* PRIJS DEZER COURANT: Voor Leidon per week 9 Oentsj per 3 maanden f 1,10. Buiten Leiden, per looper en naar agenten gevestigd zijn 1.30. Franco per post1.65. Leiden, 2 November. Bij Kon. besluit i3 benoemd tot ontv. der reg. en dom. te Leiden, de heer W. K. "F. Zwierzina, thans ontvanger van het bui tengewoon zegel (kantoor No. 2j te Am sterdam. Ds. J. Domna, van Leiden, bevestigde ds. P. van Hoven, als predikant bij de Geref. Kerk te Hoogvliet; hij hield hierbij een rede naar aanleiding van Efeze 6 15 Ds. P. van Hoven deed zijn intrede met een predikatie oyer 1 Cor. 3 7. Voor het examen in de vrije- en orde- oefeningen der gymnastiek zijn te Rotter dam geslaagd de heeren A. H. Bloem, van Leiden, en J. H. de Ruyter, van Woerden. Gisteren had in de Moll-school aan den Z:-0.- Buitensingel te. 's-Gravenh'age de in stallatie plaats van den heer J Lens, als hoofd dier Chr. school. Te voren was de heer Lens hoofd te Wageningen en onder wijzer te Leiden. De kinderen zongen een welkomstlied. Gesproken werd door ds. D: J. Kan-es als voorzitter van het bestuur der school; den heer J. Pelser, het afgetreden hoofd; den heer Damen, liet tijdelijk hoofd; den heer Van der Haas, als oudste van het viertal hoofden van scholen der Ned.-Herv. Gem:; ds. J. Hocgenraad, van Leiden, en den heer Lens zelf. De kinderen weiden onthaald. Beroepen is hij de Geref. Kerk te Waarder, ds. G. Verry, te Giessen Oudkerk. De 35ste algemeene vergadering van den Bond van Nederl. Onderwijzers zal te Utrecht worden gehouden op 29 en 30 De cember. Do vacante plaats van geestelijk ver zorger aan de stichting Veldwijk" te Er- meloo zal tijdelijk worden waargenomen door den heer H. Fokkens, cand. te Stads kanaal (Gron.). Naai- h'et ,,N. v. d. D." verneemt, zal mr. L. W. van Gigch, lid van den gemeen teraad te Amsterdam, zich binnenkort naar Nederlandsch-Indië begeven, in verband met een rechtsgeding. De heer H. E. Hoekstra, ingenieur der tractie H. IJ.-S.-M. te Amsterdam, is be noemd tot afdeelingschef 1ste klasse bij den dienst van tractie en materieel. Het „U. D." méldt het overlijden van den heer D. de Groot, oud-directeur der rijkskwéekscbocl voor onderwijzers te De venter, oud-schoolopziener in het arrond. Utrecht en oud-lid van den gemeenteraad van Utrecht. Ds. J. H. Wolters, pred der Ned.- Herv. Gem., te Slóterdijk, beroepen naar Heemstede, nam afscheid van zijn gemeen te, naar aanleiding van 1 Petr. 1 24 en 25. De scheidende leeraar werd hartelijk toege sproken door den consulent ds. Ph. F. Faber, pred. te Sloten; door ds. W. H.' j. Baart de la Faille, pred. te Amstelveen, praetor van den ring, en door dr. A. Eeic- hof, pred. te Diemen. De Gemeente zong ten slotte Psalm 121 4. De gouverneur dec Kon. Mil. Academie, jhr. Van den Brandeis, is benoemd tot ge neraal en tot adjudant van H. M. de Ko ningin. Do cadetten brachten hun gouver neur gisteravond een serenade. Hr. Ms. pantserdeksdiip Friesland", onder hevel van den kapitein ter zie S. Woldringh, is 1 dezer te Santa Graz de Teneriffo aangekomen. De 1ste luits. H. Zeeman, van het 4de reg. infanterie, en W. J. C. Schuur man, van het 2de reg. vekl-artilkrie, zijn werkzaam gesteld onder de bevden van den chef van den genei-alen staf. Naar de „Dordr. CtJ' verneemt, heeft de kerkeraad der Ned -Herv. Gom. te Dor-,, drecht, de quaes tie dr. J- Keller-ds. Of Heemskerk, welke reeds geruimen tijd bij dit college aanhangig was, verwezen naar het Classicaal Bestuur van Dordrecht, dat vermoedelijk in zijn Novembervergadering daaromtrent uitspraak zal doen. De betref fende stukken zijn bereids gesteld in han den van den voorzitter van dat bestuur, ds. A. H. de Klerck, te Ridderkerk. Naar de „Rott." verneemt, is het lid der Eerste Kamer de heer C. M. E. von Löben Seis, tot herstel van gezondheid in het laatst der vorige week voor eenigen tijd naar het Zuiden van Engeland vertrokken, De heer H. C. J. Gritters, die Maandag door den gemeenteraad van Amsterdam tot; directeur van de G. E. W. is benoemd, zal vermoedelijk den lsten Januari a. s. als zoodanig in functie treden. Ds. J. L. N. Zillinger Molenaar, te Dordrecht, is in de Groote Kerk aldaar bij de viering van den Hervormingsdag vanwe ge de plaatselijke afdeeling van den Ned. Protestantenbond als spreker opgetreden. De kerk was overvol. Toen zijneerw. den zegen wilde uitspre ken, werd hem toegezongen ,,D?„t 's Heeren zegen op U daal'." Kort vóór het optreden van ds. Zillinger Molenaar was namens de aanwezig zijnde vrijzinnig-hervormden de motie aangeno men: „Wij; vrijzinnig-hervormden, verklaren, dat het door u gegeven antwoord op de u gestelde vragen tijdens uw bevestiging onze volle instemming had, en stellen voor om bijwijze van protest tegen de opgeschorte bevestiging u toe te zingen Psalm 134 3." Ds. Zillinger Molenaar zeide geroerd: „Ik dank u recht innig", en sprak dan den zegen uit.' Aan het slot der te Monster gehouden raadsvergadering heeft de burgemeester, do heer J. W: J. baron Taets van Amerongen, afscheid genomen van den Raad en van de gemeente. Het viel hem, naar hij zeide, moeilijk te scheiden van de gemeente, aan welker hoofd hij 13 jaar had gestaan, maar hij meende zich aan de benoeming door H. M. de Koningin tot intendant der Ko ninklijke paleize te 's-Gravenhage, niet te mogen onttrekken. Spr. nam van de ge meente een hoogst aangename herinnering mede, welke hij hoopte te bewaren en ver zocht de banden met hem niet te verbreken, al was hij dan niet meer officieel aan de gemeente gebonden. De wethouder Yan der Hark vertolkte daarna de gevoelens van den Raad en gaf de verzekering, dat men zich het bestuur van dezen burgemeester steeds zou herin neren als een tijdperk van vooruitgang der gemeente. BODEGRAVEN. Volledigheidshalve ver melden wij, dat het lid, dat in den Raad voorstelde, om, bij belooning van de brand meesters ook den rollezers en hun assisten ten vergoeding te geven, is de heer Van der Giesen. XOORDWIJKERHOUT. Wederom moet van de Zanderij der Frma Guldemoml een groote hoeveelheid zand verplaatst wor den. Ditmaal naar de nieuwe begraafplaats ts Warmond. OUDEWETERING. Toen de bakker Olst- hoorn zich gistermorgen in Roelofarends- veen bevond, sarde een meisje den hond, dte onder de broodkar gespannen was, met het gevolg, dat het beest met- de kar vol brood in de Veenwetering terecht kwam. Na eenigen tijd gelukte het wel, de kar op het droge te brengen, dooh de hond, oen dier van minstens vijf en twintig gulden waarde, was verdronken. VOORSCHOTEN. Vrijdag, 4 November, des namiddags te drie uren, vergadert de Raad dezer gemeente. In behandeling ko men: 1. ingekomen stukken; 2. benoeming van een boekhoudcr-.kassier voor het water leidingsbedrijf. WARMOND. De werkzaamheden aan den gashouder alhier na-deren haar voltooiing. Zaterdag is begonnen met het beproeven of persen van den ketel, waarmede Maandag avond werd klaar gekomen. De vulling van den buitonketel, inhoud 500 kub. M., ge schiedde door middel van een kleine stoom- brand spuit. Het herkalingsonderwijs voor meisjes alhier begon met October met 2 leerlingen Thans is door vertrek der 2 meisjes dit on derwijs gestaakt moeten worden. Nieuwe leerlingen melden zich niet aan. In dezen tijd van het jaar, nu bulten de laatste bloemen door de najaarsstormen worden weggevaagd, is het een lust en een vTeelde voor de oogen de schitterende col lectie Chrysanthemums te zien, die thans in een der bloemenkasten op de buiten plaats „Leevliet" alhier is opgesteld. Zelden zagen wij van de-ze fraaie bloe men zelfs niet op tentoonstellingen zulk een keurcollectie bijeen; zóó uitmun tend door fraaie tinten, nuances en krachtigo vormen. Men staat verbaasd wat de cultuur ver mag, als men naast den oorspronkelijken, niet eigen vorm ook daar aanwezig de reusachtige, fraaie exemplaren bewon dert. Onder de vriendelijke leiding van den kundigon en bekwamen tuinbaas, den heer Beyer, aan wien .voorzeker een woord van lof toekomt voor hetgeen hij hier lot stand weet te brengen is het een genot deao uitgezochte verzameling te bezichti gen. De welwillendheid van den eigenaar, den heer A. van Aardenno, stelt mits men zich aanmelde bij voornoemden tuin baas een ieder daartoe dagelijks koste loos in de gelegenheid. Velen zullen ongetwijfeld van deze zeld zame gelegenheid gaarne gebruik maken. Werd gisteren bij de politie alhier aan gifte gedaan van diefstal van geld ten nadeele van den winkelier J. de Groot, heden werd aangifte gedaan door den heer A. T., kalkfabrikant, dat in den af- geloopen nacht was ingebroken in zijn kan toor. De dief of dieven schijnen goed be kend te zijn geweest met de inrichting, daar alleen van de schrijftafel, dien uit vier vakken bestaat, het vak is opengebroken, waar in den regel geld of geldswaarde wordt bewaard. Er was maar een klein be drag aanwezig; dat is dan ook ontvreemd. De daar aanwezige brandkast werd on aangeroerd gelaten. ZEGVELD. De heer P. Kruit, cand. tot den H. Dienst te Hekendorp, zal op Zon dag 8 Januari a.s., 's avonds te halfzeven, in de Ned.-Herv. Gem. alhier zijn intrede doen, na des voorm. te halftien bevestigd to zijn, door ds. H. Doorm eld, van Oudewa ter. ZOETERWOUDE. Gistermiddag is van den landbouwer A. Vromestein een schaap, dat alhier in den Grooten Polder in bet weüland liept door den bliksem getroffen en gedood. Het landhek, waarachter het dier schuilde werd versplinterd. De Maatsdiappij dei- Nederlandselu* Let terkunde zal haar gewone maundelijkseho vergadering houden a.s. Vrijdagavond in het Nuts gebouw. Op de mededeel ingen van hit Bestuur volgt een voordracht van den lieer P. fr. Bon. Kruitwagen: ,,Ovor een verzameling van middelnedcrlandschc initia." „W olven in menschen ge daan- te; roman uit het woekeraars leven door L. H a m ui e. Uitgevers van dit boek, hetwelk voorna melijk in Leiden speelt, zijn do heeren W. L. en J. Brusse te Rotterdam. Deze jonge uitgevers hebben meer dan eens getoond, wat te durven ondernemen. Nu weer dit boek. Nagenoeg vierhonderd bladzijden houden bezig met het verhalen der schurkenstreken van een Israèlietisch menschenpa-xr. We maken de geschiedenis van deze twee mee, van af het oogenblik dat Simon, door gelddorst geleid, Roosje het hof gaat ma ken in een dansinriohtmg in onze Haarlem merstraat. Roosje is spoedig gewonnen door den brutalen durvendon Haagsohen jongen. En nu wikkelt zich af de moreele ondergang van dit meisje helaas zonder iets van dit ondergangs-proces ons begrijpelijk wordt gemaakt en het ons tot het eind blijft ver wonderen hoe deze Roosje, in den aanvang als vrij normaal mensch voorgesteld, tot zulk een monster is gegroeid. Maar diepe ren zin te geven, wordt in dit boek niet be oogd. Men zou liet kunnen noemen een brochure in romanvorm, een brochure, welke wil aan. toonen, tot welke afschuwelijkheden de woeker kan leiden, mits in handen van der gelijke menschen. Of nu de bewijskracht van dit boek in zake den woeker afdoende is, of liet er zelfs een pleidooi tegen kan worden ge noemd, ziedaar een vraag welke beter dan door ons, door rnr. Joh. J. Beliafanto kan beoordeeld worden, de voorzitter van de Nationale Vere-eniging tot bestrijding van den woeker. Deze heeft inderdaad do hier boven genoemde bewijskracht in dit boek gevonden, en een uitvoerige voorrede dea eigenlijken inhoud doen voorafgaan. Uit deze voorrede zijn wij zoo vrij cenig3 zinnen aan te halen, op welker bekendheid de heer Belinfante, begrijpen wij den geest) van deze inleiding wél, ongetwijfeld zal zijn gesteld „In het algemeen moge hier gezegd woi> den, dat de onverkwikkelijke karakter eigenschappen, welke de in dit werk werk geschetste joden vertonnen, vol strekt niet algemeen zijn onder de lieden van dat ras, gelijk ieder, die bijv. schetsen van een Zangwill gelezen heeft, gereedehjk zal toestemmen. Trouwens, ook in dezen ro man, die zich overigens hoofdzakelijk onder het uitschot der joden beweegt, komen joodsche karakters voor die inderdaad edef mogen genoemd worden en aldus een tegen wicht vormen voor do daarin geschetst* schu rkenty pen". „Moge het boek bijdragen tot een alge meen verzet tegen het voortbestaan van misstanden als in dit werk geschetst, tot een steeds krachtiger, energieker optreden te gen den woeker-vijand, die ons volk uit mergelt en geestelijk en moreel ten onder gang doemt." Ook de heeren Brusse zeggen ia hun kort voorbericht desgelijks: „De uitgevers stellen er prijs op, te verklaren, dat zij aanvankelijk bezwaar hadden om dezen roman uit te geven, wijl zij voor de mogelijkheid vreesden., dat hij bij sommige lezer anti-semietischo neigin gen zou wekken. Hiertoe wilden de uitge vers tot geen prijs door de publicatie me dewerken. Doch, afgezien van de gansck. ongeschoolde schrijfwijze, vonden zij den inhoud van het werk zóó belangrijk, dat zij niet zonder meer het uitgeven wilden wei geren. Het is uit den aard ontzettend moei lijk om het bedrijf van woekeraars, pand jesbazen en oplichters in zijn actie te bestu- deeren. De kans om er het felle licht der openbaarheid op te doen schijnen is gering. Deze kans werd echter thans geboden. Heb uitgeven van dit boek was daarom wel aan trekkelijk. Temeer nog, omdat het, zoo sterk gedocumenteerd, alleen bestaande toestanden weergeeft, en do schrijver uit sluitend de bedoeling heeft om do gruwe lijke euvelen, die in het verborgene onder ons volk tieren, openbaar en bekend te ma ken." Het Concert-Bureau De Haan meldt ens, dat Agnes Sorma na haar touimée in Bel gië den llden November weder in ons land terugkeert, om nog ecnigc gastvoccstellingon te geven met het Ensemble van het „Neue Deutsche Schauspielhaus" te Berlijn, van: ,.Die Zwillingscliwester", welk werk dooc Ludwig Fulda voor haar geschreven werd. M u s e u m van Kunst n ij verheid. Het Museum van Kunstnijverheid te Haarlem werd-godlurendis dc maand October bezocht door 553 belangstellendenuit do aan het Museum verbonden boekerij warden 255 boek- en plaatwerken naar verschillend^ plaatsen van ons land in bruikleen verzon den, terwijl do lessen aan de aan hit Mu seum verbonden School voor Kunstnijver heid door 189 vrouwelijke en mannelijke leerlingen werden bijgewoond. 38; Dat alles gaf den pensionnaires van me vrouw Lenmann te denken. Do spanning nam toe. En op een avond hoorde men het verloof de paar opgewonden met elkaar spreken. „Dan zou men immers het vertrouwen in het geheele meuschdom moeten verliezen merkte Gustaaf op. Dat was op den dag, teem- Rudi von Schauffert bij hem op de fabriek was ge komen en hem- de verbluffende tijding had gebracht, dat de brieven van Rodrian aan Loni's moeder bij vergissing met an dere oude papieren van mevrouw Kitty Ro drian waren verbrand Zijn vriend had hem met tien heilige eeden verzekerd, dat. hij aan die afschuwe lijke daad onschuldig was; hij had hem mee- gedeeld, dat zoowel hij als zijn jonge vrouw in onmin van mevrouw Kittv waren geschei den en alle connecties met haar hadden af gebroken. Wanneer nij juffrouw Stiglmair zou kunnen spreken om haar de zaak te verklaren, er kwam nu natuurlijk eenigc vertraging in de regeliïig der aangelegen heid, niemand vond dat onaangenamer dan fc-ij-... Loni had zich met moe'tc tot de optimisti sche opvatting van 1 aar verloofde ten op zichte van het karakter, de denkwijze en de edelmoedigheid van zijn vriend laten bokee- ren. Een restje spotachtig ongeloof had nog Steeds uit haar vroolijke „Japansche oogen" geschitterd. De groote teleurstelling trof haar dus niet zoo onvoorbereid ais hem. En het volgende oogeublik merkte zij reeds weer glimlachend op: „Ach, Gustaaf, is het niet beter, dat men zich een voor stelling van de menschheid in zoo'u schets boekje maakt, dan ia zoom zacht kinder hart als het uwe?" „Spot maar, spot maar! Denkt ge dan, dat ik het geloof, clat gij je over de ge heele wereld vroolijk maakt?" Zij sloeg haar laatste schetsboek open: „Hier, kijk eens ol mij nog iets heilig is. nier zijn wij beiden namelijk zelf." „Wij?" Hjj nam het boekje en bïke^k de carioaturen eerst geheel ontsteldlangza merhand echter begonnen zijn mondhoeken oc trillen cn moest hij toch lachen. „Be paald geflatteerd hebt gij ons niet." „Ja, weet ge, het was een soort beschul diging, maar tevens een zelfbevrijding", zeide zij glimlachend „Merkt gij dat er niet uit?" „Gij hebt ons beiden erge woeste neuzen gegeven." „Ja. Een roofdierachtige trek misvormt ze.'' „Mijn reukorgaan laat immers aan groot te in natura niet veel te wenschen over. Maar zooals gij je zelf op het papier hebt gekrabbeld, dat lijkt naar niets." „Toch wel. Ik heb mijzelve in de laatste dagen meermalen in den spiegel beschouwd en wasJaepaald geschrokken. Kom e<- -3 hier en bekijk je zelf ook eens." Zij troonde hem aan den arm mede voor den grooten spie gel. „Je neus is bepaald scherper geworden. Maar de mijne ook. En de strepen om de mondhoeken. Ziet ge? En dan hier om de oogen Hij was verlegen. „Ja, wanneer men wel licht een beetje slechter heeft geslapen en er over zit te peinzen hoe dat alles nog zal worden." Zij knikte zijn spiegelbeeld dreigend toe. „Ja zeker, dat ligt alles in de beide physio- nomieen uitgedrukt. Zorg, slapeloosheid. En meer dan dat. Ook do reden, do oorzaak. Die afschuwelijk scherpe lijnen leggen de zielen bloot. En men ziétt waaraan dio zielen sinds eenigen tijd lijden: De hebzucht is cr binnen geslopen!" „O, gij rakker! Ik vraag wel excuus: in de mijne nog lang niet!" „Gustaaf! Werkelijk niet?" ,,Ik heb reeds lang al jo geld naar den drommel gewenscht. Ik heb bet immers in het geheel niet noodig." „Zoo, dus gij zoudt mij ook zonder den mammon Behouden? Werkelijk? Hand op het hart „Ach, gij lief, schattig dier, hebt gij dan nog een bewijs noodig?" „Ja. Halt, balt, halt! Neen, kussen zijn geen bewijs! Als bewijs eisch ik, dat wij veertien dagen lang met geen enkel woordje van de goheele vreeselijke geschiedenis rep pen. Hoort ge?" „Maar gij ook niet, Loni." Och, ik heb het bewijs immers reeds gele verd. Ik heb er mij in geen half jaar om bekommerd. „En er nooit aan gedacht?" Zij lachte. „Dat wel. Een paar malen heb ik mij reedg voorgesteld, dat het proces al lang gevoerd werd en er op een morgen een telegram zou komen van den advocaat uit Berlijn: „Dadelijk overkomen, millioen overnemen, gelukwensch, punctum." „Dat telegram zal nog wel een beetje lan ger op zich laten wachten, wanneer wij niets doen om de zaak vooruit te brengen." „Kom, wees tooh tevreden. Hebben wij haast? Wanneer gij niet eens je betrekking wilt opgeven." „Dat is toch in elk geval sekuurder. Men kan toch ook niot weten." „Goed, Gustaaf, alias Jantje SekuurEn nu wil ik je wat zeggen. Ik ga morgen naar Karlsruhe, naar je moeder." „LoniHij jubelde bijna. ,,En wil eens zien of wij elkaar bevallen." „O, mijn moedertje zal jo wel bevallen. Alleen weet ge gij kunt zulke oogen op zetten, en zoo spotachtig spreken en dan moet gij mij geen tëekening van de oude vrouw maken en bovendien nog verlangen, dat zij zich daarover zal verheugen.... ik vind het een beetje pijnlijk... ik bedoel je ea- ricaturen; die kan zij niet uitstaan. Zoo'n schilderes moet tcch een bandelooze phan- tasie hebben, zegt zij. Waarom schildert zij niet liever stillevens? Gij moogt er niet oocs over zijn, zij is zoo'n braaf, goed vrouwtje.'' Loni schudde lachend haar hoofd. „Ik zal niet tegen haar over mijn werk spreken. En haar in h^t eerst ook niet mijn waren naam zeggen. Alleen, dat ik „mijnheer haar zoon" ken en ziin groeten overbreng." „Dan kunt gij er zeker van zijn, dat gij m?t haar een kóp koffie moet drinken." „Aangenomen. „En zij haalt appelkooken; pas maar eena op." „Daar houd ik vreeselijk veel van./* „Zeg haar dat dadelijk. O, Loni, kon :k toch meegaan!" „Wij kunnen jou er niet bij gebruiken. Wij moeten eens onder o^s vrouwen een ver standig woordje over „mijnheer, haar zoon" spreken." „Wanneer gij mij zwart maakt...." „Gij zijt dus toch bang!" „Ei, bewareGij behoeft haar immers slechts in de oogen te kijken, dan wordt hefc jo dadelijk geheel andiers om 't hart. Weet ge, een schoonheid is zij nu wel juist niet. Maar zij heeft een paar oogen in 't hoofd, zoo goed en verstandig en zonnig! En die hebben zoo iets schalks. En wanneer men in die lieve kijkers ziet, dan is het iemand, alsof daarbennen een Kerstboompje brandt. En alsof men weer kind wa^ en men zou al zijn zorgen bij haar kunnen kwijt wor den. Kijk mij toch niet zoo aan, ik geneei mij Zij lachte hartelijk. Doch tegelijkertijd drukte zij haar gelaat met do vroolijko Ja- pansohe oogen tegen zijn hals en zijn wan gen. En toen zij daarop weer legen hem sprak, had haar stem een veel zachteren klank dan even te voren. „Ik geloof wel, dat ik goede vrienden met haar zal worden, Gustaaf", zeide zij, haar hoofd afwendend, terwijl zij zioh over de oogen streek. „Wij hebben voor ons geluk toch nog een goede ziel noodig, dio zich daarover verheugt, hè? Want anders heb ben wij niemand in de wereld." (Wordt vervolgd.)

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1910 | | pagina 1