BLOOKERS
STOOMTRAM
Safe Deposit.
DAALDERS
CACAO.
Leiden—''s-Gravenhage.
MOTlïCïfS
No. 15530.
IiEÏDSCH DAGBLAD, Dinsdag- 18 October. Tweede Blad.
Anno 1910.
Vervolg Advertentiên.
GEEN CACAO SMAAKT ZOO KRACHTIC ALS
Verkooping,
Van Leaden (Noordeindsplein) naar
's-Sravenliage i van 8 uur v.m. tot 10 uur
n.m. en van 's-dbravenhage (Schenkweg)
naar Lelden: van 7.35 v.m. tot 8.35 n.m.
om het uur.
A. L. REIMERIttQER ZOEHEN,
i
A
•s i
s
s
4 l
2 a
a
1
A 4
fl
VRAAGT UWEN WINKELIER
HYGEA
KINDERMEEL
A
fl
fl
FABRÏKANTE vanKINDERVOEDSELS
ZOETERMEER -
Buitenlandseh Overzicht.
Uit de Rechtzaal.
£0 vonnit der Arrondlsaemente-
Rechtbank te Dordrecht dd. 20 Juli
1910, b(J verstek gewezen, is ten
verzoeke van W 1LLE91F JE
TAS TL1EI, zonder beroep,
wonende te Streefkerk, het tuBBchen
haar en ABIE V VS DEK WAl,
Veekooper, wonende te Streefkerk,
beitaande huwelijk ontbonden
-verklaarddoor echtscheiding,
met alle gevolgen daaraan by d»
wet verbonden. 1466 14
De Procureur van de verzoekster,
Mr. A. A. MOLL.
BE8TUURDEREN der STEDELIJKE
WERKINRICHTING zullen op VrU-
dag 21 October 1910 AANBE
STEDEN de levering van de vol
gende artikelen, benoodigd van 1 No
vember 1910tot31 October 1911, als:
Rundvleesch, Rundvet,
Aardappelen, Groenten,
Peper, Cichorei, Stroop,
Karnemelk, Zoetemelk,
Rijst Gort.GroeneErwten,
Capucijner-Erwten.Bruine-
boonén. Koffie, Kropbrood
en Roggebrood.
Van 15 October tot op den dag der
aanbesteding liggen de voorwaarden
en monsters ter inzage aan het kan
toor der "Werkinrichting en moeten de
inschrijvingsbiljetten, op gezegeld pa
pier, behoorlek gesloten, aldaar wor
den ingeleverd op den dag der aan
besteding, uiterlijk des namiddags
te uren. 3924 28
Het bestuur voornoemd
J. Gh v. d. SLUIJ8, Voorzitter
AUG. L. REIMERINGER, Secretaris.
4094 76
(WEGENS STERFGEVAL).
Donderdag a. s., zullen in het
Notarishui» te Leiden publiek
worden verkocht: diverse Meubi
laire en andere Goederen,
waarb(|: Mah. en Eikenb. tinnen
kast, Mah. Buffet, dito Secre
taire», diverse Stoelen, Tafel»,
Speeldoos, eenlg Linnengoed,
Bedden, Ledikanten, solide
Brandkast, Gaskronen,
Kachel», eenig Goud- en Zilver
werk enz. enz. 4051 19
Kykdag: Woensdag vanlO-3 uren.
Goederen kunnen worden bijge
bracht of op verzoek afgehaald.
VEILIGE BEWAARPJLAATS voor Efiecten, stnkkcn
van waarde, Goud en Zilver, enz., der firma 3730 24
De Firma bericht da plaatsing van een nienw Safeblok, waarin
kastje, tot billijken prijs gehuurd kunneu worden.
e
J* A
S?
ei fl
3
2 B
2
5
2 1
fit 4
*4
08 fi
"O
u e
e A
o
U 4
•9
u
-*s
H
ra
•O
4»
bi
fl 5
I a
s 9
O s
ij
2
fl
-2 bi
5
J5
z u
u
4
r*t <Q
4 CO
n
H CO
5 -1
2 r-i
A
4
•d
u
4
fit
O
O
A
•d
4
e
bi
7*
4
bi
4
*d
u
O
ÉS
68
A
Verkrijgbaar voor Leiden en Omstreken aan ons Filiaal
Korenbrugsteeg No. 3.
De tocht van Wellmnn over den
Atlantischen Oceaan.
Onder d© telegrammen in ons vorig num-
frniP.T kwamen enk-el© b ijz onderbeden voor
'pwer oen vermetelen volgens d© „N. R.
jO." to vermeteleai ballontocht, ondernomen
Hoor don Amerikaanseken journalist en P-ool-
pedzigor Wellman. Doze liesft te Atlantic
jÓity ©en grooten bestuurbaren ballon la-ten
houwen, met bet doel, daarmede dan At-
liantiscben Oceaan over te steken ©n ergens
in Europa te landen. Wel lm an had zich
daarbij voorgenomen," gebruik te maken van
de heerschende winden en zieh daardoor in
de goede richting te laten voortdrijven. Met
zijn motoren zou hij dan trachten, den bal
lon zooveel mogelijk te houden boven cta
Sout© van de groot© transatlantische stoom
schepen. Dat zou het dubbel© voordeel heb
ben, dat bij ©en eventueel verongelukken van
den ballon de kans op redding grooter zou
zijn, en dat Wellman c.s. door middel van
hun toestel voor draadlooz© telegraphic, tij
dens den overtocht met naburige schepen in
y«erbinding zouden kunnen blijven.
"WeHman's ballon heet de „America"heit
k, als men de Zeppelin's uitzondert!, de
gtrootstc bestuurbare ballon, die in de vaart
is.
Walter Wellman, de leider van den tocht,
is zoo herinnert genoemd blad ge
boren te Mentor in Ohio in 1858. Op zijn
yleertiend© jaar gaf hij een leigen blaadje
hit te Sulton in Nebraska. Later was hij
Vierbonden aan bladen in Cincinnati en Chi
cago. In 1892 trad "Wellman als ontdek
kingsreiziger op den voorgrond Hij zocht
dn vond op Watling Eiland (San Salvador)
in de Bahamas "de plek, waar Columbus moet
zijn geland, en richtte daar een monument
op. In 1894 exploreerde Wellman in de
Poolstreken en bereikte hij ten noordoosten
Vton Spitsbergen een breedtd van 81 graden.
In 1899 leidde hij een expeditie op Frans
Jozefsland. Bij die gelegenheid brak hij
leen been; do expeditie was vrijwel een mis
lukking. Eenigo jaren later, in 1906, zien
wij hem weer in het noorden, ditmaal ter
noordwestkust van Spitsbergen, waar hij op
het Denen-eiland een bestuurbaren ballon
gereed maakte om naar de Pool te vliegen.
De zaak mislukte totaal, evenals een her
haling van de poging in een volgend jaar.
In breed© kringen ontstond dientengevolge
Wantrouwen in den ernst van Wellman's
pogingen, en het plan, van welks ten-uitvoer
legging de wereld nu getuige is, mag dan
ook misschien wel worden beschouwd als
een poging van Wellman om zich te re
hab iliteeren.
Het plan lijkt in zijn opzet bijna misdadig
Roekeloos. Wellman moet, wil hij slagen,
tornt zijn bestuurbaren ballon afstanden af
leggen om Europa te bereik©nr zooals er
boven het vasteland bij verre na nooit
gehaald zijn. Een mankement aan mo
tor of schroef, een defect aan den ballon
of het stangen werk, die boven het vaste
land na daling kunnen worden verholpen,
daar naar het naastbijgelegen telegraafkan
toor te gaan en daar teiegraphisch te ont
bieden, wat men noodig heeft, is boven den
Atlantiscben Oceaan natuurlijk noodlottig.
Da-ar beteekent elk groot of klein manke
inent menschel ij kerwijs gesproken: de dood.
Dan zijn er met den ballon na de vol
tooiing veel te weinig proeftochten onder
nomen. Wellman c.s. zijn vertrokken met'
een luchtvaartuig, welks mogelijke gebreken
Zij niet voldoende kennen.
De bestuurbare ballon is geen Zeppelin;
het is ©r een van het slappe stelsel. De
grootste lengte bedraagt 228 Eng. vt. Het
gevaarte heeft drie motoren, twee gToote
van 80 P.K. elk en een kleinen van 10 P.K.
Elke groot© mot-or brengt 2 voortstuwings-
schroeven in beweging. De ballon kan bij
stil weer een snelheid ontwikkelen van 20
knoopen^ misschien zelfs iets meer. Er is
Voor een maand proviand aan boord. Aan
het schuitje, dat 150 Eng. vt. lang is, is
toen reddingsboot bevestigd, welke bij een
eventueel vergaan van den ballon als laatste
toevlucht zal moeten dienen. Die reddings
boot is o.m. voorzien van oen zoeklicht
Aan boord van de „America" bevinden zich
zes personen: Wellman, de ingenieur Vani-
man, een scheeps-officier Murray Simon, ©en
bedienaar Van het toestel voor draadlooze te-
legTaphie Ir win en twee machinisten Albert
Loud en John Aubert.
Zaterdagochtend is de „America" vertrok
ken, nagestaard en toegojubeld door duizel
den, die aanvankelijk dachten, dat een ge
wone oefentocht werd gehouden, klaar het
weer was goed, mistig, maar stil; en Well
man, in allerijl gewaarschuwd, besloot, in
overleg met.Vaniman, dan maar te ver
trekken.
Een voor de opvarenden der „America"
onaangename en allioht gevaarlijke omstan
digheid wordt gemeld door het Amcrikaan-
sche Meteorologisoh Bureau te Washington.
Er heeft n.l. Vrijdag boven de West-In
dische ■ptilandipin en boven de Golf van Mexico
een allergeweldigste wervelstorm gewoed,
die voel menschcnlevens heeft gekost en
enorme materieoio schade heeft veroorzaakt
Het eenlrum van die Inch t be weg ng ve. plaat
ste zich volgens het Bureau te Washing
ton naar bet Noordoosten, langs de kust
van de Vereenigde Staten. Het is nu niet
onmogelijk dat de America" door deze felle
luchtbeweging zal worsen ingehaall, hetgeen
dan bijna zeker noodlottig zou moeten wor
den.
De eerste marconigrammen, die van de
„America" werden ontvangen, luidden gun
stig. Daarna kwam bericht dat er iets ha
perde aan de schroeven, maar dat Wellman
hoopte dit in orde te krijgenhij zou er
in geen geval de reis voor afbreken, want
de wind was gunstig.
Een later marconigram behelsde, dat de
motoren voortreffelijk werktenblijkbaar
was dus het defect hersteld.
Intusschen is er te Nieuw-York geen later
bericht van Wellman dan zijn afscheids-mar-
conigram van Zondagmiddag kwart voor
ééncn (plaatselijke tijd van Nieuw-York). Het
station voor draadlooze telegraphic te
Siasc-onsett heeft gesproken met een aan
tal stoomschepen, die de route volgen, welke
ook de „America" zou kiezen. Maar van
geen dier schepen was de ballon gezien; ook
waren geen seinen van Wellman ontvangen.
Het stoomschip „Finland" berichtte, dat
er Zondagavond een onweer heeft gewoed
met felle bliksemstralen en regen. Tegen
negen uren was het opgeklaard. De zee
was kalm.
Het gevaar, waarin Wellman verkeert,
^vordt dus als zeer groot beschouwd. Zijn
toestel voor draadlooze telegraphie schijnt
ook nog niet naar behooien te werken.
Omtrent bet vertrek van den voorma-
ligen koning van P ortuga 1 uit Gi
braltar naar Engeland kan nog het vol
gende worden, vermeld:
Zondag, om elf uren 's morgens, volgde
de koninklijke familie de mis in d© kapel
van het regeeringspaleis. Om halfdrie ver
liet koningin Pia het paleis nadat zij,
ondier blijken van de diepste ontroering, den
Koning en zijn moeder omarmd had.
Koning Manuel weende.
De infant en de gouverneur der stad
begeleidden koningin Pia tot aan de aanleg
plaats van den Italiaansahen kruiser „He
len©". Deze maakte het ©eresaluut en be
gon tegen drieën de reis naar Spe-zzia.
Om vier uren begaven koning Manuel,
zijn moeder en de infant zioh in de staatsie
karos van den stadhouder naar den aanleg
steiger van het Engelsche koninklijk© jacht
„"Victoria and Albert", dat direct doornaar
Portsmouth zou stoomen.
De menigte schaarde zich langs den weg,
dien het rijtuig volgde. Toen de Koninklijke
familie het jacht besteeg, werd de Portu-
geesche koningsvlag geheschen. De troepen,
die van het regeeringspaleis tot aan het
schip en haie waren opgesteld, presenteer
den het geweer en te gelijk weerklonk de
Portugeosche koningsmarsch.
Het volk juicht© de vertrekkenden harte
lijk toe.
Aangaande de schulden van het Hof
dit:
Een groot aantal hofleveranciers vragen
aan de nieuwe regeering om betaling. E eni
ge schulden dateeren nog van de regeering
van koning Oarlos, toen het Hof maande
lijks gemiddeld voor f 2400 per persoon aan
brood, vleesoh en groènten bestelde. Onder
de regeering van Manuel beperkte men deze
uitgaven tot f 1680. Do leverancier van ge
vogelte krijgt f 14,400. In het geheel maak
ten koning Carlos I, koningin Amalia en
koning Manuel voor levensmiddelen een
schuld van f 192,000; de schulden va.n ko
ningin Maria Pia en de hertog van Oporto
bedroegen f 120,000. Het schijnt, dat de
Bcbuldeiscbers niet aanstonds betaald zuüen
worden, maar dat men hen voor het rente
verlies behoorlijk schadeloos zal stellen.
De begrafenis te Lissabon van
dr. B o m b a r d a s, den republikei nschen ge
neesheer, die door een vroegeren patiënt werd
vermoord, en Oandido dos Reis, den
nepublikeinschen vice-admiraal, die tijdens
het begin der revolutie om bat leven kwam,
moet zeer indrukwekkend zijn geweest.
De beid© lijkkisten werden op affuiten
vervoerd. Duizenden volgden den stoet-, en
op het kerkhof was niet voldoende plaats
voor de vel© belangstellenden. De minister
van binnenlandsche zaken, Almeide, de ci
viele gouverneur van Lissabon en José de
Castro, de onderchef van de Portugeeseh©
vrijmetselaars hebben redevoeringen gehou
den. Almeide noemde dezen dag den laat-
aten van de re vol n tie en spoorde alle bur
gers aan hun geschillen thans te verge
ten en weer aan den arbeid te gaan.
De orde, die als voorbeeldig wordt ge
roemd, is zonder hulp van de politie ge
handhaafd.
Alle openbar© en vele pariiculitwe gebou
wen waren met zwart doek versierd len
hadden d© vlaggen halfstok geheschen. Ook
d© consulaten vlagden halfstok.
Relvas, d© nieuwbenoemde Portugeesohe
minister van financiën, heeft met ©en cor
respondent van de „Kölnische Zedtung" een
onderhoud gehad over het financieel©
beleid, dat de jonge Republiek denkt te
volgen. D© republikeinen zijn van meaning,
aldus de minister, dat de voortbrengselen der
inïandsch© industrie bescherming behoeven.
Do invoer van wanen, die het land niet
zelf voortbrengt, dient daarentegen bevorderd
te worden, terwijl van onverwerkt materiaal
geen hoog© invoerrechten geheven zullen wor
den. De eurtaxewet blijft als wapen ge
handhaafd. 0
Mello e Sousa,' d© directeur van de Bank
van Portugal, hoeft, als overtuigd monar
chist, op den dag na de afkondiging van
de Ropubliek, zijn ontslag ingediend. Relvas
zeid© (djt ten zeerste t« betreuren. Men
heeft nog geen opvolger vioor hem op hiet
oog. Deze zal echter zetor zeker niet een
beroepspoliticus, maar ©en vakman zijn.
Het officieel© orgaan d«r vootrloopig© Re
geering deelt mtode, dat de gezanten te
Londen, Parijs, Rio-de-Janeiro en Berlijn zijn
afgetreden. De Duitsche gekant verwittigde
den minister van b ui ten 1 audsche zaken, di©
hem bezocht, dat Duitschland ©n Frankrijk
de Republiek eerst zullen erkennen, wan
neer voor deze landen nieuwe gezanten be
noemd zijn.
Voorts heeft de Minister gelijkluidend»
mededeelingen van Frankrijk, Italië en
Spanje ontvangen, dat deze Regeeringen wei
geren d© uitgewezen Jezuïeten, monnik-en en
nonnen toe te laten voor zoover geen bur
gers van hun eigen land.
Uit Keulen wordt gemeld, dat tal van
Portugeesche monniken in
kloosters van Rijnland zijn gevlucht.
In België hebben de kloosters der com
pagnie in Brabant en Limburg de vluchte
lingen opgenomen»
Uit Athene word gemeld, dat Vene-
selos de opdracht tot vorming van een
ministerie heeft aanvaard.
De „Lokal-Anzeiger" spreekt de on
gunstige berichten, die over den
gezondheidstoestand van deTsaritsa in
omloop zijn gebracht, tegen. De Tsaritsa-
doet haar badkuur geheel naar het voor
schrift van de geneesheeren en heeft geen
enkel voorgeschreven bad overgeslagen.
Het is eveneens een voorschrift van den
dokter, dat zij veel in een ziekenstoel wordt
rondgereden. Eiken dag wandelt zij echter
in het park van het kasteel en zij neemt
ook af en toe aan uitstapjes deel, waarbij
zij een stuk van den weg te voet aflegt.
De Servische kroonprins is
ziek van de manoeuvres teruggekeerd.
Hij lijdt aan typheuse koortsen. Er is on
middellijk een speoialiteit uit Weenen ont
boden en prinses Helena, die op het oogen-
blik in Italië vertoeft, is teiegraphisch
teruggeroepen.
Al zijn de berichten niet gunstig, levens
gevaar moet er niet bestaan. D© Kroonprins
heeft een zeer krachtig gestel.
Het prachtigste weer heeft Zondag de
botoogingen in Spanje begunstigd.
De anti-liberale betooging had plaats aan de
Oerro de los Angelos, bij Madrid. Ongeveer
20,000 betoogörs kwamen bijeen. De deelne
mers kwamen te voet, in rijtuigen of met
automobielen. In de open lucht werd te
tien uren een hoogmis gehoudende bis
schop van Madrid gaf den zegen, later had
in de omgeving een soort volksfeest plaats.
Yoor de sympathiebetooging met de om
wenteling in Portugal trokken ongeveer
5000 republikeinen en socialisten naar het
monument van Castelar. De rep ublik emsch©
leiders (Fa-blo Igiesias, Lerroux, Soriano en
SaJiillas.namen aan de betooging deel. Een
van hen besteeg het monument en hield een
korte toespraak. Op don terugweg werden
opstootjes veroorzaakt door 'n honderd jon
gens voor d© redactie van d© „A. B. O.,"
omdat het blad stemming tracht te maken
voor een oorlog in Marokko.
De correspondent te Konstantinopel van
de „Frankf. Ztg." verzekert, dat men van
Fransche zijde bij de onderhandelingen over
de Turksohe leening nog steeds
blijft aandringen, dat ten slotte de Otto-
maansche Bank took bij de uitgifte worde
gekend en niet alleen het Credit Mobilier.
Te Konstantinopel vertoeft thans Sir
Arthur Hamilton, die lid is van den Lon-
donschen Raad van Beheer van de Otta-
maansche Bank. Hij zou in opdracht heb
ben betere betrekkingen tusschen de Otto-
maansch© Bank en de Porie tot stand te
brengen.
Dezelfde oorrespondent beweert, dat de
geschilpunten over d© wijze van controle
nog 8teeda'niet zijn o-pgelost.
Uit Parija meldt men aan de „Frankf.
Ztg.", dat de besprekingen over de nieuwe
Turksohe leening nog steeds op nieuwe
moeilijkheden etuiten.
Niettemin, heet het, heeft de Fransehe
regeering zelf te Konstantinopel een nieu
we verlenging van den optietermijn voorge
steld.
Men beoogt op het oogenblik weer niet
een verhooging van het oorspronkelijk be
drag van 6 millioen; de oorspronkelijke
6,000.000 T.P. zijn voorloopdg voor de be
hoeften van Turkije voldoende en voor hoo-
ger bedrag is ook geen machtiging gege
ven. Een nieuwe leening van 5,000,000 T. P.
wordt daarom ook eerst het vol^nd jaar
verwacht.
Dj avid beyt Talaat bey en Nedjmeddin
bey hebben, zoo wordt uit Konstantinopel
gemeld, na gepleegd overleg, ©en onder
houd gehad met Haohnuoed Sjefket pasja
en Hakki pasja. Sjefket pasja heeft zijn
voornemen fce kennen gegeven, de begroetin
gen van oorlog en marine t© onttrekken
aan de controle, die wordt geëisoht door de
wet op de comptabiliteit.
Hot „Sti-Petersb. Tel.-Ag." verneemt uit
Teheran, dat de residentie vol soldaten
is, die uit Masanderan zijn gevlucht. De ro-
geeringstroepen zouden volkomen vsrslager
zijn. Emir Ajsam zou door Emir Mookersn
vervolgd worden en Teheran naderen, waar
gisting heerschti In drukbezochte vergade
ringen zou ontevredenheid mot de Regee
ring zijn betuigd. Ook te Je©d moeten ern
stige onlusten zijn uitgebroken. Bij een hot
sing met da politie werden velen gedood of
gewond. Te Kas jan kwam het tot ©en ge
vecht, waarbij do Bachtiaren in sterken ge
tale werden teruggedreven. Zij ontvingen
geschut uit Ispahan.
De „Timee" heeft dit telegram uit ïte-
heran:
Het is hier niet bekend, welk standpunt"
Rusland heeft verklaard in te nemen ten
opzicht© van hot voorstel, dat Engeland
Perzië financieren steun zou vorleenen
mèt do invoerrechten aan do kust van da
Perzisch© Golf als borgtocht.
De Biitsche regeering hoeft, naar aan-
ltiding, van don toestand van de wegen in
Zuid-Perzië, oen in krachtige termen opge
stelde nota tot de Perzisch© regeering ge
richt. Deze nota behelst ©en zeer duidelijk©
opsomming van d© vérgaand© stappen, die
Groot-Britannië naar aanleiding van zekere
ongewenschto gebeurlijkheden zou nemen. Da-
ze stappen zullen eon ednda maken aan
d© politiek van non-interventie en het is
waarschijnlijk, dat Rusland in het Noorden
dit voorbeeld zal volgen. De Perzische re
geering staat dus voor het alternatief van
het sluiten eoner leening of feitelijk© ver
deeling van het land. Groot-Britannië wil na
tuurlijk het liefst eerstgenoemde politiek
sluiten, maar verlangt in den toestand zoo
veel mogelijk in overeenstemming met
Rusland te voorzien.
Uit Barbarton wordt gemeld:
Huil, de Unie-minister van financiën,
is hier hij tussoh-entijdsche verkiezing tot
lid van het U n i c-p arlement gekozen.
Hij was bij d© algemeen© verkiezingen ge
vallen.
Bij de verkiezingen in Guadeloupe
zijn te Petit Bourg hevige onlusten ontstaan.
Het gemeentehuis is bestormd en ingenomen,
gendarmes zijn gewond en geslagen. Zij gav©n
daarop na de verplichte sommaties vuur en
doodden 6 personen. Verscheiden© betoogers
zijn gewond.
Haagache Rechtbank.
Wat men vindt mag men
niet houden.
Dat ondervonden Jac. L. en Marie V.,
echtelieden te Soheveningen. De eerste,
pas in gemeentedienst gekomen, had op een
avond, nadat het hard geregend had, een
gouden armband aan het strand gevonden.
Ofschoon hij heb politiebureel was voorbije
gegaan, kon hij moeilijk van het gouden
sieraad afzien en nam het mee naar huis.
Zijn vrouw blonk het al bijzonder mooi in
de oogen, vooral toen zij het mooi opge
poetst had. Maar d"es anderen morgens toen
de man naar het werk was, dacht zij het
ding maar eens naar de Bank-van-Leening
te moeten brengen, om het te laten waar-
deoren, zooals zij nu brutaalweg beweerde,
maar volgens ecu ambtenaar der bank om
er f 20 op te krijgen. De ambtenaar vertrouw
de het zaakje niet en liet de politie halen.
De vrouw beweerde toen eerst den armband
vroeger van een mevrouw te hebben gekre
gen en daarna dat haar man hem heel
lang geleden had gevonden. Nu wist zij daar
van niets meer.
D© man beweerde, dat hij tot het ver-
