Stof- en geruischlooze straten.
Werklieden bij den bouw van een breg over den Hadgon.
tenegro hoezeer de jonge Vorst zijn gema
lin aanbad en hoe deze de kunst verstond
den levenslustigen vorstelijken knaap te
boeien. Zij had geenszins een ontwikke-
\ing, welke haar in 6taat stelde de eerste
plaats in te nemen naast den dichterlijken,
in Parijs opgevoeden Vorst, die maatschap
pelijk hooger stond dan zij. De vrouw van
zijn voorganger en oom Danilo, Warinka,
die ook van burgerlijke afkomst was, was
een ontwikkelde moderne vrouw, opgevoed
in een patricische familie en gewend te le
ven in fijn-beschaafde kringen te Triest.
Men zag haar dit op het eerste gezicht aan.
Milena daarentegen was nooit verder ge
weest dan haar geboorteplaats Cevo en Cet
tinje. Zij had slechts in de lagere school ge
brekkig lezen, schrijven cn rekenen geleerd
en kwam weinig overeen met hetgeen men
zelfs bij zulk een eenvoudig volk als de
Montenegrijnen vijftig iaar geleden waren,
van een Vorstin verwachtte. Milena Voeko-
tic deed te voren het huishouden bij haar
vader als de dienstboden en bevond zich
's morgens en. 's avonds aan den put met
eteenen kruiken om water te putten. De
onderdanen zagen het dan ook eerst slechts
ongaarne, dat deze Asschepoester Vorstin
werd; maar de eenvoudige vrouw wist door
•haar verstandig en waardig optreden en
door de zeldzame gave ieder voor zich te
winnen, zóó uitstekend haar plaats te ver
vullen, dat zelfs vreemdelingen, die aan het
Hof kwamen, zidh er over verbaasden.
;.Vóór allee was zij echtgenoot© en moeder.
'De rijke kinderzegen, welke in den begin
ne het arme Hof te Cettinjo veel zorg
baandle, zou later het vorstenhuis en de
dynastie zeer voordeelig zijn, want door
de huwelijken zijner dochters gelukte het.
den Vorst zich in zijn land die aanzienlijke
positie te veroveren, welke het hem moge
lijk maakte Koning te worden.
De lievelingsdochter van de Vorstin was
prinses Zorka, de gemalin van den toen-
maligen pretendent Peter Karageorgewitsj,
dae de verheffing van haar echtgenoot tot
Koning niet mooht beleven.
Later werd koningin Elena de lievelings
dochter van koningin Milena. Zij heeft het
zelfde beminnelijke en eenvoudige van haar
moeder; ook haar huwelijk was er een uit
liefde. Er was zelfs een tijd, dat de Italia
nen, gewend aan de schitterende pra-cht
ivan koningin Margkerita, het minder glans
rijke uiterlijk optreden van haar schoon
dochter niet in overeenstemming vonden
met de waardigheid van een Koningin.
Koningin Elena heeft als haar moeder ge
zegevierd over dergelijke vooroordeelen.
Innig bleef de verhouding tusschen koning
in Elene en haar moeder. Trouwens, ko
ningin Milena geniet de liefde van al haar
kinderen, voor wie zij steeds een verstandi
ge en teedere moeder was, evenals zij steeds
voor haar man vol bewondering en toewij
ding bleef. In de politiek mengde zij z<h
nooit; maar haar hart liet zij soms spreken
roor politieke misdadigers. Toen in bet
hoogverraadsproces te Cettinje een aantal
vroegere ministers en hoogere ambtenaren
tot zware straffen waren veroordeeld, wist
zij haar man zachter te stemmen en verzocht
hem genade voor recht te laten gelden.
In de eerste regeeringsjaren van den
Vorst had zij slechts weinig zoogenaamde
representatie-plichten. De recepties aan het
Hof droegen toen nog een patriarchaal ka
rakter. De Vorstin was gewend dsn bezoe
ker, die haar den handkus bracht, op het
voorhoofd te kussen. Later, toen zij druk
ker moest verkeeren met vorstelijke perso
nen, legde zij zich meer toe op hofetiquette
zonder daarbij ooit haar aangeboren bemin
nelijkheid en eenvoud te verloochenen.
Thuis bleef zij zich het gelukkigst gevoelen
en slechts zelden begeleidde zij haar echt
genoot op reizen aan andere hoven.
De plichten, welke haar waardigheid baar
opleggen, vat zij zeer ernstig op. Toen men
haar bij het uitbreken van den oorlog van
1876 ried, het land te verlaten en den afloop
in Italië te wachten, antwoordde zij beslist,
dat zaj dit niet doen zou, want dat hair
plaats in haar land was. Zij kon haar echt
genoot en het moedige leger niet verlat m
Het bouwen van de groote New-Yorksche
„wolkenkrabbers" (de per ceel en, welke, om
zoo te zeggen, tot de wolken red ken) heeft
een geheel nieuwe categorie arbeiders in
't leven geroepen, die tusschen hemel en
aarde hun werkzaamheden verrichten. „Sky-
workers'(luchtarbeiders) noemt men hen te
New-York. Het zijn onverschrokken man
nen, die geen vrees kennen, gewoon als zij
zijn boven ijsolijk diepe afgronden op ter
nauwernood een voet breede planken of bin
ten te staan of te loopen en zóó hun werk
te doen daar, waar het eigenlijk der vogelen
rijk is. Over die hoogto bekommeren die man
nen zich in 't geheel met.
in het gevaar. Zij bleef t9 Cettinje om de
gewonden te verplegen.
Zoo ziet men, dat deze Asschepoester, die
het tot Koningin bracht, het „noblesse
oblige" begreep de kunst verstond in alle
omstandigheden haar echtgenoot ter zijd©
te staan, hem te steunen met al de gaven,
waarover een liefhebbende vrouw beschikt.
Zij is het ideaal der ouderwetsche echtge-
noote en moeder.
,Ten gevolge van de buitengewone toe
neming van het rij- en automobiclverkeer
in de laatste jaren, zag men om naar
middelen, ten einde de uiterst lastige stof
ontwikkeling, het gevolg van sterke slij
tage der straten, te bestrijden. Hiertoe was
in de eerste plaats noodig een straatma
teriaal te vinden, dat zoowel wat stof
vrijheid als weerstandsvermogen tegen
druk verkeer en geringe slijtage betreft,
aan hooge eischen voldoet.
Het volgens de ,,quarrite- en bitulithic-
methode" vervaardigde straatplaveisel is 'n
wijziging van het reeds sedert lang be
kende teermacadam, doch wijkt hiervan
in zijn geheelen aard, in de wijze van
aanleg en vooral door de eigenschappen
van het gereed gekomen plaveisel zoo
zeer af, dat het nog nauwelijks met teer
macadam vergeleken kan worden.
De straten, die men volgens de nieuwe
methode heeft aangelegd, bezitten niet
meer de gebreken, die men bij asphalt-
en macadamstrateu steeds aantreft en tot
nog toe niet in staat was te voorkomen.
Het quarrite-plaveisel verbindt zich, ten
gevolge van den aard der machines, waar
mede de menging met steen, teer, enz.
plaats heeft, onder de wegwals en onder
de comprimecrende werking der wagen
wielen aan de oppervlakte zeer spoedig
tot een zoo goed als homogene massa, die
een geheel vlakken, vasten en daarbij toch
elastischen rijweg vormt. De oppervlakte
van het plaveisel is niet glad, doch ruw,
zoodat bij iedere weersgesteldheid hoef en
Het is anders geen gemakkelijke taak zich
op aanzienlijke hoogte op stalen binten voort
te bewegen en om het goed en veilig tej
kunnen doen dient men er zich jaren in
oefenen.
Toen de Blackwell-Mandbrug gebouwd
werd, nam men eerst als werklieden om er
op aanzienlijke hoogte aan te werken ma-,
trozen aan. Van de 150 zeelieden, die aaq
do brug arbeidden, verloren er 67 het
leven. Van do wolkenkrabberswerklioden, dia
later in dienst werden genomen, vielen slechta
zeer weinigen als slachtoffer-s.
Gevaarlijk en vaak noodlottig voor hei}
zijn stormen en onwieders.
voet voldoende houvast hebben. De slij*
tage is slechts zeer gering, waardoor merj
aanzienlijke reparatie-kosten spaart. i
De reparatiën, die in latere jaren even-j
tueel noodzakelijk worden, kan men ge^
makkelijk en snel uitvoeren fen vereischei^
slechts geringe kosten. Gerepareerde ge*
ideelten vormen niet, zooals op asphalt^
straten, onaangename verhoogingen bovei^
het straatniveau, doch worden direct glad
in de oppervlakte ingewalst en zijn reeds
na korten tijd niet meer te bemerken.
Het quarrite-plaveisel kan men op straten
met eiken onderbouw en met de sterk
ste helling en bij bijna elke weersgesteld
heid leggen. Naar gelang der grootte van
de installatie kan men dagelijks 500 tot
700 vierk. Meter aanleggen. Het door^
gangsverkeer behoeft daarvoor niet ver
broken te worden, daar steeds slechts aan
oen halve straatzijde gewerkt wordt en men
dus de andere straathelft voor, het ver-,
keer kan openstellen.
Een verder voordeel van quarrite-straten
boven andere soorten teerstraten bestaat
hierin, dat de eerste straatsoort reeds ge
durende het aanleggen geen tcerreuk af
geeft en de trottoirsteenen in het geheel
niet verontreinigen, daar het geprepareerde
.teer daaraan niet hecht, evenmin als aan
wagenwielen of schoenen, kleeren, enz. der
voorbijgangers. Het nieuwe plaveisel
droogt snel en heeft steeds een schoon
aanzien.
In tegenstelling met de in Amerika toe
gepaste bitulithic-methode, waarvoor het
materiaal slechts in hceten toestand be
handeld kan worden en die daarom de
heete methode genoemd wordt, brengt
men het quarrite-plaveisel in kouden toe
stand op den weg, waarom men dit de
koude methode noemt. Terwijl het quar-
rite-rlaveisel bj een onderlaag van ca. 10
cM. dikte voor normale verkeersdrukte op
hoofd- en zijstraten geschikt is, weerstaat
het bilulithic-plaveisel zelfs het zwaarste
verkeer. De prijs is ongeveer 20 tot 30,
procent hooger dan van quarrite-plavei
sel. Een dunne laag quarrite leent zich»
verder uitstekend voor het plaveien van
voet- en rijwegen, tennisvelden, spoorweg-.
