H. E. VAN DER HEIÜE, Nieuwsiraai 2-8. Teleioonn. 135.
Zoete Druiven 35 et
s
MWapda,
KAMER,
xvStoo,
AAS8ESTEDIIE.
Cr. G. M6E1,
NOUVEAUTÉS
Jenever, Brandewijn,
Bitters eis Cognac,
LEVERTRAAN
Cebr. flirisüaanse.
HOUTWAREN.
D. A. KELDER ZOOM. j
30 Cis. 30 Cis.
PAAR0EÜS8EB,
15514.
LE1DSGE I© SggTSaraoar. Tarsal© Blad.
Anno 19100;
HeeB*enliuis,
Onze prima medicinale
Hoogewoerd 3.
BE00RDÊELTDAARP1A-DE-IWAL1T£IT
^assea^aar.
0@di*a§§©ii ü€l@@gli33gn
Ter overneming aangeboden te Leiden:
vergunning.
11?
2de Jaargang.
Geïllustreerd.
1910—1919.
Agenda's
VÜEUBgETEÜ
Bouwgrond te koop,
Aan de P©ffferi|©skpaasïB ge
plaatst Van dlei* Ulferfpark zal
deze week voor het laatst worden gebakken.
JfeSiainsia Epskamp,
2 Winkelhuizen, Vischmarkt 4 en 15, ie huur aangeboden.
H©ög©w©er3l 21. Telef.
Bericht de ontvangsten der
voor het a.s. Najaar- en Winterseizoen.
Cruydenwün en Borstcruydenwijn DE HAAS.
fl.— per Literkruik (gelakl). 2700 30
Gewone Jenever en Bitters 85 Cents.
Brandewijn 90 Cents p. Literüescli (jecipsuleerd).
Overdracht van het Rectoraat.
HAARDEN EH KACHELS.
Gevraagd te Leiden: een
met 8 a 9 Kamers, waaronder be-
disk zonnige, liefst met JBalcon. Br.
Bur. v. d. BI. onder No 2813. 7
is verkrijgbaar a fO.35
per flacon.
DROGISTEN. 2809 17
TELEF. 899.
2808 16
De Deurwaarder P. H.VANTHIEL
zal op Donderdag 22 Septem
ber a. 's morgens to lOJ uur,
aan de Niouwo Havon te Wassenaar
a contant verkoopen:
eene belangrijke partij
als: binten, delen, ribben,
baddings, dcnren, ramen,
kozijnen enz. 2778 16
Men geeft voor nette Heeron Costumes van ƒ5. tot ƒ15.-, Demi-
Sftison8 en Winterjassen van 1 3.— tot ƒ19. Pantalons van /1.50
tot 6. Fr. Br. No. 3140 a. h. Adv. Bur. ,De Residentie", Hofspui 28 Den Haag.
2797 10
een kleine rendeerende zaak In Garen, Band, gemaakte witte Goe
deren, Eonsen, Sokken, enz. Huur biliyk, koopsom: kostsnd9 prijs
van inventaris, a contant. Brieven Bureel van dit Blad No. 2812. 10
Een gepensionneerd Officier vraagt
gemeubileerde
KASII'IBS met FES8IOS,
pl.m. t 45 per maand, bjj voorkeur als
alleen inwonende. Br. Bur. van dit
Blad onder No 2807. 6
Te Koop gevraagd: een verplaats
bare 6
Br. met prijsopgaaf Bur. v. d. Blad.
No. 2800.
Vraagt uwen Boekhandelaar
2792 20
TE KOOF gevraagd, een
hardsteenen
dienstig voor twee Paarden, Aanbie
dingen worden ingewacht bjj GEBKs
VAN T11L, „Translersua"
Hillegorai. 2795 9
voor S9SI
m zijn reeds lang
v2\ verschenen. /4g5
2788 16
Dijn in den rug
en de lendenen,
Jicht, nrinekwalen en water-
zncht, geneest men spoedig door
bet gebruik van Dr. RICHTKR's
Kngpijn Kiereupilleu. Prijs
f I.50. Te Leiden „Sanitas",
Steenschnnr 1. 2814 8
fe koop gevraagd. Br. fr. aan
den Boekhandel van I*. VAN HER-
WIJNEN Gz., 2689 6
te Zegwaard Z.-Il.
HYPOTHEKEN.
Eenig Kapitaal aaragebodeBa
voor solide 1ste of 2de Hypotheek,
billyke voorwaarden en rente. Brieven
franco No. 57, Ned. Kiosken Hij.,
te Rotterdam. 8684 6
op voordeelige betalingsvoorwaar
den. Te bevr. bU B. J. HUUR
MAN BZn., Heerenjjr. 19,
te Leiden. 4856 7
Gevraagd:
eenvoudig gemeubileerd, met Ver
lichting, voor één avond per woek,
door Leeraar voor 't geven van Onder
wijs in boekhouden. Alleen op aan
biedingen met biliyke prijsopgave per
maand zal gelet worden. Fr. Br. onder
motto Kamer, Bur. HDe Residentie",
Den Haag 279.6 13
Door de Christelijke Coö?. Bouw-
vereeniging „HELPT ELKANDER"
te Lisse, zal op Zaterdag 1 Oc
tober 1919. 's namiddags te 4 uur,
in liet Hotel „DE WITTE ZWAAN"
te Lisso,
publiek worden aanbesteed:
het bouwen van 19 Werk-
m^nswatiinjEii in de te
verlengen Van der Veld-
straat te Lisse.
Inlichtingen worden verstrekt door
en bes<ek en teekening z(jn vanaf
Zaterdag 24 September a. s.
ad f 1.59 per stel, te verkrijgen b(j
den Secretaris W.W1LLE61SE, Kanaal
straat, Lisse. 2726 22
2S01 22
Hoogachtend,
firma üan der» Pias.
Adres: Uischmarktt 85.
2577 6
2802 42
Kleine fl. f 0.65, groote f 1.05. Eenig middel wegens Plantenalaal
bjj bloedarmoede en borstlijden. To verkrijgen bij groote Drogisten te
Leiden, Hen Haag:, Haarlem, Katwijk, Lisse. 2789 10
^an 9 t,I; 4 uren.
STsÉ'iiïïa S3 s-vS? H 's Zaterdags tot S uren.
De lang© Academische vacantia is weder
voorbij en de studenten, oud'Qre en do nieu
welingen, kwamen reeds in onze stad aan
en werden met blijdschap begroot, waar zij
het vooral zijn, die weder levendigheid bren
gen in de al to stille straten.
Vandaag is het vooral de groote intocht
en ak bewijs dat hot nieuwe loerjaar aan
do Universiteit weder is aangevangen, draagt
op dezen dag, den 3den Maandag in Septem
ber, de aftredende rector-ma-gnificus het lec
toraat over aan zijn opvolger, een plechtig
heid di© steeds groote" belangstelling wekt
ten niet alleen in de Academische kringen.
Heden na middag had in het groot audito
rium van het Academiegebouw deze over
dracht plaats door prof. dr. J. C. Kluy-
ver, die daarbij verslag deed van de lotge
vallen der universiteit in het afgeloopen
jaar.
Na een korte inleiding herdacht spr. met
weemoed de zware verliezen, die het College
van Curatoren hebben getroffen.
Hen 20sten November ontviel ons plot
seling onze curator mr. Nicolaas de Ridder,
burgemeester van Leiden, zeide spr. Gedu
rende zes jaren van zijn werkzaam leven
heeft mr. De Ridder met onverflauwden
ijver zijn zorgen «aan onze academie ge
wijd. Helder stond het hem voor den geest,
dat haar belangen verbonden waren aan die
van de door hem bestuurde gemeente, en in
vele gevallen zijn wij het aan zijn beleid
volle tussclienkomst verschuldigd, dat ten
bate der universiteit een vruchtbare samen
werking tusschen den Staat en de Gemeente
tot stand kwam. Wanneer eenmaal het nieu--
we academisch ziekenhuis te Leiden zal zijn
verrezen, een stichting zoo onmisbaar voor
de geregelde ontwikkeling van het medisch
onderwijs aan onze universiteit, zullen wij
dankbaar ons herinneren, dat burgemeester
De Ridder in de voorbereiding der plannen
een werkzaam aandeel heeft genomen, dat
lyj met alle kracht het tot stand komen
dezer stichting heeft helpen bevorderen. Zijn
dood heeft ons met groote droefheid ver
vuld. Steeds zal zijn nagedachtenis door ons
in eere worden gehouden.
Tegen het einde van den cursus trof ons
een tweede zware slag. Mr. Cornelis Fock,
die meer dan 33 jaren in het College van
Curatoren zitting had, overleed den 9den
Mei op ruim 81-jarigen leeftijd. Achtereen
volgens tot verschillende hoogö staatsamb
ten geroepen, heeft deze hoogbegaafde man
zich voor het vaderland groote verdiensten
verworven. Met eer© heeft hij gedurende
een zoo aanzienlijk deel van zijn welbesteed
leven voor den bloei dér hoogeschool gear
beid, en sinds 1897 als president-curator op
de hem 'eigene besliste wijze met vaste hand
het beheér over do universiteit gevoerd.
De Senaat bleef -gespaard voor verliezen
door den dood, maar van een tweetal stu
denten, beiden behoorende tot de faculteit
der rechtsgeleerdheid moest spr. het over
lijden vermelden.
Het waren de hecren. F. W. Kronen
berg on J. C. J. Zimmerman, met welke
jonge levens hoopvolle verwachtingen ten
grave d<ualden.
De ledige plaatsen in het College van Cu
ratoren werden aangevuld door de benoe
ming van jhr. mr. dr. N. O. de Gijeelaar,
burgemeester dezer gemeente, en mr. J. A.
Loeff, oud-minister van justitie. Met groote
voldoening maakte de redenaar van deze
benoemingen gewag en hij verheugde zich
evenzeer, dat mr. J. G. Patijn ondanks zijn
reeds vele en drukke werkzaamheden, heeft
gemeend het voorzitterschap van het Col
lege te kunnen aanvaarden.
Mr. Patijn kan zich er van verzekerd
houden, dat de senaat jegens zijn persoon
koestert gevoelens va/n oprechte hoogach
ting en eerbied, gevoelens waaraan wij
zei spr. nog kort geleden uiting gaven,
toen hij op den 22sten Maart mot voldoening
kon herdenken, dat hem vóór 50 jaren te
Utrecht de doctorstitel werd verleend.
Belangrijke veranderingen kwamen in do
samenstelling van den Senaat niet voor.
Spr. maakte er o.a. melding van dat prof.
Visser van. IJzendoorn, wiens werkkring
sinds lang te omvangrijk was gebleken,
werd ontheven van het geven van onder
wijs in-het Noderlandsch burgerlijk recht,
en dit onderwijs benevens dat in het inter
nationale privaatrecht opgedragen aan een
afzonderlijken -hoogleer aar. Laatstgenoemd
onderdeel der rechtswetenschap, dat nu met
name aan een hoogleeraar wordt toever
trouwd, zal daardoor bij de juridische stu
die meer beteekenis kunnen verkrijgen, dan
vroeger wel het geval was.
De nieuw opgerichte leerstoel zal voor het
eerst worden ingenomen door mr. E. M.
Meyers, te Amsterdam, van wiens toekom
stige werkzaamheid wij goede verwachtin
gen. mogen koesteren. De Regeering zijn wij
erkentelijk voor het vervullen van den
wensch der faculteit.
Een lid van den Senaat zal ver van hier
wellicht aan onze samenkomst van heden
denken, ©n wederkeerig willen dan ook wij
zijn afzijn niet vergeten, zeide spr. Wij ho
pen, dat onze ambtgenoot prof. K. Martin,
thans in Ned.-Indië vertoevende, hot doel
zijner wetenschappelijke onderzoekingstoch
ten zal bereiken en wij hem weldra weder
in OD6 midden zullen kunnen verwelkomen.
Zulk een hartelijke verwelkoming richtte
spr. heden tot den ambtgenoot Uhlenbeck,
den onversaagden reiziger, die behouden
terugkeerde van zijn reis naar Noord-Ame
rika, waar hij de talen van sommige India
nenstammen bestudeerde. Mogen de uit
komsten van zijn onderzoek aan. zijn ver
wachting beantwoorden.
Bij de besprekingen van de wijzigingen in
de onderwijskrachten noemde spr. o.a. ook
de benoeming van den heer W. C. de
Graaff, thans stads-apotheker, tot lector
in de pharmacde een versterking, die zeer
op prijs wordt gesteld door de geneeskundi
ge faculteit.
Nog herinnerde spreker aan een
benoeming, die wel is waar onze
universiteit slechts zijdelings betreft, maar
die toch voor haar van groote beteekenis
zou kunneoi worden. De directeuren van Tey
der's stichting to Haarlem hebben gemeend
het .aan de stichting verbonden laboratorium
te moeten uitbreiden, en de daar voorhan
den hulpmiddelen tot onderzoek te moeten
vermeerderen, om aldug. dezen tak der
stichting tot vernieuwden bloei te brengen.
Zij hebben zei spr. onzen ambtgenoot
Lorentz bereid gewonden om een benoeming
tot curator van Teyler's laboratorium te
aanvaarden, en in die hoedanigheid uitvoe
ring te geven aan hun plannen. Zeer zeker
zullen ook de Lcidsche hoogleeraren die on
derneming van Teyler's directeuren toejui
chen. Immers 'n dergelijk laboratorium onder
de hoofdleiding van Lorentz zal voor de
verdere ontwikkeling en toetsing zijner
physische theorieën van groote waarde
worden. Onwillekeurig echter rijst de vraag,
of niet zijn nieuwe taak de verhouding van
Lorentz tot onze universiteit op den duur
zal wijzigen, of niet de band, die hem aan
onze hoogeschool verbindt, daardoor losser
zal worden gemaakt.
Spr. kwam thans tot de mededeelingen
betreffende eenige der voornaamste instel
lingen, waarvan het bestaan met dat der
hoogeschool ten nauwste samen hangt en
bracht enkele ambtsjubileums in herinnering
Drie leden van den senaat konden in den
aanvang van den cursus him 25-jarig ambts
jubileum vieren. Prof! Wildfeboer op 23
September, Prof. P. J. Blok op 26 Septem
ber, Prof. van Leeuwen op 1 Oct. Alleen
aan laatstgenoemden mocht de rector mon
deling de hartelijke gelukwenschen van den
senaat overbrengen. Voor het overige kon
den de jubilarissen zich niet onttrekken
aan de welgemeende hulde, die hun in ver
schillenden vorm door dankbare leerlingen,
belangstel-lende vrienden en door him vak-
genooten werd gebracht.
Niet minder opmerkzaamheid trok een
gedenkdag van anderen aard. Den 20sten
October werd herdacht het 50-jarig In
staan van het chemisch laboratorium. Een
feestrede werd uitgesproken door den oud-
hoogleeraiar Van Bemmelen, die een histo
risch overzicht gaf van de studie der chemie
aan de Leidsche hoogeschool. Met jeugdig
vuur 'schetste de grijze geleerde zijn talrijk
en aandachtig gehoor, hoe de hoogleeraren
van weleer tot de ontwikkeling der chemie
hadden bijgedragen, hoe inzonderheid zij in
staat waren geweest, belangrijke onderzoe
kingen met uiterst geringe hulpmiddelen t9
volbrengen.
Een vrij breede opsomming van binnen-
en buitenlandsche onderscheidingen aan
hoogleeraren en anderen te beurt- gevallen,
volgde nu en enkele belangrijke geschriften
o.a. van prof. Van der Viugt versohenen
werden genoemd, waarna spr. eenige statis
tische opgaven deed, welke een denkbeeld
geven van de beteekenis der hoogeschool
als inrichting van onderwijs.
Bij den rector werden ingeschreven, 1116
studenten, bijna honderd meer dan in het
vorige jaar, waarvan 280 voor de eerste
maal. Zij waren als volgt over de facultei
ten verdeeld:
Rechtsgeleerdheid 269, van welko voor
het eerst 82. Geneeskunde 347, van welko
voor het eerst 50. Wis- en Natuurkunde 151,
van welke voor het eerst 33. Lett, en Wijs
begeerte 103, van welke voor het eerst 43.
Letteren en Rechten 158t van welko voor
het eerst 55. Godgeleerdheid 85, van welko
voor het eerst 17.
Ook dit jaar kan men weder, wanneer
men deze cijfers met die van den Studenten
almanak vergelijkt d'e gebruikelijke oomer-
kingen maken. Let ik intusschen ze id 3
spr. op den ijver, waarmede de pedellen
nalatigen hebben herinnerd aan hun plicht
om zich te laten inschrijven, dan geloof ik,
dat het verschil tusschen het totaal 1590
studenten, dat de almanak aanwijst, en het
totaal 1116 studenten van de inschrijvings-
lijsten uitsluitend betrekking heeft op per
sonen, die geheel zelfstandig en buiten alle
academische lessen om, de wetenschap hun
ner keuze beoefenen,, of niet beoefenen, en
die daartoe te Leiden, do stad der geleerd
heid zich hebben gevestigd.
Het aantal promotii-s bedroeg 79. Zij ver
deelden zÉoh als volgt erver de faculteiten:
Rechtsgeleerdheid 62, van welke 1 met lof.
Geneeskunde 6, van welke 2 met lof, Wis-
en Natuurkunde 3. Letteren en Wijsbegeer
te 5, van welko 1 honoris causa. Godge
leerdheid 3, van welke 1 honoris causa.
Van de promoties in de faculteit der
rechtsgeleerdheid hadden er 47 plaats op
stellingen, 15 op proefschrift. De promoties
op proefschrift hebben dus 24 pCt. van het
totaal bedragen tegen 17 pCt. in het vorige
academiejaar en 15 pOt. in het daaraan
voorgaande.
In menig opzicht was het afgeloopen jaar
voor de studentenwereld gewichtig. Zoo, in
de eerste plaats voor de vrouwelijke studen
te^ wier aantal stijgende blijft en thans tot
152 ig geklommen, waarvan 132 voor alle
lessen. Verreweg de meesten van haar heb
ben zich aangesloten bij de Vereeniging
voor vrouwelijke studenten to Leiden, en
het was deze Vereeniging, die op 2 Februari
herdacht haar 10-jarig bestaan.
Hoe verschillend ook wordt geoordeeld
over het hedendaagsche streven der vrouw,
om zioh academische vorming te verwerven,
de Senaat als zoodanig wilde van zijn be
langstelling doen blijken, en het was inge
volge deze zienswijze, dat de rector op de
door het bestuur der Vereeniging gehouden
receptie de gelukwenschen van den Senaat
aan de feestvierc-nue vereeniging overbracht,»
Spr. kwam nu tot het noviciaat of den,
z.g. groentijd, waarover in het afgeloopen
jaar zooveel is gesproken en geschreven. Hij
begon met de herinnering dat do groen
tijd in don aanvang van dit academiejaar geen
aanleiding gaf tot klachten en gelioel cn al
zonder .stuitende of opzienbarende gebeurte
nissen voorbijging en weldra waren wij ook
dit jaar zooals gewoonlijk den groentijd ver
geten, toen we plotseling door een storm
werden verrast, zeide spr. Eon lid van onzen
Senaat, de hoogleeraar De Groot, gaf vol
gens zijn inzichten het Nedcrlandsche VoAj,
in een openbaar geschrift een beschrijving
van den groentijd. De schilderij door hen:
ontworpen was niet rooskleurig en kan h
beste vergelekeS worden met het somber
tafereel, waarop een schilder van de impres
sionistische school getracht heeft weer te
geven de troostelooze verschrikkingen var
Dante's hel. Te gelijk betoogde do hoog
leeraar, dat zwakheid, onverschilligheid, of
erger nog do academische autoriteiten weer
hield van elke poging, om aan het voort
bestaan. dezer hel op aarde een einde to
maken.
Men zon verwacht hebben, dat in ons
kalme vaderland, waar zoovelen zelf de uni-
versiteit hebben bezocht, of hun zonen daar
heen hebben gezonden, bij de lezers van het,
boek eenige twijfel zou gerezen zijn aan dc
juistheid van het coloriet dar schilderij.
gr ijpel ijk zou men het hebben gevonden, irb
dien die lezers zich eens hadden afgevraagd,
of nu werkelijk alle verdorvenheden der
samenleving zich in do studentenwereld had
den kunnen ophoopen, of nu werkelijk jaren
achtereen de handelingen onzer opvolgende
rectoren en van onzen Senaat door onwaar
dige beweegredenen werden bestuurd.
Maar zulke vragen werden ternauwernood
gesteld. Hot ijzingwekkend verhaal van laag
hartige rUwhoid, van walgelijke onzedelijk
heid maa/kto een verb ijst erend eu indruk.
Bevangen door een huivering van afschuw,
gevooldcki eenige ernstige en achtenswaardige
mamnenfr zich geroepen, in deze- betreurens-,
waard jgcoordeelde toestanden verbetering te
hxenge/n. Zij richtten een circulaire tot de
ouders van aankomende studenten en waar
schuwden dezen voor dc lichamelijke, en
vooral voor de zedelijke mishandelingen,
wa,araan hun zonen als novitii gedwongen
zooiden zijn zich te onderwerpen.
Het Leidsche Collegium antwoordde op
deze circulaire. Krachtig verzotte het zich
tegen sommige daarin voorkomende oordeel-,
veilingen, en wie dit protest las, zal voor-
loopig zich nog niet bezorgd maken over
do beweerde jnoreele inzinking 'der student
tenmaatsch a p pij
Intusschen de groentijd was nu gewoiR
