nik op het schilderij. „Vindt u ook niet, dat deze oude Overste heel veel lijkt op den monnik, die daar afgebeeld is Rubens bleef plotseling staan. „Het is zoo," riep een andere leerling. „"Wanneer je je het gezicht van den ouden monnik dertig jaar jonger denkt, dan krijgt onze meester gelijk, toen hij zei, dat het stuk dertig jaar geleden werd gemaakt door een man, die dood is voor de wereld. Ik wil er alles onder verwedden, dat de mon nik en de oude Overste één en dezelfde persoon zijn 1" „Ja," zei Rubens, na een minuut of twee te hebben nagedacht, ,,het is dezelfde man. Komt, vrienden, laten we gaan. De heilige man had gelijk; zijn roem overtreft den mijne ver. We zullen hem in vrede laten sterven." Ze sloegen nog een laatsten blik op het wondermooie sohilderij en verlieten zwijgend de kapel. Drie dagen daarna ging Rubens /alleen •naar Het kleine klooster terug. Het schilderij hing niet meer op zijn plaats. Het lijk van dén ouden monnik lag in •een doodkist voor het altaar: het schil derij was uit de ljjst genomen en opge rold naast hem gelegd. De andere mon niken hielden een lijkdienst voor den doode. Eerbiedig keek Rubens op het kalme ge laat neer. „Ge waart een groot schilder!" mompelde hij. „Nu kan je werk eerst goed begrepen .worden." Het bakken van brood langs electrisohen weg. Met dit vraagstuk houdt men zich sinds Vele jaren bezig en ondanks de talrijke pro cédés, die men beproefd heeft, is het elec- trisoh bakken van brood nog niet in zwang in Frankrijk. Intussohen is er geen gebrek laan toestelion met eleotrische radiators, ge schikt voor de verhitting van bakkersovens. Men inag evenwel betwijfelen, dat dit jaltijd zoo zal blijven, want al interesseert 'de Fransohe bakkerswereld zich nog niet •voor deze wijze van verhitting, ofschoon toen zich tegenwoordig gomakkelijk den benoodigden stroom kan verschaffen, deze pionier om brood te bakken is sinds kort in praotijk gebracht in het Zwitsersche stadje Kerna, waar de eleotrische stroom goedkoop verkrijgbaar is. De gébruikte oven is van bet volmaaktste iysteém; long ongeveer 2.40 M. bij een Itoeedte van 1.20 M. Deze oven kan in één keer 100 pond brood bakken, aan broo- 'den van, 1 ein vpn 3 pond. De buizen, waar in de weerstonden zijn aangebracht, welke de warmte leveren, zijn 42 in getal en lig gen aan de basis van het gewelf. Men heeft maatregelen genomen om de warmte te ver deden in overeenstemming met de meer dere of mindere afkoeling in de verschil lende deelen van den oven; en zoodoende {wordt ér minder stroom en warmte toe gevoerd naar het achterste gedeelte van 'den oveln. In twee uren wordt de gewenschte temperatuur voor het bakken .verkregen rn twaalf uren kan pien acht ovens vol bakken en de kosten van verhitting komen op ongeveer acht oentimes per pond brood. Justus tou Liebig. Deze grootste scheikundige van alle .tijden, ja., men kan wel zeggen: de eigen lijke stichter der moderne chemie, werd in bet jaar 1803 te Darmstadt als zoon van 'den drogist en verfhandelaar Georg Liebig 'geboren. Zijn vader was daarbij zoowel apothe ker (als drogist en vervaardigde vele van zijn drogist-artikelen zolf. Daardoor kreeg de jonge Liebig zin in de scheikunde en scheikundige proefnemingen en spoedig ont waakte in hem dientengevolge een onbe dwingbare lust om scheikundige ts worden. Afgezien van deze bijzondere belangstel ling in het vak, toonde Liebig in zijn jeugd geen teekens van een buitengewone weten schappelijke begaafdheid. Zijn leermeesters pp bét gymnasium te Darmstadt hielden hem zelfs voor tamelijk zwak begaafd. Voor al is het interessant, dat de rector van het gymnasium den jongen Liebig zeide, dat hij maar liever schoenmaker dan scheikun dige moest worden. Met ondersteuning van zijn landvorst, den groothertog Ludwig I van Hessen, bezocht Liebig de universiteit te Bonn en zette daarna zijn .studiën voort in Erlangen en in Parijs. Toen hij negentien jaar oud was, liet hij zijn eersten wetenschappelijken ar beid verschijnen. Deze werd een jaar later, dus in 1823, in Liebigs tegenwoordigheid op de Fransche Academie der wetenschap pen voorgedragen, wat voor den jongen vervaardiger een zeer groot succes was. Dank zij de aanbeveling van den groo- ten natuurkundige Alexander von Humboldt, dien hij in deze zitting dar Academie leerde kennen, werd de 21-jarige Liebig tot pro fessor aan de universiteit te Giessen be noemd; 28 jaar heeft hij daar met zeer veel succes, ja zelfs in uiterst vruchtbaren ar beid als een ware baanbreker voor de mo derne scheikunde doorgebracht. In 1852 trok Liebig naar Miinóhen, ge-, volg gevend aan de herhaalde en drin gende uitnoodiging van den wetenschap- en kunstlievenden koning Maximiliaan II van Beieren. Met eerbewijzen en onderscheidingen van allerlei aard overstelpt, stierf Liebig te Miinchen in 1873. Van den overvloed, waarmede dez> geniale man het menschdom begiftigd heeft, zullen wij hier slechts het belangrijkste aanstippen. Van de resultaten van zijn clvemischen onderzoekingsaxbeid moet vooral gemeld worden de ontdekking van vele nieuwe stof fen, o.a. de voor de moderne geneeskunde zoo kostbare chloroform. De chemische industrie van dezen tijd dankt haar onvergetelijke i opkomst en haar huidigen bloei aan het algemeen be lang, dat Liebig voor de chemie en aan verwante wetenschappen wist op te wek ken, en aan de wetenschappelijk ontwik kelde hulpkrachten, die hij als uitstekend leeraar gevormd of welker opvoeding hij toen als hervormer van het geheele che mische en natuurwetenschappelijke Hooge- schoolonderricht veroorzaakt heeft. In aansluiting met zyn zoo opzienbarende leer van de voeding der planten heeft Lie big als andere bepalingen daarvoor vast gesteld hoe men in den akkerbouw door geschikte afwisseling, doelmatige bemesting, enz. de hoogste opbrengsten kan bereiken, en hij is daardoor de stichter der land- bouwscheikunde geworden. De wetenschap van de voeding der men- sohen en der dieren hééft Liebig ook op een volkomen nieuwen grondslag gesteld. In 'dit gebied behooren ook vooral de ver diensten, die zich de g-roote geleerde en mensohenvriend door zijn onderzoekingen over de samenstelling van het vleesch- extract, zijn krachtdadig optreden voor dit voortreffelijk product en zijn ijverige be moeiingen aangaande de bereiding er van in het groot, verworven heeft. Men gaat daarbij nog heden te werk naar de voorschriften, die Liebig op grond van jarenlangen, zoo wel moeilijken als welgeslaagden pnderzoe- kingsarbeid, uitgewerkt heeft. Hongerende schoolkinderen. Over. de voeding der Berlijnsche ge- meentescholieren bericht de Berlijnsche schoolarts dr. Bernhard iets ju een studie „Beitrage zur Kinderforschung undHeil- erziehung." Dr. Bernhard heeft vier jaren lang zorg vuldige onderzoekingen gedaan bij de'kin deren der Berlijnsche gemeentescholen, om uit te maken. hoeveeL kinderen van huis uit onvoldoende of in het geheel geen ontbijt en middagmaal te eten krijgen. Er werden 8451 kinderen 4722 jongens en 3729 meisjes van 7 tot 14 jaar onderzocht. Daarvan kwamen er altijd 578 zonder ont bijt in school, en dat hoofdzakelijk ,,uit nalatigheid," zegt dr. Bernhard. Of de kin deren óf de ouders stonden te laat op, meermalen „was er nog niets in huis ge haald," dan wel de moeder bekommerde zich niet om de kinderen. In vele gevallen k£& ze liet ook niet, omdat ze ziek was of de middelen ontbraken. Niet zelden gin gen de kinderen dadelijk van het werlq naar school, en dan ontbrak de tijd om te^ ontbijten. In andere gevallen weer liet de kwaliteit van het ontbijt veel of alles te; wenschen overvele kinderen kregen maarj zwarte, koude koffie zonder suiker. Helaas; speelt de koffie in Berlijn by 'de slodervoe-j ding juist een ontzaglijk voorname rol; dat slobbervocht verdringt er de voedende' soep geheel en al. In meer dan drie vierde! der gevallen dient koffie zelfs als schade-: vergoeding voor en plaatsvervangster vari het middagmaal, daar de kinderen eerst, des avonds wat degelijks krijgen, eenigen' zelfs eerst tusschen 8 en 10 uren. Merk-; waardig is het, dat een deel der kinderen'! onder den invloed van een ziekelijk ent nerveus gestel heel geen ontbijt willen eb! noodig vinden. Niet zelden ligt de oorzaak' in het vroege uur van beginnen der scho-! len. De kinderen zijn bang te laat te ko-j men, ontbijten een paar maal in vliegende haast, ondervinden er nadeel van en la-1 ten het ontbijt op het laatst maar geheel en. al na. Dr. Bernhard wijst in zijn verhande-; ling op middelen tot verbetering van dit- droevig euvelschooltoezicht, vereeni-1 gingswerkzaamheid en verspreiding- van raadgevingen onder al de ouders der la gere gemeentescholieren moeten hier hand' aan hand gaan. ROOSSVJESXjï. In een artikel over dezen beroemden man in „De Nederlander" lazen wij: Roosevelt wordt thans overal geëerd. Niet het minst in Nederland, dat hem,nog min of meer als een Nederlander mag be schouwen. Zijn tocht door Europa is een ware triomftocht, al gaan zijn redevoerin gen dan ook niet altijd zoo diep, als men verwacht. Bij 2ulk een man zijn de verwach tingen natuurlijk altijd te hoog gespannen.' Begrijpen wij nu evenwel ook de groote les,! die Roosevelt ons geeft? Hij is volstrekt geen genie 1 Buitengewone gaven heeft hij op geen enkel punt, maar hij' is een treffend bewijs, wat een gewoon, be kwaam man doen en worden kan, indien hlf zich veelzijdig en harmonisch ontwikkelt. Indien hij geen enkel talent in den grond begraaft, maar al zijn troepen in het vuur! brengt. Indien h.'j het lichaam niet opoffert' aan den geest en het gemoed niet aan het verstand. Indien iemand niet specialiteit wil zijn, maar mensch in den volsten en rijk. sten zin des woords. Waar zijn bij ons de knappe mannen, die niet alleen een boek kunnen schrijven en. een redevoering houden, maar ook een regiJ ment kunnen commandeeren en staatszaken afdoen? Die in den zadel even thuis zijn als in him studeerstoel Die het kennen en het kunnen vereenigen en niet alleen kennis hebben, maar ook verstand Bij wie de kracht tot handelen niet door overdreven boeken-studie is verlamd en die, evenveel veerkracht bezitten en evenveel buigzaamheid naar lichaam en geest, als hij? Roosevelt is de levende veroordeeling van ons tegenwoordig opvoedingsstelsel, dat spe cialiteiten kweekt, zonder evenwicht, die. doodelijk bevreesd zijn door de plichten van het werkelijke leven een enkel oogenblik buiten hun specialiteit te worden gehaald. Roosevelt is het type van een man, zop- als het moderne leven dien eischt, die naar alle zijden front weet te maken en altijd slagvaardig is, van welke rijde de vijand ook komt. Iets buitengewoons heeft Roosevelt nooit gedaan. Geen zijner boeken, geen zijner daden stijgt boven een zekere grens van mid. delmatigheid. Op geen enkel punt heeft hij het hoogste bereikt. Noch als staatsman, noch als krijgsman, noch als schrijver, noch als redenaar of als geleerde is hij groot geweest; maar op alle punten was hij goed. Hij mag veilig van alle kanten bekeken worden. Nooit steeg hij boven een zeker peil, maar ook nooit bleef hij daar bene-

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1910 | | pagina 20