Firma J. P. Ml!
Edelsfeenen
Afbraak.
HET BROKKENHUIS,
Y elo-Waschmachine.
Botermarkt 2. Telef. 619.
STA9SREIZIGER.
Parc-Vaccinogène,
No. 15390.
LEIDSCH DAGBLAD, Zaterdag* 23 April. Tweede Blad.
Anno 1910,
0.1». DEN HOLLANDER,
Oude Vest 237.
^0
veren Werken y
Fabriek en Magazijn van Gouden en Zilveren Werken
Inrichting voor het zetten en verzetten van
onder eigen beheer,
in Platina, Goud en Zilver.
Nieuwstraat 44,
Glas, Porcelein, Aardewerk.
Prof. Dr. H.W. MIDDENDORP
EXCELSIOR,
Theosophisclie Vereeniging,
Katwijk-aan-Zee.
Nieuwstraat 7, bij Den Burcht.
Fa. J. H. SUNDERME1JER.
Stoomboot-Maatschappij
„Carsjens,"
Wonderzalf
SCHETS UIT DE RECHTZAAL
NIEUW. NIEUW.
Hoofdagent van do Eorsto Arasterdamscho Karnemelkinrichting.
Onder controle van Dr. H. VRIJDAG. 6283 20
D a k e 1 tJ k a bij hem en bq de meeste melkslijters versoh verkrijgbaar.
Heerlijke KABNEllELk met GOBT uit bovenstaande fabriek.
Slechts 10 Cts. per flesch, met 10 ets. «taateiegeld.
T. 5241 60 I
Gevestigd sedert 1807.
haalt gaaine op Uwe aanvraae af: alle onnutte en ge
broken voorwerpen in de huishouding, als Kleeding-
stukken, ideubelen, enz. enz.
Aanvraagkaarten steeds gaarne verkrijgbaar
aan bovengenoemd adres.
5267 24 HET BESTUUR.
Voor DEN HAAG gevraagd
een
Alleen zy, die in deze branche als
reiziger reeds werkzaam wsren, ge
lieven te reflecteeren met opgaaf van
verlangd salaris onder lett. U aan
den Boekhandel W. A. BESCHOOR,
Den Haag. 6256 13
Verschenen in d-n Boekhandel van
K. L NOuttDIJJQ te Oroninqen:
Het Vraagstuk
DER
Oorzaak van «le Tuberculose
OP HST
Congres voor Openbare Gezondheidsregeling
BN OP DE
CONFERENTIES
te Utrecht en Rotterdam,
11 Februari en 26 Maart 1910.
5260 16 Pry* ƒ0.50.
GYMASTIEK- EN SCHERMVERtEHIGlNG
8ste Uitvoering,
op Zaterdag 30 April, des avonds
te half negen, in Hotel „DuNord."
Bewijzen van toegang verkrijg
baar by de leden. 5263 10
HET BESTUUR.
Leidsche Loge,
Hooigracht 18.
VOORDRACHT op Maan
dag 25 April (8 uur).
OnderwerpKarma", door Mej.
A. C DIJ3ERINCK. 5258 13
Kaarten gratia verkrUgbaar by Mej.
VAN GOOR, N. Ryn 27, op Maandag
van 1 3 en van 6 8 uur.
Elisalielshoi, Oude Vest.
Gelegenheid tot Inenting of Her
inenting a f 1. per persoon.
Op Woensdag 27 April a. s.,
des namiddags 2 uur.
Een WONING te koop of
te hnnr, nabij hot Strand, bev.:
4 Kamers, Kelder, Keuken, Bijkeuken,
voorzien van Gas- en Waterleiding.
Te bevragen by J. A. DE BEST,
tegenover het Station aldaar.
AU© werkdagen te tien. 5163 9
Waarom zullen de hulsvrouwen zich nog zoo albeulen aan de
wa8chkuip zooals voorheen?
De Velo-Wasclunacliine is er thans!
Ze wascht zoo gemakkeiyk dat een kind do wasch kan doen
zonder vermoeienis.
Ze wascht beslist schoon in vyf mlnuton.
Ze wascht wollen goederen zoowel als de fijnste Blouses.
Geen scheuren, geen slyten, goen roesten, geen nazien, geen
naboenen, geen bleokpooder.
Wordt met twee jaar schriftelyke garantie verkocht.
h Coniant en op afbetaling. 6252 90
Wordt op aanvraag op proef gelevord.
Huismoedersl verzuimt niet het proefwasschen by te wonen
met de Velo-Waschmachine, lederen Dinsdag van 25 en
Zaterdag van II 2 uren in het Vorkooplokaal dezer machines.
EEMIG ADRES VOOR LEIDEN:
Te koopde
Solide Afbraak
van twee Heerenhuizon af
komstig uit Amstordam als:
1000 M2 zwaar Yloorenhout Kap-on
Ribhoutvoorts: 200 Gronon en Eiken
Balken in verschillend© lengte (5
11$ M.), Grooto partijen Latten,
Rasters, 2X3, Ribhout, breode donnon
platen van 10.50 M. lang, 0.50 M.
breed 0.04 M. dik (zëór geschikt voor
Kaasplanken enz.,) zoo goed als nieuw,
breede grenen platen, Maata-Raam- en
Deurkozynen, Complete Serre met Deu
ren en Jalouziöen, marmeren Tegels,
en Schoorsteenmantels, marmer lyst-
work, Wand- en Straattosels, Goot-
steeneD, roode- en blauwe Pannen,
party glazen Pannen, Dakramen,
onz. enz. enz.
Te bovragen: a/d. opslagplaat
sen llooge Rijndijk by Leiden.
Adres: 6247 31
Iloiitlinmlcl en Afbraak.
Naar de
Voorjaarsveemarkt,
te Purmerend,
2 Mei a. s. 5244 13
Vertrek van Leiden Zondagnacht
10.45, van Kaag 11.30, van Oude-
Wetering 12.15, van Aalsmeer 1.30.
„DE WALVI8CH"
goneest Huidziekten, Jeukingon, Puis
ten, open boenen, Eczema's, Joukondo
Wondon ƒ0.75. 6260 7
tSANITA8", Steenscliuar 1.
De nieuwe naaimachine.
Vrouw Beemer liep nog bedrijvig in haar
keuken-kamer heen en weer, redderde vlug
hier en daar wat op. 't Was altijd een
Tommei, als ze uit werken was geweest.
Dan keek ze even naar Piet, die zich. lang
zaam stond ,uit te kleeden.
„Kom, vooruit," maande ze, „soluet wufr
op, Clirisje en Toos slapen al."
Piet keek nog even over do tafel, trok
'dan langzaam zijn broekje uit.
„Moeder?" 1
„Ja, wat is er nou weer?"
„Krijg 'k nou nog niet ©en boterham
„Een boterham?" kwam ze. „Ja, wel
zeker 1"
„Toe maar, moeder," drong hij.
„Welneen, jongen; jo hebt al genoeg ge
had."
„Genoeg", mopperde Piet.
„Vooruit nou maar", kwam 'zó weer.
Piet bleef nog zachtjes dreinen.
„Ga jo nou?" norschtc ze. 't Deed haar
zelf zeer, dat zo den jongen zoo naar bed
moest sturen. Maar zo wou het niet laten
merken voor buurvrouw, die aan tafel zat.
„Die kinderen hebben nooit genoeg," meen
de die.
Ze knikte even', vouwde haastig Piets
kleertjes op en kwam dan ook aan tafel
zitten.
„Zo denken maar, dat je er zoo gemak
kelijk aan komt," ging buurvrouw voort.
„Maar zo moesten eens weten! O oh', Och!"
En ze zuchtte diep.
Vrouw Becmcr glimlachte even.
I „Nou, mot jou gaat "het nogal," meende ze.
„Met mij kwam buurvrouw. „Ja, dat
zou je maar denken. Nou al twee weken
heeft m'n man geen cent verdiend."
Vrouw Beemer glimlachte weer.
Twee weken? 't Was ook wat voor men-
ischen, die bijna altijd vast in do verdien
sten zaten. Wat moest zij dan wel klagen!
Al vijf weken lang had haar man geen
cent in huis gebracht. En hoe had ze 't
vóór dien tijd gehad. Zoo nu en dan eens
wat. Neen
„'k Zal mijn naaimachine naar Oome Jan
moeten brengen," klaagde de buurvrouw
verder, „'t Is toch wat."
„'k Wou dat 'k een naaimachine had,
incnsch," zei ze. „Jij klaagt nog van weelde."
„Van weelde! Ja, 't mocht wat," scham
perde buurvrouw. „Maar een naaimachine
kan jij ook wel krijgen."
„Krijgen, ja! Maar betalen!"
„Nu, dat maken ze je makkelijk genoeg!"
„Ja... ja...", kwam ze. „Maar je moet
het toch maar hebben ieders week."
„Je kunt wel eens een keer overslaan
ook, hoor! Maar wat heb je er nou -aan,
als je hem toch weg moet brengen?"
Toen buurvrouw weg was en ze nog al
leen aan tafel zat, moest zc er weer aam
denken. Die wist nog niet wat armoe was!
Als je zoo klagen kon met een huis Vol
goed nog! Maar zij. J^e had niks meerl
„Wat heb je er aan, als je hem toch weg
moet brengen?" Wat een onzin! Je hadt
dan toch weer geld. Als zij er oen had,
zou ze met één slag uit de narigheid zijn.
En jrai jnoes.fc ze jiou? -
Och, arm liad ze 't in haar trouwen al
tijd gehad. Daar was ze al aan gewoon
geraakt. Haar man had maar zelden werk,
on als hij 't had, bracht liij liaar nog nau
welijks de helft van zijn loon thuis. Ze
had bijna van 't begin af zelf moo moe
ten aanpakken. En vroeger had ze daar
ook nogal eens aardig wat bij verdiend.
Nu ging dat zoo goed niet meer, nu haar
huishouden zoo groot was. Met haar zeven,
-kinderen, waarvan het jongste nog gom vijf
jaar was, kon zo haast nooit langer dan
eon halven dag weg en niet zoo dag aan
dag meer, wilde ze den boel niet lieele-
maal laten verslonzen. Gelukkig liad het
laatste jaar haar oudste jongen al ccn beetje
verdiend <en 't volgend jaar kon misschien
Truitje ook al in een dagdienst komen als
loopmeisje. Maar ach, dat was nog maar
zoo'n schijntje, dat er zoo in kwam. En
or moest immers zooveel wezenZe moes
ten niet alleen eten, maar toch ook ©en
stukje kleeren hebben allemaal. En dan
die huur! Gisteren was de huisbaas er weer
geweest.
„Dat gaat zoo niet langer", had hij ge
zegd. „Ik moet ook m'n gold hebben. Je
bent al zoo'n eind achter."
Ze had gesmeekt, dat hij nog wat wach
ten zou. En toen hjj het hoofd sohudde.
had zo gojokt, ,dat haar man over een
paar dagen weer werk kreeg. Hij zou nu
Zaterdag terugkomen, om alvast een deel
to ontvangen. Maar als er dan ook niets
was, moest ze er uit, beslist, had hij ge
zegd.
Zo was met die huur altijd achter. Ze
had al zoo'n moeite, om den kinderen
altijd te eten te geven. En gedurig, als de
huisbaas kwam, moest ze hem wegsturen.
Had ze dan eens een paar goede weken, dan
haaldo ze wel weer wat in. Maar nu was
't al zoo lang zoo slecht geweest. En ze
wist niet, hoo ze aan het geld zou komen,
't "Was nu Dinsdag en ze zag wel vooruit,
dat zo Zaterdag niets hebben: zou. Maar
hoo dan Zo kon toch met haar kinderen
niet op straat gaan staan? Haar man trok
er zich niots van aan. Dien zag ze haast
niet. Alleen 's avonds kwam hij thuis om
to slapen. Dat was altijd zoo, als 't er zoo
voor stonddan liet hij haar alleen er
voor zitten.
Ze zuchtte éven, keek dan nog oons on
derzoekend do kamer rond. Maar ze wist
het immers wel, er was niets meer om
naar den lombard te brengen. Verleden woek
had zo 't laatste weggebracht, toen ze zon
der eten zaten. Ze zou morgen nog eens
nazoeken, door 't heele huis, maar zo wist
immers al vooruit, dat het vergecfsch©
moeito zou zijn.
Toen ze den volgenden middag gsgeten
hadden en de anderen al weer weg waren,
bleven Piet en Chrisjc en Toos, de drie
jongsten, om liaar heen loopend, terwijl ze
opruimde, nog dreinen om meer 'aten. Zo
hadden gezien, dat zij wat had weggezet,
zanikten nu maar aldoor, dat ze nog hon
ger hadden. Ze werd eindelijk nijdig.
„Vooruit-," kwam ze, Piet ruw bij den
arm vattend. „Nou naar school."
Dan, als ze hem in het smalle gangetje
gezet had, bracht ze ook de twee jongsten
buiten, die hij altijd meenam naar de be
waarschool. Toen ze alleepi achter terug
kwam, zakte haar plotselinge drift ineens
uit haar weg en moedeloos liet ze zich
op een stoel vallen, bleef daar ineengezakt,
de grove, verwerkte handen slap in den
schoot, roerloos zitten. Och, ze waren ook
nog to jong, om te begrijpen wat het was,
de kleinen, en dat het voor haar zoo akelig
was om te hooren, dat vragen om meer
eten altijd. Dan begrepen do oudsten het
beter. Die vrocgtsn niet moer„ keken alleen
maar wat bedrukt. Dat -bin der do liaar ook
wel. Maar zo moest al blij wezen, dat ze
hun nog wat geven kon. Die twee gul
don, dio zo nu nog had, zouden ook gauw
op wezen. Maar 't ergste was toch nog,
dat zo niets had voor de huur. Den hec-
len morgen had ze daarmee omgoioopen.
Zo liad al alles overhoop gehaald, alle
maal oudo rommel, wat versleten kleeren
en een paar oude pannen. Daar kreeg zo
niets op on op dio oude tafel en die paar
stoelen net zoo min. En Zaterdag moest
het er wezen. Anders ging ze de straat op.
Zc zuchtte, 't "Was toch ook verschrikkelijk.
Haar hoofd dood haar zeer van al liofc
denken. En 't hielp immers toch niet!
Plotseling schrok ze op. Hoorde ze daar
do deur niet gaan? j
„Volk 1" werd er geroepen.
Ze liep haastig naar voren".
„O, m'nlieor," zei ze. 't Was de agent
van de firma Hammc, die al zoo vaak
geweest was, om haar een naaimachine te
verkoopen op afbetaling en nu weer do
kamer kwam binnengestapt.
,,'k Kom nog eens liooren, juffrouw, of
u u niet bedacht hebt," zei hij.
Zo schuddo het hoofd.
^Kom." zei hij, ,,'tis toch" zoo makke
lijk. U betaalt een rijksdaalder en dan
krijgt u de machine direct in liuis."
Een vreemdegedacht* schoot haar plot
seling door het hoofd. „Direct in liuis,"
zei hij. Daq had zij dfe machine direct in
huis.
„Hoeveel kost ze?" vroeg ze aarzelend.
„Zes en twintig gulden," zei hij.
Zij hoorde het niet. Direct in huis her
haalde ze bij ziclizelve. Ja, maar zoo lang
zo Jiaar niet betaald had, mocht zc haar
niet beleencn.
„Zes .en .twintig gulden," zei hij nog
eens.
Ze lette er niet op. 't Zou ook wat, over
dacht ze. Wie wist daar nu wat van?
„Nou?" vroeg bij, haar verwonderd aan
kijkend. „Zes ,en twintig gulden."
„Ja, ja," kwam ze, zonder naar hom te
luisteren.
Buurvrouw had .de hare ook op afbeta
ling gekocht. Wie zou zeggen, of die al
heolemaal was afbetaald.
„Juffrouw Beemer," bwam de agent
ongeduldig.
Ze schrok op.
„Hoeveel moet ik dan iedere week be
talen stamelde ze.
Haar hart bonsde, als beging ze de daad
'al, die zo nu plotseling als een mogelijk
heid voor zich zag. Ze kon maar moeilijk
spreken,
„Hoeveel?"- hoorde ze den man tegenover
haar zeggen. „O, dat regelen' we al naar
u betalen kunt, maar minstens een gulden
per weok."
„Eon gulden overdacht te even. Dat
was toch ook zooveel niet-. Zo zou 't wel
niet geregeld kunnen doen.
Maar dat was immers zoo org niet, had
buurvrouw gisteren nog gezegd. En als ze
haar had, de machine, dan kon ze niet
als diedan was ze er immers uit en
hoefde niet op straat te gaan staan met
haar zeven bloeien van kinderen.
„Kom, ik zou 't maar doen," zei de man",
papieroa uit zijn zak halend.
„Wil ik bet contract maar opmaken?"
„Zo schrok even terug. Als ze betrapt
word, schóót baar door het hoofd. Maar dat
kon immers niet.
„En wanneer Jcrijff ik haar dan?" vroeg
ze hakkelend.
„Morgen al, als jö wilt?" zei hij.
Morgen 't Leek haar, of ze ineens uit
baar ellende was. Morgen al.
„Maar 'k kan niet meer dan twee gulden
góven," zei zo.
Dat was geen bezwaar, verzekerde de
agent. En fluks spreidde hij hot gedrukt©
contract op tafel uit, vulde het in on on-
derteekende.
Dan reikte hij haar de pen'. Bevend zette
zo haar naam.
„Neen, die boef jo morgen pas ie geven,"
zei 5iij, toen zo hem de twee gulden wou
overreiken; „morgen, als de machino er is."
Den volgenden middag kreeg zo haar.
Ze sohrok pog even, tc3n ccn knecht ze
haar braoht. Maar toen gc op tafel stond
in do voorkamer, waar de man ze had
neergezet, mooi en' glanzend, glimlachte zo
weer. Zo wreef haar nog even mot liaar
schort, zette 7e dan op de bcdstecplank,
dat do kinderen 't niet zien zouden, en
spreidde er nog een doek over heen. 's Avonds
zou zo baar wegbrengen.
Maar dien avond durfde ze niet. Toen
de kinderen naar bed waren en Kees, de
oudste, nog niet thuis was, liep ze wel
een paar maal naar de bedstee, en opende
de deur. Als zc <lo machine er eindelijk
had uitgenomen en op tafel gezet, schrok
zo plotseling van een geluid op straat on
bergdo haar haastig weer weg.
Maar den volgenden avond moest zc wel.
Want morgen kwam immers do huisbaas?
Zo verborg de machine dicht onder liaar
schort en bleef voor de buitendeur nog
even luisterend staan. Dan liep ze er vlug
do straat moe op, angstig kijkend naar de
menschen, alleen was ze bang, dat die be
grijpen zouden, wat ze doen ging, cn dat
het niet haar machine was, die ze weg
bracht. Toen zo do straat uit was, waar
zo woonde, ver weg van de menschen, die
haar kenden, in de drukke mcnschonvolte
van do winkelstraten, werd zc wat rusti
ger. "Maar bij het ingaan van do stillere
straat, waar de bank-van-lecning stond,
voelde ze, hoe haar hart zenuwachtig be
gon to jagen, en bij de groote deur van het
gebouw aarzelde ze. Haar hart klopte iu
haar keel. Zoo durfde ze niet bjnnengaan.
Zo zouden het aan haar hooren. Zc liep
nog een eindje door, keerde dan terug en
stapte binnen, regelrecht naar het loket,
waar ze al zoo vaak geweest was. Toen
het raampje omhoog ging, schoof ze haas
tig de machine naar voren.
„Hoeveel moet jo hebbon?" zei de man.
TT ij keek naar de glanzende machine en dan
©en, oogenblik haar aan. 't Waa, of haar
hart stil stond bij dien blik. Zou hij he«j
begrijpen? Zo lceok even om zich hoon «n
naar do deur. Zou ze maar wcgloopea
Maar neen, neen.
„Nou, hoeveel?" herhaalde do man on
geduldig. „Jo staat toch niet te slapen
„Hoeveel kan 'k krijgen?" vroeg zo fuis-i
terend.
Do man bekeek de machine van alle kan
ten. „Hij is nog nieuw," zei hij.
„Hè stamelde ze. Ze beefde aan al
haar leden.
„Zeventien gulden," zcf" de man weer.
„Is dat goed
Ze knikte.
Do man schoof het raampje naar beneden
en verdween, 't Look haar of liij wel oen
uur wegbleef en angstig keek zo telkens
naar do deur, of er niemand binnenkwam.
Toen hij eindelijk het geld voor haar had
neergeteld, moest hij het haar in do hand
govcn, zoo beefden haar vingers. Dan nam
zo ook het briefje cn liep gejaagd weg,
de straat over, zonder op to zien, tot ze
v.órTvpmJqrd voor liaar deur stond zonder
zich jneer to herinneren, hoo zo geloopoii
had on wie of wat ze gezien had.
Toen zo den volgenden dag vijftien gul
den betaald had van do achterstallige huur,
klopto do huisbaas, nadat hij een quitanlie
geschreven had, haar vertrouwelijk op dep'
rug.
„Jo hebt braaf opgepast, haar", zei liij.
Zo glimlaclitjc flauwtjes. Maar 't was toch'
net, pf zo zich rustiger ging voelen, toon
ze het geld kwijt was.
Do volgende weck kwam do agent om
liet eerste geld. Bevend gaf zc hem den:
gulden over, dien zc had overgehouden. Hij
wildo wcgloopcn, maar keerde zich bij do
deur plotseling om.
„O, dat 's waar ook," zei hij terugkec-
rend. „Tc Moest nog eens even do machino
zien, of er
Zo stond als vastgenageld. Wanhopig keek
zo den agent aan.
„Do machine?" stamelde ze eindelijk.
„Ja, even maar", zei hij haar verwonderd
aankijkende.
„Maar m'nhccr op 'fc oogenblik"
kwam ze. Ze moest probccrcn hem cr af te
brengen, schoot haar plotseling in. Later
misschien, maar nu niet. Wie weet, of zc do
machine nog niet terug kan krijgen. En met
alle kracht drong ze liaar zenuwachtige
onrust weg.
,,'t Komt nu zoo slecht gelegen, meneer,'
zei ze kalm.
„Slecht gelegen vroeg de agent ver
wonderd. „Kom nou."
„Komt u de volgende weck liever," ging
ze voort.
„Do volgende weck? Nacn, de firma wou
juist
Hij keek haar even aan. Ze moendo het
wantrouwen te zien in zijn blik. Dat bracht
haar weer geheel in de war.
„Zij is... zij is... bij mijn zuster," sta
melde zc.
„Bij uw zuster?"
Do agent wachtte niet langer, maar liep
ai door naar do voorkamer. Wankelen^
kwam ze achter hem aan
Drio maanden later stond ze voor dej
rechtbank.
