Buitenlandseh Overzicht.
„Internationale Woman Suffrage Alliance"
en sedert dien begon zich de moreele steun,
die internationale solidariteit geeft, te doen
gevoelen. Maar practisch resultaat gaven
eerst <Je groote wereldcongressen. De hulp,
die de internationale prganisa^je verschaft
aan de beweging vo r vrouwenkiesrecht, be
staat echter meer in eep yer effend gevoel
van solidariteit dan in directe steun. De
veranderde houding van \yretgevera poli
tici is er een gevolg van en de grootere wel
willendheid der persorganen eveneens.
Heel wa' machtiger, aldus besloot spr.,
is echter de werking van den wereldbond
op het gemeenschapsgevoel, het vertrouwen
en den moed der strijdsters zeiven. Zonder
dezen internati malen bond zou men lang
niet zoo sterk staan in den strijd en de
overwinning zou niet zoo zeker zijn als
volgens spreker thans het geval is.
Over „Internationalisme en Coöperatie"
sprak vervolgens de heer Henri van der
Mandere, uit Den Haag. Deze stelde op
den voorgrond, dat het allerminst zijn doel
was een theorie in de Coöperatieve gedach
te te vestigen. Hij wilde enkel- doen zien
do ruwe betrekking, die er bestaan moet
tusschen coöperatie en internationalisme,
welke elkander als het ware aanvullen, om
dat coöperatie zich slechts in breede lij
nen kan ontwikkelen door ontwikkeling der
internationale verhouding en anderzijds de
internationalisatie der wereld van den voor
uitgang der coöperatieve denkbeelden on
der de groote massa niets dan heil mag ver
wachten.
Het internationalisme heeft nog een na
deel. Het doet zich tot nu toe vooral ken
nen voor kunst en wetenschap en zoodra het
meer materieele dingen geldt, op een ge
bied dat niet zoo door de allergrootste
'ïiassa betreden is, telephoon, telegraaf en
post. En zoodoende voelt men in 't direct
leven der gebeurtenissen niet voor het te
laat is, welk een gruwel de oorlog, ook in
ander dan zuiver men6chelïjk opzicht, in
zich sluit, Bij internationale coöperatie
zouden de coöporatoren, dat is de groote
massa zelf, al de ellende en nadeelen van
een oorlog onmiddellijk bevoelen
De coöperatie bepaald zioh in Nederland
bijna alleen tot de verbruiks-coöpe/ratie. Wij
moeten evenals Engeland, Schotland en wel
dra Duitschland ook den sitap tot de pro
ductieve coöperatie doen en van dien stap
komen tot andere. De coöperatie is inter
nationaal in de toekomst, maar was het ook
Jn haar verleden. De machines maakten de
wereld internationaal bij uitnemendheid en
als dó ooöperatie vooruit wil, moet zij ook
internationaal vooruit. De teekenen zijn er
dat het dien weg opgaat. En zoo kan de
ooöperatie practisch mede prediken den
vrede onder de volkeren, practisch de groo
te les leeren van 't tegenwoordig leven der
volkeren dat internationale samenwerking
ook hjer noodig is.
Hierna het was inmiddels al half elf ge
worden werd de vergadering met een
kort woord van dank aan sprekers en hoor
ders gesloten.
V a n de tentoonstelling.
Op de druk bezochte openingsfeestelijkheid
des namiddags van de tentoonstelling voor
verbeterde vrouwenkleeding in de bestuurs
kamer van de Stadszaal, heeft mej. Van
Peski uit Den Haag, een fragment van
„Lioba'" van Fred, van Eeden, voorgedra
gen. Het was het lyrische gedeelte in den
bloementuin, het reiger-fragment.
Reeds dadelijk toen mej. Van Peski haar
klankvolle stem van zoo zilveren geluid
deed hooren in de zaal, was het pleit ge
wonnen, de volle aandacht verzekerd.
Zij heeft die aldoor gaand© gehouden;
met groote intensiteit werd naar haar ge
luisterd, zoodat ten slotte het volle zaaltje
dames wat stil en onder den indruk huis
waarts ging.
Mej. Van Peski's stem is lenig en brengt
geen moment herinnering aan de zware
moeilijkheden, welke noodzakelijk overwon
nen dienen voor men een dusdanig stand
punt inneemt.
Naast de innigheid der vrouwenstem
kleurde donker de stem des konings. Het
werd zoo voor ons met recht een samen
spraak.
Hoé Snecnwgcbersite.
De eerste best ij ging van
den Wilhclmina-t o p.
Aan het IVde verslag van de Nieuw
Guinéa-expeditie (Lorentz) is door het
„Soerab. Hbl." het volgende ontleend:
Op den 9den October werd de tocht van
uit het bivak Alkmaar naai' den Wilhelmina-
top aangevangen. Het aantal deelnemers
werd zooveel mogelijk beperkt, ten einde
zoo snel mogelijk vooruit te kunnen komen.
Op het Heil wig-gebergte werd een depot
ingericht; clit noodzaakte tot een verplichte
rust, waarvan een nuttig gebruik werd ge
maakt tot verkenning van den weg naar het
Treub-gebergtc.
Na laatstgenoemde keten te hebben be
klommen werd afgedaald naar de tusschen
dit gebergte en het Wichmann-gebergte ge
legen vruchtbare vallei, waarin een com
plex kampongs van Papoea's, die op de
hellingen hun ladangs hebben aangelegd.
Een groep van 17 Papoea's, gewapend met
pijl en boog en voorzien van steenen bijlen,
naderde het bivak en bood gepofte obi's
aan. Toen zij echter van het plan om naar
het Sneeuwgebergte te trekken hoorden,
veranderde hun vriendschappelijke houding
eenigszins en drongen zij er sterk op aan,
hen eerst naar hun kampong te volgen.
Aan dat verzoek werd gevolg gegeven. Ter
bezegeling van de gesloten vriendschap wil
den zij een feest aanrichten. Het bloed van
twee varkens, die door een pijl in het hart
werden getroffen, werd in een blad opgevan
gen, de hoofden van alle aanwezige Papoea's
werden daarmede besmeerd onder het uit
spreken van formules en gezang en het
vlees ch vervolgens met bamboemessen aan
stukken gesneden, om daarna in een kuil
met te voren heet gemaakte steenen te
worden geroosterd.
Den heeren Lorentz en Yan Nouhuys werd
verzocht, uitdeeling te houden, en het was
opvallend, dat de Papoea's eerst toen be
reid waren, geschenken in ontvangt te
nemen.
Blijkbaar wisten deze Papoea's den weg
paar 't Sneeuwgebergte en gaven daarom
trent zooals later bleek goede inlichtin
gen. Omgeven door vele Papoea 8 werd
langs een druk beloopen pad het Wichmann-
gebergte bestegen en op een hoogte van
pl. m. 3000 M. 't bivak betrokken, waar nog
maals aanraking met een 9-tal Papoea's
werd verkregen; ook zij noodigden tot een
bezoek aan hun kampong, maar wegens j_>
brek aan tijd kon aan dat verzoek niet
v. orden voldaan. Yan het erblijf op let
Wichmann-gebergte werd gebruik gemaakt
om den in Noordelijke richting te volgen
weg te verkennen; het bleek, dat het ge
volgde pad zich nog over eenig afstand
voortzette.
Den 2den November werd doorgemar
cheerd over het H-ubreoht- en ivangebergte
en den 7den November het Wilhelmina-bi-
vak op het Oranje^gebergte betrokken
(4023 M. hoogte; minimum temperatuur
0.5 C.)
Toen cp dien datum de eerste sneeuw
viel, ging een luid gejuich op en dansten
allen door elkaar.
Met buitengewone krachtsinspanning
werd den daar opvolgend en da^ een steile
rug van naakte kalk-rotsen, die naar «den
Wilhelmina-top leidt, beklommen en op
een hoogte van 4461 M. de sneeuwvelden en
gletsohers bereikt.
Als 't wau-e in aansluiting op het boven
staande is hier te lande een brief ontvan
gen van den heer Van Nouhuys, waarin deze
een allerbelangwekkendste beschrijving
geeft van de eerste bestijging door Neder
landers, van den Wilhelmihatopeen dei-
hoogste sneeuwtoppen van Ned. Nieuw-
Guinea.
De ,,N. Rott. Ct." is in staat gesteld dezen
brief te publiceeren en schrijft van den brief
van den heer Van Nouhuys:
„Zijn uitvoerig en onopgesmukt relaas van
deaen bergtocht, die zoowel om zijn geogra-
phisch-wotensohappelijko beteekenls, als om
zjjn karakter van stoere en vermetele
krachtdaad historisch zal blijven, verdient
gemeengoed te worden van allen die met
spanning en hooge waardeering de verrich
tingen van do koene ontdekkers hebben ge
volgd, het behaalde succes hebben toege
juicht. Mede als uiting van waardeering on
zerzijds voor Lorentz, Van Nouhuys en hun
flinke makkers, willen wij de publicatie van
dit schrijven in ons blad beschouwd zien."
Aan den interessanten brief ontleenen wjj
het volgende:
Den 8en November gingen Lorentz en »k
met 4 man vroegtijdig op pad, om den toe
gang tot het hooge terras met de sneeuw
velden te zoeken. Wij ha aden, (vooral ik
dien dag) e<rg veel te lijden van benauwd
heid. Om de 60 a 80 passen moest ik 'n tijd
blijven zitten, om ook maar eenigszins op
adem te komen. Dat werd zóó erg, dat I
aandrong, dat Lorentz vooruit zou gaan,
waarvan hij eerst niets hooren wilde, doch
ten slotte toegaf, toen ik hem er op wees,
dat vermoedelijk al om 10 uur v.m. alles in
dichten nevel gehuld zou zijn. Ik bleef bier
en daar teekenen en opnemen, gaandeweg
volgende. Langs den noordkant van den top
gaande, werd eindelijk een zeer nauwe
spleet gevonden, waa.ru oor met levensge
vaar de kam aan den Westkant van dc
sneeuwvelden bereikt kon worden. Ook ik
kroop hier later door naar boven en t-oen
langs de scherpo graat, verder westelijk om
hoog. 't Kalkgesteente was geheel stuk ge
vroren en 't was 'n huiveringwekkend ge
luid, de losrakende steenen in den afgrond
aan beide zijden naar beneden te zien en
vooral te hooren springen.... maar.... voor
ons uit, op enkele honderden M. zagen we
de Eeuwige Sneeuw, die we ook onder onze
voeten in de nauwe rotsspleten, waarover
we some moesten heenspringen, zagen lig
gen. Zoo bereikten we clan die eeuwige
sneeuw, aan den onderkant in glashelder ijs
"voranderd, en bepaalden deze hoogte hypso-
mefcrisoh op 14,868 voet. Op ruim 15,000
voet nam Lorentz eenigo foto's. Wij staan
er beiden op 't sneeuwveld. Dat we onder
den indruk waren, kun je wel begrijpen.
Intusschen pakten de nevels zich al dich
ter en dichter samen, en woei het snerpend
uit het Oosten. Lorentz klom nog wa-t hoo-
ger, doch op mijn dringend verzoek kwam
hij terug; elke stap over het sneeuwveld
met de ijzingwekkende spleten was 'n waag
stuk en veroorzaakte een kleine steen la
wine... Zoo vingen, we den terugtocht aan,
die nog bezwaarlijker was, dan de heenweg
en toen gebeurde het verschrikkelijke
Lorentz daalde door een verkeerde spleet
af, en ik volgde dicht op hem. Noch hij,
noch ik bemerkte het bijtijds. Al onze krach
ten en aandacht hadden we noodig om ons
op het schuivende stoenpuin te houden.
Toen Lorentz het nauwste gedeelte gepas
seerd was, bemerkte hij de vergissing; het
was toen voor h e m te laat om terug te
kunneD. Met de grootste inspanning werkte
ik me door den trechter naar boven, nog
roepen,de aan Lorentz om te probeeren
terug te komen, doch ik hoorde hem zeg
gen: „Ik geloof, dat ik hier nog wel naar
beneden kan." Toen hoorde ik" nog wel
steepen omlaag rollen, daarna even niets...
en toen 'n ^11 en wat later nog meer
steen storting en toen een, gekerm in de
diepte.
Hoe ik uit den trechter gekomen ben,
weet ik zelf niet meer. Ik vloog langs den,
kam verder naar de spleet, waardoor we
gekomen waren, passeerde deze zonder
eenig bezwaar en rende om de rotsen,
struikelend en vallend, naar beneden, tot
ik Lorentz ongeveer 50 M. lager bewuste
loos en het hoofd geheel met bloed bedekt,
lang uit op de kale rotsen zag liggen
Wat er t o e n bij me omging l... Even daar
na was ik bij hem en spoedig kwam hij
weer bij kennis. Zijn hoofdwonden ver
bond ik met reepen van mijn flanellen
sporthemd. Inwendig bleek hij zwaar ge
kneusd; w a t, kon, ik natuurlijk niet zoo
dadelijk uitmaken. Van staan was geen
sprake.
Met Adjang een van de Kajans, droeg
hem onder een overhangende rots, daar het
begon te sneeuwen, en hier brachten we
met ons drieën zonder éénige beschutting,
den langen middag en den langen, langen
nacht door. We sneeuwden zoo geheel in.
'n Dajak bracht nog laat in den namiddag
de trommel met verbandmateriaal. De door
Ha-bbema uitgezonden mensehen konden ons
in de dichte sneeuwjacht en nevel niet vin
den, hoewel we over en weer elkaar's ge
roep in de verte hoorden. Lorentz, die ook
een rib gebroken had, verbond ik om z'n
borstkas met m'n puttie's. Des morgens hin
gen de ijskegels aan het gewelf van de rots,
waaronder we lagen. In een deken gedra
gen, werd Lorentz nu met onzeglijke moeite
en hevige pijnen naar het bivak getranspor
teerd Alles was met een dicht sneeuwkleed
bedekt.
De toekomst was zeer donker. In het ge
heel hadden we nog 4£ blik rijst over; dat is
72 K.G. en we waren met 34 menschen.
Alles werd nu besproken; er wag slechts
één kans, n.l. dat Habbema- met alle valide
manschappen ons verliet om met geforceer
de marschen.'t Hellwig Geb. te bereiken en
vandaar uit voorraad liet opvoeren. Hij
ging dan o k met 20 man; medenemende
16 K.G. rijst (op zichzelf al een wanhoops
daad), terwijl hij onderweg nog twee ach
tergelaten blikken zou vinden. Den dag van
het transport van Lorentz, misten we
's avonds één kajan. Den volgenden mor
gen werd hij in de sneeuw gevonden... over
leden; dat was de eerste!
Van Lorentz en mij waren de teenen be
vroren geweest en gevoelloos (wat nog niet
geheel in orde is). Een der kajan's had zijn
bevroren beenen bij het vuur gehouden,
waardoor necrose opgetreden was. Ver
schrikkelijk Lorentz transporteerden we
den llden Nov. nog een eind, om uit de
sneeuw te geraken, die onze tent dreigde
te doen inzakken. Het ging met verschrik
kelijke pijnen en ontzettende inspanning
gepaard, toch gebood natuurlijk de nood
zakelijkheid mij, het transport door te» zet
ten. Habbema vertrok dien dag. De dagen,
die toen volgden!... ik zal ze bier niet be
schrijven. Dikwijls had ik alle hoop op uit
redding opgegeven...
Den 21 sten Nov. kon Lorentz, door mij
2waar onderst-■•und, in 5 uur pl.m. 6<X) M.
afleggen en verplaatsen we ons bivak, Hab
bema, die we al zoo wat terugverwacht had
den, kwam maar niet opdagen. Ons vivre
rantsoen was toen reeds teruggebracht op
1 o n s rijst per dag, zonder iets anders
We kookten dit tot een dunne brij of soep.
We begonnen toen dagelijks kleine stukjes
af te leggen met zeer veel moeite. We ver
zwakten zóó, dat voortdurend duizelingen
optraden. Den 25sten overleed 's nachts een
kajan aan uitputting...
Den üösten waren we door dikke mist en
bijkomende omstandigheden het door Hab
bema gevolgde pad kwijt, althans, we w"'S-
ten niet zeker of we er op waren en met
het oog op misloopen waren we overeenge
komen, dat we nauwkeurig op zijn^ spoor
zouden blijven. Het loopen van L. ging nu
langzamerhand beter, hoewel nog altijd zeer
gebrekkig en wij merkten, dat wij met den
dag zwakker van oorpus werden. Vooral de
nachten waren verschrikkelijk Intusschen
probeeren we van alles te eten, als blade
ren van boomvarens, enz. Het peil van de
kajans was reeds lang beneden 0 gedaald
daar beerschte volslagen apathie; liefst
waren ze maar op de plaats blijven zitten
waar ze waren, tot het einde 1
Wij hadden intusschen al lang begrepen,
dat er iets met Habbema gebeurd moest
zijnwe dachten dat wellicht de Papoea's
van houding ve: anderd waren, of misschien
de voorraad cp 't Helhvigbivak geplunderd
wa6. Den 28sten waren 2 kajans zóó, dat
we goederen moesten achterlaten; nl. mijn
theodoliet en drievoet en ik zeker geloofde,
dat die 2 in den loop van den dag bezwijken
zouden. Een paar uur later bivak gemaakt
hebbende, meenden we in de verte geroep
te hooren. Met mijn Mauser in de hand en
vergezeld van 1 Dajak ging ik er op af,
langen rijd niet kunnende uitmaken of het
Papoea's, dan - I Kajan's warenWat was
dab een spanning! ook voor Lorentz^ die
in het bivak liggende, met zijn jachtgeweer
klaar, ook lag te wachten. En ja... eindelijk
konden we elkaar verstaan en bleken het 7
Kajan's te zijn, die ons met levensmiddelen
tegemoet kwamen...
Wat er toen bij ons omging!,., na da
gen, dat 'k voor me zelf niet meer aam de
toekomst durfde te denken....
Vier van onae lui moesten we laten op
halen, waarvan er vermoedelijk 2 het bivak
niet meer hadden kunnen bereiken, 't Bleek
intusschen, dat de lui ons niet veel ver
der tegemoet hadde kunnen komen, ver
schillende Kajans hadden al te Alkmaar ge
weigerd om te hulp te komen Meerderen
waren reeds deeerstedagenal achter
gebleven, teruggegaan, enz. Habbema
was geheel o p met zijn menschen te Hell-
wigbivak gearriveerd, had echter drie van
hen, onder belofte van een hooge geldelijke
belooning, doorgezonden naar Alkmaar om
daar kennis te geven van m'n uitdrukkelijke
lastgeving, dat alle geconcentreerd
zou worden op onze assistentie.
Den 9den Dec. bereikten we het Helhvig
bivak, waar we den Dr. Djawa aantroffen,
die ons tot hiertoe tegemoet gekomen was.
Dr. Römer had er zich niet toe in staat
gevoekl en H. had ook niet terug kunnen
gaan, wegens sterk opgezwollen beenen. Mij
had het gebrek aan voedsel hevige maag
krampen bezorgd, die echter gaandeweg
minder werden.
Den 15den Dec. kwamen we te Alkmaar
aan, waar we het geheele kamp met vlag
gen en eerebogen versierd vonden. En, wat
we er ook vonden... 't was de mail 1
's Avonds werd een feestmaal aangericht.
Wat echter nog nooit gebeurd was,
'a nachts banjerde het zóó geweldig, dat te
gen tweeën het water op den wal kwam en
ook ons verblijf overstroomde, zoodat. we
de wijk moesten nemen naar de verhoogde
goedang. Gelukkig zakte het water weer te
gen den morgen. De ligging van den Wil-
helminatop en de opvatting, die ik had van
J de gcol. gesteldheid 2jjrt gelukkig uitgeko
men. L. gaat spoedig naar de „Arend",
daar de „Valk" verwacht wordt.
Het schrijven van Van Nouhuys was ge
dateerd van den 16den December. De „N.
R. Ct." is tevens in de gelegenheid, het
volgende af te drukken uit een hier te lande
van mr. Lorentz zelf ontvangen brief, ge
dateerd van den llden Januari jl.
Ditmaal ontving ik mijn mail diep
in het gebergte, op onzen terugkeer van het
Sneeuwgebergte, dat wij gelukkig bereikt
hebben, als is het dan ook met veel moeite
en ellende gepaard gegaan. Ik deed een lee-
lijken val, maar ben gelukkig ge
heel hersteld. Van veel belang is, dat wij
zeer vriendschappelijke aanraking met de
bergbevolking gekregen hebben, die nog
nooit Europeanen gezien had."
(w. g. H. LORENTZ,
a/b. Bivakschip „Arend",
Noord Rivier N.-Guinea,
11 Januari 1910.
Omtrent het uitzicht op het hoogst bereik
te punt. schrijft de heer Lorentz, volgens
het rapport in het „Soer. Hbl.":
„Naar het Noorden was er geen hooger
gebergte, dat ons gezicht benam; het is een
geweldig complex van bergen en valleien
waarin kleine riviertjes en meren; een meer
van vrij groote afmeting werd het Habbe-
ma-meer genoemd; wellicht is de afwate
ring hiervan een prachtige weg voor den
tocht: „Dwars door Nieuw-Guinea".
„De thans verzamelde gegevens maken de
mogelijkheid van dezen tocht waarschijnlijk.''
Belangrijke gegevens op botanisch-, zoö
logisch- en geologisch-ethnographisch gebced
werden verzameld.
Do politie-president von Jagow te
B e r 1 ij n heeft dc tegen a. s. Zondag door
de Democratische Voreeniging beraamde
openluehtmeeting in hot Humboldt-
bosch verboden.
Toen die Voreeniging, eenige dagen gele-
deD, het verzoek daartoe deed, verklaarde
de president, dat hij het terrein eerst moat
laten opmeten, ten einde zich te verzekeren,
of er bij het te verwachten drukke bezoek
plaats genoeg zou zijn. Waarom het bosch
nog eens opgemeten moest worden, begrijpt
niemand, daar in lederen gids voor Berlijn
te lezen staat, dat het 37 H. A. groot is.
Het „Bcrl. Tagebl." spreekt bij de rnede-
dceling van het bovenstaande de hoop uit;
dat de onder von Jagow dienende ambte
naren niet alleen de maat zullen weten to
nemen maar ook te houden.
Het. politieke samenzijn tusschen kei
zer Wi 1 he lm en den rijkskanselier
te Homburg von der Hölio heeft lang ge
duurd. De rijkskanselier begaf zich van het
station dadelijk naar het paleis, waar hij
een uur met den Keizer alleen bleef. Om
vijf uren ging de Keizer met Bethmann
Hollweg: door den paleistuin naar de nieu
we Verlosserskerk, om die te bekijken. Daar-,
na deed do Keizer met hem alleen een rit
in een auto naar do Saai burg en daarop
volgde nog een wandeling van een uur door
het boseh. Om halfzeven keerden zij naar
het paleis terug, waar het keizerlijke paar
den .kanselier weer aan tafel bij zich ge-
noodigd had.
Dikwijls hebben bladen reeds gemeld, dat
mevrouw Toselli, de gescheiden echt
genoot© van den koning van Saksen, weer
echtscheiding wenschte. Nu echter schijnt
het ernst te zijn. Van meer dan één zijde
toch komt het bericht, dat mevr. Toselli met
haar zoon en een paar gouvernante» de
echtelijke woning ontvloden is en te Mon-
treux in een hotel haar intrek heeft geno
men. In Zwitserland zal zij trachten echt
scheiding te verkrijgen. Haar huwelijk met
den pianist Toselli word te Londen geslo
ten.
De heer A s q u i t h heeft bij 't voorstellen
van het zgn. „guillotine-besluit", waardoor
de beraadslaging over de veto^bcslui
ten tot vijf dagen wordt beperkt, gezegd,
dat na de aanneming van die besluiten, het
daarop berustende wetsontwerp zal worden
ingediend.
In antwoord op den aanval der oppositie,
zei hij, dat men niet moest denken, dat,
wat er ook gebeurde, de Regeering het
wetsontwerp alle fazen zou doen doorloopen;
hij herhaalde zijn vorige mededeeling, dat
de Regeering niet in zand zou gaan ploegen
en herhaalde dat het de bedoeling der Re-
reering is, de besluiten aan het Hooger-
h u i s voor te leggen, nadat het Huis de
veto-besluiten heeft goedgekeurd. De Re
geering zal de oude begrooting in behande
ling nemen en den tweeden krediet post.
Daarna hoopte hij, dat het Huis voor
een voorjaarsvaeantie uiteen zal gaan.
De verklaring van Asquifch schijnt aan
te duiden, dat een crisis met het Hooger-
huis niet vóór einde Mei of begin Juni
zich zal voordoen.
De Fransche Senaat beraadslaagde
gisteren over het wetsontwerp, dat mach
tigt tot het op-stapel-hebben in 1910 van
twee pantserschepen.
De minister van marine zeide: "Wij heb
ben 16 pantserschepen, waarvan er 9 ver
ouderd zijn; een macht beneden hetgeen de
veiligheid van het land eischt. De Regee
ring koestert geen heersch zuchtige denk
beelden. Het gaat er slechts om, bij voor
baat de kans van een mogelijke landing
op de Fransche kusten te verminderen. Hij,
die op de strijdmiddelen uitsluitend te land
zou rekenen, om een landing te doen mis
lukken, is onverstandig.
De Senaat Tia.Tn met aigemeene stemmen
het wetsontwerp aan.
Tn de Fransche Kamer is de inter
pellatie inzake de minimum-loon en der
spoorwegbe ambten geëindigd met de
aanneming van een motie, waarin werd uit
gedrukt het vertrouwen in de Regeering, om
de gevraagde verbeteringen aan het spoor
wegpersoneel te verschaffen.
Vanwege de Methodisten-Kerk is,
aoo wordt uit Rome gemeld, een verklaring
openbaar gemaakt, waarin zij zich er op
beroemt, door het Vatic aan te zijn aan
gevallen, en waarin zij, naar het schijnt,
deed doorschemeren, dat Roosevelt het met
haar een3 was.
Roosevelt heeft aan Amerikaansche jour
nalisten een bericht in de pen gegeven, waar
bij de handelwijze der methodisten wordt
afgekeurd', daar hij alle manifestaties, die
leiden tot opwekking der godsdienstha-rta-
tochten, veroordeelt.
Van de zijde van het Vaticaan wordt
te Rome bekend gemaakt, dat de Paus, in
zake het bezoek van Roosevelt, geen bezwaar
zou hebben gehad, dat Roosevelt zich te
Rome met andere Protestantsche gezindten
bemoeide, maar, gelijk in het geval van Fair
banks, kon de Paus niet toelaten, dat iemand,
die bij hem op gehoor kwam, zou spreken
voor de Methodisten te Rome, die felle anti-
clericalen zijn en, met vrijmetselaars en met
den Giordano-Bruno-kring, voortdurend de
Roomsch-Katholieke Kerk aanvallen.
Het gebeurde zal, vreest men, aan de
populariteit der katholieken in de Vereenig-
de Staten afbreuk doen.
Dat meenen ook de Itallaansche bladen,
die druk over het geval schrijven en ver
wachten, dat de geldelijke bijdragen, die Z.H.
de Paus uit de Vereenigde Staten pleegt
te ontvangen, met millioenen dollars zullen
verminderen.
De oud-president Roosevelt is door den
Koning van Italië in gehoor ontvangen. Het
onderhoud duurde een halfuur. Vervolgens
heeft Roosevelt zich begeven naar het Pan
theon, waar hij kransen heeft neergelegd
op de graftomben van Victor Emmanuel en
Humbert, 's Middags heeft in het Ameri
kaansche gezantschapsgebouw een maaltijd
plaats gehad ter eere van Roosevelt, waar
verschillende ministers aanzaten, 's Avonds
was er feestmaal ten paleize.
Roosevelt zal tijdens zijn verblijf te Ber
lijn in de aula van de lioogeschool een
lezing honden; waarbij ook de Keizer
tegenwoordig zal zijn.
Naar uit Lissabon wordt gemeld, heeft
de minister-president aan de Portugee-
sohe Kamers ©en nieuwe kieswet
voorgelegd. Het verschil met de thans van
kracht zijnde wet bestaat in hoofdzaak in
een nieuwe indeeling der kiesdistricten; het
lijststelsel blijft gehandhaafd, maar er wordt
kiesplicht ingevoerd. Dc Regeering wil van
het stelsel der evenredige vertegenwoordi
ging niet weten, maar meent, dat de nieuwe
wet, hoewel geen definitieve hervorming be
vattende, toch reeds verbetering in den hui-
digen toestand brengt. De grondslagen van.
het ontwerp zijn dezelfde als van het ont
werp van 1883. Wegblijven van de stem
bus zonder grondige reden wordt bedreigd
met geldboeten en vervallenverklaring van
de burgerlijke eererechten.
De koning van Servië moet opge
togen zijn over de ontvangst, die hem te
Konstantinopel te beurt valt, en zal daar
tot Zaterdag blijven. Hij heeft een besluit
uitgevaardigd, waarbij alle Mohammedanen
in do Servische gevangenissen begenadigd
worden.
De Turksohe bladen bevatten welkomst-
artikelen voor koning Peter, waarin wordt
gezegd, dat do ontmoeting van den Sultan
en den Sorviscben Koning zal strekken tot
handhaving van den status quo.
De Grieksclie bladen zijn bijzonder har
telijk en dc Grieksclie bevolking maakt var;
do gelegenheid gebruik om. tegen Bulgarije
te betoogen.
'Reuter's oorrespondent te Aden seint,
dat de achthonderd Somali, die door den
mollak gedood zijn, behoorden tot den stam
der Dolbohanti. Het gevecht had plaats te
Odergoli Bohol. Eerst sloegen de Dolbohanti
de krijgers van den mollah terug en dood
den er honderd, maar bij een tweeden aanval
raakte de schietvoorraad der Dolbohanti
uitgeput en zij werden in de pan gehakt.
De mollah maakte 12,000 kameelen en run
deren buit.
De strijdmacht van Peru is onder do
wapenen, in afwachting van hetgeen met
Ecuador gebeuren gaat. Admiraal Villa-
vicencio heeft het bevel over de vloot, ko
lonel Alvarez over het landleger. Dc ge
heel© strijdmacht is in het departement Lam-
bayeuqe gereed bij de eerste waarschuwing
op te rukken.
Met het oog op volksopwinding en on
geregeldheden is van officieele zijd© bekend,
gemaakt, dat Peru en Ecuador zullen voor
stellen het grensgeschil rechtstreeks te
W ashington te regelen.
Ecuador's bijzondere afgezant Clemenlius
Ponce vertrekt derwaarts.
Menelik niet dood.
De regent van Abessinië heeu het „Ber-
liner Tageblatt", zoo wordt aan de „N. R
Ct." geseind, gemachtigd om het doodsbe
richt van Menelik officieel tegen te spre
ken.
Uit Addis Abeba wordt gemeld, dat in
Meneliks gezondheidstoestand een kleine
verbetering is gekomen.
De orde is volkomen verzekerd.
Faillissementen.
A. L. Quant, ijzerhandelaar, handelende
onder de firma- L. C. Quant, te Leiden.
J. van Haastrecht, caféhouder, te Veur.
L. W. Borsboom, koopman m g'anen, te
Woerden.
H. J. Sluijters, magazijnknecht^ te Am
sterdam.
J. Th. van Bloemen Waanders, zonder be
roep, te 's-Gravenhage.
G. H. W. van Ginkel, meubelmaker, tf
's-Gravenhage.
Th. J. Lam era, te 's-Gravenhage.
N. Venn. Agentuur en Handel-Mij. vooss
keen Van Wely en Moret, te 's-Gravenhage,.
W. Verwoerd, koopman, te 's-Graven
hage.
A. Bol, zonder beroep, Hof van Delft.
Geëindigd het faillissement van Joh. Ede»
laar, te Noord wijk.
