Het koopen van een vliegmachine. De ontspanning van Koninginnen en Koningen. voor altijd. Intusschen is deze bij ons volk eedcrt eouweu ingewortelde gewoonte geen inheemsche en haar huidige betcekenia niet de oorspronkelijke. Want niet het ethische gehalte van het huwelijk was het uitgangs punt, maar de vrouwenkoop", die bij de volkeren van alle rassen, Babyloniërs, In diërs, Joden, Grieken, Romeinen en Ger manen de oorspronkelijke wijze van de echtverbintenis vaststelde, en die heden nog voor de geheelo Mohammedaansche we reld, de Polynesiërs, de Achter-Aziaten (Chineezen en Japaneezen) bestaat. Uit een werkelijkcn bruidkoop werd allengs een schijnkoop; bij de Romeinen deed de brui degom zijn uitverkorene in Anulus pronu- bus zelf nog ten tijde van do toenemen de weeldezucht een eenvoudigen, onversier- den ring aan, om daarmede de juridische gedachte der in-bezit-neming uit te druk ken. Wel ontgoochelend 1 Ook de Germanen aller volksstammen „kochten zich een vrouw", een uitdrukking, die zich tot in de late middeleeuwen staan de hield. Het moet als vaststaand worden aangemerkt, dat het beringen hierbij niet het minst een rol speelde: de ring is geen oorspronkelijk Germaansch symbool, maar is integendeel on-Germaansch, en eerst nut het Christendom in do Germaansche landen binnengedrongen. Bijna de gansche mid deleeuwen door gaat de eenrijdigc ringen- gift als louter formeele, op de rechtsovcr- levering berustende handeling alleen van den man uit, en ieder rechtsgeleerde kent het Duitsche spreekwoord: „1st der Fin ger beringt, ist die Finger bedingt!" Tot dat aan het euido dor middeleeuwen bijna algemeen de oorspronkelijke, nuchtere symboliek een volslagen andere, poëtische beteekenis verkrijgt, die in plaats van het recht de liefde en romantiek laat voor staan. Zoo menigvuldige veranderingen in den loop der tijden de symboliek van den trouw ring moe^t ondergaan, zoo veelvuldig moes ten natuurlijk ook do opvattingen der ar> tistieke formeering van den trouwring van het Heidensch en Christelijk tijdvak tot op dezen dag toe, alle eeuwen door, invloed worden Een relfs maar vluchtige wandeling door de eeuwen voert tot de be schamende bekentenis, dat de huidige trouwringen-smeedkunst zoo ontaard en neergedrukt is, als geen enkele andere tak onzer bloedende kunstvaardigheid en nij verheid van dezen tijd. Een reeks van bijzondere instructieve trouwringen, proeven van Duitsche goud smeedkunst, alle na de twaalfde eeuw ont staan, kan dat bewijzen. Deze twaalfde eeuw is daarom genoemd, wijl geen bewijs gevonden is, dat ook daarvoor de ring het symbool der trouw en eeuwige verbintenis was. Maar beat zou het nog kunnen, dat dere edele proeven van goudsmeedkunst ons uit nog vroeger ecuwen kwamen be schamen Allereerst zij een eenvoudige, driekanti ge ring uit het Germaansch© Museum in Neurenberg vermeld. Deze is afkomstig van een grafvondst en draagt den voor een trouwring karakteristieke inscriptie: ,,ln Mir 1st Treve". Het is eon bovenmate levenslustige en kunstzinnige tijd, die dertiende eeuw, aan de ridderschap en vrouwendienst in de minnedichten en ballades haar karakte- restieke kleur verleenend. De vrouw staat in het middelpunt des levens. Het is de tijd, waarin de hoffelijke ridder zijn vrouwe kiest, die hij in stilte dient, wier liefdes- teeken, als sluier en ring, hij draagt, en voor wie hij in tornooien vecht. Het is die tijd, waarin de poëzie van het „du bist min, ich bin dinde harten beroert, waar in Walter van de Vogelweide geestdriftig de zonnige schoonheid eener voorname vrouw prijst. De geheel© samenleving staat in het te eken van den vrouwendienst; de vrouwen in haar cultuur boven de mannen staande, rijn de vreugde-brengsters, en „hóhen muot die libe git", gelijk Ulrich von Lichtenstein zegt. Het schoonheidsge voel, de geheele levensomstandigheden ver fijnen zich, sieraad, pronk en weelde ne men in dezen flonkerenden tijd der opko mende Hohenstaufen de bovenhand. Al Jonge rolschaatscnknnstennnrs. Berlijnscho schoolmeisjes leggen een proef af van haar kunst. was het ook maar een korte bloeitijd, zijn geest bleef onvergetelijk in de nu van Frankrijk uitgaande Gothiek behouden, pa welke de verfijning tot waardeering der deooratie, tot rijke ornamenten voert. Do ring uit het Germaansche museum ver toont overeenkomst met een anderen, ge vonden op den voormaligcn Fürsteuberger- hof ten zuid-oosten der stad Mainz. De aan do onderzijde van dezen ring verbonden handen laten zeer beslist den ring als een trouwring kennen. De ring is driekantig en draagt aan den omtrek het inschrift; „Ave Maria Gracia Plena Do"; in het schriftka rakter der veertiende eeuw. Een in Stuttgart bewaarde, eveneens voor zich sprekende ring geeft te lezen: „Eiu gout Jor". Het tijdvak der ridders was door een tijdperk van geweldige maatschap pelijke ontwikkeling gevolgd, die een be slisten afkeer van phantastisch-ideale tot nuohtere levensopvatting ten gevolge had. De steden bloeiden op, de vooruitstreven de, nijvere poorters traden op den voor grond. Veel poëzie trok in het handwerk, de kunst drong door in eiken tak van nij verheid. Een begrip van de uiterst ge schoolde techniek dier dagen geeft ons een ring, die zich in Frankfort a. M. bevindt De ring behoort tot de tweede helft der vijftiende eeuw en vertoont in rijk, orna mentaal loofwerk man en vrouw, waar schijnlijk portretten, in minutieuze uitvoe ring. Van den overgang der vijftiende in de zestiende eeuw is een Joodsche trouw ring uit het Kon. Kunstgewerbe-museum in Berlijn te zien. Het materiaal is verguld zilver, boven en onder omzoomd door vóór naam-sierlijke kettinkjes. Een Hebrecuwsch inschrift aan de binnenzijde kan met „Goed geluk" worden vertaald. De late Gothiek der vroege zestiende eeuw veraanschouwe lijken: den beroemden ring van graaf Frac- gipani en een trouwring uit de Stuttgarcer oudheids-verzaraeling. Een ring, genomen uit het graf in den Mainzer Dom van den in 1606 gestorven Hartraann von Cronberg, is met keurige profielen van onderen en boven gezoomd. Typische renaissance-karak- ters dragen twee ringen uit de zeetiendo eeuw, opgeborgen in het Germaansche Mu seum en in de ringenverzameling van Koch; rij geven met bewustzijn een antiquiseeren- don vorm aan en herinneren aan het oude motief der ineengeslagen handen. De eene ring kan geopend worden. De groote oorlog bracht de verwoesting van de volkseigenaardigheid, de vernieti ging van zoo menig oud gebruik; eerst la ter komt er in het t-eeken van Bnrok-stijl cn der Rococo een nieuwe opkomst, die» aanvankelijk haar heil in het gebruik van overvloedige middelen kiest, en het decora tieve bijwerk, de versierende détails tot hoofdzaak maakt. Opmerkelijk naar voren tredende zaken uit: dezen tijd illustrecren de beweeglijke, beval-' lige kunstopvatting dier dagen. Naast sier-' lijk-gracieuzo kunstwerken vindt men een; ernstigen dubbelen ring met gekruiste han den, die van allo bijwerk afziet, en alleen! waarde hecht aan de idee: „Wat God te za-i men voegt, scheide de mensch niet". Wcerj een andere ring uit dien tijd laat de con-1 turen van twee met diamanten versierdo' harten zien. Het Napoleontische tijdperk sloeg ook drukkend terug op de kunstnijverheid. Web is waar vinden wij in dien tijd nog steeds.' eènige bekoorlijke en fraai bewerkte zil-j veren trouwringen, spoedig echter daagden, gegoten ijzeren stukjes op, clie de zwaar be proefde volkeren voor de op het altaar des; vaderlands geofferde gouden ringen inwis-' seldcn. Daarna verschenen eenvoudige vor-' men in goud-gladde ringen met een plaatje., waarin de initialen der echtelieden gegrift! werden, gelijk deze in eenige streken van> Duitschland, bijv. in Schwarzwald, in bontj opgedirkte vormen nog te vinden en te' verkrijgen zijn. Sinds ongeveer tachtig jaren is een be treurenswaardige stilstand in de vervaardi-i ging van den trouwring te oonstateeren. Ofj openbaart zich de eenige vorm van smaakI op dit gebied in de nu eens grootere, dan! weer kleinere hoogte en breedte van den ring Waar staat geschreven, dat alleen een; gladde ring het symbool van eeuwige liefde en trouw beduiden kan? De huidige kunstindustrie kan waarlijk haar voordeel doen met de studie der vroe gere ringmotieven. En het wordt gedaan 1 Maar niet alleen do schooue modellen der middeleeuwen worden weer nagebootst, doch ook nieuwe individueele ontwerpen worden door kunstenaars blijde begroet en vindeu veel aanhang. Wie heden iets eigenaardigs zoekt, kan het somtijds in voorname magazijnen van zilverwerken ook nu weer verkrijgen. In den „Ori de Paris" kwam voor een artikeltje over alles, wat. er te pa9 komt bij' den aankoop van een vliegmachine in een aeroplaan-zaak te Parijs. Een aeroplaan zoo wordt er in verteld koopt, ge niet zoo i gemakkelijk als een pond geconfijte kastan jes, al beginnen groote zaken reeds achter spiegelramen de vaste prijzen mede te doe len, net alsof het gaat om een hoed van een tientje of een krop sla van vier om een dubbeltje. Ge wordt ontvangen door een verkooper, die goed gekleed is en een buitengemeen opvallende das om heeft, en moet nu voor de opening der onderhandelingen door iets autoritairs, misschien door iets Ame- rikaansch impertinents of gewoon door een visitekaartje, bewijzen, dat ge iemand zijt, die zich deze gril veroorloven en om zoo te Izeggen met gesloten oogen een flinke be stelling doen kan. Want de aeroplaan van uw droomen is in heel het magazijn niet te vinden; ze is uit geen kast of vak te halen om u getoond te worden. Maar ze maken er zich geen gewetenswroeging van, u een heel mooie foto voor te leggen. Het is daar al net zoo mee gesteld als wanneer in oen huwelijk een haast net zoo ernstige zaak u eerst het portret der dame wordt toevertrouwd. Hierop informeerde de verkooper onder buitengewone voorzichtighcidsmaatregelén naar uw lichamelijken en moreelen toe stand. Hij is verrukt te vernemen, dat ge noch een hartziekte hebt, noch last van dui zelingen, en dat ge in deze onschuldige ver. strooiing niet 't middel zoekt voor oen even zekeren als scnsationeelen zelfmoord, welk9 voor het Huis oen zeer twijfelachtige recla me zou wezen. Op dit punt gerustgesteld, zal de ver kooper u nu met eon suggestief enthusias- me de karakteristieke eigenschappen van heb toestel, zijn besturing, zijn motor kracht, den sierlijken bouw, welke zonder weerga is, de spanvlucht en het doplaoe- ment uiteenzetten. Als ge lust hebt nog meer er van te weten, zal hij u een motor vertoonen, welken hij op het magazijn heeft, en zal u verzoeken dezen te wegen: een meesterwerk uit aluminium en koper, licht, geen gewicht, maar toch 110 K.G. Als de fabriek eendekkers en tweedekkers levert, zal men u den tweedekker aanraden; die is tegelijkertijd deftiger en gemakkelij ker, de motor is daar zóó opgesteld, dat ge ingeval van een tuimeling niet op de plaats dood kunt wezen, maar nauwelijks heel zwaar gewond zult zijn. Do tweedekker kost overigens slechts 10,000 franken meer en zal u veel verder en veel faooger dragen. Tob de aarde temgkeerend, deelt de jonge man u nu mede, dat een derde bij do bestel ling, de rest bij de levering betaald moet worden. Hij spreekt slechts zelden van pre mies en opgeld, als in de heroïeke tijden der auto. Ge moogfc de eerste amateurs, die gaan wedstrijden, om de gouden eieren, niet ont moedigen. Nadat dit is afgehandeld verlangt men vijf weken geduld van u. Ge moogt echter niet verwachten, dat het voorwerp in een karton gepakt door een loopjongen aan uw huis wordt afgegeven. Neen, in Issy of er gens anders in een steppe geeft men het u definitief over, met de opdracht u er ver der van te bodienen. Als de spraakzame verkooper u tot bij de deur heeft gebracht, zal hij, die reeds zoo dikwijls werd teleurgesteld en een weinig sceptisch is geworden, u nastaren met een blik, welken men een vriend nazendt, die misschien niet zal wederkecren. De Franschman Henri Nicolle heeft een boekje geschreven, waarin hij het intieme leven van de hoogst en der volkoren weer geeft. Wat de Vorstinnen aaDgaat, vroeger deden zij in het geheel niets, of hielden zich bezig met spinnen; sommigen, zooals Marguerite de Navarre, beoefenden de schoone letteren; anderen, zooals Catherine de Medicis, Catharina van Rusland, Chris tine van Zweden en Maria Theresia, wijd den haar aandacht vooral aan dc politiek. Tegenwoordig leggen de Vorstinnen zich vooral toe op het beoefenen van de kunst. En dat waarlijk niet zonder talent. Over de landschappen, door koningin Amélio van Portugal geschilderd, wordt met groo- ten lof gesproken; de koningin van Roe menië, Carmen Sylva, heeft niet ten on rechte naam verworven door haar gedich ten en de ivoren figuren, die zij beeldhouw de. De jonge koningin van Spanje schildert vogels en bloemen. De bevallige koningin, van Italië, Elena, sohildert en schrijft verzen, welke laatste kunst zij geërfd moet hebben van haar vader, Nicolaas van Montenegro, die zelf twee bundels gedichten uitgegeven heeft. Ook de Koningen worden, door de staats zaken niet geheel en al in beslag genomen Sommigen hunner zijn hartstochtelijke ver zamelaars. De keizer van Duitschland bezit groote albums, waar hij alle couranten,- uitknipsels in plakt, die op hem betrekking hebben en geestig of oorspronkelijk zijn de Keizerin houdt er een groote verzame ling waaiers op na en de Kroonprins ver gaart prentbriefkaarten. Eduard VII van Engeland verzamelt photograpliieën, die hij koopt in alle lan den, waar hij heonreist; sedert tien jaren voegt hij daaraan de foto's toe, die de Koningin opgenomen en zelf ontwikkeld heeft. Toch geeft koningin Alexandra de voor keur aan haar album met handteekeningen en een klein museum van, knutselarijtjes, die door haar kinderen en kleinkinderen vervaardigd zijn. Hun oudste zoon, de prins van Wales, is een van de grootste postzegelverzame laars ter wereld en, bovendien van ge- illustreerde aanplakbiljetten, waarvan hij verkleiningen laat maken, die hij zelf in een album plakt. Do Engclsche koning is bovendien een groot liefhebber van het biljartspel. Hij geeft aan, al de leden van zijn familie pun ten voor en overwint hen toch, waarbij hij somtijds series maakt van vijftig en meer, die de beste „professeur" hem niet zou verbeteren. Nu komC er niet veel meer van, maar toen hij nog Kroonprins was, is cr menige partij op het kasteel Sandringharu gespeeld tus&ohen hem en zijn gasten, waar in hij overwinnaar bleef. Nicolle vertelt, hoe de liefhebberij van koningin Alexandra eens een ernstige ramp voorkomen heeft. De Koningin was uit wandelen en had bij die gelegenheid een foto genomen van een spoorbrug, juist op het oogenblik, dat er een sneltrein o\er ging. Bij het ontwikkelen van de plaat trof het haar, dat de brug op een plaats op zeer eigenaardige wijze doorboog, de Ko ning lokte een onderzoek uit, waarbij bleek, dat verscheidene machinisten den s'echten staat van de brug hadden opgemerkt, maar dat met hun mededeelragen geen rekening was gehouden. Nu werd de brug vernieuwd, dauk zij de foto van de Ko ningin. De koning van Italië, Victor Emmanuel, zoekt zijn ontspanning in een geheel andere richting. Hij heeft in het Quirinaal een laboratorium laten inrichten, waar hij proeven neemt over de toepassing van licht en electrische beweegkracht. Zoo heeft hij maanden lang gewijd aan het ontdekken van nieuwe eigenschappen der X-stralen en op het stuk van munten is hij niet alleen een groot verzamelaar, maar ook een dege lijk kenner. Vooral de Italiaansche munten boezemen hem veel belangstelling in en deze zijn dan ook, wegens de vele volkeren, die Italië gedurende zoovele eeuwen heb ben beheerscht, zeer verschillend. De koninklijke verzameling moet uit niet min der dan 50,000 stuks bestaan. De jonge koning van Spanje verwaar loost kunsten en wetenschappen wel niet, maar is toch in hoofdzaak sportman en heeft vooral liefhebberij ra het besturen van een automobiel, welke kunst hij in perfectie moet verstaan. De kort geleden gestorven koning van België was vóór alles zakenman. Door stoute ondernemingen (men denks aan den Congostaat) heeft hij een vermogen ver worven, dat geschat wordt op een rente van vijf millioen. Hij was juist, zogt Nicolle, de Koning, die paste aan de Bei gen, een volk van vlijtige industrieelen. Zijn onderdanen erkenden dan ook zijn goede hoedanigheden op dit punt en wan neer er iets haperde aan de samenstelling van de Rijksbogrooting, slaakten, ze wel eens de verzuchting: „Hoe jammer, dat Leopold geen Minister van Financiën kan zijn 1" Wijlen koning Carlos van Portugal was een schilder van werkelijk talent In zijn, jeugd gaf hij al blijken van een bijzonder teekentalent, zoodat hem een bekend schil der tot leenneester werd gegeven, die zijn leerling niet spaarde en hem de grondbe ginselen duchtig onderwees. Nog maar vier jaar geleden verwierf de Koning op de tentoonstelling van Lissabon een eerste medaille voor een groote pastelteekening, die een Afrikaanschen krijger voorstelde.' Op de Parijsche tentoonstelling van 1900' had hij ook reeds een hooge onderscheiding behaald met een schilderij, dat besoheiden- lijk Carlos was geteekend. Ook de koning van Zweden schildert, maar hij laat zijn werk alleen aan de huis- genooten kijken. Keizer Nicolaas van Rusland bcoefe.nt vooral de muziek. Zelf schrijft hij de tek sten, waarop hij zwaarmoedige melodieën, componeert; ook zijn sommige van zijn verzen, onderteekend Olaf, op muziek ge bracht door zijn neef, een van de groot hertogen. De Tsaar bezit een groote verzameling violen, waarop hij zeer trotsch is, en heeft de balalaika bestudeerd, de ouderwetsche .Russische guitaar, die hij weer in eere heeft willen brengen. Bovendien is hij zanger. Zijn tenorstem is niet sterk, maar heeft een aangenamen klank. De wonderlijkste verzamelaar is zeker wel de koning van Siam; hij verzamelt n.l. lucifersdoosjes. Men zegt, dat in een van de zalen van zijn palcis t© Bangkok dui zenden van die dingen zijn opgestapeld. Een tijdwinnïngsuurwspk. In Engeland heeft men in de hotels een inrichting gemaakt, die eenvoudig als zij is, zeker ook door de hotels van het vaste land spoedig zal worden ingevoerd. Als men zich tegenwoordig in rijn kamer, bevindt en iets wil hebben, dan blijft er niets andevs over dan om den bediende of het kamermeisje te bellen en zijn wensch te kennen te geven. Na misschien tien mi nuten wachten kan men eindelijk het ver langde op zijn kamer in ontvangst nemen. Op deze wijze kan het voorkomen, dat men' minuten moet wachten, voor men warm water heeft. In de meeste hotels te Londen vindt men daarom thans een tijdspaar uurwerk, dat dezen last voorkomt Naast de deur bevindt zich een ronde schijf, waarop, in plaats van cijfers, verschillende wenschen, die een gaat, gedurende rijn verblijf in het hotel kan heb ben, gedrukt rijnzooalswarm water, koud water, pakjesdrager, bode, gérant, kamer meisje, barbier, enz., enz. Wil de gast een der genoemde dingen of personen, dan zet, hij den wijzer daarop cn drukt op den knopi van den zich daarnaast bevindenden eleo- trischen draad en dadelijk verschijnt voor hem de gewenschte persoon en niet sooals vroeger een tussohenpersoon, wien hij eerst zijn specialen wensch moet te kennen ge ven. STOFGOUD. Het is gemakkelijker een vrouw te aanbid, den dan met haar om te gaan. Otto Weist. Het is een even vernederende daad volken als vorsten te vleien. Geilt*. i Onze ziel Echt, 'dat aDö» om zich vc o *l®cuts rich zelf niet. Ziqh.OjkkA: J

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1910 | | pagina 12