I SIROOP VAN PUNCH
//S-O
«5 WIJNHANDEL G. W. SCHRETLEN,
e
e
Credietbank voor Nederland,
Te huur gevraagd.
Cemplimenteerboek
No. 15292.
LEIDSGH DAG-BLAD, Dinsdag* 28 December. Tweede Blad.
Anno 1909
ST
]\IKÏJW~
Eerste Kamer.
Uit de Rechtzaal.
Burgerlijke Stand.
Hooigracht 49, hoek Groenesteeg.
O s
in diverse prijzen verkrijgbaar. 36S6 SO jp
J® Terens bive.l Ut ml) beleefd in roor levering ven elle
BORDEAUX-, RIJN-, CHAMP.-, PORT-, MADERAWIJNEN, eni. 2
HCQ
BIJ minsten» l/4 Anker 10 pCL korting a contant.
Niettegenstaande de DURE VLEESCHPMJZEB kan de huisvrouw 60EDE00PE
VOEDZAME en SMAKELIJKE S0EPE5 bereiden met 4624 24
H
l 6 cent. voor 3 porties. In korten tyd en elechts met water klaar te maken.
Verkrijgbaar by J. F. M. WILLENBORG, Lange Mare 62, Lelden.
Nieuwe Rijn 28, te Leiden,
heeft beschikbaar 4j pCt. Obligatiën in stukken
van flOOO.— en f500.— is verkrijgbaar te harer
kantore en bij alle Kassiers, tegen den koers van 100.
Dit jaap werd geplaatst voor ruim
f250,000 en ingekocht voor ruim f30,000.
□e stukken zijn genoteerd ter Beurze van
Rotterdam voor de verkrijging der Amster-
damsche noteering is de Directie werkzaam.
4462 40
4023 160
Een heer (geen student) vraagt
in Leiden tegen 1 Mol 1910, een
benedenhals met tuin of six.
bovenhals» btv. 6 A 6 Kamers en
Keuken,op eon rustigen stand, Zonnig,
Friach en Ruim. 4123 11
Br. met volledige opgave aan A. L.
VERHOOG, R.ipenburg 116 Lolden.
Voor 75 Centen.
Fr. MEYER. A'lenw OomplU
mentcerboek, Handleiding
om zich in gezelschappen
onberispelijk te gedragen en
daarin gepast te spreken, ala-
modo opgave dor verschillende vor
men, waaronder Invitatiën, Be
kendmakingen on do antwoor
den daarop bobooren te worden op
gesteld met de titnlntuar, die aan
verschillende standen dor Maatschappij
gegeven wordt, vorder do regelen
der wellevendheid tut in
de kleinste bijzonderheden, alsook
Toasten, Toespraken, Itric-
veu, onz., eon BloemeuNpraak,
Albamversjes, Lietflesvorkla-
ringen in P oëzie. Aardigheden
voor brnilotten, onz. enz. enz.,
een boek voor den goedon toon en
voor den meer gedistingeerdon smaak
in taal, in houding, ln bewoging en.
in gedrag 4022 89
BIT werk, dat voor sikeen goud
4,11 waard is, ja, laat lk llovsr
zeggen, dat voor elkeen onmis
baar is, wordt uitverkocht voor
slechts 75 Cts. by 1). BOLLE
Bazaar van Goedkoope Boeken,
Hang 9S, te Botterdam. Prnnco
na ontvangst Postwiasol, waarop ver
meld: Complhnentecrbodi.
Ethnographische verzameling: Tideman.
Leidsche K£unstvereenigingszaal.:
Kenners hebben de verzameling voorwer
pen, welke in de Kunfltvereenigingszaal ia
fce zien, zeer belangrijk genoemd. Dit is
ook den leek duidelijk er ia van de
scheepvaart van éón volk veel bijeengebracht
op zoo verschillend gebied dat men gaarne
aan volledigheid gelooft. Allerlei handels
vaartuigen, zeer00versprauwe>n, vis&ohers-
vaartuigen, een schip om vee mee te ver
voeren zijn in die Kunstvereenigingszaal
tentoongesteld.
En als een aanvulling van de vertrouwd
heid met het water, welke dit volk der Ma-
kas&aren kenmerkt: een uitgebreide verza
meling vischtuigen en gereedschap.
Schepnet, werpnet, kruisnotten, visohfui-
ken van zeer uiteenloopende soort, zijn aan
wezig. Is het bedrijf op het water, dus
ruimsohoots toegelicht een model van een
egge, van een ploeg, oog3thooden, rijst-
mesjes; een model van een weeftoestel, een
model van spinnewiel; proeven van aarde
werk zeer primitief deze wijzen op
andere bestaansmiddelen. Tan het bijgeloof
of wil men: het geloof, van dit volk op
Zuid-Celebes verhalen de duivelbanners,
waarvan op de tentoonstelling een merk
waardige verzameling aanwezig is. Een
gansche mand vol van deze ongetwijfeld ge-
wiohtige godsdienst-attributen werd den
verzamelaar: den heer Tideman, geschon
ken bij een godsdienstige plechtigheid,
waarbij hij getuige was.
Onder de uitstalling der véle belangrijke
voorwerpen, nagenoeg alle in gebruik bij
de Makassaren, zien we ook sieraden en
allerlei niet gemakkelijk onder een verza
melnaam te rangschikken voorwerpen
Uiterst belangrijk is het gedeelte van het
dagboek van de vorsten van Gowa, waar
van we het volgende lezen:
„Zooals de toenmalige Controleur Licht
voet. in zijn „Transcriptie van het dagboek
der Vorsten van Gowa en Tello met verta
ling en aanteekeningen" zegt, hadden de
Vorsten van Celebes vroeger meer dan
thans do gewoonte om een soort van dag
boek aan te houden of te doen aanhouden,
waarin de voornaamste gebeurtenissen, oie
hun ter oore kwamen, maar vooral hun
edge® lotgevallen en die hunner bloedver
wante® met korte woorden werden opge-
teekend Die dagboeken heeten Löntara Bi-
lang. Het hier aanwezige dagboek was in
het bezit van den laatsten Radja van Gowa
en een deel ging helaas verloren tijdens de
Laatste expeditie. De Rijksbestierder wist
er evenwel een gedeelte van te bewaren en
als teeke® va® dankbaarheid voor de terug
gave van een hem toebehoorende lans, die
mij als oorlogsbuit in handen was gevallen,
vereerde hij mij die bladen. De letters zijn
die van het Oud-Makassaarsch, die tegen
woordig niet meer gebruikt worden en aio
nog maar door enkele oude Makassar en ge
lezen kunnen worden, maar dio voorkomen
in een tabel door Dr. Matthes opgemaakt
en bij zijn Makassaarsche grammatica ge
voegd. Het in de verzameling aanwezige
exemplaar is het oorspronkelijke dagboek,
waarvan afschriften in handen van enkele
voorname Inlanders o.a. van den Kapitein
der MaJeiers te Makassar zijn.
Het is een paar eeuwen oud"
Opvallend dunkt ons verder, het verhaal
op lontarblad geschreven» van ue
Toradja's afkomstig.
Het verhaal is met een stiftje op reepon
lontarblad gegrift. De reepen zijn met
garen aan elkaar gehecht. Het geheel is
over twee klossen gewondon, die draaibaar
zijn en die men bij het lezen langzaam af-
en oprolt. (De Toradja's zijn een volksstam
in Midden-Oelebes.)
Na de Hndeon-Fnlton-feesten.
Dë gouden medaille, door generaal "Wood
ford heden aan H. M. de Koningin aange
boden, namens het Hudson-Fulton-oomité,
vertoont aan de voorzijde een voorstelling
van Hudson en zijn matrozen die op het
dek van „De Halve Macn" welke daar
onder in 't klein is afgebeeld in dc verte
de Hudson-rivier aanschouwen, met het om
schriftontdekking van de Hudsonrivier
door Henry Hudson A. D. 1609.
De keerzijde vertoont een symbolische .voor
stelling van het eerste gebruik tv an stoom
bij de soheepvaart op de Hudson-rivier door
Robert Fulton, in 1807, met een portret van
Fulton, de afbeelding va® zijn stoomboot en
van de eerste nederzetting aan de Hudson-
rivier, Nieuw-Amsterdam, met de Holland-
sc-he vlag geflankeerd door het tegenwoor
dige Nieuw-York, met zijn hooge gebouwen.
Het randschrift van den gedenkpenning
luidt: „Aan de Rcgee.rmg der Nederlanden
ven do Hudson-Fulton-Feest-Oomrnitsio 1909»
ten teeker: van vriendschap en waardeer in g."
Bij de medaille behoort een fraai gecallir
grapheerdo ^oorkonde, in bruinlederen, met
goud versierden band gebonden, en .uitge
voerd als ee® middeleeuwsch gotijboek.
In dit adres wordt namens de Feestcom
missie door liet uitvoerend comité betuigd dat
do tegenwoordigheid bij de feestelijkheden
van den Néderlandschen gepantserden krui
ser „Utrecht", het geschenk van hot fac
similé van „De Halve Maen", 1de aanwe
zigheid van de aanzienlijke delegatie .van
hooge ambtenaren en voorname particulieren,
als vertegenwoordigers van de Nederland-
eche Regeering en het Nederlandsche Volk,
en bovenal de sympathiebetuigingen van hot
Nederlandscho volk aan dat van Amerika
overgebracht, zeer gewaardeerde blijken van
vriendschap zijn geweest en dat 1de beide
gebeurtenissen, in dit feest herdacht, voor
al hebben bijgedragen tot hot verbinden van
de Oudo en do Nieuwe Wereld. Ten slotte
wordt do hoop uitgesproken dat do banden
van bloed en van traditie, Welke beide vol
keren verbinden, onverzwakt mogen blijven
voortbestaan en dat op toekomstige finter-
nationale congressen in Nederland beide
natiën zullen samenwerken, om hot geluk
en den vrede van de fereheele mcnschhcid
to bevorderen.
Vergadering van Maandagavond.
Voorzitter: J. E. N. baron Schimmel pen-
ninck van der Oye.
Installatie mr. 0. A. H. Barge.
Ingekomen zijn de geloofsbrieven van het
nieuwgekozen lid voor Overijsel, mr. 0. A. H.
Barge (vacature-Merckens). De stukkon wor
den gesteld in handen eener commissie van
onderzoek, waarvoor door den voorzitter tot
leden benoemd worden de hecren Rahuscn,
Havelaar en v. Voorst tot Vooirst.
De heer Rahusen hreilst namens 'deze
oommissie rapport uit, adviseerend tot toe
lating aldus wordt besloten.
De heer Barge, binnengeleid, legt 'de vër-
eischte eeden in handen van den Voorzitter*
af en wordt daarna door dezen geïnstalleerd»
Mr. N. G. Pierson herdacht.
Ingekomen is bericht van overlijden van
mr. N. G. Pierson, oud-minister yan Fi
nanciën.
De Voörzitte r stelt voor deze missive
met een brief van rouwbeklag Ho beant
woorden.
Spr. veroorlooft zich* er öp te wijzen, dat
met mr. Pierson een man fis heengegaan,
uitblinkende door groote gaven van hoofd
en hart, Idoor meer cjaJi Uitsluitend vader-
iandsche vermaardheid, door groote werk
kracht, door een helderen en scherpzinnige^
geest en door een oprecht 'en edel gemoed.
De herinnering aan dezen bekwamen, Staal
man zal, aldus besloot spr.; (ook in deze
vergadering in eere w.orden gehouden.
Mr. YeningMeinesz herdacht.
Nog een droevig woord moet gesproken
wordenvervolgde de Voorzitter, waar
hedenmiddag het bericht is ingekomen Yan
het overlijden van mr. S. A. Vening Mei-
nosz, lid van de Eerste Kamer der 8tate®-
Generaal.
De heer Vening Meinesz was de stoere,
onkreukbare bewindsman, van cenigszins te
ruggetrokken vormen, niet luide zijn inoe-
ning te kennen gevend, daar, 'waar hij de
leiding had, rustig en onversaagd do teugels
iu handen houdend, en met kalmen, heldoren
blik in zaken, op het geschikte oogonblik
zijn woord sprekend. PI ij was <een Uian, waar
op men bouwen.kon; hij.'was onze nestor.cn
wij missen zoo ongaarne onze Veteranen.
Het Sb iu' bekend, M. H., dat reeds maat
regelen getroffen waren om Woensdag fcus.,-
wanneer de hee/r Vening Meines7, zijn 25-
jarig lidmaatschap van de Eerste Kam Br
zou herdenken, niét onopgemerkt te (doen
Voorbijgaan. Die eerbetoonLng zullen wij hem,
niet meer kunnen brengen. Maar de gevoe
lens van hoogachting en waardceriug, die
ons deze huldebetooning ingaven, zullen niet
■uitgewisoht worden en aan zijn nagedachtenis
de plaats der eere in ons midden toakonnen.
Beide toespraken werden door do leden
staande aangehoord.
Hierna ging de Kamer over tot het trek'-
kon der afdcelingen.
Op voorstel van den Voorzitter werd be
sloten heden, Dinsdag, in do jafdeclingen te
vergaderen en Woensdag eon openbare ver
gadering te houden, aanvangende om (elf
uren. Dan komt vóór do pauzo aan de ordo
de bcgrooting voor Ned.-Indiü; in do namid
dag vergadering worden, eenige kleinere wels-
qjitwerpen. behandeld, o. a. de wijziging der
Gemeentewet (zekerheidstelling voor gemeen
teambtenaren), wijziging van ©enige bepalin
gen der Landweorwet en eenige suppletoir©
begroetingen.
De Kamer ging hierna in ld© afdeel in gen
tot het benoemen van voorzitters ten onder
voorzitters. De openbare vergadering werd
gesloten.
Kamtongerechtte Leiden.
Heden deed do kantonrechter uitspraak
in de gisteren opnieuw behandelde verlof-
kwestie en veroordeelde den beklaagde W.
F. M. tot twee gulden boete, subsidiair een
dag hechtenis. De eisch van het O. M., dat
to voren vrijspraak had gevraagd, luidde
tic® gulden boete of vier dagen heohtenis..
Heden werd voortgezet de gisteren uitge
stelde zaak tegen J. van D., koopman te
Katwijk-aan-Zee, wiens bokking, welke hij
in Leiden kwijt wilde, bedorven werd be
vonden door den keurmeester voor visoh en
fruit, den heer D. Braaksma. Zooals men
weet, beweerde de man, dat dio bokking
goed was voor het gebruik.
De beklaagde was nu niet vereolienen.
De heer Braaksma volhardde bij zijn
proces-vertoaaly inhoudende, dat die man
bedorven bokking op zijn wagen had. Hij
heeft al heelwat met dezen man en zijn
vrouw, dio nu, naar bekL had verteld, van
hem af is, te stellen gehad en al heel wat
klachten over zijn waar gehoord, laatst nog
van Oranjegrachtbewoneuu. \Datb echtpaar
was er op uit om hem, keurmeester, een
put te graven. De burgemeester is dood;
daarom zou getuige er verder maar niets
van zeggen. Zulke bokking, als v. D. nu bij
zioh had» meestal onder andere, goede
visch verborgen wordt door de Roederij
voor een koopje van de hand gedaan voor
iandbemesting. Van de koopers zijn er, die ze
voor consumptie venten gaan te Leiden'.
Door andere bokking wordt de slechte dan
vermengd.
Do eisch van het O.M. was*, zee gulden
boete of vier dagen heohtenis.
Hooge Rand.
De Hooge Raad deed lieden .uitspraak in
de zaak vau den ambtenaar van het Open
baar Ministerie bij het kantongerecht te
Goes, tcgan verschillende vonnissen van dat
Kantongorecht, houdoDde ontslag van rechts
vervolging van 'n aantal personen te 's-Heer-
ATcndskerke, vervolgd wegens het zonder
schriftelijk© toestemming van het plaatselijk
bestuur zichtbaar verrioliten van veldarbeid
op Hemelvaartsdag. Deze beslissing berustte
hierop d,at, mede volgens verklaring yon-
wego do Gereformeerd© Kerk to 's-Hcor-
Arendskerke en pmgéving, de Hemelvaarts
dag niet als eon algemeen erkende Christe
lijke feestdag werd beschouwd.
Do ambtenaar yan het O. !M. Was hot
hiermede oneens:
De Hooge Rand varoenigde zioli met dio
opvatting van don ambbenaar van liet Open
baar ^linisterie, dat hot vonnis Iniet gemo-
tivoeixl was door 's kantonrechters overwe
ging dat sinds nienschenh©ugenis tor plaatse
de GsfO for moerde Kerk dezen dag Iniot als
algemeen erkende Christel ijken feestdag bo-
scliouwdo. Wegens onvoldoende motiveering
word do 7.aak verwezen naar de rechtbank
te Middelburg.
Voor den Hoogoh Raad word gisteren be
handeld de zaak van den varensgezel A.
J. H., zonder vaste woonplaats, (door heb
gerechtshof t,e 's-Gravenhage veroordeeld tot
6 maanden gevangenisstraf wegens diefstal
van daklood, met 2 modebekla agden te Rot
terdam gepleegd.
Bij momorie wm aangevoerd dat reoht
waa gedaan op onwettig bewijs Idoor niet
aan te nemen de herroeping van de buiten
gerechtelijke bekentenis van require® ts me-
debeklaogde.
Adv.-gen. mr. Ledeboer aolitte dit inid-
del ongegrond en, concludeerde tob verwer
ping-
Uitspraak 24 Januari.
Mishandeling.
De Amsterdamsahe rechtbank, Cde
Kanier, veroordeelde gisteren o.a. een land
bouwer uit Nieuweramstel, die op 22 Juli
1908 een visscher-werkman bij een quaosti©
over den verkoop van een fiets tot bloedens
toe had mishandeld, tot 3 maanden gevan
genisstraf; goëisoht was maandon.
Verduistering cienor naai
machine.
Do subst.-officier van justitie bij do Am-
sterdam8olie rechtbank requireerde gisteren
tegen een man, die reeds wegens vermogens-
misdrijf een vonnis had ondergaan, we
gens verduistering van een naaimachine
(voor f 57.50 in huurkoop van de Singer
Maatschappij, en, na er slechts f 5.50 op
te hebben betaald, door hem beleend) tot 4
maanden gevangenisstraf.
D e z a a k-J hr. Léo n" hard-
Voor de Utrechtsohe Rechtbank diende
gisteren de zaak van „Jonkheer Léonhard",
den bekenden oplichter. Er was in de
rechtszaal veel belangstelling; de gereser
veerde tribune was nagenoeg gehoel bezot
en op do publieke tribune was de opkomst
niet minder. Als reohters zaten in ue
rechtbank mr. dr. Schepel e® mr. Dop, de
laatste als rechter-plaatavervangor.
J. F. v. H., zioh noemende „jhr. Léon
hard" is beklaagd van het zich onder be
drieglijke voorgeven» toecigenen van 9
stel briljanten, ter waarde van f 2500, ten
nadeele van de firma Van Kempen te
Utrecht.
Zes getuigen werden gehoord.
Do ambtenaar van het O. M. bracht hulde
aan de Amsterdamsohe recherche ter op
sporing van boklaagde. Hij eischte een g©i
vangenisstraf vei® 3 jaren en 6 maanden,
met aftrek der voorlieohtenis.
De verdediger, mr. Hoogenbrug, vtoca
vrijspraak van het ten laste gelegde feiti
van verduistering en instelling van een des
kundig onderzoek naar beklaagdo's geest*
vermogens.
Uitspraak 30 dezer.
De Utrechtsche Rechtban^ deed gisten
morgen uitspraak in eenige strafzaken:
Do tweedo dader van de bekende invasie
in het Christelijk Gymnasium, togen wierf
door het O. M. f 50 boete of 20 dagen waa
geëisckt, werd veroordeeld tot f 15 boctai
subs. 15 dagen heohtenis.
Schuylemaq, de redacteur van „heb
Nieuwe Handelsblad," word wegons ver
duistering van f 35 ton nadeele van don
bakker O. te Boskoop tot zes maanden go-'
vangenisstraf veroordeeld. Er was negen
maaqdon tegen hem geëischt.
Toen kwam de juffrouw voor, die vijf
maal door middel van valsche volmachten
bij de Rijkspostspaarbank bedragen had go>.
ind op een spaarbankboekje van haa*
sohoonzuster. Den eisch, vier maanden ge
vangen jest r af, verminderde de rechtbank
tot drie maanden.
Vrijgesproken werd de oonducteur van dB
Zeister paardentram, die beschuldigd wel»
do oorzaak te zijn geweest van de botsing;
met de Oosterstoomtram op 1 October j.L
(U- D-)
ALP1IEN. B» vallen: T. Couvée geb. Blonk
D. A. Aboouwer geb. Quint Z. T. Voel8geb.
Kwakornaak D.
Q 0 li u w dH. van Vean jm. 28 j. mot C. vaa
Keuion jd. 28 j-
BODEüRAVEN. B e v a 11 0 nJ. Ouwondyk geb.
Vau don Borg Z. P. Lilaazer geb. Kinkel Z.
C. A. Bekkor geb. Murman D. A. vau der Boon
geb. Kempenaar D.
OUDSHOORN. Bevallen: 0. W. van den Bo«
geb. Vis Z. M. Hoog^ndijk geb. Bol levenl. Z.
Overleden: J. 0. O. Groen Z. 2 ra.
TER-AAR. B e v a 11 e nE. Verlaan geb. Keijzei
D. A. J. van Harten gob. Mulder Z, N. GK
van der Byl g*b. Van den Akkor L). G. Besomer
£eb. Van Vliet Z. M. C. vau dor Hoorn gob. Buiis
C. W. J. M. Kroft geb. De Wit D.
Overleden: M C. Kranenburg, echtg. va»
H. Jansen, 57 j. A. doa Uartog, oebtg. van L»
M. Roos, 56 j.
OEGSTGEEST. Goboren: Elisabeth Sar»
Catharina, D. van L. Ravensbergen ou A. v. R(jn.
Wouter, Z. van A. van l.oeuwtn en A. v. Eo».
Petronella llendricaen Hermina Jchaona, doohtora
vanH. J. Wismeier 00 P. li. Voonendaal. (Jerritje,
D. van Th. v. d. Moij en G- Hoek. GerritJan,
Z. van G. J. Flira en A. Ch. 11. Buiteuhnis.
WASSENAAR. Geboren: Petrus Wilhelmus
Theodorus, Z. van H. Vorkeik en P. M. van Kan.
Theodorus, Z. van C. Zuiderduin on M. Wéitgcosfc.
SASsENHEIM. Goboren: Willem, Z. va»
W. v. Bladel en G. den Ha n. Everdina Jaco-
ba Jobanuo, D. van F. v. d. Wullo oa J. 0.
Koelewijn.
Overleden: J. Somp, 42 jrechtgenooto vaa
W. Bejik.
HILLEGOM. Getrouwd: J. van dor Jagl oa
C. Lagendijk. C. L. Kraak en P. 'i'ibboel.
Bovallen: C. A. Stevens geb, v. d. Moy D.
M. Slagboom gob. Veldh. v. Zan'eu Z. G. Cbondroa
geb. Hagen D. J. Mathot geb. Van Keizerawaari
I). C. J. Weijerageb. Vermeulen Z. A.Bioliam
geb. Van Zomeren L. A. I'etois geb. Van Stijn D.
Overleden: H. v. d. WerlT 65 j. J. vaa
Lierop 55 j. A. U. Mailand 7 m.
WARMOND. Geboren: Franciscus Hendrikus»
Z. van IJ. J. Barends on M. Zonneveld.
Overleden: Jo.mna van Mil 72 j.
bideSted. Werkiur. kIJu opgenomoui
DAT U U.
DAOKH.
Voln.
0*re.
Kln-
4or«a
19 Deo.
Zondag
72
26
98
20
Maandag
89
18
107
R
Dinsdag
90
13
118
32
Woensdag.
90
26
116
28
Donderdag
91
26
118
24
Vrydag
90
12
112
2»
latordae
80
28
108
