Leiden.
Stadsgehoorzaal
GNUMMERS.
Auliiraciet Briket
f het koffit
t f meernialeü voor,^k
geëvenaard:
1
E.Br^ndsm^
Anihraciet-kolen.
Maandag 13 December 1999,8 uren,
GONGEBT,
GEER. STORK Co.,'?sr
IJACOL (Haarkracht)
LE1DSGH DAGBLAD, Woensdag 8 December. Derde Blad.
Anno 19C9.
NOG NOOIT
VE .IPLEEGSTERSLIltigtfEN
VERPLE£6STERS-SCN0RTE«I
Jrt ITAIDT LEIDEN.
V, AUXil, Donkersteeg
W. J. Creyghton,
No. 152*76.
DAT WINKELIERS IN PLAATS VAN SODEX,
ANDERE ARTIKELEN VERKOOPEN MET
BIJNA GELIJKLUIDENDE
NAMEN EN IN GELIJKSOORTIGE VER
PAKKING. INDIEN MEN ZICH VOOR
SCHADE WIL BEWAREN,
LETTE MEN ER STEEDS 01»,
DAT OP ELK PAKJE MET
GROOTE LETTERS STAAT
HET WETTIG GE
DEPONEERDE
WOORD:
1 ".3
V ANNO 1575
^AMSTERDAM
.-V
«18»
Verkrijgbaar in alle
t>i»iirten «lei* stad.
.4 óO
P. VAN DER HEER &Z0 iEN.
Oude Rijn 30 - Telet. 3ii7.
Kaisers raat 12 - Telef. 702.
Probeert eens onze goed
koopste 386 10
Scholl Engberts Schellen
ALMELO.
ZUIVER WOLLEN
ONDERKLEEOINQ.
(fabrikaat wjan sen)
vorkrijpbaar
WJ Firma 0. J. Corts, Nleuwa
Rijn 62, L Iden.
Manufacturen- cn Beddenmagazijn.
Onderzocht en gunstig beoordeeld
door Prol Dr. MAC. GIllAVRY
Hoogleeraar in ZieMetainde en Gezond
heidsleer aan de Rijks Universiteit la
Leioen. 1423 29
op veelvuldig verzoek
TE oEVEN dook
Directeur: W. SAAL.
Eniréei Zaal #1.—Galerij 75 Cents.
Kaarten en plaatsbespreking bij den Hazlekbande-
laar J. JU. EGGEïtS, Botermarkt 14. 3776 52
Het tfjdig nemeu van Kaarten wordt zeer aanbe
volen. ten einde, zooals 3 Nov., teleurstelling te voorkomen.
Het bekende
van de Fa H. W. KRONER, Amsterdam,
en het wit kat een voor
is ojk verkrijgbaar bij 262o 80
3.
Telefoonn.
86.
A7deeSini] Hijschwerkfuigen,
HENGELO (O.)
leveren PERSONEN. en GOEDERENLIFTEN door
Electriciteit, water of transmissie gedreven.
In en om Leiden om. geleverd:
1 electrisclie j goederen*
3 hydraulische liften.
I hydraulische personenlift.
1 electrische goederenlift.
LEIDSCHE KATOENMAATSCHAPPIJ
SANATORIUM „RHYNGEE3T"
LEIDSCHE ZOUTKEET
CLOS LEEMBRUGGEN (ia aanbouw) >8electrische goederenliften
met persoonsbegeleiding.
Aanbiedingen gratis en zonder verbinding. Brieven te adresseeren aan:
G-EBR. STORK Co., Afd, Hijsctiwerktuigen.
3211 46te 1JEl\üELO iO.).
Dr. DE VRIJ, echte Xina-Druppels,
Originoele flacons 50 Cts. 8829 12
Siroop van de JHonnlkcn 1. Saugulnose by 1 of 6 flac. 1.20,
Maagpoeder tegen Maagkramp, Maagzuur, eiochte Spysvertering, 75 Cts.
„S ANITAS", Steen schuur 1.
kan men Kachel of Fornuis
een langen t\jd aa houden.
Per 50 stuks f 0.87J.
Kantoor: M ddeiweg 19c. Telet. 1.4.
1404 15
De Antiseptische Haarmld*
delen, van d«n Hof kapper JlifcTT*
ju AN JACOB, waaronder
*tjn t» Leiden TerktUnbaar bu den Hm
ren A. G. HOPPCZAK. Bree-
straat en GKBBS. CIRISTI-
AAN8E, Hoogerroerd. 6178 11
Houfverkooping
in het Hotel, „Het Wapon vati Voor
schoten" te Voorschoten, ten
overstaan ran don aldaar gevestig-
den Notaris 1>. K. J. NCIIOOB,
op Woensdag "15 December
1909, des morgens te 10 uren,
van eene groote party zwaar Esachen-,
Elzen-, Berken en Eiken llakliontf
benevens een Kastanje, 4 Wil-
geu, 1 Populier en vorsehillende
partyen dik llont, alles zich be
vindende op „De Zandery" onder
Wassenaar en op „Rozenburg", Ds
Geest", „HaagwUk" en „Duivenvoor
de", onder Voorschoten en in den
Papenwegachen polder. Gemakke-
lyk vervoerbaar.
Te bezichtigen op aanwijzing >an
van den tuinbaas D. GIDSSE-
KLOO, op „Duivenvoorde" eü voor
het Hakhout in den Papenwegschen
polder op aannllzmg *an don heer
A. O. HOOGENDOOBN, land
bouwer te Wassenaar. 8687 27
PERSOVERZICHT.
De „Nieuwe Rotterdam soke
Courant" bespreekt uitvoerig de
kwestie van de vr ij kaarten op de
spoorwegen voor Ministers
en Kamerleden.
„Hoe men de zaak ook wenden of keeren
Wil, ontkend kan nooit worden, dat in de
verleening van vrijkaarten aan Ministers
zoowel als aan Kamerleden altijd verbor
gen blijft een persoonlijke gunst.
Nu lijkt ons bj de verhouding, waarin
Regeering en volksvertegenwoordiging te
genover de Spoorwegmaatschappijen staan,
voor dergelijk gunstbetoon men moge dit
dan, gelijk in de Kamer geschied is, met
de zoetste woordjes, liefst in het Fransch,
aanduiden geen plaats. Niet wanneer
het een persoonlijk karakter draagt, doch
evenmin wanneer het verleend wordt quali-
tate qua. Wie objectief dergelijke „beleefd
heden", aan publieke personen betoond, wil
beschouwen, zal moeten erkennen, dat dj
in beginsel zijn af te keuren. Zij belemme
ren, eenmaal aanvaard, altijd eenigermate
3e vrijheid van oordeelen en handelen
en dat te meer, naarmate "degeen, die ze
geniet, teerder van gevoel i9. Moet niet on
willekeurig gedurig de vraag bij hem op
komen Kan ik nu tooh nog die vrijkaart
behouden? Om niet te spreken van die en
kelen, bij wie misschien de overweging kon
gelden: Ga ik niet het gevaar loopen, dat
xnij mijn vrijbiljet wordt ontnomen?"
Bovendien, zoo redeneert bet blad ver-
Üer, de vrijkaarten behooren te worden ge
weigerd, „om het voorbeeld en om het m o-
reele recht van critiek uit te oefenen,
dat de Kamerleden, zal hun oontróle wat
Waard zijn in de cpgen van het publiek
moeten behouden.
„Afgezien van dit principieele bezwaar,
dunkt ons de aanvaarding der vrijkaarten,
hetzij dan dat zij gevraagd of ongevraagd
worden toegezonden, niet gewenscht. Niet
gewenscht, ómda' de verleende gunst door
de spoorwegmaatschappijen weer zou kun
nen worden inge.jokken. Het moet, om
der w\' van de v-.oardigheid v de Ka
mer, onmogelijk zijn, dat de goede naam
of het gezag van een Kamerlid van het
bon plaisir een - particuliere Maatschap
pij afhankelijk wordt, en ten gevolge van
haar handelingen lijdt,. Toch zal een intrek
king van de kaart onvermijdelijk dit ge
volg hebben. Men zeg ere niet, dat wij iets
onder' baars veronderstellen. Wanneer het
vrijkaartensysteem vóór 1903 ingevoerd wa
re geweest, zou dan niet zeer waarschijnlijk
öe kaart van ?n heer Hugenholtz verval
len verklaard -/ja geworden? De Maat-
schappij ware dit aan haar waardigheid
verplicht geweest I De heer Oudegeest 13
candidaat voor de Kamer geweest Denkt
u, dat hij ware verkozen? Zouden de spoor
wegmaatschappijen niet groote geneigdheid
hebben gehad, voor hem een uitzondering
te maken
Verwonderlijk is slechts, dat degenen, die
gewoonlijk het geringst vertrouwen in de
spoorwegmaatschappijen aan den dag leg
den, van dit alles het minst schijnen te
hebben gevoeld, en thans de beste verwach
tingen van diezelfde „kapitalistische instel
lingen blijken te koesteren, nu het op gun
sten aankomt.
De heer Lohraan heeft gedreigd te gele
gener tijd met een motie te zullen komen,
waarin de Kame. zal uitspreken, dat zij
tegen het aannemen van vrijkaarten is.
Wij hopen, dat zij niet zaJ verworpen wor
den. Meent men, dat het noodig is, aan
Kaderleden vrij vervoer op onze spoorwe
gen te verleenen, dan behoort daarop een
middel te worden gevonden, dat een recht
geeft, en niet een gunstbetoon in zich ver
vat. Zoo dit niet zonder grondwetsherzie
ning bereikt worden kan wat nood? De
Regeering zal immers blij zijn, te vernemen,
dat er aanleiding tot grondwetsherziening
is. Misschien wordt die herziening er nog
wel door bespoedigd
In een driestar in „D e Standaar d",
getiteld C entraal-Comitó, lezen
we:
Ons Centraal-Comité kent geen onder
voorzitter, en r in zijn Statuten, noch
in eenig huishoudelijk reglement, is eenige
regeling opgenomen voor het vervangen
van den Voorzitter. Ook het gebruik geeft
hier geen vingerwijzing, daar vóór 1901 geen
vervanging plaats had.
Dwingt noodzaak tot vervanging, dan
maakt nood wet, en was het aangewezen,
dat de eerste-jkssessor de plaats van den
Voorzitter innam, gelijk in 1905, toen het
ontslag van den Voorzitter inging, dan ook
geschied is. De heer Van Alphen was toen
reeds te zeer lijdende om deze taak op zich
te nemen. Vandaar dat prof. Bavinck toen
optrad en zich tot aller voldoening op uit
nemende wijze van deze moeilijke taak
kweet.
Of daarentegen de Voorzitter, uit wat
hoofde ook, zijn ontslag zal nemen, staat
uitsluitend aan hem ter beoordeeling. Aan
hem heeft Je Deputatenvergadering bij af
zonderlijke stemming het praesidium opge
dragen. Op hem rust hierom de verant
woordelijkheid. En hij moet weten hoe hij
ten deze te handelen heeft.
Nu levert dit Voorzitterschap twee ge
heel uiteenloonende perioden op. Een pe
riode van gemeenlijk drie en een half jaar,
dat het Comitó rooit naar buiten placht te
werken, en een periode van een half jaar,
waarin de komende generale verkiezing het
Comitó tot optreden naar buiten noodzaakt.
Voor de combinatie met het ministeriele
ambt verschillen die twee perioden geheel
in beteekenis. De huishoudelijke periode,
waarin het Comité nooit naar buiten werkt,
levert voor die combinatie bijna geen be
zwaren op. De tweede actie-periode wel.
De vraag, die in de eerste perLde be
slissing vroeg, was derhalve, of het gpheel
huishoudelijk karakter vau deze periode
zoodanig bezwaar tegen de combinatie op
leverde, dat de Voorzitter zich tegenover
zijn lastgevers gerechtigd kon achten, rijn
mandaat neder te leggen.
Dit nu is een vraag, die niemand anders
dan de betrokkene beantwoorden kon Al
leen eigen opvatting van plicht kon hier
den doorslag geven. De een zal in zulk een
geval anders handelen dan de ander. Elks
opvatting ten deze heeft men te eerbiedi
gen. En dit te meer, waar in 1901, met een
Eerste Kamer, die in meerderheid Links
was, te rekenen viel met de mogelijkheid,
dat het Kabinet slechte van korten duur
zou rijn.
„D e Winkelie r," het modern-
zake n-d oen besprekend, wijst op den
gebiedenden eisob, die ook vroeger aan een
goed winkelier werd gesteld, n.l. kennis
van do artikelen, waarin hij handelt
De in uitricht gestelde voorlichtings
dienst van de afdeeling Handel van het
Ministerie van Landbouw, kan hierin veel
veranderen ten goede, en, te oordeelen
naar de proef, dio hiermede reeds genomen
is, zal die nieuwe dienst groot nut kunnen
stichten en ontzaglijk veel bijdragen tot
vermeerdering van de vakkennis der han
deldrijvend eq.
Maar er is meer.
Om modern zaken te doen, moet de win
kelier ook good op de hoogte zijn van han
delsgebruiken, handelsreoht, e^z.
Ook hierin kan verbetering komen door
verbeterd handelsonderwijs, dat meer ge
richt is op de praktijk van den klein
handel.
Na gewezen te hebben op de groote voor
deden, gelegen in contante- of hoogstens
driemaandelijkaohe betalingen, besluit het
artikel
Er is i\og één ding, dat de winkelier
nooit uit het oog moet verliezen en dat is:
waarheid. Hij rij wür tegenover rijn
klanten, opdat zij op hem kunnen vertrou
wen en weten, dat hij hun goede waar le
vert en dat hij hun geen hoogere prijzen
vraagt dan behoorlijk is. Hij moet zich
niet laten afdingen, zooals nog zoo vaak
vooral in kleinere winkels en op het plat
teland gebeurt; anders worden zijn
klanten wantrouwend en daarvan kan hij
niet anders dan nadeelige gevolgen onder
vinden.
Hij rij wddr tegenover zijp leveranciers,
opdat zij weten wat zij aan hem heb
ben; ook d£4rv&n zal hij goede resultaten
riem
Ook zij hij wa&r tegenover zijn concur
renten en zijn personeel.
Modern goed; maar dan ook god
modem rijn en in alles recht door zee.
zonder vrees voor openbaarheid, omdat
alles, wat hij doet, gerust het licht kon
velen.
Het ,,H andeJabla d'1 juicht het toe,
dat de Minister van Financiën rijn te kwa-
der uur opgeworpen denkbeeld tot v e -
h o o g i n g van de invoerrechten
wensoht te laten varen. Maar het blad kau
toch niet geheel zwijgen over de lichtvaar
dige wijze, waarop zoowel bij de indiening
als thans bij de intrekking van het voorstel
over den financdeelen toestand van 't land
gesproken wordt. Het „Ha n d e 1 s b 1 a d".
schrijft:
De middelen A L hebben in de maan
den September en October f 29,800,000 op
gebracht, tegen f 28,700,000 in die maan
den van 1908, dus slechts in verhouding
drie ton meer dan de gemiddeld vier ton
per maand der eerste acht maanden van
het jaar. Daarbij in aanmerking nemendo,
dat eerst in de allerlaatste maanden de
toeneming uit de 10 opcenten op de ver
mogens- en bedrijfsbelasting, is begonnen te
vlooien komen wij tot de conclusie, dat de
verbetering niet meer, maar eer iets
minder is dan men in September rede
lijkerwijze had kunnen voorzien.
Bovendien moeten wij nog opmerken
dat de niet in den maandstaat opgenomen
middelen L AA allicht tot teleurstellin
gen aanleiding kunnen geven. Zoo is o.a.
nu reeds na te gaan, dat het aandeel van
den Staat in de winst der Nederlands'uie
Bank eenige tonnen (misschien wel een
half millioen) minder zal zijn dan het voor
gaande jaar
Of is misschien met „verbeterden toestand
der geldmiddelen" bedoeld, dat de kaspo
sitie van het Rijk sedert September moor
versterkt is dan men toen had durven ho
pen? Ook dit blijkt echter niet uit de cij
fers.
Tn de eerste week van September ston
den f 16 millioen sohatkist^promessen u t
en was het Rijk aan de Bank f 13,371,000
schuldig, te zamen f 29,371,000. Zaterdag
i.l. was die schuld tot f 18,689,000 (waarvan
f 11 millioen schatkist-promessen) gedaald,
dus een verbetering van f 10,700,000. In
dezelfde maanden van 1908 is de gezamen
lijke vlottende schuld van het Rijk met
■mim dertien millioen verminderd en van
ruim f 18 millioen begin September tot
f 5,019,000 einde November gedaald. Dus is
ook de toestand niet sterker verbeterd dan
gewoonlijk in het laatste derde deel van
het jaar het geval is, ten gevolge van jaar
lijks terugkeerende oorzaken, maar inte
gendeel ca f 2j millioen minder voor
uitgegaan dan in dezelfde periode van het
voorgaande jaar.
Opgave van personen, die aleSs te
Lelden hebben gevestigd,
D. van der Pauw, Langegraoht 61.
H. do Klerk en gezin, Utr, Jaagpad 69,
gcp. onderofficier der Marine.
C. A. B. Bokern, Moarsmansateeg 4.
A. Hoogewerff, Aalmarkt 18.
A Hanegraaff, Maresingel 58.
A J. H. Poell, Botermarkt 6, winkeljuffr.
C. van Duur en, Schutterstraat 23 A.
H. J. Borgerhoff van den Bergh, Haar
lemmerstraat 6, 0ep. ambtenaar.
Wed. Janmaat-Klijn, Botermarkt 10t
huishoudster.
A. Honing, Breestraa. 54.
A. D. Fokker, Oude Singel 6.
L. Ie Poole, Bilderdijkstraaf L
J. A Francois, Aalmarkt 28, winkeljuffr.
H. G. van Ginkel, Maredijk 4 A, kleer
maker.
A. C. Vos én gezin, Póelgeestetraat 9,
letterzetter.
Q. A. D. de Lamaar, Yischmarkt 8.
D. Klootwijk en gezin, Lage Rijndijk 28.
A B. F. M. Kramer, Noordeinde 14.
C. 8. den Hengst, Hoefstraat 53.
S. Fakkel, Boerhaavestraat 29, kappers
bediende.
A. W. Stakenburg, Morsohweg 8.
A. M. van Hoore, Middelweg 32.
A van der Ven, Steensoliuur 18, student.
J. Harma-Vorenhout en gezin, Rom-
brandtstraat 20
A. C. Blok, Steenstraat 45, boekhouder
Chr. van der Linden en gezin, Wagen
straat 9, metselaar.
J. B. H. Haohmang en gezin, Paul Krti-
gerstraat 16, letterzetter.
Th. A. M. Meijer, Vischmarkt 17.
J. Rothert en gezin, Watersteeg 4, tim
merman.
L. Willeras, Rijnsburgerweg 18.
J. Willems, Oude Vest 51.
Ph J. van der Linden, Garenmarkt 32,
onderwijzer.
n. Slootjes, Maredijk 89.
De bijbel voor Prinses Juliana.
Naar de „Rott." meldt, zijn er genoeg
gelden ingekomen, om het plan, al is het
dan ook ©enigszins gewijzigd, door te zetten,
tot aanbieding van oen Bijbel voor Prinses
Juliana aan II. M. de Koningin door de
Vereen, van Chr. Onderwijzers in Nederland
en de Ovcrz. Bezittingen. De Bijbel van
Holkema cn Warendorff te Amsterdam, do
beroemde werelduitgave, is daarvoor aan
gekocht. De platen worden nauwkeurig on
derzocht door deskundigen en de bekende
Bijbel uitgever en binder Brandt te Amster
dam zaJ den band maken met behulp van
een zeer bekend kunstenaar en een voor dit
werk bjizoader bekwaam wexknu^
