N°. 15209 Dinsdag 21 September. A0. 1909. (Beze (Courant wordt dagelijks, met uitzondering van (Zon- en feestdagen, uitgegeven. Dit nommer bestaat uit TWEE Bladen. Eerste Blad. Offieieele Kennisgeving. Middelbaar Technisch Onderwijs. Uit de „Staatscourant". Kunst, letteren, enz. LEIDSCH DAfrBIAI PRIJS DER ADYERTENTIEN X Van I6 regela /1.06» Iedere regel meer 0.17Grootere letters naar plaatsruimte. Kleine advertentiën van 30 woorden 40 Oentsoontant; elk tiental woorden meer 10 Oenta. Voor het incasseeren wordt/"0.05 berekend. PRIJS DEZER COURANT Voor toidon por wook 9 Oentot por 3 maanden I l l f 1.10. Bniten Leiden, por loopor on waar agenten goyostigd lijn 1.30. Franco per poot i 1.65. Afsluiting passage Hlanrsmaassteeg. Burgemeester en Wethouders van Leiden brengen ter algemeene kennis, dat de Maarsmanssteeg, wegens het maken van een aansluiting op het kabelnet' der Electriciteitsfabriek, op Woensdag 22 September as. voor het verkeer met rij- en voertuigen zal zijn af gesloten. Burgemeester en Wethouders voornoemd, J. A. VAN HAMEL, Weth. loco Burgemeester. VAN STRIJEN, loco-Secretaris. Leiden, 21 September 1909. (Een Plaatselijk Belang.) Wie oogen en ooren niet gesloten Houdt voor de teckenen des tijds, weet dat er in ons land een kraehtige strooming bestaat, uitgaande van den technischen middenstand om te komen tot middelbaar technisch on derwijs (M. T. O.) En zeer begrijpelijk. De techniek toch, niet alleen van de bouwvakken, maar ook van machinebouw, eleotrotechniek enz._ is zóó uitgebreid ge worden, dat men mot de practijk alléén er niet meer komen kan. De stemmen, die nog steeds roepen om mannen uit de practijk 'en die vooral in deze stad meermalen op gingen, zijn stemmen uit het vcrledene. Duitschland gaf het voorbeeld. Zijn we tenschappelijk gevormde practische inge nieurs, gesteund door een korps degelijk theoretisch onderlegde opzichters, aanne mers o. d. verdrongen overal ter wereld de Engclschen, die maar steeds bloven zweien uitsluitend bij de practijk. Dit is dan ook niet te verwonderen. De behoorlijk onderlegde technicus heeft lecren begrijpen, wat hij maakt en nadat hij do schoolbanken heeft verlaten, leert hij dan ook in één jaar tijd meer van de prac tijk dan zijn niet geschoolde makker in vijf jaren. Al is hij door zijn studie enkelo jaren kwijt, die do laatste aan practijk heeft kunnen besteden, dan haalt hij dezen niet alleen snel in, maar streeft hem nog 6üeller voorby. Nederland heeft het geluk te kunnen be schikken over verschillende goed onderleg de ingenieurs en kan daaraan met het vol ste vertrouwen de technische belangen toevertrouwen van staat, provincie, ge meente, maatschappijen enz. Het is echter uiterst achterlijk gebleven bij de opleiding Yau zijn technischen middenstand. Dit was dan x>ok oorzaak, dat op 1 Augustus en 7 September 1903 te Amsterdam ter zake een Congres werd gehouden van verschillende belanghebbenden en belangstellenden. Een overzicht van de daar verkregen conclu sion, waarbij een vertegenwoordiger van de 'Regeering, de inspecteur van het Midd. Onderwijs, H. J. de Groot, tegenwoordig was, moge hier volgen. Onder M. T. O. is te verstaan hot onder wijs bestemd voor allen, die tusschen de Werklieden en de hoogere leiders instaande, tot taak hebben de leiders behulpzaam te zijn bij het ontwerpen, het uitvoeren en het toezicht houden Aan goed geregeld M. T. O. bestaat dringend behoefte. Daarbij is de centralisatie noodzakelijk, één centrale school is beslist af te keuren. Als eisch van toelating dient, wat de algemeene ontwik keling betreft, te worden aangenomen de algemeene kennis ongeveer overeenkomend toet die verkregen op de 3-jarige H, B.-S. Op welke wijze die kennis verkregen wordt, doet echter niets ter zake. Aansluitingen 6omeste-cursussen zullen in het algemeen Het best voldoen. Doch ook avond-cursussen zullen blijken, vooral in steden, reden van bestaan te hebben. De wijzen, waarop men zich de oprichting van een M T. School denkt, loopon zeer uiteen. De een wil jongens dadelijk uit de 3de klasse H. B.-S. naar de M. T. S. stu ren en ze daar weer een cursus van 3 jaren doen doorloop en; van de voorstanders hier van willen sommigen de jongens tijdens de studie met de praktijk in aanraking bren gen anderen v illen dat weer niet. Weer anderen wenschen een opeenvolging van ambachtsschool en M. T. S. Nog anderen willen dé jongens eerst op de werken sturen, daarna naar de M. T. S. Ook zijn er, die de jongens overdag willen doen werken en ze 's avonds doen les geven. Gaat men nu na, voor wie de M. T. S. wordt gesticht, dan blijkt, dat al deze mee ningen reden van bestaan hebben. De gezeten aannemer kan zijn jongen ge makkelijk de 3-jarige H. B.-S. of de school voor M. U. L. O. laten afloopen en hem daarna 3 jaar op de M. T. S. laten stu- deeren. Hetzelfde is het geval met hen, die hun jongens eerst naar de ambachtsschool wil len zenden. Om de jongens eerst naar de werken en daarna naar de M. T. S. te zenden is ook een vrij goed gevulde beurs noodig. Doch de arme opzichter, die evenveel of weinig meer verdient dan een werkman, en de kleine baas, ziet misschien wel kans zijn jongen gedurende 3 jaar de H. B. S. of de M. U. L. O.-school te laten bezoeken; maar dan moet daarna zoonlief ook zelf wat gaan verdienen. En zoo blijft er niet veel anders over, dan dat op den dag wordt gewerkt en 's avonds les genomen. Dit is het eenige middel om met een schrale beurs er toch te komen. Nu heeft de Aannemersbond het initiatief genomen met het stichten van een M. T. S. te Utrecht 1.) De cursus zal daar 3 jaien duren, elk jaar van 50 leerlingen. Als men nu nagaat hoeveel jonge mannen de techni sche richting opgaan, dan ziet men, ook zon der dat cijfers genoemd worden, wel in, dat die school op geen stukken na, aan de behoeften van onzen technischen midden stand zal voldoen. En 't is dan ook volko men begrijpelijk, dat de gemeenten Haar lem, Dordrecht en Groningen sta-ppen gaan doen om tot de oprichting van een M. T. S. to geraken. Dit nu ziende, moeten wij opmerken, dat Leiden niet bij de pakken mag gaan neer zitten. Ook wij moeten een M. T. S. krij gen. Dat kan eu nog wel met geringe kos ten. De soort van M. T. S. dio onze stad moet hebben, is er een met avondlessen, waar de jongens op den dag weikon. Wij hebben zeer veel kleine bazen, kleine aan nemers, opzichters e.d. in onZd stad, weinig gezeten technische middenstanders. Hun zoons moeten gold verdienen en kunnen geen hoogcschoolgelden betalen. Dat dit ook vroeger is gevoeld, bewijst wel het feit, dab Mathesis ook les gooft in technische vakken. Men zou nu kunnen meenen, dat wij aan Mathesis voldoende hebben; dit is echter niet het ge vil. Mathesis is een burgeravond school, waar gaandeweg het technische on derwijs ook is gegeven. Doch wij hebben geen burger-avondschool noodig met de tech niek als bij vakkon, wij moeten een M. T. S. hebben. Het onderwijs niet in handen van onderwijzers, bijgestaan door technici Neen een technicus aan het hoofd, liefst een prac- tisch ingenieur, met ruimen blik, iemand zooals de M. T. S. te Utrecht in den heer Dwars bezit: naast dit hoofd een staf van degelijke, goed ontwikkelde technici. Mocht hot noodig blijken ook onderwijs te geven in schoolvakken, dan kan dat aan on derwijzers in handen worden gegeven. Nu kan men tot deze oplossing komen door Mathesis te reorganiseerenhet komend 125-jarig jubileum er van biedt daartoe een prachtige geleg;nheid. En waarlijk, reorga nisatie is noodig, broodnoodig. Er i3 letterlijk geen technicus in onze stad, behalve dan misschien van het be stuur van Mathesis en de onderwijzers er van, die met de resultaten van het onder wijs tevreden is; een uitzondering zij ge maakt voor het onderwijs in de eleotrotech niek, waarover men vol lof is. Misschien leeren de jongens er mooi teekenen, voor het technische leven worden de jongens niet voldoende onderlegd en niet gevormd. Mathesis is verouderd. Het moet gereor ganiseerd worden tot een M. T. S. Wie zal den stoot er toe geven? Wie het met deze beschouwingen eens is, gelieve aan het bureau van het „Leidsch Dagblad" als blijk van instemming zijn naamkaartje met de letters M. T. S. te zen den. We zullen dan eens zien of er mannen 1.) De afd. Leiden van dien bond heeft nog getracht de school te dezer stede, te krij gen, waarvoor het gemeentebestuur toezeg ging had gedaan voor terrein voor een' school 't mooht niet baten. te vinden zijn, die in deze de leiding wil len nemen. Misschien kAn het wensohelijk zdjn er nog eens een vergadering over te be leggen. Leiden, 21 September. Hedennamiddag ontvingen wij per Ne- derlandsche mail de Bataviasche bladen van 19.25 Augustus. Door de Marine te Amsterdam werd gisteren o.a, herbesteed: de levering van 1200 KG. augurken. Minste inschrijver de firma Tielcman en Dros, te Leiden, 48 cfc. per KG. Vanwege den Bond van Gemeente-poli tiebeambten is to VGravenliage een propar gandavergadering gehouden ter besproking van de wenschelijkheid van verbetering van den rechtstoestand dor gemeente politie beambten. Allereerst weid het onderwerp bosproken door den Bondsvoorzitter, dio ontkende aan de hand van de Gemeentewet, dat do posi tie van politiebeambten voldoende was ge regeld bij de wet (bij de in 1904 ingediende regeling der rechtspositie van de burgerlij ke ambtenaren werd de politie uitgescha keld.) De Gemeentewerkman heeft bij den politieman veel voor. Hulde bracht spr. aan den Haagschen bur gemeester voor diens initiatief tot instel ling van een commissie van advies voor het opleggen van straffen aan politiedienaren een navolgenswaardig voorbeeld. De heer Henri Vandoren, van den Bel gischen Politiebond, gaf eenige inlichtingen omtrent de gemeentepolitie in België, wier rechtspositie, betoogde hij, beter geregeld is dan die van de politie in Nederland. De heer van Hardeveld van Den Haag, spoorde zijn kameraden aan zich theoretisch te bekwamen en zóó theoretische bekwaam heid te paren aan practisch inzicht. Nog eenige sprekers voerden het woord Daarna werd de drnk bezochte vergadering gesloten. Onder zeer veel blijken van belang stelling heeft Zondag ds. P. E. Barbos, pred. bfj de Herr. Geme9nte te Haarlem, zijn 40- jarige evangeliebediening herdacht, 's Morgens hield de jubilaris in de Groote Kerk waar eeu groote schare was opgekomen, oen ge dachtenisrede naar aanleiding van 1 Tlmot. 1 12. Ook de Burgemeester van Haarlem was in het kerkgebouw aanwezig. '8 Middags werd de receptie ton huize van den jubilaris zeer druk bezocht. Het aantal bloemstukken was legio. Do Staatscourant bevat de statuten van de naamlooze vennootschap Instituut ,,Bo- resteyn", te Voorschoten. Doel: de exploi tatie van de thans bestaande bijzondere hoo gere burgerschool met 5-jarigen cursus te Voorsohoteu. Duur: tot 31 Juli 1935. Kapi taal f 10,000, verdeeld in 10 aandeelen van 1000, welke alle zijn geplaatst en volge stort. De vennootschap wordt beheerd door een directeur, ouder toezicht van 3 commis sarissen. Voor de eerste maal zijn benoemd tot directeur, de heer H. H. G. Wullings, te Voorschoten, en tot commissarissen, de heeren J. G. L. Houthuyzen, notaris te Se- marang; A. W. Jolles, ontvanger der re gistratie en domeinen, te Goudas en J. M. L. Vermeulen, adlministrateur te Rotterdam. De Minister van Oorlog, generaal-ma- joor Cool, zal a~s Zaterdag tegenwoordig zijn bij do vaandeluitreiking door H. M. de Koningin te Ede. H. M. de Koningin-Moeder heeft te kennen gegeven, dat zij het 1 czoek, dat door Haar op 25 Aug. aan Rotterdam zou wor den gebracht, doch dat toen werd afgelast, eind d'ezer week of begin volgende week hoopt te brengen. Bij deze gelegenheid zal het ss. „Rotterdam" van de Holland-Ame- rika-lijn worden bezichtigd. Dit stoomschip arriveert deze week nog te Rotterdam. Mr. de Vries van-Buuron, van .Am sterdam, heeft wegens drukke bezigheden zijn ontslag als lid van den gemeenteraad ingediend. De heer De Vries van Buuren heeft zitting voor district IV en is eerst in het jaar 1911 aan de beurt van aftreding. (Hbl.) De gemeenteraad van Hengeloo heeft dezen zomer in do instructie voor het on derwijzend personeel in die gemeente de be paling opgenomen, dat do onderwijzers vroor het geven van privaatlessen de goedkeuring noodig hebben van Burgemeester en Weths. De afdeeling van het Nederlandsch On derwijzers-Genootschap wendde zich. tot de Koningin met het verzoek deze bepaling niet goed te keuron. Thans is bericht ontvangen, dat ei voor tusschenkomst der Regeering in dezen geen reden bestaat. Door de arr.-rechtbank te Utrecht is, ter vervulling der vacature van kantonreoh- tor aldaar, opgemaakt de volgende alphatfe- tisehe lijst van aanbeveling: mr. W. G. Del Baere, mr. D. ten Bokkel Huinink, en mr. F. W. ter Spill, allen kantonrechter, reap, te Woerden, Bolsward en 's-Hortogenbosch. Romonstranteche broederschap. Te Hoorn is ter voorziening In de vaoaturo-dr. W. A. Terwogt, het volgende viertal opge maakt: ds. A Klaver, te Oude-Wetering; ds. A. M. A. Reynders, te Amsterdam, dr. O. D. Sax, te Dokkum, en ds. J. 0. Wan- née, te Waddingsveen., Omtrent de vaandeluitreiking in het kamp te Milligen door H. M. de Koningin aan het 1ste regiment huzaren, meldt men aan het „N. v. d. D." nog, dat de pleoh- tigheid zal plaats hebben tusschen het re monte-depót en het militaire herstellings oord don 25sten dezer, des voormiddags ongeveer 10 uur. De benoemde gouverneur-gene raai van Nodorlandsoh-Indië zal aan hen, die hem over dienstzaken wenschen te spreken, daartoe de gelegenheid geven op Dinsdag en Woensdag 28 en 29 dezer, van IO tot 1 uur, in het gebouw van Het departement van koloniën. Hun die van deze audiëntie wenschen gebruik te maken, wordt verzocht zich vóór Donderdag 23 dezer bij het de partement van koloniën op te geven, on der vermelding van qualiteit en woonplaats en onder mededeeling op welken der beide vastgestelde dagen men bij voorkeur wenscht te komen. (St-Ct.) De gewone hudiontie van den minis ter van marine zal op Vrijdag 24 dezer niet plaats hebben.- Het stoomschip Ambon, van Am sterdam naar Batavia, passeerde 19 Sept. Kaap Finisterrode Koning Willem III, van Batavia naar Amsterdam, arri veerde 20 Sept. te Genua; de Koningin Wilhelmina, van Amsterdam naar Batavia, arriveerde 19 Sept. te South ampton; de N i a 8, van Amsterdam naar Batavia, arriveerde 19 Sept. te Sabang; de Sumatra arriveerde 20 Sept. van Java, Lv. Liverpool, te Amsterdam; de G e d van Batavia naar Rotterdam, vertrok 18 Sept. van Perim; de K a w i, van Batavia naar Rotterdam, vertrok 18 Sept. van Par dang; de M a 1 a n g vertrok 19 Sept. van Rotterdam naar Java; de Modan, van Rotterdam naar Batavia, arriveerde 19 Sopt. te Sabang; do O p h i r arriveerde 20 Sept. van Batavia te Rotterdam; do Rindjani, van Rotterdam naar Batavia, vertrok 19 Sept. van Tangerde Wilis van Rotterdam naar Batavia, passeerde 18 Sept. Perim; de Delfland, van Bue- nos-Ayres naar Amsterdam, vertrok 18 Sept. van Bahia; de E e m 1 a n d arriveer de 18 Sept. van Amsterdam via Brazilië to Montevideo; de Maasland arriveerdo 20 Sept. van Buenos-Ayres en Brazilië te Amsterdam; de Rijnland arriveerde 18 Sept. van Amsterdam via Brazilië te Buo- nos-Ayres; de Potsdam, van Rotterdam naar Nieuw-York, vertrok 18 Sept. van Boulogne; de Soeatdijk vertrok 18 Sept. van Philadelphia naar Rotterdam; de Donggala enMenggala, van Rotterdam naar Java, arriveerden 19 Sept. to Port-Said; de Prins der Neder landen arriveerde 19 Sept. van Wesfc- Indië te Nieuw-York; de Prins Fred e- rik Hendrik, van Amsterdam naar Paramaribo, passeerde 19 Sept. Ouessant; de Anohises vertrok 19 Sept. van Li verpool naar Java; de Duisburg, van Java naar Amsterdam, arriveerde 18 Sept. te Suezde Patr oolus arriveerde 19 Sept. te Singapore, l.v. Londen, te Am sterdam; de Prinz-Regent, thuisreis, vertrok 18 Sept. van Port-Said; de Pro metheus arriveerde 19 Sept. van Java te Amsterdam; de Achilles, van Java naar Amsterdam, passeerde 19—20 Sept. Perim; dc Kronprinz, uitreis, vertrok 20 Sept. van Antwerpen; do J a s o n, van Singapore naar Amsterdam, passeerde 19 Sept.. Gibraltar; de Tantalus vertrok 17 Sept. van Batavia naar Amsterdam; do T e r n a t e, van Batavia naar Rotterdam, vertrok 19 Sept. van Havre en passeerde 20 Sept. Dover; de Zaanland, van Buenos-Ayres naar Amsterdam, arriveerde 20" Sept. te Santos; de N i e u w-A matei- d a m arriveerde 20 Sept. van Rotterd un te Nieuw-York; de S 1 o t e r d ij k, van Rotterdam naar Philadelphia, passeerde 20 Sept. Lizard. ALPHEN. Gisteren had in wijk Steekt alhier een treurig ongeluk plaats. Bij den landbouwer B. was J. S. arbeider. Deze man leed aan toevallen en toen hij gisteren met een juk emmers over den drempel ging, viel hij plotseling achterover en werd dood opgenomen. De toestand der vrouw on zoons, die zoo plotseling haar echtgenoot en hun vader misten, laat zich denken. HAARLEMMERMEER. Do heer J. Huisman, hoofd van school 9 alhier zal naar wij vernemen, mede verbonden zijn aan den landbouwoursus, welke vanwege de afdeeling Haarlemmermeer van de Holl. Maatschappij van Landbouw, bij Halfweg in bedoelde school gegeven zal worden. In onze gemeente en wellicht ook in omliggende gemeenten loopt een venter rond, een z.g.n. marskramer, op wien het goed is de aandacht te vestigen, daar hij zich nl. op hoogst ongepaste wijze durft gedragen en uitlaten tegenover vrouwen, die, zooals bij een landbouwende bevolking vaak gebeurt, alleen thuis ziin. Do bewuste koopman draagt een lichtgrijze geruits broek en een automobielpet. Op het bollenland van J. Visser aan den IJweg hebben opgeschoten jongens ver schillende artikelen, waaronder eet- en drinkgerei, op het veld door een ploeg werklui achtergelaten, totaal vernield. Bij de politie is een klacht ingediend. KATWIJK a./d. RIJN. Het regenachtige weder schijnt op de Katwijkscho flora al thans geen nadeoligen invloed te hebbonIn' 't gemeente-plantsoontjc langs den Rijns-* burgschen weg alhier staat i Gouden-ro»' gon voor de tweede maal in blooi. NOORDWTJKERHOUT. Het bouwen van een Retraitehuis met kapel en zusterhuii alhier is gegund aan den laagsten insckijvcr, den aannemer C. A. M. Jonckbloedt, Lz. te Haarlem voor 71,2-10. LIS SE. Naar wij vernemen, beslaat heb plan om het bestrato gedeelte van den Broekweg door te trekken tot hot einde van het bebouwde gedeelte dier straat. STOMPWIJK. In de beatuursvorgade- ring van do Stomp wij ksoho Harddraverij- vereeniging „Nooit godaoht", gisteren in café „De Gouden Leeuw" van don heer W. J. Suiten gehouden, werd gekozen tot voor zitter de hoor B. den Elzen; tot vice-voor- zittor de heer A. Steonoveld; tot secreta ris de heer F. Kouwenihoven; tot penning meester de heer Oh. G. Starrenburg,, wel ke function alle heeren aannamen. Verder werden nog eenige punten besproken aan gaande de regeling van een en ander en werd de datum der harddraverij bepaald' op Donderdag 30 September. De regeling en do prijzen en verdere aan gelegenheden worden o. a. in een adverten tie in dit blad bekend gemaakt. Bij Kon. besluit is mot ingang van 1 No vember 1909 benoemd tot controleur dor grondbelasting te Amsterdam, A. J. van Eponhuysen, thans in gelijke betrekking tn Dordrecht; met ingang van 1 November 1909 benoemd tot directeur van het post- cn telegraafkan toor te Scheveningen, P. J. Meerburg, thans in gelijke betrekking te Meppol; aan den ontvanger der dir. bel. cn accijn zen O. Sjollema, te Butenpost wogons ziok- te eervol ontslag uit 'a Rijks dienst ver leend, welk ontslag wordt gerekt nd to ajd ingegaan den lsten Mei 1909 aan J. J. Perk, administrateur bij het dep. van koloniën, en J. J. Stieltjes, hoofd inspecteur chef van den post- en telegraaf dienst in Nod.-Indië, opgedragen do geza menlijke Nedc:landsche Koloniën te verte genwoordigen op de in Octoljer 1909 to Bern. to houden bijeenkomst tot onthulling vaffl het aldaar opgerichte monument ter her denking van de stichting der Algemeona Postvereeniging aan J. A. Smits, op zijn verzoek, mot. in gang van 25 September 1909, eervol ontslag vorleend uit zijn betrekking van kanton- rechtcr-plaatsv ervan ger in heb kantotf Leeuwarden, onder dankbetuiging voor rfe als zoodanig bewozon diensten; is, met ingang van 15 November 1909, op zijn verzoek, eervol ontslag verleend aan P. Gaarcnstroom als derden geneesheer nan 's Rijks krankzinnigengesticht te Modem- blik. Mevr. L y d i a H o 11 m. Mevrouw Lydia Hollm, thans to Berlijn, gevestigd als leerares voor de hoogere zangklasse aan het Stern'scho Conservato rium, komt in October ons land bezoeken. Zij heeft het voornemen in enkele steden voordrachten te houden over do zangkunst (raadgevingen en nuttige wenken voor zan geressen en hen, dio dit willen worden) cn licderavonden te geven. De declamator Albert Vogel schreef in do „N. R. Ct." een feuilleton over don over leden Strakosch, (zie ons blad van gisteren) dien hij zeer ;roemt. ElokerlyoindenVlaam.se hen Schouwburg. Do Brusselsche córrespondent van vDo Tel.'' meldt „Gisteravond werd ter gelegenheid van hot Vlaamsch geneeskundig congres een bui tengewone voorstelling gegeven in den Vlaaraschen Schouwburg. De zaal was stamp vol en talrijke professoren en assistenten der Brussèlscho nniversiteit waren aanwezig. Do couloirs waTen vorsierd met in elkander ge strengelde Belgische en Nederlandscho vlag gen. Gespeeld werd „Elckerlyc", door de altisten van „Het Tooneel", onder de directie van "Willem Royaards. Royaards speelde dé rol met een onvergelijkelijk meesterschap en het publiek juichte hem luide toe. Hij werd door den president van do organisatie-com missie gelukgewenscht. Do koren, gedirigeerd door Hubert Cuypers, werden onberispelijk uitüuvoerd-

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1909 | | pagina 1