De moren van Jericho. Bestrijding van straatrumoer in Amerika. MUZIEK IN JAPAN. GEEST-WMEtlEBSTEBS. De „Deutsche Orient Gcsellsohaft" publi ceert gegevens over de opgravingen, sin de e enig en tijd ondernomen ter plaatse, waar Bftnma.pl de trotsche stad Jencho zich ver hiel Op het oogenblik was er van de stad, wier muren op het bazuingeschal der Israë lieten over stortten, niet veel meer te zien dan een opeenstapeling van bouwvallen, in de nabijheid van het tegenwoordige dorpje Erioha, op korten afstand van de Doode Zee. Na een voorloopig onderzoek werd verleden jaar een wetenschappelijke expe ditie uitgezonden, bestaande uit prof. Bel tin, den heer Langenegger, een rijksarohi- tect, en prof. Wafczdnger, archaeoloog te Roetook. De opgravingen, gedaan in do maanden van Januari tot April, leverden zeer belangrijke resultaten op. Het onder zochte terrein was 380 M. lang en 160 M. breed en bevatte zeven hoop en van ruïnen. Reeds een week na den aanvang van het graven stootte men op een diepte van acht voet op den buitenstem muur van de ver dwenen stad. De delvers stonden verbaasd over de technische volmaaktheid van die constructie®. Deze muur (bestaat uit drie gedeelten. Op den rotsachtige© bodem, die de natuurlijke basis vormt van den muur, is van teem aarde, gemengd met kiezel, een fundament gelegd ter hoogte van ongeveer een meter; en daarop is een schuin a'"hel lende, naar bniten rond uitgebogen muur opgetrokken van ruwe steen; dit gedeelte is 20 voet. hoog en gemiddeld acht voet breed. In de onderste lagen van dezen muur zijn de ruwe steen en van tamelijk groot for maat, terwijl zij naar de hoogere lagen toe aldoor kleiner worden. In de onderste laag zijn zelfs hier en daar reusachtige steen blokken ingevoegd. Alle openingen 'tnarchen de ruwe, ongelijke steencn zijn met de uiterste zorg gevuld, zoodat de oppervlakte gelijkmatig vlak ia, waardoor zij geen vat bood aan de vernielingswerktuigen van den vijand. Boven dit tweedo gedeelte eindelijk ie de eigenlijke verdedigingsmuur opge trokken, en wel van gebaikken steen van regelma/tigen vorm. Op 9ommige plaatsen, bereikt dit gedeelte op zichzelf een hoogte van 8 voet: maar duidelijke sporen wijzen er op, dat het veel hoogor moet geweest zijn. In ongeschonden 9taat moet het ge heel een indrukwekkenden aanblik opgele verd hebbende reusachtige muren be- heersehten de geheelo vlakte buiten de stad en moeten op grooten afstand, zelfs van mijlen ver, te zien zijn geweest. Men ver moedt, dat. de lengte der muren over de langste zijde 800 M. heeft bedragen: de helft van dezen afstand is nu blootg:legel met. behulp van 200 werklieden, in dienst hij de expeditie. Aan de noordzijde ver toont zich eert bres in den muur; een reus achtige opeenhooping van steen en en puin duidt aan, dat, de muuT hier met den grond gelijk is gemaakt en dat daar een door tocht is geweest voor een of anderen vijand. De strijd tegen het oonoodige lawaai op de straten der groote steden is in geheel Amerika, met buitengewone goedgunstigheid opgenomen en met energie begonnen en reeds zijn verbazend groote resultaten verkregen. Hot is interessant, dat dezo beweging gansch niet uitsluitend van de kringen der „intellectuee len," der nerveuzen en der overgevoeligen uit gaat; in een arbeiderswijk te Philadelpbi a vatb men het eerst het voornemen op tegen elk over bodig rumoer te strijden. "Want de arbeiders, die hier uit de naburige fabrieken terugkeerden en tusschen het gefluit der looomotieven, het ge rommel van voorbijsnellende spoorwagens of het geknars van rw aarbei ad en wagens hun vrije uur tjes moesten doorbrengen, vonden geen rust en geen ontspanning en binnen korten tijd ontwik Icelde zich vooral in deze wijk als het ware een epidemie van zenuwstoornisscn. De vrouwen en moeders vormden toen een oomité, dat bij het gemeentebestuur met voorstel iep kwam; de aangelegenheid werd door den ge- Dondheidaraad onderzocht enzoo kwam de steen aan het rollen. In de stad werden zekere „rust zo nes" getrokken, waarbinnen en waarbij ieder overbodig lawaai op straffe van hooge geld boeten was verboden. New York volgde alras ui hier verkreeg men zeer spoedig bepalingen, welke den locomotieven en stoombooten hot gillen en too ter en verboden. In do nabijheid van groote ziekenhuizen werden evenals in Philadelphia „xustzones" geschapen. Maar de maatregelen strekten zich nigt alleen over de hreede openbaarheid uit, het radicalisme der Amerikanen vergenoegde zich niet met halve mid delen, en thans heeft de New-Yorker huurder zware straffen te ondergaan, wanneer hij toeval lig een phonogxaaf, oen hond of een papegaai bezit, die do buren hindert. De trommaatschappijen zijn verplicht, die ge deelten van haar railsbanen te vernieuwen, die bij het berijden knarsende geluiden veroor-'.ikcn. Men had gezien, dat veel nutteloos lawaai te voorkomen was, en het voorbeeld van Philadelphia en New-York werkte als een signaal voor alle groote en kleine steden der Unie, die thans een ijver in den strijd tegen het lawaai aan den dag leggen, welke somtijds het doel voorbij schiet. In Buffalo en Detroit kunnen machinisten, die hun locomotief laten gillen, dadelijk in hechtenis warden genomen. In de kleine stad Media, in Penn sylvania, werd onlangB de directeur van een electrische tramwegmaatschappij streng gestraft, omdat hij geweigerd had, op verlangen der stad, de beschadigde en daardoor lawaaimakende wielen van zijn tramwagens te vernieuwen. Ook Washington, de bondshoofdstad, blijft niet achter; den straatventers is het luid aanprijzen hunner waren verboden, en ook de krantenjongens mogen van 's avonds tien uren tot des morgens zes uren hun extra-bladen of nacht-edities niet met luider stemme aankondigen. In Boston heeft men den armen orgeldraaiers en rondreizenden muzikanten nog bepaalde speeluren in bepaalde wijken toegestaan, maar dan zijn zij nog verplicht, hun instrumenten vooruit te laten keuren, opdat alleen klanken van zuiver gestemde instrumenten in de straten opstijgen. Een aparte commissie is ingesteld om dezo instrumenten te keuren, en zij weigert aan alle „kunstenaars" de uitoefening van hun kunst, wanneer zij niet over een behoorlijk instrument beschikken en tevens niet do noodige kennis der muziek bezitten. in de oude Puriteineiistad gaat men nog verder. Van des avonds negen uren tot des morgeus zes uren is hot blaffen der honden en het miauwen der katten ten etrong- stc verboden en de burgers van Boston waken ex met nauwlettendheid op, dat aan deze bepaling de hand wordt gehouden. Voor zijn slecht opgovoodea hond of zijn op avonturen bel us ten kater heeft de bezitter dan hooge straffen te betalen, en men hoopt daarmede hem te bewegen, bij zijn honden en katten zin voor rust en bedaardheid aan te kweekon. De klokken der kerken mogen dc3 morgens voor zes uren niet luiden, en in de dorpen der, omgeving is het afvuren van schietwapenen on hot afbranden van vuurwerk streng verboden. Dr. Ingram Bryan, in Kobe, schrijft» over dit thema in het Kpostnummer der „Doku- mente des Fortschritts" Het Japansolie volk, zoo oneindig in zijn scheppingen op het gebied der beeldende kunsten, beeft tot dusverre nog geen gelijk waardige werken in de muziek voortge bracht. De hartstochten der volksziel, de verhevenheid van hemel en zee, de majes teit van bergen en wouden, de ontketende elementen der natuur in storm en. onweer zijn tot nu toe nog tot geen muzikale uiting gekomen: alleen het gezoem der insecten en tot op zekere hoogte hit gezang der vo gels, het bruisen van een waterval en het gesuizel van een pij nboomonwoud hebben de Japansche toondichters geïnspireerd. De Japansche muziek is lieflijk en teer, zij is niet grootsch en geweldig. In den jongsten tijd zijn echter stroomin gen gaande, die een omwenteling hierin beloven te brengen, vóór alles de sterke in vloed der Europeesche muziekwerken. In het bijzonder de klassieke Duitsohe muziek is het, welke aan de nieuw ingerichte mu ziekscholen der Japansche steden geleerd wordt en op hel gevoelige gemoed der Ja- pansohe jeugd een grooten indruk maakt. Concerten, waarbij composities van Beet hoven, Mendelssohn, Mozart, Schubert, Handel, Bach e. a gegeven worden, zijn steeds zeker van eon belangstellend audito rium. Zeer zware programma's orkest-, solo- en zangstukken worden door Japan sche musici op voortreffelijke wijze uitge voerd en oogsten steeds een geestdriftig applaus in- Het volk is op zichzelf steeds muzikaal interessant geweest, al werden ook weinig eigenlijke scheppende kunste naars uit de Japaneezen geboren; onder het werk, in werkplaatsen en op het veld, bij godsdienstige plechtigheden eaa feeste lijke gelegenheden, nooit hebben zang en muziek ontbroken, en thans, nu de werken van Europeesche musdoi, uitgaande van do scholen en concertzalen, bij het volk zich inburgeren, genieten zij een toewijdende verzorging. Het is zeer waarabhijnlijk, dat de gevoelige ziel van het Japansche volk, meegaande met elko aandoening en iederen hartstocht, alleen door het overnemen van muzikale werken spoedig zelf zal overgaan tot schoppen en dat zich binnenkort een oorspronkelijke Japansche toonkunst sal ontwikkelen. Een gewichtige vraag, waarmee menige elegante vtouw, in een uurtje van stillen dialoog met zichzelf, zich bet hoofd breekt, maar die door Londens daines, die uit gaan, reeds in het geheim is opgelost, en wel op een manier, die een bepaalde schrede vooruit bete akant op het steeds £*s- hionabeler wordende uitschakelen van de tijdroovende, zelf te ondernemen denk operaties, is dezeHoe over alles te kun- nen meepraten'! In de „Revue hobdomadaare" vertelt do schrijfster, Daniel Leeueur, van een nieuw beroep voor dames, waarvan zij onlangs een knappe vertegenwoordigster heeft leo- ren kennen. Het was een zeer kwieke, in telligente jonge dame, dio lachend verze kerde, dat zij duizenden verdient met dagelijks, wekelijks of maandelijks leveren van zoo en zooveel geest, geestigheid en „eigen opinie," aan dames uit de high- lifev, die te lang aan haar uiterlijk schoon knutselen, om zich op de hoogte te kunnen houden van wat er in do literatuur, do vo cale, dramatische en schilderkunst, in do politiek, in het bannen- en buitenland om gaat. Inderdaad zajn al deze onderwerpen, gr> voegd bij de „chronique scandaleuse", do* nieuwe modes, de processen enz,, zoo ont zaglijk aangegroeid, dat er voor een dïune, die toch per dag een uur of zes aaur haar toilet dient te besbeden, geen bijhouden meer aan is. De arbeid nu, om door kennisneming wèl „au su" te blijven van dat «lies, wordt baar .uit de hand genomen door verstandige, ondernemende darmes met hel dere hoofden. Deze leverancierstere van geest en vernuft bladeren dagelijks de nieuwe romans door, lezen *het laatste dra ma, den catalogus en do critiekon over de jongste kunst-ex polities, vliegen de parlementsverslagen gauw door, verschaf fen zich pikante inlichtingen over grooto sensatie-processen, laten zich onderrichten omtrent nieuwe uitvindingen, over groote rampen, en doon in het kort kennis op van alle zaken, die in een fijn salon maar met mogelijkheid ter apralce kunnen worden ge bracht. Dan loop en zij haar abonné's af, leve ren haar „origineel©" en „eigen" oor deel e«n omtrent de gebeurtenissen, voegen er hier en daar, als het zoo te pas komt, een paar aardige woordspelingen en „bon mots" in, en stellen aldus de als een wek - ker afgeloopen werelddam© in staat, <Vp het komende diner haar tafelbuurman door haar geest en de overbluffend© veelzij digheid barer ontwikkeling veiatonrd te doen staan. Heel veel dames ontvangen de geest- winkelierster dagelijks; anderen "tragon haar diensten slecht® vóór ieder sproot di ner.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1909 | | pagina 23