Sipkes'
„PEËTAS".
VERTEGENWOORDIGER.
No. 15054.
LEIDSCH DAGBLAD, Vrydag: 19 Maart. Tweede Blad.
Aimo 1909,
Een herinnering.
Tweede Kamer.
Burgerlijke Stand.
Vervolg Advertentiën.
TE BCÖÖPs
N.V. „DE TIJDGEEST"
Voor Leiden en omgeving wordt door
een der grootste Distillateurs-firma's een ge
schikt Vertegenwoordiger gezocht. Zij,
die een gevestigde cliënteele in Isedistilleerd
hebben, genieten de voorkeur.
Machinale Strijkinrichting. Oude Vest 157.
L. J. PIERLOT.
Men schrijft aan „De N. O." o. a. de
wodgende herinnenngc*i
Nu bijkans de gcheele natie niet alleen
met eon zekere ontroering, doch tevens met
een door de omstandigheden geboden go-
paste kalmte het oogenblik verbeidt, waarop
de blijde verwachting" een voldongen feit
la, interesseert, het wellicht velen te ver
toornen wat er in Hof- en Hoofdstad ge
beurde direct na de geboorte van Koningin
(Wilhelmina zelve. Wij hebben er daarom de
'budo paperassen eens op nageslagen en
vonden omtrent de gpboorte van de tegen
woordige toekomstige Moeder bericht, dat
Koningin Emma den 31 Augustus door Gods
goedheid bevallen was van oen Prinses. De
toenmalige hofarts, dr. Vinkhuysen en de
Accoucheur, de heer A. Hoek, gaven onmid-
clolijk bulletins uit, waaruit bleek, dat do
boestand van Moeder en Kind bevredigend
was. Deze bulletins versohenen negen dagen
lang en vermeldden gedurende al dien tijd
steeds goede berichten. Kort daarop werd
5dr. Vinkhuysen bevorderd tot Commandeur
Tan don Gouden Leeuw van Nassau en de
accoucheur Hoek benoemd tot ridder 3de
klasse van diezelfde orde.
Nauwelijks was de Prinses ter wereld of
bet gosohut kondigde in Den Haag deze
heuglijke tijding aan.
Al spoedig wapperden de vlaggen van al
le openbare gebouwen en uit do-woningen
iron vele ingezetenen. Het Raadhuis on do
woningen van verschillende hofdignitaris-
eon werden geïllumineerd en een talrijke
menigte doorkruiste in do meest opgewekte
Stemming de straten of had tegenover het
Paleis postgevat. In de hoofdstad hebben
fcte officieele berichten zich blijkbaar eoül-
gen tijd laten wachten; eerst te zoven uren
was de geboorte op do gr<oote sociëteiten
bekend door middol van ^bulletins. Inder
haast staken nog enkelen de vlag uit, doch
door het vallen van den avond had cr zeen
officieel huldebetoon plaats.
De inschrijving der geboorte m de regis
ters van den burg stand geschiedde den vol-
riden dag ten Paleize door den weth. v.
Duyn, terwijl Z. M. "Willem III persoon
lijk do aangifte deed in het bijzijn van twee
getuigen, de ministers van buitcnlandsche
raken on van justitie. Het jonge Prinsesje
word op uitdrukkelijk verjongen van Z. M.
aan den ambtenaar en de getuigen bij dezo
inschrijving vertoond. ,,De hoeren moesten
rich overtuigen, dat rij geen onjuiste ver
klaring aflegden", zekle Z. M. schertsend,
,,rij konden zich dan tevens vergewissen
!Van den wolvarenden toestand der jongge-
boi-enc."
Do Grootmeesteres van het Huis van H.
M. hield gedurende negen dagen iederen
middag van 15 uren ten Paleize receptie
Itcor dames, die naar den welstand van Ko
ningin en Prinses kwamen vernemen.
In de Hoofdstad werd den volgenden dag
een groote parade gehouden cn in den lan-
Ifla werd het geboortefeest in de meest vtoo-
Bjko stemming gevierd; overal bleek de tij-
uing een vriendelijke en hartelijke gewaar
wording te hebben opgewekt in den boezem
ran ons volk. In plaatsen waar muziek ge
maakt word, gaf de tijding uit Den Haag
Aanleiding tot een levendig en opgewekt
Bomenrijn gedurende don gansohen avond.
In Den Bosch was toevallig de gemeente
raad vergaderd toen de tijding bekend
werd; te negen uren ontving de Raad een
serenade van het muziekkorps der Stede
lijke Schutterij.
Bij Koninklijke Boodschap word aan de
beide Kamers der Staten-Generaal van de
£f>boorto kennis gegeven en oogenblikkelijk
vergaderden deze lichamen tot vaststelling
,Van het adi-es van gelukwensch.
In do Boodschap aan de Kamora werd ge
sproken van don zegen, die in verband met
deze geboorte ,dkx>r don Aller hoogste aan
het Koninklijk Huis en het Neder)andscho
Volk werd verleend."
De doopplechtigheid in do Willemskerk,
ifie werd bijgewoond door don Groothertog
en do Groothertogin van Saxen-Weiraar,
Prins Frederik en Prinses Hendrik vond
reeds den 12deo October d. a. v. plaats in
tegenwoordigheid van Minister, Kamer
presidenten, leden Raad van State en Sta-
ten-Generaal, het oorps diplomatique, le
den der hofhouding burgemeester, raadsle
den enz. benevens de baker juffrouw Smits
en de min huisvrouw Van Oskam. Toen
tegen een uur het orgel in de stampvolle
kerk begon te preludceren, werden Konin
gin Emma- en Z. M. Willem III door de
kerkelijke autoriteiten binnengeleid; de Ko
ningin was gekleed in het blauw fluweel
met wit gegarneerd.
Bij deze gelegenheid trad als spreker op
ds. Van Koetsveld, die sprak naar aanlei
ding van de woorden in het Evangelie van
Marcus, ,,Laat do kinderkens tot Mij ko
men". Hal verwegen de preek had de doop
plechtigheid plaats en nadat Koningin
Emma de Prinses uit de armen van de
grootmeesteres, mevrouw Van Hogen/dorp,
had overgenomen, sprak ds. Van Koetsveld
het doopsformulier uit.
Nadat de doop geëindigd was, drukte
Koning Willem diep geroerd Koningin
Emma de hand en ten alotte sprak de hof
prediker een aandoenlijk gebed uit voor do
toekomst van de Prinses en de Koninklijke
familie.
Oorspronkelijk heeft het in het plan der
Koninklijke familie gelegen do jeugdige
Prinses in het dagclijksoho leven „Pauli
na" te noemen, doch later is deze naam
veranderd in Wilhelmina.
De geboorte van de Prinses heeft voor 25
jaar gelukkig geen al te groofce verzenstroom
doen ontstaan. Er waren natuurlijk enkele
gedichten uit vaderlandsehe harten opge
weld, die de moeite van liet lezen waard
waren; hieronder behoort er een, getiteld
„Leve de Prinses 1" dat in den handel
werd gebracht en de verdienste had kort,
krachtig, kloek en vlooiend te wezen. In
de dagbladpers kreeg alleen Geertruida.
Car eisen het woord en wol in het ,,N. v. d.
D." Zij uitte haar vreugde over de geboor
te en sprak namens zeven goede feeën aan
de wieg haar wensohen uit voor het heil
der jeugdigo Prinses. Het bijzonder mooie
gedicht, dat men in rijn geheel moet lezen
om het te waardêeren, eindigde aldus:
„Er is een fee, do jongste van do Zeven.
Naar 't sprookje heet, hot armst aan tast
baar goed,
Maar in wier tengre hand de macht ligt.
iets te geven,
Dat iedren andren sohat in glans ver-
dubblon doet.
U zij de blijde gave, in wensohen en ge
dachten,
Van werkelijkheid alleen niet al uw heil
te wachten;
Die teerheid vau gemoed, bij kraoht van
fantasie,
Die wijding geeft aan 't wee der raadslen
van ons leven,
En door elk waar genot een gouden
draad komt weven....
d'Een noemt haar V roomheidsrin en
d onder poëzie I
Dc klokken beien
Nog altoos voort,
En begeleien
Mijn laatste woord:
En vlaggen zwioron
Voor 't blij gerucht....
Welkom in 't loven,
Klein maagdelijn,
U rij gegeven
Veel zonneschijn!
Inter pelUti e-B os over de
houding van de Regee ring ton
aanzien van do vereenvoudig
de sohrijfwijzo der Neder-
1 an decbe t a oJ.
De Ministor van Binnenland-
s o h o zaken antwoordende op de
ze interpellatie, beaamde, doch echter
slechte in algemeenen zin, dat de Itogee-
ring in wetenschappelijke vraagstukken
geenorlei macht moet uitoefenon. Maar hier
hebben we niet te doen met con uitsluitend
wetensohappeiijk vraagstuk. De vraag toch
is hier niet: Op welke wijze moet de Ne-
derlandsche taal geschreven worden? Doch
wij hebben than® een eenheid van taal, en
een betrekkelijk volkomen eenheid van be
schaafd spreken en schrijven. Moet nu dio
eenheid worden verbroken en moet de Re
geering werkloos blijven, als rij ziet, dat
die eenheid dreigt verbroken te worden?
Voorts wees do Minister er op hoe do
openbare scholen ten deze minder vrijheid
genieten dan de bijzondere, aan welke la-ai-
eten de Minister subsidie niet zou willen
weigeren, zoo rij de nieuwe spelling wilden
volgen.
Dc vernietiging ynn het besluit van B. en
Ws. van Winschoten was een eisch van
voorzichtigheid, want allicht waren er veel
meer scholen gekoanen, die de nieuwe spel
ling wildon onderwijzen, hetgeen, niet in
het belang der leerlingen, tot do grootste
verwarring zou leiden.
Door de Kollcwijnsohe spel
ling leert men de taal anders en min
der good; er zijn velen, wien dio spelling
een ergernis is. Het is bovendien twijfel
achtig, of de nieuwe spelling berust op we
tenschappelijke basis. Zij is op het gemak
gegrondvest en komt dus neer op achter
uitgang in de beschaving.
De propaganda, op deze wijze voor de
nieuwe spelling gemaakt, wordt door spr.
betreurd. Het verbreken der eenheid dor
spelling verzwakt de nationale gedochte
ook tegenover het buitenland. Dat dc on
derwijzers zich voor de nieuwe spelling in
teresseeren, is geen wonder. Voor hen is zij
ge makkelijker.
Spr. zou het 't aangenaamste zijn, dat
de taajgclcordon zolven tot ecu oplossing
zouden komen, zonder daartoe door de Re
geering te zijn uitgenoodigd. Zulte is ech
ter tot dusver niet geschied, en gebeurt
het niet spoedig, dan zal een Staatscom
missie moeten worden ingesteld, wier taak
het zal rijn, de partijen bijeen te brengen.
Do heer Boe, repliceerend, bestreed de
door den Minister gobozigdo argumenten
en met namo het denkbeeld cener Staats
commissie, die niets zal uitrichten en na
eenige jaren de Rogeering wederom tegen
over hetzelfde vraagstuk zal kunnen doen
plaatsen. Spr. zal van de verdere disoue-
sie laten afhangen of hij een motie zal in
dienen.
De heer Brummelkamp verdedig
de de houding des Ministers als volkomen
correct. Overigens bestreed hij d© vereen
voudigde schrijfwijze, waar het een natio
naal belang ia, onze taal niet te ontsieren.
De heer Roodhuyzen vordedigde de
vereenvoudigde schrijfwijze, wellke met een
wetenschappelijke kwestie op taalgebied
niets uitstaande heeft, doch niet» anders is
en wil wezen dan een poging om te komen
tot vereenvoudiging van ons onderwijs.
Nu heeft do Minister daartegen een dam
opgeworpen, maarlde Minister had beter
gedaan te tracht® den nieuwen stroom,
die rich in allo deelin des lands openbaart,
in een behoorlijke Adding te leiden. Hier
aan gaf spreker zelfs meer de voorkeur
dan aan het door den heer Bos aanbevolen
laat-maar-waaien systeem, waardoor het
eene gezag zus, het andere zoo zal kunnen
handelen met invoering van vereenvoudig
de spelling, ten nadeele van do ondorwozen
jeugd.
Tegenover het weifelende yan den Mi
nister om een Staatscommissie in to stol
len, wilde spreker een votum van de Ka
mer uitlokken, om reeds nu een jcommissie
van onderzoek in te stollen, en stelde hij
daarom de volgende motio voor:
,,De Kam ei-, van oordeel, dat het tijd
stip is aangebroken om te overwegen welke
wijzigingen in de schrijfwijze van onze taal
behooren te worden aangebracht, noodigt
de Regeering uit de benoeming eener
Staatscommissie over dat onderwerp to be-
vorderon."
Ten slotte vroeg spr. of het juist was,
dat van ïtejgeermgswtegei ook naar Indiö
een oirculalre ia gezonden, bedoelende het
invoeren van de nieuwe spelling tc ver-
bicden.
Do heer Yan Wijnbergen sloot zloh
aan bij den in de motie-Roodhuyzen be
lichaamden aandrang naar dadelijke in
stelling eener Staatscommissie, opdat de
zaak eens kalm en grondig kunne worden
onderzocht.
De heer Ter Laan bepleitte, evenals
de heer Bos, do vrije ontwikkeling van de
vereenvoudigde schrijfwijze. Aan een even
tueel© STaatsoommisaie zou spreker deze
eenvoudige vraag willen tien onderwor
pen: Is het „a t e 1 s e 1 K o 11 o w ij n" te
aanvaarden, ja of neon?
Nader zal worden medegedeeld wanneer
do behandeling dezer interpellatie zal
worden hervat.
Te voren kwam in behandeling de con
clusie van het verslag der oommisaie om
trent de inlichtingen op het adres van A.
M. J. yan Drenth, gewezen deurwaarder
der dircoto belastingen te Gorkum, hou
dende verzoek om herstel van vroeger
ambt of eoTvol ontslag daaruit.
De meerderheid dor oommisaie steldo
voor den Minister eenvoudig dank te zeg
gen voor do verstrekte inlichtingende
minderheid der oommissie, rich met kun
nende vereenigen met dat voorstel, wijl
naar haar meening het laatste door Drenth
gepleegde feit gezien de alleszins ver-
schoonende omstandigheden, waar.onder
het geschied is zoo weinig beteokenend
is, wensoht voor te stellen den Ministor
te verzoeken Drenth alsnog oervol ontslag
te verleenen.
De heer Holsdi ngen, dezen wensch
der minderheid toelichtend, weee or op, dat
de adressant wel door dc Doardtscho recht
bank is veroordeeld voor de hem ten laste
gelegde strafbare handeling, doch door het
Haagsohe Gerechtehof werd vrijgesproken,
wijzigde den wensch van de minderheid in
zooverre, dat adressant eervol ontslag of
herstel in rijn vroeger ambt aal wordon
vorlcend. Hij wees er nog op, dat" ton op
zichte van andere nionsohen, die in hetzelf
de geval vorkeorden, billijker is gehandeld.
Do heer Bolsius, het govoelen der
meerderheid verdedigende, wees er op, dat
op een vorig adres van adressant eveneens
is beschikt in den zin van eenvoudige dank
zegging aan den Minister en dat alleen een
nieuw feit do Kamer tot revisie zou kunnen
leiden. Het nieuwe fedt, door den heer
Helsdingen aangevoerd, berust alleen op
billijker behandeling van andere adressan
ten, maar die billijker behandeling was uit
sluitend gegrond op, na do kwestie met
don tegenwoordigen ocbrfceoaat, uitgevaar
digde nieuwe voorschriften omtrent ontslag
van belasting-ambtenaren.
Do Minister van F i n a n o i oh be
toogde, dat noch van oervol ontslag noch
van herstel in vorige betrekking van den
adressant hier sprake kan zijn, want wel is
waar is beklaagde ia hooger beroep vrijge
sproken, maar volgons 's Ministers overtui
ging stempelt die vrijspraak Drenth juri-
disoh alleen tot een fatsoenlijk man, maar
hebben de feiten, waarvan de Minister eon
relaas gaf, aangetoond, dat Drenth op be
lastinggebied ais een volkomen onbetrouw
baar ambtenaar moet worden gequalifi-
oeerd. Ais aulke menschcn eervol ontslagen
moeten wordon, in welken eore-vorm zou de
Minister dan moeten ontslaan hen, .rich
goed gedragen ln dienst?
Vorder zette de Minister uitoon, dat
Drenth niet minderwaardiger is behandeld
dan anderen.
Do heer Helsdingon trok daarop de
conclusie van do minderheid in, waarna de
conclusie van de meerderheid der commis
sie zonder stemming werd aangenomen.
Besloten werd heden niet te vergaderen,
met het oog op do te houden vereenigde
vergadering.
Voordra ch t Hoogon Ra ad.
De Voorzitter zeide, dat hom gebleken is,
dat ditmaal eenige spoed g©wensoht is bij
hot opmaken van do voordracht voor don
Hoogon Raad (vacaiture-Do Ranlfcz>. Ver
moedelijk zal hij voorstellen do voordracht
op to maken in de komende week, waar-
sohijnlijk des VrijdagB. Daarover kan thans
echter nog niet worden beslist-, doch dient
de loop van de werkzaamheden te worden
afgewacht.
Huldeblijk 11.11. de Koningin.
Heb Oomilë voor het gesohenk van de
Utrechtaohe vrouwen aan de Koningin be
richt aan het ,,U. D.", dat het geschenk
Dinsdag aan H. M. is aangeboden met een
begeleidend sohrijvon van het dagelijteoh
boetuur van hot Coinitë, en dat daarop bij
de presidente is ontvangen eon telegram
7£u n. M. van den volgenden inhoud:
„Ik govoel Mij gedrongen do vrouwen uit
do Pro vinoio en Gemeente Utrooht Mijn
meest bartel ijken dank te betuigen voor het
gesohenk en de goede wensohen mij zoo even
aangeboden.
„Ik geef U de verzokering beide op hoo
gon prijs te stellen en verheugt hot Mij
bijzonder in dit ges cl enk een zoo fraai cn
welgeslaagd voortbrengsel dor kunstnijver
heid uwer Provincie te aanschouwen."
Bij het hoofdeomitë voor het aanbieden
van een huldeblijk nan H. M. do Koningin,
te Veendam, is namens H. M. een schrijven
ingekomen, waarin wordt medegedeeld dat
do Koningin rich zeer gaarne voreonigt meb'
het voorstel om het bijeengebrachte bedrag
van 1302.074 ta bostemmon als bijdrage
voor de Yoreeniging van Kinder-, herstel
ling»- en vac&ntiekoloniën in de drie noor
delijke provincriën. Mot groote erkentelijk
heid wordt deze huldebetuiging door H. M.
aanvaard.
Naar de „Pr. Gr. Ot." verneemt, zal op
den dag, waarop do heuglijke gebeurtenis
in het Koninklijko Huis te Groningen be
kend zal worden, een wandeling met muziek
door de stad wordon gemaakt. Voorts sa)
een muziekuitvoering op de Groote Markt
on dca avonds een bioscoopvoorstelling op
dc Groote Markt plaats hebben.
Donderdag ontvingen de hoofden van in
richtingen van onderwijs te Buesum een
schrijven van het Gemeentebestuur, waarin
rij uitgenoodigd worden, wanneer do blijde
mare van de geboorte van een prins ot
prinses bekend zal zijn, de kindoren op de«o
heuglijke gebeurtenis te wijzen en hun ver
der dien dag, of indien de tijding ln deö
namiddag komrt, den volgenden dag vrija/
t» govon.
Ook ligt het in de bedoeling van het Ge
meen te bestuur bij deze gelegenheid don kin
deren een tractatio te bereiden. De rege
ling hiervan zal ols. Woensdag in een sa
menkomst van hot Gemeentebestuur met dB
betrokken hoofden nader vastgesteld war
den.
ALPiiEN. Bevallen: J. Vonk geb. De Joo§
D. J. Spruyt geb. Roods Z. E. vaa Ejjk geb.
Vergeer D. N. E. Hoaweling geb. Bauer Z.
M. bpruyt geb. Broer 'L
Overleden: J. de Lange, wed. 0- van Frank-
foort, 6i j. L. van Rijadain, mao van D. van
Diggelen, 51 j. J. üoogeuboom Z. 9 j.
tilLLEGOM. Ondertrouwd: J. van Dorp
on N. M. Keiizer.
Bevallen: A. Jonkheer geb. Ooetdam D.
11. J. Drost geb. Otto Z. J. A. Vooren gek
Buijie Z. - C. Wassenaar geb. Bierman Z.
Overledeut J. Casauder 61 j. M. M.
Nieuweohuizen 8 m.
LEIDERDORP. Geboren: Noeltje Jasperina,
D. van II. Meijer en tl. M. Maarsohalkerweerd.
Friedericke Elisabeth, D. van G. F. W. Meyer en
G. Zammant. Cornelia, D. van L. Gnldomond
en IJ. llilgemao.
Overleden: Neeltje Rietkerk 19j. Trjjntjn
van Kijti 9 j.
LISSW. Geboren: Margaretba Johanna, D.
vau J. P. G. Postuum en J. 0. van Vloodorp.
Heiltie, D. van J. P. U. Poituma en K. de Jong.
Petros Josopbus, Z. van P. Wejjere en K. van
Tongeren. Thomas Johannes, Z. van W. V.
van Beek en 0. Rntgnnk. Petru» Cornelia, Z.
van A. P. van Resteren en A. Noordermeer.
Anna Maria, D. van VV. van Dylc en E. Duineveld.
Wilhelmina lluborta, D. vau A. Th. Seboone en
J. van der Drift.
Overleden: Gerarda Maria van Veen 11 m.
NIEUWKOOP. Bevallen: W. Bakker geb.
Kneiis:en Z. M. BJyleven geb. De Pater D.
Overleden: A. v. d. Neut Z. 7 m.
SASSEN HEI M. Geboren: Mergaretha Lena.
D. van C. Dorsman on W. v. Eltwylc
Overleden: A. de Groot, 77 j., eohtgenoot
van D. Wynhond.
Gehuwd: H. v. Ganst 2d j. en J. D. Y. d.
Vliet 22 j.
STOMP WIJK Bevallen: E. 0. Boer geb.
Van Tilburg D. J. J. v. d. Helm geb. Hoger-
vorst Z. M. Blom geb. Heindjjk D. C. O.K.
Arkesteyn geb Kloosterboer D.
VEUH. Bevallen: A. 0. van den Berg geb.
v. d- Kley Z.
een BOEBEXWO.\L\t) met
Stal voor 18 Koeien. Uitste
kend gelegen voor een koopman.
Br. fr. lett. <3 G a./d. Boekhandelaar
J. G. BAART, Oud8hoorn. 3089 7
Kon. Goedgekeurd.
yt0 3 pCt. Tijdgeefttlot ƒ3.-
Klassiknal 0.60.
Vto 3 l>ct» Tij daces tl o t 1.50
Klassikaal 0.30.
8 pCt. Tijdgeestpolis 10.—
Betaalbaar mat ƒ1.— por maand.
De polissen geven 3 loterijen precies
dezelfdo kausen als y,0 Staatslot,
doch zyn veel voordoeliger.
Verkrijgbaar te Rotterdam aan het
Hoofdkantoor Zuidblaak 32 en te
Lelden by H. ZIKKZEE, Hooigracht
en J. FLEUR, Haarlemmerstr. 250;
te Noordwyk a/Zee by C. W. v. RIEL;
te ICatwyk a/Zee by W. H. v. d.
LAAN; te Katwyk a/d. Ryn by
EL FENNIS; to Sassenhelm by
J. MOLENAAR; te Aalsmeer by
M. DE JONGE, te Nieuwveen by
P. v. ANKEKEN.
Toezending naar buiten na ontvangst
bedrag plus ƒ0.15 voor porto- en
«egelkoeten, 26Si 26
8072 1U
Leidsche Begrafenisonderneming
vast
tarief.
1099 20
Kautoor Aalmarkt 16.
Dir. 9 H.
KEEREWEER.
Telefoonn. 861.
Brieven franco letters K. A. B. NIJGH VAN DITMAR's
Algemeen Advertentie-Bureau, Rotterdam. 293S 80
Bosch bessenjam,
Boschbessengelei z/pit(cn
Bosch bessen Kap,
BoKchbCHseuwijn,
gemankt van blauwe Boschbessen.
6637 10
Overhemden, Boorden, Manchetten op Haandag en
Dinsdag aan de Inrichting zijn des Zaterdags klaar.
Vitrage Gordijnen spoedig en biliyk.
*772 U
