De gevangenen en Azoi*.
I>it ie do geschiedenis van men^ohen en
een hond, Zij wordt aldus verhaald in een
Fransch dagblad
Toen den 17den November 1795 de Oos-
Icnrijksohe luitenant Eilrich door deFran-
•cheu werd gevangen gemaakt in een scher
mutseling bij Albeaga, in Ligurië, begonnen
de soldaten van do Republiek, clio be
hoof te hadden aan al Les, hom ontdoen
Van zijn mantel, zijn jas, zijn vost, zijn
Bjako en zijn Linkerliara, waarin hij een
,Wèlgevulde goldheu.s had verborgen.
Zoo, in rijn oncbrkl eedicg en met een
ongelaaroden voet, werd hij gevoerd naar
Al bon ga, waar het hoofilkwarticr van de
Fransche troopen zdch bevond. Luitenant
ELlrioh had een hond, Azor, die hem ee-
doit het begin van den veldtocht ovoral wa«
gevolgd. Nu volgde hij zijn hoor in de go-
yan gon solui p.
Do soldaat, die den gevangene motst
Overbrengen, wae een goede jongen, maar
praatziek als een waschv.ouw. Hij vertelde
tijn gevangene, dat bij Parij-zenaar was cn
Van beroep kok en dat h j voor eanigo maan
den als Fransah burgor en „vrijwilliger"
naar het leger was gevoerd, do hinden ge
boeid Hij zoide vervolg :ns, dat hij niets
faf om de revolutie, de vri.hoid on ge-
;kilicid, omdat hij in do kouken van „me
neer de markies" zich veel gelukkiger had
gevoeld dan in het legerwaarop de Oos
tenrijker antwoordde, dat hij dat graag go-
loofde, maar hem verzocht het woord „keu
ken" niet meer uit te cpreken, aangezien
hij in vier en twintig uren niet gegoten en
grooten honger had.
To Albenga werd E11 rich bij generaal
Bcliorer, or-pc 1 bevolhebber van het Fransche
leger, gebracht. Schorer zat aan taf 1, toen
de gevangene binnen kwam, begoleid door
Azor. Hij kon niet nalaten zijn verbazing te
doen blijken over hot kostuum van den
vreemdeling, maar nood gde hem toch uit
aan tafel plaats te nemen tuascheu hem en
een dikbuikig heer aan zijn rechterzijde:
het was de volksvsrt:genwoordii~cr Frango:s
Joseph Richter, commissaris bij het leger
in Italië. Voor het eerst kwam Eilrich in
aanraking met zoo groote repubUkoinsehe
autoriteiten. De tafel werd overvloed'g be
diend. Echter was do gevangene verbaasd
ovor twee dingen: lo. dat er vier brooden
midden op de tafel stonden, die voor het
einde van den maaltijd door niemand wer
den aangeroerd, 2o. dat vier soldaten in
het vertrek waren, die do hoofddeksels op
het hoofd hielden, terwijl' de gasten de
hunne hadden afgezet.
Soherer en Richter verzo gden hem goed.
De laatste bediende hem en gaf ook gToote
stukken vleesoh aan Azor, die zeer fami .'aar
werd, tot groot vermaak der F ranse bon.
D© baas en de hond hadden het best. Men
dronk, men prentte en verliet elkander
eerst toon de fïceschon ledig waron. Den
Volgenden morgen kreeg de officier een
ïoispas naar Nioe. Voor eenigo guldens,
clio hij in zijn onderkleeding verstoken
had, kocht hij een paar schoenen, een steek
hoed, cn van een pruikenmaker een jas vol
vlekken en zoo eng, dat hij ce knoopen
niet kon vastmaken! Hi.i behielp zich met
een blauw lint, waarmodo hij zoo goed en
kwaad als bet ging dit kleedingstuk sloot.
Aldus ging hij op weg naar Frankr^k, in
gez 1 schap van e enige landgenooten, ook
kri i gsgc van genen.
Te Nico vond hij er nog meer. In het
„Hótet des Nations" waren te zamen veer
tig O stenrijkers. In de stad liep het praatje,
dat er „zes duizend gevangenen waren."
Het broed was zeldzaam, maar de wijn
g">©dkoop, en de Oostenrijkers, do ,.Kai-
Berlike", zooals de Fransohcn zeiden, speen
den zich daarvan niet. Zij verdroegen alzoo
hun gevangenschap zonder mo r:n, toon
bevel kwam om hen naar het b nnentomd
to zenden. Zij gingen in kleine groepen to
voet raar Valence, waar zij bic ven tot de
vrede was gesloten. En Azor volgde zijn
meester.
Maar er kwamen slechte dagen. De ge
vangenen werden te Valence opgesloten in
een vroeger vrouwcnkloester; zij mocsleu
op stroo slapen en werden sche p bewaakt.
Zij ontvingen een kommiesbrood in drie
dagen, een handvol boonen en een weinig
olie, nocit vletech. De Oostenrijkers, allen
jrng en gezond, klaagden; maar dat biatto
niet Het gebeurde soms, dat ook de
sterkstee in snikken uitba stten, zóó kwel
den hen koude en honger. Azor verliet zijn
luitenant niet en stelde zich tevreden met
het brood van de Republiek. Op zekeren
dag echter was hij verdwenen; hij keerde
na drie uren terug, blijkbaar welvoldaan,
welgevuld en met een enorm been tusaohen
zijn scherpe tanden. Het dier was, naar
het scheen, in 's vijands land ian het fou-
rageeren geweest. Eilrich liet zijn hond
drie dajen feestvieren, maar legde hem
toen vast. Azor moest de magere rantsoe
nen der meuschen deelen.
Hot verhaal van dio merkwaard rge ge
vangenschap is door Eilrich zelf gegeven in
een bock, dat in 1835 te Meissen versoheen.
De gevangenen gevoelden zich zoo onge
lukkig te Valence, dat Ell rich en twee ka
meraden besloten te ontvluchten naar
Z wil oor land. Zij moesten dan meer dan
honderd mijion loopen, on langs een weg,
die scherp bowaakt werd wegens de emi
granten. Zij haddon geen p .ssan en geen
geld; zij warm slecht gekleed en hun uit
spraak van het Fransch mooet hen verdacht
maken. Zij waren uitgeput door do gevurv
genschap. Toch gDg n zij op weg, hogende
Huningcn, in Elzas, to be.eJcen, over
den Rijn te gaan en te Bazel aan te komen.
Zij beleefden van alios; zij Lepen bloots
voets en hadden nauwelijks iets te oten;
eaj durfden en konden niot in een horberg
slapen. Eenigd medelijdende boeren onder
steunden hen cn zij kwam.n zonder her
kend te zijn te Besangon aan.
Toon echter was hun kracht uitgoput; zij
waren nog sl.chts halverwege cn kondon
rauwolijks verder. Voor een weinig voedsel
ver rich ten zij de stuit.ndjta werkzaamhe
den cn bede leien bovendien. Azor, de trou
we Azor, was tot eon skelet veimigord.
Met- bo^enmonscheljjke inspanning bereik
ten zij Courtelevant; zij waren nu nog tien
nnjlcn van Huning n verwijderd en in vier
en twintig uur hadden z>j n o's gegrien.
EU rich trachtte een bur.-or, blijkbaar een
"we'gosteld man, tob mcdolijden te biwegen.
Eindelijk ateldo dezo den „vagebond
voor, hem zijn hond to ver koop sn. Aan
vankelijk weigerde Eilrich met groote
verontwaardiging, maar hri gold hier een
kwestie van dood of leven en op aandrang
van zijn kameraden stemde hij too. Mot
tranen in dc oogon stond hij Azor af aan
don man, dio het dier aan een ketting logde.
Do vluchtelingen kregen een stuk brood, een
brok kaas en twaa f stuivers: de redding,
hot leven, de vrijheid 1
Tot eiken prijs mooat men dien avond to
Huningen aankomen, en, zeer t pgefrisclit,
berramon de drie Oostenrijkers hun langen
maraoh. Zij Uopen stevig door en zagen na
rior, vijf uren aan den horizon e'en toren
van Bazel, toen zij achter h:n een geblaf
hoorden, dat Eilrich in hoogj mate ont
roerde. Het klonk als het bi fien van Azor.
NLtteg.nstaande zijn vermoo-dheid eu
zijn bloedende voet-wonden, keerde Eil
rich terug.
Weldra zaag hij Azor, uitgelaten van
blijds Lap, de tong uit den bek, do oogen
mot bloed doorioopen. Hot trouwe dier
sleepte nog een eind ketting mee, ton
minste vier voet, en beladen me' dion
last, Lad het toch zijn meester bereikt. De
drie mannen weenden. Er was aan den
weg een herborg; zij gingen binnen en
kochlcn voor hun twaalf stuivers een good
maal voor Azor en een kruikje wijn, dat
zij ledigden op do ge®ondheid van hot
goede dier.
Den volgenden rno gen waren buiten
gevaar to Bazel Het was een ware weelde,
toon zij opgenomen werden in het Hotel
do la Cigogne"water en zeep, pijpen en
tabak, schoon linnen, een good di er,
zachte bedden en voor Azor een lauw bad,
gevolgd dcor een bo'd vet^e soep. Do
mannon waren zoo g lukk;g, dat den eer
sten nacht goen vaa drioïn sliep.
Het draai-kompas.
Ondor de groote uitvindingen en ont-
d.kkingcn, welke het eind der 19de en het'
begin der 20ste eeuw ons bebben gebracht,
neemt ongotwijfc-ld het drani-kom as een
eerste plaats in. De gebreken van het mag-,
netiaoh kompas zijn talrijk. Het is toch
g-komen op hetzelfde punt als de stoom
machina, d,w.z., d&t het tmW. meer ka.n
worden verbeterd.
Na meerdere experimenteele pogiDgcn.
welke de in 1852 door den Pai ijschen physi
cus Léon Fouoault geconstrueerde gyros
coop (ton bewijze van de aard win teling), to;
grondslag had, golukto het dr. Anaahütz
Kampfe, te Kiel, eindelijk in 1908 in he>.
draaj k.rapas een wcntelingsapparaat flMn
to brengen, dat alle eigens happen van
eoa ideaal riek ténginstru;r.ent bezit en vrij
is van do gcb. ck n van het magnetisch
kompas, Een draaispil, welke slco ts coni-
ge kilo's zwaar is, wordt door elcctri iteit
gedreven en heeft 21,000 w ntelirg n in de
minuut; do cloor de zwaartck.acht in hori
zontale richting g hoeden as ia ia een toe
stand van rust in deze richting naar alle
kanten boweagboar. E vena's de dr*aUpil
van de cy.osooop neomt cok de-ze spil niet
deal ean de omwcnteüag d;r aarde, miar
behoudt onveranderd de haar g geven
richting van don mathematisohen meri
diaan; ja, dwingt zdoh, na stilstand in be
weging gebracht, gedurende anderhalf
uur weor terug naar do mathematische
meridiaan richting. De energie, welke door
de razend snalle ronddraaiing van de spil
wordt opgehoopt, is zóó groot, dat geen
gewone kracht haar uit haar ri oh ting weet
t© breng n. Zij biedt geen weeistacd aan
een verschuiving, welke parallel ia aan
haar as; haar plants kan du» naar verkie
zing worden vexandeid. Eea giwelddadige
verdraaiing van de stabile as zou eerder
een vernieling van hot apparaat dan het
gcwencohte gevolg teweegbrengen. Daar
door bezit het u'raai-kompas afwijking noch
foutm cn is aan geen enkele storing door
magnetische of mechanische krachten on
derworpen, maar geeft aan de schepen ten
allen ^.ijdc met groote nauwkeurigheid de
Noord-Zuid-richting aan. H:t is gemakke
lijk te begrijpen van welk belang zulk een
vertrouwbaar instrument is vcor de go
heele scheepvaart, voor stoomschepen,
zeilschepen cn onderzee-booten, bij wclko
laatste het magneet kompas bijna g heel
onb.uikbaar is, en voer de astronomische
observatoria. Aan het d aai-kompa» be
hoort zocder twijfel de toekomst, hoewel
klein are schepen, welke de rc lat ef hooge
k:st:n,niet kunnen d: a on, zirh rog met
hst magneeftkompas kunnen behelpen.
De vele pro fnemingen, welk© in alle
streken en op allerlei wijze genomoD
zijn, worden mot goeden uitslag bekroond
Armoede in Enge and.
De armoede in Engeland is, gelijk uit do
volgende officieel© cijfers, aantoonend© het
aantal bedeelden, kan blijken, in 1908 we
derom toegonomen. Waar het verhoudings-
cijfer der bedeelden per duizend inwoners
eind December 1907 op 22.9 stond, stond
het op denzelfden datum van 1906 op 23.6.
Hot cijfer der binnensbuis ondersteuning
ontvangenden was in de laatste drie maan
den veel hooger dan het vorig jaar.
Onderstaande tabel geeft den staat van
het aantal armen in Engeland en Wales
n.?vT> 0p
ultimo December van
de laatste
tien jaren
Jaar
Totaal der
Aantal
Ptr duleend
bevolking
bod telden
inwonoTi
1898
31,517,000
715,700
28.7
1899
31,881,000
699,600
21.9
1900
32,219,000
603,700
21.5
1901
32,621,000
712,300
21.8
1902
32,999,000
729,600
SS.l
1903
33,378,000
744,600
29.3
1901
33,763,300
816.200
24.2
1906
34,152,000
806,600
23.6
1906
34,547,000
798,700
23.1
1907
34,945,000
800,100
22.6
1908
33,348.000
834.400
23.6
