„Perfect"
Parasols
VALENCIA
®a*® Deposit.
araploies
t.Br^ndsm<i
STOOMTRAM:
WAARSCHUWING.
LEIDSCH SAGfBLAD, Woensdag- 2© Mi. Tweede Blad.
PERSOVERZICHT,
Het is heusch
de hoogste tijd
ErlEREH&ü F. A. lf¥iljrchandeiiapesi,
Wagenstraat 118, Ben Haag.
Commissionnairs in Efiecien, Rapenburg 108-108.
P. A. SARONI, Nieuwe Rijn 31.
ïTo. £4856.
Anno IB
df>
Do „Haagscho Ct." oordeelt dat do Eer-
6to Kamer een in hoogo mate ongrondwct-
tigo daad heeft verricht, door haar beslis
sing om do Achtorstandsontwcr-
pcn to verdagen, totdat de minister van
Justitio een wijzigingsontworp zal hebben
ingediend en dit door de Tweede Kamer
cal zijn aangenomen.
YVant dit komt zegt het blad hierop
I iieer, dat de minister niet aan de Tweede
Kamer een „novelle" tot wijziging van een
vo t, zal voorleggen, maar haar een... amen-
clement van dc Eerste Kamer zal overbren
gen. Dit toch volgt uit dc mededeeling, in
je Handel ngen" ofIioieel neerg lcgd, dat
de J.crsto Kamer weigert, het wetsontwerp
I zonder die wijziging goed te keuren.
„Do Eerste Kamer, pralend over hand-
I having van do Grandwet, heeft zich dus
aldus 't Haagsche blad met verkrach
ting van de Grondwet, feitelijk het recht
I van amendement aangematigd, dat haar
I door de Constitutio niet alleen niet gegc-
1 ven, maar zelfs voorbodacihtelijk en welbe-
raden onthouden is.
Jïn dit nog wel in een tijd, nu, naar aan-
lording van dc Grondwetsherziening, het
I vraigst.uk van het amendement-recht, der
I Eerste Kamer zeer ernstig, voor en tegen,
I besproken is.
Door weinig minder dan een „staats-
nrcop" heeft de Eerste Kamer, met gering-
I schatting van dat alles, zich het recht aan-
I gematigd om evenals de Fransche Se
naat cn het Britsche Hoogerhuis aan de
I Tweede Kamer te laten weten, dat zij een
[wetsontwerp alléén wil goedkeuren, indien
I dit op de door haar aangegeven wijze wordt.
I gewijzigd.
Zal dc minister van Justitie daartoe blij
ven medewerken? Wij kunnen het van een
gewezen lid van den Hoogcn Raad niet
verwachten, -al liet- hij het zich gisteren
I welgevallen orn de Achterstandswctten te
I redden.
Wij vertrouwen, dat dc Regeering alsnog
l'do Eerste Kamer op het ongrondwettige
Ivan het geval zal wijzen cn er bij haar
nj het ondershands op zal aandringen, de
■wetsontwerpen in September af to doen,
vóórdat do novelle aan de Tweed- Kamer
|wordt ingediend.
Dat is een grondwettig onafwijsbare
Jeisch.
Wordt dédraan niet voldaan of laat dc
■Regocring het onverhoopt over haar kant
Igaan zou de Tweede Kamer verplicht
jzijn, de punten op do i's te zetten en een
ponfliot. met de Eerste uit te lokken
Waar toch alreeds de tegenzin tegen dc
"erstc Kamer, wegens haar aanmatigende
[daden van den latercn tijd, meer en meer
[groeit cn een sterkere strcoming ontstaat,
idie haar geheel wil ter zijde schuiven, ia cr
paar haar houding van gisteren aanleiding
te donken aan 't T.a'lim h'-' spreekwoord:
[Wi> n Jupiter ten verderve wil voeren, dien
intnecmt hij eerst het verstand."
Ook „Land on Volk" g spt het dat de
fersto Kamer heeft gehandeld, alsof zij het
[recht van amendement b zat.
De heer Reekers heoft tocli uitdrukkelijk
gezegdaan een toezegging van den minis
ter hobbcn wij niets; de Tweede Kamer kan
do novelle wel verwerpen; hebben wij
[vooraf deze ontworpen aangenomen, dan
zitten wij cr toch aan vast; wij laten dus,
[vóór do eindstemming, do Regcering een
[cwijzigd ontwerp bij dc Tweede Kamer
aanhangig makeneerst wanneer dat ont
werp daar zal zijn aangenomen, zullen wij
"ons aan de tweede lezing zetten.
3.Men sprak merkt „Land en Volk" op
van een „novelle"; moar do Kamer zou
niet anders haar zin kunnen krijgen, dan
doordaE do Regeering hot aanhangige ontr
worp torugnara en een geheel nieuw indien
de. Immers, zij kan een wetsontwerp, dat de
Tweede Kamer is gepasseerd, niet meer wij
zigen. Zij kan evenmin een wetsontwerp
indienen tot wijziging van een aanhangig
wetsontwerp.
„Vragc: wat is dit in het wezen anders
dan een recht van renvooi of van amende
ment, uitgeoefend door middel van de Rc-
georing als boodschaplooper? Wat is dit
anders dan schending der Grondwet?
„Onze warme sympathie in dezo zaak was
aan de zijde der Regeering. De minister
van Justitio handelde krachtig en voortva
rend. Hij bleef geheel binnn de perken der
Grondwet.
„Het ergerde ons, dat hij werd gedwars
boomd.
„Maar veel liever hadden wij gezien, dat
hij zijn werk eenvoudig had laten afmaken,
dan dat hij zich medeplichtig stelde aan dit
bedrijf. Nu eerst schond hij do Grondwet."
Het blad meent dan ook, dat dc Tweede
Kamer do novello zal moeten verwerpen.
Nog laten wij hier volgen wat „De Ne
derlander" over deze zaak schrijft:
De minister zegde een novelle toe, in te
dienen na de totstandkoming der aanhan
gige ontwerpen. Op gelijke wijze ging het
indertijd bij het Strafwetboek en bij het Ar
beidscontract. Daarvan bleek echter de
Eerste Kaïncr in dit geval niet godiend. Zij
voorzag de mogelijkheid, dat de Tweede Ka-
mor dc novelle zou verwerpen, in welk ge
val de Eerste met do afgekeurde aanhan
gige regeling opgescheept zou zitten.
Zij verzocht daarom uitstel der stemming,
totdat de novelle zou zijn aangenomen. Na
dat dc minister zich daarbij neergelegd had,
is in dien zin beslist.
Men begrijpt intusschen, dat dit feitelijk
zal neerkomen op introkking van Jiet be
trokken ontwerp (ontwerp 2 der Achtcr-
standswettcn) en indiening van een geheel
nieuw ontwerp 2. Immers, men kan wel
een novelle incüonen op een wet, maar niet
op een ontwerp. Nu dus de Eerste Kamer
de stemming heeft uitgesteld, zal de „no
velle" niet kunnen zijn een wijziging van
het aanhangig ontwerp, maar slechts een
hernieuwde gewijzigde indiening van het.
ontwerp, nadat dc aanhangige voordracht
is teruggenomen.
Het verschil is practisch dit, dat de Twee-
do Kamer nu in de gelcgenhc-d zal zijn, de
geheele materie van ontwerp 2 opni uw on
der de oogen te zien. wat. b«j een zuivere
novelle uiteraard niet het geval ware ge
weest.
,,H c t Vaderland" bespreekt de Ro-
geeriDgsvcrklaring over het hangen-
dc conflict met Venezuela en
juicht toe, dat de nationale eer daarin is
gesteld boven de materieelc belangen, in
geval niet beide ontziel, kunnen worden.
Wanneer dit vaststaat, dan mag wel wor
den erkend, dat ooi ter bescherming van
de materieelc belangen onder die uitdruk
kelijke voorwaarde het uiterste mag cd moet
worden beproefd, dat onze diplomatic zal
vermogen.
Het kleine Curacao zegt „H c t V a d
is met zijn bloeiende prachtige haven
plaats Willemstad voor een groot deel af
hankelijk van Venezuela, dat, zelf van be
hoorlijke havens verstoken, die grootc zee
schepen kunnen ontvangen, zijn goederen,
zijn koffie in dc eerste plaats op schoeners
van weinig diepgang naar het Engelschc
Trinidad cn naar het nog veel gunstiger ge
legen Curacao brengt.
Wordt nu het hangend geschil niet bevre
digend opgelost en daarmee bedoelen wc
niet uitsluitend bevredigend voor ons, maar
bevredigend voor beide partijen, zóó, dat
geen al to lange en te diepe wrok overblijft
bij dc andere partij, dan kan de (Jura-
^aosclie handel en daarmee Curasao een
zeer groot blijvend nadeel ondervinden door
het afbreken van betrekkingen, die onmis
baar zijn voor het handelsverkeer.
Bij het wegen van nationale eer en grooto
materieele belangen behoort dus dadelijk tn
het. oog tc worden gehouden, dat voor het
moederland ten dezo uitsluitend nationale
eer op het spel staat, voor Curasao alleen
de groote materieelc belangen daarnaast
staan.
Nederland mag en kan dit bedenken zon
der vrees voor verkeerde uitlegging. Im
mers: militair zijn wij zóó beslist dc meer
dere van Venezuela, dat bezadigdheid in
optreden door niemand een andere naam
dan „bezadigdheid" kan worden gegeven.
Wel zal een Ncdcrlandsch, evenmin als
een ancler leger gemakkelijk in het binnen
land cn tot Caracas doordringen, gesteld,
dat de lust daartoe thans bij de hecrschen-
de pest groot zou zijn, maar de kust is ta
melijk wel onbeschermd tegen moderne oor
logsschepen, zooals wc dan toch een paar
hebbende kust en daarmeede tolkanto
ren cn met de tolkantoren het middel om
Curasao schadeloos tc stellen voor het groo
te financieelc nadeel, dat door President
Castro's maatregelen reeds thans toege
bracht is. De geheel onvoldoende kleine
scheepjes zouden niet beletten, dat dc kust-
fortcn platgeschoten worden cn onze mari
niers aan land gaan.
Hierover kan geen verschil van gevoelen
bestaan en houden wij dus het zwaard in cfe
scheedc, dan zal do wereld dat niet aan
zwakheid kunnen toeschrijven en dat de
vrede bewaard worde is zeer zeker in de
eerste plaats voor Venezuela van belang.
Niet slechts voor dc nationale eer, maar
óók voor do matcrieclo belangen, immers
het gebruikt ons Willemstad niet voor ons
pleizicr als t.ransito-haven.
Inmiddels doet Venezuela veel wat niet
in eigen belang is cn rekene men niet tc
zeer op het gezoöd verstand, dat aan die
zijde dit bleek reeds -- niet steeds on
voorwaardelijk wordt gevolgd.
Daar schuilt het gevaar voor dcD vrede.
Moge het vermeden worden I
Wc hebben hier echter één ding bij te voe
gen nationale eer en groote materieelc be
langen mogen niet altijd en onder alle om
standigheden tegenover elkaar in verschil
lende weegschalen worden gelegd, zelfs niet
naast elkaar worden gesteld.
Immers zij zijn vaak één en naar we van
ter plaatse bekenden vernemen, zou een té
groote lankmoedigheid mét onze eer dc be
langen van Curasao kunnen schaden, dar
het ontzag van Venezuela en zijn President
broodnoodig heeft.
,,D e Neder 1." rectificeert een mis
verstand, dat nog steeds in sommige krin
gen heerscht omtrent de beteekenis der
woorden in Artikel 4 van het fusieprogram
der C'hr. Historischon, inhoudende dat Ne
derland bestuurd moet wordon als een
Christelijke Staat „in protestante
3 c h c n zin."
„Men verstaat dit," zegt het blad, aldus
alsof dezerzijds op staat rechtelijke achter
stelling van een deel der bevolking werd
aangedrongen.
Juist het omgekeerde is met de woorden
bedoeld.
Wij wenschen staatsrechtelijke gelijk
heid van allo deelen des volksvolkomen
handhaving van de. gewetensvrijheid cn,
onder meer, gelijke benoembaarheid tot
alle, ook de hoogste staati'ambten.
Dc stellers van het program oordeelden
dit een protestautsch beginsel, waarbij wel
iswaar ook de R.-Kath. zich na dc tot
standkoming van onze gyondwet volledig
hebben neergelegd, maar dat desniettemin
van oorsprong protestantse!» bleef.
Immers o.a. in het schrijven van het
Belgische Episoopaat in 1815 wordt ver
klaard, dat geen katholiek dc verschillen
de eeden .der Constitutie voorgeschre
ven, waarbij men zich verbindt de nieuwe
Grondwet tc zullen handhaven, of mede
te werken tot de handhaving cn de onder
houding van gezegde wet, kan afleggen
zonder de dierbaarste belangen van den
godsdienst te verraden, zonder zich schul
dig te maken aan een groote misdaad."
Door de stellers van het fusicprogram
word dankbaar erkend, dat de R.-K. zich
thans cn con amore, bij de beginselen der
Grondwet, hebben neergelegd, dat zij m. a.
w. in dien zin staatsrechtelijk-protestant
geworden zijn, reden waarom dan ook trou
we samenwerking gaarne wordt aanvaard,
maar zij meenden, dat men zich niet be
hoorde te schamen voor het woord, dat den
oorsprong onzer grondwettelijke vrijheden
uitdrukt.
Na het bovenstaande zal men begrijpen,
dat de woorden „in protestantschen zin"
tegenover niemand een uitdaging bevatten,
maar slechts datgene bedoelen te belicha
men wat thans allen gelijkelijk wenschen.
Tevens zal men na het bovenstaande begrij
pen, hoe wonderlijk ons dc critiek van som
mige bladen getroffen heeft.
De „Nieuwe Ct." bijv. stelde het voor,
alsof „bestuurd worden als een christelijke
•staat" al een heel thcocratischen en exclu-
sievcn en onverdrangzamen tendenz had, en
alsof „in protestantschen zin" dat excra-
siovc en onverdraagzame nu nog wat toe
spitste.
Terwijl juist andersom, de woorden „fn
protestantschen zin" ook den laatstcn exclu
sieven schijn, dien dc voorafgaande woorden
voor den oningewijde nog zouden kunnen
hebben, bedoelen weg te nemen.
Even zonderling als de critiek van de
„Nicuwo Ct.", is dc uitlating van de (r.-k.)
„Gelderlander", waar deze schrijft: „Wij
achten het een eerezaak voor onze partij
zich niet neer tc leggen bij den eischbe
stuur des lands in protestantschen zin.
Noch bij de daarvan gegeven „verklaring",
die ons, katholieken, als anticonstitutiona-
listcn voorstelt."
Uit het voorafgaande blijkt, dat. dc R.-K.
zich reeds sedert lang bij den eisch: „be
stuur des lands in protestantschen zin"
(zooals die woorden in het program bedoeld
zijn), hebben neergelegd.
En tevens blijkt uit het voorafgaande, dat
dat do „voorstelling" der R.-K. als (o o r-
spronkelijk) anticonstitutionalisten
niet van het fusie-program afkomstig is,
maar o. a. van het R.-K. episcopaat van
1815, waartegen het blad dus zijn klacht ge
lieve te richten.
Naar aanleiding hiervan vraagt de „Arn-
hcmschc Courant
Of het nu „misverstand" opgeheven zal
zijn?
Het blijft dan toch maar vreemd, dat „de
stellers van het fusie-program" een
woord gebruikten dat geheel iets anders
uitdrukt dan hetgeen zij bedoelden, en
claar-Joor het „misverstand" deden ont
staan, zooals zij bij eenjg doordenken had
den kunnen en moeten voorzien, in plaats
van het juiste woord te bezigen, waar
uit voor ieder hun bedoeling duidelijk zou
gebleken zijn. Zij moeten daarvoor toch een
reden gehad hebben, of achtten zij ondub-
belzinniglieid niet een eerste vereischtc voor
een politiek program?
1 Ed dan vervolgt de „Arnh. Crb.":
Ondanks alle pogingen tot verklaring eii
verzachting van den., niet voor de katholie
ken alleen uibdagenden cn aanmatigenden
programeisch, blijft intusschen het onjuist'
gebezigde woord in het program staan cn
zal het bij voorkomende gelegenheid ver
moedelijk desnoodig ook wel dienst doen. 1
Aan het verwijt van onoprechtheid, hetzij
in hun program, hetzij in de nadere verkla
ring, ia voor de Christclijk-Historiseh®
Unie dan ook geen ontkomen.
„Land en Volk" heeft dc volgende drio
start:
In dc Eerste Kamer trok generaal Sa-
bron van leer tegen generaal Yan Rap-
pard. Als diens plannen waren uitgevoerd
zou een eventucclc mobilisatie hebben moe
ten mislukken, want er zou in verschillende
groote garnizoenen geen man beneden den
rang van onderofficier zijn overgebleven o 10
de onder de wapenen komende mannen
ontvangen. Een Minister die zoo iets durfde
beslaan zou ten slotte terecht komen voor
den Hoogcn Raad der Nederlanden. (We
gens landverraad vermoedelijk!)
Dit was generaal Staal te kras en hij viel
generaal Sabron in dc rode met de nuch
tere opmerking, dat dc minister in het ver
ondersteld ge.val over de geheele jongste
lichting zou hebben beschikt.
Daar had generaal Sabron blijkbaar niet
op gerekend. Driftig cn giftig beet hij zijft
voormaligcn chef toe: „Men veroorlovc 1117
op interruption niet te antwoorden; zij lei
den den gedachtengang af. Ik interrumpeer
niemand en wcnsch bij voorkeur ook
niet te worden geïnterrumpeerd."
Daarmede achtte generaal Sabron gene
raal Staal blijkbaar verslagen, afgemaakt,
morsdood. Immers met geen woord werd de
bij interruptie gemaakte opmerking verder
bestreden.
De heer Staal moest zich wel sterk gevoo-
Ion om aan bet slot van zijn repliek te kun
nen verzekeren, dat z ij n e r z ij d s de strijd
nooit zal worden gevoerd met bitterheid en
dat de minister zich overtuigd kan houden
van zijn loyauteit.
Onverstandigen ijver noemt „De Neder
lander" het verzenden eener circulaire door
een district.s-schoolopziener, aan de schelen
van zijn district, waarin hij o.a. verklaart,
zich ergerende aan de hecrschende stelsel
loosheid ten aanzien van de spelling, zich
tegen die anarchie te moeten verzetten.
Hij verlangt deswege, dat elke school „in
ieder geval vóór het begin van een nieuwen
curaus tot beslissing koine" of zij de conse
quente toepassing der spelling De Vries er
Te Winkel kiest, dan wel dc spelling Kolle
wijn.
„De Nederlander" oordeelt, dat die
schoolopziener in zijn ijver voor dc
Kollewijnsche spelling te ver gaat. Geen
minister heeft tot dusver zich in die quaes-
tie gemengd. Ontegenzeglijk ontstaat ten
gevolge van die verschillende spellingwijze
zekere verwarring, ja, als men wil, anar
chie maar zoolang 's Lands bestuur zelf do
mcnschen vrijlaat, ten einde het volk zelf
zonder eenige leiding van boven, te laten be
slissen, dan hebben de mindere ambtenaren
dat voorbeeld te volgen.
Ook meent „De Nederlander" dat kinde
ren, die de vereenvoudigde spelling leeren
en later in dienst moeten treden van kan
toren, die voor hun brieven do thans go-
bruikelijke spelling bezigen, zullen worden
afgewezen.
„Het wil ons voorkomen", besluit, het
blad, „dat men voorzichtig zal handelen,
met de circulaire van den districts-school-
opziener ter zijde te leggen, en te wachten
totdat hetzijj's lands bestuur, hetzij de wet
gever zich inlaat met deze kwestie."
Gevraagd 2 h 3 Slaapkamers
toet degelijk
PEnsi m,
In Katwijk aan Zoe, voor 3 a 4 Per
sonen, liefst van af 5 of 6 Augustus e k.
Br. met prijsopgave onder lel Ier
B S25, Adv.-Bur. C W. BETCKE,
Botterdam. 8378 9
Te Warmond
Is steeds versch verkrijgbaar
ALEX MEIJER's KOFFIE,
B«brand volgens systeem Prof. Likbig,
beerlyk van smaak, uiterst voordeelig
h 't gebruik, bjj 836S 9
c. FraxcKEN.
h Fédora's b®
Kleurt direct in BRUIN
BLOND cn ZWART.
Onschadelijkheid door Schei
kundigen-attesten gewaarborgd. Geift
tokt af en behoeft slechts éénmaal
P°r maand gebruikt te wordon.
Por flacon met borstoltjo en gobr.
1f 3abU
J. F. SUSAB9,
Vrouwesteeg 3-4.
'065 25 LGIUEN.
een Hij wiel te bestellen, -wanneer
U nog -van het mooie fietsweer wilt
proflteeren. Zelts in den drukken
vacantietijd kan de BURGERS
E. N. JR. fabriek U direct, na be
stelling, een prima Ftijwiel leveren.
Eiliaal te Leiden, 8371 60
Haarlemmerstraat BSa.
RÉPARA TIE-IN RICHTING.
Leiden—Voorschoten—Veur (Leid&chendam)
Voorburg's-G-ravenliage.
Zeer geschikte gelegenheid tot het maken van Uitstapjes.
VERTREK van EEII>EX (Noordkindsplkin) naar 's-*4KAVEXIIA.4»iE
6.40 (behalve 'r Zondags), 7.35, 9. 10.-, 11.-, 12.—11.5»,
4.05, 5.G, ,7. 8. 9. 10.-, en 10.50, (totVoorburg).
TERUG van 'i-GKAVGNIlAGË (t chbnkwkq) naar L.EIMEX:
7.35, 8.35, 9.35, 10.35, 11.35, 12.35, 1.35, 2.35, 3.35, 4.35,
5.35, G.35, 7.35, 8.35 en 9.35, 7747 32
Bij mooi weer open wagens.
8374 12
is verkrijgbaar per glas in de voornaamste Ualé's
en per flesuli in alle flinke Kruidenierszaken.
X. V. Stoom vruchtensapfabriek Alton Z.-II. (v/h. JOU. 8TOKHIJYZEX).
Hofleveranciers, Kantoor: Bur-gsteeg 2a, 4305 13
bevelen bijzonder bun RIJN- en MOEZELWIJNEN aan.
Telefoonnummer 1120. O A 3?
Spreekuur van 16-4 uren.
'8 avonds van 79
7751 8
TE HUUR:
een groot Pakhuis of Berg
plaats, gelegen aan het water, Oude
bingol No. 138. Voor alle doeleinden ge
schikt Te bevragen bfl W. A. ELSEJOF,
Rjjnsburgerweg No. 42, Leidon.
8356 6
BRftND- en
ISSRARKVRIJE KLUIS.
Aangezien or ongeveer gelijknamige
poeders voor hoofdpijn worden uitge
reikt als de Oprechte Vlaauische
Zenuwhoofdpijn poeders van
l>r. J. B. 3IKKNK. gelieve men
er op te letten, dat zfl alleen
afdoende werken en onschadelijk zfln,
indien afkomstig en geteekend
Or. J. B. JIKEXfK en hot wettig
gedeponeerd zegol achter op de poe
der E. M. B. in driehoek.
Binnen 10 minuten verdryft zfl de
hevigste aanvallen van hoofdpijn,
aangezichtspljn, zenuwkiespyn, enz.
Men gebruike haar ten allen tijde als
het eenigo officieele huismiddel voor
do Zenuwkwalen.
Verkrijgbaar per dooa van 25 stmffe
poeders a I.IO, per poeder 5 Cis.,
t>l) J. II. OUi&tagiIS. Hoogstr. 0,
en Firuia BESAXGER, Hooge-
woerd. 8381 25
VEIIjIGK BEWAAKPLAAT8 voor Effecten, stokken
van waarde, Good en Zilver, enz., der firuia 4112 20
L. REBK1ER9RIGER ZmEEg,
EX S3S3 23
Gedurende de maand Anga&taiN
OPRUI.71 ING tegen veel
verminderd© prijzen.
3133 20
in alle
liuiuTeu <lei- stad.
