No. 14*793. LEmSCH DACrELAB, Donderdag' 14 Mei. Derde Blad.
Gemeenteraad van Leiden.
l
Anno 1908.
Burgerl. Stand van Leiden
'H
Vergadering van heden namiddag to
twee uren.
Voorzitter: de Burgemeester.
Aanwezig zyn by opening 24 leden.
Afwezig met kennisgeving de heeren Juta,
I De Qoeje en Aalberse.
1 Op de vraag of een der leden aanmerking
beeft op de notulen, wenscht de heer Fookema
Andreae een vraag te doen, met eenigo aor-
I zeling naar LU zeide omdat hy de zitting
I niet heeft bygewoond; zyn bezwaar geldt om
I aan B. en YVs. de beslissing over te laten
'omtrent het gebruik van het Gymnastiek-
I lokaal.
HU vraagt of B. en Ws. reeds een besluit
I genomon hebben? Art. 133 van deGemeente-
wet zegt dat de Raad beslist omtrent het
I verhuren e. d. van gemoento-elgendommen,
I en het is de vraag of de Raad dit aan B. eu Ws.
I mag overdragen. Daarby zegt Art. 3 der Wet
I op hot Lag. Ond. uitdrukkelijk, dat aan byzon-
I dere scholen geen middellijke of onmiddellijk©
I ondersteuniDg mag worden gegeven.
De Voorzitter antwoordt, aat B. en Ws.
I reeds «en beslissing hebben genomen. Art.
I 138 ia hier niet van toepassing: het geldt
I hier niet het verhuren van eigendom. En ook
in de praktijk al waro het zoo zyn
I antecedenten genoeg waarop vroeger nooit
I aanmerking is gemaakt.
Wat het tweede punt betreft, de beslissing
I is niet in stryd met de letter, allerminst met
den geest van het artikel. De kwestie is dat
het lokaal verhuurd wordt op dezelfde voor
waarde en voor denzelfden prys aan de
Kweekschool als aan andere vereenlglngen.
Waarom zou men een vereeniglng, omdat ze
een byzondere school beheert, een hoogeren
prys doen betalen? Daarby is het besluit aan
Qed. Staten niet voor vernietiging voorge
dragen.
De heer Fockema Andreao antwoordt,
dat de Raad mag ondersteunen wie men wil,
maar nu juist geen by zondore Kweekschool.
Spreker meent wol degelijk daarin een
„ondersteuning" te mogen zien. Hij geeft
daalrom in overweging om de aandacht
van Gedep. Staten te vestigen op het ver
schil vaoi meening daaromtrent ontstaan;
dan kunnen zij beslissen.
Den heer Vergouwen spijt het, dat
over doze zaak debat gevoerd wordt in
den Raad. Hij wijst er op, dat het ver-
I zoek van de Kweekschool een letterlijke af
schrijving is van hot adres van de vrou
welijke studenten; de quintcsocnse van de
zaak is, dat er van geen ondersteuning
sprake is, omdat de Raad ook niet het idee
heeft die vrouwelijke studenten te „onder
steunen." Zoo is het ook mot de kweek
school. Zij vraagt geen subsidie: alleen oin
op denzolfdcn voet behandeld te worden.
De heer F o k k o r stelt er prijs op als
zijn meening te kennen te geven, dat aan
Art. 3 door B. en Ws. geweld is aange
daan. In het door den Voorzitter aange
haald Kon. besluit komt een clausule voor
over di-n huurprijs en spreker wijst voorts
op een ander vernietigd Gemeenteraadsbe
sluit.
Hoeveel is nu de berekening van de kos
ten van het lokaal tegenover den gevraag-
den huurprijs?
De Voorzitter meent, dat, nu de
vaststelling dor notulen aan de orde is,
de vragen van den heer Fokker nu niet
kunnen worden beantwoord. Deze zijn bui-
ten de orde.
De heer Fookema Andreae ver
trouwt op de Pers, die deze Icwestie belang
rijk genoeg zal vinden om er ecnige aan
dacht aan te wijden en deze aldus ondor het
oog zal komen van hen, die daarover te be
slissen h-bben.
Daarna wordt voorlozing gedaan vati in
gekomen stukken, waaronder
Afwijzende beschikking van Ged. Staten
op liet bezwaarschrift van N. van Wingen
Jr., tegen zijn aanslag in do pL dir. belas
ting, dienst 1907.
Depositie van Ged. Staten ten geleide
van het goedgekeurd Raadsbesluit tot aan-
wijzing van de plaata van oprichting van
i'de nieuwe school der 3de klasse.
Verzoek van mej. A, Rieeeeuw, leerarèè
in do gymnastiek, om verlof van twee maan
den tot herstel van gezondheid
Voorstel van dc heeren FoRker, Sijlsm*
en Van der Eist, inzake de opheffing van
den tol aan den Rijnsburgorweg (te behan
delen bij punt 11).
Het reeds vermeld© adres van den heer P.
J. van Hoeken, waarbij deze een terrein
aan de Waardstraat bij den Zijlsingcl, ge
schikt voor den bouw van een school 3de
klasse, te koop aanbiedt (to behandelen bij
punt 12) en een missive van don heer J. D.
Speet, waarbij deze een terrein aan de Rijn
kade te koop aanbiedt (te behandelen ook
bij punt 12).
Aan de orde is:
lo. Benoeming van inwoners der gemeen
te, tevens kiezers in het kicsdictrict, voor
den tijd van twaalf maanden, tot leden of
plaatsvervangende leden in de stembureaus
voor de verkiezing van leden van dc Twee-
do Kamer der Staten-Generaal, de Provin
ciale Staten en den Gemeenteraad. (121)
Alle stemmen zyn uitgobracht op de door
B. en Ws. voorgedragen Heeren
2o. Benoeming van een 2de onderwijzeres
in do handwerken aan do school der 4de kl.
No. 2. (109)
Uitgebracht worden 28 stemmen. Benoemd
wordt Mej. S. C. J. de Wekker met alg. st.
3o. Benoeming van een lid dor Plaatse
lijke Schoolcommissie. (119)
De heer Sytsma vraagt het woord, maar
oordeelt het beter om deze zaak, als hande
lende over personen, In geheime zitting te
behandelen.
B. en Ws. verklaren zich daar tegen.
De hoer sytema wyst er dan op, dat de
voordracht namen bevat van personen, die
misschien minder geschikt z(jn om lid der
plaatselijke schoolcommissie te zyu, zoowel
uit het oogpunt, «lat de candldaten pas in
Leideu gekomen zyn, ais uit het oogpunt
dat er reeds vier hoogleeraren In deze Com
missie zitting hebben. Waarom niet een
burgerman voorgedragen, uit de kringen
waarvan de kinderen op de lagere scholen
gann
De heer Van Hamel, Wethouder van
onderwys, antwoordt dat de Secretaris ver
vangen moet worden, en het met gemakkoiyk
is iemand te vinden voor deze tegenwoordig
geen sinecure vormende betiekking. Hy vindt
het daaiby onkieschom ov6r personen te
spreken.
De heer M e u 1 e m a n, lid der plaateeiyke
schoolcommissie, wyst er op dat men de
commissie niet gevraagd heeft, welke motie
ven er toe geleid hebben deze candldaten
le stellen.
De heer Fokker zegt, dat de heer v.
Hamel het jammer vindt, dat hier perso
nen besproken worden: maai- waarom dan
geen geheime stemming, zooals is voorge
steld 't
Do heer S ij t s m a, nogmaals het woord
krijgend, weidt over zijn opvatting uitcn
hoewel hij du niet togen deze voordracht
op wil komen, geeft liij in overweging vol
gende voordrachten voortaan anders in te
richten.
Do heer Vergouwen geeft nog in
overweging de oommisedc uit to breiden.
De Voorzitter merkt naar aanleiding
van hot gezegde van den heer Fokker op,
dat er geen geheime zitting noodig waa;
immers, van de personen is niets anders
dan lof gozegd; maar wat de opmerking
zelf betreft, men zal die tor griffie depo-
neerem
Daarna wordt overgegaan tot do benoe
ming van een lid dor schoolcommissie.
Benoemd wordt prof. M. J. H. Carpen-
fcior Al ting mot 19 stemmen, terwijl 0
stemmen in blanco uitgebracht waren.
4o. Benoeming van vier leden van het be
stuur van hot „Gemeentelijk Werkloozen-
fonds". (122)
Over de vier candldaten wordt een voor
een gestemd. Als eerste lid wordt benoemd
do heer A. J. van Achterborg met aigemeeno
stemmen (28).
Ala 2de de heer J. Bots, mot 20 stemmen,
terwijl op den heer W. do la Rivière 2 stom
men worden uitgebracht.
Als 3de lid do heer O. EL Kouw, toet 6Sg&-
meene stemmen (28).
Als 4de lid do heer O. taterveor, met Sf7
stemmen, terwijl de beer Koppiesr 1 stem
verkreeft V
- V
5o. Benoeming van een voorzitter van het
bestuur van het „Gemeentelijk YVerkloozcn-
fonds".
Bij do eerste stemming vorkrijgen de
heeren Briet 12, Aalberse 1. Bijtsma 2,
Fokker 6, Roem 1, Zaalberg 3, Fockema
Andreae 1 c-n Korovaar 2 stommen.
Bij de nicuwo vrije stemming verkrijgen
de heeren Fokker 8, Briet 14, Zaalberg 5
cn Aalberse 1 st.
Bij dc herstemming verkrijgt de^heer
Fokker 12, de heer Briet li stemmen,'zoo-
dat gekozen is do heer Briet.
Gevraagd zijnde, antwoordt hij de benoe
ming in beraad te wjllen nemen.
6o. Verzoek van J. A. Brassinga om eer
vol ontslag als hoofd der school 4de klasse
No 2. (111)
Zonder hoofd, stemming goedgekeurd.
7o. Rekening, dienst 1907, van de Gezond
heidscommissie. (113)
Idem.
8o. Verzoek van C. Boekee om vergunning
tot het bouwen van een houten loods op het
terrein aan den Zoeterwoudschen Singer,
kad. bekend Sectie M No. 2102. (U7)
Idem.
9o. Voorstel tot kostelooze overname in
eigendom en ouderhoud bij de gemeente van
een gedeelte van het verhoogde voetpad aan
den Haarlommerweg,kad. bekend Sectio K
Nos. 18481651 ged. (110)
Idem.
lOo. Voorstel tot het verlcenen van af
schrijving van plaatselijke directe belasting,
dienst 1907. (120)
Idem.
11 o. Verzoek van de Verceniging tot Be
vordering van hot Vreemdelingenverkeer te
Leiden en Omstreken, inzake de opheffing
van den tol aan den Rijnsburgerweg onder
Oegstgeest. (115)
Bij dit punt wordt behandeld het amen
dement van de heeren Fokker, Sijtsma en
Van der Eist, hierboven medegedeeld.
Do heer Fokker wonsoht bet prae-ad-
vies van B. en Ws. te bestrijden.
Hij geeft een overzicht van den gang
van zaken, en memoreert, dat het ophef
fen van den tol een zaak is ook van be
lang voor LeidcD. Spreker verheugt zich,
dal de Ver voor Vreemdelingenverkeer ten
antwoord heeft gekregen van hot gemeen
tebestuur van Oegstgeest, dat, wanneer
het haar officieel blijkt, dat do ge-
meonte Leiden belang in de kwestie stelt,
zij tot overleg bereid is.
Het voorstel nu van de amondeerende
heeren pracjudiceert niets: wil alleen te
kennen geven, dat Oegstgeest zijn hoofd
niet stooten zal, indien do gemeente onder
handelingen wenscht.
Dc heer Fockoma Androae z*al
stommen vóór het amendement, omdat, als
men wil onderhandelen, men niet moet la
ten blijken zeer gaarne le willen, zoodat de
andere partij meent, dat er wel wat van
te halen is. Dat nu ligt niet in het amen
dement opgesloten en daarom zal hij vóór
stemmen.
De Voorzitter deelt mee, dat B. en
Ws. het amendement niet kunnen onder
steunen. Immers, het overwegend belang
ligt bij Oegstgeest. Degenen, die in Lei
den zaken hebben, in Oegstgeest wonon en
geen lasten van Leiden dragen, moeten nu
maar eens bun gemeente daartoe aanzetten.
Wel degelijk praejudicieert de motie:
wanneer men komt met de mededceling, dat
men wil onderhandelen, dan is onmiddellijk
de vraag: Wat is het u waard?
Do heer Fokker antwoordt, dat
Ocgsgeest zich van den domme houdt, on
niet overtuigd is dat men inderdaad in
Leiden onderhandeion wil. Oegstgeest
heeft rich moreel verbonden, als het maar
eenige zekerheid heeft. Hij wijst ook op
het belang dat Leiden heeft bij onbelem
merd Vreemdelingenverkeer.
De heer Fockema Andreae ontze
nuwt do meening, alsof Oegstgeest met
voorwaarden zou kunnen komen. Dat zullen
ze onmiddellijk bemerken dat dit niet gaat.
Het is hier alleen een kwestie van beginnen.
Laat die Raad eenvoudig verklaren, wij wil
len weL
De Voorzitter bestrijdt nogmaals
bet voorsteL
In stemming gebracht verkrijgt het voor-
stcl-Fokkcr 8 stemmen, zoodat het ver
worpen is.
Voor steraden de heeren Rcimeringer.
Sijtsma, Fokker, Zaalberg, Zwicrs, Focke
ma Andreae. Roem cn v. d. Eist.
Het voorstel van B. en Ws. wordt daar
na zonder hoofdei, stemming aangenomen.
12o. Verzoek van P. J. van Hoeken e a.
om terug te komen op het besluit om do
uieuw te bouwen school der 3de klasse te
plaatsen op het Raamland nabij den Hoogen
Rijndijk. (116)
Daarover vraagt dc heer Vergouwen het
woord. Hij was reeds vroeger tegen het
bouwen op het Raamland cn vindt nu in
het adres van den heer Van Hoeken iets
goeds. Hij heeft geïnformeerd hoo het adres
in de wereld is gekomen. Ue heer Van Hoe
ken nu is niet do voornaamste aanlegger;
maar iemand anders. Die persoon is er toe
gekomen, omdat een huurder van een zij
ner pcrceclen de huur kwam opzeggen, aan
gezien hij niet op een school in de nabij
heid gesteld was. Zoo denken ook anderen
er over.
Wat nu de kwestie zelf betreft, men kan
toch een aanbieding van land op een plaats
juist voor een zoodanige school geschikt,
niet onverschillig voorbijgaanmaar men
kan er nu niet over oordeclen. Laat ons
daarom de kwestie aanhouden.
Dit voorstel wordt warm ondersteund
door den heer Fokker, die daarbij nog wijst
op do vraag: bewaarscholen of voorberei
dende klassen?
Do heer Van Hamol, woth. van on
derwijs, wijst er op, dat Ged. Staten zich
verceuigd hebben met het Raadsbesluit; en
dat is een voorname factor. Hij vindt het
terugkomen op het Raadsbesluit bedenke
lijk. Tegen uitstel is hij niet; maar hij wijst
er wel op, dat de aanbieding van den heer
Van Hoeken niet zoo fraai is als het lijkt,
aangezien liet terrein gedeeltelijk niet to
gebruiken is, en het overblijvende te klein.
De heer Meuleman is het niet eens
met den heer Van Hamel: het Raamland is
toegestaan, omdat er geen enkel ander ter
rein beschikbaar is. Hij is sterk voor aan
houding.
De heer Zaalberg is voor geheime
zitting.
De heer S ij t s m a vindt hot wcnscbclijk
om dc zaak uit te stellen
De Voorzitter vindt het wenschclijk
om do geheime zitting toe te staan.
De openbare vergadering wordt gesloten,
cn heropend to 4.20 min.
De heer Vergouwen wijst op do
moeilijkheid dat bij liet bouwen op het
Raamland straten moeten veranderd wor
den.
De heer Per a meent, dat het verhuizen
van de Hoogo Rijndijkers een schrikbeeld is
zonder werkelijkheid. Wat het zoeken van
een andere gelegenheid aangaat, hij wil
waarschuwen op de nabijheid van fabrro-
ken, die voor scholen zeer hinderlijk zijn,
bijv. de Grofsmederij.
In dat opzicht is het Raamland een ge
schikter plaats.
De heer Van Hamel meent, dat de
hoer Vergouwen hem misverstaan heeft ten
aanzien van het verschikken van straten.
Daarmee zijn bedoeld: schoolwijkon.
De Voorzitter merkt op dat bij
aanneming der motie-Vergouwen niet be
doeld is n i e t te bouwen op het Raamland.
Do motie-Vergouwen om dit punt aan te
houden wordt in stemming gebracht en
aangenomen met 15 tegen 13 stemmen.
Vóór de motie stemmen de heeren Rcime
ringer, P. J. Mulder, Fokker, Zaalberg,
Briët, ZwierB, Stigter, v. cL Lip, Van Gru
ting, Meuleman, Timp, A. Mulder, Vergou
wen, De Boer en Roem.
l3o. Verzoek van de Vereeniging tot Be
vordering van do Opleiding tot Instrument
maker om verhocging van de haar toegoken-
de subsidie. (114)
Goedgekeurd.
14o. Voorstel tot aanvulling van het Uit-
breidings- en Vernieuwingsfonds der Eleo-
triciteitsfabriek ten behoeve van de uit
breiding van het kabelnet en tot vaststel
ling van den desbetreffendon begroofings-
staat. (108)
Goedgekeurd
15o. Voorstel tot wijziging der verordening
van 31 Januari 1907, betreffende de leve*-
ring van electriciteit door do stedelijke fa*
brieken van gas en electriciteit (Gom.bl. no.
2). (112)
Goedgekeurd.
BEVALLEN: C- Tureniiout peb v d Worn D.
H. NV. Duindam geb. v. Heel b. 11. Kühlergeb.,
Lussingh ideuisiug Z. C. Boeff gob. v. Nieuwen-
hoven Z. U. Tegelaar geb. v. Haren Z. H.
M. Bavelsar geb. Hollebeek Z. M. M. v. d,
Hoeven geb. Uuber Z. J. J. Ober geb. Zwarte
D. C. van Sfrien geb. v. Westbroek D. J.
Koet teb. 6miIteDaar D. 11- v. Hseringen geb,'
Sieendom JJ. G. Haverkamp geb. Petersv
A. J. A. Bekooij geb. De l'Ecluie Z. J. v. d.^
Zeeuw geb. Airzee Z. L. Verguust geb. v. d
Voet D- Cb. I. v. d. Blom geb v. d. Linden',
L M. L. 0. Landzaat geb. Timmer Z. A
van Darn geb. Rob rti D. L. Grcn geb. v..
Scbaik Z. H. Beerling geb. v. d. VJiö3 Z.
J. C de Wolf geb YVagemans Z. AI. Vlasveld
geb. v. Stuen Z. C. Laken geb. v d. Linden
i>. J. P. Eeüsing geb. Kcree Z. H. 0. Tisseur
geb. Uoeff D. P. C. Tegelaar geb. v. d. Mark
Z. A. Biandsma geb. Uit Uude Groeneveld D.
GEHUWD. P. Croèl de Koek eu Al. C'. U.
LioneDbriok. F. de Keuning en M. S. Borger-
ding. J. J. de JoDgh en M. van Rijn. J.PJu
en F. C. C. Verhoog. J. J. van Kampen en it.
J. Danniis. P. J. van Hove eu Al.O. le Mair.
J. Laterveor en J. J. van Zonnoveld. H. Smit'
en Al. Smit. J. Taverne eu AL G. Tiuyere.
OVERLEDEN: B. J. W. Grootawagers Z. 1
uur. B. Boon YV. 74 j. A. L. Immink D. 5
i. J. F. Feekman W. 75 j C. Al. Stofcbugzen
D 10 j. P. Goemana W. 79 j. L. T. v. Beek
geb. De Kruis W. 74 i. S. v. d Keur geb. De
i ombe V. 50 j. M. Crispijn geb. Bon YV. 81
i. P. Mieremet Z. 4 i. C. Cock Z. 60 J.
G. de Mooij D. 3 j. G. Weirterborst geb. Van
Houten YV. 67 J. Pont W. 92 j. IJ. Mieremet*
Z. 1 in. YV. H. Korawagen geb Florijn V. 47
G. H. YV. Janssen Z. 89 j. 14 G. Majolóe
D. 1 m. M. 8. Bontao geb. Jong Z. leveul.
Een Amerikaanache Eiffeltoren.
Deze toren i3 ontworpen door den ingenieur
Ostrup, te Hoboken, by Nieuw York. Het
gevaarte bestaat uit 32 kolossale zullen van
staal, van waar uit leggers loopen als dragers
van een spiraal-spoorbaan, 9000 voet lang.'
Waggons, elk voor 82 personen, voeren de
liefhebbers naar een 500 voet hoog paviljoen
met restaurant, gelegenheid om te wandelen/
en observatorium, waar de grootste verre-
kyker der wereld tal opgesteld worden. Het
onderste gedeelte bevat reusachtige uitspan-
nlngslocalltelten.
