COUPON-MAGAZIJN
..WAVEREN',
BEROEMD
BOCK.
Alom verkrijgbaar.
Itiiyal Windsor
Stoomtram Haarlem-Leidets.
No. 14714. LEIDSGH DAGBLAD, Baaadag- 10 Februari. Tweede Blad. Anno 1903.
Het voorstel tot demping der Mare.
Ingezonden.
Botermarkt 12, Leiden.
Oracle keiizeinilal-enOelegeiiheidsstoffen.
LE0P. ÜUNBHEIRI Go.
£«Yfa~L~.SiBiaa-en. FirmTvlï:
J. BENEI BEBÏELJO».
EIERBRIPETTEN,
N. ANE8 ZOON.
Aanbesteding.
liEROLM UAAilllËIiSTlSLLEIl
r;
Vervolg Advertentiën.
DRA IS MA 'VAjh'
VALKEMBURG'S
LEVERTRAAN*'.
LEEUWARDEN
Van het gemeenteraadslid den heer A.
Mulder kwam in de raadsvergadering van
Juni het volgende voorstel in:
,,De Raad besluite in beginsel tot dem
ping vas de Mare over te gaan, bijv. van
af de Oude Vest tot aan den hoek van den
6tillen Rijn.
,,lo. Omdat de Marestraat te smal ia
geworden en groot gevaar meebrengt voor
ernstige ongelukken, door de uitbreiding
der stad aan die buitenzijde cn het veel
vuldig rijden van af het slachthuis.
„2o. Bij spuiing te Katwijk de water-
yerplaatsing door het Rapenburg sterk
zal toenemen en ook daardoor een betere
toestand zal ontstaan.
„Ondergeteekende aoht bovenstaande re
denen genoegzaam om tot dit besluit te
komen."
Beziet men zoggen B. cn Ws. in hun
aan den Raad overgelegd praeadviea de
'tweeledige motiveering van dit voorstel
jvan naderbij, dan blijkt, dat de heer Mul
der van een demping van de Mare, hetzij
dan geheel of gedeeltelijk, eigenlijk drie
,voordeclen- verwacht, nl.
lo. minder gevaar voor ongelukken ten
gevolge vaiï verruiming van de te smalle
•verkeerswegen langs do Maregracht;
2o. toeneming van de ivatervcrplaatsing
1 in het Rapenburg en daardoor mindere
•verontreiniging dier gracht; cn
3o. verbetering van den toestand der
Stadsgrachten in het algemeen.
B. en Ws. gaan thans aan de hand van
het ter zake door den Directeur van Ge
meentewerken uitgebracht rapport, waar
mede de commissie van fabricage zich
volkomen heeft verecnigd, eerst na of met
grond mag worden aangenomen dat de goe
de vcrwaohtingen, die dc heer Mulder van
de demping heeft, ook^zouden worden ver
wezenlijkt. Daarna staan zij een oogenblik
pt.il bij de nadeel en, welke daaraan even
tueel zouden verbonden zijn.
Zeer terecht zeggen B. en Ws. wordt
'door den heer Mulder op den voorgrond
gesteld dat het verkeer over de Mare steeds
toeneemt, en dat die straat voor een goed
deel to smal is om dat verkeer behoorlijk
op te nemen. Immers nog alge schei den
daarvan, dat het locale verkeer over de
Maar, ook ten gevolge van de oprichting
ran het slachthuis, zeer aanzienlijk is,
vormt die straat nog bovendien een hoofd
toegangsweg tot onze gemeente voor allen
die uit Noordwijk, Voorhout, Warmond,
Sasscnheim cn vele verder gelegen dorpen
tot ons komen. En wanneer men dan nagaat
dat de berijdbare breedte van de Mare
tusschen de Marebrug en de Haarlemmer
straat afwisselt van even 3 tot even 6
Meter, dan is het, het drukke gerij aldaar
in aanmerking genomen, zeker niet te veel
gezegd, dat de tegenwoordige toestand ge
vaar oplevert voor de openbare veiligheid.
En nu zou aan dit bezwaar zeker reeds
©enigszins kunnen worden tegemoetgeko
men door de stoepen vóór de huizen te ver
vangen door verhoogde voetpaden, waar
door althans de voetgangers veiliger dan
thans hun weg zouden kunnen gaan, maar
nog daargelaten, dab een dergelijke verbe
tering door botsing met particuliere be
langen niet altijd even gemakkelijk is tot
«tand te brengen, zou toch ook dan nog
Voor het verkeer per as te weinig ruimto
verkregen worden. Dit in do eerste plaats
door den heer Mulder aangovoord motief
bou dan ook zeer krachtig voor de aanne
ming van zijn voorstel pleiten.
Van de beide andere motieven kan dit
echter niet worden gezegd. Dat toeneming
pan de watcrverplaatsing in het Rapen
burg van demping van de Mare hot gevolg
zou zijn, aoht de Directeur van Gemeente
werken allerminst waarschijnlijk. Do Mare
is om zoo te zeggen een dood water. Ook
bij spuiing te Katwijk neemt de Mare aan
do waterverplaateing slechts weinig deel.
Wanneer ten gevolge dier spuiing eenigo
trek komt in de beido armen van den Rijn
en de zoogenaamde Nieuwe Vaart, heeft
dit op de Maregraoht, die de verbinding
vormt tusschen die wateren, weinig of geen
invloed. De eenige waterverplaatsing, wel
ke in die gracht plaats heeft, is er eene,
door de kracht van den wind in het leven
geroepen en in richting van de windrich
ting afhankelijk. Dat dus, bij demping van
de Mare, 't Rapenburg daarvan bij spuiin
gen te Katwijk ook maar eonigszins baat
zou hebben, mag ten sterkste worden be
twijfeld.
Maar, zegt do heer Mulder in de derde
plaats, de toestand der grachten zal toch
in het algemeen beter worden. Dit nu is,
volgens B. en Ws., zeer zeker niet te ver
wachten en in stede van een voordcel zou
men uit dit oogpunt in die demping veeleer
een nadeel moeten zien. Wordt toch de
Mare gedempt, dan zullen daarin uiter
aard riolen moeten uitmonden in den Rijn
cenerzijds en in de Nieuwe Vaart ander
zijds. En al behoeft nu de invloed, dien de
loozing dier riolen op de genoemde wateren
zou hebben, niet te worden overschat, een
feit is het toch dat die wateren door den
compacten rioolinhoud, welken zij in zich
zullen opnemen, meer zullen worden ver
ontreinigd, dan wanneer de faecaliën cn
andere afvalstoffen, zooals thans, in de wa
teren van de Mare een uitweg vinden.
Blijkt dus dat van de drie door den heer
Mulder genoemde voordeelen er slechts één
overblijft en dat het in de derde plaats
aangegeven voordeel veeleer als een nadeel
moet worden aangemerkt, dan zou, wan
neer men tevens rekening houdt met de be
langrijke kosten, die een eventueele dem
ping van dc Mare zou vereischen, reeds
hierom alleen aanneming van bet voorstcl-
Mulder te ontraden zijn.
Maar er zou aldus vervólgen B. en Ws.
aan die demping ook nog een ander
nadeel verbonden zijn, dat door den heer
Mulder geheel wordt over het hoofd gezien.
Ook de scheepvaart, heeft bij b'houd van
het vaarwater in do Mare belang. Vele
beurtschippers hebben daar hun vaste lig
plaats en de Maregracht is bovendien dc
eenige toegang voor het verkeer te water
om van uit noordelijke richting do binnen
stad te bereiken. Men moet er inde-da;id
niet gering over denken, dat de binnen
schippers, die van de Haarlemmervaart de
binnenstad wenschen to bereiken, godwon-
gen zouden worden dan den omweg langs
Nieuwe Vaart en Ouden Rijn to nemen.
Om al deze redenen te zamen behoort
dan"ook, naar B. en Ws. .meenon, althans
in flo eerste tijden, nog niet aan een dem
ping van de Mare te worden gedacht.
Intusschcn, zij zeiden het reeds, niet ten
onrechte heeft de heer Mulder er op gewe
zen hoe in ieder geval het verkeer te land
met het oog op do openbare (veiligheid
dringend voorziening behoeft. B. en Ws
hebben daarom hot ter zake door den Com
missaris van Politic uitgebracht rapport
in handen gesteld van de commissie voor
dc strafverordeningen, die daarin op haar
beurt aanleiding heeft gevonden den Raad
een aanvulling van de verordening op de
straatpolitie betreffende het rijden op de
Lange Mare ter vaststelling aan te bieden.
Br cn Ws. ondersteunen dc voordracht
gaarne, maar meenen dan tevens, wanneer
op die wijze behoorlijk in de behoefte van
het verkeer te land aan meerdere veiligheid
zal zijn voorzien, de aanneming van het
voorstel Mulder, waar de nadeden grooter
zijn dan de te verwachten voordeelen, op
grond van al de daartegen door hen aange
voerde bezwaren, met klem te mogen ont
raden.
In haar bovenbedoeld rapport zegt de
comm. voor dc strafvorderingen dat er, in
dien voorloopig niet tot demping der Mare
gracht wordt besloten, alleszins aanleiding
is om, waar de geringe breedte der Lange
Mare, gelijk de Commissaris terooH o; merkt
bij 't druk rijverkeer aldaar dikwijls gevaar
oplevert voor de voetgangers, te bepalen,
dat dc Lange Mare slechte in één richting
mag worden bereden. Met het oog op het
feit, dat de Maarsmanssteeg cn do Don
kerste eg niet mogen worden bereden in de
richting naar de Haarlemmerstraat, zou
dan ook het rijden over de Lange Mare in
de richting naar do voormalige Mare-
poort dienon te wordèn verboden. Yan af
de Marepoort kan men in dat geval, behal
ve met motorrijtuigen op meer dan twee
wielen, evenals tot dusverre, het centrum
der stad over de Lange Mare bereiken. En
om omgekeerd naar de Oude Yest van uit
het centrum der stad te komen, kan zonder
bezwaar van de vrijwel parallel loop.nde
Janvossensteeg, die veel broeder is dan do
Lange Mare. worden gebruik gemaakt.
Evenzoo, behalve voor automobielen, des
noods van de P> r an de wi j nz teeg.
En wat betreft do motorrijtuigen op meer
dan twee wielen, deze zou de oommissie, en
ze meent, dat dit zonder groot ong?riof kan
geschieden, geheel en al van dc Lang? Mare
willen zien geweerd, evenals dit ook. ïdge
volge het bepaalde in artikel 3 dor verorde
ning op het rijden met motorrijtuigen en
rijwielen, het geval is mét de Kvtram'ans-
steeg en de Donkersteeg, die, ofschoon zij
wel in ééne richting door andere voertui
gen mogen worden bereden, toch voor mo
torrijtuigen gesloten zijn verklaard.
ToS Rijnsbiargerweg.
Hen adres van het Dagelijksch Bestuur
van den A. N. W.-B., Toeristenborul voo-r
Nederland, aan God. Staten dor provincie
Zuid-Holland over den tol aan den Rijas-
burgerweg, woarvan wij dezer dagen melding
maakten, luidt aldus:
Geeft met ver schuld igdon eerbied te ken
nen,
het Dagelijksch Bestuur van den Algo-
meenen Neclerlandschen Wierijders-Bond,
Toeristenbond voor Nederland, van welke
verconiging de statuten laatstelijk zijn goed
gekeurd bij Koninklijk Besluit van 27
October 1905, No. 51
dat het zich naar aanleiding van het door
Uw College aan de Provinciale Staten uit
gebracht pracadvies op het door adressant
tot de Statenvergadering gerichte verzoek
om opheffing van den tol op den Rijnsbur-
gerweg onder de gemeente Oogstgcest, welk
pramdvies adressant ingevolge liet besluit
der Statenvergadering door Uw College
werd ter kennis gebracht bij Uwe missive
d.d. 510 Augustus 1907, B. No. 2214, 1ste
afdeeling, G. S. No. 62, gewend heeft tot
de Raden der gemeenten Leiden cn Oegst-
geest, met verzoek het onderhoud van den
Rijnsburgorweg op zoodanige wijze to ver
zekeren, dat opheffing van de tolconccssie
aan do Erven Beyer verleend, mogelijk
werd
dat uit de van deze gemeentebesturen
ontvangen antwoorden blijkt, dat de noodi-
ge medewerking, althans vooreerst, niet is
te verwachten, wijl tooh het gemeentebe
stuur van Leiden verklaart, geen onder
handelingen te kunnen openen met con an
dere gomeente, om het onderhoud van een
weg, in die gemeente gelegen, voor geza
menlijke rekening to nemen on het gemeen
tebestuur van Ocgstgcest adressant verwijst
naar artikel 4 van het Koninklijk Besluit
van 10 Juli 1816, No. 88, hetwelk bepaalt,
dat do tolconcessie kan worden beëindigd,
wanneer de bedocldo weg als groot© com
municatie weg is aan te merken, hetgeen
door de RegceriDg dient beoordeeld te wor
den;
dat adressant zich daarop tor bevoegder
plaatse verzekerd heeft, dat de Regeering
geen termen zal vinden om den Rijnsbur-
gerweg onder do Rijkswegen op te nemen,
wijl deze weg reeds grootendeels in d© be
bouwde gemeen te kommen ligt en do Regee
ring er juist naar streeft de Rijkstraversen
in onderhoud bij de betrokken gemeeutebe-
stu rei\ te brengen
dat adressant hierbij overlegt afschriften
van. de door hem verzonden requesten aan
de Raden der gemeenten Leiden en Oegst-
geest, van do daarop ontvangen antwoor
den en van het Koninklijk Besluit van 10
Juli 1816, No. 88, waarbij de tolconcessie
word verleend
dat adressant thans meent Uw College be
leefd, doch dringend te mogen verzoeken in
deze voor het toerisme en het verkeer in
het algemeen zeer belangrijke zaak bemid
delend te willen optreden en pogingen aan
te wenden om do Igemeentebcsturan van
Leiden en Oegstgecst to bewogen om in ge
meenschappelijk overleg te treden over het
verzekeren Van het onderhoud van den
Rijnsburgerweg en de daarmede, gepaard
gaande opheffing van do toLoncessio en be
reidverklaring aan de Rijksregeering om
het beheer en onderhoud over te nemen,
nadat liet Rijk uitvoering mocht hebb-n ge
geven aan het bepaalde in art. 4 van hct.
bovenaangehaalde Koninklijk Besluit van
10 Juli 1816, 21 v 88.
Het nieuwe ministerie.
Verschillende bladen publiceeren thans do
volgende samenstelling van het ministerie:
Jhr. mr. R. do Marees van Swinderen bui-
tenlandsobc zaken.
Mr. A. P. L. Nélissen, justitio.
Mr. Th. Heemskerk, binnenlandse he za
ken.
J. Wentholt, marine.
Mr. M. J. C. M. Kolkman, financiën.
F. H. A. Sabron, oorlog.
Mr. J. G. S. Bevers, watersbaat.
A. S. Talma, landbouw, handel en nijver
heid.
A. W. F. Idenburg, koloniën.
,,Do Tijd" zegt, dat de „Staatscourant"
van hedenavond vermoedelijk de benoeming
van het nieuwe Kabinet zal bevatten, en dat
dit voornemens moet zijn, spoedig na zijn
optreden een voorstel tot Grondwetsherzie
ning in te dienen.
OeDieeuteratul van Leiderdorp.
Tegenwoordig waren met den voorzitter,
zes leden. Wcg< ns ongesteldheid was de heer
Verklcy afwezig.
Na opening dor vergadering met gebed
en goedkeuring dor notulen, werd mededec-
Iing gedaan dat God. Staten de raadsbe
sluiten tot wijziging der bogrooling voor
1907 hebben goedgekeurd.
Daarna deelde de voorzitter mede, dat
hij, in verband met het in dc vorige verga
dering genomen besluit, in overleg is golro-
den met den heer G. A. dc Bruync, arte
alhier, die bereid is aan do gemeente een
steeg en een gocleelte van zijn tuin, te za
men breed drie meters, te verkoopen voor
een som van -100 cn onder bepaling dat de
scheiding, voor zoover dio niet bestaat in
den muur van het te bouwen koetshuis,
voor gezamenlijko r-ckcning zal worden ge
steld en onderhouden cn stelde hij voor tot
den aankoop als zijnde in het belang
dor gemeente te besluiten.
Een bospreking heeft plaats voornamelijk
of niet volstaan zou kunnen worden met
een breedte van 2.25 meter; de voorzitter
ontraadt dit en er wordt geen nader voor
stel gjedaan en het zijne met algemeeue
stemmen aangenomen.
Vervolgens stelt de voorzitter voor B. cn
Ws. to machtigen met het gemeentebestuur
van Boskoop in onderhandeling te treden,
om ook deze gemeente aan te sluiten aan do
waterleiding.
Met algomeenc stemmen wordt hiertoe
besloten.
Niemand verder het woord verlangende
sluit do voorzitter de vergadering.
Grafelijke Zalen.
De Minister van Waterstaat brengt tsr ken
nis van belanghebbenden dab tot nadere aan
kondiging dagelijks, ook op Zon- en feestdagen,
kosteloos de gelegenheid zal worden gpgeven
tot bezichtiging van de grafelijke zalon op bet
Binnenhof, dos namiddags tusschen halftweo
en halfvier. (St. CU
Mijnheer do Redacteur 1
Beleefd verzoek ik een plaatsje in uw
veelgelezen blad voor onderstaande regelen,
waarvoor bij voorbaat'mijn dank.
Met verbazing las ik den uitslag van
liet request, door mij en andere omwoners
der vuilnisbelt ingezonden. Daarin lees ik
toch, dat er vooralsnog geen plan bestaat
die vuilnisbelt to verplaatsen. Ik zou wil
len vragen, M. de R., is het nog niet ;rg
genoeg met don iast, dien wij, omwoners,
er aan hebben? Er wordt tegenwoordig
zooveel gedaan voor de volksgezondheid
en terecht' maar zouden er ook hier
niet noodig afdoende maatregelen moeten
genomen worden? Doch er zal zorg voor
gedragen worden, dat de belt geregeld
wordt weggehaald, maar wanneer dat, zoo
als voorheen, ééns in do *wcck geschiedt,
dan hebben wij er toch zeker een volle
week den liefeJijkcn geur van, voornamelijk
in den zomer, wanncor do zon cr op staal
te branden, - want was het maar droge
vuilnis, dan zou dat wel gaan, -maar oi
komt ook bagger uit zinkputten en kolken
©n ook ziek© en bedervende bollen op, cn
welik een lucht dat is, zullen ook de heoren
Raadsleden wel weten; en als er dan wa
gens vol bij elkander liggen, dat dao de
lucht cr door verpest wordt, zal zeker wel
niemand ontkennen? Of heeft het geen
oorzaak, dat onze huicn des zomers voi
zitten met vliegen, enz.
En dan de puinhoop, die er achter ligt!
Droge puin veroorzaakt geen lucht, maar
ook daar wordt hier alles onder verstaan,
wanneer er bijvoorbeeld een privaat ont
ruimd of vernieuwd moet worden, omdat
dit niet is volgons do bouwverordening of
strijdig is met de gezondheidswet dal
hier ook gebeurt- dan komt ook dat af
val er op to liggen, cn dan t,iet één week,
maar woko n.
En vraagt u, M. de R., hoever dat wei
van de huizen afligt? Bij mij nog geen
meter en bij mijn buurman dito. Dus kan
u wel begrijpen, dat ik er verbaasd van
stond, te meer nog, dat in onze Politie
verordening staat, dat mesthoopon, enz.,
minstens tien meter van do huizen af
moéten liggen, tooh zeik'er met het oog op
do volksgezondheid en of nu onze gezond
heid voor den Gemeenteraad geen wmrde
heeft, weet ik niet, doch voor mij wel en-
zelfs veel waarde. Dat onze vraag onbillijk
was, zal toch zeker niemand zeggen, of is
er een dorp in don omtrok, waar de ge
meente-vuilnisbelt zoo in de bebouwde kom
ligt als te Sa8senhcim?
Hopende, dat het Insluit alsnog veraa -
derd worde, verblijf ik,
Hoogachtend,
Uw abonné
B. MOOLENAAR.
Sassenheim, 6 Februari 1903.
"SiV Verradende Lage Piijzeu.
alle: stoffen zijn per el verkrijgbaar.
FILIALEN: AMSTERDAM, Nieuwendyk 22.), Ie Ét.
ilaarlem, Koningstraat 4, den 53 a ag, Plein 12a, le Ét
BREDA, Groote Maikt 23. 16J4 60
groningen, A Koikhof 41.
Gedurende de Opruiming vervalt alle korting.
De Administratie van het „Leidsch
Dagblad'' belast zich niet het plaatsen
van Advertentiën in alle Bladen.
Goedkoopste en gerieflijkste Reisgelegenheid,
Van LEIDEfi naar iste 1(1.
OEGSTG liifiST 85 Gents.
sassen h eim 25
lisse. hilleuo.m, ren vei-1 roek.
heemstede ol KftARLECfl 30
'Jde KI.
12) Cent.
221
25
Cougxni doekje*. verkrijg tiaar ge«te2«l bij de Goederen-
Ageatew geven voor kot;lc RHionleci rot '.►«•«•paring. »e?« 2#
lUestek No. 13). Het
uitvoeren van verschil
lende werken aan Ge
meentegebouwen.
(In perceelen).
Het bostek ligt ter Inzage en o.er-
Dame op het Bureau van Gemeentewer
ken op eiken werk rag de besteding
voorafgaande van morgens 9 tot
'a middags 4 uien en Is aWaar per
stuk h f 0.60 verkrijgbaar zoolang
de voorraad strekt. 1168 31
Aanwijzing in 4oco zal worden
gehouden op Dinsdag, den llden
Februsn 1908, des voormiddags te
uren aanvangende by de Lakenhal.
Verdere inlichtingen verkrijgbaar
ter Bureau Gemeentewerken da^eiyka
tusschen elf en twaalf uren.
6920 40
A. BOAS, Kon. Chir. Pédicure,
Prinsengracht No. 1125, Amsterdam, zai n. e. Woensdag
zlJn geachte Abonués le Lelden bezoeken. 7298 10
Brieven uitsluitend aan bovenstaand adres.
Antiseptische en pijnlooze behandeling.
Lecranr voor Piano on Orgel.
Lange Mare 40.
5488 6
zeer zuinige Elrendittof voor
Vulkachels.
Droeg en gruisvrij
h I 1.35 par H.L.
VerkrUgOaar by 'HOS 12
U rechlsclie Vser 10. Telefoonn. 587,
DE
xx
rCmm
pi 2 a ro
S=c"
CÉ r
NEjgË
<M
r i
Gebruikt do kOYAL WJi>I»S0R, dloaaodo
grijze baron de naiuurlijko k lour on schoonheid
der Jeugd wedor leruggeefL Zij vaal den vul
dor hurou togen eo doe; de roof verdwi'non.
Zy is do LLNIGKIJ AAJillKltF>'J KLLER welke
bekroond Is. Ohvorwcclile ullkomsien,Steeds
bluolei-dei verkoop Oj <.e l)ac< ns ue woor
den ROYAL WINDSOW -.lachenbovijulizlclj
by do bupporo-Koukv oopere n heelo co
i.alvo llacona. l'.nlropói.^ó, msu' htu/fuan, Farg s.
Franco toezending o; nauvraag van bol fro*-
oeciuB, byzonJerhcd® en goiuigsch il.eu ov-
valUiiido. iy>l
VeiKidfiuUiii o.j üo .rma KNAAP A H. f
VAN HOORN 'Ip¥üljtr «reesi.aa ;ld Leiden.
Op Maandag; den 17den I
Februari 1908, des middags ie
halltwaalf uren, zijn bURGE-
MEEöTUR en WETHOUDERS der
gemeente Leiden, voornemens op het
Raadhuis aldaar, AAN TE BE
STEDEN:
0145 36
