omber
PIANINO'S.
GEBRS. STRAATSBURG.
Chr. Schooi v. M. I). L. 0. a/d. Stillen Rijn.
J. B. IMEIJHEN, h. o. s.
OPRUIMING,
P. A. SAROIily\
Buitenlanclsen Overzicht.
Vervolg Advertentiên.
S€a|sit@al
Uit de Rechtzaal.
Ingezonden.
Hypotheek
J. P. VERGOUWEN,
gesloien zijjna
zien
vlijt
Van af 1726 Januari zijn de nieuwe modellen 1908 te
op de Automobielen-Tentoonstelling in het Paleis voor Volks-
te Amsterdam.
Prijzen van af f 3650.met beroemde Humber-Carosserie.
Ondergeleekenden nemen gaarne orders aan voor deze Ten
toonstelling. De Agenten
Humber-Auto voor proefrijden beschikbaar aan onze Garage.
TELEPH00N LNTERC. 23a
Wandelstokken.
L. VALK, Firma PELTEN BURG,
het oogeüblik <Jc
rac
ial n
Rlarukko trekt
ïneeste aandacht.
Omtrent het n i e u w o b e w n d
kun hot volgeudo worden g-imltl:
Tc F«a w hot zeer onrustig. Do
lieten worden opgesLoten gehouden
wijk en durven zich niet orrooreii.
In den nacht vun 6 tlcz Iicblr.n de
Bjeuidus vun Ocassau te» u.w. van L'ez ecu
reglement opgesteld tot li ■raieuwing van
het mandaat van kalief Solum, die M«mlay
Hafid vertegenwoordigt.tot- uitbreiding
van do voorloopigc bevoegdheden van den
tHafidiaonschct: pasja Zer roenti to l'Yz
tot hel vormen vuu een vrijwillïgerstroep
om de citadel van Fez el Djodidte be
zetten.
I)o pasja van cli»! voorstad mod aile wa
penen, munitie en goederen van den Magli-
zen ter beschikking van den kalief van Aio. -
lay Hafid stellen, opdat do inwoners van
Fez zich allen zullen kunnen wapenen.
De beide gouverneurs van Fez cl Hjcdid
en Fe/, el Bah en de kalief van Moclay
Hafid hebben dit reglement aangenomen.
Zoo organiseert zich dus het nieuwe be-
iwind, terwijl de stuiptrekkingen van het
oude onderdrukt worden. Men had eerst
Abdcl Raman als adjunct-pasja van Fe/, in
zijn ambt gelalen. Doch in den avond van
6 Januari, nadat, een kompiot tot herstel
ran heb gezag van Abdcl Aziz in de hoofd
stad mislukt was, werd dc man afgezet
door een rechtbank, gevormd uit kaïds en
nokariems der wijken.
Om aan middelen to komen voor den
„heiligen oorlog" werden nieuwe belastin
gen uitgeschreven. Er werden grooto be-
dragca gegeven, maar de schatlkistbewaar-
Acr heeft er geen cent van gezien. Het
werd gebruikt om het volksfeest van Aid
ll ICc-bir waardig te vieren.
Den Gden kwam lo Fez een boodschapper
znet. een chèqu© van 20,000 doero's van den
Maghzen en bestemd voor een aanzienlijk
koopman en verschillende andere schuld-
cischers van den Maghzen.
Maar de kaïd Zerroeati, de ziel van deo
xnpstand, ontbood den bankier en beval hem
het bedrag der chèqu© over te geven. Men
zal daarmede nu de wijk wachters betalen
De proclamatie, waarbij Moelai Hafid
tot sultan werd uitgeroepen, is letterlijk
gekopieerd van de akte, waarbij Moelai
Msmaël in do 17de eeuw tot sultan werd ge
proclameerd. Bij heb opstellen der akfco
beging een aanhanger van Abdel Aziz do
.slimheid, zo zoo tc rcdigecrcD, dat ze on
wettig was- Doch dc list word ontdekt en
de geleerde Meni Sanhaji doodgeranseld
en getrapt.
In den namiddag van 7 Januari belegden
de kaliefen van de verschillende wijken
raad en besloten de kanonnen der citadel
len op dc bolwerken tc doen plaatsen.
Wachtposten werden uitgezet als bij een
beleg en orders gegeven aJle brieven uit
Ba bat of T anger to onderschoppen.
Moelai Hafid bevond zich op 8 dezer te
Tazarefc.
Omtrent het gevecht, waarover reeds
iets werd gemeld, komen nog do volgende
bijzonderheden:
Do Fransehen hebben bij Sefctat raak
geslagen 150 Moorcn gedood en 300 ge-
iwond. Zelf hadden zij een twintigtal gewon
den. Generaal d'A made schrijft het gun
stige resultaat van een marsch van 25 uren
over 75 K.M. afstands en het daarop ge
volgde gevecht van tieu uren aaneen, toe
aan do bewonderenswaardige eigenschap
pen der troepen, welke door generaal Dru-
do geoefend waren.
Een garucht is uitgestrooid, dat Fransche
troepen aan land gezet zullen wonden, wan
neer ook to Tanger Moelai Hafid wordt
geproclameerden dat dan 20,000 man van
Oedsjda naar Fez (13 K.M.) zullen optrek
ken.
Dit gerucht zal wel alleen moeten dienen
om de bevolking tam tc houden.
De Franscho regeering heeft uitstel we
ten tc verkrijgen van de behandeling der
.1 t e r p c 11 a t i c-J a u r s tot. 24 de
er. Die kwam te ongelegen.
wordt rechtstreeks (dus niet door
cen tusschenpersoon) aangeboden,
ztuulcr levensverzekering, mits so-
lido gevallen.
Geheimhouding verzekerd.
Brieven aan bet Bureel van dit
Blad onder No. 53S4. 9
"Kaar do Tribune" uit Tanger verneemt,
zijn er kameelcn <_n paarden uitgezonden
om kaidMaoleuD, die aan dysenterie
lijdt, le Tanger to brengen
De vijf voorstandsters vun v r o u-
w e q k i e s r c c b t, die gisterochtend tc
Londen werden in hechtenis genomen,
zijn voor de politierechtbank verschenen,
waar haar werd opgelegd waarborgen tc
gevendat zij zich voeder behoorlijk zouden
g.xlrageu ui' drie weken gevang udsstraf te
ndergoau. Zij kozen het laatste.
He» raadslid n Bath heeft een voor-
lel gedaan, dat \an gro t ic.schh. id ge
tuigt. Hij stelt n.l. voor de grootc tropee
van ie den Boer c' no o r I o g doorclc Eri-
g< I se hen buitgemaakte wapenen, die in do
hal \an liet. raadhuis aldaar is aang.bracht,
te vorwijdcfëii. Wij heeten, zegt bij, een
christelijk eu humaan v-olk en nu de Boeren
onder onze vlag leven en onze landgenoo-
fccu zijn geworden, dient, deze over winnings-
trope© tc worden verwijderd.
Hr doen v erschülendo Ik*richten do ronde
over reizen en bezoeken van den
k o n i ng en dc koningin van Eng ;-
1 a o (1.
L'it Londen wordt a...: den Matin" be
richt,, dat zij op 29 Februari uit Londen
zullen vertrekken voor een kruistocht door
de Middcllandschc Zee en bij die gelegen
heid een bezoek zullen brengen aan het
Povtugcescue Hof.
Van andere zijf'e heet het, dat den 2-lstcn
Februari Eduard en Alexandra tc Parijs
komen, waar zij eenige dagen blijven.
aankomst te Christian ia schijnt op 10
Februari vastgesteld. Dc Koning en dc
Koningin zouden op Voxenkollen intrek
nemen.
D r. Lucger, de bekende anti-semietï-
scho burgemeester van W'ecnen,
is weder ernstig ongesteld. Zijn toestand
13 nog niet gevaarlijk, maar wekt toch
groote bezorgdheid bij zijn vrienden en
aanhangers.
In den nacht van Donderdag op Vrijdag
is te SaJzburg, ten gevolge van hartver
lamming, de g r o o t-h c r t o g van Tos
cane overleden. Groot-hertog Ferdinand
IV werd 10 Juni 1835 te Florence geboren,
hij volgde in 1S59 zijn vader, Leopold II,
op; zijn oudste dochter is de gewezen ge
malin van koning Friedrieh August van
Saksen, daarna gravin Montigrioso en
"thans de echtgenoot» van den pianist En
rico Tosolli.
In verband met de geruchten over een
aanstaand bezoek van den Tsaar aan
Homo, meldt men uit Rome aan cle „Po-
ütïscho G'orrespondenz'dat daar -an der
gelijke plannen van den Tsaar niets be
kend is.
Donderdag j.l. opende koning Gustaaf
den Zweedse lie n Rijksdag met een
troonrede, waarin krij het groote verlies
schetste, dat. do koninklijke familie cn het
land hadden geleden door het overlijden
van zijn vader en dc belofte aflegde dc
bevordering van de welvaart van het Rijk
als zijn levenstaak te zullen beschouwen.
Ten opzichte van de wetsontwerpen, die
bij clc Kamer in behandeling zullen komen,
deelde bij mede, dat het door den vorige»
Rijksdag goedgekeurde kiesreohtsontwerp
bij den tegenwoordigen zal worden inge
diend ter definitieve aanneming. Een ont
werp over het stemrecht voor vrou cn ech
ter zal den Rijksdag in de tegenwoordige
zitting niet bereiken. Ontwerpen tot rege
ling van de betrekkingen tusschen arbeid-
gevers en arbcidnemers en omtrent do ver
dediging zullen in afzonderlijke commis
sion besproken worden.
Na voorlezing van dc troonrede diende
de Regeering de voorloop ige begrooting in,
sluitende met een bedrag van 216,707,000
kr. Verder werden twee nieuwe belasting-
ontwerpen ingediend. In het eene wordt
een verhooging van de sui- rbelasting
voorgesteld met 3 oere per K.G., maar te
gelijkertijd het recht op beetwortelsuiker
van 11 3/-1 op 10 oer© en van geraffineerde
suiker van 17 op 14 oere gebracht. De op
brengst van d© voorgestelde verhooging
wordt garaamd op 3.100,000 kr Het tweedo
ontwerp betreft liet zegelrecht b'j over
dracht vau actiën cn obligaties.
De leger uitgaven worden geraamd op
58,635,600 kr., dus 905,400 kr. hoogcr dan
in het vorige jaar, en de kosten van de
marine op 26,751,900 kr. Wijders wordt een
leening voorgesteld tot een bedrag van
14,820,000 kr.
Volgens den correspond.nt v.m d_> „New-
York Herald" te Shanghai, is men iu
China beweesd, dat in dc kwesties, die cr
nog tussclièn Japan en China han
gen, Japan krasser zal gaan optreden, nu
de militaire partij te Tokio de bovenhand
heeft.
Dezelfde correspondent weet te vertel
len, dat, volgens betrouwbare berichten,
de Japanners op do Pescadores uitgebrei
de verdedigingswerken aanleggen. In den
laatsten tijd hebben zij cr vele zwaro ka
nonnen opgesteld.
De ,,C 1 u b International de
Bienfaisanctï" te Amsterdam.
Aan dc hand va» het gisteren vermelde
proces-verbaal deelde de heer Batelt nog een
en ander mede van zijn kennismaking en
zijn indrukken. Het wac in Juni 1905, dat
hij Lfiet collega zich voor het eerst aan het
gebouw aanmeldde. D© portier liet hem
binnen. Roussecuw stelde zich aan hem voor"
ais het hoofd van. dc zaak cn stcLde hem cok
Henry en Politzer voor. Men liet hu» 't kan
toor, dc boeken zien cn dc leeszaal. Maar
de speelzaal... Ja, daar waren nu leden in;
dat ging niet; men zou er in de bestuurs
vergadering over spreken. Den volgenden
dag kwamen onze politiemannen weer en
vonden daar Gulinon. Het bezwaar scheen
opgeheven. Men liet d© heeren bovenin
de speelzaal. Zij zagen daar de tafel over
dekt cn d© roulette in een kist. Gespeeld
werd er niet. Maar zou men het spel niet
eens mogen zien? Wel zeker, Politzer wees
hoe het ging en Piraud leidde het perso
neel.
Een dag of wat later kwam Rousseeuw
op het politieburccr den heeren twee toe
gangskaarten aanbieden als honoraire le
den, vertegenwoordigende den officier van
justitie. Do officier maakte geen bezwaar
dat zij die kaarten aannamen en daarop
ontving dc heer Batelt den brief met hun
officieel© benoeming, in dato 24 Juni.
Dc heeren maakten cr een keer of tien
gebruik van. Zij zagen in de speelzaal dar
mes-en heeren, vreemdelingen, veelal de
zelfde personen, aa_: dc roulette. Eens had
Thornton do bank, eens ook Jacobs, dc
Dortmunder, die als getuige had zullen
verschijnen, maar die zonder to zijn ge
hoord maar weer naar zijn Heimat terug
keerde.
Wat betreft giften, zag dc heer Batelt
ééiis iemand een 5-frankstuk geven voor
het personeel, hetwelk in een kistje werd
geworpen. In dc zaal waar het automati
sche orgel stond, zag aij maar weinigen.
Zag er ook geen gebruik van maken en ook
geen ander werk van liefdadigheid in die-
zaal. Wel woonde hij bij, dat bedoelingen
geschiedden aan Nederlanders en zijn colle
ga dat behoeftige vreemdelingen aan reis
kosten werden geholpen.
Wat betreft het spel deelde hij verder
mede, dat het daarbij steeds doodstil toe
ging; sommigen gingen ijverig be rade met
een systeem, maakten berekeningen. Zoo
deed ook een dame, en zij kwam zich bij de
politie beklagen dat het spel te gauw ging;
t© Monte-G'arlo zeide ze, worden de balle
tjes gewogen. Hier waren'ze t© klein, te
licht bevonden?
Van den toegang van personen weet ge
tuige t© zeggen, dat eens een heer uit In-
die geweigerd werd, als zijnd© Nederlander.
Na de eerst© huiszoeking gebeurde het
eens, dat twee personen wareh binnengela
ten zonder kaarten. Van toen af werd het
verboon daarvan stipt geeischt. Althans
indien iemand di© niet bij zich had, het
register geconsulteerd alvorens hem toe te
laten. Ook was er bij den ingang steeds
een presentielijst.
Niet volstrekt kwamen allen, die het
lokaal bezochten, daar steeds om te. spe
len^ getuige zag er wel, die in een ander
lokaal iets consumeerden, of van couran
ten- on andere lectuur gebruik maakten.
Wat de inspecteur Pateer, ter toelich
ting of als bijzonderheden bij het proces
verbaal aangaande zijn bezoeken in het
Vereenigingsgebouw mededeelde, kwam
vrijwel ract het resumé van zijn cbef-vcor-
ganger overeen
Alleen vindt, naar aanleiding van in de
boeken gevonden uameu van personen, aan
wie geld en voorschot was gegeven, Polit
zer nog eens gelegenheid om te verzekeren,
dat d© speelclub en de" Club dc Bienfai-
sance afzonderlijke liohamen waren.
„Maar u hielp toch aan geld als iemand
alles verspeeld bad," merkte de off. op.
,,Dat wil Keggen," antwoordde bekl.,
,,niet als voorschot om verder te spelen,
alleen wanneer iemand mij Bympathick
.was, hieJp ik hem aan reisgeld om weer
naar huis te gaan. Zoo hielp ik ook
iemand, die in zijn hotel ziclk geweest was,
zelfs aan 1200 gld."
D© inspecteur Pateer kon, naar hetgeen
hij wist van de conditio van dc bankhou
ders en hun lot ic-ts wat hij wist van
den heer Ronsse&ur Jr. ook nader met
betrekking tot dc „Bienfaisancc", mede-
deelcn, dat eerst later, indien iemand
zich aanmeldde om hulp, onderzocht werd
of hij die werkelijk behoefde ©n waard was.
Inden aanvang werd zoo maar aan ieder
een gegeven bijv. 6 gld.
„Maar," merkte de verdediger mr. Van
Gigii op, „hierbij moet» men een eenvoudi
ge gift onderscheiden vaji ruimere hulp,
m.a.w. „aumön©" van „oharité."
„Tocli," werpt het 0. M. tegen, „is
5 gulden voorafgegaan onderzoek waard
andere werkt men do bedelarij in de
hand."
„Voor 5 gld- doen we allemaal zoo," ant
woordde mr. Van Gigh.
Bekl. Politzer wordt hierna gelegenheid
gegeven haarfijn te vertellen hoe roulette
gespeeld wordt.
„En u noemt dat geen hazard?" vraagt
president Van I mho ff bedenkelijk.
En bekl. antwoordt met klom van over
tuiging, dat iemand, die 50 franken
daags vraagt, ten slotte wint, staat zoo
vast als de president daar o»p zijn stoel
zit."
Do ambtenaar van het O. M. doet bekl.
gevoelen, dat hij van Lissabon hierheen, is
gekomen om zijn systeem too to passen.
„Pardon", antwoordt bekl. „om
mijn vrouw op raad van den dokter naar
Holland te laten gaan voor een kuur in
Scheven in gen. N'iet om mijn systeem
Hierna kwamen dc getuigen a décharge
aan het woord.
Een koopman uit Kreuznaeh, zekere heer
Reul, wiens naam ook voorkomt onder de
rekening en verantwoording van de Club
over 1905/1906 als lid der Commissie van
Onderzoek, voelde zich tot Amsterdam,
met. zooveel bezienswaardigheden, aange
trokken
PI ij had gehoord van de CIuTÜ, meldde
zich aan en werd na informatie van dc fir
ma Wijsmuller, als lid aangenomen. Vol
strekt niet werd hij lid met het oog op de.
rouGlte. Hij verzekerde ook dat het toe
zicht op het lidmaatschap zoo stipt cn zoo
streng was als hij nog nergens had waarge
nomen. Tijdens zijn lidmaatschap kwam hij
meermalen in liet gebouw, maar den laatsten
keer met diep leedwezen, wijl een stem
uit de zoal: hij geld verloren had ,,de
politie ons toen opbracht en tot don vol
genden morgen vasthield
De volgend© getuige, een Franschman,
verklaart ook al dat hij op raad van zijn
dokter hierheen gekomen was. Hij hoorde
van de Club van vreemdelingen en meTdde
zich toen aan. Hjj vond er zijn landslui.
Gespeeld wordt in het buitenland in alle
clubs, maar hem was het, daar hij voor zijn.
gezondheid gekomen was, volstrekt niet in
de eerste plaats te doen geweest om het spel.
Hij kwam in d© club en zette zoo nu en
dan een 20-franks-stuk in bij de roulette,
maar deed ook g arne nicdc aan biljart
en andere spelen. Overigens laat hij zicb
vrij gunstig uit over den geest tot welda
digheid, die in do club hcerschte.
Een volgend© getuige, een tolk uit het
Victoria-Hotel vertelt hoe vaak hij daar
door cr .emdelingi"< werd aangezocht om
hen aan een club te helpen. Een Ameri
kaan bood hem eens 10 dollars, indien hij
be;li in de Club d© Bienfaisancc kon bin
nenbrengen. Allo moeite di© hij deod, was
vergeefsch, ra its er 4 dagen zouden zijn
gemoeid niet informatie. Dezelfde „pech"
had hij met ee.i anderen vreemdeling, di©
bijzonder veel lust in spelen had, maar het
lukt© alweer niet bij d© Club, zoodat ge
tuige deD speelzieken gast ten laatst© darf
maar bracht in de Academie d© Billard.
Een tolk van het Palais Royal verklaar
de als blijk hoe streng in het Clubgebouw
op den toegang werd gelet dat twee
vreemdelingen, die lid wilden worden,
maar zich niet konden legitimeercn, erg
boos werden dat „voor al hun geld" hun
nog geen toegang werd verleend.
Hij wist dan ook en het was bij det
hotelhouders bekend dat men de moeite
kon sparen een vreemdeling zonder meer,
zoo maar in dce CluD te brengen. In
lijken geest verklaarde een portier van het
hotel d© PEurope.
D© heer Wubbe, directeur van do firma»
Wijsmuller en Co., geeft in tal van bijzon
derheden en voorbeelden den indruk, dat
het bestuur van het informatiebureau een
druk gebruik maakt© ten opzicht© van
vreemdelingen en dikwijls zelfs niet berust int
een eerst© informatie en een enkele maaP
ook wel telegrafsich liet informeeren.
Hierna werd d© zitting geschorst.
Maandag e.k voortzetting.
Alsdan laatste getuigenverhoor, slotveFd
hoor van beklaagden, waarna nog requis£J
toir. Woensdag zullen d© pleidooien wor/.
den gehouden.
Het overwegongoluk te
Hilversum.
Do wissel wachter der H. IJ. S.-M., aac(
wien het te Hilversum plaats gehad hete
bend ongeluk op den spoorweg geweten*
wordt., doordat hij niet intijds de slag-1
hoornen had gesloten, zal op 28 January
a.s. voor de rechtbank te Amsterdam fce^
recht staan .wegens
dood door schuld.
het veroorzaken vaW
D© Amsterdamsche Rechtbank veroor*;
deeld© gisteren, den man, die in den avonct
van 27 October jl. op den Middenweg (Wa*
tergraafsmcer een bejaarden man had aan-*
gerand, bot bloedens too had geslagen er?
van zijn ketting had beroofd, tot 4 jaa*
gevangenisstraf. Zijn medebeklaagde werc^'
vrijgesproken.
Een man, di© muziekinstruir.enten, wel<
kc hij in huurkoop had, had verduisterd}
werd veroordeeld tot twee maanden gevart^
genisstraf. j
Rij wiel dieven beliepen van 6 tot
maanden gevangenisstraf.
Geacht© Redacteur f
Naar aanleiding van het geacht schrijvi
in uw blad van hocLn,' 1G Jan., door dr.
Th. van Wijk, is ondergetcekcnd© zoo vrij,
do fondsdactoren opmerkzaam te maken
do volgnummerkaarten, welke ij dc wachi
kamer der doctoren liggen. Deze zijn
enkel© te vies om a vn te nemen. Een ieder,
oud en jong, neemt deze kaarten in
handen, terwijl zij, om spoedig klaar
zijn, hun zwerende vingers, enz. al los mi
ken, met deze kaarten in d© hancl. Ook hi<
eischt de volksgezondheid, strenger toozi
Waarom neemt men geen geëmaïlleei
nommerplaatjes
Leiden, 16 JaD. 1908. Y.
op Huizen en Laniferijen
wordt bezorgd door 693 8
Nieuwe iiiju 28.
Wegens sterfgeval zullen
het Kantoor en de Maga-
zunen van de Firma
P. FOHTEIM 20MEM,
op Maandag a. s., 20
'Januas-i, 701 10
706 U
Leveren buitendien elk ander verlangd fabrikaat Automobielen
of Onderdeelen daarvan. 706 135
(eeHang in hef NOORBEBKDE). j
Atdccling A. Opleiding voor de Afdeellii£ B der;
School, voor d© 1st© kl- van Gymnasia, H. B.-Scholon,\
Kwc©fcscïi. v. Onderws. enz.
Al deeling; S3. 3 leerjaren ongeveer als le, en 3©
Kl. 61. B.-Scli. Ontwikkelend eind-Onder wijs als voorbe-,
reiding v. Maatschappelijk leven. Voorbereiding voor ver-J
schillende examens. Afzonderlijke Itandclsklassen. Kind-)
diploma. 695 S$
Woonhuis Noordeinde 40.
Zaal te huur voor Bruiloften, Partijen, enz*
tegen veel verminderde pryzen«^
Nieuwe Kijn 31. j
665 22
Pianino'g, welk.
6G9 201
Door inruiling Toorhanden: eenige gebruikte
roor lagen prl)s gelererd kunnen worden door
Brees tra at 109, over het Stadhuis-
GEMAKKELIJKE BETALINGSVOORWAARDEN.
