Kerstmisgebruiken en -bijgeloof. Opium-schuiven in Frankrijk. Kerstboom voor Iran kinderen in orde te maken. Dit wordt gewoonlijk gedaan in een kamer, die men voor de kinderen af sluit. Iets geheimzinnigs hangt over alles, iedereen in huis heeft in de week vóór Kerstmis zijn eigen geheimen. Het is erg aardig, do dag zelf gaat zeer langziaara voorbij en eindelijk breekt d© avond aan. Tegen zes uren is de spanning 't grootst, vader belt en de deur van de Kerstka- mcr wordt opengedaan; men ziet den boom in al zijn pracht voor zich staan. De kin deren worden toegelaten tot wat voor hen het paradijs schijnt te zijn. Zij vinden niet alleen den boom, schitterend van licht en versierselen, maar ook een tafel vol ge schenken, en zij snellen er haastig heen om te zien of hun hopen en wcnschcn verwe zenlijkt zijn geworden. In Zweden en Noorwegen spreekt men ,van het ,,Kriss Kringlc" een verbastering Van het Duitsche Christ Kindlein", zoo- als de Hollandsche kinderen zich St.-Nico- Jaas voorstellen. Men gelooft, dat h-t dooi* den schoorsteen komt met 'allerlei geschen ken voor goede kinderen en op don Kerst avond of eenigo avonden daarvóór, leert •men den kinderen onder den schoorsteen hun verlangens kenbaar te maken. 1 In Rusland is de Kerstboom zeer popu lair en een paar dagen vóór het Kerst feest gelijkt de groote bazaar te St.-Peters- burg op een dicht woud. Duizenden Kerst- boomen worden daar ieder jaar bijeen ge bracht ©ra door particulieren gekocht to worden. Er is geen huisgezin zoo arm in Rusland of de kinderen hebben er hun Kerstboom en indien deze om bijzondere redenen niet in huis kan zijn, dan vinden de kinderen dezen toch in dc school. In Rusland is liet genoegen van den Kerstboom niet beperkt tot één of twee avonden. De boom prijkt daar gedurende twee weken iederen avond in volle pracht cn icdcren dag is er feest, nu eens voor volwassenen en dan weder-voor do kinde ren. In dc 3tedcn is het gezicht van dezen schitterenden Kerstboom voor de kleinen een groot genot, maar liet prachtigst van -alles is het op do groote buitenplaatsen, waar men de boornen juist zoó versiert als of zij in een groot bosch stonden. Do dorpskinderen, die men alsdan noodigt, ver zamelen zich daarom heen, dol van pret om de geschenken cn lekkernijen in ontvangst te nemen, die hun van de prachtig verlichte takken togenstralen. In zuidelijk Europa maakt men niet zoo veel werk va-n het Kerstfeest. In Italia zien alleen do kinderen van Protestantsche Zondagsscholen een Kerstboom, en nemen hun ouders hen cp Kerstdag mede naar de kerk', om eon loflied aan to heffen voor Maria cn Haar kind. Op het familiefeest worden des avonds allerlei gebak en lekker nijen voor de jeugd opgedischt. Den volgenden dag is dc eigenlijke feestmaaltijd, waarvan do hoofdschotel be staat uit: kapoen, noten, vruchten en taart.. i In Frankrijk maken ouders en kinderen meer werk van Nieuwjaar dan van Kerst mis, maar in sommige seholen en weeshui zen heorschfc een aardig© Korstmisgcwoon- te, waarbij «venals in Italië door een was sen pop hot Christuskind wordt voorge steld. De krib mot het Christuskind is <i« voornaamste aantrekkelijkheid en d© be looning voor good gedrag is hot voorrecht om medo to mogen helpen aan hot in orde ibrengcu van do kribbe. Do rijk© kinderen zonderen allen wat af voor do arme kin- adertjes; het is de gewoonte om dezen ong©- lukkige-n misdcelden blcedcren, vruchten, of lekkernijen to govon. Zoodra do rij"ke kinderen hun Kerstgeschenken krijgen, zonderen zij al dadelijk wat af voor de ar men, terwijl reeds dagen van to voren voor dit doel manden gereed gezet zijn, Kerstfeest is voor de goheelo wereld het feest, dat het meesr omringd is door ge heimzinnigheid. Waarschijnlijk is dit blij ven hangen uit den heidenschen tijd, toon. het Midwintcr-fee§t gewijd was aan do Natuur in haar winterslaap, dio gelijk is aan den dood. Steeds korter'wordt de tijd, waarin de zon. den menschen vergunt-, haar gelaat te aanschouwen; steeds langer houdt do duisternis de aarde in haar maoht. Wie zal hier helpen? Als de 'nood op het hoogst is komt cr redding. Een geheimzinnige kracht dwingt de zon, de leveDsbroQ der wereld, haar weg geleide lijk weer te vorlengen, en door haar wel- dadigen invloed langzamerhand de aarde weer te maken tot een lusthof. Juist het geheimzinnige van die kracht trok de menschen aan, en welken naam zij haar mochten geven, zij bleef de weldoenster, die aan allen het leven teruggaf, dat dreig de te ontglippen. Geen wonder dat van oudsher het Kerst feest dan ook omringd is van geheimzin nige gewoonten en gebruiken, waaraan het bijgeloof geen gering aandeel heeft, al moeten wij ook rekening houden met de symboliek, die wij niet meer begrijpen, omdat zij zich in de oudheid verliest. In de stedcQ bespeurt men weinig meer Van de oude gebruiken. Daarvoor moet men op heb platteland komen, en wel het meest in landen, waar dc beschaving nog niet ver doorgedrongen is. 'De Russische boer, die zijn gebrek aan geloof aanvult* met een dubbele portie bij geloof, zoekt op Kerstavond naar de eer ste ster, die aan den hemel zal verschij nen. Dat is voor hem dezelfde ster, die de Wijzen uit het Oosten naar Bethlehem, voerde en wio haar het eerst ontdekt, gaat ccn zeer gelukkig jaar te gemoet. Aan den Kerstmaaltijd bij den Russi- schen boer prijkt midden op tafel een bos hooi cn stroo, als symbool van dc kribbe, waarin het Kind Jezus sliep. Vóór het eten trekt elk der aanzittenden een. stroohalm uit de bos en wie don lang- sten trekt, za-1 ook het langst leven. Gedurende het feest trekken de verlaten kinderen uit het dorp van huis tot huis, zingen liedjes cn krijgen aan elke deur ge schenken, waarvoor zij den gever met tarwe bestrooien, omdat dit hem rijkdojp zal brengen. In verschillende landen gelooft men, dat er in den nacht vóór Kerstmis wolven rondzwerven, die wijngaarden en akkers verwoesten, en ook menschen aanvallenj die geen onderkomen hebben. Een aardig gebruik heeft men in Oosten rijk. Daar laat men in vele huizen den geheelen nacht licht voor de ramen bran den, opdat het Kerstkindje bij zijn bezoek den weg zal kunnen vinden zonder ta struikelen. In Engeland gelooven duizenden, dat 't kraaien van den haan de macht heeft, booze geesten te verdrijvenen op vele boerenhoeven meent men vast en. stellig, dat het vee op Kerstavond kan spreken. Maar wee hem, die luistertdie hoort zeker iets, dat hem niet aanstaat. Zoo vertelt men van een knecht, die met dit bijgeloof spotte, en zich in den stal ver borg om te luisteren. En jawel, met het slaan van twaalven zcide het eene paard tot het andere: Vandaag over acht dagen zullen wij een zwaar werk to doen hebben 1" „Ja, do knecht van den. boer is zwaar, cn de weg naar het kerkhof is lang en steil," antwoordde het andere paard. De knecht stierf en werd precies een week later begraven. De zegcloclit van den grammofoon. Heb tijdschrift „Der Wplthandol", bij lage van de Dritsche „Export-revue'^ schrijft Verleden j'aar werden cloor de Vereenig- de Duitse i-Amerikaansche grammofoon - fabrieken 15 millioen platen en 200,000 mih liocn toestellen v -**aardigd. Do omzet be droeg 65 millioen mark. Met inbegrip van de kleinere bedrijven raamt men den totaal-omzet op 8.» millioen mark en net aantal werklieden, in di© fabrieken werk zaam, op 15,000. Om een denkbeeld f© geven, wat cr in deze industrie al zoo omgaat, moge dienen, diat na de eerste opvoeringen van „Die lustige Wittwe", in ^én week te Londen 10,000 platen met de voornaamsto aria's uit die operette verlangd en geleverd wer den. Voor de opname trekken de zangers en zangeressen groote honoraria; Cfasuro voor een enkele opname zelfs 20,000 mark De zaak Ullmo in Frankrijk heeft weet eens de aandacht gevestigd op het feit, dat in dit land do ondeugd van het opium schuiven, waartegen in China zelf den laatsten tijd zoo krachtig maatregelen werden genomen, zooveel meer verbreid is dan men wel zou denken. En ook, dat het lang niet de onderste lagen der bevolking zijn, die er zich, tot verdooving van nun maatschappelijke ellende, aan overgeven. Delphi Fabrico, in zijn jongsten romanj „L'Opium a Paris", en de oud-zeeofficier Diraison, in zijn „Les Maritimes", heb ben korfc geleden aangetoond "koe vooral in de Fransche havensteden de opium-plaag welig tiert. Fransche marine-officieren en matrozen hebben die gewoonte uit Indo- China meegebracht. Officieren geven er zich niet minder aan over dan matrozen en ambtenaren; in Toulon en Bresfc be staan er opium-holen voor rijken zoowel als voor de mindergegoeden. Diraison gaat in zijn genoemd wrk zelfs zoover met te beweren, dat er van do Fransche marine officieren niet minder dan een vierde opium schuift! In „L'Opium a Paris" geeft Fabrico de beschrijving van een twaalftal opium-holen in verschillende deelen der stad. Aan een dezer beschrijvingen, waarin tevens het opium-proces wordt geschilderd, is het volgende ontleend: Het opiumhol in kwestie wordt gehouden in de nabijheid van een der groot© avenues door- een zekere madame Léa, die vroeger een gelijk zaakje te Toulon had, doch om de concurrentie zich Daar Parijs verplaats te. Zij heeft daar achter een „bar" een klein kamertje gehuurd. Wie opium wenscht te schuiven geeft den barman eeü toeken en deelt hem mede, dat hij „madam© Léa' wil spreken. De barman trekt eon gordijn weg en daarachter gaat een trap naar boven. In een klein$ voorkamer zit Léa te midden van Oosterscbe tapijten eü Voorwerpe-nJapansch© kakomonas Han gen aan den wand; allerlei Chineescho snuisterijen staan op de tafel. Do muren, zijn met Chineesch© matten bedekt en een zelfde soort matten ligt ook op den grond om den stap der binnenkomenden t9 ver- dooven. Madam© Léa zit hier om onbeken den gasten te verhinderen het opiumhol te betreden. Stamgasten en behoorlijk aanbevolen Vreemdelingen worden naar een tweedo vertrek gebracht, dat nagenoeg hermetisch afgesloten is. All© opiumholen zijn op deze wijze ingericht; geen frissche lucht en ook geen gedruisch van buiten mag er binnen dringen. Bovendien zijn vensters en deuren met zware tapijten behangen, dio niets doorla ten. Is men het opium-verti binnen, dan ziet men de lookers op Oostersche rustbedden liggen. Naast hen staat een -bra-idendo lam©, waarmede do rooker zijn. opium toebereidt. Men weet, dat opium in het geheel niet op tabak gelijkt. Er is geen sprake van gedroogde bladeren, maaf van dik, kleverig sap, waarvan men een wéinig in de hand neemt, dat tot een pil gedraaid en dan in de pijp gebracht «u aar gestoken wordl Het klaar-maken van deze pil neemt meer i'jd in beslag dan het rocken zelf, want na tien of twaalf trek ken is het pijpje opgerookt. Weldra begint de rocker een tweede pijp cn gewoonlijk blijft het niet onder de twintig pijpon. Fanatiek© rookers brengen het zelfs tot honderd en meer pijpen. Na vijf of zes pij pen voelt men gewoonlijk den indruk van de opium. Do looker wordt vriendelijk en minzaam gestemd. Over zijn wezen ligt een glans van genot gespreid; hij gevoelt zich gelukkig en zonder zorg. Doch daarna komt de reactie, de afmat-

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1907 | | pagina 14