UPTÓÏS
STAAL-INDUSTRIE
DE GRACIEUS
Voordeel
BESïE der Wereld.
Grootste omzet der wereld.
W. J. CKEYOllTÖ.N',
A. (J. HOOIJER,
No. H637.
LEIDSCH DAGBLAD. ZATERDAG 9 NOVEMBER. - DERDE BLAD.
Anno 11)07.
PERSOVERZICHT.
Atom verkrijgbaar. 3698 90
NIATTH. DE BRUYN,
Geen Nieten. 3°|0 TIJDGEES PLOTEN. Geen Nieten.
Per 50 stnks f 0.87
Oude Vest 11 bid Turfmarkt
QrornS boring
Nieuwste Herfst- enN^intermodes.
(Geïllustreerde Aglaja).
3^° Het tweede Extra-Kindernummer is bij No. 22 aan
alle Abonnées gratis aangeboden.
De troonopvolging is het onder
werp, door ,m r. S van Houten be
handeld in zijn jongsten „Staatïun-
digonBric f".
De se. rijver herinnert aan een artikel
van hem in „Vragen dos T ij d a" van
1887. Toen was zijn conclusie do volgende:
.,Of ccn President als algemeen Staat*
opperhoofd aan heb gezag evenveel waar
digheid naar buiten zon geven als een Ko
ning of Koningin, 1° een a priori niet te
beslissen vraag. Een telg van een Konink
lijk Huis heeft als zoodanig veel voor,
maar de mannen, die door het volk of de
Btaten-Generaal waardig geacht worden do-
z hoogo betrekking te bekleeden, hebben
allicht persoonlijlke hoe-danigheden voor bij
degenen, die ze alleen krachtens erfrecht
innemen. Bovendien zou een gekozen Pre
sident uit den aard der zaak zijn hooge
waardigheid bekleeden op een daarvoor
geschikten leeftijd, wat het monarchaal
stelsel geenszins waarborgt."
Nu door de Kroon een GroncTwetsherzie-
aanhangig gemaakt wordt, die de
samenstelling der Statcn-Generaal raakt,
rchrijft mr. Van Houten, schijnt het mij
wcó.eitkecrig de plicht der Statcn-Generaal,
de Kr t© wijzen op de grooterc noodza
kelijkheid, om de regeling van de beklee-
ding der hoogste waardigheid in geval van
kinderloos overlijden der Koningin in na
dere overweging te nemen, bepaaldelijk de
vraag:
Of niet de noodige veranderingen in do
Grondwet moeten worden gemaakt, om do
uitoefening van erfopvolgingsaanspraken
van vreemdelingen bij kinderloos overlijden
der Koningin afhankelijk te stellen van
goedkeuring der Staten-Gen or a al, in dubbe
len getale bijeen te roepen, cn aan deze
ook de bevoegdheid toe te kennen om als
dan èn over don staatsvorm èn over de
keuze van een President of Stadhouder te
besluiten naar gelang het staatsbelaog
hun alsdan zal schijnen te eischen.
Do omstandigheden komen schrijver
daarvoor thans gunstig voor. Vooreerst
staan onmiddellijk naast do KoniDgin
twee personen, aan wie het volk zeer zeker
liever de hoogste waardigheid zou opdragen
dan aan onbekende Duitscho vorsten of
vorstinnen, en wiex optreden krachtens
keuze een geleidelijken overgang zou vor
men tot een toestand als iu Frankrijk of
in Zwitserland.
Het ligt in den aard der zaak, dat in do
zen krachtige en algemeene aandrang van
het volk en zijn vertegenwoordigers moet
uitgaan. Kunnen de geroepen verwan tem
zich vleien met do gedachte, dat liet No-
derlandsche volk met den door de Grond
wet, onder geheel andere omstandigheden,
geschapen toestand tevreden is en de toe
komst zonder bezorgdheid t© gemoet ziet,
dan is het duidelijk, dat do Koningin
moeilijk net initiatief kan nemen, om uit
zichten, waaraan Haar familieleden mis
schien hechten, tj niét te doen of zelfs
maar te verzwakken. Het is echter ook best
mogelijk, dat dezen er niet eens aan hech
ten, inzo iderheid als het geldelijk belang
wordt gcécarteerd. Is heft voor het Nedcr-
landsclie volk niet aangenaam c i vreemde
als Koning of Koningin to krijgen, het is
ook niet benijdenswaardig als vreemdeling
in zijn midden, in eeu atmosfeer van wan
trouwen, quasi het hoogste gezag te komen
uitoefenen en daarvoor vermoedelijk een
eigen aangenamer»-kring en werkkring vaar
wel te zeggen.
Naar schrijvers oordeel is een verandering,
in den geest als boven geformuleerd, reeds
nu in het nationaal belang noodig en
wondt zij met den dag meer noodig.
Thans behoort geen Grondwetsherziening
meer aan do orde to worden gesteld, waar
in do natie niet in do gelegenheid wordt
gesteld, zich er-over uit te spreken. Mr.
Van Houten herhaalt ten slotte wat hij in
1887 schreef
„De troon rust hier volgens de procla
matie van 6 December 1813, naar het onver
dacht getuigenis van Willem I, op de alge
meene, uitgedrukte begeerte des volks. Deze
rechtsgrond houdt op, zoodra net volk van
1887 of later van een algemeene begeerte
doet blijken, om den In 1813 in het leven
geroepen toestand to wijzigen.
Aan het volik van 1813 kan onmogelijk
het recht toegokend worden, om liet volk
van 1887 of later in onoplosbare moeilijkhe
den te brengen... Bovendien gQldt het hier
een zaak, waaromtrent het volk zich in
1813 niet heeft verklaard. Het is niet te
loochenen, dat het vollk, in zijn algemeen
heid, do vestiging van het koningschap in
181314 heeft t-oegejuioht, maar het is te
vens onmogelijk te bewereD, dat er destijds
door het volk een beslissing over de tegen
woordig aan de orde zijndo vraagpunten
genomen is. De goedkeuring der constitutie
door do notabelen, dio Willem I zelf koos,
was oen komedievertooning. Onze geheele
tegenwoordige Staatsvorm is uit de behoef
ten van den tijd geboren; de behoeften van
denvtijd, door het volk stilzwijgend erkend,
vormen hier te lande do diepste bron van
alle gezag, ook van het Koningschap.
Strong legitieme aanspraken kunnen in
orrs land niet bestaan. Wie dergelijke aan
spraken erkent, moet krachtens zijn begin
sel don legitiemon gerechtigde tot den troon
van Filips II huldigen. Geen Oranje kan
het woord van dc akte van afzwering van
1581 verloochenen, dat de vorst is voor het
volk, niet omgekeerd, en dat mitsdien ook
het voortbestaan van het Koningschap van
do behoefto des volks afhangt."
„Do Nederlander" zegt., dat niet
alleen het. karakter der E o r st
Kanior, maar ook dat der Staten
verkiezingen door het Regeerings-
voorstcl wijziging zou ondergaan.
Tot dusver sprak bij de provinciale
stembus wel is waar do politiek een woord
mee, in latere jaren zelfs een krachtig
woord, maar het was steeds afgeleid o of
tweede-hands-politiek: de politieke tegen
stellingen, zooals deze zich bij do Kamer
verkiezingen hadden gevormd en afgetee-
kend, vertoonden hun spoor ook bij de
gewestelijke fceuzen.
Men zou het ook aldus kunpen uitdruk
ken; de politiek beheerschtc de provinciale
stembus, maar do provinciale stembus be-
heerschte do politiek niet.
Nooit kan hij de Statenverkiezingen een
nieuwe „cry" ontstaan; een iiii'uw shibbo
leth de partijinóeeling beïnvloeden; of ook,
op het oude shibboleth, een «uitslag worden
verkregen van zoodanige draagwijdte, dal
bijvoorbeeld een kabinet er zich door tot
aftreden gedrongen gevoelde.
Doch, zoo zegt het blad verder, nu don-
ko men zich het geval, dat de Eerste Ka
mer ontbonden wordt op een concreet
conflict met» de Kegeering, cn dat met die
ontbinding een van rechtswege ontbonden
worden der Provinciale Staten gepaard
gaat.
De Sfatènkiezers zijn dan geroepen om
over dat conflict uitspraak to doen. Ver
kiezingen, onder zulke omstandigheden ge
houden, ondervinden niet slechts den in
vloed der politieke tegenstellingen zij ma
ken zelfs politieke tegenstellingen. Zij be-
hecrschen do politieke, constellatie in hoog
ste instantie. Zij zullen, wanneer het con
flict er een is, dat de partijen doorsnijdt,
een (al dan niet tijdelijke) hergroepeering
der politiek© fracties in het leven kunnen
roepen. Zij zullen en vooral dit is van
groot lvelang, zoo ze ongunstig voor de
Regeering ofloopen, in bijna allo omstan
digheden het 6ein wezen tot aftreden van
het Kabinet, hetwelk zich door een recht-
shreeksche kiezers-uitspraak getroffen
ziet.
Langs dien weg zal het politieke leven
nog onzekerder worden dan het nu reeds
is. Naast d© Karaerverki^zingon komen als
onderbrekende factor©® do Statenverkie
zingen. En het instituut der Eerste Ka
mer, welks roeping was te zijn waarborg
van continuïteit, schild tegen één-dags
leuzen, zal door deze nieuwo praktijk ecu
kan3 te meer worden voor do kiezers, om
zich op korten tormijn rechtstreeks te doen
gelden.
Vooral behoort hierbij in het oog gehou
don, dat ook al zullen öntbindingsvnr-
kiezingen voor do Staten tot do uitzonde
ringen behooren wanneer éénmaal
Sta.t©n stembus aldus in het tecken van de
hoogste politiek heeft gestaan, dit feit oo'
bij volgend© gowestclijko verkiezingen on
vermijdelijk zijn invloed zal blijven oefe
nen. De Statenverkiezingen zullen in poli-
tieken zin op „hooger" plan worden ge
bracht, en do ontwikkelingsgang der Twee
de-Kamerverkiezingen in het verleden
staat borg voor wat de toekomst dan zal
brengoneen nederlaag van het Kabinet
bij de provincialo stembus zal het niet
kunnen overleven, zonder zich in deoogen
van vriend en vijand als stoelvaat" te
com prom i tteeren
Ziedaar dan hot voordcel van den ver
lengden zittingsduur der Tweede Kamer
volkomen ongedaan gemaakt
Bovendien ovcrwege men hierbij de waar
schijnlijkheid, dat de ontbinding van Eer-
sto Kamer en Prov. Staten in betrekkelij-
ken zin geen uitzondering zal blijven. Tel
kenmale, wanneer er een ietwat, ernstig
conflict ontstaat tusschen Regeering cn
^Eerste Kamer, zal, vooral wanneer do al
gemeen-politieke richting dier Kamer mei
die van het Kabinet verschilt, door de mi
nistericclo partijgangers in het land mol
nadruk op ontbinding worden aangedroD-
geD. De laatste uitspraak der kiezers was
vóór dc heerschcndc Regeeringspartij. Wel
ke reden zou er dan bestaan, voor een te
genwerkend votum der Eerste Kamer uit
den weg to gaan! Dc valbijl ligt immers
gereed. Voor het onderstellen der moge
lijkheid, dat do Eerst© Kamer in objectie
ven zin gelijk kan hebben, of zelfs, dat zij
door objectieve beweegredenen kan geleid
zijn, zal minder dan ooit aanleiding be
staan. Het feit, dat de Eerste Karher op
zijde te zetten is, zal het besef, dat zij on
gelijk heeft, ja, uit partijdigheid handelde,
versterken.
Bij het noodzakelijke legt men zich ge
makkelijk neer. Onvermijdelijkheid doet
berusten of naar een compromis zoeken. De
kans daarentegen, den tegenstrever op
te ruimen, doet zulke zacht© middelen
versmaden.
Aan elk verwerpend votum der Eerste
Kamer zal door het politieke kruid, dat
er tegen gewassen is een poli
tieke betedkenis worden ingedrukt dan
thans gebruikelijk is cn dan mot. het k<i-
raJcter der Eerst© Kamer over.vnkornt.
Althans met haar tegenwoordig karajvter.
Wel zal ook dit worden, maar
juist daaruit blijkt, hoe de verpolitisee-
ring, welke wij duc^t/m, zelfs dopr wissel
werking zal worden bevorderd.
Dc „Provinciale Groninger
Courant" maakt bij bespreking van het
o n fc w e r p-o uderdomsrecht be
zwaar, dat de verplichte verzekering wordt
beperkt tot arbeiders, die minder dan 1000
gld. loon verdienen. Maar zij geeft toe,
wordt de gegrondheid van haar bedenking
erkend, dan komen er nieuwe moeilijkhe
den Waar moet do grens wèl getrokken
worden 1 vraagt het blad. Kan men ieder
verplichten zich te verzekeren 1 Worden do
lasten voor den Staat in den overgangstijd
dan ook te zwaar?
Maar is het feit, dat deze vragen moeilijk
zijn op fee lossen, voldoend© reden om
©enerzijds aan een deel van de* burgers te
schenken, wat allen in dezelfde irate toe
komt, cn om anderdeels dit» burgert, wclko
in niet veel mindere mate dan dc arbeiders
gebukt gaan onder den druk van de zorg
voor den ouden <lag, zon geheel anders te
behandelen dan de werklieden Het komt
ons voor, dat de werklieden zelf, al thans
degenen, die verder zien dan do oppervlakte
<Lr dingen, van mcening zullen zijn, dat
voor zoo'n afwijking van het gemeene recht
geen reden is, en dat zij vaster zullen stannc
indien zij het voorrecht van zich op wei
nig bezwarende wijze een zoo goed mogelijk
gewaarborgd pensioen te kunnen verschaf
fen ontleencn aan hun kwaliteit van
Nederlandscli burger dan aan liun kwaliteit,
van nog niet 1000 gd. verdiend werkman.
Men Ronde l>ovendien in hol oog, dat' blij
ven de weiMooncn gestadig rijzen, gelijk
zij in de laatste jaren doen, de kans vol
strekt niet uitgesloten is, dat binnen af-
zienbaren tijd ook vele bekwamo werklieden
in de grootc centra boveu dc grens uit zuD
'l'cn groeien.
Ho© het zij, het schijnt, dat deze kant vari
de zaak tot nu toe, van Regeeringswege al
thans, te weinig bekaken is. In de memorio
van toelichting rnaakt de Regeering zich.
van do kwestie af met een tiental regela
druks, terwijl zij toch zeker een opzettelijk'
en nauwkeurig onderzoek waard is.
En mocht dit onderzoek leiden tot dtf
conclusie, dat d© meer algemeen© regeling
van deze materie of de uitbreiding ran heft
beg.ip v^erkman'en daarmee gelijkgestelde^
tot ver boven dc loongrens van 1000 gld. op
onoverkomelijke bezwaren stuit, dan zou
toch nog altijd w er fco overwegen zij.i de
vraag of dc Staat aan hen, die meer dan
1000 gld. verdienen, althans niet dezelfde
zekerheid kan aanbieden als aan de werk
lieden, m a. w. of een Rijkslijfrenteba.nk,
gelijk dc Staatscomm. zegt, „wordt ver
wacht meer aan den zoogenaamden midden
stand ten goede te zullen komen dan aan
do ejgcnlijk gezegde werklieden", of zulk
oen Bank niet naast of met de ou lordoms-
rentebank moest worden opgericht, ten
einde den niet-wenkman. dio vast ouder
domspensioen wil ^enieteu, althans die zc-
kerheid te geven, die de werkman, komt de
luans ingedie.nde wet tot stand, zou genie
ten. Wordt Hit onderzocht en wordt niet de
conclusies van dit onderzoek rekening go-
houden, bij dc amendeering van het ouden-
dom8wetsontwerp, dan zal dit ontwerp zeer
zeker met veel mxn* algemeene instemming
tot een wet worden, die werkelijk nationaal
en democratisch zal zijn.
Pleitend voor een beschermend
rechtop fietsen schrijft het
,,D a g b 1 a <1 v. N o o r d-Br aba n t"
Hola, zegt er een, Engeland heft toch
ook geen bose lier mond recht.
Volkomen waar.
Maar haal u eens even zoo'n Ecgnisch-
man voor den geest. Zelfs als hij in het
buitenland komt, blijft hij „quite English"
op-e.n-top Engelsch. Gij herkent hem ondor
duizenden, op straat, in don trein, in
het hotel. Hij spreekt enkel Engelsch.,
heeft slechts Engelsch geld op zak Enge
land gaat bij hem boven alls. Naar ande
re landen reist hij graag, uit nieuwsgierig
heid, en... om te constatceren, dat het over
al minder goed is dan in zijn vaderland.
Een Engclschman koopt derhal ze o* k
slechts een Engelscho fiets.
Maar een Nederlander is gevleid met
alles, wat dit het buitenland komt. Hij
stelt zich graag buitenlandsch aan. Op do
ramen van coiffeurs, confiseurs, tailleurr
ziet men dat in het oog springend. In een.'
kleedermagazijn verkoopt men geen broek,',
maar een pantalon, geen vest, maar een
gilet. En zoo voort, en z.oo voort. Hetgeo#'
altemaa.l bewijst, dat een Nederland
eerder koopt, als er een hjitenlaudscb1
geurtje aan een artikel zit. Als onzo han
delslui dit niet. wisten bij ondervinding,
zouden zij zoo'n uitstalling van Franscbf
en Engelschc woorden niet hebben uitg»
vond©n
Een Nederlander is in deze niet to votv
Buitengewone extra kwaliteit
per Pond.
(Groen pakket)
fl. 150
Zeer fijne kwaliteit No. i
(Geel pakket)
Voortreffelijke kwaliteit No. 2
(Rood pakket
1.10
Zeer goede kwaliteit No. 3
(Blauw pakket).
In blik 10 Cts. per pond liooger.
GENERAAL-AGENT VOOR NEDERLANO:
^^lbMn^|i^t,Am8terdam^
Uitgifte N.V.„DE TIJDGEEST" Goedgek. by Kon Besl. v.
20 Maart 1907. 21999 loten, 2e Serie, geldig voor alle Klassen,
waarby 10592 prijzen. Trekking volgens aanw. d. 386e Ned. Staatsloterij.
Hoofdprijs: Honderd Duizend Gulden, in contanten.
Verder vel© prezen van f 19000, ƒ4999, ƒ3999, ƒ2500,
1500, 1999 enz. EIGEN GELD BLIJFT EIGEN GELD.
Op elke 100.— inleg wordt p!. m. 85.— terugbetaald.
De vel© eigendommen der -Ieajwaarborgen de prompte
uitbetaling der Prijzen.
yi0 LOT 3.-. Vraagt Volledig Trekkingsplwi. i/i0 LOT f 1.50.
Klassikaal 0.00. Klassikaal f 0.3O.
Verkrijgbaar a/h. Hoofdkantoor: Zuidblaak 32, Botterdam,
en te Leiden by A. J. GROEN, Oude Vest 27. 4650 38
Toezending naar buiten na ontvangst bedrag plus 5 Cts. voor porto.
Sg en ziüBdelijk z\jn ANTI1RA-
CSETBRIKETTRN (wegende
1 K.Gvoor Keukenfornuis en open»
Haarden. 3649 16
Kantoor: Middelweg 19c.
Telefoonn. t!4.
Beëedigd Taxateur,
Telefoonn. 572.
voor onderzoek van den bodem
tot verkrijgen van Koel-,
Drink-, Fabriekswater enz.
J. HUFNEH, Voorhout.
6770 9
Het BUItEAL VAN CON
SULTATIE IN ONGEVAL-
LEN GESCHILLEN vergadert
eiken Dinsdag, des namiddags te
halfvier, in het gebouw van den
Hoogen Raad, aan het Plein No. 2,
te 's Gravenhage, tot K9STE-
LOOZE TOEVOEGING van
Advocaten aan onvermogende partyen
b(j den beroepsraad te 'a-Graven*
hage, indien daartoe termen zyn.
Vereiachten voor de toevoeging
van een raadsman zjjn:
lo. Overlegging van een bewijs
van onvermogen, afgegeven door
den Burgemeester van de woonplaats
des aanvragers;
2o. Overlegging van een afschrift
der beschikking van de Ryks-
verzekeringabank, waartegen men
in beroep, wenscht te komen, of van
het geschrift, waarby daartegen in
beroep gekomen ia;
Geen toevoeging geschiodt, indien
het Bureau niet volkomen van het
onvermogen dos aanvragers en van
de aanvankelyke gegrondheid zyner
bezwaren of beweringen overtuigd ls.
Alle nummers van „De Gracieuse" verschijnen
met een Gekleurde Modeplaat op den omslag.
Het beste en toch goedkoopste, het meest
practisclie en fraaist uitgevoerde Nederlandsclie
IS:
Prijs
per 3 maanden
(G nummers)
fl.37V«
LUXE-EDITIE
met 18 gekleurde
modeplaten,
per kwartaal
fl.871/,.
No. 22 (vierde nummer van het vierde kwartaal, groot ACHTTIEN PAGINA'S met een groot
Supplement vol knippatronen en een fraai gekleurde Modeplaat is verschenen. Het bevat een
uitgezochte keuze van elegante Franscho en Engelsclie VPinter-Kostuums en Japonnen, ook voor
Kinderen. IJssport-, V» andel- en Yisitckostuums, Diner-, Soiree- en Concert-Toiletten. Hoeden, Rokken,
Blouses, Avondmantels, Poppenkleertjcs, Damesliaudvrerkenalsmede een rubriek „Practischo
raadgevingen voor do huishouding", waarin behalve een hoofdartikel over een of ander actueel
onderwerp ook voorkomen: wenken voor de toilettafel, de hygiëne, recepten, aüclinten, feuilletons, enz.
De eerste bladzyde van elk nummer is versierd met een gekleurde Modeplaat.
De prijs der LUXE-EDITIE, waarvan elk nummer bovendien is voorzien van twee fraaie
gekleurde Parijsche Modeplaten, bedraagt slechts f JL.QW, per 3 maanden.
Complete geknipte Patronen van aUe in „De Gracieuse" voor
komende Kleedingstukken zijn voor abonnées voor slechts 20 Cts.
franco verkrijgbaar.
DB GFtA-CiMJUSB geeft geregeld GO it ÏOO gravures, in ellt nummer,
waaronder fraaie afbeeldingen van smaakvolle Fteformkostuums voor
dames en kinderen.
Proefnummers zijn by alle Boekhandelaren verkrijgbaar. Abonnementen worden door alle
Boekhandelaren aangenomen.
A. W. SIJTHOFF'S UITGEVERS-MAATSCHAPPIJ.
