Electriciteit door windmolens. De dieren in het volksbggeloot Door ernstige studie heeft zij het zoover ■weten te brengen, dat zij als erkende au toriteit voor antiquiteiten, vooral voor oud porselein beschouwd wordt. Een aan zienlijk deel van haar tijd en haar belang stelling is echter gewijd aan haar bloemen en haar tuinen, waarvan zij zeer veel werk maakt. Rozen en viooltjes zijn haar lieve lingsbloemen. Do uitgestrekte broeikassen te Sandringham zijn altijd vervuld van den 'geur van viooltjes, en geheele rozenvelden zorgen er voor, dat de Koningin nooit ge brek heeft aan haar liefste bloem. "Wio ooit de kassen van Sandringham mocht betreden, neemt een onuitwischba- ro herinnering daaraan mede. De hertogin van Connaught, de dochter van prins Friedrich Karl van Pruisen, mag zich eveneens beroemen op den titel van dr. of music. Zij behaalde dien aan het Trinity Col lege to Dublin, terwijl de hertog bevelheb ber van het leger in Ierland was. Zij koes tert een groote liefde voor de muziek en studoert steeds voort, ofschoon zij reeds eon zeer hoogc ontwikkeling bereikt heeft. Haar woning is een vreedzaam verblijf, waar, naast de werken van verschillende meesters, steeds Duitschc volksliederen klinken, haar dierbaarder dan alle klas siek© muziek. De oudere zuster der Tsaritsa, groot vorstin Sergius van Rusland, wier echtge noot op zulk een tragische wijze te Moskou om het leven kwam, bezit gelukkig voor rechten en talenten genoeg, om haar door vele droeve uren heen te helpen. Zij is een ijverige vereerster van wetenschappen en kunsten, doch haar gaven liggen voor namelijk in do richting van het tooneel. In haar salons verkeeren steeds de adel 'der geboorte en die van den geest op ge lijken voet met elkander. Hier werden voorstellingen gegeven, altijd voor een weldadig doel, waarbij de Grootvorstin steeds oprechte bewondering inoogsttc. Eindelijk willen wij nog noemen de kroonprinses van België, de dochter van Karl Theodor van Beieren, den beroem den oogarts. Kroonprinses Elisabeth, een zeer be gaafde vrouw, zoowel practisch als theo retisch ontwikkeld, was indertijd de trouwo helpster van haar vader, dien zij op zijn meeste onderzoekingstochten vergezelde. Zij droeg zorg voor het materiaal voor zijn wetenschappelijke werken, die hij haar dicteerde, en haar vrijo uren warén niet vele. Hoe jong de Prinses is, beeft zij toch reeds een leven van ornstigen, vaak zwa- ren arbeid achter zich. Voor haar vader was zij een steun, dien hij slechts noode .liet vertrekken, en tal van genezen pa tiënte u danken niet alleen hun arts, doch ook haar, dio hen met haar zachte hand ter zijde stond, cn altijd gereed was den lijdenden moed en troost in te spreken. Prinses Elisabeth is ook een groote lief hebster van muziek; zij speelt zeer goed riool, terwijl zij op de hoogte, is van ver schillende moderne talen, en tevens van Griekseh cn Latijn. Ten slotto nog iets van een dame, die wel niet-tot de vorstelijke personen be koorde, docb heel gaarne haar plaats had mgsnomeD iö de rij der vorstinnen Wij bedoelen Elisabeth Patterson, die een tijdlang de gemalin was van Jerome Bonaparte, broeder vaD Napoleon I Eli sabeth Patterson behoorde in baar jeugd tot de mooiste en geestige meisjes van de stad Baltimore, en daar zij even rijk was als mooi, was er geen gebrek aan huwelijks- pretendenten. Zij was echter eerzuchtig cd wilde graag ,,hoogcrop". Zij trad id het huwelijk met Jerome, toen deze in 1803, als kapitein van een Franscb fregat voor de Engelroh© vloot vluchtend, in Amerika was aangekomen. Heel veel genoegen had zij van dit hu welijk niet, maar toch was Elisabeth cr haar geheel© leven zeer trotsck op. Op hoogen leeftijd sprak zij er nog gaarne over, en dan verhaalde zij er bij, hoe zij zelfs tegenover Napoleon haar wil had doorgezet. In den tijd, toen haar huwelijk met zijn broeder gesloten werd, stond Napoleon nog aan, het begin van zijn roemrijke loop baan. Wafe'tój toen reeds de rnaclftige Keizer geweest^ dan had hij voorzeker de echtverbintenis verhinderd. Toen hjj later Keizer geworden was en zijn broeder Jerome koning van Westfalen wilde maken, wilde hij een vorstelijk© schoonzuster hebben. Hij trachtte dus het huwelijk te doen ontbinden, doch stiet daarbij op den krachtigen tegenstand van Elisabeth., "Volgens haar eigen woorden, bood hij haar de waarde van een half koninkrijk, op voorwaarde, dat zij afstand zou doen van den naam Bonaparte. Doch zij lachte hem uit en gaf ten antwoord: ,,Geld heb ik zelf genoeg, maar de naam Bonaparte is mij meer waard dan een geh. 1 konink rijk." Wel heeft zij later in de. echtscheiding bewilligd, maar tot haar dood bleef zij zich madame Bonaparte noemen. Haar kleinzoon, Charles Joseph Bona parte, is thans staatssecretaris voor jus titie in de Vereenigde Staten en speelt een groote rol in do vervolging der Trusts en der groote Maatschappijen. In de Elektrotechnisch© Zeitschrift" stond een artikel over de elektrische wihd- kraebtinrichtingen in Denemaifceneen onderwerp, dat voor ons land, het land van de molens, van belang is. Omdat bet practisch gebruik van den wind voor Denemarken van groote betee- (kenis is, heeft de Deensche regeering som men voor proefnemingen toegestaan, sinds 1S97 ongeveer 72,OCX) gld. en een „proefmo len" tc Askov, in Jutland laten oprichten. De eerste molen t© Askov werd gebruikt om water elect.rolytisch in waterstof en zuurstof to ontleden. De gassen werden in den kelder in looden reservoirs verzameld en voor verlichting met kalklicht gebruikt. Deze inrichting is nu vervangen door een wind-electrioiteitsinrichting. De nieuwe molen, waarvan de as ongeveer 18 meter van den grond ligt, heeft vier wieken van ruim 11 meter lang en 2.5 breed. Hij drijft twee dynamo's ieder van 12 paardenkracht. Een deel van het arbeidsvermogen wordt nog steeds voor wateren tie ding gebruikt, het overige dient voor de lading van een ac cumulatorenbatterij, die weer dient om den stroom te leveren voor gloei- en booglampen en clectro-motoren. Vele prooven zijn ge nomen en theoretische onderzoekingen zijn gedaan door den directeur van den proef- mole-n professor Paul la Cour, zeer bekend o. a. door zijn phonisch rad, om te komen tot. de best© inrichting van den molen, zie het boek van La (Jour: ,,Dlc Windbratt". Leipzig 1905. Nadat dezo inrichting een tijdlang liad bestaan, is in Denemarken de belangstelling in bet eleetrisch gebruik van den wind zeer groot geworden, ©n is in 1903 de „Danisch© Wind-elektricitats-Ge- 6olJschaft" opgericht, een vennootschap, zich ten doel stellende voor geringe kosten plannen cd kostenberekeningen voor elec- trischo wind-inrichtingen te maikea en om de door de proefnemingen te Askov opgedane ervaringen door een tijdschrift- ter kennis van het publiek te brengen. Deze vereeniging (kan op een schoon re sultaat harer werkzaamheid wijzen, daar in Denemarken nu reeds 30 groote en kleino wind-electriciteitsinriichtingen in gebruik zijn gebracht. Als een voorbeeld daarvan kan genoemd worden de inricuting bij de Volks-hoogeschool te Yaflèkilde. in Noord zeeland, waarbij een windmolcD is opge richt, die bij een windsnelheid van 7 meter per seconde een vermogen van 8.6 paarden kracht heeft. De dynamo daarbij geeft 5.5 tot S kilowatt. Verder is ©r een accumula toren-batterij met een capaciteit van 600 ampère-uur. Als reserve beeft men een pe- troleummotor van 8 paardenkracht. Of schoon het jaar 1904 met betrekking tot den wind ongunstig was, is die petroleummotor in dat jaar slechts 90 uren gebruikt, en in do 7 maanden MaartSeptember in het geheel niet. De snelle verbreiding, die do windmolens) volgens het stelsel La Cour gevonden heb-, ben, doen verwachten, dat de wind-electrici-; teit in Denemarken een zaak .van groot* beteeflfifnis zal worden. Wij beleven dagen van vooruitgang op al-i lerlei gebied. D© mensch is tot zeer veel in staat. Hij heeft de elementen productief weten te maken en ontdekt, dat het geloof zijner voorvaderen aan bovennatuurlijke we* zens op natuurverschijnselen berustte.. Niettegenstaande de:.o ontdekking echter {komt nog heden ten dage half onbewust een rest va-n het oude bijgeloof der heidenen' voor. Zelfs in groote steden' vindt men nog bij» geloof, dat aan lang vervlogen tijden her innert. Veel meter komt het voor op het platte land en in afgelegen stadjes. De hond, sinds eeuwen de trouwe bege leider van herders en jagers, staat nog in gemeenschap met de mcnschen. Vroeger was hij de metgezel van do Duitsche heidensche godin Syrona en wae het zinnebeeld van trouw en huiselijkheid. Door zijn bijzonde re plaats ton opzicht© dor goden moest Bem natuurlijk do gave van geesten te zien eigen zijn, welke hem door do landelijke bevolking nog wordt toegcsckreven. Hij zou.- zelfs door muren en omheiningen de naar lijken zoekend© boschgeesten zien naderen en door rijn huilen den spoedig plaats vin- dende-n rouwstoet aankondigen. Wanneer, er onder de dorpsbewoners misschien niet veel ineer zijn, die aan boschgeesten geloo-J ven, zoo gelooven rij toch nog zeker, dat? dc hond. den, dood van te voren riet. Toon bij de invoering van het christen dom al het heidensche als slecht werd ver worpen, en in het volksgeloof dc vroeger, goedgezinde goden als schrikgestalten wer den voorgesteld, verscheen do duivel in ge zelschap van een hond, meestal een groote, di© in het bijzondeir bij het schatgraven een giiooto rol speelde. Ook het paard geldt, daar het in betrek* king stond tot Wodan, als voorspeller. Wit te paarden werden in de oude, donkere da gen voor den dienst van verscheidene god heden uitgekozen. Deze paarden trekken den heiligen wagen cm voorspelden door, hun gehinnik de toekomst. Evenals voor duizenden jaren geldt nog beden bij vele menschen het vTOolijk gehinnik van eon paard als voorspelling van geluk. Werden paarden aan de goden geofferd, dan nut tigde de bevolking gezamenlijk het vlecsch. Den christelijiken zendeling kostte het heel wat moeite het oude heidensch gebruik van het nuttigen van paardenvleesch te doen verdwijnen. Hieruit is misschien het voor- oordcel gesproten, dat de Duitscho christe nen tegen het eten van paardenvleesch heb ben. De koppen der paarden werden op pinnen gestoken, hopende, dat deze geluk zouden aanbrengen. Een overblijfsel van deze gewoonte ziet mon nog in het bijzonder, in Westfalen en Hannover, waar paardekop-; pen van hout als dakversiering dienst doen. Paardchoevcn on hoefijzers worden, nog heden, niet alleen door do landelijke bevolking, als gelukaanhrengend be schouwd. Er zijn er nu nog, die gelooven, dat paarden geesten kunnen zien. Volgens hen zou het paard voelen, wan neer iemand in huis sterft, en. dit door ver schillende teckenen aanduiden. Ook de katten en muizen spelen in het volksgeloof hun rollen. Daar de kat öor Frcya, de godin der wolken, geheiligd was, moest zij in betrekking staan tot het weder. Zij geldt nog heden voor weerprofete? riteekt zij in den slaap den neus in de lucht, daD is er volgons het bijgeloof storm in aantocht. Een bruid, die voor haar trouwdag goed weer verlangt, zal den kat ten bijzonder goed voedsel geven. Wanneer ©en kat zich schoonmaakt, kan men visite verwachten. De woudbewoners moeten eens de kat, als een godheid vereerd hebben. Dorhalv© werden afvalligen „katten" gonoemd; later- werd dit ketters. De muizen werden door bet yolk wrekers

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1907 | | pagina 13