EÜBOPEESCHE VORSTINNEN.
tuchtigd cn neergebogenzulk een les ver
geet men niet."
Hij heeft haar niet vergeten. Na zijn ge
nezing was hij wel ernstiger en stilzwijgen-
dcr, maar het was spoedig een openbaar
geheim, dat hij de grootste weldoener der
armen en de zachtzinnigste echtgenoot was,
een voorbeeld van deugd.
Ncvembep.
Dc maand November is in oude land-
beuwkringen de weerprofeet voor den
winter.
Geen wonder daarom, dat op do weers
gesteldheid van enkele Novemberdagen
bijzonder wordt gelet. Is het bijv. op Al-
lerhciligendag vochtig, dan kan men veel
sneeuw verwachten. Ook koude; want:
,,Zoo het op Allerheiligen sneeuwt,
Leg dan uw pels gereed".
Ook 11 November Martinus is een
belangrijke dag. >an hem heet het toch:
Martinus droef,
Winter niet stroef.
Is hij helder,
Bloempjes in den kelder 1
Wolken op Martinusdag,
Winter onbestendig worden mag."
Dan volgt St.-Elizabetsdag, 19 Novem
ber?
„Sankt Elizabeth zegt het fin.
Wat de winter is voor man."
Een bijzondere beteckenis heeft verder
de lustige Katrijn, 25 Nov. Is het koud
op dezen dag, dan zieb het er slecht uit;
want:
,,Katharijnen-winter,
Een plakwinter 1"
En:
„Zoo dc dag is op Katrijn,
Zal de gansche zomer zijn."
Van 30 November St.-Andreas
heet het:
St.-Andreas mist.
Winter in de kist." (in 't vefscliLt.)
Sneeuvren mag het op dezen dag niet;
*antï
„Andreas-eneeuw,
Doet de zaden wca.'b
Htoderd dagen blijft zo liggen!
Met de „Lusitania."
Iernaid, te New-Y'ork, vroeger hier t«
lande wonende, kwam dezer dagen over.
Hi.) had den overtocht gemaakt met de
„Lusitania", de nieuwe boot van de Cu-
nard-lijto. Op 19 October uit -New-York
vertrokken, was hij 24 October aan de
Tersche kunst.
De reis vau werelddeel tot werelddeel,
dat wil zeggen van Sandy Hook (Ameri
ka) naar Daunts Rock, Ierland, werd ge
maakt in 4 dagen, 22 uren. dat is -23.61
knoop per uur als gemiddelde snelheid.
Welk een overwinning 1 Een reuzcnschip
van 45.000 ton of 45 millioen K. G. met
zulk een snelheid door b^t water te bewe-
gen!
Niet miuder dan 25 ketels en machines,
die 68,000 P -K. kunnen ontwikkelen, zajn
daartoe noodig.
Deze passagier zei van zijn reis o. m.
,,Het mooie van de zeereis gaat er af.
Men voelt zich niet meer aan boord van een
schip, maar in een groot hotel. Men wan
delt door corridors, hallen en zalen, groo
ter dan in de meeste hotels: men stiigt en
daalt per electrische lift 5 verdiepingen;
zit. voor open baarden, waarin houtblokken
knetteren, telephoneert uit zijD hut met do
heelo wereld, precies als in een groot botcl
van den eersten rang.
Op dagen met slecht weer merkt men van
de zee niets Alleen wat schommeling en
schecpsgcluidcn berinneren er aan, dat
men drijft op den grooton oceaan tusschen
twee werclddeelen.
En aan den anderen kant merkt meu van
die twee werclddeelen te veel Het zorge-
looze, rust-gevende go voel. dat men vroe
ger ©p de zeereizen had, doordien geen be
richt van land ons kon bereiken, ia nu
ook weg door de Marconi-fcelegrammen.
Ik hoorde dat de boot zoo goed als ge
heel vol was, ©p een 40 plaatsen na; er kun
nen 500 1ste klasse, 500 2de klasse, 1400 3de
klasse meegenomen worden. Voeg daarbij
S0J kop bemanning, dan hebt ge een zie
lental van 3200; een kleine gemeente op
zichzelf.
Go kunt begrijpen welk een verantwoor
delijke positie de kapitein van zoo'n schip
heeft cn .wat de hofmeester heeft te doen,
die voor al de papieren moet zorg dragen,
en dit nu binnen de vijf dagen moet klaar
spelen. In do bureclen van bet schip worde
dikwijls 's nachts overgewerkt, evengoed
als op het land."
Een enkelo reis 1ste klasse kost 181 gld.
Dio prijs varieert echter met het seizoen
cn de hut. Trouwens, op de boot gaat het
als in den schouwburg; elke plaats beeft
haar eigen prijs; in de advertenties wordt
echter alleen van de laagste prijzen ge
sproken en van deze zijn er gewoonlijk
slechts^in zeer beperkt getal.
Het is dan ook niet aan te nemen, dat
zulk een boot rendeert. Denk eens: do ke
tels alleeD verslinden 1000 Eng. ton, de ton
is 540 K. G. kolen per dag.
Zulk een schip is alleen mogelijk als do
stoombootmaatschappij door den Staat ge
holpen wordt met goedkoop geld en een
jaarlijksche subsidie
De Maatschappij zal dit ontvangen, zoo
dra zij er in slaagt een heen- on terugreis
te maken met een gemiddelde snelheid van
25 knoopeu. Daar het schip op zijn proef
tocht over 1200 mijlen 25^ knoopen maakte,
verwacht men dat, als de bemanning ge
heel gewend en de machinerieën ihgcloopen
zijn, aan den bovengeslelden eiscb gemak
kelijk zal worden voldaan. De reis van
Queeustown naar New-York zal dan vier en
een halven dag duren.
De Zaterdagsche Engelsche mail zou dan
op Donderdagavond te New-York kunnen
binnen zijn en één dag vroeger dan thans
het geval is. worden uitgedeeld. Dit is
zeker wel een offer uit de schatkist waard;
doch de beweegreden van het kolossale
subsidie moet tocb meer daarin worden ge
zocht, dat de Engelsche regeering in tijd
van nood dit snelvarende schip bij haar
marine zal kunnen voegen. Bij den bouw
is daarop gerekend.
Kort geleden hebben wij den lezers er
aan herinnerd, dat het dezer dagen hon
derd jaar geleden was, dat het eerste
stoomschip de wereld verbaasde. Niet on
aardig is het na te gaan hoe de snelheid
in do jongste vijftig jaren geleidelijk ver
meerderde.
In 1656 maakte de „Persia" ©en record
door den overtocht van Engeland naar de
Ver. Staten te doen in 9 dageD, 1 uur en
45 minuten.
In 1866 bracht de „Scottia" het record
op 8 dagen. -2 uur en 48 minuten.
In 1669 maakte de ,,City of Brussels" de
reis in 7 dagen, 22 uren en 3 onnuten.
Het. duurde II jaren voor het record on
der de 7 dagen werd gebracht. Dit deed de
Alaska" in 1882, toen zij in 6 dagen, 13
uur en 37 minuten overging.
Zeven jaren later, in 18S9, bracht de
,,City of Paris" het record op 5 dagen, 19
uur en IS minuten.
Achttien jaren zijn noodig geweest om
van het 5-dagen-record op het 4-dagen-
record te kom:n.
Men ziet daaruit, welke technische moei
lijkheden bij het vergrooten der snelheid te
overwinnen zijn. Waarschijnlijk is deze
jongste overwinning daaraan te danken,
dat de „Lusitania" met stoomturbines
werkt, een wijze van voortbewegen, welke
bovendien het voordcel heeft, het schip min
der te doen trillen.
Engeland is nu weer in het bezit van het
„blauwe lint", het denkbeeldige zegsteeken
van de stoombootmaatschappij, die he:
transatlantisch record beeft gemaakt.
Wat oen heel grootsch gezichc is, de blik
in dc haven van Liverpool, als daar de dne
grootste schepen der wereld, de „Lusita
nia". de „Mauretania" en de „Lucaaia"
bij elkaar liggen. Dat zijn van die over
tuigende en tastbaie bswi.'sstnkkcD van na
tionale kracht, waarvoor men zijn hoed af
neemt.
De ,,N©w Rotterdam", die de Holland-
Amerrka-lijn op stapel heeft gezet om id
het voorjaar van 1903 in de vaart te ko
men, wordt slechts 7000 ton kleiner dan
de Lusitania" en dat schip wordt niet
gebouwd met Regeer ingssubsi die, maar
uit de winst dor onderneming.
Nog altijd denken vele menschen, dat een
priDses of een koningin niets te doen"
heeft; dat do vorstinnen een leventje lei
den van pret, zorgeloosheid en traagheid,
en haar tijd verdeelen tusschen de plich
ten, aan haar positie verbonden, volgens
de algemeene opvatting louter pretjes, uit
rijden gaan, zorg voor haar kleeding cp
andere aardige bezigheden.
Yan haar huiselijk leven vernomen wij
maar zelden wat. Een enkelen keer boo-
reo wij van vorsten, dio door hun talen
ten of eigenaardigheden de belangstelling
opwekken, doch van koninklijke vrouweD
bloeien de deugden in het verborgene.
Een uitzondering op dezen regel maakt
Carmen Sylva, koningin Elisaheth van
Roemenie, wiei' roem overal verspreid is.
Haar werken getuigen van een dichterlijke
ziel en hebben er zeker veel toe bijgedra
gen om haar land in wijden kring bekend
te maken.
Wel verre van niets te doen" te heb
ben, moet Carmen Sylva haar dag ver
standig indeelen, om tijd en kracht te
vinden voor al haar.werk. Want de Konin
gin werkt niet alleen met het hoofd, ook
roet handenarbeid is zij goed bekend. Zij
hanteert de naald oven handig en vlug als
de pen, en kunstige borduurwerkeo zijn
ontstaan onder haa-r handen.
Zij heeft zich ten doel gesteld haar volk,
dat ook nu nog niet in alle opzichten tot
de beschaafde natiën kan gerekend wor
den, te ontwikkelen en op te^ voeden.
Daartoe is zij begonnen met de dochter-?
der aristocratie bij zich op haar kasteel
te noodigen, waar zij een leescumis open
de, voordrachten en voorlezingen hield, eo
zóó harten en hoofden van het jonge volkje
vervulde met wat goed was en nuttig en
schoon. Weldra breidde de belangstelling
zich in ruimeren kring uit, en werd liét
verzoek tot haar gericht, in hoogcscholen
voordrachten voor jonge meisjes te willen
houden, aan welk verzoek zij gaarne vol
deed.
Met liefde en deelneming trok zij zich
het lot aan van haar armere onderdanen
en aan koningiü Elisabeth is het te dan
ken. dat ook in andere laDden dc aan
dacht werd gevestigd op bet prachtige,
kleurrijke borduurwerk der vrouwen uit
het volk, zoodat op deze wijze niet alleen
de bijzondere inkomsten, maar ock het na
tionaal vermogen vergroot werden
Koningin Elisabeth van Roemenie heeft
haar geheele leven aan den ai beid gewied,
on op haar zestigsten geboortedag schreef
zij: „Ik denk er niet aan, tot led'ghcid te
vervallen. Integendeel, ik hoop, als God
mij tijd en krachten schenkt, brteren,
rijperen arbeid te leveren dan tot dusver
re."
Ook koningin Amalia van Portugal is
eeD toonbeeld van de goede, verstandige
vrouw, die ernstige bezigheden heeft. Om
den Koning, die noga! eens lijdende is,
ten gevolge van zijn zwaarlijvigheid, naar
den eisch te kunnen verzorgen, heeft zij
in de medicijnen gestudeerd en legd? het
examen af „summa cum lande." Zij is de
eenige regeerende vorstin, die het recht
heeft den titel clr med te voeren.
Het grootste deel van den dag wijdt zij
aan haar beroepsbezigheden, om het zoo
maar eens te noemen. Vol toewijding ver
zorgt zij haar gemaal, en helpt de armen
met raad en daad, waar zij maar kan. Me
nig arrp schepsel is door-haar voor onder
gang bewaard; aan menig wanhopig vrou
wenhart heeft zij opnieuw moed cn lust
tot leven geschonken.
Koningin Alexandra, van Engeland ver
wierf aan de universiteit van OAfoid den
t"-tel van dr. of music. Haar privaat-se
cretaris heeft een gemakkelijk leven, want
het grootste gedeelte van haar correspon
dentie doet zij zelf af.
