No. ITG28.
LEIDSCHDACBLAD. WOEL'SBAC 30 OCTOBER. - TWEEDE BLAD.
Anno 1907.
De Leidsche geineente-Iisgrooting.
FEUILLETON.
Irma en Walter.
Uit de „Staatscourant."
Gemengd Nieuws.
Pe geschiedenis dor Plillosopliie
meer dan de geschiedenis van
menschelijke dwalingen.
Hedonnamiddag opende dr. D .G. Jelgers-
|na uit Amsterdam zijn lessen als privaat
docent in do wijsbegeerte aan de universi
teit alhier met een rede over do vraag: Is
de geschiedenis dor philosophic meer dan
do geschiedenis van menschelijke dwalin
gen?
Philosopheeren is, volgens spr., ccn vorm
Van het menschelijk denken; de beide ande-
Ve^ormen fcijn het natuurlijk en het weten-
polWppclijk denken. Wat hebben deze drie
yofrmen gemeen en waardoor onderscheiden
eij zich van elkander?
Historisch ontstaan is eerst het natuur
lijk, daarna liet philosophiseh denlkon ©n
daaruit weer het wetenschappelijk denken;
£n in onzen tijd ziet men, volgens spreker,
dat het wetenschappelijk denken weer naar
het philosophiseh denken terugvoert. Zij
Verschillen dan ook niet in aard en wezen,
fcnaar alleen in omvang en grond. Voor-
loopig is ditzelfde minder duidelijk voor
hot natuurlijk denken.
Spr. ging hierna do drie vormen van
het denken afzonderlijk beschouwen en
kwam daarbij tot do conclusie, dat we in
doel en methode volledige overeenstemming
vonden tusschen het. natuurlijk en weten
schappelijk denken. De geschilpunten moe
ten gezocht worden in fcermcrKen van min
der belang: in den aard van hun onder
werp, den omvang, nauwkeurigheid en
Consequentie.
Wat eindelijk in de derde plaats het phi
losophiseh denken betreft, ook dit streeft
Üaar hetzelfde doel en doet dit met dezelfde
jmiddclen. Want wat zijn de opeenvolgende
systemen der philosophic anders dan een
Serie hypothesen, waarvan de vorige tel
kens door de volgende worden vervangen.
Ze onderscheiden zich slechts hierdoor van
'de wetenschappelijke hypothesen, dat ze
faooit gebruikt zijn om de toökomst to
voorspellen.
Spr. ging daarna over tot de bespreking
van eenige voorbeelden, waaruit hij aan
toonde, dat het rationalistisch idealisme
reeds dadelijk bij zijn optreden streefde
naar volledige eenheid, doch naar zeer on
volkomen helderheid.
En zoo is het ook in den nieuweren en
allernieuwsten^tijd gebleven met alle ratio
nalistische systemen van metaphysica. Al
deze theorieën waren stoute hypothesen, dio
i&iet bestand bleken tegen controle van
eenigen omvang.
De oorzaken hiervan zijn de onvolledig
heid onzer kennis en de gebrdkkig© helder
heid der begrippen, waarvan men uitging
6n eerst in den allernieuwsten tijd is daarin
ècnigc verbetering gekomen. Op de geschie
denis van dit streven is dus ten volle van
Repassing de stelling bij het begin door
fijpr. vermeld, dat zie is een geschiedenis
Van menschelijke dwalingen.
Maar do geschiedenis der philosophie
la ook geschiedenis van de kennisleer en
'daarin treedt hot streven naar helderheid
<>p den voorgrond. Baanbrekers zijn de
groote Engelsohe philosophcn van de l7do,
18de en 19de eeuw en voor een klein deel
'Óok Kant.
De oorzaken van de ontwikkeling dor
kennisleer zijn te zoeken zoowel in die der
bijzondere wetenschappen als die van de
fihilosophie zelf, speciaal in do ontwi'kke-
ing van het idealisme, vooral van het een-
flUalistisch idealisme. Van haar ging de
stoot tot de beoefening van de kennisleer
Xut. Toen men begon te wanhopen aan de
ipogelijkheid van de hypothese van het
ware-zijn, kon de gedachte opkomen, dat
de zintuiglijke waarneming toch eigenlijk
jhet eenige onmiddellijk zeker gegeven was,
èn die gedachte moest opkomen toen men
geleerd had de wereld dit bewustzijn van
■verschijnselen te beschouwen als feitelijk
gegeven naast de objeotieve wereld.
Daarmee slaat dit sensualistiseh idalis-
me zelf de richting naar de kennisleer in
Cn dwingt ook de tegenstanders die rich
ting op te gaan.
Deze verandering in richting heeft ook
$en gevolge, dat de phylosopbio zich wendt
in de richting der psychologie: ze werd
psychologische phylosophie.
Het phylosophisch denken blijkt dus
principieel van denzelfden aard tc zijn als
het natuurlijk en wetenschappelijk denken.
Het ideaal van de beoefenaars clcr kennis
leer is dus, om door volkomen heldere be
grippen te geraken tot de oplossing van
de problemen der metaphysica, Mochten
deze ten slotte toch onoplosbaar blijken,
dan vertrouwen zij, dat do raenachlijke
geest door een duidelijk inzicht in die on
oplosbaarheid evenzeer tot inzicht zal ko
men, dan hij dat zou doen door het be
reiken der oplossing.
Maar ze wanhopen niet, want zc consta-
teeren sedert de dagen van Looko en Ber
keley een niet onbclangrijken vooruitgang
in de kennisleer en men koestert daarom
trent nog hoogere verwachtingen.
Do geschiedenis der philosophie, aldus
besloot spreker, is, zoover de kennisleer
betreft, meer dan de geschiedenis van be
langwekkende en leerrijke menschelijke
dwalingen. Ze is do geschiedenis van een
langzaam toenemend inzicht in het wezen
der menschelijke kennis en den qorsprong
en de beteckenis der begrippen waarop het
gebouw van deze kennis is op g< trokken.
Wat do uitgaven betreft is aan het
Algemeen sectiën-verslag nog het volgende
ontleend
Volgn. 164. Subsidiën aan schouwburgen
of muziekkorpsen. Do opmerking werd
gemaakt,, dat de subisidie voor het
JLeidsch Muziekkorps voor de gemeente to
bezwarend is, waartegen B. en Ws. alleen
opmerken, dat ze is toegekend bij Raads
besluit van 27 December 1906.
Yolgn. 165. Belooningen van doctoren,
heelmeesters, vroedraeesters, vroedvrouwen,
enz. Een lid vraagt of bij B. en Ws.
de wenschelijkheid niet gebleken is, dat
werklieden, die afgekeurd worden, in do
gelegenheid worden gesteld zich to laten
hor keuren. Hij is niet overtuigd van do
voldoendo rechtszekerheid in deze.
Die wenschelijkheid is B. en Ws. noj
niet gebleken. Integendeel, de ondervin
ding heeft hun College geleerd, dat de
keuring met de noodige nauwgezetheid on
met kennis van zaken geschiedt.
Volgn. 167. Kosten van ziekenverpleging.
Meerdere leden vragen wat B. en Ws.
donken te doen om aan den onhoudbaren
toestand van chronische behandeling be
hoevende zieken, die niet in het ziekerlbuis
kunnen blijven, een eindo te maken.
Een lid wenscht, dat B. en Ws. een
onderzoek zullen instellen of bij de be
staande particuliere ziekenhuiz' i derge
lijke patiënten kunnen worden opgenomen.
Enkele leden stellen voor 1000 gld. op
do begroofcing te brengen om zoo noodig
dergelijke zieken in een der genoemde zie
kenhuizen to doen opnemen.
Gaarne verklaren B. en Ws. zich bereid
aangaande deze gelegenheid een onderzoek
in te stellen. Al dadelijk willen zij er
echter op wijzen, dat een bedrag van 1000
gulden veel te gering zal blijken, in ver
houding tot de groot© financicelc offers,
die voor het doen opnemen der patiënten
in de bestaande particuliere ziekenhuizen
zullen worden vereischt.
Volgn. 168. Kosten vaD 'overb.enging,
plaatsing en verpleging van arme krank
zinnigen. In antwoord op de vraag van
een lid of de overbrenging van krankzin
nigen naar Ven ray op verzoek gesc-hiedt,
zoggen B. en Ws., dat deze overbrenging
geschiedde op verzoek van Gedeputeerde
Staten van Zuid-Holland.
Bij de raming van dit artikel is niet
gerekend op do verhooging der kleedgel
den voor de verpleegden in hot krankzin
nigengesticht „Endegcest" mot tien gld.
per patiënt ingevolge Raadsbesluit van 6
December 1906.
Het artikel zal dientengevolge met 126
maal tien gulden is 1260 gulden moeten
worden verhoogd.
Volgn. 190. Ronto van tijdelijk ter voor-
zioning van kasgeld opgenomen gelden.
Een lid drukt zijn tevredenheid uit over
m
11
65)
Zij legde zacht haar hand in de zijne.
.,Leef wel, lieve Walter," zei ze, „leef wel,
lot wederzien, zooal niet hier, dan dóór,
jkraar geen scheiding meer is."
Hij trachtte te spreken, doch hij ver-
JJnocht het niet. Hij bracht haar hand aan
feijn lippen en een mannentraan bevochtig
de haar bevende vingers.
3>o schaduw van den nacht was nog niet
liufccr voor het morgenschijnsel geweken,
de trein het kleine station Stein-
cht binnenreed. Slochtg twee reizigers
©tegen uit, een bejaard heer, met zeer rus-
lig uiterlijk, en een jongedame in deftig
3 «iskostuum. Zij informeerde dadelijk bij
en stationschef, of er een gelegenheid was
naar de kopersmelterij to rijden. Toen
fïezo hierop ontkennend antwoordde, zeido
(fee snel: Bewaar u dan mijn klein hand-
[Eoffertjo, tot ik het laat halen. De weg is,
yOor zooveel ik mij herinner, niet moeilijk
|Jë vinden, ik moet recht-uit, laDgs den
jgroote n weg, nietwaar?"
r De beambte wilde antwoorden, maar de
feer, die naar het gesprek geluisterd had,
;rad op Irma toe en zei: „Neem mij niet
I ftvalijk, mejuffrouw, ik hoor, dat gij naar
Je kopersmelterij moet; veroorloof mij u
t >p t© merken, dat daar een tj'phus-epide-
frle heer3cht. Ik ben dokter en juist op
tfeg daarheen".
dank u''A_ was baar vriendelijk be
scheid, „maar juist om die reden wil ook
ik er heen, ik b^n de dochter van den eige
naar, baron van Güldenpforten, en ben van
plan, do zieken daar t© verplegen. Wat een
gelukkig toeval voert mij juist tot u".
De man der wetenschap wierp een lan
gen blik van groote verbazing op de zachte
en elegant© verschijning. „Veroorloof mij
do vraag, mejuffrouw, hebt gij dit meer
gedaan?"
„Neen, maax men moet toch alles eens
voor den eersten keer doen", antwoordde
Irma vroolijk.
„Ik zie, dat gij moed hebt", zeide do arts
op denzelfden toon, „maar de toestanden
zijn zeer ongunstig, do woningen..."
Irma viel hem in de rede: „Ik wil bij de
vrouw van den directeur om verblijf verzoe
kenzij. heeft geen kinderen. Het is een
goedhartige vrouw, die altijd vriendelijk
voor de arbeiders is".
„Uw besluit staat alzoo vaat?"
„Zeer vast!"
„Nu, in Gods naam dan".
Weinige minuten later ging ïrma aan Ie
zijd© van haar nieuwen bekende naar de
kopersmelterij. Wat haar als een ongeluk
had toegeschenen, n.l. dat zij de aanslui
ting van den trein in Berkenberg gemist
had en daar op het station geduldig had
moeten wachten op den nachttrein, die
haar tot haar doel kon voeren, kwam haar
nu als zeer gewcnscht voor De dokter
kwam, naar zij van hem hoorde, eiken
morgén van do naaste stad om eenige uren
de zieken van de kopersmelterij bij te staan,
en clan met den cerstvolgenden trein weder
naar huis terug t© keeren, naar zijn daar
wachtende patiënten.
Beiden lieten, op hun doel afgaand, hun
het gunstig moment, \v_arop B. en Ws. de
laatste geldlcening hebben gesloten. Was
dit later geschied, dan zouden d© voor
waarden zeker veel minder gunstig zijn
geweest.
Ook B. en Ws. komt het voor, dat het
tijdstip, waarop de laatste geldlcening ge
sloten is, nog betrekkelijk gunstig is ge
weest.
Volgn. 192. Pensioenen. Wegens Ihet
overlijden van ckn gepensionneeïjen sto
ker jdci: stedelijk© gasfabriek G. K. Spie
renburg, "kan dit artikel met het bedrag
van diens pensioen, 351 gulden, worden
veranderd.
Volgn. 206. Onvoorziene uitgaven. Bij
onveranderde vaststelling van de door B.
en Ws. bij deze memorie voorgestelde wij
zigdngon, zullen de ontvangsten een ver
hooging ondergaan van 6095 gulden en
een vermindering van 54 gulden, en dus
in het geheel 5041 hooger worden.
Daarentegen zullen do uitgaven toene
men met 2764 gulden en verminderd wor
den met 438 gulden ©n dus 2326 gld. hoo
ger worden.
Alles t© zamen genomen, zal dus een over
sohot van 2715 gulden beschikbaar komen.
B. en Ws, stellen voor dit bedrag te voe
gen bij den post voor Onvoorziene Uitga
ven en dezen alzoo uit te trekken on
16,451 gulden.
De rapporteurs der drie sectiën waren
de heeren 6. J. 1© Poole, D. Stigten en
S. do Boer Azn.
Bij Kon. Besluit van 28 dezer is:
lo. Bevorderd tot commandeur ia de or
de van den Nederlandschen Leeuw, mr. W.
H. de Beaufort, gewezen lid en voorzitter
van de bij Kon. Besluit van 18 dezer ont
bonden Staatscommissie voor Grondwets
herziening, en
2o. benoemd tot ridder in de orde van
den Ncderlandschen Leeuw, mr. dr. H. J.
Romeyn, gewezen secretaris van die ont
bonden Staatscommissie,
Benoemd tot ridder in de orde van den
Ncderlandschen Leeuw, mr. J. P. van Os
senbruggen, advocaat te Scmarang.
Benoemd tot districts-commandant, te
vens inspecteur der Rijksvcldwacht, O. Oh.
Croisct van Ucbelen, thans inspecteur van
politie te Utrecht.
Benoemd tot lid van d© bij Kon. besluit
van 8 Maart 1899 ingesteld© Pharmaoopee-
oommissie, dr. N. Schoorl, lector aan de
Gemcentelijlk© Universiteit t© Amsterdam,
te Haarlem.
Benoemd tot lector in d© faculteit der let
teren en wijsbegeerte aan d© Rijksuniversi
teit t© Groningen, tot het geven vaD onder
wijs in do nieuw© Franscke taai en letter
kunde, mej. dr. M. E. Loke, lecrares aan du
middelbare school voor meisjes, te 'a-Gra-
venhage.
Mot ingang van 1 November, aan dr. J.
E. vaD der Mculon, op zijn verzoek, eervol
ontslag verleend als lector in d© faculteit
der geneeskunde aan de Rijksuniversiteit
te Utrecht, met dankbetuiging voor de
door hem bewezen diensten.
^Benoemd: a. bij het wapen der artillerie:
lo. bij den 6taf van het wapen
tot eersten luit.-magazijnmeester, de twee-
do luitenant-mgazijnmeester N. Versteeg,
weaCCzaam bij do magazijnen der artillerie-
inrichtingen aan de Hcmbrug
2o. bij hun tegenwoordig korps: a. tot
eersten luitenant: de tweede luitenants ,T.
W. Butner, van het 3de regiment veldartil
lerie; P. J. A. Bartels, H. B. Marijt en
G. Lagerwoy, allen van het 2de reg. vesting
artillerie;
b. tot militie eersten luitenant: de mi
litie tweede luitenants C. J. G. BrecRus.
van het 1st© regiment vesting-artillerie, en
L. A. Burgers en M. H. Lindo, beiden van
het 4de reg. vesting-art., en G. Verdonk van
het 2de rog. veld-artillerie.
B. bij het reserve-personeel der land
macht: lo. bij hun tegenwoordig korps: tot
reserv© eersten luitenant: do reserve tweede
luitenants J. Hoogkamer, van het 2c!e reg.
veld-artilleriei, T. W. L. baron van Heem
stra, van liet korps rijdende artillerie, cn
K. L. Schcll, van het 1st© regiment vesting
artillerie
2o. bij de artilleri© der landweer, in hun
tegenwoordig district: tot reserv© eersten
luitenant, de reserve tweede luitenants J.
Zijl, in het XXXstc, J. C. van der Noort,
in het XXVIste, J. E. Dricsscn, in hot
XXIVste, J. F. S. Borric, in het XXIXstc,
J. C. Schcffer, in het XXst© district-
Op non-activiteit gesteld, de dirigeerend
officier van gez. 3de klass© dr. H. A. Jans
sen, ter zake van tijdelijk© ongesteldheid.
Een „8 to rm loop". Sedert
1879 heeft in Rotterdam geen Bankinstel
ling ondervonden wat gisteravond is ge
schied met do Spaarbank. Zijt b-hoorende
tot de krachtigste Banken in ons land, de
grootste na do Rijkspostspaarbank, om
trent welker organisatie cn controle bui
tenlanders uit Oostenrijk en Italië haar be
zochten, heeft gisteravond oen „storm
loop" te doorstaan gehad.
Het begon omstreeks laalfvijf. Daarna
nam do toeloop gestadig toe en ontaardde
in een paniek waaromtrent de ,,N. R. C."
het volgende mededeelt.
Het publick, door leugen en laster, die
in niets zijn grond hoeft of kan vinden,
opgehitst, ontaardde in "een woeste, aau
krankzinnigheid grenzendo menigt©. De
een zweepte den andere voortdurend op.
En zoo was tegen zevenen de geheelo
Botersloot, van af de Meent tot aan het
bordes van het Raadhuis óón groote men-
schenmassa, die, telkens nog aandikkend,
ook de Nieuwemarkt en aangrenzende stra
ten bezette.
To midden van dio monschonzce was
vóór het grootsche gebouw van de Spaar
bank, recht tegenover de Prinsenkerk, ge
lijk een oase, oen stuk van do straat vrij
gehouden door een sterke macht van poli
tic-agenten, bereden en te voet, cn huza
ren. Daar regelde de waarnemend hoofd
commissaris van politie, de heer J J.
Soer, bijgestaan door den commissaris,
den heer D. A Caspers, cn tal van inspec
teurs, den toeloop van mcnscben.
Zij werden opgesteld in dichte rijen
Krankzinnigen geleken het allen. Met hun
spaarbankboekjes in do handen, drongen
zij maar steeds op, moordgeroep weer
klonk, vrouwen vielen flauw, hot zweet
liep van do verwrongen gezichten der ver
dwaasde mannen en vrouwen van iederen
leeftijd. Geen yrces voor de paarden dei
ordobcwaarders deed hen een stap wijken,
zij lieten zich dringen tegen de muren op,
op de voeten trappen, pal bleven zij staan
tot weer gelegenh.id gegeven werd om een
groep van dezen schi ik-aanjagenden troep
binnen het gebouw te laten en hun gold te
halen.
En in zoo'n oogcnblik waren liet furies.
Men liep elkander onder den voet; vrouw
noch kind werd ontzien, ieder rept© zich
om het hek te bereiken. Het dierlijke in
den menscli toonde zich in alle opziditcn.
En bij dit hek gekomen, liet men zich lio-
ver slaan en trappen, dan het los te la
ten voor men binnen de hal was. Het was
meer dan erg, zoo als de paniek die lie
den, grootcndeels uit de mindere klasse,
had aangegrepen.
Herhaaldelijk vielen er bovendien, voor
al op de Nieuwemarkt. kloppartijen voor.
Met stukken hout cn stcencn werd naar
de politie gegooid. Met de sabel werd de
menigte uiteengedreven.
Bij dit allerkrankzinnigst tumult stak
zeer gunstig af de rust en regelmaat, dio
in het gebouw van de Spaarbank heersch-
to. Een ieder was op zijn post. Bij groote
kalmte heerschte er volmaakte orde.
Het bestuur met den directeur mr. G.
H. M. Delprat bijeen had krachtige cn af
doende maatregelen genomen. Toch gevoel
de men zich diep gegriefd door het getoon
de wantrouwen van het publiek, dat al
lerminst verdiend is. Geen enkele finan
cieel© actie is gedaan, die hiertoe aanlei
ding geeft.
Maandagochtend, zoo deelde men aan de
„N. R. Ct." mede, worden in dc Spaarbank
de eerste verschijnselen geconstateerd. Een
vrouw uit de Zandstraat vertelde in de hal
van het gebouw allerlei praatjes over de
mindere geg edhcicl van de Spaarbank Ook
Zondag moet ct in do Zandstraat al over
tijd niet onbenut voorbijgaan, en Irma ont
ving van ha'ar begeleider nauwkeurig©
inlichting omtrent den hygicnischen toe
stand cn over de clLnde, te midden van
welke z© zich begeven wilde. Met menige
nuttige raadgeving toegerust, Ladcrd© zij
©indelijk de kopersmelterij.
Diep zwijgen heerschte daar. Het oord
scheen uitgestorven. Slechts de rusteloos
snorrend© machines riepen haar het al
tijd werkzaam I" too in do stilte van den
vroegen morgen. Hoor, daar klonk van
dichtbij liggende hoogte, waarop het Fran
ei ska ncr klooster St.-Antonius stond, een
klok.
„Goed, dat ten minste do hulp van den
priester voor di© arm© lui hier zoo dicht
bij iszij brengen er reeds een naar dc
laatst© rustplaats 1"
Men hoorde stappen en stemmen, die
eentonig een gebed zeiden. Een lijkstoet
kwain dichterbij; zij droegen een der vele
offers, welke de ziekte eischte, naar hét graf,
Irma schrok en sidderde. Haar wangen,
die door den frisschon morgenwind ge
kleurd wanen geworden, verbleekten. Haar
geleider bemerkte het. „Zoudt ge niet lie
ver willen omkeeren?" vroeg hij bezorgd;
„ik vrees, dat gij voor die taak niet opge
wassen zijt."
Irma antwooidd© niet, haar blik was
star op den lijkstoet gericht, welke nu
dicht bij hen voorbijkwam. Vooraan
schreed een jonge monnik van hoog© gestal
te en edele trekken. Harnas cn helm zou
den zulk een ridderlijke gestalte beter ge
kleed hebben dan die bruin© pij.
„Alois!" kwam het verwonderd over Ir-
ma's lippen. Ja, het waa Alois van den
Zwoluweaburgt die, uit lijn ver klooster
naar St.-Antonius gezonden, nu een cloodo
den laatston liefdedienst bewees. Irma had
don speelgenoot barer jeugd sedert zijn in
trede in de orde niet meer gezien. Geen zij
ner familieleden wist nog ict9 van zijn
vorplaatsing, maar zij herkende hem ter
stond, hoewel ook zijn dik h ar onder dc
schaar was gevallen en nu slechts in een
donkeren krans zijn hoofd oingaf. Do jong©
monnik bemerkte de vriendin niet. Zijn
stralend oog was slechts naar boven ge
richt. ,,0 Alois", sprak Irma in zichzelf,
„gij hebt afstand gedaan van den trotschcn
burcht van uw ader, ora in een grof ge
waad met blootc voeten in do mcnschen
uw God te dienen."
Toen do stoet voorbij was, wéndd© zij
zich tot haar geleider en zeide met vast©
stem: „Toe, dokter, laten wc voortma
ken."
Zij begaf zich zocEra mogelijk naar het
huis van den directeur, terwijl do dokter
beloofde haar daar na ccn poosje t© zullen
afhalen om haar onverwijld in haar nieuwe
ambt als verpleegster te onderrichten. Zij
vond vriendelijke opname bij de vrouw van
don directeur, ep nadat zij zich op verzoek
met eeD ontbijt gesterkt had, volgde zij met
opgeruimden moed den arts. Beiden waren
nauwelijks eenige oogcnblikken voortge
gaan, toen hun een man in de grootste ver
warring te gemoet snelde. JE t was Bru-
neck, die sedert getrouwd was. Toen hij den
dokter zag, ijlde hij op dezen toe cn ver
telde hem in afgebroken zinnen, dat zijn
goed© vrouw door do ziekte was aangetast,
en zij nu, daar hij zelf naar den smeltoven
aan den arbeid moe6t, geheel verlaten in
haar nood was.
Een paar medelijdende bure.i hadden den
gesproken zijn. Maandagavond was heb
aantal dergenen, di© hun spaarpenningen
opcischten, ai meer, zoodat het bestuur
eenigszina voorbereid was op meerdere te
rugbetaling op dezen avond.
Deze terugbetaling geschiedde ondanks
de enorme drukto regelmatig. Aan alle op
vragen van geld is voldaan. Zij di© hun
geld ontvangen haddem, verlieten het go-
bouw aan de zijd© der Eerste Lombardstraat
nadat hun te voren in het gebouw de go-
lcgenheid gegeven was hun gcldswaa'rdo
weg te stoppen met het oog op do velen,
dio ook aan deze zijde do Spaarbank bele
gerden. Op dc acht bijkantoren in de ver
schil lendo wijken der stad gevestigd, is
het gisteravond eveneens zeer druk ge
weest. Ook daar zijn tot 9 uren of zooveel
later als er publiek binnengelaten was, allo
opgevraagde bedragen reglementair uitbe
taald. Dc bijkantoren zijn voortdurend nut
geld gefourneerd door het hoofdkantoor.
De buitengewone medewerking van het
korps adjunct-commissarissen werd daarbij
op hoogen prijs gesteld.
Uit het. maandelijksch overzicht van den
staat der spaarbanlk op ultimo September
jl. blijkt dat het actief bedroeg 12,300,685
gld. tegen een obligo van 10,382,386 gld.,
zoodat er een reserve van bijna 2 millioen is.
Allo waarden zijn volkomen aanwezig,
zoo verzekerden bcotuur en directie Het
aantal inleggers bedraagt ongeveer 80,000.
Nog zij vermeld, dat tc midden van de
ze door leugen en laster voorbereid© over
rompeling van ccn dolzinnige menigte ecu
kalm, bedaard mannetje zijn spaarduitjes
kwam brengen in plaats van te halen.
Zijn vertrouwen in do Spaarbank is
rotsvast.
Hedenmorgen te negen uren te begin
nen zou met dc uitbetaling op geheel den-
zelfdcn- vOct worden doorgegaan, zoolang
het publiek bleef loopon. De uitbetalingen
geschieden heden in het hoofdkantoor op
dc Botersloot van negen uren tot halftwco
'a namiddags cn van uren tot halfnegen 's
avonds Aan allo aanvragen zal kunnen
worden voldaan.
Transparanten aan het gebouw beves
tigd vermeldden gisteravond: „Morgenoch
tend negen uren zal het hoofdkantoor elk
bedrag ten volle terugbetalen."
Om twee uren (Les nachts was men nog
bezig met dc terugbetaling van opgevraag
de gelden
Het totale bedrag van het terugbetaalde
bedroeg toen, zeer ruw geschat, ongeveer
een half millioen.
Door politi© ©n jachtopzie-
ners to Barne.veld is Maandag proces-ver
baal opgemaakt tegen een viertal wildstroo-
pers, die hun gelaat hadden zwart gemaakt.
De arrestatie ging onder hevig verzet ge
paard; onder meer werd ecu der beambten
een stuk uit den duim gebeten. Drie
stroopers wisten te ontkomen. Alle over
treders waven in het bezit van een rijwiel
De bevolking der gemeen to
Amsterdam, die in de maanden April, Mei,
Juni on Juli met 1084 personen was achter
uit gegaan, geeft voor Augustus weder een
stijging met 190 cn over September 275 per
sonen.
De oudst© landgenoote. W ij
meldden het overlijden te Berkel en Roden
rijs van onze oudste .landgenoote de weduwe
F. Zwarts, in den ouderdom van 101 jaar
cn ruim 4 maanden.
Dientengevolge kan, naar „De Echo" me
dedeelt, Amsterdam cr thans op bogen de
oudst© landgenoote als inwoonster tc heb-
l»en in de persoon van mevrouw de weduwe
Van AkenBryère, die 103 jaar en 2 maan
den oud is.
De 15-jarig© G. B., to Hccrcn-
berg, werkzaam in de borstel fabridk aldaar,
had dc onvoorzichtihgeid, nadat hij enkele
vlokken uit zijn jas met spiritus verwijderd
had, tot zijn kameraden te zeggen: „zal ik
me eens in brand steken", en dc daad bij
het woord voegende, hield hij een lucifer
bij zijn Ikleeren, met het gevolg, dat deze do-
delijk vlam vatten en dc jongen hevige
brandwonden bekwam. De vlammen reikten
zelfs zoo hoog, dat de aan den zolder te dro
gen hangende borstels in brand vlogen. Do
brand der fabriek werd tijdig gcbluscht,
doch dc onvoorzichtige jongeling stierf den
anderen dag aan dc bekomen wonden.
vorigen dag gedurende zijn afwezigheid zijn
plaats aan het ziekbed ingenomen en voor
het kleine kind gezorgddoch zijn vrouw
was, doordat zij een Italiaanscho was en
geen Duitsch verstond, in de grootste op
winding geraakt, doordat niemand haar
verstond. Haar toestand was daardoor zeer
verergerd. „Wat moet ik nu doen 1" riep
hij buiten zichzelf ten slotte uit, „het
werk kan niet uitgesteld worden, allóón
kan ik haar niet laten, ik moet iemand
zoeken, die bij haar. blijft!"
Do gietbaas had in zijn verwarring do
jenkvrouw, dio iets was aebtoruitgetreden,
nauwelijks bemerkt, noch minder herkend,
maar zij naderde hem nu cn zei: „Bruneck,
ik wil bij jo vrouw waken, ik vorsta Itali-
aansch en ik ben hier gekomen om zieken
te verplegen.
„Gij, gij wilt", stamelde dc man ontzet.
„Ja, ik wil."
Er was geon tijd voor lang praten, ©n dc
dokter richtte spoedig zijn schreden naar
de woning van den gictersbaas. De mooie,
jonge vrouw, ccn prachtig© zuidelijk©
bloera, maakte, nu zij door de ziekt© was
aangetast, een akcligen indruk. Met het
zwart© haar los om liet hoofd, de groote,
donkere oogen wijd geopend, do wangen
met koortsgloed ovortogen, lag zij op haar
ziekbed en scliv.vuwdo luid bij het zien der
haav vreen. gezichten. Maar Irma aar
zelde n i- t.
(Wordt vervclgd).
