Safe Deposit.
.WAVEREN'.
BEROEMDE
BIEREN.
I
LEVERPASTEI.
3 LANGEZAAL's
S KACHEL-MAGAZIJN,
VAIH
Zeldzaam aanfmd.
r-
18 Lunge Diefsteeg 18.
Hounfiflit
LEIDSCH DAGBLAD, WOENSDAG (6 OCTOBER. TWEEDE BLAD.
Anno 1907.
PERSOVERZICHT.
Gemengd Nieuws.
Vervolg Advertentiën.
Belangrijke Houtveiling
Rftaison VABB DIJSC,
M. L„ HEBNIERiüGEB ZONEN,
Commissionnairs in Effecten, Rapenburg 106-108.
1 Hooigracht 110.
Prijzen laag.
SMEDERIJ.
Aanleg van Gas- en Waterleiding.
re
18 Lange Diefsteeg 18.
t, Voorraad groot,
re
§3
s
De ABDIJSIROOP Klooster Sancta Paolo
No. 14616.
Het ,,H a n d 1 a b 1 a d'* geeft een ovcr-
Eicht van do voorgestelde wijzigingen
Orondwetsherzienin g en zegt
dan
Wij wijzen er al dadelijk op, dat de aan
geboden lezing van artt. 60, 127 en 143 de
aanwijzing van diegenen, die kiezers zijn
vü.r do Tweedo Kamer, do Prov. Staten
en de Gemeenteraden, aan den gewonen
wetgever overlaat, zonder meer. Dus, het
blanco-artikel in zijn volle blanlkheid, zon
der cenige andero grondwettige beperking
dan dat het kicsrecnt „rechtstreeks" moet
worden uitgeoefend. Maar verder zelfs geen
uitsluiting van niet-Nedcrlanders, van niet-
ingezetenen, van minderjarigen, van krank
zinnigen, van bedeelden, van wanbetalers
bij do rijks-, provinciale en gemeent>belas-
tingen, van gevangenen, enz. In al deze
opzichten wil het ministerie aan den ge
wonen wetgever algdieclc vrijheid laten.
Ofschoon ons een aantal der voorgedra
gen wijzigingen juist voorlkomt, achten
■wij zulk een ultra-blanco-artikel hoogst bc-
denkelijk, en betwijfelen ten zeerste- of voor
zulk een radicale bepaling in de eerst.: 25
jaren een meerderheid, zelfs in de Tweede
Kamer, zal to vinden zijn.
„Land en Yo 1 k" schrijft
Voor dit werk moet aan de Regecring
hulde worden gebracht.
Voor den opzet on den inhoud.
Voor de voortreffelijke, sobere, overtui
gende memorie, waarmee do wetsontwer
pen zijn toegelicht.
Ee zal nader gelegenheid zijn tot licsprc-
king. Ditmaal zij alleen in het bijzonder do
aandacht' gevestigd op do critick van art.
80 der Grondwet, op het betoog van de
noodzakelijkheid der herziening; op de
verdediging van do vrije kiesrechtrege
ling door de wet.
Do overtuigde geest, die uit dit betoog
spreekt, de kracht der argumenten doen
des te scherper licht vallen op do arme
lijke critiek, wclko kort to voren de anti-
,rev. leidslieden in hun politieke, impasse op
v„hefc blanco" vermochten voor den dag te
brengen.
Het verheugt ons, dat do Regeering,
zichzelve gelijk blijvende, waardig liaar,
<vcg vervolgt.
„Het Huisgezin", nagaande in wel-
jke mato do Regeering bij haar voorstellen
•met do wenschen van de verschillende par
tijen der linkerzijdo rekening heeft ge
houden, schrijft onder meer:
Wat dc oud-liberalen betreft, omtrent
lezen valt alleen to vermelum, dat do con
ditio sino qua non, door hen aan do aan
vaarding van het blanco-artikel verbon
den: het toekennen van het amendeerings-
■eclit van do Eerste Kamer, door do Rcg.
niet is ingewilligd.
Van don-anderen kant kan men toch
»ok weer niet zeggen, dat do voorwaarde
dor oud-liberalen on ver bid.* lijk is afge
wezen. Wel heeft <io Rcgcering „geen vrij
heid kunnen vinden ten deze het initiatief
tot verandering to nemen," maar, nict-
waar, indien uit de Kamer dat initiatief
komt, dan is het toch nog niet zoo beslist
cekor, dat dc Regeering, als het ontwerp
dalarjuee tó redden is, het amendeerings-
recht vierkant zal afwijzen, "ondanks haar
bezwaren, die voorshands nog „overwe
gend" hcetcn.
Alles te zamen genomen, kan men intus-
schcn con slateeren, dat do voorstellen van
minister RinK het meest en het zuiverst
overeenstemmen met het kiesrechtrapport,
voor vier jaar aan het hoofdbestuur der
„Libcralo Unie" uitgebracht door mr.
Rink c.s.
,,D o Nederlander" merkt op, dat
art. 80 der Grondwet (actief kiesrecht)
volslagen blanco wordt gemaakt.
Nog meer blanco dan in de oorspronke
lijke bedoeling clPr blancoïsten lag. Niet
alleen vervallen de ^nsitieve kenteckcnen
uit de Grondwet en wordt dus aan don
gewonen wetgever overgelaten, of er al
dan niet positieve kenteekenen, cn zoo ja
welke, zullen zijn, maar óók vervallen dc
uitsluitingen uit de Grondwet, evenals de
leeftijdgrens. De Regeer ing heeft het zich
in dit opzicht bij uitstek gemakkelijk ge
maakt, daar juist omtrent deze punten
verschil van gevoelen had kunnen ont
staan ook tusschen hen, die anders in het
blancoteeken vereeni'gd staan. Die strijd
wordt nu verschoven tot do latere kieswet.
Ten aanzien van do voorgestelde wijzi
ging (orn den weg voor een onbelemmerde
toepassing van het crenredighcidsstclscl to
effenen) van dc alinea, welke voorschrijft,
dat Kamerleden, die een bezoldigd staats
ambt aannemen, het lidmaatschap verhe
zen, maar herkiesbaar zijn, zegt het bla-d:
Voor den wetgever wordt derhalve dc mo
gelijkheid geopend Art. 98 al. 4 eenvoudig
op non-activiteit tc stellen. Zeker een nogr-
al zonderlinge wijze van doorhakken van
den knoop. Acht men in den Ugcnwoordi-
gen tijd den onafhankelijkheidswaarborg
van art. 98 al. 4 niet meer noodig, dan kan
ireu hem schrappen. Acht men hem daaren
tegen wèl noodig, dan schijnt het wonder
lijk, zijn behoud afhankelijk tc stellen van
dc vraag, of de gewone wetgever hem wel
zal kunnen gebruiken in een eventueel door
dien gewonen weïgever wenschclijk geacht
evenredig kiesstelsel. Reeds öp zichzelf
maakt het een vreemden indruk, in dc
Grondwet een positief voorschrift te lezen,
met dc daaraan onmiddellijk toegevoegde
bepaling, dat dc wetgever dit voorschrift
volledig zal kunnen schrappen. Nog vreem
der wordt het, wanneer de bedoeling is,
dat dc wetgever dit zal doen wegens mo
tieven, geheel buiten het voorschrift zelf
gelegen. Dc vraag kan worden gedaan, of
de Grondwetgever op die wijs oiet den
ernst van zijn eigen voorschriften onder
schat.
Dat een Kamerlid, dat minister wordt,
zich niet aan een herkiezing zal behoeven
te onderwerpen, wordt door „D c Neder-
1 an der" afgekeurd.
De Regeering, zoo schrijft bet blad, on
derstreept het argument der commissie,
dat een benoemd lid der State n-Generaal
door het bestaande voorschrift in groote
moeilijkheid kan wordsn gebracht ten op-
z.iehtc van het aannemen van een ministc-
riecle portefeuille. Dit is zeker juist. Dc
lieeren Borgesius, Picrson en Lely bijv.
hadden in 1905 moeilijk een portefeuille
kunnen aannemen zonder, door het openko-
rnen van Enkhuizcn, Gorkum en Amster
dam II, de parlementaire meerderheid in
gevaar tc brengen. Maar cr staat tegen
over, dat door de nieuwe regeling het mi
nister-Kamerlidmaatschap geijkt en aan
gemoedigd, ja als normaal gestempeld
wordt. Iji de nota's der heeren Lobman
cn Ruys wordt de combinatie der beide
betrekkingen in strijd met ccn der grond
beginselen van ons staatsrecht genoemd.
Wie zich op dat standpunt stelt. en tot
dusver heeft vrijwel heel-"tfc rechterzijde
dit gedaan kan kwalijk meegaan met
deze nieuwe faculteit, aan het minister-
Kamerlidmaatschap verleend.
Over? het voorstel, dat ontbinding der
Eerste Kamer van rèchtswcge ontbinding
der Provinciale Staten zal ten gevolge
hebben, zegt het blad:
Do Regeering komt daarmee een eind tc
gemoet aan hen, die de trapsgewijze ver
kiezing der Eerste Kamer door middel
van dc Prov. Staten zouden willen schrap
pen on dezo Kamer, evenals do Tweede,
rechtstreeks door hot kiezerskorps zouden
wilkn doen samenstellen. Wel is waar
blijft als regel cn formeel do tusschc-n-
schakel der Prov. Staten gehandhaafd,
maar in tijden van conflict en daaruit
voortvloeiende ontbinding worden toch do
kiezers zelf opgenocpen om over het be
leid der Eerste Kamer eon goed- of af
keurend votum uit te spreken. Daarom is-
dezo wijziging- zeer ingrijpend. Zij schudt
dc positio der Eerste Kamer, welke im
mers, behalve op langen zittingsduur cn
geleidelijke vernieuwing, bcrusi op indi
recte verkiezing. Zij schijnt weinig in
overeenstemming met do meer speciale
taak der Eerste Kamérco bezonken
rechtsovertuiging des volks Irt uiting te
doen komen tegenover het mogelijlk offe
ren aan een waan vai den dag.
Dc Regeer ing biiengt, zegt „Do Ne
derlanden", op deze wijs meer politiek
nog dan te voren, niet alleen in de Eersto
Kamer, maar ook in dc Statenverkiezin
gen.
Wel zegt de meanoric van toelichting,
dat de politiek moeilijk dieper in de Sta
tenverkiezingen kan worden gemengd dan
thans reeds het geval is, doch dit is blijk
baar onjuist.
Bij de Statenverkiezingen worden wel de
candidaten beoordeeld oaar hun, algemeen-
politicko richting, doch het zijn tot dusver
geen politieke verkiezingen in dien zin,
■dat er bijv. een program van actie voor
wordt opgemaakt, of dat een ,,cry" om
trent een speciaal punt van rcgceringsbe-
leid wordt aangeheven, of dat door den
uitslag een ministerie tob aftreden wordt
genoopt.
Het politidk karakter is derhalve van
heel anderen aard dan bij een Tweede-Ka
mer verkiezing. Wanneer daarentegen, bij
een ontbinding van do Eersto Kamer, ook
de Staten zullen ontbonden worden cn de
kiezers voor do Staten opgeroepen zullen
worden om over ccn concreet punt van
staatsbeleid uitspraak lo dóen, dan zal do
toestand gewijzigd zijn. Dan zal het leven
van een Kabinet van een Statenstenibus
kunnen afhangen; dan ook zullen de ver
schuilende achaJceeringen onder do partij
en zclven bij do Statenverkiezingen veel
sterker meespreken, en zal bij zulk een
ontbinding9verkietdng alle mogelijkheid
van to letten op het gewestelijk belang ver
dwenen zijn.
Onder alle omstandigheden, meent het
blad, zal het uieuwo stelsel werken in de
richting van meer politieke beteckenjs te
leggen in een verwerping der Eerste Ka
mer dan~wcnschelijk is.
Dat do Regeering zulk een votum kalm
naast zich neerlegt en aan overwegende be
zwaren zooveel doenlijk tracht te gemoet
te komen, gelijk bijvoorbeeld bij de on
gevallenwet, zal in de toekomst minder
mogelijk zijn dan in het verleden. Want
dó „partij" zal cischen, dab de kiezers
over het conflict worden gehoord. Door
do giX>pende gelegenheid tot beroep op de
kiezers zullen derhalvo de vota der Eer
ste Karaor in het publiek besef iets aan
zakelijk cachet inboeten en aan politiek
cachet winnen. Wat to betreuren zou zijn.
Hot voorstel om den zittingsduur der
Tweede Kamer te verlengen tot vijf jaar,
noemt het blad uitstekend, maar het nut,
rheenfc zij, dreigt ten deele te niet gedaan
te wonden door do nieuwe regeling van dc
ontbinding der Eerste Kamer.
Het in het teeken der hoogste politiek
plaatsen toch der Statenverkiezingen ver
hoogt de kans, dat een kabinefcsleven bin-
nentijds wordt afgesneden. En dan gaat
het voordeel der vijf jaar verloren.
In Hot Volk" lazen wij over o r g ar
nisatie van kleine winkeliers
het volgende:
Moeten wij ons aansluiten bij dezen
,,looncn"-strijd? vraagt ons een partijgo
noot-kleinwinkelier, naar aanleiding van
ons artikel „Winkelier-loonarbeiders."
Het antwoord ligt, meen en wij, voor de
hand. Wanneer er een organisatie op goe
de grondslagen is van kleine winkeliers,
dio tegenover do fabrikanten en hande
laars, leveranciers van verpakte artike
len, optreedt tot handhaving of verovering
van redelijke voorwaarden voor 'den klcin-
verkoop dezer artikelen, dan is de plaats
van klein winkeliers in deze organisatie.
Die organisatie ia dan hun vakvereeniging,
de strijd gaat om betere; bestaansvoorwaar
den, om zelfbehoud.
Het is niet de vrees voor nog meer prijs
stijging der artikelen, die.onzp partijgenoo-
ten-winkeliers in het belang der verbrui
kers van hun organisatie moet afhouden.
Evengoed zou men van mijnwerkers kun
nen vragen, geen loonstrijd te voeren, om
dat bij hooger loon wellicht de steenkolen
nog duurder zullen worden.
De vraag evenwel, of dit optreden van
kleine winkeliers kans van slagen heeft,
kunnen wij niet beantwoorden. De vraag,
wie winnen zal, is ook in dezen strijd een
vraag van macht. Is' het voor de fabrikan
ten en groothandelaars mogelijk en voor-
dceliger om eigen winkels in te richten,"
dan zullen zij dit doen cn aldus den strijd
der kleine winkeliers verzwakken. Kun
nen do fabrikanten en groothandelaars
voor den verkoop hunner waren de klcin-
winkeliers onmogelijk missen, dan zal sterk
optreden cener winkeliersorganisatie zeke
re voordeden kunnen veroveren.
Een lcelijkc daad. Een man
cn een vrouw kregen in een logement in
de Willemstraat te Utrecht, oneenigheid
over-een tc vuur staanden pot met paling
soep. Van woorden kwam liet tot daden èn
ten slotte smeet dc man zijn tegenstandster
den gehcelen pot met soep zoo heet als deze
was over het hoofd leeg. Als gevolg liep do
vrouw ecnige tamelijk ernstige brandwon
den op. oij is aan het ziekenhuis verbonden.
(U. D.)
Uit Roermond meldt men dat
tc Helden Zaterdagmiddag do 69-jarige
landbouwer J". Pecters van den hooizolder
is gevallen. Hij d:cd daarbij zulke hevige
kwetsuren op, dat hij nog dcnzelfden avond
©verieecL
Uit Eindhoven meldt menl
Tengevolge van het staken der betalingcïl
door de Meicrijschc Bank heeft de firma
Van Gcvding en Co. tc Geldrop, surséance
van betaling aangevraagd.
Aangevallen dooreen varken.
Te Stoppeldijk werd dc landbouwer <Sf.
V. door zijn groeten varkensbeer aango-
valleu cn zoodanig in dij en buik gohetm,
dat er groote wonden ontstonden. Ten slot
te wierp het woedende dier hem over do
poort van liet hok, die hij vast had, en
waardoor deze gelukkig toesloeg, zoodat
het beest hem niet meer kon genaken. Do
vree&elijko wonden moesten dichtgenaaid
worden door den gercesheer, die levensge
vaar niet buitengesloten achtte. (M. Ct.)
Heb hospitaal-kerkschip „Do
Hoop" is gisteren to Grimsby binnengo-
loopcn en dadelijk daarop weer naar zee
gegaan.
Dagbladen in het Noorden
van ons land maken melding van een
merkwaardig luchtverschijnsel dat Zondag
avond boven Friesland is waargenomen.
De „Leeuwarder Courant" &ehrijft d.d. l4>
dezer:
Aan den Westelijken hemel bevond zich
vlak langs den horizon een lage wolken
bank in den vorm van een cirketoegmcnt.
Daar boven, met eenige tusschcnruimte,
vertoonde zich aan den overigens sterhel
deren hemel ccn donkere streef, die zich
van den horizon in gebogen lijn verhief*
tot pl. m. 15 graden hoogte vlak in het
Westen, om zich aan do andere zijdo weer
over do wolkbank heen in gebogen lijn
tot den horizon te neigen.
Precies te elf uren vertoonde zich aan
den benedenrand van de clonic re streep,
ietwat links van het midden, een vuurbol
ter grootte cn van de lichtsterkte der vollo
maan, maar voor een derde deel achter do
donkere streep verborgen. Dat duurde 2
seconden. Te gelijkertijd verschenen, aan
beide zijden horizontaal van den vuurbol
uitgaande, twee lichtblauwe stralen bun
dels, waarvan, blijkens do teckening, do
meest lïnksche zich tegen dc donkere streep
daarvóór afteekenden, do andere bleef be
neden die streep.
De vuurbol verdween even plotseling a!i
hij gekomen was, maar liet een helrooden
vonkenregen achter, gelijk men waarneemt
bij een uit elkaar spattende vuurpijl.
Vijf minuten later vertoonde zich weer
een vuui-bol, doch deze bevond zich eea
weinig rechts van het Westen en deze 1. IccL
voor een klein deel achter den horizon,
terwijl hot overige deel zich afteckcnde te
gen de plaats, waar dc wolkbank zich b>
vond. Deze bol was veel grootcr dan da
eerste blijkens de tcckcning was de mid
dellijn dubbel zoo groot. Ook deze bol
bleef maar twee seconden. Hij verdween
zonder vonkenregen, doch liet een helrood
schijnsel achter.
Binnen ongeveer ccn halfuur reiawceii
dc donkere streep van do lucht en werd
alios ster-helder, doch do horizon bleef
dicht met wolken bezet, hetgeen duidelijk
was te zien, doordat af cn toe, nu eens,
helroode, dan weer lichtblauwe verlichtin
gen optraden, die diep achter den horizon,
schenen op te doemen. Ongeveer halfééii
wa3 cr niets meer te zien.
KaJjouterbescImit.
Moutbrood.
Speculaas.
Fondan! Borstplaat] es.
Uit de hand tc Koop aangeboden
een voor jaren verhuurd WÏMKËL.
HUIS, op Isten stand en zelf
ruim door onderhuur gedekt.
Royale geldbelegging, wie van deze
zeldzame gelegenheid gebruik wil
maken zendt fr. br. onder letter K
aan BUNDEK Co., Woninggids
Nieuwsteeg 25, Leiden.
3806 12
op Vrijdag 18 October, des voor-
middags te 10 uren, op een terrein
aan de Haven te Katwyk-aan-Zeo,
waaronder voorkomen. 2000 stuks
G. en G. delen 1X8 lang 7 M.,
600 stuks 1 X 10 lang 7.50 cM.,
200 Baddings a. 6.60 H. lang, 100
stuks 2 X 4, 200 stuks 1 X 7 en
•en party 1X3, verder nog een
groote party Asphaltpapler en het
geen vorder ten verkoop zal worden
aangeboden. Te bezichtigen op Woens
dag en Donderdag op bovengenoemd
terrein. 4005.16
4040 12
Telei'oonnommer 650.
VEBEBOE BEWAARPLAATS voor Effecten, stokken
van waarde, Goud en Zilver, enz., der firma 2707 20
6699 31
DE XJEIDSCHE
DeGrérantevanDen Nieuwen
Kaashandel heelt de eer het
geachte publiek te berichten,
dat zij voor eigen rekening
aanstaanden ZATERDAG
19 October een zelfden
Winkel zal OPENEM in de
Aanbevelend,
G. BRINKMAN.
DE ZiEÏDSCHE
e
e
4003 88
II.
PRIJSCOURANT.
4003 43 per Pond.
FtJoe Qouda, qualiteit extra 45, 60 Cts.
FUne Gouda, prima 36, 40
Gooda Qouda 30, 26, 20
Laldeche Eaaa 25, 26, 40
KomUn» Kaas 16, ?0, 25
Edammer, extra fijn ƒ1.25 per afuk,"
Edammer, gewoon 60 Cts.
Steeds versoh voorradig: Gruyère,
Camembert, Roquefort en Brie.
Roomboter, onder RUks-contröle,
75 Cts. per pond. Fijne Keukonboter
40, 45, SO, en 55 Cts. p. pond.
1
De Heer B. G. HEUSINKVELD, molenaar te Winterswyk, is
een daar ter plaatse zeer bekend persoon en geen wondor, want
byna al het koren uit den omtrek van Winterswyk wordt op z(jn
molen gemalen. Men zou dus byna kunnen zoggen; De Heer
Heusinkveld voorziet de inwoners van Winterswyk en omstreken
van brood, want "wanneer het koren niet garnalen zou worden, zou
men goen meel kunnen krygen en derhalve ook geen brood kunnen
bakken. Wanneer zulk eon algemeen bekend persoon een verklaring
aflegt als hieronder volgt, is hot gemakkeiyk, de waarheid daarvan
te onderzoeken en is allé twyfel uitgesloten. Do Heer Heusinkveld
schryft ons een uiterst loffeiyken brief, waarin hy verklaart, dat
by jaren aan borstbenauwdheden heeft geleden. Hy moest den
molen soms verlaten vanwege de hevige benauwdheden Het stuiven
van de artikelen, die gemalen moeston worden, kon hy niet moer
verdragen. Zyn eetlust was slecht en slapen liet ook veel fe
wenschen over. Door de heilzame werking der Abdijsiroop Is
de Heer Heusinkveld weder geheel en al opgeknapt on heeft ver
zocht dit te willon publiceeren.
S §- T ff&S® 1 dat 8Ü dezolfd0 soort ABDIJSIROOP bo-
iUSU Q D komtf dl0 d6 Heer G# HEU8INK.VELD
gebruikt heeft; dezo alleeu geneest en is kenbaar aan een
KOODEN BAND om de flesch, waarop de handteskening van
den Generaal-Agent: E. I. AKKER, Rotterdam voorkomt;
alle andere is namaak en geneest nooit!
is geheel onschadelijk en geneest onherroepelijk alle
aandoeningen van borst en longen, asthma. Zij geneest
den koppigsten hoest en de verouderds te verkoud
heid. De ABDIJSIROOP gesseest «Laar waar alle
andere middelen taalden.
Prijs f I.-, f2.— en f3.50 per flacon.
CENTRAAL-DEPOT 4044 116
L, I. AKKER, Van Alkemadestraat 11,
ROTTERDAM.
Verkrijgbaar bij de meest© Apothekers en Dro
gisten en verder bij-de bekende Verkoopers.
