Fransciie schrijvers en uitgevers. ETOFGOUa. pen van eenigszins bittere scherpte, die zich ontwikkelen in de bladoksels van de in de landen der Middellandsche Zee thuis behoorende kaperplan ten, die met haar klimmende stengels op steenachtigen bo dem, op rotsen en muren, sierlijke ranken vormen. Nog veelvuldiger vindt men ze tusschen de ruïnen en zandwoestijnen van Egypte en zo geven iets karakteristieks aan het overigens zoo eenzame Afrik aan sche land schap. Deze pikant smakende bloemknop pen worden, nadat ze op den juisten tijd geplakt zijn, in de schaduw gedroogd en meermalen met azijn begoten, eer ze ter verzending in kleine vaatjes gereed zijn. Als do beste kapertjes gelden die kleine knoppen, welke vaak met de gelijkvormige .knopjes onzer dotterbloemen verwisseld 'worden. Maar het verschil is zelfs vooreen leek duidelijk waar te nemen. Men hoeft daartoe slechts de bloemblaadjes te tellen. Vindt men in plaats van acht slechts vier bloembladeren, dan is de vervalsching bewezen. Een andere donkerkleurige specerij, die zeer veel in dc huishouding wordt gebruikt, is de saffraan, die uit de gedroogde nerven der saffraanplant, een leliënsoort uit het morgenland, bestaat. Kruidnagelen zijn de onontwikkelde, ge droogde bloesemknoppen van den kruid nagelboom, die oorspronkelijk slechts op d© Molukken gedijen wilde. Later gelukte het ze ook in Cayenne, West-Indië en in Afri ka te kweeken. De door velen zoo geliefde gember wordt vooral in Oost-Indié gecultiveerd. Zij stamt van de bijwortels der gem herplant, een le liënsoort. Die wortels worden gereinigd, geschild en vlug in de zon gedroogd. Om 'witte gember te verkrijgen, broeit men 'haar voor het drogen even met heet wa iter. Goede gember moet vast en broos zijn en een vurigen aromatische^ smaak hebben. Oude gember heeft weinig waarde en wordt daarom door gewetenlooze handelaars met een mengsel van leem en krijt uiterlijk weer opgefrischt. Een der edelste specerijen is de echte muskaatnoot. Reeds in oud© tijden was ze bekendin Europa gebruikte men ze echter pas in de twaalfde eeuw. Na de ontdekking van den zeeweg naar Oost-Indië bemachtig den de Portugeezen dit winstgevende han delsartikel en wisten dese groote bron van inkomsten geheim te houden, tot ze door de Hollanders werd veroverd. De boomen maken met hun lederachtige spitse bladeren en geel-witte bloemen en later met hun hangende bessen een aan ge- namen indruk. Op eiken boom ontwikkelen zich ongeveer 20C0 noten, die in 7 maanden rijp worden. Iedere vrucht heeft een in den aanvang vleezig, later verdrogend om hulsel. Daaronder ligt het eerst karmijn- roode, later saffraangele zaadomhulsel, dat onder den naam van foelie in den han del is en de noot omsluit. Goede muskaat noten moeten lichtbruin of grijs, zwaar en jniet wormstekig zijn. Valsche muskaatno- ;ten zijn gemaakt uit een deeg van meel, 1 krijt, lijnzaad en gemalen muskaat. Ze ver raden zich door hun breekbaarheid en den flauwen smaak er van. 1 Even aromatisch als de muskaatnoot is [de kaneel. Hoofdzakelijk worden van den '.kaneelboom de bast en het binnenste deel jder schors van drie- a vierjarige takken ge- ibruikt. Nadat men de grijze bittere schil 'verwijderd heeft, droogt men de stelen 'eerst in <3© schaduw en later in de zon. Het laatste restje van vochtigheid verliest de kaneel door een laag peper, waardoor te- rens het aroma nog meer ontwikkeld wordt. De Ceylonsche kaneel geldt als de beste; daarna volgt de Chineesch© en de Z.-Ame- rikaansche. Gemalen kaneel wordt veelvul dig vervalscht, met oker, gepulvriseerd ma honiehout, geklopte amandelschillen, enz. De aangenaamste specerij is wel de va- n iel je, een orchidee die in het tropische Amerika in het wild groeit, maar in alle warme landen gecultiveerd wordt. Een plant draagt gewoonlijk reeds in het derde jaar vruchten en levert dan ongeveer 40 jaren lang 20 30 stuks per jaar. De vruch ten worden geplukt eer ze geheel rijp zijn. en in wollen dekens of in daartoe vervaar digde toestellen voortdurend verwarmd, waardoor het openspringen voorkomen en de aangename geur verhoogd wordt. De stof, die het aroma der vanielje vormt, heet vanillin, dat nu ook kunstmatig mr het sap van coniferen bereid wordt. 10 Gr. van dit product geven dezelfde uitwer king als 500 Gr. vanielje. Over de betrekking tusschen Fransche schrijvers en uitgevers in de negentiende eeuw wordt het volgende verteld ,,Toen Napoleon erkennen moest, dat het voor het vasteland uitgevaardigde ver bod tot invoer van Engelsche producten den Fransehen handel meer schaadde dan den Britschen, kondigde hij een aantal besluiten af, waarhij de invoer, van Engel sche koloniale producten wel is waar werd toegelaten, maar onder voorwaarde, dat voor de geïmporteerde waren een gelijke waarde aan Fransche producten moest uit gevoerd worden. Daarop ontwikkelde zich een druk handelsverkeer in Engelsche consumptie-artikelen, en wat de Franschen als overeenkomstige waarde naar Engeland zo n den w arenroman s De Fransche boekhandel lag in die da gen van strijd tegen den grond en met beide handen werd de gelegenheid aange grepen, de reuzenhoopen boeken, die onver koopbaar in Parijsche boekenhuizen lagen, kwijt te worden. Bij duizenden exemplaren werden de werken van Dclilex, Chenedo- lié, Michaud, Parseval de Grandmaison, Eunenaid en andere dichters van het zelfde slag naar Engeland gezonden, maar deze producten bleven in de verecnigdo koninkrijken even onbekend, als ze to Pa rijs onverkoopbaar waren geweest. Maar daarvoor is niet een slechte literarische smaak van het Engelsche publiek verant woordelijk te stellen, de oorzaak lag „die- pier," namolijk op den bodem van het Ka naal. Want al die mooie boeken bereikten nooit de Engelsche kust. De met-literaire of misschien al t© literaire kooplui hielden het voor onzinnig, de twijfelachtige waar ook nog met het hooge Engelsche invoer recht te belasten en kozen den eenvoudi- gen uitweg die boekenmassa in zee te gooien. Dit probate middel bleeik voor treffelijk to rijn en voor meer dan 20 mil- lioen francs aan boeken vond in den zilten vloed een heerlijke rustplaats. Daar men voor een pond koffie, dat men in Liverpool voor 50 centimes kocht, in Parijs acht francs terugkreeg, kon men zich deze phi- lanthropische zaak veroorloven. Met de restauratie ontwaakte ook in Frankrijk voor het overige een wilde lees honger en nu vonden zelfs de treurigste werken hun bewonderaars. Vroeger betaal de een uitgever voor een mooien roman niet meer dan 300 francs. Met het niveau der werken stegen toen langzamerhand de honoraria. Balzac kreeg voor den eersten roman uit do jonge romanfabriek, die de dichter toen in vereeniging met St.-Alme, Arago en anderen had saamgesteld, 800 francs; voor den tweeden 1300 francs; voor den derden 2000 fres. Stendhal was minder gelukkig; zijn boeken werden niet ver kocht en de ontvangsten waren in zijo geheele leven nauwelijks 30,000 fncs. Deia- vigne kreeg van den bekenden uitgever Ladvocat 7000 fres., Chateaubriand 300,000, en Guizot en diens vrouw kregen van Ladvocat ieder een maandroiite van 500 fres., om mistig hun wérken to kunnen schrijven. De vaderlijke zorgen van een uitgever blijken uit een aan Bossange ge richten brief van een vriend: „Mijn zoon,'' aldus schrijft de zorgvolle vader, ,,hecf' mijn raad niet gevolgd en heeft nu ook rijn loon. Hij beschrijft, neen, ik moet veeleer zeggen, hij vermorst het papier Wat ik sedert zijn kindsheid het st vreesde is gebeurd. Ik kan hem er niet vaa terug brengen. Zal hij genoeg talent hebben om rijn kost te verdienen? O wee, o wee!" De koppige papiervermorser is ten slotte toch geslaagd; het was Amatole Franc©. De Londensche trams. Op het net, dat ongeveer 170 KM. lang is en waarin een kapitaal van 38 millioen is gestoken, word£ 2h ct. betaald voor eeD rit van 1 KM., 5 ets. voor 2, Th ct. voor 3. 10 ets. voor K.M., enz. Meer dan de helft der ritten rijn die van 5 ets.: ruim 62 pCt., en 20 pCt. zijn 2i- cts.-ritten. Slecht» 2 3/5 pCt. van het totaal reizigers ruim 314 millioen pei jaar verrijden meer dan tien ets. per rit. Bij de Londensche trams zijn 7250 amb tenaren en beambten in dienst. PensioeD bestaat niet, evenmin zieken-gelden. De werktijd is tien uren daags, maar hij loopt tot dertien en soms vijftien op. Stuurders en conducteurs komen io dienst op 3 per dag; het loon der conduc teurs kan klimmen tot 3.75 pier dag en dat der stuurders tob 4« Do stunrdeTs krijgen f 3.15 na zes maan den dienst en het met gunstig gevolg af leggen van een examen de tram heeft een opleidingsschool voor stuurders en na twee jaren, na het afleggen van het eindexamen, f 4. Het leven te Londen is zeer duur, zoodat f 4 clë&r slechts een f 2.50 hier waard is. T E R I? E f.3 THJ 8d, Misschien is het nog wel niet algemeen babend genoeg, welke groot© diensten ter pentijn iii de huishouding kan bewijzen. Terpentijn is ten eerst© een voortreffelijk middél oéü aan verlakt leer don glans weer te geven: sohoenon, rcistaschjes, enz., die met terpentijn worden afgewreven, zien er als nieuw uit. Terpentijn, met was vermengd geeft een uitstekend poetsmiddel. Om verfvlekkcn uit schildersschorten te verwijderen, legt men ze 24 uur in terpen tijn en wascht ze diarna fli'nk" in warm zeepwater uit. Door cenige druppeltjes ter pentijn in stijfsel te doen, wordt het vast kleven van het strijkijzer verhinderd. Wil men enkele verfvlekkcn verwijderen, dan doopt men een borsteltje in terpentijn en wrijft daarmee de vlekken van buiten naar binnen uit. Een uitstekend meubclpolitoor kan mei» zelf (klaarmaken door twee dcelen olijfolie met dón deel terpentijn te vermengen. Eenige druppels terpentijn, in laden en kasten gegoten, verhinderen, dat er mot in komt; evenals in terpentijn gedrenkte lap pen muizen verdrijven kunnen, wanneer zo in muizenholen vrrden gestoken. Gewoon lijk moet dit middel eenige keeren herhaald worden, maar over het algemeen is men dan ook zeker zijn dool te bereiken. Het is dus wel voor elke huisvrouw aan te raden, altijd terpentijn bij de hand te hebben, ten ©indo zc bij voorkomende gele genheden tot deze verschillende doeleinden t© kunnen gebruiken. Wanneer onze materieele behoeften be vredigd zullen zijn, blijft ons over aan onzt psychische behoeften te voldoen. Deze larA- sto rijn de essentieele van den mensch. H u y s m a n i. Nergen8 op aarde gaapt breeder afgrond dan die klove, welke leed en geluk scheidt, en toch is daar wel niemand, die niet althams eens in zijn leven de groote uit ver getelheid, geduld en berusting gebouwde brug moet slaan, die de beide gescheiden oevers weer verbinden moet. A. S. C. W a 11 i a. Geen bitterder tranen bij het graf dan die er vloeien om hetgeen niet gezegd en niet gedaan werd. „Zij beeft nooit geweten, hoe lief ik haar had." „Hij heeft nooit geweten, wat hij voor mij was." Zulke uitdrukkingen zijn de vergiftige pijlen, die de wreede dood van de deur van het graf op ons afschiet. Beecker Sto we.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1907 | | pagina 13