HALFJAARLIJKSCHE
Safe Deposit. (r«4
Stoomtram
S. H. C. SMITS,
StooffiSioot-Jlaatscliappij „Carsjeus".
GEBRs. ÜÜIEGERINCK,
MASSAGE en ORTHDPAEOiSGHE GYHASTIEK
CEEDSCH DAGBLAD. WÖÜNSDAG f* AUGUSTUS. - TWEEDE BLAD.
PERSOVERZICHT.
Te
In de Mlieiiaal
zuivere Preanger-Koffie
Oude Gebouwen te Leiden,
Van Vogelenzang -:-
tot Scheveningen,
WANDSLEAABT
Watertochtjes naar de Mager- en
irasemermeeren.
P. A. SARONi,
Nieuwe Rijn 31.
tegen buitengewoon lage prijzen.
hoek Paardensteeg.
Oproeping.
Mevr. VAN DEB WERP,
TETTERODE,
Voorloopige Aankondiging.
A. L. %m£M9
Commissionnairs in ESecten, Bapenburg 106108.
^ohesse
v ZANDER-INRICHTING.
jT ShuMé
üTo. t4S63.
Anno ÏC07.
In „De Bouwwereld" kwam voor
feon crifciek-hoofdartikel over hefc nieuwe
y re d espaloi B-ontwerp.
Vermeld wordt, dafc op heb programma
cerstc-steen-legging een afbeelding
prijkt van het plan-Cordonnier.
Daarna volgt de opmerking: Wij spreken
spzettelijk niet van bet gewijzigde plan-Cor-
-Jonnicr, wül de omwerking, die het be
kroonde ontwerp in plattegronden en op
standen moest ondergaan in verband met
de beschikbare bouwsom, zoo volkomen ifl,
dat men feitelijk van een geheel nieuw plan
Client te spreken. Het duidelijkste bewijs, dat
pordonnier ten onrechte bekroond is. Thans
kan weer met 90 pCt. kans van juistheid
(Voorspeld worden, dat ook dit tweede plan
biet voor de som van f 1,600,000 kan wor
den verwezenlijkt.
Do voorzitter van het Carnegie-beatuur
*vas blijkbaar ook reeds gewaarschuwd, van
daar waarschijnlijk de tirado in zijn speech,
Waarin bij er op wees hoe eventueel noodza
kelijke bezuinigingen mogelijk waren. Zij
gouden worden gevonden in de bibliotheek,
een tijding, die bij den heer Carnegie, die
(N". B. aanvankelijk alleen die boekerij had
Willen schenken, wel weinig instemming
ital vindon.
Vergelijkt men het oorspronkelijk ontwerp
inet dit nieuwe, dan kan men geen vooruit
gang constateeren.
Vervolgens worden de aangebrachte wijzi
gingen nagegaan, waaraan wij nog hot vol
gende ontleenen:
Van de vier torens is er slechts éón, en wel
Öie op de linkerzijde van den voorgevel, ge
spaard gebleven. De andero zijn geschrapt.
Peen geld, geen torens.
Aan de rechterzijde van den voorgevel
komt nu de groote rechtzaal, die bij bet be
kroonde ontwerp achter den hoektoren ver
scholen was, in het front. Maar deze zaal
Is behandeld als ware zij een zelfstandig
geheel, dat aan het paleis is aangeplakt on er
geen organisch geheel medo uitmaakt.
Trouwens het geheel mist eenheid.
De groote ingangsportalen zijn ten ge
lige van verdieping-verlaging? vervan
gen door een portiek van 9 bogen (waarvan
de middelste en grootste vreemd staat te
luidden van tweemaal vier kleine bogen),
gedragen door tweeling-zuilen.
Daarboven is gebleven de rij van kleine
(vensters. Maar de attika is vervangen door
een achttal kleine dakvensters en een
jpx>oter middenvak waarin een (het Neder-
Jandsche?) wapen. De Engel, die, den vrede
feymboliseerend, oorspronkelijk op den dak
ruiter van de middenpartij balanceerde, ia
ter bekroning van het middelste dakven
ster een verdieping gedaald, wellicht onder
den invloed van verminderdo verwachting
in hot vredesidee.
Had het oorspronkelijke ontwerp een rijk
pnaino kunnen voorstellen, een welgestelde
Dlub-de-Bien-faisance kunnen herbergen,
Ziet gewijzigde ontwerp beeft iets onzegbaar
burgerlijks en kleins over zich gekregen. En
'dat zal bij eventueele uitvoering nog erger
Worden. Het type van Cardonniers architec
tuur eischt immers de meest rijke en weel
derige behandeling. Bezuiniging ontneemt
ft alle. waarde aan.
De slechte eigenschappen, als de weinige
samenhang, het gemis aan grooteche motie
ven, het ontbroken van een karakter, dat
door zijn indrukwekkende waardigheid paoc
bij de verheven roeping van dit gebouw, die
slechte trekken spreken thans nog te stek
ker, nu de botere eigenschappen van hot
oorspronkelijk ontwerp er niet meer tegen/'
over staan.
Aan hot Blot wordt nog melding gemaakt
van hetgeen het „Bouwkundig Wté 6 k>
b 1 a d" mededeeldeL dat n.L in de détails
van het ontwerp nog zal worden gewijzigd.
Speciaal het rechtgedeelte van den voorge
vel, waar nu de groote rechtzaal is gelegen,
zou nog nader worden bestudeerd.
Hopen wjj er dus nog het beete van, zegt
„D o Bouwwereld" in verband hier
mede..
De schrijver van Amsterdamsche Brieven
in „De Controleur" zei:
Het ongeval in IJmuiden,, dat aan een
vietftal jongens het leven kostte, doet do
meening opkomen, of de thans zoo in
zwang zijnde tochtjes van school
kinderen, onder geleide van hun on
derwijzers cn onderwijzeressen, niet steeds
met groot gevaar zijn gepaard.
De hoofdstad is vaak het doel van den
tocht. Zeer vaak zdie ik karavanen van
100 en meer kinderen onder geleide van
drie of vier dames en hoeren door de stad
tilekken. De kinderen zdjn geen jonge Am
sterdammers, die van hun vroegste jeugd
het gevaar leeren kennen en de geleiders
zijn, het wordt niet met kwade bedoeling
gezegd, plattelanders. Ik verbaas mij vaak
over de groote mate van zelf vei trouwen,
waarmee «dj, onbekend met de drukte in
een groote stad, het geleide van een paar
dozijn kinderen wagen op zich te nemen.
Ik heb meer dan eens een groote groep
aandachtig naar het een of ander monu
ment zien staan kijken midden tussehen
de rails der electrische. Ik heb vaak genoog
een groep in tweeën zien snijden door een
auto in vollen gang of een rijtuig. Tot nog
toe las of hoorde ik niet van ongelukken,
maan ook hier zal er wel eens een kalf ver
drinken vóór de put gedempt wordt. Am
sterdam is geen stad Om met een groot
aantal kinderen te bezoeken, tenzij de ge
leiders in de verhouding zijn van 1 tot 5.
Wanneer dan ieder zijn vast groepje baj
zioh houdt, is pas het gevaar gededuceerd
maar anders ben ik etl bang voor, dat er
op den duur tooh wel ongelukken moeten
gebeuren.
De kinderen zijn in de meeste gevallen
al evenmin als do geleiders bekend met
de gevaren; vandaar dat men vaak ziet,
hoe de geleiders al even schutterig doen
als de kleine bezoekers zelf.
Wat mij ook verbaast, is dat ik niet
meer gebruik zie maken van extra^trams.
Voor f 6 kan men een rit maken, doch
voor f 25 kan men ongeveer do geheelo
stad op zijn gemak zien. Men kan langB
merkwaardige punten Uiangzaam gaan en
groote afstanden snel afleggen. Do oude
zoowel als de nieuwe stad kan bezichtigd
worden en in een drie uur, heeft men
op die wijze de goheele stad bezichtigd en
haar beter Jeeren kennen dan wanneer
men hot-en-her rondwandelt. Bovendien
is een zoodanige Btadsbcziohtiging geheel
zonder gevaar.
Vrede.
Halve wijsheid spot met leuzen,
Waar de sin van opw&orte streeft,
Maar waar lang nog niet de waarheid
Van de werk'ldjkheid in leeft.
Pleitte een Vonetenmoad voor vrede,
Halve wijsheid lacht er om,
WjÜ nog ateeda de zwaar(Un klett'ren
En nog roffelt de oorlogstrom.
Halve wijsheid neemt g.,n kennis
Van wat toch de ervaring leert,
Dat reeds 't scheidagerloht dee wijsheid
Meen'gen strijd heeft afgeweerd.
Halve wijsheid heeft geen oogen
Voor de macht reeds van de ideë,
Al komt nog met haar geboorte
Heel de werkelijkheid niet mee.
En zij hoort niet do Historie,
Die tooh leerdo, al eeuwen lang,
Dat de ideeën voortmarcheeren,
8nol niet, maar met vasten gang.
Grootach was 't denkbeeld „Reforma
tie"
Drie Oonoilies namen 't op, 1)
Maar eerst honderd jaren later
Hing de ontrolde vlag in top. 2)
Grootsch klonk, als een heil'ge banvloek:
„Weg van de aard der slavernij 1" 3)
Maar eerst na tientallen jaren
Kwam het ras der slaven vrij. 4)
't Heeft waardij al, hooge waarde,
Als een eeuw de idee begrijpt,
Waar nog in den tijd, die voorging.
Geen begrip voor was gerijpt.
Spot tooh niet, wijl zich de bloemkop
Niet opeens tot bloem ontplooit;
Nobele en vorheev'ne ideeën
Gaan steeda voort en sterven nooit.
Maar vergeet niet: ko.t en vluchtig
Is de aanschouwing, ons bereid,
En bedenk, dat God den tijd heeft,
Want Gods tijd is eeuwig-
hei' d.
E. Laurillard.
1De drie grooto Conciliën der 15de
eeuw, gehouden te Pisa, te Constanz en
te Bazel, met het program: Hervorming
der Kerk in hoofd on leden.
2) 1617.
3) 1789.
4) 1884.
C,Nieuws van den Dag")
Gemeenteraad van Aarlandervsen.
Voorzitter: de burgemeester.
Afwezig de heer J. van Borssum Waal-
kes. De voorzitter opent de vergadering,
waarna de heer S. "Dompeling de vereisoh-
te eedon aflegt en na door den voorzitter
te sijn gecomplimenteerd, als raadslid zit
ting neemt.
Ira het bepalen der rangorde van stem
ming, worden de n- tulen gelezen en goed
gekeurd, nadat de heer J. Rijlaarsdam ver
zocht hoeft om opname in de notulen van
zdjn bezwaren tegen het voorstel van B. en
Ws, betreffende de rooilijn voor de perooo-
len van den heer D. Boot.
Aan de orde komt het voorstel van B.
en Wb. tot bouw van een nleuiwe Bohooi on
on dor wijzer swoning, waarvan de behande
ling in de vorige vergadering werd uitge
steld.
De voorzitter vraagt of iemand der leden
Jröb woord verlangt, rwaarop de heer M. v.
(Ma'lwinkel mededeelt, dat hij de school en
onderwijzerswoning heeft opgenomen. Over
het bezoek aan die school is hij verblijd,
omdat de toestand hem, vooral na het on
gunstig rapport ran den gemeente-opzich
ter, verbazend ia meegevallen. De school
vond hij aardig, gezellig en voor het aan"
txl leerlingen voldoende. Het aantal leer
lingen bedraagt op dit oogenblik ruim 40,
terwijl er voor 60 a 85 ruimte is. Ook de
onderwijzerswoning vond spreketr een ge
schikte woning; zij werd netjes bewoond,
huiskamer en slaap&amer zagen er keurig
uit en zij is, vooral na de laatst aange
brachte flinke verbeteringen, zeer verbe
terd. Bij het bezoek trok het zijn aandacht,
dat blijkbaar nog voor korten tijd bij B.
en Ws. geen gedachte was om cón nieuwe
woning te bouwen, want nog onlangs was
oen deurstijl vernieuwd, wellk'e nog onge
verfd was.
De heer Van der Knijff kan met den
heer M. van Muiswinkel medegaan. Hij is
ook in de gebouwen geweest, maar zoowel
van buiten als van binnon maakten de ge
bouwen op hem den indruk, dat zij nog
niet behoefden te worden afgekeurd.
De heer mr, 0. van der LeeT zegt, dat de
heer M. van Muiswinlkel zich hoofdzakelijk
baseert op de gezelligheid der gebouwen en
het nette uiterlijk, niet evenwel op ue
aangewezen gebreken, als de toestand der
privaten, het invallen van het licht en de
deur, die gemeenschap geeft tussehen sohool
en woning.
De heer Van Dam heeft do gebouwen ook
gezien en het advies nagelezen. De gebreken
zijn in hoofdzaaik waar, maar ze zijn in
zijn oog te boschouwen als gewone repara-
tiën aan een oud gebouw. De verbinding
tussehen school en ondorwijzerswoning be
staat jaren, do privaten staan ook sinds
langen tijd op de plaats, waar zij nu nog
aanwezig zijn. Uit het Kon. besluit, dat hij
inzag, bemerkt© hij, dat in 1890 de school
gebouwen aan do daarin gesteldo eisohen
moesten Voldoen, tenzij door den districts
schoolopziener dispensatie werd verleend.
Wat mag de reden zijn, dat de dispensatie
die nu 10 jaren werd gegeven, in dit jaar
is ingetrokken?
Do voorzitter antwoordt, dat hij deze
vraag den heer schoolopziener zal over-
brongen, die hem wel zal weten te beant
woorden.
Do heer Ruting vraagt of het nieuwe
raadslid Dompeling kennis heoft genomen
van de in de vorige vergadering met be
trekking tot dit onderwerp behandelde
stukken. Zoo niet, dan acht hij het wen-
schelijk, dat voorlezing er van wordt ge
daan.
Na het ontkennend antwoord van den
heer Dompeling geschiedt voorlezing der
stukken.
De voorzitter zegt, dat het rapport van
don gemeente-opzichter nogal verschilt met
het verslag van den heer M. van Muiswin
kel. Hij wil wol eenige toelichting ge veit
van den loop der zaak.
Verleden jaar werden klachten vernomen
over lekkage van het dak. De heer C. vari
Egznond is toen gaan zien wat te doeH
stond. Hij adviseerde Voorloopig iets
verbeteren, maar met fliD& herstel nog waf
te wachten, omdat dc gehcele kap oud eif'
slecht is, en daarstelling van een geheel;,
nieuwe kap wellicht het verstandigst wasi
In verband hiermede besprak de voorzit*'
ter don toestand met den heer districts-'
schoolopziener. Deze nam de gebouwen op1
en kwam tot de bekende conclusie. Finan
cieel zal de schoolbouw nu niet zoo-'n be-,
zwaar zijn. Do gemeente koopt jaarlijks eep''
inschrijving, groot 500 gld. N. W. S. erï'
zou hiermede kunnen ophouden cn de koop-
som bestemmen voor aflossing van het té',
Ieenen bouwkapitaal. Alleen de rente varf'
heft te leenen kapitaal zou dan op de bö-
greoting druklkcn.
De heer Van Egmond zegt menigmaal id
do gebouwen te rijn geweest en hij heeft
altijd gezegd: het schoolgebouw is beneden"
goed, maar do kap is slecht, en van buitorf
lijkt alles in goeden staat. Het huis té
oud; van buiten van vrij goed uiterlijk en
binnen keurig netjes bewoond, maar tocK
is bij nauwkeurig onderzoek de tand dea'
tijds goed merkbaar.
De school moet aan do eischen der wet
voldoen, daar is niets aan te doen, en nu!
dacht hem het beste om op te laten nemen
door den gemeen ter-oprichter hoeveel kosten"
moeten worden gemaakt om datgene W
doen in orde maken wat de wet eischt.
De heer Van Dam zegt nog geen ant
woord te hebben gehad op rijn vraag
waarom de heer schoolopziener thans geen
dispensatie meen wil geven, niettegent-i
staande de toestand al 10 jaren dezelfde
is.
De heer Ruting zegt, dat de tegenwoot-1
dige schoolopziener, nog slechts twee jaren'
in functie ia en zijn voorganger zal ver
moedelijk de dispensatie hebben verleende
De heer M. van Muiswinkel zegt, dat de
voorzitter heeft medegedeeld, dat zijn be
vinding nogal verschilt met het advies
van den gemeente-oprichten Dat is nioti
geheel juist. Hij onderschrijft de gebre
ken, die door hot onderzoek van den
gemeente-opzichter aan het licht zijn #e-
bracht, maar heeft gezegd, dat het hu té
er netjes uitzag en keurig werd bewoond
en dat als in elk oud gebouw van tijd to.Ü
tijd reparation zijn te doen. Voorts heeft
hij bezwaren tegen de financieele beschou
wingen van den Voorzitter, want, wanneer
in plaats van een jaarlojkschen aankoop
van een inschrijving op het grootboek
groot 500 gulden, de koopsom wordt be
steed voor aflossing, missen wij 'toctt
voortaan de rente van do inschrijving.
Hot voorstel van B. en Ws. wordt hieaj-f(
na verworpen met 4 stemmen voor en
tegen, die van de heeren M. van Muis
winkel, G. v. Veen Dzn., A. v. Dam, 8*
Dompeling, J. v. d. Knijff en C. v. Eg-
mond.
Aan de orde komt het verzoek van del
heerten G. de Jeu te Oudshoorn en W. vatf
Berkel te Rotterdam, om goedkeuring vatf.
het door hen ingediend stratenplan, me#
het advies van B. en Ws. en het ontwerp-
raadsbesluit.
ruime K^stofiï'. Maimers, dezverk.
met Kouken. Zonder bediening. Brie-
yen aan het Bureel van dit Blad
Ondor No. 1424. 6
brandt men dagelijks op
Duitsche wijze 889 12
uitmuntende door yeur en smaak.
Prijs per on* 05 Cent.
VEUK0U W&ST0 liï IU YZKlN,
NIliCHE KMX 47.
VERSCHENEH
bij G. F. TnÉOSVlLLE, te
Leiden, en in eiken Boekhandel te
bekomen: 831 18
met 89 afbeeldingen,
aamongesteld in opdracht van de
Vereenlging OudrLeidm",
153 lilatlz. royaal 8°.
Prtji. ƒ1.90.
Door GKBBOEDRRS VAN
»EB hoek, te Lelden, li
Uitgegeven
voor do Omatroken van
Leiden, Haarlem, 's-Grnvenbago,
iSttssonlieün, Lisso, Hillcgom,
Voorschoten, Wassenaar,
Katwijk, Noordtvijk cu omliggende
plaatsen,
met plattegronden vau LEIDEN
en 'e-HAGE. 1416 80
Speciaal iogericbi voor WIELRIJDERS
eii Chauffeurs.
4de geheel herziene
en vermeerderde druk, door
j. B. VA:* loënen.
Behaal 1 60,000.
Prijs f 0.75.
Vtrkrljgbaaf bij alls Goekbacdeiareu.
920 IQ
1559 22
Allen, dlo Iets te vorderen hebben
van of verschuldigd zyn aan
wijlen Vrouwe GEEUl'RhlDA
GIELBERTA JOHANNA
PRINS VISSER, ln levon Wed.
van den Heer Mr. MARIN0S TEUNIS
DE BAAT, gewoond hebbende te
Leiden (Rembrandtstraat 87) en aldaar
overleden 20 Juli 1907, wordt ver-
tocht daarvan opgaat of betaling
te doen uiterlijk 30 Aug. e. k.,
ten kantore van J. a. VAN HAMEL,
Notarla te Lelden (Steonacbunr 8).
1188 15
Verloskundige,
Prins Hendrikkade 37, b(j bet
Centraal Station, Amalerdam. Ooneult
alle Werkdagen 11—3 en 7 9.
Onze iraai getlluetr. broohure en
prijscourant (ultg. 1907) gratis. In
gesloten couvert 10 Cent postzegels.
8688 9
RIJRBTEENFASRIKAIITEN, inONTFOQRT,
loYoren tegen concurreerende prijzen
Rijnsteen (drieling)
In elks quallteit, Aanvragen te rlohten
aan dan Vertegsnwoordlgsr:
in Bouwmaterialen,
Bborsohweg 32, Leiden.
Aldaar tevens DEPOT
gevestigd, met grooten voorraad ln
versohlllende soorten. 6776 17
De Notarla FRIJUNCK, to War
mond, zal op 4 September 1907
bil opbod en op 11 September
1907 by toeBlag, In bet Café .Cen
tral", te RUnaburg, vellen en ver-
koopan: diverse perceelen TEEL»
LAND en WEILAND, benevens
eon WOONHUIS, liggende onder
RUnaburg, 0eg6tgeest en Voorhout
en behoorende tot de Nalatenschap
van de Wed. G. BRU88EE Pa., to
Oegetgtest. 1150 11
VEILIGE BEWAARPLAATS voor Effecten, stukken
van waarde, Goud en Zilver, enz., der Bruin 2707 20
onder deskundige leiding, liefst in overleg met don behan-
delenden geneesheer. Telefoonn. 399. 670 20
LEIDEM.DE: UiNK.K. M. ZILVER.
FABRIEK VAN UE&lPEEJ-yOQR.
SCiriOTEN-UEUR-WIJKERBRUQ-
VOOÜBURQ. 's GRAVENHAQE.
Vertrek van LEIDEN 6.55 (behalve 's Zondags) en van
7.55 v.m. tot 10 n.m. om het uur, bovendien I0.5B n m.
tot VOORBURG. 6027 26
Ééndaagsche Refourbiljetten i
LEIDEN—VOORSCHOTEN,lste KI. €0.20, 2de KI. «0.15.
DEN HAAG, lste „0.60,2de „0.35.
w» «I
