ETALAGES en WEHKELBENOOIHGDHEDEIf.
S. P. MM, Haarlemmerstraat 143.
Lijders aan laag- en Ingewandziebte
GESBs. WIEGERIHGK,
Leiden. GLJEE& VAN OER STORM. Haarlem.
LEIDSCH DAGBLAD. ZATERDAG 10 AUGUSTUS. - DERDE BLAD.
wm naUBJEK, Lama? 11, ED@bh Haag»
Stoomboot-ilfSaatsclmppsj „DE VölilABDlNIT.
Naar Amsterd. via Koudek., Allen, Nieuwveonen Uithoorn.
Gouda Boskoop enWaddingsveen.
MACBÏMLE KOPFIEBRASDEBU.
JL
Comprimé's van P. VAN BIJSTERVELD,
Vraagt P. v. BIJSTERVELD's Purgeerpastilles,
mgemeeiie IlaatseSiappij van Levensverzekering m Lijfr eate
8
"I
tl
Mevr. VAN DER WERP,
RIJASTEENFABRIKANIEN, MOHTfflüRT,
H. TETTERODE,
Grondboring
STAAL-INDUSTRIE
esg£msoi«j van den fransqhem staat
ÏICHY-CELESTINS - YICHY HOPITAL - YICHY GEANDE- GRILLE
PASTILLES, KOUTEN, COMPRIMÉS VICHY-ËTAT
Alleen in winkels met
dit uithangbord zijn de
SINGER
Onze machines behoeven
geen aanprijzing.
WJj verzoeken slechts er
op te letten, da.t ze aan
het juiste adres gekocht
worden.
Naaimachines
verkrijgbaar.
SINGEB.MAATSCHAPPIJ,
LEIDEN - MAR.E 84.
No. 14559.
Anno 1907
PERSOVERZICHT.
[Licht eu lucht. „Bulletin No. 4''
yan het (Jentraal-Comité tot het bevor
deren van de aansluiting van Nederland
tij de Midden -Eu,rojpeosche
tij d r c g o 1 i n g,f bevat weer artikelen
oycit dat vraagstuk.
O. a. een opstel van prof. dr. W. Nolen
te Leiden, dat, reeds in een vroeger sta
dium der kwestie geschreven, nog steeds
«ijn actualiteit heeft behouden.
Het volgende is er aan ontleend, dat
ook buiten de kwestie der wettelijke tijd-
regeling van belang is:
Het is hier de plaats niet om de waarde
van het zonlicht voor ons leven en voqr
onze gezondheid breedvoerig te behande
len. Dat het zonlicht een machtigen in
vloed heeft op de ontwikkeling van dier
en plant, dat het belangrijke scheikundige
omzettingen bewerkt, die niet alleen aan
den photograaf cn den bleeker ten goede
komen, er is wel niet één eenigszins be
schaafd mensch, die dat niet weet.
Doch het zijn niet alleen de voordeelen
van het zonlicht, die ons dat uur langer
licht begeerlijk doen zijn: een uur langer
zonlicht beteekent te gelijk een uur korter
kunst licht. Behalve voor velerlei ar
beid, die alleen of ten minste het best bij
daglicht kan worden verricht, welk een
voordeel voor onze oogen 1 En toch, dat
voordeel haalt zeker niet bij een ander,
dat het uur langer ons brengt. Door het
zonlicht wordt de lucht gezuiverd, geozoni-
eerd. Daarentegen wordt door het kunst
licht de lucht met verbrandingsproducten
verontreinigd, en foor een deel van vrije
zuurstof beroofd.
Die nadeelen nu vau het kunstlicht doen
zich natuurlijk buitenshuis niet gevoelen,
maar ji\ist déAr oefenen zij hun vollen
schadelijken invloed, waar luchtvorver-
sehing het meest te wensohen overlaat,
d i. in onze woningen, in onze kamers.
Dat luchtbedettf door kunstlicht, die
luchtreiniiging door zonlicht bchooren nu
wel tot de dingen, die men niet ziet,
maar zdj zijn, gelijk zoo dikwijls het geval
is, van veel meer gewicht dan vele zaken,
die men ziet. En moeilijk kan men de
waarde van hot zonlicht tegenover het na
deel van kunstlicht voor de gezondheid "in
don mensch te hoog schatten.
Het uur langer genot van daglicht
heeft echter nog heel wat meer gewicht
voor onze gezondheid dan waarop ik reeds
wees. Het geeft toch niet alleen een uur
meer gono<b van licht met de slechts
pvén aangestipte voordeelten, het geeft
ook voor velen een uur meer genot van
41 c h t.
Onze stadskinderen, die schoolgaan, ge
nieten, behalve in de maanden Mei, Juni,
Juli en Augustus, al zeer weinig van de
heerlijke, voor de gezondheid biet hoog
genoeg te waardeeren, buitenlucht. Als
liet middagmaal is gebruikt, is het reeds
schemer of geheel donker geworden, eu
daarmee do tijd om te wandelen of buiteu
to spelen voorbij.
Het gas- of lamplicht wordt ontstoken,
cn cLo kinderen mogen nu bdj kunstlicht
in een door ongezonde gassen veront
reinigde en met stof beladen lucht hun
huiswerk gaan maken of eon rustig spelle
tje spelen. Ach, of men toah eens wilde
gelooven, dat kinderen, die toch al den
geheelen dag op de schoolbanken moeten
stilzitten, beweging noodig hebben, bewe
ging in do frissche lucht! Zij moeten dan
sen, springen, loopen, enz., in één woord
recht vroolijk en luidruchtig spelen.
Men zal mij wellicht tegenwerpen, dat
zij ook in huis kunnen loopen, springen
en dansen, maar cilicve, dan toch alleen
in de ruime huizen van enkelen. En dan
nog, welke stofwolken werpen zij bij hun
spel omhoog 1
Wie zijn kindencn liefheeft en met mij
gelooft, dat in gezondheid kracht gelegen
is, die zende hen zooveel mogelijk naar
buiten, en doe ze genieten van licht en
luoht.
De onderwijzer, do kantoorbediende
ja wie niet? zal van een uur langer
daglicht kunnen genieten ten bate van
zijn gezondheid en van do frisohheid van
zijn geest. Bijna iedereen zal bij een uur
langer licht na volbrachte dagtaak nog
gelegenheid hebben tot wat verpoozing
in een wandeling.
Ook do invloed van wandelen, van wan
delen buiten, op geest en gemoed is niet
gering te schatten. Die invloed komt niet
alleen aan onze gezondheid, maar ook aan
onzen arbeid cn aan ons hart kn goede.
Wie gevoelt zich niet opgewekter en veer
krachtiger na een wandeling? Trouwens,
in den volksmond heet een flinke wande
ling ,,een ge don' de wandeling.*
Toen ruim een jaar geleden het bericht
vernomen werd, dat er een middel tegen
tuberculose gevonden was, juiohte do ge-
heele wereld van vreugde. En uit allo he
melstreken ijlde men naait Berlijn om hot
nieuwe middel deelachtig te worden. Goud
en nog eens goud werd ter verkrijging er
xran aangeboden. Hlclaas, het afdoen'd
middel tegen tuberculose is tot op dit
oogenblik nog met geen goud bekoopen.
Toch staan wij gelukkig niet hulpeloos te-
f:on dÜen geweldigen vijland. Maajr hij1-
moet bestreden worden met volharding,
fultijd-idoor, onverpoosd, onvermoeid. Ge
lijk hij den armen lijder niet met eenen
slag neervelt, maar langzaam, martelend
lang'zaam,, diens krachten slctopt, zoo
kunnen wij hem ook niet op één dag ver
slaan, moeten wij geen oogenblik aflaten
hem van alle kanten te bestrijden.
Door de ervaringen der laatste jaren is
nu wel met vrij groote zekerheid uitge
maakt, dat het scherpste wapen, waarover
wij ter bestrijding der tuberculose beschik
ken, ia; zuivere lucht, lucht en nog eens
lucht.
Laat ons dan toch geen gelegenheid, ora
van die lucht te genieten, ongebruikt la
ten, en reeds vóórdat wij zijn aangegrepen
door den vijand ons sterken en aangorden
tot den strijd. En verstandige hygiene
der ademhalingsorganen zou wellicht me
nigeen voor de vreesedijko riekte kunnen
bewaren. Gutta oavat lapidem: Winnen
wij bij een nieuwe tijdrege-ling het genot
van een uur meer lioht en lucht, dan kun-
non de gunstige gevolgen daarvan niet
uitblijven. In dat uur winst ligt een />n-
eindig grootor schat aan gezondheid, dan
de tonnen gouds, die aan besparing van
kunstlicht er door zullen worden gewon
nen.
„De Residentiebode" wees in
een artikel over verkorting vanar-
b e id 8 t ij d op een heele reeks van pak
kende voorbeelden, dat vedk'orting van ar
beidstijd tot grooter voortbrenging heeft
geleid.
Het is intusschen een feit, schrijft het
blad, dat nog vaak werkgevers opzien te
gen vermindering in den arbeidsduur, wijl
zij, vergelijking van hun bedrijf met dat
van anderen afwijzend, omdat aard eh
werkwijze zoozeer verschillen nadeel
vreezen. Dcnzulken zouden wo willen zeg
gen: Neemt minstens een pïóef.
Het (komt echter ook voor, dat werkne
mers zich tegen verkorting van den ar
beidsdag verklaren. Een Zwitsorsche fo-
bridksinspecteur, dir. Wegmann, ontdekte
het. Zo zeiden hem, dat zij liever wat
makkelijker werkten, daar rij zich te veel
ingespannen gevoelden, als zij in een kor
toren tijd evenveel moesten presteeren als
eerst in een langoren. En zij voegden vaak
er bij, dat het hardere werken toch geen
stand houdt, de kracht verlamt meer en
meer, zoodat de grootere productie weer
achteruit gaat.
Dr. Wegmann, die welsprekende voor
beelden vond van patroons en arbeiders,
die sinds lang gezamenlijk profiteerden
van verkorting in werkduur, kon tegenover
de redeneering dier luie arbeiders geen
cijfers stellen. Hij grondt echter op het
feit, dat nog geen fabriek van den korto
ren arbeidstijd blijvend tot don langeren
terugkeerde, de overtuiging, dat bij inpor-
king van den werktijd een fbestand in
treedt, waarbij arbeiders en patroon» gich
wederkeerig goed bevinden.
Tegenover de redeneering der gemak
zuchtige werknemcis zou intusschen op to
merken vallen, dat het harder werken bij
korteren werkduur onopgemerkt geschiedt:
men gevoelt 's morgens meer lust, als men
slechts 9 uren in 6tede van 12, 13 of meer
voor zich ziet. En het is voorts zeer de
vraag wie meer vermoeid zal wezen: do ar
beider, die 9 uren met opgewektheid aan
den slag bleef, of de loontrekkende, die
zich 13 uren ergorde over den langen dag,
waar hij zich doorheen moest sleepen.
Dat dit het zij gezegd tot geruststel
ling van wie voor nieuwe dingen vreezen
geen moderne ideeën zijn, welke met be
zorgdheid moeten onder het oog gezien,
mogo blijken uit het bekende gedichtje van
pater Poirters, dat onlangs in de bladen
de ronde deed.
Al ruim tweehonderd jaar geleden be
zong die Jezuïet den lof van den tien-uren
dag. En hij deed dit blijkbaar heelpmaal
zonder vrees van te worden tegengespro
ken, En hij deed zulks in do overtuiging,
dat die werkdag een voorschrift was van
zedelijkheid en Christendom. Want hij
was een Christelijk zeden-dichter.
„Do Residentiebode" wijst ten
slotte op den gunstigen toestand in som
mige streken van het katholieke Spanje,
waar de boerenarbeiders 12 gulden in do
week verdienen bij 8 uren werk per dag.
Men ziet het weer: de Roomschcn staan
le boek voor achterlijk, ook op sociaal go-
bied. Wie meent, dat van het Katholicis
me niets goeds kan komen voor do arbei
ders, moge vrij verwonderd staan over
dat Spaansche bericht; maar wie weet, dat
er voor den óxbeider en rijn lotsverbete
ring niets zoo goed is als een herleving
der Christelijke zedcnbeginsolen, hij vindt
het heel natuurlijk, dat er in het nog zuiver
Katholieke deel van Spanje eulke goede
arbeidsverhoudingen worden gevonden.
Een dubbele taak rust dus op wie onder
ons werken op sociaal gebiedzij moeten
mèt don arbeid ook ons beginsel verhef
fen, opdat beide naar waarde en waar
heid worden geschat.
't Behoeft geen betoog, dat wij dan ook
van harte steunen de wensohen, welke op
het Katholiek Sociaal Congres to Den
Bosch aan de verkorting van den arbeids
dag gaan gewijd worden.
En nu wij toch van dat congres spre
ken: het bcanwoorddc in ieder opzicht
aan de goede verwachtingen, welke er van
gekoesterd worden.
Hot onderstaande over het ideaal
der vrouw is ontleend aan do correspon
dentie-rubriek van „D o H o 1 I a ndscho
Lelie" (redactrice jkvr. Anna de Saror-
nin Lobman):
„Wat gij verder schrijft over het visite*
maken van de dames onderling, dat zooveel
tijd neemt en daarbij zoo innig yervojend. en
dwaas is, ben ik geheel met u eens. Ik voor
mij ken geen onnoozeler en minder bovredi-
gendo tijdpasscering dan visites-maken bij
allerlei oppervlakkige bekenden, met wie
men in dic-peren zin niets gemeen heeft, die
men ook te kort en te haastig ziet op dio
visite-manier, om er een degelijk gesprek
mee te kunnen aanvangen, cn van wie men
weet, dat zij op hun beurt, in de meeste ge
vallen, zoowel het moeten-ontvangen als het
terugbezoeken, even tijdroovend en even ver
velend vinden. Deze wijze van met elkaar
omgaan heb ik mijnerzijds dan ook lang af
geschaft. Iets geheel anders is natuurlijk het
bezit van werkelijke vrienden, die men niet
plechtig behoeft te bezoeken, maar die men
tea allen tijdo ontvangt, en ook bij ziekte en
in dagen van smart en rouw gaarne om zich
ziet. Hetgeen gij zelve daaromtrent sobrijft,
neem ik gaarne over, omdat ik het zoo
goed acht, wanneer ook andere vrouwen,
evenals ikzelf, in dit blad getuigenis afleg
gen van haar gevoelens ten opzichte van een
gelukkig huwelijk, intérieur zonder overtol
lige weelde en dwazen geldbluf en geheel on
ware en tijdroovendo dwaasheden, alles din
gen, waartoe onze hcdcndaagschc tijd zoo
zeer nijgt.
Mijn ideaal is, dat dc vrouwen komen tol
con in hoofdzaak huiselijk leven, met zooveel
mogolijk 7.elf-alle8-doen, met do minst moge-
lij ko hulp, enkelo goede vrienden, waar j<
wat aan hebt, geen verderf conversatie, die
je niets kost dan tijd en geld. De vrijo uren
besteed met lectuur, muziek, of een of an
dere liefhebberij, en do avonduren beslisf
voor man of kinderen, als die er zijn.
Ik geloof, als do dames vroeg opstaan, wat
héél veel scheelt, dat er dan voor ontspan
ning öa het gewone werk wèl tijd te vinden
is. Voor winkelen, bezoeken afleggen heb
ben ze altijd tijd genoeg.
En al heeft iedere vrouw maar ccn half
uur per dag, dat is niets, als ze maar niet
geheel door het gewone werk in beslag woedt
genomen. En bij goede indeeling kan dat,
dunkt me, beslist.
Ik stel me ook voor, dat do vrouwen, dio
zóó haar huis maken, meer zullen bereiken
dan de ergste schrecuwstcrs in 't publiek
Yaak heb ik er over gedacht, waarom do
vrouwen, die zich zoo achteraf gezet voelen
door de mannen, door de wet, zoo schrceu'
wen om kiesrecht.
Zou het rtict do eenigc oplossing zijn, da(
ze goede echtgenooten, goede moeders Iraoh/
ten to zijn cn zóó mannen cn zoons door
dringen van do idee, dat er recht moet rijnf
voor vrouw en moeder 1 Als er héél veel
goede vrouwen en moeders waren, zoudeó
do mannen en zoons, duDkt mc, door do
n
I>
c
<1
c
c
c
6. -
5.80
7.-
8.15
-
12.—
1.—
-
2.-
4.45
6 45
5.48
6.18
7.48
9.03
12.48
1.48
2,48
6 88
7.38
6.31
7.01
8.81
9.42
11.80
1.80
2.30
3.31
6.16
8.10
7.46
9.10
10.20
12.10
2.16
3 15
4.-
6 60
-
8.50 j 10.10
11.30
1.10
3.22
-
6.07
-
8.06
Naar Amsterdam: ZoDdag a.m. Maand. v.m 1.30 on n ra U.
overige dagen v.m. 5.-, n m. Bovendicu tot Sieuwveen,
alle werkdagen v.m. 8.15. (behalve Zatord.) n.m. 0.45.
-Alfen- Gouda eu omgekeerd.
a b
Lelden
Koudekerk
Alfen.
Boskoop.
Gouds
a Maandag 1.30, b alléén Zond c ook des Zond., d alléén Zatord.
Voor overige diensten raadplege men de dienstregelingen.
Op aanvraag gratis verkrijgbaar,
abcc dd c e
Gouda
Boskoop.
Alfen.
Koudekerk
Leiden
n Vrijdag 30 min. vroeger, b alléén Zaterdc
d Zond. tot Boakoop, e alléén Zond.
Niets pleit beter voor de qualiteil dan hel steeds
enemend debiet. Alle soorten dagelijks versch gebrand.
6.45
8.16
11.-
2.30
-
5.45
7.80
9.-
8.—
9.22
12.-
8.45
7.-
8.30
10.-
6 35
7.15
8.50
10.40
12.50
4.30
6.10
7.60
7 05
7 65
9.33
11.23
1.33
5.10
6.63
8 8'i
8 05
8.55
10.21
12 25
2.26
6.-
7.60
9.21
-
ook des Zond
7782 60
•084 10
Vraagt uitsluitend onze
At'.rTU U 'i. rtrtglMIIHMIIIII I MUI
p. flacon f 0.30 en 1 0.75.
Het aangenaamste laxeermiddel. Overal verkrijgbaar
STHEEMAN ME.PPEL.
vinden RADICALE GENEZING door to gebruiken de
UKOSCOOP t© ROTTERDAM.
Prüs per flacon £.50, met gebruiksaanwijzing. Verkrijgbaar bU
Apothekers en Drogisten ol tegen toezending van het bedrag per post
wissel a./d. Maatschappij „NOVUM". Houttuin 9, Botterdam.
a fl.50 per flacon. 2259 33
Lat op gedep. Fabrieksmerk sn Handteekening van den Uitvinder.
Verkrijgbaar te Lelden b(J de Fir^na REIJST KÜAK, Drogisten
gevestigd te AMSTERDAM, Damrak 74.
Goedgekeurd bij Koninklijk Besluit van 1 November 1880, No. 38.
DIREOTBÜBEN.
Dr. S. R. J. t. SCREVICDAVEN, E. W. SCOTT en J. P. L. BLME5BERG.
Bcoretaris der Directie: Hr. J. f. SCÏIÊYICHAYEA'.
Volteokond Maatschappelijk Kapitaal
Vereckerd Kapitaal^
Verzckordu Hen te 8,9*7.814.71
Ontvangsten !n lOOft Z ll'OOJ 'no
P.an.t.A. An Ol Tlm k1 (TAR J J
Beserven op 81 December 1905 jZw
Tot 61 Docember 1005 un voreoxerden betaald ï.'..u
.,884.69H.04k
4.121.920.00
1S.485.84S.84
Ouderdom.
JAABL1JKSCHB premie voor 1&00.—
Ouderdom.
flndelijk Inganndo
JnarllJksche lljrrento voor
f 100 geitort kapitaal.
voor mannen. voor vrouwen.
bl) overlijden
nft te koeren.
na £0 Jaren un 16 Jaren
of dadelijk bij overlijden
nlt te keercU.
25
80
35
40
50
18
21
24
28
84
n/Aa
63
67
63
pa.
41
42
m 43
n 44
46
w
18
01
85
86
f9
60
62
h 84
84
78
46
52
19
83
45
60
65
*0
P 8
io
12
87
08
72
88
37
40
6
7
fi
„u
09
2-0
11
V erloskundige,
Prins Hendrikkade 87, bjj hot
Centraal Station, Amsterdam. Consult
alle Werkdagen 11 8 en 7—9.
Onze lraai gelllustr. brochure en
prijscourant (uitg. 1907) gratis. In
gesloten couvert 10 Cent postzegels.
86S8 9
leveren tegen concurroerende prijzen
Rijnsteen (drieling)
in elke qualiteit. Aanvragen te richten
aan den Vertegenwoordiger:
in lioiiwmaterialen,
A^ocschweg 32, Leiden.
Aldaar tevonB DEPOT
gevestigd, met grdbten voorraad In
verschillende soorten. 6778 17
Het BUREAU VAN CON
SULTATIE IN ONGEVAL
LEN GESCHILLEN vergadert
elkon Dinsdag, des namiddags te
halivier, ln het gebouw van den
Hoogen Haad, aan het Plein No. 2,
to 's Gravenhage, tot KOSTE-
LOOZE TOEVOEGING van
Advocaten aan onvermogende partijen
b|j den beroepsraad te 'a-Graven-
hage, indien daartoe termen zijn.
Yereiachten voor de toevoeging
van een raadsman z(Jn:
lo. Overlegging van een bewijs
van onvermogen, afgegeven door
den Burgemeester van de woonplaats
des aanvragers;
2o. Overlegging van een afschrift
der beschikking van de R(jks-
verzekeringsbank, waartegen men
ln beroep wensebt te komen, of van
bet geschrift, waarbij daartegen ln
beroep gekomen la;
Geen toevoeging geschiedt, Indien
het Bureau niet volkomen van bet
onvermogen dei aanvragers en ran
de aanvankelijke gegrondheid zijnar
bezwaren of beweringen overtuigd la.
Drinkt alléén onze Limonades en Limonade-Siroo-
penj uitsluitend bereid uit rietsuiker en prima grondstotten,
tegen concurreerende prijzen. 1182 20
Onder voortdurende contrite van Dr. TAVERNE, Chemicus te Leiden.
N. li, Alleen het contrdlezegel waarborgt de echtheid.
Telefoonn. 323. Telefoonn. 256.
voor ondorzook van den bodem
tot verkrijgen van Koel-,
Hrink-, Fabriekswater enz.
J. HUFNER, Voorhout.
6770 9
M V; JVÉDEfll>s.
1031 17
Goed den Naam aanduiden
Men eische op al deze Produkten het Merk V1CHY-ÉTAT-
