STAALINDUSTRIE
BLOOKERS
CACAO
k middelen van 't Boertje
DAALDERS
'T EENVOUDIGE BOERTJE
Lijders aan Üüaag- en Ingewandziekle
LEIDSCH DAGBLAD. ZATERDAG 25 MEI. - DERDE BLAD,
Anno 1907
PERSOVERZICHT.
EL KEEREffifEER,
IMeiniaker en Ctoffeerder.
TE HUUR:
ATTENTIE!
A. MOL,
CACAO moet in de fabriek
in BUSSEN verpakt worden en
in dien vorm de gebruikers be
reiken dan is er waarborg van
zuiverheid en kwaliteit.
De lage prijzen der bussen
bewijzen, dat de kosten der ver
pakking niet van beteekenis zijn.
Bussen van 1 Kilogram (2 pond) ƒ1.50
1 /pond) 0.80
(i pond) |f 0.42l
1 Hectogr. i ons) 0.18
Comprimés van P. VAri BIJSTERVELD,
Vraagt P. v. BIJSïERVSLD's Purgserpastilles,
So. 14193.
TuBsohen prof. F a b i u s en „D e
standaard" liet is de „Arnhem-
poheOouran t", die liet zegt botert
bet al lang niet. Maa-r dat de staatsrechts
geleerde van de Vrije Universiteit nu zelfs
tegon het huiamanskiesrecht sput
tert, die bij uitstek antirevolutionaire uit
vinding, dat zou wel niemand ooit hebben
mogelijk geacht.
Iu haar nummer van 26 April had ,,t)e
fi t a n d a a r d" op zoo roerend treffelijke
wijze do diepe gedachte, welke aan het
buismans'kiesrecht ten grondslag ligt, aan
geduid en omschreven. ,,De huisman"
schreef zij o.a. ,,komt niet voor zichzelf
0p( maar voor zijn kring, voor een kring,
waarvan hij de door God aangewezen ver
tegenwoordiger is. Zijn gezin kan in het ge
drang komen, zoo in wet en recht niet ge
noegzaam met den aard, met de natuur en
piet de levensvoorwaarden van dat gezin ge
rekend wordt. Yoor de levensvoorwaarden
van dat gezin komt hij op. Volstrekt niet
hoofdzakelijk wat de materiecle behoeften
betreft. Dit slechts in de tweede plaats.
(Neen, allereerst komt hij er voor op, dat het
gezin als Goddelijk instituut in zijn opko
men en zijn saamstelling ongedeerd blijve,"
Hnz.
En daartegen brengt nu zoo waar prof.
(Fabiua in „D e Rotterdammer" niet
één, maar vier opmerkingen in:
„Ten eerste, is het niet wat optimistisch
(om zoo radicalen omkeer in de gezindheid
Van de kiezers te verwachten alleen door
(bet stellen van een eisch, waaraan reeds "U
'dc overgroote meerderheid voldoet? Zal de
„huisman", die nu stemt, anders gaan
fete ramen, alleen omdat de wet zegt, dat hij
Voortaan zijn stemrecht als huisman
heeft
Zou dit inderdaad tot een herziening van
'de staatkundige programma's leiden?
„Ten andere, is het niet ccnigszina be
denkelijk om den geDeralen invloed te ver-
langon, niet zgozeer voor de Staten-Gene
raal, als wel voor ,,de gezamenlijke gezins
hoofden" 1
„Ten derde, is het een juiste -opvatting,
'dat de Vertegenwoordiging eigenlijk tot
'taak zou hebben voor de belangen der
gezinnen op te komenIn de weten
schap van het staatsrecht brak toch reeds
lang de hoogere gedachte door, da* de Ver
tegenwoordiging niet voor bepaalde belan
gen in het volksleven heeft te waken, maar
fnvloed oefenen moet op, en mede-verant-
(Woordelijkheid dragen voor den ganschen
"gang van het staatsbestuur.
„Ten vierde zou ook do taak der Verte
genwoordiging wellicht zeer ingekrompen
tnoefcen worden.
Denke Eöen eens aan dit zittingjaar. De
jbcgrooting, het tiendrecht, de ontduiking
van accijns bij het gedistilleerd, de sukade-
kwesfcie, de grenzen van Den Haag en Maas
tricht, zijn toch minder onderwerpen
voor een gezins vertegenwoordiging."
Waar moet het heen, vraagt de „A r n-
he m' b o h e", met de anti-rev. partij, wier
woordvoerders ons haair steeds als het
model eener pxincipieele partijvorming heb
ben aangeprezen
Een der princdpieele grondzuilen is steeds
het huismanskiesrecht geweest, en nu zijn
het daarover zelfs niet eens het orgaan van
den leider der partij en de wetenschappelij
ke commentator der anti-rev. staatsleer, die
bovendien jarenlang zitting had in het
Oentraal-comité der partij en als zoodanig
geacht mocht worden met haar program ju
te stemmen, en bovendien door datzelfde
Oomité m een Commissie werd benoemd om
het huismanskiesrecht voor practisch ge
bruik geschikt te maken 1
Zoo langzamerhand wordt het duidelijk,
waarom het rapport dier kiesrechtcommissie
uit den treure op zich laat wachten.
In een asterisk: „Een nationaal belang"
zegt „De Stan cl aar di" het vodgencie
Dc heer Lohman heeft een goed werk
verricht door in afzonderlijk vlugschrift
ons volk aan do onomstootelijke waarheid
te herinneren, dat de Landsverdedi
ging een nationaal belang is, en tot geen
partij zaak mag worden verlaagd.
Het is een kort .woord, slechts 16 pagi
na's druk groot, maar bondig in zijn be
toog en helder als glas.
Niets is noodlottiger dan wanneer men
van de verdediging van het land een po
litiek geschilpunt maakt, er een crisis
over doet ontstaan en het aan de kiezers
voorstelt, alsof de partijen eerst met elk
ander moeten afrekenen eer het vader
land in staat van deugdelijk verweer aan
worden gebracht.
Alle partijen, die vaü oordeel zijn, dat
voor het behoud van onze onafhankelijk
heid het uiterste moet worden beproefd,
zijn ten deze gehouden tot loyale saam
werking, en geen dezer mag zich aanmati
gen het monopolie der wijsheid op dit
stuk te bezitten.
Met het oog hierop nu geeft do heer
Lohman een kort overzicht, chronologisch
ingedeeld, van wat er tussohen 8 Febr. en
het einde der crisis is voorgevallen. Zake
lijk en met kracht verdedigt hij de gedrags
lijn, door de groepen Rechts zoo in Ie
Eerste als in de Tweede Kamer gevolgd,
en komt, evenals wij indertijd, tot de con
clusie, dat er aan niet één Staatsman van
Rechts, gedurende het lang verloop der
orisia, opdracht tot Kabinetsformatie is
verleend.
Meer nog, dat de van Rechts geconsul
teerde heeren wel terdege verklaard neb
ben, dat zoo de heeren Ministers hun zon
derling voorbehoud niet weg-interpreteer
den van Rechts de Kabinetsformatie had
moeten aanvaard zijn.
Die zonderlinge poging om de Koningin
to willen noodzaken zich vooruit te binden
neemt hij thans aan, dat niet kwaad be
doeld was, maar hij neemt niet aan, dat
ze op een vergissing berustte. In zoo ge
wichtig stuk acht hij zulk een vergissing
ondenkbaar.
Hij kan er niet anders in zien dan
vrucht van „liberale sleur".
Maar die „liberale sleur" bleek dan
toch van zeer ongereohtig karakter te rijn.
Dr. Bronsveld schrijft in zijn „Kroniek"
in de „Stemmen voor Waarheid
en Vrede" o. m.Uit de dagbladen
hc-bben wij vernomen, dat er fusie be
raamd wordt, en misschien reeds tot stand
ia gekomen tusschen de O h r i s t e 1 ij k-
historische part ij, en de fractie,
bekend onder ons als de Friesche
Christel ij k-h i s t. Daar iB tusschen
deze beide groepen steeds een ernstig ver
schil geweest. De Friezen zijn in merg en
been Nederlandsch-Hervormd en protes-
tantsch.
Zij eischen land en school op voor de
Vaderlandsche kerk. Even beslist hebben
zij zich steeds gekeerd tegen het streven
van dr. Kuyper als. tegen de liberalen. Ja,
het i s voorgekomen, dat zij liever eén libe
raal zagen verkiezen dan een anti-revolu
tionair. Bij de Kamerverkiezing van 1905
is dit niet zonder invloed geweest op den
uitslag der stemming.
De Christelijk-hL^torischen hebben steeds
do Kerk buiten het terrein van hun actie
genoüden. Zij vonden het streven dei
Friezen reactionair. De tijd, waarin onze
Staat „hervormd" was, de tijd van een
bevoorrechte Kerk was voorbij. En dat
men in verbond met anti-revolutionaire en
Roomschen tegen elk liberaal behoorde
front te maken, behoorde tot het credo
der partij, waarvan „D e Nederlan
der het orgaan is. En ziet, thans gaat
van die partij een actie uit, die bedoelt
samensmelting, fusie, met de Friezen.
De heeren jhr. mr. A. F. de Savornin
Lohman, dr. J. Th. de Visser en mr. H.
Verkouteren zijn o. a. gevolmachtigd om
te onderhandelen.
Wij zijn over die toenadering niet weinig
verwonderd. Wel zijn er in de denkwijze
der drie genoemde heeren merkwaardige
evoluties voorgekomen. De heer Lohman
was eerst geestverwant van Vinet, daarna
anti-revolutionair, vervolgens vrij-antire-'
volutionaiij, toen Chriatolijk-hisfcorisch en
nu ja, wat zal het ïiu zijn?
De heeren De Visser en Verkouteren zijn
de politieke arena binnengetreden als
volbloed Christelijk-Historisch"men
moet eens letzen wat in de verkiezingscam
pagne van 1897 door die heeren gesprotten
en geschreven ,werdl In 1905 wierpen de
heeren dat gewaad af, en bevalen dir.
Kuyper aan en een ooalitie met de Room
schen. Zij namen den naam mede van
„Christelijk-Historisch", maar het smet*
teloos vaandel lieten zij achter. In 1906
waren de heeren innig vereenigd met de
ultramontanendie dan ook ten vorigen
jare dr. De Visser op roerende wijze te
Leiden hebben gevierd. y
En thans gaan deze beide renegaten er
op uit, om tot een fusie te komen met een
groep, die rij steeds bestreden hebben.
Worden nu de Friezen óók afvallig? Vat
is hier de drijfkracht? Maken de heeren
van de antithese" zich ongerust over den
uitslag der verkiezingen voor de Provin
ciale Staten Men moot het ons niet euvel
duiden, maar hij de heeren De Visser en
Verkouteren vraag altijd naar politiek
en neem dan dat woord in den gangbaren
zin, die het nu eenmaal onder ons verwierf
Het zou ons leed doen, indien de Friezen
zich door die vogelaars lieten verlokken.
Over het voorzitterschap van
den ministerraad zogt „De
Stand a-a r d"
Een der eerste daden van het nieuwe
Kabinet bestond in het ontnemen aan de
Koningin en overbrenging bij de minsters
zeiven van de keuze van hun voorzitter-
Toen ze optraden, vonden ze een toe
stand, waarin de Koningin den president
van den Ministerraad benoemde, op voor
dracht van dien Raad, en toen hebben ze
zich gehaast aan dien toestand een einde
te maken, en de keuze te doen plaats heb
ben door den ministerraad zelf.
Zelfs de voorzitters van de beide Kamers
der Staten-Generaal worden niet door die
Kamera zeiven, maar door de Kroon be
noemd, voor de Tweedo Kamer op voor
dracht voor de Eerste rechtstreeks.
Nu staan de Ministers tot de Koon in
veel nauwer verband dan de Kamers der
Staten-Generaal. Zij rijn de Raadslieden
der Kroon, en de Koningin zou het onbe
twiste recht hebben, de heeren bij zich te
verzamelen en zelve voor te zitten in hun
Raad.
Alles is er alzoo voor te zeggen, dat de
Kroon vooral in dien Raad den voorzitter
aanwijst.
Ook nog om een andere reden.
Ee>n Kabinet wordt gevormd door den
man, dien de Kroon hiertoe roept, cn op
zijn voordracht benoemt de Koningin. In
den Kabinetsformateur spreekt rich alzoo
de leidende gedachte uit, die de richting
van het Kabinet aangeeft. De eenheidsge
dachte van het Kabinet vindt in hem baar
belichaming.
Uit dien hoofde is het pure dwaasheid,
formeel elke maand een anderen voorzitter
te benoemen. Dat is dan ook pooit geschied,
en ook nu is de heer De Meester aldoor en
onafgebroken voorzitter geweest. Van een
tijdolijken voorzitter was ook nu geen spra-
ko. En maakten vijf ministers amok, en be
noemden ze eens een ander om hem tegen tetf
werken en de leiding van zaken in ander*
handen te brengen, dan zou de Kabfnetsfor-
roateur natuurlijk ontslag vragen als minis- f
ter.
Van keuze is dus wclbezien niet een*
sprake. De Kabinetsformateur is vanzelf
aangewezen. En steeds heeft dan ook de
formateur van het Kabinet gepresideerd.
In zoo goed als alle andere landen be
noemt de Kroon of het Hoofd van den Staat
den formateur te gelijk tot voorzitter. Nief
alleen in oud-model monarchieën, maar ook
in republieken van zeer radicaal allooi. Bijv.
in Frankrijk.
En evenmin kan men zeggen, dat do beei1
De Meester minder op den voorgrond trad.
Zoo dikwijls namens de Rogecring moest
gesproken worden, altoos sprak hij. Zelfs
de eerste nieuwigheid, om al de oollega's op
hun beurt te laten spreken, gaf hij in hot
tweede jaar reeds op. Eer kan men zeggen
dat hij krasser optrad dan zijn voorgangers.
Soms zelfs om zich in het beleid der Kamer
te mengen.
Wel gewikt en gewogen, is alzoo geen ander
oordeel^ mogelijk, dan dat heel de verande
ring, die nu is ingevoerd, hierop neerkomt,
dat de benoeming van den voorzitter van
den Kroonraad, die bij de Koningin was,
door deze ministers aan zich getrokken is.
Natuurlijk is dit niet geschied uit jacht
op macht, maar alleen om de liberale tra
ditie te herstellen, dat het Kabinet een par
lementair en daarom autonoom Kabinet
moest zijn.
Dr. P(ijnappel), in zijn „Medische Kro
niek" in het ,,H a n d je 1 sb 1 a d", pleit
verder voor één groot Staatsinstituut ter
ziekteverzekeri ng.
„Voor een goede werking der ziektever
zekering is het gewenscht", zegt de Me
morie van Toelichting dat de bijzondere
ziekenkas regel zij, de openbare ter aan
vul. ing diene."
Dr. P ziet het geheel anders in. De ziek
teverzekering zal, wil ze slagen en een po-
pulairo zaak worden, in den goeden zin
van het woord, royaal moeten kunnen zijn
Met al die krenterigheid cn benepenheid
van vroeger, die altijd op een cent uitre
kende of het niet wat minder kon, en den
menschen stuipen van angst bezorgde als
iets eens wat geld moest kosten, mot al
die al of niet gerechtvaardigde benauwd
heid voor de kas moet het uit wezen. Geen
verkwisting natuurlijk, en deugdelijke --
mits altijd spoedigecontrole, of wat
gevraagd wordt, noodig is, maar dan ver
der ook geen .woord of gebaar van tegen-
stnobeling, maar gegeven wat noodig ,is»
direct.
Als men zoo iets eenmaal begint, moetf
Step ar eer en Tan Meubelen
en Bekleeden van Stoelen en
Canapé's. 5108 9
Aalmarkt 16.
Drie Burgerwoonhuizen met
Tuin, en een Winkelhuig met
Tuiu, a £00.— per jaar, en
ruime Woningen met Tuintjes
i f 5 p. w., voorzien van goed
drinkwater, gelegen aan de St.
Ni colaas hrng nabjj de Goud-
fabriek van den Weled. Heer v. KEM
PEN. Te bevragen bü Gebrs.
BOTERMANS te Leiden en
den Heer B. P. VPERLAAN te
Voorschoten. 3785 14
Het BUREAU VAN CON
SULTATIE IN ONGEVAL
LEN GESCHILLEN vergadert
eiken Dinsdag, des namiddags te
halivier, In het gebouw van den
Hoogen Raad, aan het Plein No. 2,
te 's Gravenhage, tot KOSTE-
LOOZE TOEVOEGING van
Advocaten aan onvermogende partijen
bü den beroepsraad te 's-Graven-
hage, Indien daartoe termen zijn.
Vereischten voor de toevoeging
van een raadsman zjjn:
lo. Overlegging van een bewijs
van onvermogen, afgegeven door
den Burgemeester van de woonplaats
des aanvragers;
2o. Overlegging van een atselirift
der beschikking van de Rijks
verzekeringsbank, waartegen men
In beroep wenscht te komen, of van
het geschrift, waarbij daartegen in
beroep gekomen ia;
Geen toevoeging geschiedt, indien
het Bureau niet volkomen van het
onvermogen des aanvragers en van
de aanvankelijke gegrondheid zijner
bezwaren of beweringen overtuigd is.
Staat ter dekking I
CA1D, Zwarte Harddravershengst,
y jaar, hoog 1.66, pijpomvang op
het dunste van hetpijpbeen 24'/4 cM.
Deze hengst munt uit door zoldzamen
draf, zeer snel, en is van praohtig
mooi model. Dekgeld O. bij
den eersten sprong te voldoen. Wan
neer de merrie niet drachtig wordt
f 10» gerestitueerd. 4608 20
standplaats in Café den
Bnrcht, Leiden, dus niet in De
pan, zooals reeds geadverteerd gestaan
heeft. lederen dag te bezichtigen.
©•fié d« BaieU, Uldab
mV.- OE WEDERE
■%'Ué.OV/NC ROTTERDAM.
5)
5)
J)
1
2
1
I
heeft aan duizenden Iflders hun zoo kostbare gezondheid hergeven. Laat
Talsclie schaamte U niet terughouden
aan te wenden. Dat zou verbazend dom zü'n.
Balsem Tan 't Boertje voor rheumatiek, jicht, podagra, spier-
verrekkingen, verstuikingen, brand- en snljwonden, kneuzingen, enz.
Prys 40 Cents per pot. -
Siroop Tan 't Boertje is voor kroep, kinkhoest, borst- en long-
laders, asthma, verkoudheid, keel- en luchtpUpaandoening goad waard.
Prjjs per flacon 145 Cents, per Vt flacon 50 Cents.
Verkrijgbaar te Leiden: REIJST KRAK, P. J. LEZWIJN, Haar
lemmerstraat 197, J. H. DIJKHUIS, J. v. d. LECQ, Nieuwe R\jn 94;
Katwyk-aan:Zee: P. BLOOT; Katwyk-BinnenJ. VAN AS;
Noordwijk-BinnenG- A. E. DUYSTER; Noordwyk-aan-Zee:
0. W. v. HIEL, N. W. v. EXT EK; Rynsburg: A. A. DE MONYÉ;
Oegstgeest: Th. v. BEEK; HiUegom: C. BKOEKES; Llsse: J. H.
MIJNDER8; Sassenheim: Wed, J. VOS; Hazerswoude: L. WIND-
HORST; 's Molenaarsbrug: A. M. v. DAM. 4888 50
6665 174
ff
vinden RADICALE GENEZING door te gebruiken de
UROSCOOP te BOTTERDAM.
Prtjs per flacon f £.50, met gebruiksaanwijzing. Verkrijgbaar by
Apothekers en Drogisten of togen toezending van het bedrag per post
wissel a./d. Maatschappij „NOVUM". Houttuin 9, Rotterdam.
it fl.50 per flacon. 2269 86
Let op gedep. Fabrieksmerk en Handteekemng van den Uitvinder.
Verkrijgbaar te Leiden bij de Firma REIJST KRAK, Drogisten
