LHELMINA-BIER.
Hao&jo.
de 6MIM.
staal-Industrie
Wandgedierte
Bezoekt Café REIVEILO.
6. F. JAPïKSE, Oude Vest 183. Telefoons. 59.
J. A. VAN DER MADE,
a BLEIJS ZONEN,
In de Mcimal
Vanielje-Wtjes.
Het Rijwiel met de INERELDREPUTATIE
G. M. OEE, BREESTRAAT 28.
En @ros. En Détail.
Lijders aan laag- en Ingewandziekte
VICHY CBLESTINS - VICHY-HOPITAL - VICHY-GRANDE-GRILLE
No. 14482.
LEIDSCH DAGBLAD, ZATERDAG li WIE!. - DERDE BLAD.
PERSOVERZICHT.
zuivere Preanger-Koffie
Heerlijk. Heerlijk.
J.A. EIGEMAN, Haarl.straat.
Y© Huur i
Het GOEDKOOFSTH ei D28ELIJESTE BJwieL
Steenkolenhandel,
Goederenterrein Staatsspoor, Haagweg.
Kachelkolen, Machine-, Smee- en Tlamkolen.
Engelsche en Belgischs Anthraciel
8203 so Grove en geklopte Gascokes
Comprimé's van P. VAN BIJSTERVELD,
Vraagt P. v. BIJSTEBVBLD's Purgeerpastilles,
PASTILLES, ZOUTEN, COMPRIMÉS VICHY-ÊTAT
P. HOPPE.
MEY's Stollwli sche,
St. Jorissteeg 27, Leiden.
Anno l'JÖT
Over clo o n d o r w ij a n o v e 11 c zei de
Haagsche Briefschrijver van „D e
.gtandaard" het volgende
Het gerucht liep, dat de Bond van Neder-
landseho Onderwijzers allesbehalve tevre
den is over het huidige Ministerie; dat in
dien kring zelfs stemmen zouden zijn opge
gaan om bij de Staten-verkiezingon geen
voetstap te verzetten voor de liberale can
didaten.
Voor de vf-ijzinnigheid niet zondor betec-
kenis. Want als de openbare onderwijzers,
die in 1905 zulke voortreffelijke vorkiczings-
agonten voor de vrijzinnigen zijn geweest,
aan het staken mochten slaan bij de stem
bus, dan zou dat voor Links een heel kwaad
ding zijn.
Ik moet erkennen, dat de openbare on
derwij ze rs reden hebben om verstoord te we
zen Is het niet in 1905 voorgesteld, dat het
Afinisteric-Kuyper weg moest, dat een Mi
nisterie van Links moest komen, ten einde
bet volks-onderwijs op booger peil to bren
gen, ten einde in tal van misstanden verbe
teringen te verkrijgen?
Opleiding van do openbare onderwijzers,
oen andere regeling van het schooltoezioht,
verlaging van het maximum-cijfer leerlin
gen voor elke klasse, vaststelling van het
leerplan mede dóór de klasse-onderwijzers,
afschaffing van de verplichte schoolgeld
heffing, verhooging van het minimum- en
het maximum-salaris der onderwijzers; dat
alles werd van een kabinet van Links ver
wacht.
Wat i9 daarvan gekomen
Niets, zooals da.i ook de heeren Ketelaar,
Ter Laan, ja zelfs de heer Tydeman in het
Parlement bij de behandeling van Hoofd
stuk V in de maand December 1 1. rondweg
hebben gezegd.
Inderdaad, geen wonder, dat de openbare
onderwijzers allesbohalve tevreden zijn, dat
ze malcontenten zijn geworden.
Voor dc gceoaliscerde groepen der vrij
zinnigheid, die zich voor de provincie Z.-
Holland hebben geconcentreerd in het "drie
manschap PlateBorgesiusDrucker, een
veeg teeken.
Is die ontevredenheid minister Rink om
het hart geslagen? Moet het wellicht daar
aan worden toegeschreven, dat hij met de
rijksdaalders gaat rammelenom het dui
delijk te zeggen: dat hij ia gekomen met een
wetsontwerp tot verhooging van de salaris-
Ben der onderwijzers.
Het wetsontwerp geeft wijziging van ar
tikel 26 der Schoolwet, in dezen zin, dat de
minimum-salarissen der onderwijzers alduB
zullen worden:
Dienstjaren: Thans: Volgens ontwerp:
Minder dan 5 f 600 500
5 tot 10 550 600
10 tot 15 600 „650
15 tot 20 650 750
20 en meer 7CO „825
Aan dc hoofden clcr scholen heeft minis
ter Rink ook gedacht. Als diensttijd, voor
do berekening der verhoogingon, zal nl. ook
in aanmerking komen de tijd, vóór en na
de invoering dezer wet doorgebracht.
Het spreekt vanzelf, dat ik tegen dit
wetsontwerp niets heb. Al was het alleen
maar, dat er uit blijkt hoe onzinnig de
frontmakers te keer gingen, toen zij de
sciioolwet-Kuyper een ramp voor bet land
achtten; terwijl minister Rink zich kalmp
jes bij die ramp neerlegt niet alleen, maar
die „ramp" nog grooter gaat maken. Im
mers, wat door hem wordt voorgestel'J,
komt neer op uitbreiding van Tiet subsi
diestelsel; ook voor de bijzondere schoicn.
Een voortreffelijk ding, maar dat toch een
zonderling© tegenstelling is met w»t in
1905 werd gezegd.
Gemeente-besturen en besturen van bij
zondere scholen zullen nu verplicht wor
den het salaris van Bet personeel aldus te
regelen. En voldoen ze daaraan nu reeds,
(wordt het personeel billijk gesalarieerd,
wel, dan kunnen gemeente-besturen en be
sturen van bijzondere scholen óf de sa
larissen verhoogen óf wel het meerdere, dat
zij aan subsidie ontvangen, op andere wij
ze voor het onderwijs gebruilken.
Niet onwaarschijnlijk, dat sommige ge
meentebesturen de verhooging van het
Rijkssubsidie eenvoudig zullen boschouwen
als een douceurtje voor de gemeente-kas.
De vraag is echter of de openbare on
derwijzers nu content zullen zijn. Van al
hetgeen door hen wordt gewenscht, krij
gen ze nu alleen een billijke regeling van
de salarissen, die a_ i het Rijk zal kosten
12 ton jaarlijks.
Ai het andere blijft opgehangen aan den
grootcn kapstok van de ineenschakelings-
commissies.
Wat de Christelijke partijen betreft, zij
kunnen content zijn. Zij hebben de school-
wet-Kuyper, die als partijwet. wend gequo-
lificeerd, warm verdedigd; en do eerste
daad van minister Rink op het gebied van
het onderwijs ligt volkomen op de lijn van
die fel bestreden sohoolwot-Kuyper. De hou
ding van het vorige Ministerie en van do
Christelijke partijen worden daardoor ge
rechtvaardigd.
Of zullen de Ketelaars nu ook het land
doortrekken, frontmakende voor het volks
onderwijs en tegen de partij-wet van min,
Rink?
Onlangs heeft „De Nederlander'-'
gewezen op de „tegenstrijdige argumenta
tie", waarmede het „Handelsblad"
ia veelheid van artikelen don Midden-
u r o p c e s c h' e n t ij d te lijf ging.
Eenerzijds werd beweerd, dat de voorgespie
gelde vervroeging van het leven tóch niet
zou komen. Anderzijds, dat die vervroeging
in do donkerste wintermaanden aan een
deel der mensclikeid niet aangenaam zou
zijn.
De redactie antwoordde, dat „De Ne-
der 1 a n d'e r" haar verkeerd begreep, ja
zelf8 verkeerd gelezen heeft. Immers, zij
schreef ook het volgende:
„Ware het juist, dat het leven in een
groote stad zich uitsluitend naar de
klok regelt, .wij zouden tegen invoering van
M.-E. T. niet zooveel bezwaar hebben. Het
groote nadeel is juist, dat vele zaken op
denzelfden zonnetijd zullen plaats hebben,
het tijdstip van andere zaken met de
klok vervroegd zal worden, waaruit slechts
desorganisatie van dat leven, verwarring
en overlast voor de burgerij het gevolg zijn
kunnen."
Met andere woorden, zegt „De Neder-
lande r", sommigen zullen op do re-
geeringsklok leven en dus met de vervroe
ging meegaananderen zullen dit niet
kunnen doen en dus de hun voorgespiegelde
besparing van kunstlicht en gezondheid
derven. De tweeërlei argumentatie vernie
tigt dus niet zichzelf, maar behoudt haar
volledige waarde. Voor die „anderen'
geldtgij maakt u blij d met eeu doode
musch. Yoor die „somöiigon"de levende
musch zal u (in de wintermaanden) slechte
onaangenaamheid brengen.
Aldus de -beide argumenten tegen M.-E.
T. met elkaar in harmonie brengend, slaat,
de redactie er tevens een derde argument
uit ok vroeger reeds genoemd en in d i t
artikel het voornaamste: de verwarring,
.welke door den overgang van de éóne tijd-
riegoling in de andere zal teweeggebracht
worden in het maatschappelijk leven.
over die „verwarring" gaat „De Ne
derlander" voort zullen we nu nog
een enkel woord zeggen, want hèt is dui
delijk, dat deze voor het betoog van het
„H andelsblad" het éénige plechtan
ker blijft. Als de vervroeging van het le
ven maar voor een deel der, monschen be
reikt wordt, zal dit reeds winst zijn en zul
len de cijfers van prof. Hubrocht, waaraan
het blad vroeger alle bëteekenis ontzegde,
althans gedeeltelijk reëele waarde blijken
te Inzitten. En het bezwaar van de donkere
winteitochtenduren blijkt de redactie zelf
niet hoog aan te slaan terecht! want er
staat winter-middaglicht tegenover en zui
vere winst aan zonlicht in de rest van het
jaar naast daar zij imlnorB, wanneer het
leven „zich uitsluitend naar de
klok" regelde, tegen invoering van M.-E.
T. geen overwegend bezwaar zou hebben.
Blijft dus slechts ovor de „verwarring",
doordat sommiger leven naar den ochtend
stond teruggezet zal .worden, anderer leven
niet.
Laat ons te dien opzichte aan het ,,H a n-
d o 1 s b 1 a d" meedeeleny dat wij weinig
vreesachtig zijn. In het aanpassingsvermo
gen der samenleving hebben wij genoeg
vertrouwen, om te meenen, dat die bezwa
ren in zeer luttelcn tijd overwonnen zullen
zijn. Menschen, dio elkaar op een bepaald
uur noodig hebben, zullen elkander op dat
uur weten te vinden en daarnaar hun tijd
van opstaan en hun dagindeeling inrich
ten. Mag men het „Handelsblad"
gelooven, dan loopt na klokvorzetting de
geheele wereld, zelfs binnen het eigen land,
elkaar mis. De markttijden, waar stad- eu
buitenman bijeenkomen, kunnen niet goed
meer geregeld iworden. De couranten kun
nen geen vast uur vau uitkomen meer be
palen, omdat „sommige abonné's met den
regeeringstijd meegaan, andere niet", enz.
Dit schijnt ons een naïeve voorstelling,
miskennend de groeikracht en het aanpas
singsvermogen, die, ondanks alle natuurlijk
conservatisme, in de menschelijke samen
leving gelegen zijn. Het éénige, wat aan-
vankelijx bezwaar kan opleveren, zijn do
internationale verbindingen. Dooh juist
ddér springt het voordeel van een tijdrege-
ljng, die ons met Duitschland één maakt,
boven een, die ons den tijd brengt van En
geland (het land, waarmee wij door, vanzelf
niet la minute'' werkend, scheepvaart
verkeer verbonden zijn), te duidelijk in het
oog, om ook hier niet welgemoed de con
solideering van den nieuwen toestand af tc
wachten.
Do verbeelden van „verwarring", door
het „Handelsblad" aangehaald, zijn
dan ook over het algemeen zeer ongelukkig
gekozen. Men leze o.a. het volgende:
„Daar heb je nu bijvoorbeeld een koe!
Het nuttige dier is gewoon gemolken te
worden 's morgens om 5 uur.
Daar komt de frissche boerendeern, zich
den slaap uit dc oogen wrijvend, om kwart
over vieren langzaam aan.
Klagend als een misthoorn loeit toornig
de koe: ,,Je bent te vroegl ik ben nog
niet klaar 1"
„Ik kan er niets aan doen, zwartbonte 1
De minister heit de klok verzet. Het is
voortaan altijd om een beetje over vier uur
al vijf uur 1''
„Boehl boeb! Over veertig minuten heb
ik pas genoeg melkJe moet wachten l"
Of dit:
„Laat zoo'n minister nu eens tot een kip
zeggen: Kip, je gaat met één Januari veer
tig minuten vroeger op stok cn je staat
voortaan in het donker op
Tuk 1 Tuk I Tuk, zegt de kip en toont be
treurenswaardig gebrek aan eerbied voor
het wettig gezag.
Ik vrees, dat de meeste boeren en boerin
nen bij ons zullen doen als de kippen 1 Des
zomers staan zo met de zon gelijk op en
vragen niet hoe laat het is. De zon wijst
hun hun taak. Als zij 's Zondags naar do
kerk gaan om zeven uur, naar de vroegmidü
dan zijn ze juist klaar met hun ochtend*'
werk. Begint nu de kerk op Berlijnsaheni
tijd, dus om 6.20 dan zijn ze niet ge*
reedt JQfeJ te "te vroeg 1 \y_at moet de pastooö
doèh t Moet Hij mede met de klok der Re
geering of met die van zijn gemeentele
den V'
Het is niet met zekerheid .uit temakon*.
of zulke voorbeelden eenigermate ernstig be
doeld zijn of niet. Zoo ja, dan zou kunnen'
werden opgemerkt, dat koe en kip zicbl
slechts één dag ,,gedérangeerd" zullen voe
len, de volgende dagen niet meer, en dat
bovendien, waar men ten platteland© in
derdaad „met de zon opstaat", een
klokvorzetting daarop natuurlijk niet den
geringsten invloed zal hebben, terwijl het
uur der vroegmis ten platteland© vanzelf
met de ochtondwerkzaamheden der bevol
king zal rekening houden, even goed na in«
voering van den M.-E. T. als daarvóór.
Als het „H andelsblad" nu uit did
laatste opmerking maar niet de conclusie
trokt, dat dan ook de vervroeging van het
leven slechts een hersenschim is, daar da
dagindeeling blijkbaar nominaal verlaat
zal worden 1 Want dan zouden wij dc redao-
tie antwoorden, dat die tegenwerping alleen
juist zou zijn> wanneer geheel Nederland de
idylle vertoonde van „platteland, dat mot
de zon opstaat!"
Een andere moeilijkheid voor het „H a n-
de 1 s b 1 a d" is, op welk uur ,,de booten on
treinen moeten varen, die in den vroegen
ochtend, als zelfs de Utrechtscbo professors,
die zoo van de ochtendzon houden, nog in
bed liggen, naai* stad komen met melk en
groenten." Het blad vraagt, of zij ten ge
noegen van de Midden-Europeeërs, die 40
minuten vroeger opstaan, ook veertig minu
ten eerder van den nacht een dag moetotf
maken, dan wel, of zij alleen voor ouder*
wetsche menschen, die later blijven opstaan^
bijtijdg moeten zorgen.
Inderdaad een lastig probleem. Eeif
gansch nieuwe moeilijkheid, daar op het
oogonblik alle menschen in stad op preciei
hetzelfde uur opstaan. Wij vermoeden in-
tusschen, dat de practijk daarop het ant
woord wel zal geven, en dat do ondernemers
van booten ook in do toekomst zullen doen,
wat ze thans doen, namelijk varen op bet
uur, waarop ze blijkens de ervaring de
meeste passagiers kunnen krijgen, en dat
dus voor hen het voordeeligst is. Zal dit
uur iets vroeger zijn dan het huidige, dan
is dit nog volstrekt geen ramp, want or
wordt in de avonduren in zoo reusachtige
mate „van den nacht een dag gemaakt",
dat men hot overkomen kan, wanneer dit
in sommige gedeelten van liet jaar ook des
ochtends een weinig geschiedt, bovenal waar
immers die ochtendnaohtbraak compel
8 a t i o zal vinden in mindere nachtbraak
des avonds.
Gelijk wij zeiden, zijn wij omtrent bef
't Fijnste, goueSkBeurig Tafelbier1.^
brandt men dagelijks op -
Duitsche wijze 389 12
uitmuntende door geur en smaak.
Prijs per 5 ons 55 Oent.
VEI K0 U VV& S'1'0 !vl I li Y Z liN,
NIEUWE BSE.S.V 117.
Gebruikt uitsluitend
by de Koffie 2607 12
WELEHAN's
Verkrijgbaar bij
la de Mugdalena Jloonsstraat bjj
do Heerenetrsatzeer nelte nieuw ge
bouwde BURGERWONINGEN
met Tuinen A 2.75 en 8.85
p. w., bezattende: 8 Kamers voorzien
van Bedstede en Kasten, te bevragen
bij JAW BOTERMAMS.
Hel üt as.i.AI' VAM CON
SULTATIE IS ONGEVAL-
LENGESCHILLES vergadert
eiken Dinsdag, des namiddags te
haifvier, ln bet gebouw vau den
Hoogon Baad, aan het Plein No. 2,
te 'e Gravenbage, tot KOSTE-
LOOZE TOEVOEGISG van
Advocaten aan onvermogende partijen
bU den beroepsraad to '®-Graven-
hage, Indien daartoe termen zijn.
Verdachten voor de toevoeging
▼an een raadsman zijn
lo. Overlegging van een bevvjjs
van onvermogen, afgegeven door
den Burgemeester van de woonplaats
des aanvragers;
2o Overlegging van een afschrift
der beschikking; van de Rijks
verzekeringsbank, waartegen men
in beroep wsnscht te komen, of van
het geschrift, waarbij daartegen in
beroep gekomen is;
Geen toevoeging geschiedt, indien
het Bureau niet volkomen van het
onvermogen des aanvragers en van
de aanvankelijke gegrondheid zijner
Hes waren of beweringen overtuigd la.
6049 6
VRAAGT:
Aromatisch-chcmisch zuiver JBitter.
4793 16
VERTEGENWOORDIGER: 2851 36
vinden RADICALE GENEZING door te gebruiken de
UROSCOOP te ROTTERDAM.
Prtji per flaoon f 2.50, met gebruikaaanwijzing. Verkrijgbaar bi)
Apothekers eu Drogisten of tegen toezending van het bedrag per post
wissel a./d. Maatschappij „NOVUM". Houttuin O, Botterdam.
a f 1.50 per flacon. 2269 86
Iet op gedep. Fabrieksmerk en Handteekenlng van den Uitvinder.
Verkrijgbaar te Lelden bi) de Firma REIJ3T KRAK, Drogisten
f/. j,
M- V. D/è NBDÊR 'i,i
1981 45
EIGEKDOïfl VAN DEN FRAN2CKEN STAAT
Goed den Naam aanduiden r
Men eische op al deze Produkten het Merk VICHY-ÉTAT.
Harde, Wille en Zuivere Stearine-Haarsen
ran de Stearlne-Kaarsenfabrlek
„APOLLO", te SCHIEDAM.
Bekeooitd to Wecnm in 1S78 met
de Vcrdtmstc-MedaUic, to Parys la 13T8
met de Gouden Medaille, te Amsterdam
in 1888 met de Gouden Medaille, te
Antwerpen In 1885 met het Eere-Di-
nioma, te Parijs ln 1900 met den Grand
Prix. (Hoogste onderscheidingen.)
Deie kaarsen vonken niet
na en (peren zeer weinig rook
by bet uitblazen.
ZUn verkrijgbaar bij alle vorname
Winkeliers. 848 16
ECHTE
Oude Jenever
Verkrijgbaar bi)
alle Grossiert In
fiedlslilleerd.
Let op cachet en
hurkbrand.
7438 19.
uit dén atuk vervaardigd, la practisch, elegant,
van echt linnen niet te onderscheiden en goedkooper dan het
waacltloon voor linnengoed. 8053 40
Verkrijgb. te Leiden bi)S. H. C. SMITS, Haarl.str. 1 en 8, G. VER
HOEVEN, HaarLstr. 140, N. KLOOTS, Donkersteeg 5, W. 0. DE LA
COURT, DoezBBtraat 41, W. F. KORS, Haven 22, H. VAN GELDER
Jon., Haarlsmmeratr. 171, ED. VAN HAL, Haarlemmerstr. 174,
L. C. VAN DIJK, Haarlemmerstraat 261,
wordt uitgeroeid, zonder beschadiging met Garantie.
(Geen Insectenpoeder-bewerking.)
8733 80
LEIDSCHENDAM. DEN ilAACfc
