DELI WILHELMINA-BIRE
STAALINDUSTRIE
Vraagt
Ooftbouwkunde
Waarom zult gij voor 5 Cents PUDDING met SACHARINE eten??
ft Fijnste, goudkleurig Tafelbier-^ 3<
0. F. JAP1KSE, ünde Vest 183. ïeiefoonn. 59.
MACHINALE KOFFIEBRAMDERII.
no MinkeSier
VÏCHY-CÊLESTIRS - VICHY-HOPITAl - TIGHT- GRANDE &RILLE
b
Als gij de A. J. P.'s Pudding, de beste aller puddingen, kunt koopen voor 7 Cts. per pakje; 20 Cts. de 3 pakjes. J
S. P. illlEi, Haarlemmerstraat 143.
TII&LIEFIEB8E8S.
LEIDSCH DACBLAD. ZATERDAG 13 APRIL. - ÖERÖÈ BLAD.
Anno 1807.
PERSOVERZICHT.
in pakjes van ponden, hallponden, onzen en hallonzen.
Prijzen f0.70, f 0.80, f1«—fl.25 (Afternoontea)
fl.50, f2.— en f 2.5Q per pond.
PASTILLES, ZOUTEN, COMPRIMÉS VICHY-ETAT
Ifo. 1ÏÏ59.
l(De Standaard" zegt in een eerst©
ikel o7©r het kiesrechtvraag-
tuk, dat de kieswe t-V an Houten
weinig heeft voldaan, dab bijna nle-
nd hot meer voor haar opneemt.
Noch links noch rechts in do Staten-Ge-
1 S et zo iangor dienst als plechtan-
er. Men, gaf wat liefs, als men en voor-
l van af was. De vraag is maar, hoe aan
betere te komen. Een ook maar
enigszins ingrijpend wetsontwerp moet in
goede Nederland altoos over drie, vier
anken getild oer het de haven binnen-
lijdt; en vooral een ontwerp-kieswet
cmt nooit op de reed©, dan mét het
prtormsignaal op do pier. Er blaast altoos
een meer dan stijve koelte uit do Grondwet
achter, en bij de hoog© zeeën, die hiermee
jopkomen, verliest de man op de brug zoo
licht de vastheid ram stuur.
Het is daarom voor alle partijen, en niet
minst voor de onze, alleszins zaak,
liet overhaast t© werk te gaan. 1894 her
innert ons maar al te zeer, hoe btttcr een
iiict doordacht© houding kan opbreken.
Na de houding van het vorig© kabinet
aanzien van do kiesrechtkwestie to
ben verdedigd, schrijft het blad verder:
De onvoorzichtige stap van het (huidige)
feabinet, om aanstonds Grondwetsherzie
ning inzake het kiesrecht aan te kondigen,
|ieeffc nu eenmaal feitelijk aan do kiesrecht
kwestie de prioriteit g-gaven in de publieke
'opinio.
De schuld hiervan mag intusschen niet
.geheel op rekening van het nieuw© Kabinet
iworiden gdegd. De actie bij de stembus
foond het bij zijn optreden. En de wezen
lijke verantwoordelijkheid voor die wijzi-
ging in den stand der zaken komt voor re
kening van die politici, die de onvoorzich
tigheid, de onlogische onvoorzichtigheid
(begingen, aocoord te Bluiten op het dusge
naamde blanco-artikel.
Bij eenig nade.-ken toch Kon en moest
ïncn vooruit voorzien hebben, dat bij deze
.wijziging van de positie de sociale hervor
mingen in het gedrang moesten komen, en
tiat, wijl het blanco niet dan na zes jaren tot
©en nieuwe kieswet kon leiden, het ad oa-
fendas graecas hier van toepassing werd.
Iets anders ware het geweest, indien men
Links eenparig en eenstemmig en eenmoe-
'dig geweest ware.
Hadden pile partijen Links zich, vóór de
btcmbüs, èn voor het blanco verklaard èn
eaam overeen gek omen, welk kiesrecht zo,
tonder de vigueur van dat blanco, in d©
ïiieuw© kieswet zoucicu schrijven, dan
(ware er althans uitricht op sneller afdoo-
toing geweest, mits dan ook de Grondwets
herziening niet naar het einde van de
taieuwe periode verschoven, maar onver-
[wijld aan haar ingang geplaatst ware.
Maar dit was niet' zoo.
Slechte twee van d© vier partijen links
waren met het blanoo ingenomen. De vrij
liberalen pruttelden er tegen en de sociaal
democraten morden ei4, tegen. Zeker van
meer dan 36 stemmen was men niet. Sinds
slonken die 36 op 36. En in tweede lezing
moest men twee derde, d.i, 67 stemmen,
halen. Daarbij kwam dan nog, dat men in
de Eerste Kamer misschien geen tien le
den op zijn hand had, en er bij tweede le
zing 36 moest hebben.
Zoo was de opzet èn onlogisch èn niet
genoegzaam voorbereid. Het Had iets van
eon slag in de lucht. Maar een Blag in de
lucht, die dan ook het noodzakelijk ge
volg met zich bracht dat de wijzer op den
politieken barometer van de sociale hervor
mingen naan de kiesrechtkwestie opschoof,
en er nu geen mooi weer meer komt, eer
die fundamenteele kwestie tot oplossing zal
zijn gebracht.
Ingedacht, doorgedacht was dit blijk.aar
niet. Men had de niet te ontwijken gevol
gen van zijn onvoorzichtigen stap niet be
rekend.
Maar heb ligt er toe.
We staan nu voor de electorale kwestie,
en het mag nu plicht en roeping van alle
partijen worden geacht, tot de best denk
bare oplossing van dft gewichtig vraagstuk
mede te werken.
Ook onzerzijds begon men reeds, terstond
toen het blanco was aangekondigd, zich
meer opzettelijk met dit vraagstuk bezig
te houden.
Zelfs in arbeiderskringen is het, of do
6ociale hervormingen van materieelen aard
naikwelijks belangstelling meer inboezemen.
En reeds meer daa één orgaan, ook aan
onzen kant, drong op overgaan op het elec
torale vraagstuk aan.
De heer Th. M. Versber, bo Hilversum,
bespreekt in een artikel in het „ïïan-
d e Is b 1 a d" den strijd, door de Rijksver
zekeringsbank aangebonden tegen het insti
tuut der R i s i c o-o verdracht.
Kennig genomen hebbende van het twee
de adres der Nederlandsche Fabriek van
Werktuigen en Spoorweg-materieel, waar
uit blijkt, dat do Rijksbank een officieel
rapport van een harer ambtenaren wille
keurig heeft gewijfzigd en daardoor onjuist
heeft weergegeven, acht de schrijver het
zijn plicht zijn medewerkgevors te waar
schuwen tegen de i aanslag, die op het
oogenblik op de beurs en op de vrijheid van
ieder, die in Nederland als ondernemer
met eerlijken arbeid zijn brood tracht te
verdienen, wordt voorbereid.
Na herinnerd te hebben aan het verloop
der zaak aan de wijze, waarop de directeu
ren der Rijksbank door den Minister op de
vingers zijn getikt en nu deze tot zwijgen
zijn gebracht, de ondergeschikte ambtena
ren van de Bank, met name de 1 :er Del
Baere het in geschriften voor "hen opnemen,
zegt de heer Ver3ber:
Ik wil hier niet de vraag bespreken of
ambtenaren zulke dingen ongestraft mo
gen doen. Maar wel weet ik, dat, wanneer
beambten in mijn onderneming mijn con
currenten beteedigden of door hun heftige
taal mijn zaak in discrediefe brachten, ik
daaraan spoedig een einde zou maken. En
ook dat, als het Rijk tegenover zijn diena
ren dezelfde bevoegdheid moet misson,
reeds daardoor alleen het onpraotische van
een staatsonderneming bewezen is.
Zonderling ig ook de bewering van mr.
Del Baere alsof wij, werkgevers, die ons ri
sico aan een vereeniging overdroegen, daar
door de uitvoering der Rijkswet aan de
ambtenaren uit handen zouden willen ne
men. Ongetwijfeld geeft, de tegenwoordige
wet aan de ambtenaren te veel zeggenschap,
maar zoolang die wet bestaat, zullen wij er
ons bij nperleggen. Intusschen, de voorloo-
pige beslissing of een ongeval bestaat en
du« aangegeven moet worden, heeft de te
genwoordige wet aan den werkgever overge
laten, onverschillig of hij al dan niet direct
bij de Rijksbank aangesloten is, Dat kan
ook moeilijk anders; om iets aan t© geven,
moet ik toch weten, dat het bestaat. Het
is zoo waar en spreekt zoo vanzelf, dat de
Rijksbank zelf publiceert- dat geen aangif
te behoeft te worden gedaan als de getrof
fene zoo onbeduidend gekwetst is, dat hij
doorwerken kan en geen medische, behan
deling noodig heeft.
Het bovenstaande verdient ten volle de
aandacht, waar deze rijksambtenaren hun
strijd tegen het particulier initiatief onder
Beer bijzondere omstandigheden hebben aan
gebonden. Het is namelijk gebleken, dat de
Rijksverz^kering tegen ongevallen mot
groot verlies werkt. Na de uitdrukkelijke
navraag in de Eerste Kamer is namens de
Rijksbank in de Mem. van Antwoord er
kend moeten worden uit zichzelf doet zij
dergelijke hoogst gewichtige mededeel'"gen
In haar jaarverslag niet dat van 1 Fobr.
1900 tot 31 Deo. 1906 het globaal geraamde
verlies twee millioen tweehonderd zestien
duizend gulden bedraagt. En dat, terwijl
de particuliere verzekering, ten minste de
Centrale Werkgevers Risico-Bank, tegen
goedkooper tarief in die jaren toch met
voordeel heeft gewerkt.
Wat is nu blijkbaar het streven?
In de eerste plaats om de financieele
déb&ol© van het Rijksbanksjstiem, dio hier
niet kan uitblijven, nu er zulk groot te
kort ig, zooveel mogelijk aan de risico-over
dracht be wijten; alsof niet juist het te
kort nog grooter zou zijn geweest, indien
ook de werkgevers, die hun risico hei--.cn
overgedragen, nog bij de Rijksbank zouden
zijn aangesloten geweest.
In de tweede plaats probeert men van
Rijksbankwege stemming tegen de risico-
ovërdracht te maken door het stelsel aller
lei fouten aan te wrijven. Natuurlijk is er
niefcB volmaakt» op aarde, alles heeft rijn
foutenieder men&ch, ieder stelsel, -iedere
wetmaar dat dit stelsel do g^cdc, practi-
scbe uitvoering der wet zoude schaden,
heeft de Rijkstaak nög door niets kunnen
bewijzen.
Integendeel, dit stelsel ie voor de indus
trie van onschatbaar belang; gebleken;
niet alleen financieel* waar ey daardoor
althans gedeeltelijk aan de ruïneuze admi
nistratie van de RyksverzekeringBbank is
ontkomen, maar vooral uit een ideëel oog
punt, Dit stelsel, vooral zooale het in de
Centrale Werkgavers-Risico-Bank is uit
gewerkt, heeft de werkgevers met de Onge
vallenwet en Ongevallenverzekering ver
trouwd gemaakt, heeft hen krachtig aange
zet, om, vooral ten bate der arbeiders, met
opoffering van dikwijle veel geld, op prac-
tische wijze te strijden tegen ongevallen en
voor do verbetering van veiligheidsin rich
tingen en veiliger toestanden.
En daarom moest mij de waarschuwing
van het hart: Laten alle werkgevers in Ne
derland zich rekenschap geven waarom het
gaat. Er zullen onder ons zeer weinigen
rijn, die de wen schel ijk beid van sociale
hervormingen in heb belang van den werk
man niet erkennen, maar dan mogen wij
ook eischen, dat het geld, waarvoor wij mob
ons personeel hard moeten werken, aan dat
personeel ten goede komt, en dat het niet
in do eerste plaats dient om honderden en
nog eens honderden ambtenaren, dio do
uitzonderingen gaarne toegevende en waar-
deeronde van zaken geen begrip hebben,
"Ee voederen aan do staatsruif.
Dat is niet alleen ons belang, maar dat
is in de eerst© plaats het belang der ge
meenschap.
V. D. 8. schrijft in ft© „Mi d del-
burgsohe Oouranf onder het
motto Goedkoop is duurkoop'' het volgen-
do over„Onze goeflkoopo tijdl
Heb zal er wei altijd in gezeten hebben,
de lust bij hot publiek, zoo goedkoop moge
lijk te willen koopen en do zucht bij do
winkeliers het publiek to doen golooven,
dat hun winkel juist heb boste en goed
koopste adres ia.
Bredere toch laat ,,Wieeje>* aan ,,Symen
sonder Soeticheif' reeda vertellen waar zij
't goedkoopst haai' Bchuurgoed haalt;
immers, hij doet haar zeggen,:
,,Ick hael mijn Loogh in 't Hoefijser, daor
krijgh ick sooveel om ien duyb as iowers
om ien oortje^', en r-eedg m-eer dan twee
eeuwen geleden kon men te Wijk boven do
deur van een grutter lezen,
,,In de Wyker Gortmolen kan men goet-
koop harde seheep&gort halen,
Zo goetkoop als men de slegte bij een an
der moet betalen."
Intusschen schijnt het vroeger toch niet
zoo erg geweest te zijn alg het tegenwoor
dig is.
'Immers, onder de honderden en honder
den uithangtoekens en opschriften, door Van
Lennep en Ter Gouw verzameld, komen de
zulke, waarin het woord .goedkoop" onder
don een of anderen vorm to vinden is,
slechts zeer sporadisch voor.
Hoe geheel anders tegenwoordig 1 Alles,
van geheel© ameublementen af tot stok-
viBch toe, wordt u aangeboden met do stel
lige verzekering, dat gij ze nergens goed-
kooper dan juist aan dit of dat adres kunt
kpopen.
Inderdaad, wanneer men tegenwoordig de
advertentie-kolommen der nieuwsbladen
doorloopt, zal het menigeen ook wel eens te
moede zijn als „Jonathan'' indertijd, die
in zijn „Waarheid en Droomen" vermeldt,
dat hij daarbij altijd denken moest aan het
versje van Huygens:
,Iok handelde met Klaes op twee, dry i
koppel honden;
Hij Bei, do&r wasser nooit geen betere ge
vonden.
Dan 't eerste en tweede paer, en zwoer uiy
by gans bloed,
Het derde was op 't minst wel sevenmaal
zoo goed."
En wat is het dan sinds „Jonathan"
driemaal per week verlangend naar zijn
„O pr echte Haarlemsche Oou-
r a n t" uitzag, al niet erger geworden
Wat men toen goedkoop noemde, noemt
men nu bepaald duur.
„Het is gewoon een mirakel", hooide ik
laatst iemand zeggen, dio voor een zoo juist
geopenden margarinewinkel stond te kij
ken, en Ik moet zeggen, het was ook een
mirakel l
Men kreeg daar voor een enkelen halven
gulden een pond boter zoo noemden ao
menschen hot ten minste en nog een
pond toe, maar daarbij bleef het niet, men
kreeg ook nog fcweé eieren en een grooten
peperkoek en, dan nog een bon, waarop
men, als men er genoeg bij elkaar had, wel
een geheelo keuken-installatie cadeau
kreeg.
„Ja," zcide die man, „jo snapt er tegen
woordig nikB meer vannou moet je eens
hiernaast kijken, daar geven ze een dozijn
kinderhempjes voor drie stuivers, en voor
nog minder dan een voorwieltje kun je
daar een pas geboren kind nogal in do
kleeren steken." $5
„Arme naaisters, die dat gemaakt heb
ben", voegde hij er onder befc weggaan bij.
Maar aan „arme naaisters'' denken noch
winkelier nooh publiekhet goed kan goed
koop verkocht en gekocht worden, en dac
ie voor beiden de quintessens van do zaak.
Wij leven tegenwoordig In het teeken van
goedkoop uit te zijn, en alles schijnt daar
naar te luisteren. Zelfs zaken, die altijd
nogal tamelijk moeilijk vast te krijgen wa
ren, schijnen nu goedkoop te worden.
Daar heb jo nu bijv. geld Wel, wat heb-
ben daar soms een mensohen om zitten'
io;i 13
Niets pleit beter voor de qualiteit dan bet steeds
toenemend debiet. Alle soorten dagelijks versch gebrand.
VAN NELLE's
Gebroken Thee
sÜ EIGEN DOCS VAN OEN FRaNSCHEN STAAT
IE0ER STUK DflT KRIMPT
WORDT TERUGNOMEN
^fabrikanten VALTCIN Z.0NEN,
AMSTERDAM
Verkrijgbaar by Firma®. J. v. d.
BURGH, Maar&nianasteeg,
Magazijn „HET ANKEli",
JDen Haag. 783 36
ECHTE
Oude Jenever
Goed den Naam aanduiden
Men eische op al deze Produkten het Merk VIGHY-ÊTAT-
P. HOPPE.
Verkrijgbaar by
alle Grossiers In
Gedistilleerd.
Lei op cachet en
kurkbrand.
74^3 19
8084 10
TROUWEN (BruiScffeai).
Vole families weim-hen voor feesten geen OFWOjÜEN BOODEN
WIJN. Voor hen la de ZOET-Z3JKE SPORTWIJN kostelllk en niet duur.
SPORT per Fl. 0.70, per Anker 30.MHDOO (zeer gs-
roemdi, wordr in LhliïEN ve^l gebruikt, f 0.5(J> per Fl. 22. - per Anker.
GRBEKSOHE S3 WSDAAT (zoet), /0.70 per Fl./•»».-per Anker.
BOöflUkfl PORT 0.70 per Fi. 29. - per Anker.
Voor velschillende Trouwpartijen te Leiden loverden w|J den WIJN,
en men betuigde ons steeds z|Jn tevredenheid. 4216 20
MONSTERS gratis en franco. „De Viyt", Voorschoten.
A. W. SIJTHOFF te Eelden heeft uitgegeven en b|j allo Boek
handelaren verkrijgbaar gesteld
FRAGTISCH HAHDBOEK
Een raadgevor voor het onderholden en
beserken der bloemen-, moes- en ooUtninen
Maar het Hoogduttsch bewerkt door
E. Th. WITTE,
Hoctulanue te Leiden.
liet 120 figuren en een alphabotlsch
register.
Ing. f 2.40, geb. f2.75.
De bewerker zegt ra z|Jn voorwoord:
Er z|jn in ons land tal van tuin-
bezittere, die wel gaarne zelf hun
tuinen geheel of gedeeltelijk willen
verzorgen, doch die van tuinwerk hoe
genaamd geen verstand hebben. Voor
dergelijke tuinllef hebbers is dit Hand
boek bestemd.
HANDBOEK
in woord en beeld.
Haar het Hoogdnitsch van N. GAUCHEB.
BU.WERKT DOOR
aA. c. ids,
Leeraar a/d. Ri/jke Hoogere Land
luin- en Doechbouwschool te
Wageningen.
Met 200 Hg. 1.00 ing.,
1.90 gebonden.
Eenvoud en praotiscbe zin ken
merken dit boek van 't begin tofc
bet einde. De vraag: „Hoo moet
men doen om goede resultaten tan
zijn ooftbouw te verkrijgen"? wordt
kort en duldeiyk beantwoord. Dit
werk van een by uitnemendheid bo-
voegd deskundige, is voor eiken bezit
ter van een grooten of kleinen Tuin
van groote waarde om de practl-
s he wenken dio het bevat.
Bedde werken zijn herhaaldelijk warm aanbevolen in het „Nieuws v/d.
Dagdoor den Heer A. VAN DEft TUIN, den bekenden schrijver der
,Land- en Tuinbouwkroniek". Van het Handboek der Ooftbouwkunde zegt
hy ln het nummer van 4 Maart#het mag by niemand ontbreken die
vruchten teelt of wil gaan telen".
