55: rtrfT.
Gemeenteraad van Leiden
LEfDSCH DAC3LAÖ, DOH3ERSAC 21 MAART. - DERDE EL.AD.
Aimo 1507.
Yergadtring van htdennamiddag it één uur.
Voorzitter mr. N. de Ridder, burgemees-
ter.
Tegenwoordig bij don aanvang 25 leden.
L fwezig met kennisgeving de heer Van
der Lip.
Do ter visie gelegen hebbende notuLen
der vorige vergadering worden goedge
keurd.
Ingekomen is een verzoek van het be
stuur van den Nederlandschen Bond van
Politie-ambtenaren om subsidie in de kos
ten voor het houden van examens dier
ambtenaren.
In een adres van vrachtrijders uit de om
liggende gemeente wordt gevraagd om uun
sta-dplaatsen niet tc veranderen. Wordt
gesteld in handen van B. en Ws.
Do heer Bader, leeraar in do gymnastiek,
jraagt wegens gezondheidsredenen drie
maanden verlof.
Mej. Ligtenberg, onderwijzeres aan wio
yerlof werd verleend tot de Paaschvacan-
tie, vraagt nu verlenging tot aan de groot©
yacantie tot volbrenging harer studiën.
iWordt reeds dadelijk toegestaan, omdat
ook de commissie van toe-zicht cr niet tegea
is.
Do paardenslagers vragen per adres, dat
ook voor hen, evenals veor de runderslar
gers, aan heb abattoir bonbockjcB worden
verkrijgbaar gesteld.
Aan de orde komen d© volgende punten:
lo. Benoeming van drie onderwijzeressen
aan dc school der 3de klasse No. 7. (65.)
Bcno.md worden: lo. mej. G. J. Wissen-
burgh, alhier,met, algemcene stemmen2o.
mej S. M. Gronl met 21 stemmen, 4 op
mej. Koolhaas; 3o. mej. L. W. Pronk met
23 stemmen, 1 op mej. J. Koolhaas en 2 op
mej. J. O. W. Hoogkamer.
De heer Van Hamel was inmiddels ter
vergadering gekomen.
2o. Voorstel tot verhuring van d© loods
voor marktn-aterialen op de nieuwe vee
markt aan C. Dieben. (67.)
3o. Voorstel tot verhuring van het per
ceel Terweepark No. 8. (66.)
4o. Voorstel tot ondershandscbo opdracht
van het werkt omschreven in perceel 2 van
bestek XII van het loopende jaar, aan C.
■Benard to Haarlem (69)
Zonder stemming goodgokourd.
5o. Voortzetting van de behandeling en
vaststolling van do verordening op den
handel in en den verkoop van melk. (273
van 190S en 50 van 1907).
Op voorstel van de commissi© voor de
strafverordeningen wordt alsnog besloten
het reeds goedgekeurde artikel 1 aldus te
lezen
„Onder melk wordt in deze verordening
vorstaan koemelk.
Onder melk leveren, uitstallen in 1 t open
baar, rondbrengen, rondventen of vervoe
ren wordt in deze verordening begrepen
het doen of laten verrichten van deze
handelingen.
Onder het uitoefenen van het bedrijf van
mclkverkooper wordt begrepen het hebben
van een inrichting tot steriliseeren, pasteu-
riseeren of op eenige wijze behandelen of
bewerken van melk."
Art. 13 vervalt door deze bijvoeging.
Op art. 13 en 15 waren door haar ook
slechts redactie-wijzigingen voorgesteld, die
eveneens werden goedgekeurd.
Ook kwam in behandeling dc door Naa*
voorgestelde bepaling, dat het bewijs, r-m
hier melk rond te brengen, te venten te
vervoeren, enz., ten allen tijde kan wotden
ingetrokken, nadat vooraf door Jcn heer
Fok kor bet door hem voorge-tc de en
gisteren door ons meegedeelde Hm-mdement
was verdedigd, doch door den Voorzit
ter bestreden.
Dat amendement werd niet mdcr-tteund
on het voorstel der commissie voor do
strafverordening werd goedgekeurd.
Op art. 20 was door den heer M s u 1 c-
m a n een amendement voorgesteld. Hij
was echter niet ter vergadering; vandaar,
dat dit art. tot zijn komst werd aange
houden.
Art. 21 bepaalt aan welk© p©rsonen het
verboden is, wegens lijdend© aan ziekten
of kwalen, bet bedrijf van mclkverkooper
uit t© oefenen of in zoodanig bedrijf werk
zaam te zijn.
Do heer S ij t s m a had voorgesteld daar
uit te schrappen „of aan tuberculose met
hoesten en opgeven."
Hij handhaafde dit amendement, ook na
d© toevoeging van de nieuw© alinea. In
onzen tijd wordt terecht zooveel mogelijk
dc tuberculose als volksziekte bestreden,
doch dit mag ons niet verleiden maatreg©
len daartegen te pas of te onpas to nemen.
Men streeft dan het doel voorbij, wekt
tegenzin en wrevel, ©n wordt onrecht
vaardig.
Dczo drio punten reader ontwikkelend,
noemde spreker d© control© door ambte
naren van den keuringsdienst, niet-medici,
een bespotting en achtte het onrechtvaardig
één categorio van neringdoenden hier
door te treffen, ander© bedrijven die nog
gevaarlijker zijn vrij te laten.
Waar ambtenaren bet al t© druk hadden
met contróle op melk van d© Landbouwers,
zou hij ze niet willen opdragen voor dokter
te spelen.
De Voorzitter wees op de bezwaren
ook aan c it amendement verbonden, en
welke bepaling ook niet in de verordening
te Nijmegen voorkomt waarmede ook de
heer Van Gruting, lid der Gezond
heidscommissie, zich niet kan vereenigen.
tZoj waren voor de handhaving van het
voorgestelde artikel.
D© heer S t i g t e r wees echter op het
onbillijke er van, om iemand, di© bijv. csn
steenpuist aan het hoofd heeft en daarom
©en antiseptisch verband draagt, vijf of
zes weken buiten zijn betrekking t© houden
Daartegenov stellende de gevallen van
tuberculose, gevoelt hij wel iets voor het
amendement van den heer Sijtsma, die
•van meening was, dat het er niets toe
doet als ds door hem voorgesteld© bepa
ling te Nijmegen niet wordt toegepast, ter
wijl bij x tegenover den heer Van Gruting
opmerkt, dat alle wetenschappelijke men-
schen nog geen deskundigen zijn. Zullen
die steeds in alle opzichten aan den keu
ringsdienst verbonden zijn?
Het amendemeLt wordt voldoend© onder
steund.
De heer M e u 1 e m n, die inmiddels
ter vergadering is gekomen, voelt ook een
en ander voor het amendement van den
heer S ij t s m a, dat hij du© volstrekt niet
verwerpelijk acht, want het heeft met het
oog op den aard soms van de tuberculose,
zijn goede zijde.
Een amendement van den heer 81 i g-
t e r, ook betrekking hebbende op verbod
o.m in het bedrijf van melkverkoopcr werk
zaam te zijn, werd door B. en Ws. overge
nomen. Nadere amendementen van den heer
S tig ter bij hetzelfde artikel, door den
voorzitter van de commissie voor de Straf
verordeningen, den heer Fockema An
dre a e, bestreden, werden echter n^t on
dersteund.
Zoo bleef alleen over het amendement
Sijtsma, naar aanleiding waarvan de heer
M e u l e m a n opmerkte, dat, hetgeen :n
de ontwerp-verordening wordt voorgestelu,
d© betreffend© personen ongelukkig maakt
en echt Russisch is. Zend ze dan lie 'er
naar de Schans, of naar de Koloniën; laar
hebben ze althans nog te eten.
De heer Fokker gelooft, dat, als de
beoordjeeling over de bedoelde ziekte zoo
moeilijk is als wordt voorgesteld^ er bij
vervolging ook moeilijk een veroordeeling
op kan volgen.
Dat geeft d© Voorzitter, die meent,
dat do redencering van den heer M c u 1 e-
m a n óverdreven is, niet toe. Een bewijs
zal niet lichtvaardig worden afgegeven.
Aan het gezocht bezwaar, om een wapen te
gen het amendement te hebben, kan in de
praktijk ook zonder sohadevergoeding,
waarop de heer Fockema Androae
zinspeelde, worden te gemoet gekomen.
Het amcndcment^Sijtsraa werd aangeno
men met 18 tegen 11 stemmen.
Het gewijzigd© gelieele artikel werd echter
verworpen met 21 tegen 8 stemmen.
Daarop kwam in behandeling hot op ar
tikel 20 voorgesteld© amendement van den
heer Meuloman. dio den Voorzitter
dank zeido voor de geboden gelegenheid om
bet amendement too te lichten.
Dat amendemonb luidt; Om na genoemd
artikel het volgende nieuwe artikel in tb
voegen:
„Het ia verboden melk af te leveren, ten
verkoop voorhanden t© hebben, uit t© stal
len in hot openbaar, rond t© brengon, rond
to venten, to vervoeren of t© doen vervoe
ren, afkomstig uit oen gemeente, waar een
besmettelijke veeziekte, bedoeld bij do wet
van 20 Juli 1870, „Staatsblad" No. 131,
heerschende is, of van een hoeve, erf, wei
de of stal, waar oen geval van besmettelij
ke veeziekte in den zin dor wet is gecon
stateerd, tenzij met uitdrukkclijko vergun
ning van B. on Ws. en onder opvolging van
door hen te stellen voorwaarden.
De voorsteller was van mccning, dat dit
artikel geheel past in de lijn, door de
ontwerpers der verordening aangegeven.
De heer Yan Gruting vond hierin
'aanleiding ra t© gaan de verschillende
veeziekten als mond- cn klauwzeer, milt
vuur, enz. die alle vorzorgd zijn, terwijl
droes bijv. bij paarden voorkomt. Spr.
vraagt den heer Mculeman of hij uit de
veeart-senij-Iitcratuur feiten zou kunnen
noemen. Do heer Yan Gruting advi
seert den Raad om het door den hoer Me u-
1 e m a n voorgestelde niet aan te nemen,
maar zich to bepalen bij hetgeen door de
Gezondheidscommissie is voorgesteld.
Een zeer wetenschappelijke gedachten-
wisseling ontstond daarop tusschen beide
heeren, waarbij de Raad alleen do rol van
toehoorder kon vervullen.
Ook wat tongblaar on hondsdolheid be
treft zijn volgens don heer VanGruting
geen bacteriën te herkennen.
Do Voorzitter had er intusschon op
gewezen^ dat de Rijkswetgever reeds voor
zien had* in hetgeen bij lret voorkomen van
bosmettelijko ziekten meet gedaan worden.
Het aangchoudon artikel 20 word nu zon
der stemming goedgekeurd.
Het door den heer M o u 1 e m a n voor
gestelde nieuwe artikel werd echter vorwor-
pen met 22 tegen 7 stemmen.
Een door den heer Fokker op art. 23
voorgesteld amendement betreffende wijzi
ging van do voorschriften omtrent een
bepaald model van melkvaten, -kannen of
-bussen, werd weer ingetrokken, nadat de
heer v. G ru fc i n g en do commissie voor
do strafverordeningen hadden verzekerd,
dat deze bepaling in het nadeel van de
belanghebbende personen zou zijn, die dan
misschien al hun vaatwerk zouden moeten
vernieuwen.
Tegen het artikel zelf waren twee leden,
do heeren Timp en Yan Tol, welko laatste
stemming had gevraagd.
De overige amendementen vervielen als
gevolg van de aanneming of^ do verwerping
van de reeds behandelde.
Do in werking treding der verordening
werd bepaald op 1 Juli jus.
De geheelo verordening werd aangeno
men met 17 tegen 11 stemmen.
Tegen stemden do heeren Witmans,
Bosch, Van Tol, Le Poole. Xcrstens, Kore-
vaar, P. J. Mulder, Vergouwen, Bots en
De Boer.
De heer Fockema Andreae had
bij deze stemming de zaal verlaten, daar
naar zijn verklaring, hij tegen de verorde
ning gewichtig© bezwaren had, doch die
onverminderd als lid der commissie v or
de strafverordeningen, er niet tegen
wenscht© te stemmen.
Daarna kwam aan de orde punt 6.
8o. Verzoek van do afd. Leiden van den
Bond van Nederlandsche Onderwijzers om
herziening van de salarisregeling van het
onderwijzend personeel. (36).
De heer Fokker, herinnerend aan de
ook voorgestelde uitgave van 1600 gld.
voor ccn vloer op dc vette varkonsmarkt,
verdedigde do door hom voorgestelde
amendementen, welke in de eerste plaats
beoogcu wat betreft verhoogingen wegens
dienstjaar bij getrouwe plichtsbetrachting
na ingewounen advies der plaatselijke
schoolcommissie, een voor al do leden van
het onderwijzend personeel gelijko toe
standen te scheppen on daardoor vervol
gens te beoogen do ongelijke bezoldiging
van mannelijk© en vrouwelijke leerkrach
ten op t© heffen en deze na 15 jaren dienst
op 900 gld. tc brengen.
De heer S ij t s m a verdedigde het vor-
zoek van de afdeeling Leidon van den
Bond van Nederlandsche Onderwijzers in
zooverre, dat er voor haar alle redoncn be
stonden om nu reeds op d© verordening
van 1902 terug te komen, waar bij do be
handeling dier verordening van verschil
lende zijden pogingen zijn gedaan hanr in
de nu gevraagde richting t© wijzigen en
dc heeren Pera en Van Kempen de regeling
als zeer tijdelijk beschouwden.
Gelijkstelling van vrouwelijke ou manne
lijke krachten werd voorts door hem verde
digd. Hij erkende ochtcr, dat een herzie
ning der verordening in den geest, door
den Bond gewenscht, uit financieelc over
weging zeer ongelegen komt, en stelde een
motio van die strekking voor.
Do heer De G o e j e, herinnerend aa-u
d© bohandcling 6 jaren geleden dezer ver
ordening, verdedigde het advies van B. on
Ws., dat onderscheid maakt tusschen man
nelijke cn vrouwelijko onderwijskrachten,
wijl o. a~ eorstgenoomden willen trouwen
wat laatstgenoemden ook willen doon,
gelijk opgemerkt werd door den heer Stig-
ter, dio zich verdor tegen het eersto ge
deelte van het amendement-Fokker vor-
klaarde.
Dc heer v. Hamol, wethouder van on-
derwijsi vostigd© er do aandacht op, dat
hier de onderwijzeressen, als zij gaan trou
wen, het onderwijs verlaten. Vorder moet
ineu rekening houden roet do draagkrach
ten dor gemeonto. Ook spreker zou allen
meer ealaris willen geven, maar dat kan
niet. Daarom het corst de ondorwijzers.
De heer Vorgo-uwon kon reeds nu
zoo onverwacht geen beslissing nemen om
trent do motie-Sijtsma. Deze kon van to
ingrijpenden aard zijn. Wel zou hij er medo
kunnen meegaan als er alleen een beginsol
tot verandering werd uitgesproken.. Daar
mee kon do heer S ij t s m a zioh vereeni
gen en als zoodanig vatte hij uan ook zijn
motie op.
De Voorzitter: „In ieder goval dan
toch zekor met de bedoeling dor vcrlioo-
king der salarissen?"
D© heer S ij t s m a onder gelach der
vergadering: „Natuurlijk 1"
Dan kun do Voorzitter zich niet
geheel met do motio vcreenigon.
Do heer Z w i o r s, nerinnerond aan het
vertrek van eenig© ondcrwijzors van hier
naar elders voor een betere positie, gcoft
den heer Vergouwen toe, dat do bes
te krachten bij do laagst© klassen wordon
gevonden.
Verbetering Ln don toeeland is alleszins
wenschclijk cn daarom gooft hij zijn steun
aan d© motie-Sijtsma, om pu reeds een be
slissing te nemen, dat daartoe zal wordon
overgegaan, zoodra men de gelegenheid ©r
voor gekomen acht.
D© heer v. Hamol meent, dat men Lei
den niet kan vergelijken met Amsterdam,
Don Haag on andere grootore g-mccnton.
Tegen do concurronti© van daar kan onzo
gemeente niet op.
Hot voorstel van B. en Ws. acht hij billijk.
Dc heer Fokker verdedigt de stelling,
dat de gemeente niet salariccrt naar het
geslacht. De onderwijzer mogo op latercn
leeftijd meer behoeften hebben, dat is geen
reden om tegenover anderen onbillijk tc
worden.
Het amendoment-F o k k r om het
traktement voor onderwijzers en onderwij
zeressen gelijkelijk op 900 gld. t© stollen,
werd verworpen met 15 tegen 14 stemmen.
Het amende ment-S ij t s m a werd ver
worpen met 21 tegen 8 stemmen. Do beido
andere amendementen F o k k o r werden
ook verworpen.
De motie S ij t s m a do wcnschelijkhcid
eencr horzicxrilg uitsprekende onderging
hetzelfde lot met 21 tegen 8 stemmon.
Do heer S ij ts ma wijzigt zjjn motie al
dus, dat er do wenschclijk beid in wordt
uitgesproken van een algeheel© herziening
der salarisregoling naar lnj mondeling too-
lichtt©t als do gcmeentefinanciën het toe
laten.
D© heer De Q o j e, lid der Schoolcom
missie, zegt, dat dit biur do vraag niet is,
wel of do tegenwoordige regeling al dan
niet goed is. Het eerste is z. i. het geval.
Was dat niet het geval, don is de toe
stand van do gemeentekas niet zoo of hot
geld zou er nog wel voor gevonden kunnen
worden. Maar nu iets beloven, wat toch
niet nagekomen kan wordon, gaat niet aan.
(De ziUitig duurt voort).
Gemengd Nieuws..
D© ontplof fing van de „J n a'1
Tot Zondagavond waren 73 lijken van
slachtoffers herkend68 zijn opgevraagd
door d© familie, *12 lijken zijn nog niet
herkend of gevonden cn van vele Iichaams-
deelon is niet vastgesteld kunnen worden
waar zo bijbehooren. De bewakingsdienst
in de omgeving van de ,,Jéna" wordt nog
immer gestreng gehandhaafd cn gisteren
werd het onderzoek door dc commissie van
deskundigen hervat.
Bij do binnenkomst van den begrafenis
stoet in het arsenaal, Zaterdag, hod or
e>on betreurenswaardig ongeval plaats door
hot gedrang. Drie kisten vielen van d©
lafctton op don grond en soldaten moes
ten do volgorde herstellen.
Koning Eduard heeft 1000 fr. voor
betrekkingen van do slachtoffers van do
„Jéna" gezonden.
Bij een nachtelijk drinkge
lag in het „hotel dc l'Europo" to Poters-
burg zijn eenige Kaukasischo edeion ovor
de kwestie van zelfbestuur voor don Kau-
kasus aan hot twisten geraakt. De ruzie
liep zoo hoog, dat kapitein Kozlof zijn sa-
bol trok en prins Mikeladzo een oor af
hieuw. D© laatste lost© daarna twee pis
toolschoten op zijn tegenstander, die, doo-
dolijk getroffen, in elkaar zakte. Hij is
kort daarna overleden.
Te S t.-I ngbert, in het Wos»
ton van Duitschland, zijn do scholcD, we
gens d© daar hcerschondo hórrenvlies-rug-
gemerg-ontsteking, gesloten.
In Duisburg zijn in d© afgeloopcn week
drio sterfgevallen en vier nieuwe geval
len van d© ziekt© voorgekomen.
In Silozie heeft do meningitis cerebro6pi-
nalis noodlottig© gevolgen bij de weinig©»
der aangetasten, die or hot leven afbren
gen. Zoo zijn alleen in do evangeliacho
parochie Beuthen tweehonderd doofstom
men, welke ongelukkigen hun gehoor on
hun spraak verloren hebben als een gevolg
der ziekte.
De be 8 to Londonscho speur-
dera zijn er op uitgestuurd om don bruta
len cn g:elepen dief van het kistjo met
goudharen van d© Zuidafrikaanscho Ten
toonstelling tc ontdekken, zoo mogelijk
met zijn medeplichtigen, maar dc kansen
zijn niet groot en men meent in politie
kringen, dat de baren wel reeds gesmolten
zullen zijn. Zoo heeft men dan d© plaats
van het misdrijf nog eens nauwkeurig op
genomen en zelfs gephotografeerd, maar
of men uoar con stap vorder meo komt, is
do vraag.
Bij oefeningen van do torpo-
do-flotieljes uit Lorient en Rochofort bij
Brost is aan boord van het kustverdedi
gingsschip „Fulminant" dat als dool
diende, een torpedo ontploft. Er ontstond
een scheur in do roinp langs de waterlijn.
Het lek is dadelijk hersteld, zoodat do
„Fulminant" niet naar hot dok behoeido
te gaan.
iteo opstootje te baron,
IN ilU.cjlüaiM'lt» khülitl.
Wij lezen in de met de jongste mail aan
gekomen Java-Bode"
ln de „Locomutiet" ©n de „Soerab. Gt."
kouit een geiijKluidendo, zeer uit.oerig-i
besokouwing vour, afaonistig van een cor
respondent en handelende over het on
langs meegedeelde opstootje le Baren.
Dc schrijver, die bnjkoaar goed geï dor-
meerd en op de üoogfcc van z^n onderwerp
is, betoogt op zeer aa.nnemd.jko gronden,
dat alleen d© ijdelheid van een, t t W-'k-
kelijken rijkdom gekomen Javaanscheu
Streber de grondslag kan zijn g^w^cst van
het doLzinnig plannetje, dat aan zooielo
menschen het leven heelt gekost. Men zal
zich herinneren, dat ook de officieele be
richten aldus hebben gcspioken en Iret kan
geen kwaad er aan te herinneren, dat het
lastig cn tijdroovend onderzoek, dat thans
ia voilen gang is, alleen tiet juist© ai.twooid
zal kunnen geven omtrent de aanleiding
tot de onlusten. Dit onderzoek wordt thaus
geleid, door den energieken regent van
Ngandjcek, Bcrb.k, Raden Mas Tv.emeng-
goeng Soero Hadi Koesoemo, di© niet,
gelijk de eerste beriohtcn luidden, op de
vlucht gegaan is, doch die zih integ nd?el
zeer manmoedig gedragen beeft tijdens den
verraderlijken aanval, waarbij do heer G.
M. Henny, assistent-resident van Ngand-
joek, gekwetst raakte.
Noch vexaties van de zijde der Chineesche
eigenaars van de suikerfabrieken Baron en
Koedjonmanis, of van hunne geëmployeer
den; noch de mislukte poging van Dermod
jojo om desahoofd te worden, een poging,
die reeds jaren geleden beproefd werd en
niet onlangs; noch de zware heeren- of desa-
diensten, die ook al genoemd zijn, ofschoon
gebleken is, dat die" diensten in Baron juist
uiterst licht zijn, kunnen de oorzaak zijn
geweest van de betreurenswaardige afdwa
ling van Dermodjojo en zijn handjevol aan
hangers.
Alleen d© ziekelijke eerzucht van een over
het paard getild cn door succes dronken
geworden man, kan zoolang het rapport
geen andere opheldeimg geeft, als de aan
leiding tot het gebeurue worden aange
nomen.
Over den hoofdpersoon in dit drama
wordt het volgende gemeld:
„Dermodjojo was afkomstig van do af
deeling Koedoes en kwam pl. m. 30 jaren
geleden in de afdeeling Ngandjoek, om
gronden te ontginnen. Toentertijd was het
district Waroectjajeng voor een groot ge
deelte nog bo8ch. Hij verkreeg vergunning
om een paar bouws te ontginnen; door vlijt
en arbeidzaamheid wist hij ©lk jaar do uit
gestrektheid zijner gronden to \ergrooten,
totdat in het afgeloopen jaar de totale
grootte pl.m. 25 bouws b droeg on niet 80
bouws, zooals bericht weid. Het grootst©
gedeelte van die sawa-hgrouden lag in de
pedoekoean Bendocngan van de desia Ba-
rong; cenige bouws bezat hij nog in een
aangrenzende dessa.
Hij kwam tot rijkdom, hij bezat een ruim,
met talrijke vruchtboomen beplant erf; een
woning van houten stijlen, bamboezen om-
wanding en pannen dak, zooals zelfs dis
trictshoofden zelden bezitten. Hij had mec-r
dan één vrouw en twee dochters waren
goed getrouwd met twee landbouwers uit
de aangrenzende afdeeling Djombang. Hij
had alles wat een inlander van lage komaf
kon begeerenslechts een dreg mankeerde
hem nog. Hij wilde dessahoofd worden en
dit lukte hem maar niet. Jaren geleden
was er een vacature in zijn dessa, dat was
de laatste gelegenheid; hij was een vau de
candidat«n; in het geheim kocht hij stem
men op, maar het scheen dat hij, betrek
kelijk zuinig als hij was, niet genoeg uitgaf,
althans bij de telling bleek, dat hij niet «lo
meeat© stemmen op zich voreenigdc; het
scheelde slechts weinig; zijn medecandidaat
kreeg het voordeclig© baant; j. Na dien
tijd kwam de gelegenheid niet meer voor
om een bod te doen naar hot burgemeesters
baaitje. Zijn aawahs vermeerderden m
waard© door d© nieuwe aangelegde 'rrigo-
tiewerken; hij kon het aantal van zijn
ploegvee vermeerderen, kocht paarden op
en verhuurdo dogcarts, hield een smederij cr
op na. Een week vóór den gedenkwaardi-
gen 29sten Januari had hij 's nachts een
droom; hij was ratoo geworden, dus nog
hoogerdan een desahoofd, zelfs hooger dan
een regent. Hij deelde zijn droom
aan zijn zwager meo cn beloofde bem
het rijksbestuurderaichap, patih van rijn
toekomstig rijk; zijn b'id© schoonzoons Het
hij van het Djombangscho komen cn be
sprak met hen cn zijn zwager do zaak.
Al wat ambtenaar heette, moest verdwij
nen, maar men moest eerst aanhang zoeken
Van dien tijd af dateerde dc nachtelijk©
slametan3, waarbij de kansen eener over
winning bij .een opstand tegen do Europev
non en amulenaren besprokeD werden
met den dag nam zijn aanhang toe. Dermod
jojo beloofde hun alles, en hij Kon dat doen
want hij bezat het vermogen om iemand
geluk en welstand deelachtig to doon wor
den, hij bezat do Ilmoo kesoegihan."
Een paar bijzonderheden uit dc mcdeöee-
lingen, dio w" hier citeeren, hebben nog
onzo bijzonder-» aanaacht getrokken, o. a.
dat de camenzweprders slechts blanke wa
penen bezaten, niettegenstaande er nogal
veel vergunningen voor schietgeweer, tegen
dc badjingplaag, in omloop zijn; dat
de bevolking geen hand uitstak, om de op
roermakers tc helpen, maar evenmin om do
aangevallen bestuurshoofden te on! :ti.n,
nadat hun lafhartig gevolg aan den haal
was gegaan; dat de brandals, toen de
ass.-res. Henny gewond word weggedra
gen en d© regent en controleur van Ker-
tosono, W. E. Rappard, moesten retireo-
ren, aangezien de medegebracht© revolver-
patronen versohotcn waron, dez© niet go-
volgd zijn.
Evonals do controleur en dc inlandscho
hoofden, is ook do regent haudgejucon
geweest met de opstandelingen. Do con
troleur Rappard weiri met bloed over
dekt, maar werd zolf niet gewond. Bij
bet gevecht tusschen de inlandscho hoof
den en de inlandsche politie met do op
roerlingen geraakten een paar inlandscho
hoofden verwond. De wedono van Borbok
(R. Sosro Koesoemo) is aan zijn wonden
bezweken, de we I >no van Ngandjoek .1»
Ngabchi Harijr/jdiredjo) is nergens c©
vinden.
Een woord van lof mag niet onthouden
worden aan het kranige troepje, dat zich
zoo manmoedig heeft tc weer gestold, vóór
do komst der troepe op het erf van Der
modjojo. Van de 31 doodon cn gewonden
werden slechts 12 door de patronen der
repeteergeweren getroffen18 waren dooi
do revolverschoten der ambtenaren buiten
gevecht gesteld.
Het rapport zal echter ©venzoo ophelde
ring dienen to geven omtrent bet vreemd-
schijnond feit, dat d© inlandscho bestuurs
ambtenaren niet eerder verslag hebben go-
daan van het zonderlinge gefuif bij Dor-
modjojo, die, naar blijkt uit een correspon
dentie uit Madiocn, aan de „Nieuwe Vor-
tenlanden", reeds gedurende 15 dagen t©
voren groot© koempoelans te zijnen huize
deed houden.
Dezelfde berichtgever wijst ock op hot
kran'g gedragen van den als een trouw en
moedig ambtenaar gestorven wedono van
Ngandjoek, Raden Ngabehi Harijo Dired-
jo, die den assistent-resident Henny ver-
Jcdigd heeft, alvorens deze gewond in do
armen van den agent neerzeeg.
Met 2. kris- o sabelhouwen doorboord*
stierf Hanjo Diredjo. Men vond zijn lijk
zondor kris on kretep. De kris werd later
gevonden op hot lijk van óén d^. doodge
schoten brandals, maar d© kretop i3 niet
teruggevonden.
„Hij laat een weduwe achter met ecu
zoontje, aldus de oorrespondent uit Ma-
dioen. Hij was d© zwager van den regent
van Madiocn, Raden Maa Toemenggoeng
Ronggo Koc8nodhinninggrat, met wiens
oenige zuster hij getrouwd was. Mogo bot
gouvernement vrouw on kind gedenkeu ij
zooveel trouw."
Ongetwijfeld cn moge het gouvernement
ovenzoo gedenken do nagelaten betrekkin
gen der overige slachtoffers van een onvol
doende politicregeling cn politiebewareniufl
op Java.
Daar rust een ccrcschuld op de regeering,
die zij ongetwijfeld zal erkennen, en de vol
doening waarvan haar, naar wij ho n,
tevens aanleiding zal geven, om op radicale
wijze een eind te maken aan een misstand*
dio niet langer bestendigd mag worden».
Het mag niet langer gocischt worden, dat?
haar ambtenaren, ongewapend en slechts
beschermd door onbetrouwbare en onge
oefende politiedienaren, als stootkussens
worden gebruikt, wanneer krank innige,
van heerschappij droomendc menschen, zich.
in troepen vercenigen, om hen naar het
leven te staan.
De Dermodjojos worden steeds talrijker
in deze gewesten; op zwakke geesten werk!
hoogmoedswaanzin aanstekelijk.
Dat de regcering dit niet vergete.
