lutcrcomiiiiiiiiilcilypollicekbaiik
J. J. POLMAN,
tii de kollietal
Clroote Jaarlijksche
AFBRAAK.
Nieuwe Rijn I. Hoogstraat 4.
SpO e d
zuivere Preanger-Koffie,
Het Evange'ïe in
onze Oost.
(HEERENGRACHT 450, Amsterdam).
STAAN TE KOOP i
G. 1). Buitendijk,
KINADRUPPELS van Dr. DE VRIJ
Poeder Acomatique
Aan bovengenoemd adres Puin te koop.
vcrkeeren. Hat de geestelijke, die door zijn
Bi»Mh©p tot Kapelaan of Pastoor wordt
benoemd, op ccnigerlei wijze zonder bet
zelf to weten, een arbeidscontract zou heb
ben gesloten iu den zin deze" wet.
Do - >ki le lezing van artikel 1637a. lort
bet raads» 1, zoo bet 'cu xninsto een raadsel
kan genormd worden, naar onzo beschei
den aiecuiiig, onmiddellijk en algeheel op.
Er ia een arbeidscoi.tract gesluten, wan
neer dc arbeider zich verbindt om o
dienst van den werkgever bogen
loon gedurende zekeren tijd arbeid te
verrichten.
Met uien sluit de geestelijke, die door
den Bisschop tot Kapelaan wordt benoemd,
een overeenkomst?
Eenvoudig net niemand.
Niet niet den Bisschop, die hem van
daag to X. benoemd en over een of twee
j.uir naar Y. overplaatst. Immers, vo<»r
e«n overeenkomst zijn die twee oontraciee-
xende partijen noodig. Indien men bier
alwuluut van een .overeenkomst" zou wil-
lon spreken, dan is deze gesloten bij de
Priesterwijdin g, op het oogenblia, dat de
Wijdeling dcu eed van gehoorzaamheid af
legt. Mn ir wel niemand zal van meening
zijn, dat het aflegg van dezen eed de
beieekriiis heeft van het sluitou eener ar
beidsovereenkomst in den zin der wet
Loon* wordt daarbi' niet bepaald; er wordt
aan ,,loou" zelfs niet gedacht.
Een arlHjidsuvcreenl-oinst wellicht jnet
i*.n Pastoor? Doch deze krijgt eenvoudig
kennis van do benoeming van den Kape
laan, naar denkt er niet aan, met hein eeni-
gerlol overeenkomst aan te gaan. liet ge
val kan zich zelfs voordoen, dat een Pas
toor don nieuwen Kapelaan allesbehalve
gaarno ziet komen.
Een arbeidsovereenkomst dan met het
Kerkbestuur, indien dit het ,,loon" uiibe
taalt Ook weer niet, omdat de door den
Bisschop benoemden Kapelaan in gcenen^i
opzicht „in dienst" van het Kerkbestuur
staat, noch zich verbindt, om in dienst
van het Kerkbestuur arbeid te verrichten
Wat hier van den Kapelaan gezegd wordt
geldt a fortiori van den Pastoor. Ook
van hem zal niemand kunnen zéggen, dat
hij met het kerkbestuur een overeenkomst
sluit, waarbij hij zich verbindt, om in
den dienst van 't kerkbestuur, tegen
loon arbeid te verrichten.
Er iB gevraagd: maar neem eens het on
gelukkig geval, dat een Geestelijke kwaad
wil, en, om zich aan de jurisdictie van zijn
Bisschop te onttrekken, werkelijk een ar
beidscontract met het Kerkbestuur «luit,
dan blijkt toch dat het noodzakelijk is, te
bepalen, dat deze wet nooit op geestelij
ken toepasselijk kan zijn.
Alsof dat iets helpen zou! Indien een
geestelijk© dit zou willen doen, dan zou nij»
overeenkomstig de bepalingen van ons ver-
bintenisrecht, toch een volkomen gelijke
aifbeidsovcreenkumst met bet kerkbeetuur
kunnen sluiten, en nog veel ge*. .or verbin
tenissen kunnen aangaan.
Dit bezwaar heeft dus al zoo lang
bestaan als ons Burgerlijk Wetboek bestaat
en zich nimmer voorgedaan.
Voor katholieke geestelijken daarom eeni-
gerlei uitzonderingsbepaling in do Wet op
het arbeidscontract te maken, lijkt ons
daarom iu alle opzichten overbodig.
En dus s c b a d e 1 ij k.
Wij moeten onzen Wetgever er niet aan
wennen, om buiten zéér dringende
noodzakelijkheid, uitzonderingswetten voor
onz© Geestelijken te maken."
,,D e Vrije Wesbfries" deelt de
ook door ons v©rmeldc correspondentie mee,
door den heer T i d e m a n uitgelokt naar
aanleiding van de opmerkingen door cut
blad gemaakt.
Na de ge-wisselde üriovcn te hebben af
gedrukt, zegt het blad:
Wij zijn d r. £uy per dankbaar voor
dit antwoord.
Het lijkt ons onnoodig daaraan nog veel
toe te voegen.
Slechts een kort woord zij ons vergund.
De lezing van het verslag, der rode van
mr. T idem an, maakte op ons den indruk,
dat hij de Christelijk-Historischen in Eao
zocht te winnen voor zijn candidatuur,
niet allereerst door de voortreffelijkheid
van eigen, vr ij zinnige beginselen in
het licht te stellen, maar door het te doen
voorkomen, ,,dal er eigenlijk absoluut
geen verschil tusscheu hem en deze Chris
telijk-Historischen bestond."
Door te vertellen, dat die antithese"
geen werkelijkheid, maar s c h ij n
was. Door te zeggenook wij, ook ik, „eer
biedig de beginselen van het EvangeJie
vam Jezus Christus op staatkundig ter
rein," terwijl toch de spreker had onder
schreven het vrij-liberale manifest, waar
in dat positieve beginsel niet alleen
wordt gemist, maar zelfs alle „vermenging
van godsdienst en politiek" wordt afge
keurd
Zoodanige handelwijze noemden wij „ka^
rakterloos", wijl het, ons bedunkens, was
„een wegmoffelen van eigen, vrijzinnige
beginselen".
Persoonlijk is de heer Tidcuian
ons geheel onbekend.
Onze qualificatie trof hem dan ook al
leen als politiek man.
Maar wanneer mr. Tideman, uit volle,
innerlijke overtuiging in Ede
„eerbiediging" vroeg van de biginselen der
Evangeliums, wanneer ook naar zijn over
tuiging de opperhoogheid Gods moet er
kend en beleden op staatkundig erf, dan
was onze indruk geheel verkeerd, ons oor
deel onjuist en bieden wij den heer Tide-
man onze verontschuldiging aan.
Slechts kunnen wij met ons bevattings
vermogen er niet by dat een man, met
zulke beginselen, zich kan scharen onder
de vrij-libcrale vlag. Onder dezelfde vlag
als mr. Van Houten 1
D© uitspraak van dr. Kuyper, urt deze
part ij karakter mist, blijkt maar al
te waar.
In een asterisk Overladen burge
meesters zegt „De Standaard":
Ook nu weer is door de Eerste Kamer do
vraag geopperd, waar het toch met onze
Burgemeesters heen moet, vooral in groo
tere gemeenten, die telkens door nieuwe-
wetten zich nieuwe verplichtingen zien
opgelegd, en hierdoor zoo met arbeid wor
den overladen, daL z© in het eiud door den
berg niet meer kunnen heenkomen.
Terecht antwoordt de Minister, dat dit
niet zoozeer aan de Gemeentewet ligt,, als
wel aan de Rijkswetten, die hun deze nieu
we lasten opleggen.
Maar niet begrijpen we hoe de Minister
bij de komende herziening van de Gemeen*
tewet dit euvel ondervangen wil.
Het feit ligt er toe, dat telkens nieuw®
wetten den arm van den Staat noodig ma-
keD om heel het land door de wet uit t®
voeren, en de uitvoering door anderen t®
controleeren.
Zoolang nu aan den Staat hiervoor niet
ar.ders ten dienste staan dan Ct-mmiararis
sen, Buigemeest rs en Inspecteurs, valt mot
wel in te zien, boe men de Burgemeester»
zal kunnen ontlasten.
In andere landen heeft de Landsover»
beid speciale organen, die in districten,
door tien of meer gemeenten gevom zich
met de uitvoering der wetteD belasten,
bijv. onder den naam van Bezirkshaupt-
Imann.
Voert men zulk een instelling ook ten
I onzent in, dan kan naar het bureel van
deze ambtenaren verhuizen, wat
Burgemeester? drukt.
Maar zoolang men geen ander orgaan
6chept, blijft de Burgemeester de aangewe
zen man. En voorts vergete men niet, d»t
het scheppen van zulk e^n nieuw orgaan
geld zal kosten. Een honderdtal soortge
lijke ambtenaren, met bureau-personeel en
bureaukosten, liep allicht op een Hein
millioen.
Heeren Correspondenten
de
gelieven huü rekeningen steeds na hel
eindigen van elk kwartaal in te zenden.
De toezending geschiedt per postwissel,
nadat alle rekeningen z 'n ontvangen en
nagezien in den loop der maand
Wan neer men
t- A<1 vertentléu
weiiHclit te plaat-
een in Nieuwe Kuit. Crt.",
13iiBidelwblnd", „Telegraaf'*',
,,Nieuwn van «len Dajj" of in
welk blad ook, wende uien
zicii loc de AdmiuiHtratie
vnu het „LeiiUcii Dagblad".
brandi men dayel(jlcs up
iluiuclie w(|/.e 389 12
uilmuiiiende ilour ijeur en smaak.
Pr^n per oiim ftö Cent.
vi;m\GUvv^>ToKiiLV/hi\,
MlltVF IC 1.1 17
Door bEKKOhUlilUS VAN
BEU IIOKK le Leiden is uit go-
gevun
De ProtoNtantMche Zending
iu liet tegenwoordige
Nederl.-ludië,
van de eersle vesting lol op onzen lijd,
14U6 20 doob
H. DBJüSTRA,
Predikant te binildo.
Tweed® Deel. DE MOLUKKEN.
'1 toeede, vermeerderde druk.
l'rijs 1.IO.
Uitgifte van 4 pCt. Pandbrieven, in stukken van f 1000,
f 500 en 1100, verkrijgbaar bij den Heer 4ut>3 22
H. M. SASSE, to Leiden.
bulkeys, Quickest Road-
caris, Landauers, Victo
ria's, Coupé's, vei schillende
Breuck lö- en Ö-persoons),
Breack (k. z.o. k.) voor 4
personen, Dogcurie, Dos
A Doe, Tilbuiy, Utrecbt-
sclie Wagemjea met por
tieren, zeer mooie Arre-
sleden en Buggy. Ailon
woi den onder garantie ge
le*erd. Gelegenheid tot
lnruiling 1103 40
Bij tuigtabr lek
btaiiuiisweg.
Bestrijding van Bloedarmoede, Bleekzucht,
Malaria (Bmnenkoorlsj Algeuieene zwakte, *ooit-
dureude Hoofdpijn en Gebrek aan eetlust,
DE ECHTE
dragon bulten op de roode doos mlJn naam onder nevon
slaand fabrieksmerk. Hen lette daarop. Zy z(Jn overal
verkrijgbaar A f 0.76. Ook reclitslreoks en franco vau üe fabriek tegen
inzending van postwissel A f 0 76.
Chemische Fabriek van Dr. H. MANNING, Den Haag.
Vraagt overal Dr. II. N'ANNIMG'n KIT WITSTAAL d 1.25 por
li ter flench, per 4 iiterfiench O.? O. 542 28
WESSAHEN LAAN,
WURMERVEER,
urcERicuT 1703. ko.v i.\ iti.ijkï: fabiciekem.
V .eueri uw Vee met de zuivere Murwe
LIJISZAADIiOKIiJiN,
merk „Ster" en W L,
uitmuntende door hoog eiwit- en vetgehalte en grootete voedingswaarde
tfcUL-Ull'LOilA Paros 1900. - MSUISlN UOUtlk.N MEDAll.l,hS.
9398 02
SCtfGO.«HEia
bestaat in een teeder vlekkeloos
gezicht, friMch, roodkleurig
uiterlijk, witte fluweelzachte
hu.tl en verblindend mooi ge-
luatakiour. Du alles veikiygt
men üour 8260 16
Stokpaardjes-leliê.iraelkzeeji
van BKBGMANN A Co., Bnde-
bcal. belli iaoi leksmei K „Mlok-
puurdjes", p. si. 60 Cis. by J. E.
öuaau, Viouwesteeg, J. Hendiicüe,
Dueza8iiaai, UoOia. Susan, Daariein
merstr. 3d, Jac. deTombe, Doezasir.l 1.
Wettig gedeponeerd-
Dit Is een middel, door mil in
don handel gebracht tog«n OVER
TOLLIG HAAR OP ft ET ÖE-
21C13T, ARM EN en BH.lWUN.
Het ie oen m disoh voor.ohril't oa
wordt dot)> Gi-neeskun "l o Cou
ranten ton aeenste aanbevolen.
Prijj p r Rot f 2.50; uobniiks-
annwuslng bij vermeli Vekrijg-
baar In hot groot en klein by:
J. \Y. II. ItllltllV l'nrrunifiir,
Woordeinde, 'b-GRAVENHAGB
en voor Leiilcu by D. UI.
K R118IHGA, Nieuwe
Bij o. '5
Hei BMBKAU VAN CON
SULTATIE IN OMGEVAL-
LKNbiJESCHILLKN vergaueri
elkou Dinsdag, des namiddags te
ballvier, in het gebouw vau den
Hougen Raad, aan hel Plem No. 2,
te 's Gravenhage, tot HOSTK-
LOOZK TOKVOEGiNG van
Advucaien aan uuveimogende pariyen
by den beioepsraad le 's-Graven-
hage, indien daartoe termen zfjii.
Vereiachien voor de toevoeging
van een raadsman ztyu:
lo. Overlegging van een bew^s
van onvermogen, afgegeven door
den bui gouieeaier van do woonplaats
des aanvrageis;
2o Overlegging van oen afschrift
der beschikking van de Kyks-
VeizekeringttOank, waartegen men
in beroep wenscüt te komen, of van
het goBchnlt, waarby daartegen iu
hero- p gekomen i»;
Oeen toevoeging geschiedt, indien
bel Bureau niet volkomen vau bot
onvermogen des aanvragers en van
do aauvankeiyke gegrondheid zynor
bezwaren of beweringen overtuigd is
Het doel van dezen Uitverkoop is,
alle GOEDEREN van het vorige jaar, zooveel
mogelijk totaal op te ruimen
Alle ARTIKELEN, als Hanglampen,
Ganglantaarns, Glas, Porselein,
Lederwaren, ^Sikkelwaren, Spie
gels, Schilderijen, Luxe-Artikelen,
enz., enz., worden tot Taxatieprijzen
aangeboden.
482 80
Te koop aangeboden!
Spoed!
ds afkomo.ide AF3AAAK
rioekperoel (voormaus Oafé
ïnrdnn. (aa/* 1 ia
van hei in sluuiiiiig zijuUe Hoekperci-el (voorraahg
„iïancihkanerbrau aan de Paarden-teeg te L-nlen, als:
Pannen, Steen, Delen, Ribben, Binten (00k van
IJzerj, Kozijnen, li.azen- en Paneeldeuren, enz. enz.,
alsmede Buffet en Veranda 19 M. 1519 34
Hagel i) as te heviagen aan bovengenoemd Werken
aan den Hoogen Rijndijk, Villa „Cornelia", bg J. H.
aUXUHKMlslJ oil, Aannemer wan ailoopwerken.
FEUILLETON.
13© outle toren.
76)
„Gij weet echter niet alles," icide zij
eaebt, en nu vertelde zij den aandachtig
luiz-LeremJeu man wat zij den vongen
avond by den berk had gehoord, zy en
Gerirudl Het gebeele gesprek tusschen
Hiuze en Dora was m haar ziel als in steen
geüouwen. Lik woord kon zy weergeven.
„Ln nu", besloot zy, .begrijp ik alles, de
papieren, die Dora den ouden Thorbeeken
ontstolen heeft, zyu, wat den inhoud be
treft, dezelfde, die Trudo beeft gevonden."
(Jhristiaan was over het gehoorde ten
zeerste ontsteld; toeu hij van de gestolen
brieven hoorde, zeide hij: „Dat behoort
het Openbaar Minisierie te behandelen.
Frauke schudde energiek haar kopje!
„Och wat, Openbaar Minisi.riel Qertrud
ls bij Da van bet verstand beroofd 1Zy
beeft hem zoo lief, zo^ liefzy is zier
bewust, dat zij verkeerd gehandeld deelt;
nu houdt zij alles voor verloren; zijn leve.o
en haar leven, al bet geluJk, haar gehee'e
toekomst, alles vernietigd door oude schuld
en nieuwe zonde. Zy zal het niet te oo
ven komen. O, dat heeft zy er nu van, dat
nj hier in ons ongelukkig huis is gekomen,
myn boste vader gezond maakte, Hinze
verdreef en zich mijneT aantrok, zoo harte
lijk aantrok, dat ik een verstandig meisje
ben geworden, voor schoon* boezelaars en
schoenen zorg en reeds flink kan koken,
alles, alles 1 en nu? Myn lieve, beste Trudel"
Zy sloeg haar armen om zijn hals en
snikte tegen zijn schouder; „Help toch,
(Jhnstiaon l"
„is zy ernstig ziek, dan moet er in do
eerste plaats om een dokter gezonden wor
den."
„Haar ziel is ziek, wat zou een dokter
haar kunnen helpen Hans van Beneden
moet komendie maakt haar weer gezond,
maar dien heeft Dora m haar macht."
Nu verscheen er een vastberaden trek
om baar mond; haar gryze oog en schitter
den van een inwendig vuur.
„Ga gy van avond naar den „Monniks
hof" en vertel nuj morgen, wat gy go-
boord en opgemerkt hebt. Maar dat zeg ik
je: Dora Thorbeeken heeft Hans van Be
neden nog met 1 Die behoort ooi i"
Even daarna begaf zij zich woer naar
Trude.
Des namiddags reed Thorbeeken alleen
naar de stad; Hans wilde met Dora na
komen.
To^n het voertuig de stad naderdo haal
de het den ouden Nuttelmann in, die, met
gebogen rug, een zwaren stok in do hand,
dapper door de natte sneeuw stapte. Thor
beeken hield met zijn rijtuig stil; hij had
niet kunnen zeggen, hoe het kwam, dat hij
opeens lust gevoelde, een weinig met den
daglooner t© spreken.
„Wilt ge meerijden, Nuttelmann?"
De oude man bleef verbaasd stilstaan*
„O, ja," zeide hij, het valt mijn beenen
moeilyk genoeg."
„Stap in I Neen; hier naast mij".
Do paarden trokken weer aan.
„Wat wilt ge nog in de stad Het zal
spoedig donker zijn en gij doet er min
sten» twee uur ove®."
„Wel", zeide bet oudje, „dat is zóó ge
legen! Ik heb altyd een Nieuw Tes'axent
gehad met groot schrift, dat ik zonder
bnl kon lezen. Nu hebben gisteren de juq-
gens van mijn zuster het gcheele boek ka
pot gescheurd en ik kan het niet missen.
Nu wilde mijn dochter mij een nieuw mee
brengen, als zij Vrijdag met de boter uaa«*
de markt gaat. Ik koop het echter lieve*
zelf. N u, dus daarom I"
Thorbeeken had kalm geluisterd.
„Zeg eene, Nuttelmann, gij met je
Nieuw Testament; ik begrijp dat niet.
Wat heeft men nu aan een boek?"
.,Het is immers niet het boek," zeide üe
oude mao bedachtzaam, ,,hct is alleen wat
daarin staat. Gij hebt uw grootboek; dat
is een boek, evenals allo andere; maar, wat
daarin staat 1 Ik heb anders geen boek,
dat was majn grootboek, en dat hebben, de
jongens nu kapot gescheurd."
Thorbeeken lachte even; toen werd hij
woer ernstig: „Weet go nog bij Idstedt?"
„Den vier dn twinstigsten des avonds?
Ja, toen las ik ook in bet bock, en den vol
genden morgen, toen de blauwe boonen
ons om het hoofd vlogon, stond ik mijn
man. Ik weet dat nog heel goed."
Thorbeeken had een schok gekregen.
„Ja, gij laast toen ook in uw boek. Het
was eea onbehaaglijke nacht. Wij hadden
een ouden wagen in het wachtvuur gewor
penik ruik nog het brandende leer; cveu
achter mij lagen twee doode paarden."
„En wij wisten allen", ging de dagloo
ner voort, dat de beslissende slag den vol
genden dag zou zijn; wij wisten echter
niet, wie verslagen werd. Daarom keek 'k
mijn grootboek na, of de rekening sloot,
al» ik wellicht onder de ver&lagcnen be
hoorde."
„Gy bedoelt?"
Hij vond geen woord voor hetgeen hij
wilde zeggen.
„Neen, ik kan nHt zege n. dat ik
daarmee iets bedoel, maar ik weet
dat; ik weet dat zoo zeker, als
ik weet, dat wij bij Idstedt om
den brandenden wagen lagen, en ik kan
mij rïibt voorstellen, hoe iemand leven kan
zonder over zijn leven zoo'n grootboek tc
houden. Ik had twee flinke, sterke jon
gons, den een heb ik uit het kiezclzan 1
van den witten Knee gegraven, de anaer
ligt bij Vionvillc. Ik heb mijn vrouw
slechte vijf jaren gehad; ik ben voor do
beido jongens vader en moeder te gelijk
geweest; ik was dus wel bijzonder aan hen
gehecht. Ik heb altijd hard moeten werken
en ik heb er niet veel meer mee verkregen
dan het dagelijksch zwarte brood; het ove
rige is een klein huis, daarop zijn nog
tweehonderd mark schuldig en dan heb ik
mij in een begrafenisfonds ingekocht. Zoo
ik het grootboek niet had gehad, dan zou
do rekening niet gesloten hebben. Het is
merkwaardig. Nu sluit aie nauwkeurig 1"
Een tijdlang zwegen beidenhet gelaat
van den daglooner was geheel in beweging;
de ander keck 6tarend met wezenlooze
oogen voor zich uit; het kwam hun beiden
voor, alsof nevelachtige gedaanten voor
het rijtuig uitgingen.
„Ik zal de lantaarns aansteken," zeide
Thorbeeken; „het wordt schemerachtig.
Wilt gij de teugcis houden
Hy stak de beide groote lantarens aan.
,.Het zijn nieuwe", zeide hij, „olielam
pen."
Hij wilde het gesprek gaarne op een au
der thema brengen, maar in het helder®
schijnsel van het licht zag hy pas recht
duidelyk het oude tafereel.
„Zoo helder brandde de wogen," zeide
hij, „bij Idstedt 1"
Zij keken elkaar aan.
„Wij zijn sinds dien tijd oud geworden";
zeide Nuttelmann; „spuedig atten wij bij
het laatste wachtvuur."
Zyn oogen schitteren.
„Het schijnt zeker midden in don nacht.
Thorbeeken richtte zijn onbehouwen go
stalte een weinig op en keek met peinzen
den blik in de oogen va* den ander; zijn
stem klonk bèesch. „Weet ge," zeide hij;
,.ik zou gaarne nog eens naet jo bij heo
wachtvuur zitten".
Toen verstomde het gesprek; zij hadden'
de stad bereikt.
Nuttelmann verheugde zich er zeer over,,
dat Thorbeeken zoo vriendelijk jegens hem
geweest was en niet gespot had met bet
geen hem het heiligste was; vooral echter
was hij in zijn schik met bet gezegde: „Ik
zou gaarne nog eens met jo aan het wacht
vuur zitten." Hij nam zich voor nog dien-
zelfden avond, als hij over den eenzamen,
donkeren straatweg naar buis ging, op
bijzondere wijze zijn krijgsmakker te geden
ken En dan verheugde hy zich weer: „Zij
kunnen niet in zijn ziel den; er is toch iet*
goeds in heml"
(Wórdt vu"-'1 le l
