DELI WILHELMINA-BIER.
VII HER STEEI's IIOIJTBROÖ».
J. J. FOLUUN,
JE MAMTIENORAL
G. F. JAP1ESE, Oude Vest 183. Telefoonn. 59.
Grroote Jaarlijksche
Grondboring
BANKVEREtNIGING.
Nieuwe Rijn 1. Hoogstraat 4.
J. A. VAN DER MADE,
No. 14401.
LEIDSCH DAGBLAD, ZATERDAG 2 FEBRUARI. - DERDE BLAD.
Anno 15107.
PERSOVERZICHT.
't Fijnste, goudkleurig Tafelbier.
Ket Brood der toekomst is:
H. KfctftfcKS, Noordwijk.
IJSKAKRT
Het doel van dezen Uitverkoop is,
alle GOEDEREN van het vorige jaar, zooveel
mogelijk totaal op te ruimen.
Alle ARTIKELEN, als Hanglampen,
Ganglantaarns, Glas, Porselein,
Lederwaren, füikkeiwaren, Spie
gels, Schilderijen, Luxe-Artikelen,
enz., enz., worden tot Taxatieprijzen
aangeboden.
WESSANEN LAK»,
LIJNZAADKOJDIlKN,
GOUD
HAARKLEURSEL-
J. \Y. II. lURlH*. Parfumeur,
En Gros. En Détail.
Steenkolenhandel,
Kaciielkclen, Machine-, Smee- erfZaakolen.
Engelsche en Belgischs Anthraciet.
3208 soGrove en geklopte Gascokes.
Prot Dr. F. J. L. Kramer, E.W.Moes, Dr.P. Wagner,
Het „W eek bladvoor den Ned.
Bond van Gemocnte-ambtena-
r e n" bevatte een artikel van den heer
F. Itaedt, hoofdconfcrolour der gemeentebe
lastingen te Amsterdam, over de ge-
moe n te n in nood. In afwachting van
do conclusies der staatscommissie voor de
gemcentefiuanciën, heeft de schrijver zich
afgevraagd of die nood niet op ecnvoudigo
wijao kan blijken en op ecnvoudigo wijze
kan verdwijnen.
In het allernauwst verband met dien
nood staat de draagkracht der gemeente.
Deze draagkracht hangt natuurlijk niet.
af van het aantal inwoners, houi.c zelfs
niet steeds verband met de> opbrengst van
de vermogens- cn bedrijfsbelasting.
Immers zoolang dc landbouw oubolast
blijft, missen deze belastingen allo waarde
voor vergelijking en zijn zij geen welvaart-
metei's. Zelfs behoeft een groot bedrag aan
belasting niet op' algerneeno welvaart to
wijzen, omdat een klein getal zcor rijke
inwoners uog geen ulgemceno welvaart
schept.
Maar wel wordt de algemeene welvaart
aangegeven en de draagkiacht bepaald, in
dien de algerneeno vertering der bevolking
kan worden nagegaan.
Deze wordt z.i. niet beter uitgedrukt dan
door het bedrag der hoofdsom van dc per-
soneele belasting, vastgesteld krachtens een
nog jonge wet en door den hoofug. ondslag
hu u r p r ij s met deo werkelijken toestand
evenwijdig loopendc en met het algemeen
verteringsvermogen van een gemeente rij
zende of dalende.
Hierop voortbouwende komt hij" tot de
volgende stellingen:
1. Do nood in ccnige gemecQte is aange
broken, indien het bedrag der geheven in
komstenbelasting of van den geheven
hoofdelijken omslag, gevoegd bij het bedrag
van dc gcmeentc-opccnten, op do personce-
lo belasting, overtreft driemaal
het bedrag vaD do hoofdsom vau do pcr-
6oneele belasting in die gemeente;
2. Het surplus moet door het Rijk
worden gedragen en worden gevonden in
een vei booging van de Rijk8inkomstcnbc-
lasting.
De hoofdsom der pers. belasting zon
der opcenten veroorzaakt een matigen
druk; wordt de belasting door opcenten
verdubbeld, dan kan zij druk
kend worden genoomd, on indien dan do
gemeente belastingen gaat heffen tot
meer dan driemaal het bedrag van
die hoofdsom, dan kaD mon zeker spreken
van overmatige belasting.
Den schrijver werden uoor ccnige ge
meentebesturen reeds welwillend cijfers
van hun belastingen over 1905 verbtrekt
so die cijfers versterken zijn meening, dat
het aangeprezen middel doeltreffend zon
zijn.
Zoo woiden, behalve Amsterdam, door
dit middel ook Groningen, Zaandam, Wor-
merveer en Winschoten vrij afdoende ge
holpen.
Zal intusschen cenige berekening kun
nen volgen, hoeveel een dergelijke hulp aan
het Rijk zoude kosten, dan moet de schrij
ver van alle gemeenten, die z.g. in nood
vcrkecren, cijfers hebben.
En dit is de bedoeling van dit schrijven 1
Hij verzoekt dus op te geven:
1. hot bedrag der inkomstenbelasting of
van don H. O. in 1905 geheven;
2. het aantal en het bedrag der gomeoii-
tcopcenten, in 1905 op de personeels belas
ting geheven; en
3- de hoofdsom van de personeelo belas
ting in 1905.
De redactie van genoemd Weekblad tee
kent bij dit artikel o. m. aan
Wij zijn oveituigd, dat dc oplossing van
die moeilijke vraagstuk, althans zeker voor
de kleinere gemeenten, niet geheel on al
gevonden zal kunnen worden op do wijzo,
aooals hij zich voorstelt, doch geloovcn te
gelijk, dat het zoeken van een oplossing iu
deze richting van groot practisch belang
kan zijn, en sporen daarom onze lezers
aan, den beer Raedt do noodigc gegevens
te verstrekken. Hoewel bij zich l fc do ge
meentebesturen wendt, zal hij stellig ook
gaarne opgaven van deo secretaris of van
een ambtenaar ter secretarie ontvangen.
In o Nieuwe Courant" komt
het volgend ingezonden stuk voor;
Ken vraag aan dr. Kuyper.
M ij n h ec r do llcdaetour.
Onder dankzegging bij voorbaat voorde
opname, verzoek ik u plaatsing van on
derstaanden brief in Uw blad, zoo moge
lijk nog vóór de bekendmaking van den
uitslag dor stemming van heden.
Hoogachtend,
Uw diorustwjlligj?,
P. TIDEMAN.
Den heer dr. A. Kuyper,
's-Gravenhage.
Zoorgeloordo Hccrl
Tijdens do voorbereiding tot den stem
busstrijd vau heden in het district Ede
hob ik gelegenheid gehad in vertegenwoor- j
digers van uw staatkundigo partij waar 1
to ucmen den innigen, gloeienden haat, i
dio oen deel hunner bezielt tegen do vrij
zinnigen, al bedoelen dezen to goeder
trouw het goede voor het gemeenschappe- j
lijko vadorland, doch ook om iu anderen j
hunner waar te nemen naast kracht vau
eigcu overtuiging een vrijzinnigen geest,
dio waardeering vau elk edel pogen van
andersdenkenden niet uitsluit cn dus het
beste belooft voor het welzijn des lands.
Waar uw krachtige leiding van uw par
tij als het ware haar ziele6terkte uitmaakt,
moeten beido hiorvoren omschreven ge
voelens gelijktijdig in u wortelen, althans
in u het sterkste leven en uit u het sterk
ste spreken.
Het is daarom, dat ik mij tot u wend met
do vraag die ik u verzoek in het openbaar
te willen beantwoorden: of u het neemt
voor rekening uwer.partij, dat is voor re
kening van uw leiding, dat is voor reke
ning van uw persoon, die daarin geheel
opgaat, dat uwerzijds gehandeld wordt als
gesignaleerd in het ochtendblad dor
„Nieuwe Courau t" van heden naar
aanleiding van een publicatie in hot to
Enkhuizen tot schijnende blad „Do vrijo
W e s t f r i e s."
Wanneer u die handeling voor uw reke
ning neemt, dan zullen uw partij vele lo-
denA die ik heb leeren hoogachten, zichzelf
bezinnen omtrent de vraag of niet waar
is, wat wij vrijzinnigen omtrent u hebben
gedacht cn omtrent u l&bben uitgespro
ken: dat u twist zaait in ons volk, om uit
tweedracht partij-belang tc voeden. Wanneer
u die handeling voor uw rekening niet
neemt, zo fcovens kortaf cn onomwonden
wraakt, dan zal die daad van u er krach-*
tig toe kimnen medewerken,, dat tot naar
de uiterste verwerpelijke rechterflank van
oils staatkundig loven worden .wegge
drongen zij, wier haat in hen do sterkere
is van hun behoeito aan gemeenschaps
leven zij wier 6trevcn op den duur tot
niets kan leiden dan eon burgeroorlog iu
ons lieve kleine vaderland.
Wat is daarop uw antwoord?
P. TIDEMAN.
Bar nevoid, 31 Januari 1907.
In een asterisk Armenzorg zegt ,,De
Standaar d":
Do bijdrage, uit dc publieke kas voor
pjrmonzqrg aan do on donsdiep den instel
lingen van weldadigheid verstrakt, is
steods klimmende.
In 1870 bedroeg ze even t w o o milliocn,
in 1901 was ze tot ver over do v i o r milli
ocn gestegen. Ook weor het laatste jaar,
waarover het officieel vei slag do gegevens
bevatte.
In 1903 was het .1,014,593 gld in 1901
bereikte' het bedrag do som van 4,130,727
gld.
Alzoo in óén jaar ruim honderd twintig
duizend gulden meer.
Gaat dit zoo door dan zal dc som straks
vijf en zes millioen worden. En dat, lor
wijl men zegt, dat de welvaart klimt en do
verdiensten in alle vakken ruim zijn
Dit toont óf dat een klimmend aantal
behoeftigcu nau die klimmende wolvaart
geen aandeel heeft, óf dat do neiging, o n
van Overheidswege zich aan dc irmcnztrg
19 wijden, toenemende is. In beide onder
stellingen geen gezonde toestand. To meor
waar blijkt, dat de Ongevallenwet, die iu
1904 reeds in volle wciking was, het ar-
menbudget- niet verlicht heeft.
Wat de Kerken in de armenzorg bijdra
gon neemt af, wat de Staat bijpast, neemt
toe. De omgekeerde wereld. En toch, hoo
kan het anders, waar in de grooto steden,
althans in vele Protostantscho koiken, het
kerkbezoek op verre na in geen verhouding
meer staat tot heb aantal leden, en hierdoor
de collecten ook voor dc armen achteruit
gaan.
Dat de particuliere weldadigheid inmid
dels klimt, juichen we van harte toe. Voor
al, daar die particuliere weldadigheid veel
meer geeft dan officieel bekend is.
Maar de bijdrage uit do publieke kassen
blijft in haar klimming een onrustwekkend
verschijnsel.
En met name dc Kei ken mogen hiorin
een vingerwijzing zien, dat er harerzijds
een aanmerkelijk tekort is in het nakomen
van haar verplichtingen,
Het aantal ingezetenen buiten kerkge
meenschap is ten onzent nog des noemens
niet waard.
In een ingezonden artikel over Loons
verhoogi ng voor b o o r c n a r-
beiders in „Hot Volk" lezen wij:
Over dit onderworp ia uit verschillende
plaatsen des lands al een on ander geschre
ven. Telkens werd met feiten en cijfers vol
doende aangetoond do grooto n o o d z a
k o 1 ij k h e i d van loonsvorhooging voor
do proletariërs van het. platteland.
En alleen deze onkelc publicaties kunnen
iets bijdragen daartoe; publiceering van
misstanden is soms een dier middelen, die
hot allereerst tot bctoro arbeidsvoorwaarden
leiden
Wij zullen echter thans hiervan afwijken
en eenige bekendheid geven aan een wer
kelijke loonsv er li oo gi n-g, die er op
het. platteland (wc nomen thans als voor
beeld Fricslands grcidhock) in de laatste
jaren heeft plaats gehad. Bedoeld worden
de boeronknochfs en boerenmeiden.
Vooral eerstgenoemdeu komen hier sterk
in aanmerking. Nog geen tien jaar geleden
toch bedroeg hot jaarloon (deze categorie
van werkers verhuurt zich van jaar tot
jaar) voor een volwassen boerenknecht,
van een zoogenaamden grootkuccht, 150
gld. 175 gld. Als grooto uitzondering
word toenmaals door oen enkele dc 200 gld.
gehaald. En thans?
In doorsnee is dit loon feitelijk met 100
procent, verhoogd300 gld. por jaar voor
een boerenknecht is heden geen uitzonde
ring. Er zijn er van 350 gld., een enkoio
zelfs heeft 400 gld. Dozo kolossale verhoo
ging is bereikt zonder organisatie; althans
daarvan hoort mon zoo goed ala nooit bij
deze workers. Dit is juist het. eigenaardige,
en voor velen, die door aanhouden z actio
slocht3 weinig voordeel bohaaldcn, bet
meest kwetsende. Ook de loonen der vroa-
welijko dienstboden, van do boerenmeiden,
stegen in dien tijd van plus minus 100 gld..
tot 150 gld. en 160 gld. per jaar.
Niettemin is deze vooruitgang voor dezd
lieden een mooie winst, die niemand, dio
met hun toestanden bekend is, hun zal
benijden. Maar zjjn nu hun kameraden, do
zrboidors, boter gezegd, do goh u w-
do boerenarbeiders, ook in dio mato in
loon gestegen?
Zijn ook doze loonen belangrijk verhoogd 1
Verhoogd zijn z.c, dat is waar. Vooral
's zomers, als er altijd krachten te kort
schieten bij den greidboer, is ook hun looa
por week gestegen van S gld. a 9 gld. tot
10 gld. en voor een cukele 12 gld Maar d'l
duurt slechts ccnige weken. Al rpocdig
daalt dit loon iets, na cenigcn tijd: in den
herfst bedraagt liet slechts do helft vaak van
het zomerloon, en nog later treedt voor
velen do werkloosheid iuT Men ziet hit,
voor de gehuwde landarbeiders is de toe
stand lang niet zoo vooruitgegaan als
voor do boerenknechten.
Eu do oorzaak? Beweerd wordt: door
den grooten trek naar het Duitscho rijk is
het jonge boerenvolk veel schaarscher ge
worden en daardoor de looneu dor kuocats
dermate gestegen.
Maar dit feit, deze verhooging, kan door
genoemde arbeiders ook als motief gebe
zigd worden om ook h u n loonen te vor«
hoogon En dan zou ook dezo publicooriag
daarbij van nut kunnen zijn. Want allen
zijn ten slotto werkkrachten in kotzelfdo
bedrijf; het meest zwaro werk is voor den
gehuwden arbeider bestemd, waardoor do
knecht lichter werk heeft. Kortom, do bo-
trokkoneu weten dit zelf maar al to goed.
Wo bedoelen dit ten slotte: do loonen
dor boerenknechts zijn verbazend gestegen,
hun positie is aaumcrkclijk verbeterd, do
loonon dor boerenarbeiders zijn lang niot
in die mato verhoogd, hun positie is zelfs
zeer weinig verbeterd.
Zou liet niet mogelijk zijn, dat do be
trokkenen, door gumeensclinppolijk over-*
leg, door organisatie, koudon bewerken,
dat aan do boerenarbeiders een inoor gun
stige positie in uitzicht werd gesteld
Met het oog op den schijnbaar onredelijk
kou toestand van lieden in eenzelfde be
drijf is deze vraag niet overbodig. Wat door
een groep dezer werkors reeds is vork re
gen, is voor dc andere toch ook bereik
baar.
Zuid-Amerika-lijii.
Bij do Tweede Kamer is een voorstel
ingokomon tot het tookonnen van een voor
schot aan hot Comitó tot reorganisatie dor
Zuid-Amerikalijn, ten behoevo van con
6fcoomvanrtdioust onder Nederland echo vlag
tusacbon Nederland, Brazilië on Argenti
nië
De Hillegomsche
Kantoor I1ILLEG091: Van-
den-Jümlelnan f£6.
Bijkantoor SASSENIiUIllI:
Dorpstraat 30.
3 pCt.
37, D
37, o
37»
'èVi
Rente voor Deposito's, van af 1 Juli
1906:
Met óón dag opzegging
Met tien dagen a
Met óón maand a
Met drie maanden B
Met zes g a
Voor oón jaar vast met 3
maanden opzegging vóór
vervaldatum in bewijzen
voorzien van coupons 4
Een maaud raat op prolongatie-
voorwaarden.
Aan ons Kantoor to Hillegom
bestaat gelegenheid tot het huren
van loketten voor het bewaren van
waarden in de brand- en inbraak-
vrbe kluis.
Vestigt dé aandacht van kleiDo
beleggers op haar bpaarkas-Afdeelmg.
Ronterergoeuing 3 pCt.
Inlichtingen worden op aanvrage
gaarne verstrekt. 41 33
I Hooge woerd 46, Interc. Telef. 330.
Verkrijgbaar; Oude Vest 99. 3834 22
Pieterkerkliot 28.
Aanbevelend, Th. P. v. d. STEEN.
voor onderzoek wan den
bodem, tot het verkrij
gen van Urink-, Koer en
Fabriekswater, enz.
4245 10
Door GEbfL VAN DER HUEK te
Leiden is uitgegeven:
voor do omstreken van
Leiden, Katwijk, Noord-
wijk, Warmond, A.ien,
udshoorn, Braasse-
mermeer en niliKKei.de
plu.-s-en, lie Kaag, Lei-
muiden en Wouorugge,
Titeedt Druk. 104a 20
Verbeterd door J. B. VA» lOENEN.
Prys op punier. o.OO.
m liuneu
Verkrijgbaar b| alle üoekhandelarto.
482 80
WORMERVEE R,
OPOEBIOHT 1705. UOMKUXIJKE FABltlüKEN.
Vueuert uw Vee met de zuivere Murwe
merk „Ster" en W L,
uitmuntende door hoog eiwit- «n vatgohalte en grootate voedingswaarde
EKKK.iataUMA Parus 1900. - NKOiHN UOUDJJN JILUAHjLES.
9093 ii
waard ia een blanke zachte huid,
een jeugdig, trbsclie, rose teint
zonder zomersproeten, puist
je», vetwoimpjes, enz. U kifjgt üat
door het gebruik van 8143 16
Stokpaardjes-Leliënmellizeep
van BERGMAN Co Radebeul,
fabrieksmerk Stokpaard)es
p. et. 60 Cts. byJ. F. Susan, Vrouwe
steeg, J. Hendrluha, Doezastraat,
Gebrs Susan, Haarlemmorstr. 89,
Jao. de Tombe, Doezastraat II.
Vraag
J. W. H. RURUP's c-
lil BLOND, BRUIN en ZWAKT,
«oh oloiidchad* jjk.Kloui'iioudond
cn zoo natuurlijk moeilijk, oon-
vourtig in hot gobruik door middel
vim kammon Heel fla-on f l.t>0,
halve llacv n f 0./5. Gebruiksaan
wijzing ingodlotru Vorkrijgbaar bij:
Noord eind o '.--ORA VBNHAGE
on voor Lelden bU D. M.
K KUISING A Nieimo nyn.
IEDER STUK DAT KRIMPT
WORDT TERUOSENOMEM
FAHRIKANTEN VALTON ZONEN.
AMSTERDAW.
Verkrijgbaar by FiruinG. J. v. d,
Bl'KCail, .11 an r» in miMëteeg.
21agnzijn „I1ET ANKKtt",
Beu Haag. 783 86
Goederenterrein Staatsspoor, Haagweg.
A. W. SIJTHOFF, te Leiden, heeft bij alle Boek
handelaren de ïnteeüening opengesteld op:
Bijzonderheden uit de Geschiedenis van de
Huize Nassau en Oranje,
IN OPSTELLEN BIJEENGEBRACHT ONDER LEIDING VAN
Directeur v/b. Koniriklyk Directeur van'sKUks Dlrocteur v/h. Kontnkl.
Huisarchief. Prentenkabinet. Staatsarchief to Wiesbaden.
Opgedragen aan Haro Majesteit do Koningin dor Nodorlandon.
In dit monumentaal prachtwerk zal oen verzameling opstellen gogoven
worden over verschillende onderwerpou uit de geschiedenis van het Neder»
landsche Vorstenhuis, dio aanspraak kunnen maken op do bolangstelling
van het publiek door het meer intieme karakter en do oorspronkuiyklieid
der onderwerpen, van welko weinig ol niets Is gepubliceerd goworden. Deze
opstellen zullen opgeluisterd worden door een groot nautal afbeel*
dingen naar teekenmgeo, portretten, schlldoryou of gravuies, waarvan
veie tiet eigendom zijn van het Huisarchief van 11, M, de Koningin en
's Rijks Prentenkabinet
„Je HaintiendraU' is verschenen ln twee dooien in fraaio pracht
banden. Do pi 1)8 per doel Is f 16. Oui het debiet van dozo bolaog»
ryke onderneming to steunen, zal aan olken inteekonaar als premie graiis
worden aangeboden een exemplaar van don 54sten Jaargang van de
KUN8T1MLUONIEK met lot in de verloting van kunstworkon. De prys
van de Kuusikronivk, 48 vel druks en 24 prachtig uitgevoerde platen Ln
f 10.Ale eerste prjjs voor do verloting Ie aangekocht:
Een prachtig Schilderij,
van den crer gunstig bêkenden Schilder J. J, VAK DL SAN DE BAKHUl'ZENi
Herfstochtend in JDrente, ter tbaarde van Twee Duizend (lulden.
Do verdoro prijzen zUn:
Een Cassette de Ménage,
uit dc Kon. Ned. Fabriek van J. Al. VAN KEU.PLN en ZONENle Voorscholen9
Ier waarde van Duizend Gulden.
18 Schilderijen in Olieverf van Ncdcrlandacl&e meenter*.
Kunstwerken, .Staalgravure», Koek- cn Flaatwcrken.
Oe verlollng der grijzen is vaslgesleld op 19 Maart a. s.
