Onze maaltijden. 2D© Auxetophone. kwam de chef op hem toe en reikt© hem de hand. ,,De volgende weck zal je verzoek wor den ingewilligd. Neen, nicfc jij alleen zult het beter hebben; allen, c'ie in mijn dienst zijn." En toen mompelde hij toonloos in zichzelf: „Wanneer Gij offers neemt, Al machtige, 1 eem dit offer van mij. "Wanneer ik met geld, met weldadigheid iets goed kan doen, dat zij mi n gave." Als een gebed klonken die woorden. Pct**r Sund stond als vastgeuagelddat was geen werkelijkheid, dat ,was ceu droom. En in de doodschc stilte, die hierop volgde, belde de telefoon. De slanke man luisterde, op zijn gelaat lag een spannende angst. „Daar is het!" riep hij met waanzinnige stem. „Neen, het kan niet zijn. Almachtige, red mijn kind!" „Ik kom dadelijk. Ik breng den dokt-r mee." Hij hijgde naar adem, toen hij Peter voorbij stormde zonder overjas, den hoel in zijn hand. Als aan den grond genageld, onmachtig zich te verroeren, stond de ar beider daar een oogenblik. Langzaam wondde hij zich naar de deur. Hij voelde een brandende schaamte, zijn knieën trilden hevig, toen bij voorzichtig, bedachtzaam in de werkplaats terug ging. Hoe ondankbaar was hij. Waarlijk, men is zijn geluk niet b-cvuet, dacht hij. Gelukkig moest hij zich noemen Hoe treurig werd hij, wanneer hij zich voorstelde, dat zijn Elsje een ongeluk (con overkomen; dat dc dood in zijn huis koa binnentreden. De man, die daar als een waanzinnige had voor hem gestaan, wilde zijn gehcelo vermogen voor het leven van zijn kind op offeren. Had hij hem niet een benijdens waardige, een gelukkige genoemd'? Peter Sund beefde, als hij aan de zijnen dacht. Hij moest moeite doen, om zijn aan doening to verbergen. In de machinekamer dreunden de machi nes. Door het rumoer heen uoordo hij de ptem van zijn chef en er ging een glimlach over zajn gelaat. Het was hem, alsof hij den vroolijken groet zijner kleine Els© had vernomen alsof hij het lieve bleek© gelaat zijner Grete had gezien. De machines dreunden. „Gelukkig menseh! Gelukkig menschsuisden de raderen. Kjjk geworden vrouwen. Dat vrouwen in haar eigen levensonder houd voorzien, is lang geen nieuwtje moor; maar dat vrouwen millioonen vera.onen, komt tot due ver zeker nog wel alleen in Amerika voor. Een verbazingwekkend talent om op do Beurs gelukkig te werken heeft zeker© me vrouw Hetty; zij gaat door voor een finan cieel genie; geniet het vokt© vertrouwen en heeft zich in korten tijd een reuzeuver- mogen verworven. Op andere wijze is een bloedverwante der Vanderbilts. een juffrouw Oolrichs, tot rijkdom gokomen. Zij moet door gelukkig© spoorwegspeculaties in cón jaar 40 milliocn mark „verdiend" hebben. Wat men verder van de schoone juffrouw Gallins verhaalt, klinkt al heel romantisch. Als kind in dc vlakten on bergen van Mou- tana opgegroeid, door Indianen geroofd cn weder losgelaten, leidde zij con avontuurlijk leven en sloot zich, ouder geworden, bij een troep kooplieden aan, om met hen jaren lang het wilde Westen te doorkruisen. Voor een twintig jaar trof men daar kudden buf fels aan, zóó talrijk en dicht, dat men, om don weg vrij te maken, er op los moest schieten. Hot slimmo meisje bedacht, dat men met die kudden veol geld zou kunnen verdienen, en het rustte niet voordat het een middel gevonden uad, om zich een klei ne boerderij en ecu kudde aan te schaffen. Uit dit bescheiden begin zijn thans haar waggonladingen rundvee, die zij zelve van Montana naar Chicago ten verkoop brengt, tot een Amcrikaansche beroemdheid ge worden. Een juffrouw King is haar geduchte me dedingster; dez© bezit een reuzenboerderij, die veertig Engelschc mijlen lang is en ze venmaal zoo groot is als het ganschc dis trict Middlesex. Het bedrijf omvat 20,000 stuks vee en 12Ö0 paarden, die door 300 mensehen verzorgd worden. Deze model boerderij doet d© ondernemende dame alle eer aan en Beeft haar bovendien het niet te versmaden peulschilletje van een ronde 20 millioen mark opgebracht. Uit de Vademecum-bibliotheek van Van Holkema en Waiendorf te Amsterdam is de volgende critiek op de, Engelschc, Ameri- kaantoho en Hollandsche verdeeling der maaltijden aangehaald: Tegenover dc Engelschc en Amcrikaan sche gewoonte, om een krachtig en zeer substantieel ontbijt te gebruiken, staat die in Holland, waar het ontbijt hoofdzakelijk uit brood bestaat; brood en koffie zal in d© meeste gevallen wel juister zijn. In een root deel van Nederland volgt op dit ont ij t het twaalf uurtje",- dat teekenend koffie drinken heet en dat wederom uit brood en koffie is samengesteld. Voor zoover aldus de regeling is, kan met stelligheid worden gezegd, dat zij voor de gezondheid niet bevorderlijk is Want zij brengt mede, dat cr maar één hoofd maaltijd is, dio 's middags na den arbeid woidt genuttigd. In .de meeste gevallen zal bij dien hoofdmaaltijd het tekort, moe ten worden aangevuld, dat het lichaam den geheelen dag door de brood-voeding heeft geleden. Die maaltijd wordt daardoor te zwaai* en te overvloedig en stelt te grootc cischen aan dc functies van het spijsver teringsorgaan. Bovendien heeft de broodvoeding eigen aardige bezwaren. Brood wondt meestal versch gegeten en dan zeker, maar ook vaak als het oudbakken wordt genuttigd, heel slecht gekauwd. Wij hebben vroeger gezien, dat brood voor een goed deel door bet speeksel in den mond moet worden ver teerd. Dit feit maakt het duidel^x, dat slecht gekauwd brood zulk een hinderlijke en zwaie belasting voor het spijsverterings kanaal wordt. Daarbij wordt brood meest al met behulp van koffie omlaag ^-wirkt en al te dikwijls wordt vergeten, dat kof fie een vergift bevat, dat in te groot© hoe veelheden zeker niet minder 'schadelijk is dan alcohol. Zeer terecht wordt koffio de alcohol der vrouwen genoemd. Voor don arbeider heeft de late maaltijd nog ander© bezwaren. Hij moet 's moi-j.ns reeds vroeg aan den arbeid en zal dus, om de verei6chte hoeveelheid slaap te kunnen krijgen, ook vroeg naar bed moeten gaan. Iu dit geval echter volgt zajn naar-bed-gaan to spoedig op zijn voedsel-opneming en vóór het spijsverteringsproces is afgeloopcn. Bekend is het aloude voorschrift, dat hot niet bevorderlijk is voor do gezondheid, zich kort voor het ter-rustc-gaan sterk to voeden. De spijsverteringsorganen trekken bij hun arboid een groot deel van hot bloed tot zich, hetgeen aan een rustigen, verkwikkenden en dc vermoeienis verdrij- venden 6laap in den weg staat. Daarentegen is er geen grond to vinden voor not volksgeloof, dat het schadelijk zou zijn voor de gezondheid, nuchteren op straat en aan den arbeid te gaan. Waar schijnlijk is dit geloof ontstaan door het onaangename gevoel, dat een maag, die langen tijd ledig was, den bezitter ver schaft. Tusschen onaangenaam gevoel en schade voor de gezondheid ligt echter nog een lange weg. Of het nu noodig of vrenschelijk is, dat men een zwaai ontbijt gebruikt vóór men den arbeid begint, valt to betwiji len. Meestal kan op het ontbijt geen periode van rust volgen. Het is niet ïn te zien wat er voor nut ligt in het feit, dat de ar beid begonnen wordt, die cp zichzelf al veel van het hart oischt en een krachtiger» bloedsomloop vordert, terwijl do spijsver teringsorganen zelf druk werk hebben en op een groot deel van het bloeu aanspraak maken. Do beste regeling schijnt wel deze: een matig, niet zwaar ontbijt, dat niet alleen uit brood, maar ook uit waime meelspijs bestaat; het middagmaal, d.i. de hoofd maaltijd, om twaalf uren, gevol~J door een langeren tijd van rust; een matig avond maal. dat minstens drie uren vóór het naar bed gaan genomen wordt en eveneens voor een deel uit warme spijzen moet bestaan. Geen straatverlichting. In een blad van 28 Maart 1819 worden de volgende bedenkingen tegen straatver lichting geuit: 1. Zij druischt in tegen do goddelijke ordening in de natuur. Volgens deze orde ning is de nacht bestemd voor de duis ternis, die alleen door het maanlicht ge temperd wordt. Wij, menschen, mogen niet in het wereldplan ingrijpen en den nacht in den dag verandeien. 2. Zij legt een belasting op aan hen, die niet op verlichting gesteld zijn, omdat zjj er seen voordeel van hebben en er zelfs na- dcol van kunnen ondervinden. 3. Zij is in strijd met de hygiëne, want do verbrandingsproducten werken nadeelig op zwakke menschen en zoo wordt de grond gelegd voor vele ziekten, wien het des nachts op straat gemakkelijk en gezellig wordt gemaakt, waardoor zij zich hoest of verkoudheid op den hals halen. 4. Zij is verwerpelijk op filosofisch zede- kundige gronden, omdat het kunstlicht den afkeer voor de duisternis verjaagt, die toch menigeen van het kwade afhoudt. Drinken durven daardoor langer in de kroeg blijven en jonge paien worden er door aaneenge- koppeld. 5. Zij"maakt de paarden schichtig en de dieven stoutmoedig. G Zij eischt groote sommen, .".ie den maatschappelijken rijkdom verminderen- 7. Zij doet schade aan het nationaal Ge voel, dat vooral verhoogd wordt illu minaties bij gewichtige feesten; deze illu minaties nu maken veel minder indruk, als er eiken avond verlichting is. Daarom ge niet d© plattelander veel meer van een il luminatie dan do stedeling. De auxetophone is de laatste, d.w.z. de nieuwste, vinding op het gebied van geluid reproductie. Een Lpndensch berichtgever schreef daar omtrent: „Daartoe uitgenoodigd door de „Gramo phone Company", woonde ik op een avbnd in Albert Hall- een zeer merkwaar' cod- c©vt bij Deze reusachtigo concertzaal, die ongeveer 10,000 toehoorders kan bevatten, was nagenoeg geheel gevuld met een belang stellend publiek. Vol als zij was leverde de zaal een machtigen aanblik op. De „Gra mophone Company" wilde dezen avond het publiek kennis doen maken met een nieuwe verbetering in haar instrumenten, waardoor, zonder dat ook maar iu het minst de indruk door het knarsen van de naald over de cuboniet-platen verstoord wordt, de klanl||kan doordringen tot in de verste hoeken van een zaal als Albert Hall. Ton einde daarvoor het beste bewijs te leveren, liet do Company drie te Londen zeer bekende en populaire personen, nl. de zangeres Miss Anny Castles, den zanger mr. John Harrison en den fluitspeler rar. Eli Hudson, optreden. Eerstgencemden brachten enkele liederen, laatstgenoemde een paar uitnemend gespeelde aria's ten gehoore, en alles, wat zij t© genieten ga ven, werd daarna door de gramophoon herhaald. 't Was hoogst merkwaardig, want in geen enkel opzicht kon men eenig verscfcil hooren tusschen zang en spel der kunste naars, die daareven voor het voetlicht ge treden waren, cn de herhaling door het in strument. Het publiek was dan ook buiten-

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1907 | | pagina 12