Be ramp van Leiden
in 1807.
Tweede Kamer.
Uit de Rechtzaal.
Burgerl. Stand van Leiden.
Marktberichten.
Yoor ons, Leidenaars, in het bijzonder
la dc verschijning van het boekwerk: „De
ramp van Leiden na honderd jaar her
dacht" door onzen stadgenoot, prof. dr. L.
Knappert, een belangrijk feit.
letter Lcidenaar weet, dat het kruit
schip gesprongen ie, weet zelfs precies,
dank zjj ó'en steen, daar aangebracht, de
plek aan te wijzen, waar het schip gelegen
heeft.
Maar zooveel bijzonderheden als in dit
boekje bijeen zijn gebracht, geen inwoner
van Leiden, die zC zal kennen, en, naar wij
hopoD, ook geen Leidenaar, die ze niet zal
willen kenn. Is het niet oardiijg om te
zien hoe het Rapenburg er uitzag vóór
het springen van het schip, wie cr zelfs
woonden met de nummers ter verduidelij
king cr bij?yZie de lijst en menigeen vindt
er bekende namen bij, vooral onze oudere
stadgenooten zullen bij het lezen dier naam
lijst menige familie zich herinneren.
En do bewoners van do St.-Jacobsgracht
zullen zeker niet weten, dat d'ezo gracht,
want vroeger was het een gracht, door
liep tot daar, waar nu Yan der Werf staat.
Een plattegrond, aangevende de gcheelc
vei woeste plek, zegt het ons.
Uit alles blijkt de nauwkeurigheid waar
mede dc verschillende bronnen zijn geraad
pleegd, de liefde tot herinneringen uit het
verleden, waarmede het boekje is bewerkt.
Hulde aan den schrijver l En hij vergeve
het ons, dat wij hier in zijn geheel overne
men d'e geschiedenis van do ramp, belang
rijk om nog eens te lezen, maar waaruit
ook blijkt, hoe de schrijver zijn bock heeft
opgevat, dat geen enkele bijzonderheid hem
is ontgaan.
Het was dc twaalfde Januari 1807. Dc dag
liep ten einde de zon was ten 4 uur 1 min.
ondergegaan en daar het den 8ston nieuwe
maan was geweest, was het spoedig geheel
donker. Bovendien was do winter er dat
jaar niet een van heldere vorst, maar guur
cn druilïg met natte sneeuwbuien. Hot was
Koppermaandag eu do drukkersgezellen
hadden hun feest gevierd. Wie had conige
aandacht geschonken aan een kraak schip,
binnenvaartuig met één mast, dat in den
vroegen morgen do Mare ingcvareD, reeds
ten halftien was komen to liggen aan de
noordzijde van het Rapenburg cn dc Lai»-
gebrug En dit to minder, omdat niemand
■wist welke gevaarlijke lading liet inhield,
hot ook niet vermoeden kon bij de waak
zaamheid der politic en dc strengheid der
keuven op het vervoer van buskruit. In we
zenlijkheid was het geladen met 87,000 pon 1
grof buskruit, ingenomen bij den kruitmo
Ion van don heer Hasselaar te Ouderkerk
n/d A matei. liet werd vervoerd door schip
per Adam vau Schie, die drie knechts had,
t. w. zijn zoon Salomon, oud 29 jaar, ziju
zoon Adam, oud 14 jaar cn zen- geürekkig,
cn Jan van Eugclcn, oud 21 jaar.
Wie vorm uit to maken wat toen is ge
schied i Dat er op het oogenblik der ont
ploffing meer dan één man aan boord was,
blijkt uit bet getuigenis van Jan Ovcrduiu,
een baggerman, die, kort to voren daar
langs komend, een man aan dek tegen an
deren onder had hooren praten. Ook is cr
eten gekookt, want cr werden aardappel
schillen over boord geworpen Maar overi
gens... Waren de knechts dronken vanwege
den Koppermaandag'! En dus roekeloos
met hst vuur, waarboveu zij spek braad
den? Of stokvisch kookten'? Hadden zij
bovendien kruit uit do vaten gestolen cn
daarbij op do planken gestort, dat nu al
lereerst vuur vatte'? Of waren zij niet drou-
ken, maar daarom niet minder zorgeloos?
Men wist liet toen niet cn vermoedelijk zul
len wij het nimmer weten. Maar, toen op
dien rampzaligen middag dc klokken 15
minuten over vieren wezen, vloog het schip
in do lucht. Er was een hel cu schitte
rend licht, dan een witte wolk zichtbaar
boven dc huizen van bot Rapenburg, die
zieh met rukken uitbreidde, daarna werd
een doffe slag gehoord met stork© dreuning
en tegelijk (ofschoon de aangegeven volg
orde duidelijk is waarg nomen) wankelden
de huizen, spieden do muren en stortten in
tern Loidens schoonst© stadswijk omschep
pend in één rcusachtigcn, ontzcttend?n
puinhoop, ijselijk graf van een aantal ba
rer burgers Wij hebben ons onthouden van
«en pathetische schildering van dit vree
lelijk oogenblik, di© door versletenheid
tl echts schado zou doen. Het eenvoudig
ybvhaal van wat daarna geschiedde zal in
druk genoeg maken cn zonder moeite stel
len wij ons de ontzetting voor, dio in één
oogwenk de burgerij aangreep, haar ver
suft, radeloos ten huize uit deed vliegen,
her- cn derwaarts loopen cn eerst vaD lie-
verledo tot besef liet komen wat ramp
baar was geschied. Wij, na lion' rd jaren,
ontleden en beschrijven in kolmto wat toen
met wezenlijk onbeschrijflijke ontroering is
doo 'ccfd.
„Do slag van het losoarstond kruit was
in Leiden zelf niet zoo zwaar, als men zich
buiten Leiden verbeeldde. Sommigen dach
t-cn, dat het kruithuis op de. Vest bij do
Koepoort in dc lucht gevlogen was. De
hooglccraar Jona "Willem te Water, die
verder op het Rapenburg woonde, zat te
genover zijn stokdoove vrouw. Zij hoord©
iets van den slag en vroeg (hoe vaak gaat
het tragische met het komische te zarnen
„Zei u iets Te Water?" Maar tot op verren
afstand werd hot geluid vernomen cn do
6chok gevoeld. Te Zwammerdam was het
een „verschrikkelijk geluid" cn een schok
als ecu „verdelgende aardbeving" In
gnnsch Rijnland sprongen de deuren open.
In Den Haag hoorde racn als het suizen
van een plotselingen, geweldigen wind. In
Amsterdam dacht men, dat cr op de Zui
derzee ccn ürlog- chip resprougcn was. in
Zwolle, in Deventer, ja in Friesland werd
dn slag gehoord, maar, vreemd genoeg,
niet in Katwijk.
„Maar hoe zullen wij naar den cisch d©
Uitwerking der ontploffing beschrijven in
den naast o omtrek van het schip cn in dc
gansche rampspoedig© stad? Ter plaats©
het vaartuig gelegen had vóór de hui
zen van de weduwe Zeewold, den Utrccht-
schen etoeritus-hooglèeraar Rau, de wedu
we Tak, den predikant Brocfi cn den hoog
leeraar Rau Jr., werden wal cn straat tot
aan de huizen weggeslagen, terwijl het Ra
penburg tusschcn de beid© bruggen voor
een oogenblik droog w-erd gelegd en het
water met groote kracht en overvloedig om-
'hoog gestuwd en over do ruïnes gesmeten
werd. Misschien is daardoor hier on daar
brand verhinderd. De prachtige linden
werden voor een deel ontworteld', wegge
rukt en van hun takken beroofd, die met
het puin der huizen de gracht vulden. Van
de 227 bewoonde huizen in de vier vroeger
genoemde bonsl) vielen er bij de uitbars
ting dadelijk 68 tot puin, 80 stonden
slechts met dc naakt© muren omhoog, de
overige waren voor het minst onbewoon
baar. Yan de Boogaard- tot dc Nieuw-
steeg, langs Rapenburg Noord- en Zuid
zijde, tu8sohen Saaihal cn Koepoortgracht-
biug, langs Garenmarkt, St.-Jacobsgracht,
Raam stegen en Koopoortsgracht een puin
hoop van als in een reuzcnvijzel stukgc-
stampt© kuizen, zóó volkomen vernield,
dat b. v. het huis van prof. Rau spoorloos
verdwenen was, naar alle zijden uiteenge
slagen, D<? ruinen, met hoogten en laagten
sagen er den volgenden dag uit als een
akelig duinlandschap, met paden doorsne
den en dermate door de luchtwerveling om
gewoeld, dat <te sfcocppilaren vaak boven
op de puinhoopen gevonden werden. Aan
do beide zijden van het Rapenburg lag alles
in puin, op het liuis van den heer Van
Noort na, dat later ,,als opstand" verkocht
is. Aan de Koepoorfcsgracht Westzijde lag
een huis in puin, terwijl later de zes huizen
oar het Rapenburg in de richting van do
Vliet mode werden afgebroken; aan de
Oostzijde drie huizen in puinhoop, dc St.-
Jacob6gracht Westzijdo en Oostzijde
met do Vellestceg was alles puin, zooals
ook de Knotterstccg tusschcn do hui
zen van mevrouw Pompeyra en de weduwi?
De Vroede, de lange Raarasteeg Noord cn
Zuid op één huis na... Maar ovor
dezen ganschen „gruwel der verwoesting"
dnaldo een nacht neer, donker, zonder ster
ren, slechts akelig verlicht door een vier
tal hoog opstijgende branden en door de
fakkels, van wie bot redding waren toege
sneld. Dc tot storm aanwakkerende wind
dreef dc vonken en het vuur van het bran
dende huis van mevrouw Pompeyra naar do
zijde van do Hoogewoerd, en het is opmer
kelijk, dat cr nergens verder in de stad
brand is ontstaan. Bij zwakke vorst war ai
de straten, onder een dunno sneeuwlaag,
glad, zoodat d© koning, bij het uitstappen
dien avond aan do Plaata-royal, uitgleed.
In den nacht van den 15clcn op den 16don
viel de dooi in met sterken regen, zoodat
in dc dakloozc huizen spoedig do kamers
folank stonden cn door het fvalljen der
druppels op glas- cn koperwerk dat getik
op.fcjtond, dat de geschokt© zenuwen der
slachtoffers zoo pijnlijk blijkt t© hebben
gekweld
Vermelden wij nog, dat het boekwerk, in
flinken band gebonden, goodo autotypieën
bevat van platen en bekende personen, dan
mcenen wij voldoende op de belangrijkheid
van het werkje te hebben gewezen, dat
iedereen gaarn© ter hand zal nemen om
door te bladeren en te lezen.
Ifragen en Anfwooenlen.
Vraag. Ik heb Kwee zoonp; de een
heeft 13 jaar vrijwillig in Indië gediend;
d© tweed© trok met deze loting een dienst
plichtig nummer.
Is hij vrij van de mililtio?
Antwoord. In dit gjeval lieefti de
tweede zoon recht op broederdienst.
Vraag. Heeft een deurwaardersklerk,
die onder curatcelo staat, heb recht bij een
verkoop bij executie als kooper op te
treden
Mag hij dab doen, als hij niet onder cu-
rateelo staat, wel klerk bij hem is en niet
bezoldigd wordt?
Antwoord. Een curandus kan geen
verbintenissen aangaan, maar dat gebeurt
ook niet bij een verkoop bij executie; want
daar wordt alleen om contant geld ver
kocht en do handeling loopt dus dade
lijk af.
Wat uw tweedo vraag betreft, hierbij
hebt u zich niet al to duidelijk uitgedrukt.
Wij meenen haar echter toestemmend te
moeten beantwoorden, daar wij niet kin
nen inzien, wat de bezoldiging daarmedo
to maken heeft.
V raag: Welk© personen zijn stemrech
ter?
Antwoord: U bedoelt zeker stemge
rechtigd? Om die vraag t© kunnen beant
woorden moet men weten voor welk col
lego, en daar u dit niet mededeel zullen
wij u even do bepalingen der Kieswet op
noemen:
Kiezers voor do Tweedo Kamer i ijn zij,
dio voldoen aan een der bijzondere kenmer
ken vau welstand en geschiktheid, en di©,
Nederlander zijnde, 25 jaar oud zijn ca van
het mannelijk geslacht.
Vooreerst heeft men censuskiezers, dat
rijn zij, di© over het laatstver loopen
dienstjaar in een der Rijks directe belas
tingen zijn aangeslagen en het verschuldig
de vóór of op den eersten Maart hebben
voldaan..
In do grondbelasting moet men aange
slagen zijn voor een guldenin do pex-
soneelc belasting voor huurwaarde,
haardsteden, mobilair, dienstbod/en of
paarden. De aanslag in één der directe
belastingen is voldoende, dus ook in do
bedrijfs- of d© vermogensbelasting.
Wanneer men niet is aangeslagen in een
der Rijks directe bol xstingeD, dan kan men
het kiesrecht ontleenen aan andere kentee-
kenen.
Daarom hebben wij in do tweede plaats
woningkiezers, dat zijn zij, dio op 31 Jan.
gedurende do laatste voorafgaande zes
maanden in dezelfde gemeente gewoond
hebben, en wel', in een huis of gedeelte
daarvan, waarvan de huurprijs, met inbe
grip van den grond, per weekberekening
minstens een do^r d© wet voor di© gemeen
te aangewezen som Ledraagt, en welke in
dien tijd niet meer dan eenmaal verhuisd
zijn.
Voorts ook zij, die gedurende den boven-
genoemden tijd in eigendom of vruchtge
bruik eenzelfde vaartuig van een bepaalde
afmeting hebben bewoond (24 kubl-ek©
meter of 24,000 kilogram laadvermogen).
Daarna komen do loonkiezers, dat zijn
zij, die op 31 Januari, sedert den aanvang
van het vorige jaar, achtereenvolgens in
niet meer dan twee verschillende dienstbe
trekkingen rijn werkzaam geweest, en als
zoodanig eenl loon hebben genoten, min
stens ten bedrag© van een som, bij do wet
voor elke gemeente vastgestelcf.
Loonkiezer is ook de inwonende zoon, dio
op dezelfde wijze in het bedrijf of beroep
nor ouders werkzaam was.
Loonkiezer is ook hij, die op 1 Februari
in het genot is van een door een onderne
ming of een openbare of bijzondere instel
ling verleend pensioen of ver|Leend'o lijf
rente, van gelijk bedrag.
Daarna komen de bezitkiczers, ook wel
spaarkiezers genaamd, zij, die op 1 Februa
ri sedert een jaar den eigendom Lehlieu
met het recht v'a^i vrije beschikking
van een inschrijving in het Grootboek van
ten minste 50 gulden, ingelegd in de
Rijkspostspaarbank), in een gemeentelijke
spaarbank of in een beheerd door het be
stuur eencr rechtspersoonlijke vereeniging,
een ii^imlooze vennootschap, een coöpera
tieve vereeniging of een stichting.
Ten slotte komen de capaciteits- of be
kwaamheidskiezers, personen, die met goed
gevolg zekere examen6 hebben aigelegd.
Voor de bevoegdheid tot het kiezen van
leden der provinciale gelden dezelfde rege
len, behalve dat men bovendien ingezetene
moet wezen.
Voor den raad gelden ook dc gewone re
gelen, Men moet ingezetene dór gemeento
rij'n, cn, wanneer men geen censuskiezer
voor de Kamer is, moet men over het vol
le laat-stverloopen dienstjaar in de gemeen
to zijn aangeslagen in een plaatselijke direo-
te belasting, tot ten minst© het bedrag het
welk voor elk© gemeente bij de Kioswet
is aangewezenwelke aanslag op 1 Maart
ten volle moet zijn voldaan
Vraalg. Wat beteekent het woord
loco?
A n t w~o o r d: Dit beteekent „plaats,"
„in do plaats", „plaatsvervangend", b.v
een loco-secretaris.
Vraag. Van af welk bedrag vraagt bet
land na iemands dood successierecht?
Antwoord. Van alle bedragen, be
houdens dc door de wet bepaalde vrijstel
lingen.
Van het reóht is vrij wat door iemand in
de rechte nederdalende linio verkregen
of geërfd wordt, wanneer het zuiver saldo
daarvan geen duizend gulden te boven gaat.
Wat de langstlevend© echtgenoot van den
ccrst-stervende, terwijl kind of kinderen
uit hun huwelijk verwekt of afstammelin
gen van dezen aanwezig zijn, erft of ver
krijgt wanneer het zuiver ealdo daarvan
geen duizend gulden to bo-ven gaat-, een be
drag van 500 gulden, op hetgeen in de be
doelde gevallen geërfd of verkregen wordt,
wanneer het zuiver saldo daarvan, volgens
de specifiek© aangiften, meer dan 1000 gld,
doch niet meer dan 1500 gld. beloopt.
Wat geërfd of verkregen wordt uit een
nalatenschap, waarvan het zuiver saldo
vol gems de specifieke aangifte geen 300 gld
te boven gaat.
V raag. Hoeveel bedraagt het successie
recht per 100 gulden?
Antwoord, Dat is met onderscheid.
Het recht bedraagt:
Als bijv. kinderen van ouders erven, do
langstlevende echtgenoot Cr onder begre
pen, 1 pCt.
als bijv. ouders van kinderen erven, 3
pCt.;
als de echtgcnooten van elkaar erven, en
cr geen kinderen zijn, 4 pCt.
als broers en zusters van elkaar erven,
4 pOt.
Neven en nichten, enz. betalen wel 6
pCt., alles, behalve dc opcenten en do
eventueel© overgangsrechten.
Uw vraag, of het recht verschilt als er
eonige kinderen zijn, is door het boven
staande reeds beantwoord.
Vraag. Wordt er velschil gemaakt met
successierecht op Spaarbankgeld en effec-
tengelden
Antwoord. Hier hebt u niet het
successierecht op het oog, maar wel hel
overgangsrecht, dat, behalve het succes
sierecht verschuldigd is van offecten cn
rentegevende vorderingen e"n dat in de
rechte lijn en tusschen echtgenooten en
kinderen l/4de pCt. en in andere gevallen
21 pCt. bedraagt.
Van dit recht is vrij de inleg in Spaar
banken tót een bedrag van 800 gulden.
D r. O. S n o u c k Hurgronje.
Blijkens hef Voorloopig Verslag over het
ontwerp nopens het aangevraagdo krediet
tot aanstelling van dr. C- Snouck Hur
gronje aan het Departement van Koloniën
als adviseur voor Indische en Arabische
zaken, juichte men het algemeen toe, dat
een zoo eminent man ook na zijn pension-
nccring als Oo-stindisoh ambtonaar zijn
uitnemende talenten zal blijven wijden aan
den Staatsdienst.
De wijze, waarop do Regeening dit doei
traoht t© verkrijgen, vond échter beden
king Eenigj leden waren tegen cumulatie
van een universitaire betrekking met een
betrekking bij een Departement van alge
meen bestuur. Wil men het oog op de
buitengewono verdiensten van dr. Snouck
Hurgronje hem een hoogor traktement
verzekeren, dan verdient net, naar men
meende de voorkeur, hem een hoogcre
wedde als hoogleeraar te verleen en of wel
hem een belooning toe te kennen voor elk
ndyies, dat hij aan het Dep. van Kol. uit
brengt.
Verbindt men hem daarentegen aan heb
Departement, dan vreesde men, dat later
dezelfde manier van handelen zal gevolgd
worden ten opzichte van professoren, wier
adviezen voor het Departement van niet
zoo groot belang zijn als die van dr. Snouck
Hurgronje, hetgeen te bedenkelijker ware,
omdat in den regel de behoorlijke waarne
ming van het professoraat geen tijd zal
overlaten voor do richtige vervulling yan
de betrekking van advisoux.
Hiertegenover werd opgemerkt, dat men
hier met een zeer bijzonder geval te doen
beeft.
Begroot ing Ncd.-Indië.
Ingediend zijn twee wetsontwerpen tot
wijziging en verhoogin'g der begp-ooting
van uitgaven van Ned.-Indië voor het
dienstjaar 1905.
Blijkens de Memorie van Toelichting
hebben dez© wetsontwerpen de strekking
om eenige onderafdeelingen van de beide
hoofdstukken der begrooting van uitgaven
van Ned.-Indië voor het dienstjaar 1905,
welke ontoereikend zijn gebleken, te ver-
hoogen met een gezamenlijk bedrag van
7,858,500 gulden, doch daarentegen eenige
onderafdeelingen, waarop een overschot
wordt verwacht, te verminderen met een
totaal bedrag van 6,508,800 gulden.
Pensioenfonds.
Ingediend is een wetsontwerp tot rege
ling van de ontvangsten en uitgaven van
het Pensioenfonds voor weduwen en weczeu
van burgerlijke ambtenaren voor het jaar
1907.
Voorgesteld wordt het saldo vermoedelijk
ad 520,000 gld., waarmede de rekening van
ontvangsten en uitgaven over 1906 zal wor
den afgesloten, aan de ontvangsten voor
1807 toe te voegen.
Het kapitaal van het fonds bestond op
1 Juli 1906 uit d© volgende inschrijvingen
2.\ pet. 33,196,400 gulden; en 3 pet.
16,145,300 gulden, alsmede uit verschil
lende effecten en geldswaardigo papieren
tot een bedrag van ongeveer 6,400,000 gul
den.
De in. 1907 te ontvangen söm, wegens af
lossing van leeningen met verschillende ge
meenten gesloten, zal 72,900 gulden bedra
gen.
De vermoedelijke inkomsten van 1907 zul
len volgens den Minister, met inbegrip
van bovengenoemd batig saldo over 1906
van 520,000 gulden bedragen 3,450,545 gul-,
den.
UECLAHES,
40 Cents per regel.
Verscliriikslijke nachtelijke folieringen.
De oadervinding vim een inwoner
van Leiden.
Verboden loterij.,
Bij vonnis van tTen rechter in het 2de
kanton te Amsterdam werd onlangs tot eer
maand hechtenis veroordeeld de koopman
in vloermatten 0. P., geboren te Den Hel
der, en aldaar wonende, ter zake, dat hij
zonder do vereischte vergunning, een loterij
had georganiseerd in September 1905, onder
den naam van do vereeniging „De Sama
ritaan/', tot steun van blinden of half
blinden.
In hooger beroep werd hij echter tot vier
maanden hechtenis veroordeeld.
Tegen dit verstek-vonnis kwam hij in
verzet, en die zaak werd gisteren voor de
Amsterdamsche rechtbank behandeld.
Appellant, di© zich directeur van voor-'
noemde vereeniging noemt, ontkende d© low
terij opgericht te hebben of loten te hebben
doen verkoopen. De kaarten die voor 25 rj
50 cents verkrijgbaar waren, waren slechts
bewijzen van het lidmaatschap der Yereeni"
ging, en elk lid ontving een cadeautje.
Er waren, zes getuigen gedagvaard.
Het Openbaar Ministerie eischt© bovesti-1
ging van het verstek-vonnis, namelijk vier
weken hechtenis.
Uitspraak over 8 dagen,
O p to c Kt.
Votor d© rechtbank te Maastricht sten--
den deze weex terecht drie raadsleden der
gemeente Valkenburg, ter zake van het
houden van een optocht zonder de vereischte
vergunning. Voor het kantongerecht waren,
zij vrijgesproken maar nu werd een boete
van 5 subs, l dag hechtenis geeïscht.
Napret.
Op den lotingsdag werd de veldwachter
Reiding te Akkrum door eenige jongelingen
aangevallen, omdat uij verbood een optocht
met muziek door het dorp te houden.
Ofschoon hij zich een tijdlang met de sa
bel verdedigde, moest hij eindelijk voor de
overmacht bezwijken, viel op den grond,
doch werd door den n:er J. Schippers, die
toesnelde, ontzet.
Het O. M bij do rechtbank te Hecrenveen
eischte tegen dc vier belhamels ieder negen'
maanden gevangenisstraf.
Bestrijding; van de tuberculose.
De Minister van Binnenlandsche Zaken
noodigt de besturen van de plaatselijke
vbreenigingen tot bestrijding tvan de tu
berculose, die over 1906 in aanmerking
wenschen te komen voor een Rijkssubii'c,
uit, hun daartoe strekkend, op geeegel 1
papier geschreven verzoek, vóór 30 Nov
voor zooverre zij dat niet reeds mochten
hebben gedaan tot de Koningin te rich
ten, met vermelding, 7Xio de vereeniging
niet reeds over 1905 een Rijkssubsidie nceft?
genoten, of zij haar werkzaamheden reeds
heeft aangevangen. („Sfc.-Cfc.")
Berichten over Rijnland's boezem,
gedurende de week van 410 Nov. 1906.
Staad van den boezem te Lelden*
Idem te Oadewetering
Werking der stoomgemalen
Walerloozing langs natuurlijk, weg.
Waterinlating
Regenval in Mm
4 Nov. 5 Nov. 6 Nor. 7 Nov. 8 Nov. 9 Nov. 10 Nov.
58 59 54 54 49 53 55 em.—A.P.
62 52 58 58 53 51 50 am.—A..P.
Spaomdam 40| u., Halfweg a., Goadan.,Katwijk u.
Spaarndam 8 u,, Halfweg 9 u., Gouda 9 j u., Kat w\jk 361 u.
Door de sluis to Gouda a.
12.1
Jeukende, benauwende, dolmakenóo aam
beien.
Hoovcol slapelooee nachten hebben zij U
niet veroorzaakt l
Welk een doodsangst gedurende den dag 1
Tevergeefs hebt gij een groot aantal
voorgewonde middelen gebruikt en tócü
bestaat er een echt geneesmiddel voor, lees
hetgeen een Uwer medeburgers zegt:
De heer J. D. Eberts, wonende Maredijk
18 te Leid'en, meldt onsGaarne verklaar ik
hiermede, dat Uw Foster'6 Zalf mij in zeer
korten tijd heeft genezen van aambeien,
waaraan ik reeds twee jareto leed, en waar
voor ik tevergeefs meermalen onder behan
deling was geweest. Ook huiduitslag, waar
voor ik Uw geneesmiddel gebruikte, ver
dween onmiddellijk na een paar dagen toe-
pa-ssing. Gaarno zal ik aan cventueelc lij
ders de uitstekende werking Uwer Zalf be
kend maken.
Ik, ondergeteekende, verklaar, dat het
bovenstaande waar is en machtig U het pu
bliek tc maken op elke wijze, di© U goed
dunkt.
Dc huid is een der middelen, waardoor de
onzuiverheden uit hot lichaam afgevoerd
worden, doch zij is onderhevig aan speciale
ongesteldhedenwaardoor die afvoering
geheel of gedeeltelijk belemmerd wordt. On
der dez© ongesteldheden noemen wij aam
beien, huiduitslag, roos, dauwworm, klier
gezwellen, enz. Foster's Zalf is een spe
ciaal middel voor alle ongesteldheden der
huid Ze wordt gebruikt en haar groot©
waarde is bewezen in duizenden gevallen.
Verzeker U, dat men U de èolite Foster's
Zalf geeft, dezelfde soort, die de heer
Eberts gehad heeft.
Ze is te Leiden verkrijgbaar bij do hee-
ren D. W. E- F. de Waal, Mar© 56, D. M.
Kruisiuga, Nieuwe Rijn 33, en Reyst ©n
Krak, Steenstraat 41. Toezending ge
schiedt franco na ontvangst van postwis
sel k F. 1-75 voor één of F. 10 voor zes
doozen. 2230 60
BEVALLEN: H. Moser geb. Hartman 1). D.
v. Amsrongen geb. Herschel D. J. van Es geb.
#Tagk D. C. li. Marreo geb. v. d. Heide Z. 1
C. ,P. Stokhugzen geb. v. d. Kamp Z. W.Smit
Ëeb. v. d. Wetering Z. J. do Haas geb. Dreef
Cb. Arbouw geb. Koree Z, A. C. M. v.
Stralen geb. Beij D. C. StenzLer geb. Westerveld
Z. S. v. Kampon geb. v. longeren Z.
Nieboer geb. Dooi D. C. Kramp geb. Bogaards
D. J. Robbers geb. Dubbelaar 1). C. Snel
geb. v. d. Velden D. J. Laven geb. Eeldert Z.
A. M. v. d. Velden gob. Guleij D.E. Rugtenbeek
geb. Trouwoe Z. N. Prins geb. Poppen Z-
B. de Just geb. Vermeer Z. J. Lotte geb*
Kramer Z. E. Roosendaal geb. Lambooy Z.
E G. Visser geb. Ie ïNoblo D. P. Hogenes geb.
Koree D. H. KQhier geb. Lussmgh Meuraing
Z. S. Fuchs gob. Dubbolaar D. J. S. v. d.
Linden geb. v. d. Vos D.
GEHUWD: C J. A. T. vsn Zijl jm. en J. W.
Pijnaker jd. H. van Oticbsm im. en T. Koster
id. M. Westerhof jm. en Al. C. Cuvelier jd.
G. Dool jm. en 0. H. van Deventer jd. G.
V erhart jm en W. Al. de JoDgjd. J. A. Heaxen
jm. eu J. M. Bloem jd. G. van Werkhoveu |in.
en Al. S. Kwaadgras id. J. Hudepool jm. en
J. Kling j-d. J. Distelvelt jm. en A. M. van
Kgmond jd.
OVERLEDEN: H. M. G. v. d. Meel D. 3 m.—
H. J. Wouters Z. 6 m. A. Brekelmans Z. 20
j. G. Tieiolt' geb. v. d. Horst V. 60 j. J.
Kanbier Z. lm. A. Heemskerk wedr. 69 i.
C. G. Gijbels geb. Do Bolster V. 53 j. 0. 8.
Smit D. 20 j- M. J. Vodegel geb Klgn Berrunk
V. 36 j. A. Ouwerkerk Z. 1 m. J. van
Kampen Z. 8 m. M. Gbnatiaanee geb. Jongbloed
levenl. Z. J. Smit geb. Van Es V. 43 j. G.
Turenbout geb. De Graaf V. 69 j.
AARLANDEUVEEN. Bevallen: A. C. van
.Ajll gob. Gelderbiom Z.
Geduwd: C. H. van Lienden jm. 22 j. en K,
van Greuuingen jd. 21 j. P. den Hollaoder jm,
31 j. eu Al. Liudeuburg jd. 25 j.
LISSE. Getrouwd: T. Kegzer en R. Roode,
Bevallen: J. Goedemans geb. Hoogervorat
Z. J. Kops geb. Komen Z. A. Al van der
Meer geb. Alosaeveld Z. W. Willemsen geb.
De Blieck Z.
Overleden: J. Nieuwenbuis geb. Van Voorst
57 j.
LEIDERDORP. Geboren: Helena Cornelia,
D. van W. Boot eu W. van derVeidon. Pieter,
Z. vau G. Rodenburg en J. G. van Iterson.
Alkiuuar, 10 Nov. Kaas. Aangevoerd 825 par
tgen, wegende 135,000 KG.; kleine f 83.com
missie f 32.60, middelbare f 32.60. Handel goed.
Leeuwarden, 16 Nov. Boter. Aangevoerd 2786
KG. Boerenboter fFabrieksboter f 62.a
fbi.Commissie f 64.Kaas. Nagel- Aange
voerd 28044 KG. f 27.— a f 84.60.
DeTCutor, 16 Nov. Boter per V» vat f27AQ a
f 28.per afw. f 26.a f 27.per '/u ▼•t
f 13.a fU—per KG. ƒ1.25 a ƒ1.86. Eieren
7.— a 8.do 100 stuks. Tafelhonig a
per i K.G.
Zwolle, 16 Nov. Boter. Aangevoerd 346/8 en
128/16 v. eu 1400 stukkeu, wegende samen 8880
KG. Prgs per l/a vat ƒ24.a ƒ27.per KG.
1.20 a 1.80.
Vee. Aangevoerd 1197 Runderen, wnarvan op
de stallen 160, 94 Kalveren, 80 Schapen, 86
Varkens en 710 Biggon. Alen besteedde voor vet
vee per KG.: Rundei en 55 a 66 c., Kalveren 78 a
92 o., Schapen 14 n 82 o., Varkens 42 n 46 o.
Neurende en kalvende Koeien, alsmede Vaarzen
en Pieken werden vlug verhandeld-, Stieren en
Kalveren booger in prye.
•cimmuiii, 16 Nov. Noteermg van de Beurs-
commissie: Moutwijn ƒ12.60 per HL. Zonder lust
en zonder belastng.
Spoeling ƒ1.80 per ketel.
Noteering van de Makelaars: Moutwgn 12.76,
Jenever ƒ16.76, Arasterd. proel ƒ18.26.
Noteering DUtelateurs: Moutwijn 12.75, Jenever
ƒ16.76, Am&terd. proet 18.25.
Graan-Spintus ƒ16.76 a 17.26, Melaaso-Spiritus
ƒ16.76 a 16.ruwe Spiritus 8.a
