GAS-KACHELS.
GAS-HAARDEN.
J. J. VERBURG
Brandstoffen,
WIE IS DATP
VULENHERS
Eiieclen, Coupons, Wissels en Assurantiën.
SIEMENS'
leest uitgebreide Détailhande! in
De ABÖIJSiBOöP, Klooster Sancta Paulo, j
LEIDSCH DAGBLAD, WOIM3DAC 3 OCTOBER. TWEEDE BLAD.
Anno 190G.
PERSOVERZICHT.
Sjeviraaifgsi,
met Décor,
Vulemmers
A. HL¥b
Lange Mare 78.
1BIJBJÜSTEE w. d. VELDEN,
Papenburg 3^ (hoek Houtstraat),
Magazijn: Papestraat 17,
Fabriek: Oude Molstraat 19-21,
9
's-GRAVENHAGE.
levert tegen concurreerGRde prijzen:
Maatschappij van Weldadigheid
Algemeene Vergadering.
WsJoifGS
W°A°^
L. VERSfdOO,
No: 11298.
Over J o 1 g o rs m aB o 11 a n d laafc
„D e Standaard1' zidi aldus uit:
In het Loidron Atheen bestaat oneenig-
hoid. Niet nu pas, reeds geruimen tijd.
De hooglcental- Bolland geeft daar op rijn
eigenaardige manier oolle^:, on oordeelt
.van zijn hoogte over andere hoogleeraren,
die hij aanduidt als „stommeriken", enz.
iWel wat grof, zal men zeggen, maar zoo
is dc heer Bolland nu eenmaal. T itusscken
is het i begrijpen, dat de aldus gescholden
hoogleeraren niet t© zeer met de Bollan-
diaansche qualificatiên zijn ingenomen, en
zoo is nu een andere Leidsche hoogleeraar
eens in het publiek tegen den heer Bolland
opgekomen, naar hij scbrijit vooral in het
belang der studenten, op wie prof. Bol
land nogal invloed heeft; en naarmate in
de oogen van den jongen student de heer
{Bolland -ijst, daalt de door dezen gesig
naleerde hoogleeraar in de achting van den
jongen man.
Zoo schreef dan prof. Jelgersma een open
brief aan den hoogleeraar Bolland.
Het blad neemt enkele staatjes van «ie
wijze, waarop de eerstgenoemde hoogleer
aar schrijft en zegt dan:
Prof «Jelgersma, dit blijkt wel, is niet
minder hartig in rijn uitdrukkingen dan
de heer Bolland zelf.
Wij willen het bij deze staaltjes van de
wijze, waarop prof. Jelgersma zich uit, la
ten ze mogen volstaan om onzen lezers
een denkbeeld te geven van de vrede-ver-
storing in deze wetens.happelijkc wereld,
waar do achtbaarheid van den professora-
len tabberd y/cl zoo wat verdwenen schijnt
©n het grootc publiek, als op een middel-
eeuwsobo boerenkermis, vergast wordt op
de aanschouwing van een hanengevecht.
Dat al g' -ft de eids-che academie te
aanschouwen 1
Bemoedigen is het niet als de „priesters
der wetenschap" elkander in het haar vlie
gen op deze manier.
iet. Centrum" neemt dezen Brief
„een „collegiale" aftakeling", en brengt
een groot deel er van onder de oogen zijner
lezers, zeggendeIn den reeds vermelden
„Open Brief" van den Leidselzen hoogleer-
aar dr. C. Jelgersma dient deze aan zijn
„geachten ollega" Bolland do volgende
hardhandige 1 astijdlng toe.
In „H et Vaderland" komt te de
ter zake. een ingezonden artikel voor, ge -
teekend J. Clay, Leiden, waarvan het be
gin aldus luidt:
„Prof. Je'gsr ma heeft in zijn Open
Brief de leerlingen van prof. Bolland, «Ie
studenten in het algemeen, opgeroepen, om
getuige to zijn van het luchten van zijn,
van erge. .is overlropt, gemoed.
Het jammer, dat zijn geschrift in
dezen gciï.oedstoe.'.and geschreven is.
Ieder g ;It onmiddellijk, dut deze de zui
verheid van zijn betoog sterk heeft ver
minderd.
De bedoeling, de studenten voor het gees
telijk bederf, dat v- n prof. B. uitgaat, te
bohoedcD, moet zeke- door hen worden op
prijs gesteld, maar mag ook wel met cri-
tiek wordeü aanvaard.
'Prof. J. heeft hiermee openlijk gedaan,
wat door enkele professoren tot nu toe
privatim werd gedaan. Hij geeft een ge
zindheid van meerderen weer.
Maar of hij nu werkelijk zou .meenen,
door dit boekje zijn doel to bereiken, het
is nauwelijks to veronderstellen.
Aan het einde zegt hij den persoon van
prof. Bolland niet aan te vallen. Deze
wending is een van de verrassendste vaa
het geheele geschrift, want ieder lezer zal
op minstens 30 van de 45 bladzijden niets
anders lezen dan scherpe en heftig© aan
vallen tegen den persoon van prof. Bolland.
En zou hij nu meenen met een dergelij
ke aanval togen den persoon, met het
aanwijzen van zijn karakterfeiten, met het
kapittelen van cn ,ele uitingen, die geheel
buiten het verband staan, het verderfelijke
van z;;i colleges aan te tonnen?
Prof. o. zal tco!> begrijpen, dat met
enkele karakterfouten van prof. B. zijn
wetenschappelijk werk en zijn colleges niet
veroordeeld zijn.
Prof. J. staat in dit opzicht zoo geheel
anders cn zooveel ongunstiger tegenover
prof. B. dan dc studenten staan-
Hij ziet alleen de tekortkomingen, die
buiten de zaak omgaan, en van de zaak
zelve weet hij, op eigen verklaring, zeer
weinig, terwijl do collegianten gemakkelijk
over deze kleine bitterheden of wat ook,
heen kunnen zien, omdat hun ondertus-
schen belangrijke en belangwekkende wijs-
gcerige vraagstukken op een heldere en
sohitteronde wijze worden duidelijk ge
maakt.
Het is tevens dc reden, dat in den Open
Brief de scherpte van den persoonlijken
aanval zoo sterk afsteekt bij do zwakte
van lijst zakelijk betoog, welk laatst© ook
slechts een klein gedeelte van het boekje
uitmaakt.
Trouwens, hoe kan het ook anders? Be
halve enkele kleinere brochures, is het
collegium lógicum het cenigc, wat prof. J.
van Bolland, zoowel als van Hegcl, gelezen
heeft. En het laatste wel met toenemenden
tegenzin.
Het moet een „zaro geestesarbeid" ge
weest zijn een beek van bijna 1000 blad
zijden, met een op dc eerste bladzij reeds
beginnenden, toenemenden tegenzin te le
zen. En het kan niet anders dan zeer sto
rend voor het begrijpen van het boek ge
werkt hebben.
Wanneer prof. J. overigens Hegel's Logi
ca met dit cbllcgiwn logicum vergeleken
had, dan zou hij niet tot onrechtvaardig
heden, als op bladzijde 10 (regel 4 v. o.) ge
komen rijn. Dan z-m hij kunnen oordeelen
in hoeverre het collegium logicum van
prof. B. boven de „Logik" a-an Hcgol uit
gaat m welke verbeteringen dc'or hem zijn
aangebracht.
Nu ontgaat hem dit ten cencnmalo."
Aan de hand van den Brief wijst do
schrijver prof. J. verder op verkeerde ver
onderstellingen, vergissingen, enz om dan
aldus te eindigen
Als een van degenen, die gedurende
meerdere jaren het genot cn het voorrecht
hebben gohad do colleges van prof. B. te
volgen, voelde ik raij verplicht, en andero
collegianten .wemmen met mij in, stelling
tc kiezen tegen dc heftige waarschuwingen
van prof. Jelgersma, hoe goed ook bedoeld.
Nu zoozeer door prof. J. het werk van
prof. B. met enkele persoonlijke fouten is
verward, zal dit door de oollegianten te
minder gebeuren. Deze goede zijde moge
het hebben.
Zij zien deze evengoed als prof. J., maar
hebben reeds lang geleerd daar doorheen
te zien cn hun onwaarde te schatten in
vergelijking met de groote verdiensten van
prof. B. en in vergelijking met het grooNï
voordeel en de genoegens- die de colleges
van prof. B. hun geven./
Overigens wordt do waarde van het-ge
heel volstrekt niet bedreigd door eer aan
haling uit den mond van prof B in
oen mismoedig moment, als op bladzijde 33
of door ©en aanhaling van een anekdote en
een grap van Hcgol.
In tegenstelling dus met prof. J. moet ik
den studenten aanraden zich niet over to
geven aan een slap en stqricl agnosticisme
en niet eerbiedig t© knielen met prof. J.
voor het Onbegrepene en een Sphinx to
aanbidden.
Neen, studenten komen aan deze academie
juist om het tot nu toe begrepen© te leeren
begrijpen.
Zoolang zij dus gelegenheid hebben ©n
zoolang Leiden het voorrecht heeft, door
velp studenten van andere academies zoo
zeer benijd, prof. Bolland als hoogleeraar
tc hebben, zou ik hun aanraden zijn ooi
leges tc bezoeken, om daar hun denkvor
mogen te verhelderen en hun geest te ver
rijken; colleges, di© door hun algomeen ka
rakter een band leggen tussohen allo facul
teiten, en die een waarlijk algemeenc ont
wikkeling verschaffen.
Mr. A. schrijft in hot „K a t ho 1 i e k
Sociaal Wee' blad" nagenoeg het
volgende
Prof. Jelgersma heeft'een'heftige brochure
uitgegeven tegen prof. Bolland.
Het is of de oudo ruki.es, van enkele
eeuwen terug, weer onder de Leidsche
professoren wederkeeron.
Over het verschijnen van dezo brochure
kunnen wij ons allerminst verheugen
Zij schijrt gericht t© zijn tegen Bolland-
Hegel, maar zij is gericht tegen alLen,
die gelooven in absolute waarheid, in de
eerste plaats dus tegen het Katholicisme.
Hoe weinig deze hoogleeraar van hetgeen
hij zoo heftig bestrijdt, afweet, moge blijken'
uit bladzijde 14.
Yolgens lvem heeft de Wetenschap al
sinds lang bewezen, dat het leerstuk, daar
genoemd, onzin is. En hij zet dan uiteen,
wat dit leerstuk behelst.
Wij kunnen dat hier niet citeeren.
Mr. A. richt zich naar aanleiding hier
van aldus tot den schrijver:
Neen, hooggeleerde heer, als ik u tegen
kom en dat gebeurt nog al eens dan
zal ik geen kruisje maken om uw ketterij,
maar eens glimlachen ora dezc.n exhorbti-
anten flater.
En meent gij, dat wij uw uiteenzetting
„plat en gevoelloos" zullen noemen, gij
vergist u andermaal wij zullen haar
alleen noemendom.
De „Zutphensolie Courant"
schrijft over den „Open Brief":
In hoeverre prof. Jelgersma er zijn voor
opgezet doelto waarschuwen tegen den
kwaden invloed van prof. Bollands col
leges mee zal bereiken, zul moeten worden
afgewacht.
Ons komt het voor, dat dc«ze strijd ook
den eerbied voor prof. Jelgersma en zijn
colleges niet zal hebben verhoogd.
Waar twee kijven zegt het spreek
woord hebben beiden schuld.
Niet omdat beiden p o r s o aanvankelijk
schuldig waren, maar omdat rij boiJen
zich to buiten zijn gegaan aan kijven.
„D o R© sidentiobode" bespreekt
ook do wijzigingen, door minister Veegens
i.i onderdeden van het o n t ,w e r p-z o k-
te verzekering gebracht.
Yoor de wijziging, dat ook de vrouwe
lijke' dienstbode tegen ziektö verzekerd is,
vindt het blad inderdaad veel te zeggen,
wijl in zeer veel gevallen do verhouding
van de dienstbode tot heb gezin, waarin zij
werkzaam is, van dien aard is, dat haar
bij een ziekt© van ecnigszins ernstigen aard
de dienst zal worden opgezegd, met in-acöt-
neming van den opzeggingstermijn, en ook
omdat zij vooralsnog buiten de ongevallen
wet gesloten is.
D© overige wijzigingen: betreffende do
zekerhoidsstelling der bijzondere en onder-
nemingsziek en kassen; de verlaging der
dagpremie voor do verzekerden, de verhoo
ging der vergoeding, door het Rijk te ver
strekken voor de administratiekosten der
officiecle districts-ziokenkassen; die wijzi
gingen hadden er, meent ,,D Reside n-
tiebo de", best eer kunnen zijn. Wie
meent, dat voor het ontworpen der wijzi
gingen een vol jaar noodig was, loopt ge
vaar d© wetgevende talenten van den Mi
nister t© laag aan tc slaan.
Meer ingrijpend, z ^b hot blad, komon
ons voor do wijzigingen, aangebracht in
het ontwerp tot administratieve herziening
der ongevallenwet. Het blad bedoelt niot
zoozeer do verkorting van 'den tijd van
13 weken op 9 gedurende welken do
ziekteverzekering het werk der ongevallen
verzekering overneemt, dan wel de wijze,
waarop de heer Yeegens voorstelt, dat, ooir
wi© niet in dc ziekteverzekering vallen
met name o.a. de losse werklieden toch
gedurende de eerste 9 weken, dat zij lijden
aan do gevolgen van een bedrijfsongeval,
door de districtsziekenkas in stede van
door de Rijksverzekeringsbank zullen wor
den geholpen. Deze regeling in bijzondor
heden te bespreken, ligt niet in hot huidig
bestek van „De Residontiebodo",
maar toegegeven worde, dat zij nieuw is
en overleg eischte, zoodat, indien op haar
het wachten was, de trage gang dor ziekte
verzekering beter 13 vorklaren valt.
Het blad wil hier gAame rond voor uit
komen, te meer, wijl het nog bezwaren
moet inbrengen tegen laatstbedoeld ont
werp bezwaren, welke vooreerst steunen
op het ontkennend antwoord, dat moet
volgen op de vraag: Is dan het jaar wach
ten» benut om de financieel© gevolgen der
ziekteverzekering zoo nauwkeurig mogelijk
te becijferen en ons klaar voor oogen to
stellen?
Dan zegt „De R ei s i d en t ie 1> o d o"
zich bezorgd te maken over do werking der
districtskassen, welke niet alleen open
staan voor iederen vcrzckeringsplichlig:-,
die „geen bijzondero of ondernemingszie-
kenkas vindt-, waarbij hij zich kan en wi!
verzekeren", maar ook „rechten cn \©r-
plichtingen" moeten overnemen van een
ziekenkas, die failleert of om andere re
den, de koninklijke erkenning verliest.
Omtrent dezen loop van zaken vinden we
zelfs geen „ruwe schatting". Wel wil het
ons voorkomen, dat de Min. onze bezorgd
heid deelt cn daarom bepaalt, dat do
district-skas do volle premie int van den
werkgever, die het dan maar met do werk
lieden moet verrekenen. Met de dubbeltjes
hebben de officiecle instellingen dau al
vast geen gestrubbcl.
„Nog een vraag: Hoo moet dat gaan
met al die districtskassen opeens over het
gansche land In het stelsel zijner wet
heeft de heer Veegen s terstond overal offi
cieel© kassen noodig, t-:n einde to kunnen
opnemen, wie zich elders Liet „wil" vorzo-
keren, terwijl Z. Exc. een „minimum" van
bijv. 200 verzekerden noodig acht voor een
„regelmatige" werking der kas. Zal dezo
regelmaat al dadelijk aanwezig zijn? En
zoo niet, wat dan? We lezen er niets van. -
Het blad zou wel wcnschen, dat do
districtskassen geleidelijk werden gesticht
naar gelang der behoefte, terwijl do^vor-
p lichting tot verzekering tot ceïi jaar
na invoering der wet werd opgeschorst.
Men kon dan eerst de bijzondere en onder-
nemingsziekenkassen, op welke de Minis
ter in thcorio ter wille van de bctoro
ooDtróle over het euvel der veinzerij z-x»
bijster gesteld is, maar die hij in do prak
tijk concurrentie aandoet; men kon dan
eerst het particulier initiatief zich wat
krachtiger doen gelden, om pas van Staats
wege in de bres te springen waar het te
kort schoot. Men -kon dan telkens op vas
ter basis beginnen, terwijl op deze wijze
ook beter zou wordri böveixb, wat (Je Mi
nister als zijn idea il vooropstelt: „dut do
bijzonder© ziekenkas regel zij, dc openba
re tor aanvulling diene."
Al bleef dr. Kuyper'a wet een jaar lung
in revisie zegt ,,D e R c s i d o n t i e b o-
d o" ten slotte, we hebben nog alles'» hal
ve een schoono proef terug ontvangen Het
zou ons niets verwonderen, als voui het
ontwerp, dat een zoo veelomvattend ink
als de gezinsverzekering waarvan wij
liet voorgesteld systeem in beginsel toe
juichen slechts in grove trekken regelt,
werd noodig geacht, dat het cous zien
ging, waar zeker wetje 113 een paar maal
in don smeltkroes is geweest.
Do „Oprechto Haarlemsoho
Courant" gaf in Juni eenigc beschou
wingen naar aanleiding van het ingodiendo
wetsontwerp tot invoering van ccn wett©-
1 ijken tijd, waarhij getracht werd hot goed
recht van den \7 o s t-E uropocechon
t ij d tegenover den door do RegoeriDg aan
bevolen M i d d e n-E u r o p c c s o h e n
t ij d te verdodigen.
Thans heeft dit blad aan een 20-tal per
sonen hun mecning omtrent dit onderwerp
gevraagd. Slechts tweo hunner verklaarden
i.Lch voorstander van den Midden-Europee-
tchen tijd, terwijl vier andero ten dezo geen
partij kozen, mits slechte het hoofddoel be
reikt worde: eenheid van tijd.
Dezo laatste vier zijn de hccrcn jhr. J.
P. F. van der Mieden van Opmeer, dircc-
Vervolg Advertentièn.
op een fabriekskantooreen fatsoen
lijk jongmcnsch tusschen 22- on
26 jarigen leeftyd, hoofdzakelijk voor
loopwerk,
Verel8ehten: goed duldeiyk schrift,
vlug rekenen en gezond van gestd.
Brioven met informatiön Bureau
van dit Blad onder No. 440. 10
©.75, f 0.90, f 1.05.
van zwarn roeslvrije Staalplaat,
geheel zwart,
f 0.85, f i.-, (r {.15.
Dilo met Patroon (Décor),
«0.90, 9.05, f 1.20.
460 25 Aanbevelend,
5972 20
LEIDEN.
INTERC. TELEF00NN. 62.
Mot dezs Kachels verkrijgt men eon aangename en gezonde verwarming
de warmte wordt door uitstraling van onder af in de kamer gebracht.
Hierdoor verkrijgt men, dat de voeten wirm blijven en men zich bp betrek-
koipk lege tomperatuur zeer behaeglpk gevoelt. Een bpzondor voordeel van
SIEMENS' KACHELS Is, dat ze medeworkon tot bet reinhouden van de
kamerlucht. He afvoer van de verbrandingsproducten is geboel zeker, het
gasverbruik gering. 9160 61
De nieuwe modellon zpn thans ontvangen on worden tegen fabrieksprp-
zen geleverd door don Vertegenwoordiger van KRIEDR. SIEMENS to Drosdon
Apotheek „DE LELIE."
Interc. Telef. 4378.
Leliegracht 2 hoek Heerengracht,
AMSTERDAM.
Blaudeche Staalpillen p. 1000
Eiwitstaai Liter
f 1.-
1.-
KinadruppolsDr.DeVrij; a flac. 1 0.60
Koortspillen of Ktnlno-
pillen p. 100 50 ct.,1000 1 -
Laxeerpil!, p. 10010 c., 1000 2-
Masg- en Slpmpillen doosje 0.20
Csscsra-extract (laxeer
middel; 100 gr. 0.(0
Emserpasiilles doos 0.40
Balmiakpastilles
Teercapsules
Cascaratabletten
Emserzout
100
60
flacon
0.10
0.60
,0.60
,0.40
1.26
Verzending naar bulten tegen
rembours of postwissel met 16 ets.
Terhooging. H33 26
auuu uacon
Haematogeen Hommel a flesch
VAN
Kantoor: Middelweg 19c.
Telefoon 114.
Pakhuizen: Galgewater,
Duitsche, Engelsche Kolen.
Engeüsche en Belgische Anthraciet.
Crowe en geklopte Gascokes.
Turf briketten en Bruinkoolbriketten.
Eivormbriketten en Anthracietbriketten.
Korte en lange Turf.
Hout en Vuurmakers. 195 48
LEIDSCHE
TUB
voorkoming van
verval tot armoede.
Beschermvnraw: H. H. de Koningin-Hoeder.
VERSLAG van don toostand en de
■werkzaamheden dor Vereoniglng
aan medewerkers en belangstellen
den op Vrijdag 5 Oei., dos
namiddags te 4 uren, in „In den
Vergulden Tur k".
A. W. KROON JB.,
855 20 Secretaris.
W0RMERVEER
HOLLAND^
Effevr. VAH DER WERF,
Verloskundige,
Prins Hendrikkade 37, by het
Centraal Station, Amsterdam.
Consult 11—8 en 7 9.
Onze fraai geïllustreerde brochure
en pryscourant gratis. In gesloten
couvert 10 Cent postzegels. 8638 8
Timmerman en Bouwkundige,
Rapenburg 115 b/d. Vliet,
beveelt zlcli beleefd aan.
Telefoon Interc. 636.
337 7
Dit la de Heer P. J. SCH00NAKKER te Sas van-Qont, Chef- I
Boekhouder by de „Zeeuwscho Koerier", oen bokond dagblad in I
Zooawsch-Vlaanderen.
Deze Jleer leed 7 maanden aan een hardnekkigen hoe6t, waar j
geon afkomen aan was; niettegenstaande hy van alles gopiobeerd
bad. Door één flacon Abdijsiroop, Klooster Snsicta Paulo,
is hy totaal genezen.
Wij waarschuwen tegen namaak en wijzen het
publiek er op, nauwlettend toe te zien, dat Iedere
ilesch voorzien is van een rooden band, waarop de
handteekening
JL, AKKER,
Rotterdam, voorkomt.
Allo andere moot gy weigeren als zynde een waardeloos I
namaaksel.
ia een uiterst be6t middel togon alle borst- on longaandoc-
ningen, asthma, kinkhoest, hardnekkigen hoest en
verouderde verkoudheden, enz.
Prijs per flacon f I.-, f2.— en f3.50.
CENTBAAIi-HEPOT
L. I. AKKER, Van Alkemadestraat 11, 1
ROTTERDAM.
Yerkrygbaar by de bekende Verkoopers en by de meeste
Apothekers en Drogisten. 452 124
