t
LEIDSCH DAGBLAD, ZATERDAG 14 JUL!. - TWEEDE BLAD.
PERSOVERZICHT.
Ko. 14229.
Rembrandt's moeder Neeltgen Willemsdr. van Zuytbrouck.
{Een Staatsenquête naar dc
werking dor Ongevallenwet1!
Raagt d© lieer H. Spiekman in ,,D o (groe-
fiej A m 8 ter d am mor". Hijj wijst er
op, dat sedert voor het eerst in het Verslag
^et Rijksverzekeringsbank over 1903 ernstig
jewezen werd op do eigenaardige invloeden,
ftie de Ongevallenwet dreigt te oefenen op
pommige groepen van direct betrokkenen,
,ct aantal klachten van do meest verschil-
©ndc zijden voortdurend is toegenomen.
Twee groepen van direct betrokkenen
Karen daarbij onmiddellijk bedoeld en zijn
jenoemd.
Do eerste groep is die der genecshecTen.
Het verwijt tegen hen is, dat velen, hunner
fa Ongevallenwet beschouwen als een bui
tenkansje; do Rijksverzekeringsbank aJs
een instelling, die liet „wel betalen kan" en
Van welke wat te plukken nu wel niet vol
komen geoorloofd, maar toch evenmin een
ernstig vergrijp is tè achten. De heer Spiek
man geeft een overzicht dier klachten tegea
geneeskundigen, zooals zij uiting vonden
bij monde van Jhr. Van de Poll, voorzitter
'dor Maatschappij van Nijverheid, van do
heeren Regout en Stork in do Eerste Ka-
jmer, van het bestuur der Centraio Werk
gevers-Risico-Bank en vooral van het ver
slag der Rijksverzekeringsbank over 1904.
De andero groep van do dircct-betrokkc-
ncn, over wie do klachten gaan, zijn de
.werklieden. Wat die klachten zijn, is reeds
Vroeger uitvoerig in dit blad meegedeeld en
is bovendien ook wel algemeen bpkend. Het
komt hierop noer: 1. do werklieden worden
onverschilliger, vandaan veol meer ong*>
vallen2. klcino letsels^ welke vroeger nau
welijks aanleiding gaven om tc verletten
worden nu oorzaak van langdurig verzuim;
3. de simulatie en de aggravatie nemen
sterk toe: do bekend© jacht op rente; 4.
de aggravatie doet d© cnergió verslappen,-
oefent een dcmoraliseerendêfiu1 invloed.
Nu wordt er aan de zïjdo^Ber werkgevers,
'door middel van do Werkgevers-Rïsico-
iBank, sterk propaganda gemaakt voor wijzi
ging der Ongevallenwet in dien zin, dat
kleinere ongevallen niet meer komen voor
de Ongevallenwet, maar voor de Ziektever
zekering. Dit pogen wordt gesteund vooral
Iin de Eerst© Kamer, en de Minister zegdo
reeds wijziging in dien geest toe.
Thana echter is de president van d©
I Maatschappij van Nijverheid voor den dag
gekomen met het denkbeeld cencr enquê
te. En het is dit denkbeeld, waarvan do
lieer Spiekman verklaart, dat het, met hot
oog op d© wcrklioden juist, steun
verdient. Want tot nu too zijn de klachten
alléén gekomen óf van d© Werkgcvers-Ri
sico-Bank, of van de Rijksverzekeringsbank,
di© beidon, de eerste uit zeer begrijpelijke
oorzaken, en d© tweede om zeer natuurlijke
1 redenen, de zaken niet licht gunstiger voor
cfo arbeiders zullen voorstellen dan zij zijn.
Ik durf althans gerust beweren, dat do
Bureaux voor ArbeidorsTechfc minstens
evenveel gevallen kunnen bijbrengen, dat
er tal van arbeiders al reeds langen tijd half
invalide rondloopen, nog niet dc helft van
bun vroeger loon kunnen verdienen en ge
brek lijden, niettegenstaande do geneeshee-
ren hen genezen hebben verklaard en allo
rente hun is afgenomentalrijker nog do
'gevallen, waarin d© geneesheeren de ge
troffenen in staat achten, half-wcrk te kun
nen doen, en hun dus haJve uitkeering
wordt verstrekt, niettegenstaande ze ner
gens voor „halve werkers worden aange
nomen.
Talrijk ook dc gevallen, dab zenuwlijden
is bevorderd-juist door het te vroeg afnemen
of verminderen der uitkeering, op advies
dor geneesheeren, waardoor d© getroffen©
nog niet geheel hersteld, in moeilijke, mar
telend© broodzorgen gestort werd.
Ik wil maar zeggen, besluit de heer
Spiekman en daarin ben ik het met jhr.
Valï- cl© Poll volkomen eens 'dat, wanneer
do Minister in do Kamer geen andere in
lichtingen krijgt, zoowel omtrent do g©
ncesheeren als omtrent do werklieden, dan
do n u verstrekte, beido dan zeer onvol
ledig zouden blijven ingelicht.,
In „E 1 z v i e r" schrijft Herman Rob
bers over het werkyan don journa
list:
„Mij ia groot© eerbied en bewondering
voor het werk van sehrijvers-in-couranteu
©ïgen. Ik generaliseer opzettelijk, maar het
spreekt, dunkt mo, vanzelf, dat de uitdruk
king: scbrijvers-in-couranten gelezen moet
worden met sterken klemtoon op do eerst©
lettergreep, en dat hier onder „schrijvers"
verstaan wordt... menschen, die het talent
van schrijven bezitten. Journalisten meenen
in den regel het-cpithon ornans „letterkun
dige" te moeten afwijzen niet ten onrech
te wellicht in vele gevallen; het voorbeeld
verdiendo mogelijk navolging in andero
kringen edoch, va® hoe belangrijk meet
schrijftalent getuigt dikwijls een hoofdarti
kel over politiek, een feuilleton over toonecl,
een correspondentie uit het buitenland, ver
geleken met zoo menigen roman in twoo of
meer deelcn, zoo menig bundeltje novellen
of gedichten 1 Ik las Raads- en Kamer
verslagen, waar meer geest, meer pit in zat,
zich meer talent openbaarde, dan ih zokero
drama's, di© volc opvoeringen beleefden,
eckero verhalen, die tijdelijke goudmijntjes
waren voor boekhandelaren en leesbiblio
theekhouders.
En dat talent, hoe kwistig, ja met welk
een vorstelijk© roekeloosheid wordt er mee
c_^g©gaan veelal. Is daar niet iets hoogs,
iets groots in?
Een schrijver van boeken koestert zijn op
merkingen, zijn ideem en ideetjes, zijn ge
voel en gevoelentjes, zorgvul digi ijk.
Hij vertelt er niemand iets van.; Er moet
partij - van getrokken worden er moeten
boeken van gemaakt. En die boeken moe
ten er zoo mooi mogelijk uitzien, opdat het
invoel en de gedachten vooral op hun voor
deligst uitkomenop stevig en egaal Toom-
blank papier moet het zorgenzwaro werk
wo. den gedrukt, en ïnet fraaie^ groot©
pijpen dicht te stoppen, om, stilt men kan
maar niet alles noemen 1
Er wordt dikwijls geklaagd over de bru
taliteit en d© pedanterie van di© kranten-
menschen. En zeker, zij durven nogal wat
zoggen en hun betrekking dwingt hen,
zich op den voorgrond te stellen. Maar mij
dunkt toch, van zekeren kant beschouwd,
is hun houding heel wat bescheidener dan
di© ran den professor, dio zijn leerlingen
examineert in d© kennis zijner eigen uit
spraken en opvattingon, dan van den schil
der, die zijn (werk in een museum opgeno
men r.onscht, dan van den bookenschrijver,
di© zich boos maakt als van zijn producten
niet genoegzaam nota wordt genomen door
'do critiek.
Er is nog een orgaan, dat eenigé wooi1-
'd©n aan het onderwerp Yacantio
wijdt, hl. „Het Ceofcru m"t hetwelk
zegt
Er is in de samenleving heel wat ongelijk
heid, maar niet het minst ook in de vcr-
deeling van arbeid en rust.
Toch ligt hier een waar feocïaal vraag
stuk, dat aandacht eischt, want rust, vol-
doende rust, is een noodzakelijk© voor
waard© voor goeden, krachtigon arbeid.
En die rust ontbreekt maar al te vaak.
Evenwel mag worden geconstateerd, dat
dit gebrek onder den invloed van sociale
kennis en actie steeds, al is het langzaam,
verbeterd iwordt.
D© meest elementair© rust is dc dageb'jk-
sch© onderbreking van den arbeid, en zij
is zoo noodzakelijk,' dat verkorting van ar
beidsduur binnen zekere grenzen 6tceds is
gebleken in liet belang van het geleverde
werk t© zijner wordt in minder tijd bij
na evenveel verricht cn dit is pog beter
ook van gehalte.
Na de dagelijksche komt do wekolijksche
rust, cn deze moet, om volmaakt t© wozon,
worden gebruikt op een dag, waarop ook
do omgeving rustig is, en t© gelijk moot
dan de lagere sfeer van dagelijksche go-
dachten worden verruimd door den blik
naar bovenZondagsrust.
Maar daarboven openbaart zich vaak
een behoeft© aan vacantio van meerdere
dagen aohtercen, Vooral zij, di© geestolijk©n
arbeid verrichten, hebben aan één vrijen
dag weinig, wijl zo zich dien eenen uag
niet los kunnen maken van de gedachten
aan hun arbeid, wijl het menschohjA' brein
geen machine is, die men stop kan zetten
©n pas weer in gang brengen als men .wil.
Onderwijzenden, studeerenden, rcclit-ers
hebben dan ook lange vacantios; maar ge
neesheeren, journalisten, zakonloiders ko
men daarin vaak to kort.
Terwijl van do vacantio voor arbeiders,
anders dan in tijd van werkeloosheid, pas
den lnatsten tijd weer sprake komt,
D© best© denkbeelden, door voorheeldoa
toegelicht, komen daaromtrent uit Enge
land. Daar geniet reeds een groot deel der
arbeiders een jaarlijksche vacantio met be
houd van loon en door het vormen van va
cantiefondsen stellen do arbeïdora zicbzol-
ven in staat dien vrijen tijd nog beter tot
het opdoen van nieuwe indrukken tc be
steden.
Vaak hebben d© arbeiders in fabriekon
met een groot aantal te gelijk vrij: het be
drijf .wordt dan gedeeltelijk stilgezet, feite
lijk het eonige middel om een ware vacanti©
to krijgen, want wanneer, zooals elders ge
beurt, elk© vacantie moet werden gekocht
door dan weer overmatigen arbeid to doen,
blijft er als resultaat tan zulk een rust
weinig over.
Dib laatste wordt vooral in Duitschland
nog vaak niet begrepen,
Wel wordt ook daar het volle Icon, "soms
ïnet een klein© verhooging, uitbetaald.
Bij hot Bluiten van collectieve contrac
ten .wordt meermalen een jaarlijksche va
canti© onder de arbeidersvoorwaarden op
genomen.
Zoo vertelt do „K 5 I nu V o Ik" s z eï-
t u n g".
In „Uit 's Lands Raadszaal" in de „U p-
rechte Haarlemsch© Cou
rant" zegt „Politicus" o. m. het volgen
de van prof. D r ocker:
Bij den heer Drucker is het vrij-zijn van
te jero verschijning van den Lcidschcn
hoogleraar-Kamerlid, in den man met d©
gitzwart© oogen cn het nog steeds onver-
grijsde baardje, waarin He beweeglijk© ner
veuze vingers voortdurend plukken cn war
relen, een wel zeer bijzondere, zoowel in
tellectueel© als physieke kracht schui
len. Terwijl de meesten in de Kamer moei
te hebben om hot „uit te houden" in do
drukkende, loome, saai© atmosfeer der ver
gadering, die moeizaam, in vele tientallen
van zittingen, den weg vindt in het laby
rint van wetsartikelen en van voorschrif
ten, iwelk© pasklaar moeten gemaakt wor
den aan de bestaand© wetten, blijft do
beo Drucker do vlugge, lenige, opgewekt©,
bakst-jolig© figuur, die tusschen een paar
„babbeltjes" met collega's houdt een rede,
waaruit blijkt, hoezeer hij meester is hot
onderwerp, waarvan hij trouwens „do eer"
mag wegdragen. En wanneer hij dan liet
woord voert, is er geen spoor te bekennen
van dat gewichtig-doende, waaruit blijken,
sproken moet, tot do anderen: „Ik, vader
van het aanhangig onbwerp, zeg dingen,
waarnaar gij hebt to luisteren, in respcc-
tueuz© aandacht 1..."
Niets van dit alles. De heer Drucker
loopt naar zijn bankje, begint t© praten,
niet mooi, niet indrukwekkend, zonder eoni
ge „oratorische franje", maar kristal-
heJder, maar heerlijk, duidelijk, zoodat
de logica der met tamelijk zwakke stem ge
brachte argumenten l^p.k Lelt en pakt.
Zóó kan 6leelit« hij sproken, di© werkelijk,
die onbeperkt heer cn meester is van do
stof, di© hij behandelt, die in do praktijk
toont, dat het „qui bene distinguit, bene
docot" 1) geen dóode letter is.
Dio, hoogleeraar zijnde, het op ooilego
naar zijn explication luisteren tot een lust
zal hebben gemaakt voor do intelligente
studiosi© van zijn gehoor
Het absoluut ontbreken van elke „ma
nier", van al wat naar plechtig of gewich
tig of voornaam, of ook goleerd-doen lijkt,
is durf ik wel zeggen de groot© at
tractie in prof. Druckcrs optreden als een
der eminente Volksvertegenwoordigers.
Wanneer hij staat tegenover do sociaal-de
mocratische fractie, dan zal vermoed
ik angst rijzen in het hart van Pictor
Jelles, want hier heeft men een man zon
der hartstocht, dio wordt beheerscht door
geborneerde vrijzinnigheideen man van
glas-ucldcr© logica, dio slechts 6tclt, met
de kalmte van ocht-wetenschappclijk den
kend, schatrijk-gedocumenteerd man, ar-
gumcïït tegenover argument. Iemand zon
der kleine ijdclheid, wiens hart behoort,
alleen, aan wat hij, na lang cn ernstig
onderzoek als waarheid ging beschou
wen.
Vooral na do behandeling van het Ar
beidscontract, waarvan prof. mr. Drucker
immers de geestelijk© vader is, komt dezen
jovialen afgevaardigd© de huldo toe van te
zijn een der „grootste Kamerleden", gees
telijk zoowel als in zijn hoedanigheid van
bcsóheiden mensch, vrij van elk© zelfover
schatting, van elk zoeken naar zelfverhef
fing.
„Do Boer" spreekt over een nieu
we belasting voor landbouwers
do o r deOngevallonweten zegt:
Van hoeveel belang het voor de leden van
don Boerenbond zal zijn, dat de Bond eigen
verzekeringen in liet loven roept, wanneer
d© Ongevallenwet mocht tot stand komen,
kan blijken uit hot onderzoek, ingesteld
De molen van Rembrandt's rader bi) de Weddeataep.
Het-door de gemeente Amsterdam aangekochte
huls In de Jodenbreestraat, waar
Rombrandt gewoond heeft.
open Ietter 'de omslag symbolisch versierd 1
D© band zij duurzaam, ja vóór alles: glo
rieus monumentaal I..
Een journalist schrijft, voor-'t-vaderland-
•weg, zijn artikel, geeft er soms even, wat
slordig dikwijls, in een uitroep misschien
of een raillerie, iets van het allerbest© in,
wat hij heeft, zijn geest en gemoed en
stéekt een sigaar op, leest zelf zijn krantje,
denkt niet verder aan zijn geschrijf.
Dat verschijnt en erdwijnt. Een uur na
zijn verschijning doet het met zijn stuk be
drukt papier wellicht al dienst om boter
hammen te verpakken,, om 'schoorsteen-
al wat haar 3eftig-doen lijkt werkelijk een
echt „tweede natuur". Ik geloof, dat hij
te zeer behoort aan d© ernstig© studie van
het vele, waaraan hij zijn groot talent en
zijn bij zonder-taaie werkkracht wijdt, om
gelegenheid te vinden aan uiterlijkheden,
van welken aard ook, te kunnen denken.
Toch en dat is het zeer buitengewone in
dezen merkwaardigen man wordt hij niet
„gedrukt" door zijn diepgaande en om
vangrijke studie van oeconomische kwes
ties, welke bij anderen, minder sterk dan
hij, in menig geval het veerkrachtig levens
lustig© yermoordt.. Er moet in de kleine^
dooi' het bestuur Üeï Achtervcldsche Boe
renleenbank.
Om aan te toonen, dat het landbouwbe
drijf niet zoo gevaarlijk ia als de
Minister meent, heeft genoemd© Vereeni-
ging, bestaande uit 82 leden, boeren en ar
beiders, al do ongevallen nagegaan, als
mede do arbeidskrachten, di© noodig zijn
op do boerderijen, over do laatste vier jaar.
Do berekeningen zijn gemaakt naar de
1) Wie goed weet to 'onderscheiden, 'on
derricht goecL.
Anno 1006..
Oostcnrijkscho wot, daar onzo Regccring
deze als model heeft genomen.
:Uit do opgaaf, dio trouw door do loden
is geda.an, is gebleken, dat bij 15 boeien,
di© met m'achmefc werken, 53 mannelijke
en 24 vrouwelijke arbeiders werken, terwijl'
cr 2 boeren met 2 mannelijk© cn 3 vrouwe
lijke arbeiders zijn, dio wei met paarden,
maar niet met machines werken; de overi
gen zijn klcino landbouwers, dio zonder
paarden of machines hun werk verrichten.
In do laatst© 4 jaren zijn do volgende
ongelukken voorgekomen: 1 van 4 weken
verzuim bij machines. 2 van 11 weken ver
zuim bij paarden en 5 ongevallen bij ge
reedschappen met een gezamenlijk verzuim
van 2-1 weken.
Wij hebben do boeren berekend op /500,
do mannelijk© arbeider3 op 300 on do
vrouwelijk© op 200, dus alles zeker nief
to hoog. Daar het allen mannelijke arbei
ders waren, die de ongelukken gohnd hcb«
ben, zouden dc uitkeeringen, zoo zij ten
Rembrandt's vader Harmen Gerritsz.
minst© voluit betaald geworden waren, bo-
drageo hebben respectievelijk 21, 66 cn
144, tc zamen 234.
Dit bedrag zou volgens do Oostcnrijkscho
wet niet uitgekeerd worden, maar als dio
"toet toch komen moet, zullen wij dit dan
toch zeker verlangen.
De premie liad één jaar bedragenvoor
mach inoho oren f 1560.40, voor paarden
83.60 en gereedschappen 22-1, dus in 4 ja
ren voor machinebocren /6212.60, voor paar
den 334.40 en gereedschappen /886. In het
geheel hadden wij moeten betalen in d©
jaren 7472 on wij hadden ontvangen f 231.
Dit wordt voor een boerderij alhier van
circa f 25,000 waard© een belasting van
75.20. (Baas 500, 3 arbeiders f 900 cn een
dienstbode van 200 cn machines). Om ona
van overdrijving t© vrijwaren hebben wij do
premie zeer laag en de uitkeering zeer hoog
berekend, zoodat het verschil, als do wet iu
werking treedt, merkelijk grooter zal zijn.
Toen do Ongeval Ion wet voor den an*,
bachtsman in werking trad, hebben zij heé
loon direct ceil cent per uur verhoogd, zoo
dat wij( landbouwers, daar ook al indirect
aan betalen.
Is het nu wonder, dat wij boven schrijven?
Een nieuwe belasting voor den booren
stand? Men ziet hieruit, dat do boeren groo-
t© sommen moeten betalen, cn dat zij 'of
hun arbeiders er' weinig of niets van terug
ontvangen. Zooals het hier is, zal het op
andero plaatsen ook wel zijn. Hot was t©
wenschen, dat all© boerenbonden ons voor
beeld volgden cn d© uitkomsten van bun
onderzoek aan den Provincialen Bond op
zonden, dan kon de Provincial© Bond het
opzenden naar den Ncderlandschen Boeren
bond om tc protesteeren tegen dozo duro
wet.
Zooals bekond is, heeft de Nederlandscho
Boerenbond bereids ccn commissie benoemd
voor d© Ongevallenverzekering. Deze com
missi© zal bij d© Regcering aandringen op
wijziging en aangeven wat dc Ned. Boeren
bond en d© Prov. Bond bij dc totstand
koming der wet zullca doen.
In ccn driostar schrijft „Do Slatfn
daatd":
Alle publieke oordeel over dc tot stand
gekomen organisatio der Vr ij-L i-
b c r a len schijnt ons voorbarig, zoolang do
nieuwe Bond zijn program niet publiek
heeft gemaakt.
Stillig is dc naam van Vrij-Liberalcn ver-
keerd gekozen. Waar vrij niet anders kan
betcokoncn dan vrij van den band, die an*
dero Liberalen knelt, is het een c o n t r c -
s e n 8 zich dit cpithon too te eigenen, na
dat men zelf op het leggen van een eigen
band bedacht bleek.
Dit echter is de hoofdzaak niet. De naam
kan correctie ondergaan.
Hoofdzaak is cn blijft, dat een groepv
die optreedt om in onze 'politiek ccn eigen
positie in te nemen, do banier ontroue,
waaraan men do nieuwe eoort politici zaf
kunnen herkennen.
Eerst dan zal kunnen blijken, of dezo'
groep tusschen zich cn de overige libcralo
groepen slechts een verschuifbaar schot
plaatst, dan wel een uit het bazalt der be
ginselen opgetrokken dam.
Zoo het laatste, dan zal de nieuw© groep
een zeer groot gewicht in do schaal kunnen
werpen.
Zoo het eerste, 'dan zal men met niefi
andere dan met een t r a g o r of vlug
ger tred te doen hebbencn dan, men
weet het vooruit, geeft altoos wie harder
vooruit loopt, en niet wie achteraau komt
sukkelen, den koers aan.
