N®. 14192 Donderdag 31 Mei. A0. 1906. (§eze iCoarant wordt dagelijks, met uitsondering van (§on- en feestdagen, uitgegeven. Dit nommer bestaat uit TWEE Bladen. Eerste Blad. Offieieele Kennisgeving. De Leidsclie Spaarbank in verband met de Huisvergadering van a. s. Vrijdag. LEID DAGBLAD PRIJS DEZER COURANTi Tooi LaUu pst «tok 9 Oantii p«t 8 miandsi if L10. Bnitèu Lsldin, per toopei u nu agenten gevestigd tij a 1.30. franco pel pon1.65. PRIJS DER ADVERTENTIES! Van 16 regols ƒ1.05. Iedere regal meor 0.17^. Qrootere letters n&ar plaatsruimte. - Kleine advertentiön ran 30 woorden 40 Oents oontant; elk tiontal woorden meer 10 Oents. - Voor het lncassoeren wordt/0.05 berekond. KEHHiSGEWIHG. Voorbereidend militair onderricht. De Burgemeester der gemeente Leiden verwittigt belanghebbenden bij deze, dat zij, dio het voorbereidend militair onder richt wensehen te volgen, zich daartoe vóór 15 Juni a. s. moeten aanmelden bij don Ko- ionel-Commandanü van het 4de regiment Infanterie alhier (in het gebouw 's-G r a- v ens te in, Pieterskerkhof 6.) Vorenbedoeld onderricht wordt kosteloos door militaire instructeurs gegeven aan jongelieden van 36-24-jarigen leeftijd eu strekt zoowel in het algemeen om hen be kend to maken met de eenvoudigste mili taire oefeningen en de voornaamste plichten van den soldaat als in het bijzonder om hun de kennis en de geschiktheid te ver- scbaffeo, welke noodig zijn om te kunnen voldoen aan de cischen van militaire be kwaamheid en zooveel mogelijk ook aan die van lichamelijke geoefendheid, bedoeld in artikel 104 van de Militiowet 1901, zooals zij zijn vastgesteld bij het Koninklijk be sluit van 1 April 1902 (Stsbl. No. 48). De Burgemeester voornoemd, DE RIDDER. Leiden, 31 Mei 1906. Hoewel de regeling der geldbelegging van de Leidsche Spaarbank een quaestie is, waarover het Nutsdepartement in overleg met Coa.missaris.cn heeft te beslissen, heb ben wij haar met allo vrijmoedigheid in het openbaar ter sprak© acht» omdat zij werkelijk een -Igemeen Leidsch belang raakt. Bij het einde van het jaar 1905 toch was het aantal inleggers niet minder dan 11,890. Welnu, die inleggers hebben belang bij. het wel en weo der opiauank en dus ook en vooral bij de belegging van het door hen bijeengebracht kapitaal. En hoe secuurder deze belegging is ge regeld, hoe beter en hoe meer vertrouwen ze zullen stellen in de Spaarbank en hoe eerder ze geneigd zullen zijn om er hun spaarpenningen te blijven beleggen. Vandaar, dat wij de vrijheid namen deze zaak te bespreken en den leden den raad' gaven de bestaande regeling te handhaven en wij herhalen dezen raad nu nog eens met klem. Er zal echter nog een voorstel in behan deling komen, waarover wij beloofden heden onze meening m het midden to brengen. Het gaat, zooals ieder weet eu wij fcdE overvloede nog hebben aangetoond, de Leidsc-he Spaarbank zeer naar den vleëzo. De gebouwen der Bank zijn in de laatste jaren doelmatig en confortabcl ingericht en 86) ,,Tocd miju oom mij destijds van Stan ham Park naar huis riep," begon Ernst Salford later, „was do toestand van mijn armen neef plotseling zoozeer verergerd dat het uiterst© te vreezen was. Nogmaals bc- terdo Edward een weinig, volgens óe mee ping der geneesheeren kan het einde nog wat vertraagd worden, herstel is ondenk baar. In dien droevigen tijd scheen het mijn oom toe, alsof Mauds, genegenheid voor mij in een warmer gevoel was overgegaan, zonder-dat zezelve het vermoedde. Toen Edward wat beter geworden was, wilde .'k naar \Volverton terug; wat mij daarheen trok, behoef ik u niet te zeggen. Maar toen yervicl Maud in de vreeselijkste opgewon denheid. Zij verzekerde, dat het haar dood zou zijn, als ik Wilton Castle verliet; haar toestand was van aard, dat alles te vree zen was. Do geneesheeren spraken van overspannen zenuwen door haar angst over haar broeder; mijn oom daarentegen ver klaarde mij openhartig, wat hij er van dacht: hij vroeg mij, of ik er too besluiten kon zijn dochter to huwen thans niet, natuurlijk'? Wat kon, wat moest ik ant woorden Mijn oom had sinds mijn prilste jeugd de plaats van vad r bij mij bekleed: mocht ik hem bij de smart over den weg kwijnenden zocu ook nog de zorg voor zijn ©enige dochter opleggen? Na een zwaren strijd stemde ik toe ten offer te brengen, na ruime afschrijving op inventaris en gebouwen is, ondanks de groote uitbreiding van het tegoed aan de inleggers, het Re servefonds nog 10.37 pCt. van het Hoofd kapitaal, of ongeveer 235,000 gulden, welk fonds krachtens bepalingen der statuten afzonderlijk wordt bekend. Is het nu wonder, dat de vader (het De partement Leiden der M. t. N. van 't A.) die met vele zijner dochters (de andero instellingen) in groote zoTgen verkeert, dezo dochter, die er zoo warm in zit, op den schouder klopt en zegt: ,,geef jij nu iets van je overvloed ten behoeve van je zus ters, die het zoo best kunnen gebruiken?" Als wij wel ingelicht zijn, zal toch ter tafel komen een voorstel om jaarlijks een be trekkelijk klein deel der winst van do Spaarbank aan het Departement te dom toekomen, dat daarvoor andere instellin gen, die uit den aard hunner werking geen winst kunnen maken, zou kunnen bijsta ».u en) steunen,. Het gebeurt in het maatschappelijk leven ook wel, dat, wanneer zonen en dochtjrs het ouderlijk huis verlaten en in do wereld een meer zelfstandig bestaan zoeken, het niet allen even goed gaat. En het is een goede gewoonte, die algemeen geprezen wordt, dat de kinderen, wien het welgaat of die zich in overvloed kunnen baden, daarvan iets afstaan aan hun mindei be deelde familie en vooral aan het cndcriijk huis zelf. Het wordt ondankbaar genemd en immoreel geacht, dat zoo'n familielid, wien de fortuin gunstig is geweest, zijn ouders niet meer vil kennen en de oude, vroeger zoo hechte banden liefst maar zou willen doorsnijden. En de verhouding tusschen do Leidsche Spaarbank en het Departement Leiden der Maatschappij tot Nut van 't Algemeen is geen andere dan van een dochter, wie het welging in do Maatschappij, en een vader, die heeft te zorgen en te tobben voor an dere kinderen die het niet te ruim hebben, en die zichzelf daardoor menige ontbering moeten opleggen En do Leidsche Spaarbank heeft aan het Departement groote verplichtingen. Zij zou nooit zoo het burgerrecht hebben gekregen, indien ze niet was in het leven geroepen door een afdeeling van de oude en geachte Maatschappij tot Nut van 't Algemeen. Haar familienaam te mogen vc'eren was een recommandatie van groote waarde voor e Instelling. Het gaf haar subiet het ver trouwen, dat zij vc'oral in den aanvang noodig had om te worden wat zij thans is. En gesteld dat de f paarbank eens crisis sen had mc'etcn doormaken,, het Departe ment zou haar hebben gesteund en waar het alleen daartoo niet bij machte ware ge weest, zou do Maatschappij zelvo zijn bij gesprongen. De ervaring elders heeft dit trouwens be wezen. Er staat ons daaromtrent nog een re cent voorbeeld vc'or den geest. Toen korte jaren geleden een Nutsspaarbank in het Noorden des larin hr-r verplichtingen tegenover de inleggers te kort schoot, is de Maatschappij bijgesprongen, zoodat de Bank weder aan Lacr volle, verplichtingen heeft kunnen voldoen. Zoo iets kweekt ver trouwen in de Spaarbanken, van het Nut uitgaande, c'ok in de Leidsche Spaarbank. Vele dezer instellingen hebben dan ook de financieel© betrekkingen met het Depar tement aangehouden. De Nutsspaarbank to Groningen bijv. draagt jaarlijks 8000 aan het Departement af, waarvoor in do stad op velerlei gebied heel wat goed wordt ge daan. Op grond hiervan zou men dan ook al leen voor een uitkeering van een doel van do winst aan het Departement kunnen plei ten. Wie tooh stellen commissarissen in staat winst te maken? De inleggers, in hoofdzaak menschcn uit de kleine burgerij cn de arbeiders-klassen. Wie, omgekeerd, profitccren het meest van de instellingen, door het Nut in het leven geroepen? Wederom wat men do volksklasse noemt, de kleine luiden. Is het nu niet billijk en rechtvaardig, dat een bescheiden deel van do winst-, gekweekt uit de spaarpenningen der kleine luiden, weder gebezigd wordt voor zaken, waarvan zijzelf op eenigcrlei wijzo kunnen profitcc ren? Zoo laat mon, zonder dat het wordt go- voeld, do menschcn indirect bijdragen tot iets, dat in hun eigen en in het algemeen behang is. En de Spaarbank kan een jaarlijksche bijdrage van bet Departement best velen; het gevolg er van zal alleen zijn, dat het reserve-kapitaal een weinigje minder sterk aangroeit, m a. w. dat commissarissen een heel beetje minder „potten". Zoo hopen wij van harte, dat leden van ons Nutsdepartement er toe mogen beslui ten, c'at de Leidsch© Spaarbank eon zeker bedrag (dc hcc-grootheid vermeten wij ons niet te bepalen) jaarlijks afdrago aan het Departement zelf. Daardoor zal dan worden voldaan: lo. aan een plicht der oankbnarheid 2o. aan een eisch der billijkheid; 3o. worden gehandeld in het algomcen Leidsch belang en eindelijk 4o. zal daardoor dc natuurlijke band, die er tusschen Spaarbank cn Nutsdepartement bestaat, doch welke band hoo langer hoe losser zou worden, weder worden versterkt en nauwer toegehaald. Leiden, 33 Mei. Op de gisteravond in ,,In den Ver gulden Turk" gohouden ledenvergadering van het Dcpartoment Leiden van dc Maat schappij van Nijverheid werd de heer J. Hartevelt Azn. met algemeene stemmon tot een der directeuren benc'emd. Geslaagd is vo.r het examen io de vrije- en orde-oefeningen te Haarlem mej. M. J. A. Weyers, van Leiden. De uitslag van het onderzoek van den Schoolraad op 29 Mei was als volgt: Opgfcrcepeffi 32 candidateu. Niet opge komen 1 candidaat. Geëxamineerd 31 can- di daten. Hiervan afgewezen 10 candidatendus 21 candidaten verkregen het Diploma. Van deze 21 candidaten hadden zich 19 candidaten voor C.-N. en 19 voor G. S. aangegeven. Voor C.-N. werden afgewezen 0 candida ten cn verkregen de a: tcekening 19 can didaten. Voor G. S. werden afgewezen 0 candi daten en verkregen dc aanteckening 19 can didaten. Dc heer R. v. d. Burgt, onderwijzer met hcofdakte te Leiderdorp, verkreeg het di ploma. voor C.-N. (Clmstelijk-Nationaal) en G. S. (Gereformeerd Schoolonderwijs). De Staatscommissie voor de grond wetsherziening hield gisteren een vergade ring in Den Haag, Zooals gemeld, bracht gisterochtend om halftwaalf de Chineesche Missio een bezoek aan het gebouw der Tweede Kamer, onder geleido van den heer Dc Graaf, tijde lijk werkzaam aan het departement van buitenlandeche zaken. Do Chineesch© heeren namen gedu-eudo een twintigtal minuten plaats in de voor do diplomatie bestemde loges en volgden daar met aandacht do inlichtingen, hun verstrekt door jhr. Beelacrts en den beer De Graaf. De zitting was kort to voren geopend en het woord werd gevoerd bij de hervatte dis cussies over het arbeidscontract door den leider der sociaal-democraten, mr. Trocl- stra, over do quaestie van al dan niet cou- tractbrcuk door werkstaking. De gereserveerde, zoowel als de publicko tribune waren door vele belangstellenden bezet. Na nog enkele andere lokalen van het gebouw bezichtigd to hebben, vertrok do Missie, nadat dc hoofden den heer Bee lacrts vriendelijk dank laadden gezeu l voor zijn geleide- Buiten het gebouw woonde een talrijke menigte do aankomst cn het vertrek der Missie bij. Na het bezoek aan liet Huis ten Bosch gistermiddag stond ook ccn bezoek aan de Treveszaal en de Grafelijke zalen op het programma. De reden waarom een deel der Chineesch© missio het verblijf in ons land voor ccnige dagen moet onderbreken om naar Brussel te gaan is deze, dat do hoofden der missie van den Keizer van China bevel hebben gekregen een audiëntie aan te vragen bij koning Leopold. Bij haar bezoek heden aan Haarlem is do missie (althans van een gedeelte daarvan, omdat het ander Leiden bezocht) vergezeld van mr. J. C A. Evcrwijn, hoofde amies aan de afdeeling Nijverheid cd Handel van het Departement van Landbouw, Nijverheid en Handel en secretaris van de commissie voor do Handelspolitiek. Te 5-17 keert d© missie naar Den Haag terug. Dinsdag 5 Juni geeft do Chineesche ge zant bij ons Hof een luisterrijke soiróo in do zalen van het hotel Den Ouden Doelen, tor core van de buitengewone Chineesch© mis sie- Van de gelegenheid tot het plaatsen van handteekeningen in het reoopticboek, no- dergolegd in het hotel, wordt druk gebruik gemaakt. Ds. T. Lekkerkcrker, prod te Mont- foort, is beroepen bij do Ned.-Hcrv. Gem. to Genemuidcn. Het Néderlandscli Landbouw-Comitó hield heden in den „Haagschen Kunst kring" ccn vergadering onder leiding van den voorzitter, den heer iP'. J. A. do Bruine, dio mededeelde, dat aanwezig war ren 58 gewone en 2 adviseerendo leden. Do voorzitter bracht warme hulde aan de nagedachtenis van het ontslapen lid van het Dagclijksch Bestuur, den heer D. van Konijnenburg, die gedurende zijn ganschc leven zijn gaven en eigenschappen aan den landbouw had gewijd en wiens groote werk» kracht en bijzondere ijver in dezen kring zeer werden gewnardeord. Do rekening cn verantwoording over 1905 werden goedgekeurd en do contributie over 1906 bepaald op tien gulden van elk dui zendtal leden of gedeelten daarvan, tot con maximum van honderd gulden. Tot lid van bet Dagclijksch Bestuur in do plaats van deu heer Konijnenburg wcr l gekozen de heer E. Schrage, te Klooster- veen. Aan mr. A. Fcrf werd met een hartelijke toespraak van den voorzitter op do uioesji eervolle wijze ontslag verleend. De vorigo weck heeft de burgemoca- tcr van Haarlem geweigerd deu ltaad inad» te dcelen hot bij de politie bestaande stcem van straffen. Mr. Thiel heeft nu voorspel ingediend, waarbij hij vborsuöty van den burgemeester die inlichtingen to o i sc hen. Hij stelt zich daarbij op het standpunt van de professoren Oppeuheio* en Van der Vlugt cn den heer Idsiuga, dW oordeelen, dat do burgemeester tot het g$- ven aan inlichtingen over de politio n^o den Raad verplicht is, volgens artikel 18S Gemeentewet. Do heer Grippelihg verzocht do concessit voorde exploitatie van elcctrischo trams in on om. Haarlem over le doen aan do li. 1J-S.-M. De hoer Bos heeft ooncossio verzocht voof een clectrischc tram HaarlemLeiden- Gisteren brachten -11 burgemeesters cii opperburgemeesters uit Duitschland een bezoek aan Rotterdam. Door den Duit- sehen consul begeleid, bezichtigden zij da stad, bezochten o-a. heb museum Boy mans» en vertrokken vervolgens naar Den Haag. Het hoofdbestuur van het Alg. Nod. Verbond heeft een schrijven gericht aan d© Kamers van Koophandel en Fabrieken in Nederland, naar aanleiding van do won- scliclijkheid om een verlaging der porto's u het verkeer tusschen Indië en hot binnen land te bevorderen. Daar het hoofdzakelijk dc handel in Indië is, dio belang heeft oij verlaging van het tarief cn de Indische han del ook do Noderlandschc is, cn het genoom de hoofdbestuur geen ander middel ziet om een uitspraak van den handel uit te lokken, onderwerpt hot deze zaak aan liet oordcol van de Kamers van Koophandel en Fubrio- ken hier te lande, overtuigd, dat dezen zullen medewerken om den Nederlandschen handel te bevrijden van een onevenredig hoog porttarief. Do gelegenheid voor verlaging van het tarief acht het hoofdbestuur thans gunstig, nu op het internationaal postcongres te Rome dp voorwaarden voor do briefwisse ling tusschen de landen, toegetreden tot do internationale postoverccukomst, juist aan ccn herziening worden onderworpen, en dus ook voor Nederland cn zijn koloniën nieuwe bepalingen zullen mooten worden vastge- steld. In het schrijven wordt voorts nog o.a. gezegd, dat het op den weg van het Alg. Nod. Verbond zou liggen den strijd voor het verlagen van het porttarief tusschen. Nederland en zijn koloniën aan to binden, on dat aan do Nederlandsch-Indischo inge zetenen moet worden overgelaten op te ko men voor do vcmindcring van liet port in het binncnlandsoh verkeer in Indië. Do luitenant-kolonel R. G. Doorman, van do infanterie van het Oost-Indisch lo- wat ik voor het hoogste geluk gehouden had. Wel ben ik nog niet openlijk met Maud verloofd, maar zij weet, dat zij een maal mijn vrouw zal worden en beschouwt dit als iets, dat vanzelf spreekt. O May, gij kunt u niet voorstellen, wat ik toen heb geleden „Misschien tech wel, Ernst. Maar gij zijt een man cn hebt uw plicht gedaan. Maud is een lieftallig schepseltje; gij zult leeren vergeten." „Nooit! Dat gij mijn handelwijze goed keurt, is een troost voor mijdoch steeds kvelt mij de gedaoh'te, dat een een andere door mij geleden kan hebben Haar hart.... „Het hart mijner zuster heeft-, naar mijn gevoelen, u nooit toebehoord. Dienaangaan de kunt gij gerust zijn." Ernst glimlachte flauwtjes „Een woord' veor mijn eigenliefde, maar een troost voor mijn geweten. Gij meent het goed, nicht; ik clank u." Dus niet de wensch zich van Wiltons rijkdommen te verzekeren, neen, andere zwaarwichtige redenen hadden Ernst Sal ford s handelwijze geleid; redenen, wier belangrijkheid' May erkennen moest. Zij verheugde zich er over, dat zij haar bloed verwant, dien zij in den eerstvolgend en 'tijd meermalen zou aantreffen, weer achten kon. Do bewoners der beide villa's verkeerden spoedig nit alleen dagelijks, doch onafge broken met elkander. Maud was, om zoo te zeggen, onafscheidelijk van mevrouw Markham, baar vader en broeder noemden haar schertsend „May's schaduw." Oprecht en open als de ziel van een kind lag het hart van het jonge meisje vóór May, en dezo zag zeer juist dat de liefde tot Ernst geheel en al met Mauds gansch© leven, met al haar donken en gevoelen was vereenzelvigd. Voor Echvard Salford, haar zieken neef, gevoelde May het innigst© medelijden. Op haar arm steunend, wandelde hij op zijn goede dagon door den tuin, uronlang zat zij met hem te keuvelen, aan zijn rustbed hem voorlezend, wanneer hij t© zwak was om te gaan of wanneer de anderen een uitstapje in den omtrek deden May achtte zich rijk beloond, wanneer zij het opgeruim de glimlach je zag, waarmee hij haar be groette, Edward bedroog zich niet over zijn toe stand, doch hij sprak er noch met zijn va der noch met Maud ova steeds trachtte hij tegenover hen zich vol hoop voor te doen. In de eerste dagen verhaalde hij aan -May de geschieden van zijn ziekte. Hij was eens in Oxford na een vermoei ende roeipartij verhit in het water geval len en had verzuimd van kleederen te ver wisselen. D©zc jeugdige lichtzinnigheid boette hij met een longontsteking, aan wel ker gevolgen hij thans leed May wilde hem de kracht zijner jeugd, dc hoop op herstel voorin.den, maar Edward schudde afwe rend het hoofd. „Ik gevoel mij dagelijks zwakker worden," zeide hij„en ik weet, hoe de afloop moet zijn. Het viel mij tus- schenbeide zeer moeilijk, maar nu heb ik mij in Gods wil geschikt Ikzelf heb mij mijn ziekte op den hals gehaald, hoe zou ik mij dan mogen beklagen? Voor mijn vader is hot hard, maar Ernst zal den verloren zoon vervangen, en bij hem, dat weet ik, is mijn zuster goed geborgen En dan gewerd mij ook nog de vreugde u te leeren kennen." Zwijgend drukte May hem de hand. Ook Edward zweeg zij luisterden naar de eeuwi ge harmonieën der golven, wier bcschuimdo toppen nu eens vleiend, dan weer dreigend tegen den rotsachtigen oever braken, om daarna weer in do diepto neer te zinken onbeteugeld als de gedachten der twee men schcn, die dat beweeglijk spel aanzagen. XV. Terwijl hoog in het Noorden de natuur nog in ijzeren boeien geketend lag, brak aan do bevoorrechte Riviera reeds dc lento met al haar weelderigo pracht aan. Blau wer dan anders was do hemel, zachter da6 te voren waaide de wind, uit het teedcre groen, dat den bodem bedekte, ontloken in menigte viooltjes, narcissen cn anemonen. De natuur scheen als het ware in haar schoonheid zich te vermeien. May was verrukt over dezo nooit ge droomde heerlijkheid: zij en Maud keerden dagelijks, rijk met bloemen beladen, naar huis terug; doch ondanks dit alles kwam bij haar allengs meer do wensch op naar Engeland, „naar huis" terug to keeren. D© heer William was niet van dit gevoelen. Hij vond, dat zijn jongo vrouw in den laatsten tijd zoowel lichamelijk als geestelijk was aangesterkt. Haar droefgeestigheid was verdwenendikwijls hoorde men haar met Maud en Ernst Salford lachen als een vroo- lijk kind. De omgang met haar bloedver wanten bad' op May's geest een gunstigen invloed uitgeoefend. Eduards volkomen overgeving aan Gods wil, do edele kalmte en mannelijk© waardigheid, waarmee do heer Wilton zijn smart over den zi©ken zoon droeg, maakten ccn diepen indruk op May. Dc lossen, die haar vader liaar hnd gegeven, werden hier in toepassing ge bracht en werkten dos te krachtiger, daar zij niet opgedrongen werden, zonder opzet kwamen. D© jonge vrouw voelde hier do vleugelen barer ziel groeien, die haar vaak op vroeger nooit gedachte hoogten droegen. Do tijdingen uit Engeland hadden voort durend gunstig geklonken; do neer Grcvillo maakte het goed onder Ada's crplcg'mg, dio Lwr dr. Grant geleid werd. D© nee.* Elton zend den heer William alle maanden verslag over den stand der kolenmijnen, welke berichten door Frank met groote duidelijkheid opgemaakt ©n door zijn va der nagezien werden. De heer William ver heugde zich dagenlan^ over elk dier be richten hij verzekerde, dat hij den Eltons nooit dankbaar genoeg kon zijn. May. trachtte een dergelijk verslag te lezen, maar zij moest het ree Ts bij do eerste technisch© uitdrukkingen opgeven. De baronet lacht© hartelijk, toen zij in ernst vroeg, wat „honden" ©n „hondenjongens" bij een mijnwerk te doen hadden Maar naast dezo mededeclingen kwamen ander© in die, in steeds grooter aantal, voor do toekomst bezorgdheid wekten. Ook naar Wolverton hadden ginds geruimen tijd zoogenaamde volks(mis)leiders hun weg gevonden, die door gehoimo woelingen uit veler harten den godsdienst gerukt en in zijn plaats een ruw materialisme gebracht haddeD, dat hart en gemoed der mcnschea, inzonderheid der arbeidende kla-sscn, ver woest. (Wordt vervolgd.)

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1906 | | pagina 1