Aardappeienbericht.
GüOOTE KEUZE:
Groote Opruiming
KUNSTKRONIEK.
f 100,000.
Hegelringen, in zeer groote verscheidenheid.
Kederl. Werklieden-Verbond „PATBMOMir.
Zwarte en gekleurde Stoffen.
Katoen en Linnen met Rand.
ViCHU's EN P00LB0NT.
Geslaakte 0ad@rgoedere^
lanyeimacfiinas en Henfmizen,
Technicum ümenau
GEREEDSCHAP „GOZaDENBXSBG" „^3™.
H. VMS* RÖ1ÈURSH,
G. KOÖÏKER, Nieuwe Rsjn, Leiden.
Trekking der 31» Neder!.
Effecten Premieieening
19 fftaari a. s.
DB GRAOIRUSE.
Gouden Kerkboeksloten
LEIDSCH DAGBLAD, V8IJDAC 16 T^AART. - TWEEDE BLAD.
ROSSUM DU CHATTEL,
Openbare Jaarvergadering,
levendaal
25. M. Th- BOON*
NIEUWE
Vitrages in alle prijzen.
Witte ea gekleurde Onderrokken.
C. Th- BREEBAART.
2 1 S
JOHs. E)£E Sl Z®m,
LAATSTE 0itGo
IC.C.BENDERÏ
in alle maten Hf, y,
voorhanden.
RQSSUM DU CHATTEL,
No. 14 ISO.
Anno 190C
De msjnramp in Frankrijk.
In de mijnen van Courrières zetten de
reddingsploegen haar zwaren arbeid voort
pe Duit-sc hers werken in twee ploegen ver
deeld, ook een afdeeling Paiijsche brand
weermannen helpt mee- Er waren gisteren
ïn het geheel 223 lijken opgehaald.
Gisteren haalde de Duitsche reddingsbri
gade alleen uit schacht No. 2 22 slachtof
fers. Ter diepte van 440 meters werden 105
lijken bijeengebonden.
Do ingenieurs, die in opdracht van de
(regeering het reddingswerk moeten leiden
en do mijnen van Cournères weer in orde
brengen, hebben een uitvoerig verslag op
gemaakt. Zij zetten uiteen, hoe het red
dingswerk nu geregeld is.
Er is een eerste proef genomen in de
mijngangen door een geoefend mijnwerker
«n een opzichter met witte muizen. Deze
iinuizen zijn door het instituut Pasteur ge
zonden. Z© zijn zeer gevoelig voor de wer
king van kooloxyde.
Jaurès trekt uit het optreden van de
Duitsche reddingsploeg een politiek gevolg
„Deze Duitsche mijnarbeiders", schrijft
hij, „zijn afgedaald in de brandende en
•verpeste schacht, in den doodelijken af
grond. Zij hebben lijken gezocht. Zij heb-
,ben in nood en gevaar zich verbroederd
tenet hun Fransche broeders. Zij hebben
•een nieuwen band geknoopt tusschen de
^arbeiders van Frankrijk en Duitschland
•Laat nu eens regeeringen en kapitalisten
beproeven, do mijnarbeiders van bet Pas-
,de-Calais en Westfalen tegen elkaar in het
harnas te jagen. Dan zal blijken, dat zi]
wel bereid zijn voor elkaar het leven te
Vagen, niet om elka-ar dood te schieten-"
De particuliere inzamelingen hebben tot
nu toe in Parijs alleen VOO,000 franken op
gebracht.
De berichtgever van de Matin" te Lens
meldt, dat a'e brandweermannen uit Parijs
<in bun werk te Courrières belemmerd wor-
jden, omdat hun toestellen niet geheel in
orde rijn. Het opruimen wordt overigens
bijna onmogelijk gemaakt door de verpeste
ducht, die zich ook reeds op grooten afstand
•van de groeven verspreidt, en men moet
voorzorgsmaatregelen nemen om besmet
ting te voorkomen.
Gisteren Is men op eenigen afstand' kun
nen doordringen in put No. 3; men heeft
daar een hoop van naar schatting 300. ver
koolde b'jken gezien. Een leerling van de
IMijnschool, die in uien put werkte-, is met
20 anderen aan den dood ontsnapt.
Hij geeft een eenigszins onwaarschijnlijk
verhaal van zijn vlucht. Toen bij een ab-
noomalen luchtstroom voelde, die de lam
pen baa uitgedoofd, vreesde hij, dat een
ongeluk had plaats gehad. Hij daalde die
per door en vond lijken. Zonder zijn be
daardheid te verliezen, trachtte Bij met
zijn metgezellen te ontsnappen, maar nie
mand kende den weg. Na een langen en
pijnlijken mavseh door do duisternis en
half gestikt door een sterke gaslucht, nu
en dan op banden en voeten kruipende,
bereikten zij eindelijk de opgaande
schacht. Yelen waren onderweg gestorven,
de anderen worden door redders opge
haald.
Onwaarschijnlijk klinkt dit verhaal, om
dat de opgaande schacht van mijn 3 op
ÏOO meter diepte door opgeworpen balken
en planken zoo dicht zit als een gekurkte
flesch. Voor de mijnwerkers, dio aan het
werk waren in een der gangen, die op ze
ven verdiepingen, tot op 350 meter onder
het oppervlak, van deze schacht uitstra
len, was ontsnappen dus eenvoudig onmo
gelijk, tenzij door den verbindingsgang
naar een andere mijn.
In Duitsche bladen wordt de o-inerking
gemaakt, dat de ingenieurs de Duitsche
veilighoidstoestellen, die nu met zoo goe
den uitslag te Cournères door de Duitsche
mijnwerkers gebruikt zijn, wel degelijk
kenden, en dat men dus wat veel vertrouwd
beeft op bet ongevaarlijke der Fransche
mijn, door ze niet aan te schaffen en be
schikbaar te houden.
Gisteren om vijf uren meldden do opzich
ters, dat het werk regelmatig voortging,
dat het getal lijken, sedert den vorigen dag
opgehaald, 481 bedroeg. 'Eenige werden
herkend aan liun horlogo.
Men had een weinig rook bemerkt, wat
liet vermoeden van brand in een gedeelte
der mijn deed ontstaan. Dit zal onderzocht
worden.
De prefect van Pas-de-Calais en comman
dant Laason, vertegenwoordiger van den
president der republiek, hebben de mijnen
en daarna de families der slachtoffers be
zocht. Daar hadden h artrvers ch e u ren do
tooneelen plaats. Overal werd geld uitge
deeld.
Een oorrespondent van het „Journal"
had geschreven er absoluut overtuigd van
te zijn, dat zich nog levende werklieden
in de Courrières-mijnen bevinden, en dat
er hoop bestond déze nog te kunnen redden.
Aan deze hoop nu is de bodem ingeslagen
door het onderzoek, ingesteld door de hee-
ren Delafond,, gedelegeerde van den mi
nister van openbare werken, Loon, hoofd
ingenieur van de mijnen van Pas-de-Calais,
en Kuss, hoofdingenieur van de mijnen
van het departement Du Nord.
Uit liet door deze heeren opgemaakte
rapport bliikt, dat alle hoop op redding
vorvlogen is, iets, waarover trouwens de
deskundigen het reeds lang eens waren.
De mijncommissie uit de Kamer zal zich
onmiddellijk naar bet tooneol van de ramp
begeven, zoodra do opruimingsarbeid zoo
ver is gevorderd, dat men zich een oor
deel .jal kunnen vormen over de omstan-
dighe^n, onder welke de ramp plaats had-
De --„Ma-tin" heeft getracht inlichtingen
in te winnen omtrent de oorzakeu'v-un de
rampen heeft zich met dit doel gesvend tot
den meest bevoegde op dit gebied, den
heer Couriot, professor aan de „Ecole Cen
trale" en oud-president van de Vereen iging
van civiel-ingenieurs in Frankrijk.
Deze liet zich als volgt uit:
„Een gerechtelijk onderzoek is op het
oogenblik begonnen. Ge zult dus begrijpen,
dat ik eenigszins gereserveerd moet zijn in
mijn uitlatingen. We kunnen tot dusver
slechts 2 hypothesen stellen. En deze zijn
van tweeërlei aard.
Do ramp kan ontstaan zijn ten gevolge
van een ontploffing van een detonneorend
mengsel, gevormd door de distillatoo van
de brandende kolen of door een hevige ont
ploffing vail kolenstof.
De mijnen van Courrièrcs waren do best
georganiseerde van do geheele wereld, wat
betreft do maatregelen, genomen tot be
scherming der arbeiders. De sterfelijkheid
was niet grooter dan 4 op do 10,000 per
[aar, terwijl hqjfc. gemiddelde sterftecijfer
van do mijnbevolking in Frankrijk 11 op de
10,000 bedraagt. Op do algemeeno tentoon
stelling van 1SO0 was der maatschappij de
„grand prix" toegekend wegens do voor
zorgsmaatregelen voor den arbeider. En
nu ziet ge, dat de zekerste en nauwlettend-
ste maatregelen geen waarborg kunnen op
leveren tegen onvoorziene ongevallen.
Een der oorzaken, waardoor de ramp
zulke groote afmetingen heeft gekregen,
is de nieuwe wijze van inrichting der put
ten. Het hoofdbestuur van do mijnen heeft,
om het gevaar bij overstroomingen to ver
minderen, bepaald dat de mijnen onderling
in verbinding moesten staan, daardoor zou
dan het leegpompen vergemakkelijkt wor
den. Maar het heeft niet overal aan ge
dacht. En in het onderhavige geval is do
ontploffing, die anders gelocaliseerd zou
zijn in een enkele mijn, overgeslagen naar
de andere putten en is het aantal slacht
offers verviervoudigd".
En op do vraag of in dergelijke gevallen
niet onmiddellijk hulp had kunnen ver
leend worden, gaf do geleerde ten ant
woord
„Een doeltreffende organisatie bestaat
or niet in Frankrijk, ja zelfs nergeus ter
wereld. Er zijn wel brigades van mijnwer
kers, geoefend in het hanteeren van brand-
bluschmiddelen, in het gebruik van allerlei
reddingsapparaten, om, zoodra het noodig
is, hulp te kunnen verleenen. Bij mijn be
zoek aan de mijnen van La Sarre heeft de
directeur daar do brandweer voor mij laten
optreden. Vijf minuten, nadat het sein had
geklonken, waren er 500 man bijeen, met
de noodige toestellen. Het zou noodig zijn,
dat in iedere mijnstreek, om niot te zeggen
in elke mijn, ook mannen aldus werden go-
oefend. Het gebeurde is een verschrikko-
lijko les. Mogo het ton minste leidon tot het
inzicht, dat er nog veel te hervormen valt".
Uit Lens wordt gemeld, dat er in de mij
nen van Courrières op een diepte van 510
M. weder brand is uitgebroken. Het hout
werk staat in brand. Het geheele personeel
heeft de mijnen verlaten.
Een ambtelijke mededeeling vermeldt,
dat de Mijnmaatschappij te Courrières
zich zonder gerechtelijke beslissing in te
roepen zal onderwerpen aan alle gevolgen
van de wot van 1898 betreffende do be
drijfsongevallen. Alle weduwen en weezeu,
alsmede de gewonden, zullen de schade
loosstellingen en pensioenen ontvangen,
waarop zij recht hebben. Al zou er
20,000,000 franken aan schadeloosstellin
gen te betalen zijn, de aandeelhouders ver
klaren zich er voor verantwoordelijk, niet
alleen tot het beloop van het maatschap
pelijke kapitaal, maar ook daarboven. Op
de uitbetaling der schadeloosstellingen zal
zonder invloed zijn of de belanghebbenden
reeds van andere zijdo ondersteuning heb
ben ontvangen.
Hc. is natuurlijk voor het eerst, dat de
wet in zoo'n groot aantal gevallen te ge
lijker tijd wordt toegepast.
Men weet, dat do Mijnmaatschappij
Courrières zeer bloeide. Haar resorven
hadden sinds langen tijd' het wettelijke
maximum overschreden en stonden met
3,000,000,000 franken to boek, Aan divi
dend word op de aandeelen van 500 fran
ken in 1896 uitgekeerd 54 franken., in do 3
volgende jaren 60, 70 en 90 franken, in
1900 125 franken en sedert telkens 100
franken.
Te Billy-Montigny, die „plaats van wee
en rouw en wanhoop", is een oproeping
verspreid, waarin de patroons wordon
uitgemaakt en werklieden worden aange
spoord hun vermoorde makkers te wre
ken."
Te Rijsol en Omstreken hcerscht grooto
opgewondenheiddo mijnwerkers t ragen
10 pCt. loonsverhooging. Vooral is de be
weging groot in a'e mijnen van Ostricourt,
waar do vakveiveniging tot een werksta
king heeft besloten.
Het syndicaat der mijnwerkers is ver
rast door het plotseling uitbreken van de
staking in het bekken van Lens en acht
he- oogenblik voor een staking slecht ge
kozen. Het syndicaat wilde pogen, op ilo
gisteren geopende Congres-vergadering, do
stakingsbeweging to keeren.
Mocht het Congres besluiten, do con
gressen te stellen voorwaarden te laten
toekomen aan de mijn bouwmaatschappijen,
dan zal daarvan het gevolg moeten wezen,
dat of do algemeeno staking een aanvaDg
neemt of overal het werk wordt hervat.
In een gisteren to Billy Montigny gehou
den mijnwerkersvergadering is besloten,
dat 60 hunner in werkpak den 22sten dezer
to Parijs op het half-vasten-feest geld zul
len gaan oollectceren.
Nog steeds blijven giften voor do nabe
staanden der slachtoffers tocstroomen.
Duitschland blijft niot achter. Zoo hoeft
bijvoorbeeld do gemeenteraad van Straats
burg 6250 franken toegezegd.
Een troonopvolger.
Het is heden 50 jaren geleden, dat ka
nongebulder te Parijs den volko bekend
maakte, dat een troonopvolger van keizer
Napoleon III geboren was. Do Franseh-
Duitsche oorlog, waar de 16-jarigó „prins
Loulou" den „vuurdoop" kreeg, maakte
aan die schoone verwa-clftingen een ein
de. Op 1 Juni 1879 viel hij in Natal bij
een gevecht tegen do kaffers, 0^ jaar na
den dood zijns vaders. Beiden rusten
thans in het praalgraf, dat keizerin Euge
nie die eerstdaags 80 jaar wordt to
Farnborcugh in 1887 heeft doen oprichten.
In zijn uitersten wil benoemde de prins
zijn neef, prins Victor Bonaparte, den oud
sten zoon van prins Jerómo Napoleon,
tot zijn opvolger als pretendent in Frank
rijk. („Hbl.")
KUNSflUKG. Geboren: JoIjhdoob Jozeph, Z,
van J. Znmlbeigon en G. M. Nijsson. Emnui,
D. van G. Glasborgen eu A. Bouwmau. - Cornelia
Maria, D. vnn L. v. Dujjn on G. v. Egmorul
Gehuwd: 11. Noppen jm. 25 j., Ie Ëalwijk,
en A. do Mooij jd, 20 j.r to Iijjnsburg.
JU? !^]£s3Cs][jB2&. 2013 13
Afdeeling LEIDEN.
op WOEêiSOAG 23 SBAAST a.s., des avonds te 8 uren,
in de ZAAL ftiOOROËSriDE.
Spreker: de "WelEerw. Heer Ds. WISSF Jr.
Onderweef: „HET MINISTERIE VAN B0RGESIUS".
Toegang voor ieder vrij. Opening (lor deuren om lialfacht.
2920 30 HET BESTUUR.
Van af heden noteeren wij wersch uit de kuilen,
als volgt:
Prima Friesche Blauwen32 Cis.
Blanken
Extra fijne üoii.sche Jammen.
Prima Duitsche Blauwen
Alsmede puike Poolsche Rooden
En ftooden
28
36
22
!6
14
ii
ii
Alles per Vyi kop. Wederverltoopers s-nbnt.
Bij het bekende adres-. 2923 40
(Eigen Fabrikaat.}
ENZ.
2926 74 Aanbevelend,
Mare 60.
VAN
Beneden Fabrieksprijs.
HOOIGRACHT 32-14.
Tiiuringscli
Hooge technische Leerschool voor
Machinebouw en Electrotechniek-
atdeolingen v. Ingenieurs, Technici
en Werkmeesters. Groote labrieksworkpla.itson voor practische oplei
ding van Volontairs. Door don Staat gewaarborgde Examinatoren. BnT-
tcnluuders worden toegelaten. Prospectus gratis. 543 18
Donkersteeg S. Van
By alle Bockhandelaars is de inteekening opengesteld op de
(Lectuur voor de Huiskamer.
Uitgegeven ter aanmoediging en bevordering der Schoone Kunsten.
Dit tijdschrift munt uit door zjjn fraaie artistieke platen (photogravures en lichtdrukken naar
schilderijen van Nederlandsche en Vlaamsehe meesters). De verschenen C aflev. bevatten reproduc
tion naar J. 0. U. Leoner, Alois Boudry, N. van deb Waay, H. M. Krabbé, Frans Courtens
en Henriëtte Roxner. De tekst bevat novellen van Mr. L. H. J. Lamberts Hurrelbrinck,
Melatib van Java, Süze la ChapelleRoobol, M. W. Maolaine Pont, enz.
Prijs per jaargang van 48 vellen druks met 24 platen zooals in geen ander Hollandsch
tijdschrift voorkomen beoevens een lot in de verloting van kunstwerken f 10. (franco por
mail naar Indië f 12.40.;
Als hoofdprijs is aangekocht een kapitaal Schilderij van J. TAX I>K SAXHE
BAimUYZEWj Herfstochtend in Drenthe, waarde /"2000.
Tweede prijs: Eea Cassette de Ménage (Tafelzilver) waarde f 1000. uit de Kon. Ned. Fabriek
van J. M. va» Kempen e» Zonen te Voorschoten.
Voorts: 18 Schilderijen in olieverf, waaronder van J. H. Wijsmuller, Tony Offermans,
Iaul Bodifée, F. B. Hoppe, G. J. Bos, Jao. H. Geerlinos, Chb. Dohmershüizen, A. Schelfhout,
Marie Wandscheer, Bbtsy Repelius, Frid. Becker, enx.
Leiden a. W. S8JTHOFF.
De beide hoofdprijzen en eenige Schilderijen zijn gedurende
eenige dagen geëxposeerd bij de firma
l/4de aandeel 17.50, I/20ste ƒ3.50.
VERKRIJGBAAR BIJ
VAN JDUIJSEIV Co..
TOÜSSAINTKADE 18-19, DEN HAAG.
BijkantoorHUMGEN3PAKK lb.
Te Leiden by de HoerenAI>Jft. VEB1IOOG1,
Hoogewoord 2 (kantoor Mr. ENGEL),
C. X. DE WILDE Jr., Boommarkt 9,
J. A. IIOLTZ, Oude RUn 110. 2918 60
vraaat Catalogus aan:
tEIDEN-AMSTEROAM.
ROTTERDAM Wijnhaven 12.94
2914 as
JUWELIER.