Cts. Tkee
LEIDSCH DAGBLAD, DINSDAG 20 FEBRUARI. - TWEEDE BLAD.
Anno 190G
Vervolg Advertentiën.
tot Bevordering der Bouwkunst
Keur van - -- -- -- -
Bordeaux- en Bourgognewijnen.
Voorradig bij -
De 's Gravenhaagschs Hypotheekbank voor Nederland
'zruikégéeeïïs
Ceres "jbesduzit
'^^ezjaranz/ezzrzl^ucva
vcr/zrijj/ltuzr.
Verkrijgbaar in alle buurten
der stad
Dagelijks Blo amen
Stokpaai'djes-Leliënmelkzeep
So. 14109
Buitenlandseh Overzieht.
Uit het buitenland zijn belangrijk©
berichten tot ons gekomen.
Allereerst vraagt de Engolsche
Troonrede de bijzondere aandacht. Zij
werd gisteren door koning Eduard uitge
sproken en in die rede werd, na den dood
van den Koning van Denemarken, het be
zoek van den prins en de prinses van Wa
les aan Inclië en het bezoek van den Ko
ning van Griekenland aan Londen kort
vermeld te hebben, gezegd, dat de verhou
dingen met de buitenlandsche mogendhe
den van vriendsohappelijken aard zijn,
terwijl vreugde betuigd wordt over het
feit, dat de ltussisch-Japansche oorlog een
oplossing vond in een eervollen vrede. De
troonrede maakt gewag van de overeen
komst met Japan, waardoor het verdrag
van 1902 werd verlengd en uitgebreid. De
hoop worou uitgesproken, dat de onderhan
delingen te Algecirae mogen 6trokken tot
handhaving van den vrede tussohen alle
volkeren. Vervolgens worden de troonsbe
stijging van koningin Maud en koning
Haakon van Noorwegen en de horvormin
gen in Kr.-a en Macedonië behandeld. De
nieuwe Grondwet van Transvaal zal wor
den opgesteld met zooveel spoed als be
staanbaar is met de noodige zorg en be
raad. De verkiezingen voor de eerste wet
gevende vergadering, die in Juli zouden
plaats hebben, moeten derhalve worden
uitgesteld, maar het-laat zich niet aanzien,
dat dit verwachte uitstel langer dan een
paar maanden zal duren. Middelerwijl blijft
het staken van den invoer van koelies van
kracht. Er wordt een verantwoordelijke
Regeering voor de Oranjerivierkolonie onfc-
.worpen.
De troonrede vermeldt nog, dat de in-
en uitvoer een gestadige stijgende vermeer
dering aantoonen, bewijzende een toestand
van gezonden vooruitgang. Een wet zal
worden voorgesteld, om in het bestuur van
Ierland verbeteringen in te vooron, waar
door het volk van Ierland deelen zal in
de leiding van de Iersche zaken. Versohil-
londe sociale maatregelen zullen worden
ingevoerd in het Rijk om hot lot van de
arbeidende klasse te verbeteren.
Alzoo do verrassende aankondiging, dat
Transvaal een nieuwe Grondwet
krijgt, en dat de drukkende Grondwet van
Lyttelton heeft afgedaan, nog voor zij haar
noodlottige werking kon doen gelden.
Hoever do nieuwe zwenking in de Brit-
sche Zuid-Afrika-politiek gaat, zal nader
moeten blijken. Maar één ding staat vast:
de Mikier-periode is voorbij.
De optocht van den Koning naar West-
minster heeft onder de slechte weersgesteld
heid geleden, en ook door do afwezigheid
van de Koningin, den Erfprins, de Erf-
prinses, den hertog en do hertogin van
Connaugt on do hertogin van Argyll. De
troonrede trok minder belangstelling, om
dat de hoofdinhoud reeds bekend was, voor
dat zij uitgesproken werd.
Een ander reit van buitengewone betee-
konis is de coup d'état van de
Kroon in fiongar ij©.
Ofschoon op papier eü volgens de letter,
volkomen gedekt, is de grijze vorst zeer on
gelukkig geweest in het door hem geno
men besluit. Misschien ook is de hoogbe
jaarde Koning niet meer bij machte zich to
verheffen boven *do reactionaire invloeden,
die hem omringen. Een Parlement bij ko
ninklijk besluit, maar tegen den wil der
afgevaardigden, ontbonden, en zulks terwijl
buiten het gebouw soldaten, binnen in de
vergaderzaal politiemannen gereed stonden,
dat zullen de Magyaren nooit vergeven.
Wij laten hier even de berichten uit B o e-
'df a^P o s t h Volgen
Het officieel© blad maakt in een buiten
gewoon nummer de drie eigenhandig gestel-
do brieven bekend, waarbij de Souverein
bet Hongaarscbe Parlement op gisteren bij
eenriep en generaal Nyir benoemde tot Ko
ninklijk gemachtigde, met volmacht het
Parlement te ontbinden. Het besluit be
veelt de ontbinding van het Parlement, om
dat de verbonden partijen aanhoudend zijn
blijven weigeren hot bewind te aanvaarden.
De Souverein behoudt zich voor zoo spoedig
mogelijk het niouwo Parlement bijeen te
roepen.
De Kamer Heeft geweigerd kennis to ne
men van den brief, vermeldende de ontbin
ding en heeft verzet aangeteekend tegen de
onwettige benoeming van generaal Nyir als
koninklijk gemachtigde. De vergadering is
verdaagd tot Woensdag.
Nyir laa het ontbindingsbesluït voor een
ledige zaal; vervolgens deed hij de lokalen
ontruimen, die verzegeld en onder bewaking
van troepen gestold werden.
Ziehier eenige bijzonderheden over bet
gisteren voc'rgevallene in de Kamer.
Van af de vroege morgenuren is er een
cordon getrokken om het Parlement door
politie, een regiment infanterie, drie eska
drons huzaren, twee batterijen en twee es
kadrons Honveds. Achter het cordon bevond
zich een ontzaglijke volksmenigte. Generaal
Leitner voerde het bovel over alle troepeti;
hoofdofficieren vervoegden zich aan het
parlementsgebouw en eischten opening van
do deur. Het hoofd der politic verscheen om
half tien in do Kamer en weigerde de poli
tie te gelasten de zaal te ontruimen, zooals
de onder-voorzitter verzocht.
De vergadering van do Kamer werd te
midden van hevige beroering geopend'. De
onder-voorzitter deed cpmerken, dat de
omtrek van het Parlement bezet was door
troepen. De Kamer teckende verzet aan te
gen deze handelwijze. De onder-voorzitter
stelde voor den eigenhandig geschreven
brief van den Koning zonder hem te ope
nen terug te zenden aan generaal Nyir,
daar deze niet bevoegd was ambtelijke be
trekkingen met de Kamer te onderhouden.
Dit voorstel van den onder-voorzitter werd
met algemeene stemmen aangenomen en do
vergadering tot Woensdag verdaagd.
Het Hoogerhuïs nam kennis van den
eigenhandig geschreven brief betreffende
de ontbinding van het Parlement. De
Kamer sprak de hoop uit, dat de bijeenroo-
ping van het nieuwe Parlement zonder ver
wijl zal plaats hebben. Het volk zal als
dan gelegenheid hebben een oordeel uit te
spreken aangaande het tegenwoordige sy
steem.
Na sluiting van de vergadering van het
Huis van Afgevaardigden, trad' de konink
lijke gemachtigde, vergezeld van kolonel
Fabrici, de zaal binnen en las van het hoo-
go voorzittorsgestoelte den eigenhandig ge-
srhreven Koninklijken brief voor, waarin
de ontbinding werd aangekondigd. Geen
enkele afgovaardigdo was aanwezig-
"Van groote, zelfs dreigende beteekenis
is het Marokko-communiqué, gepubli
ceerd in de „Nordd'. Allgem. Zeitung".
Hoewel verzoenend gesteld, verwekt het
toch onrust ©n zorg.
Met betrekking tot het Havas-telegram
van gisteren uit Algeciras, dat den inhoud
vaD de Duitsche nota in zake de kwestie
van de Marokkaansche politie en het daar
op gegeven Fransche antwoord wedergeeft,
deelt de ,,Norddeutsehe Allgemoine Zei
tung" mede, dat zij de juistheid van de
verklaringen in het bericht kan bevestigen,
en die kan aanvullen door de med'edeeling,
dat do Duitsche afgevaardigden, daar
Duitscbland in het van Fransche zijde ver
langde dubbele mandaat aan Frankrijk en
Spanje, niet kan treden, de opdracht heb
ben gekregen het voorstel te doen, dat de
Sultan verplicht zou worden de politie met
behulp van zelf gekozen vreemde instruc
teurs onder toezicht van het diplomatieke
korps, zelf te vormen.
Het Fransche antwoord weigerde bet
voorstel en kwam neer op den vroeg eren
eisch van een dubbel mandaat, hetgeen
Duitschland niet kan inwilligen, omdat het
Frankrijk, haast uitsluitend, politieken in
vloed op het Atlantische kustgebied zou
verschaffen. Het wil ons voorkomen,
zoo besluit de ,,Norddeutscho Allgemeine
Zeitnng" dat, al is ook het Fransche
antwoord niet bevredigena, wij toch de
hoop niet moeten opgeven, dat er overeen
stemming, ook in de politiekwestie, ver
kregen zal worden.
Op den president van Colum
bia is een moordaanslag gepleegd.
Haar deze regeerder in een land, waar de
presidenticele zetels al even weinig stabiel
zijn als de bergen, is er ditmaal met den
schrik afgekomen. Vqf kogels kwamen in
den wagen, waarin hij gezeten was.
Do Spaansche minister-president
heeft, luidens een telegram uit Madrid, de
volgende nota verspreid: De commandant
van Melilla meldt, dat de Fransche krui
ser La lande" de Fransohen in de
faktorij van Mar C-hiea heeft vermaand,
haar te verlaten, daar hij hen niet kon
beschermen. Vijf man onder hen begaven
zich aan boord van den Franschen kruiser
en deze heeft daarop aan do Marokkaan-
echo stoomboot „Toerki" do vrije hand ge
laten om er op los te schieten.
De Fransche pers, zoo min ala de Fran
sche correspondenten, zijn bijster gesticht
over het voorloopige bakzeil-halen van
Frankrijk. Zoo seint André Mévil aan de
,,Eoho de Paris": ,,De Fransch-Spaansohe
politie moet de laatste grens van toegeef
lijkheid zijn, en hier (te Algeciras) zounie-
tnand begrijpen, dat wij verder gingen.
Honderdmaal beter zou het zijn, dat do
conferentie mislukte dan dat een schikking
tot stand kwam, die ons aanzien in dé
worcld afbreuk zou doen en onze positie
voorgoed zou verzwakken. Het is van be
lang, dat de Fransche opvatting duidelijk
omschreven is, opdat er geen dubbelzinnig
heid overblijve".
De te Liverpool aangekomen vroegere
Fransche gezant te Caracas, Taigny,
verklaarde den correspondenten van ver
schillende Fransche bladen, dat inderdaad
in Venezuela een revolutie voorbereid
wordt. Hijzelf had herhaaldelijk verzoeken
van revolutionaire leiders, die een onder
houd met hem wenscdiien. van de hand
moeten wijzen. Dat, zei hij, was zijn plicht
als vreemdeling geweest, maar een onaan
gename plicht, want misschien had' hij daar
door de afwikkeling van een zeer verwarden
toostand belommerd.
Wanneer do revolutie morgen uitbrak,
2oo meent Tnigny, dan zou terstond de
twist met Frankrijk tot het verleden bè-
hooren.
Koloniën.
BATAVIA, 20-23 Januari.
De Secretaris van do Zuider- en Ooster-
afdeeling van Borneo seinde 22 Januari bij
aiweeeu van den Resident:
Do Assistent-Resident van Ken dan ga n
rapporteert, dat eeD bende van 65 Pasirse-
zen, de Batang Alai afzakkende, een inval
deed in do onderaf dealing Barafeei. Een
Zaterdag door den controleur afgezonden
patrouille van pradjoerits ia gevlucht,
waarop gistemamiddag twee groepeD van
Kendangan en Amoentai onder luitenants
Assé en Ravenek naar Birajang zijn opge
rukt. Intusschen was oontroleur M. Knap
pert zelf met het overschot dor pradjoerits
de bende tegemoet gegaan en heeft hij na
bij Birajang den aanval afgewacht.
Do oontroleur is (gelijk reeds gemeld) ge
sneuveld; het districtshoofd Kiai Hassan
is levensgevaarlijk gewond; van de bende
zijn vijftien man gedood en gewond, waar
onder de aanvoerder. De overigen zijn ge
vlucht.
Majoor Sclii]ham vertrekt heden naar
Kendangan.
De militaire commandant van Celebes
seindo heden:
Volgens bericht dd. 15 Januari van het
detachement Voskuil uit de Possostreek is
8 Januari de benteng Samoengkoedena go-
nomen. De verliezen van den vijand zijn on
bekend; in onze handen viel een dood©.
Buit een voorlader en blanke wapens. On
zerzijds geen verliezen.
Uit Bandjcrmasin meldt men aan het
„Soer. Hbl.":
Den 14den Januari overleed alhier in den
ouderdom van 71 jaar de oud-resident der
Zuider- en Oosterafdeeling van Borneo, do
heer W. Broers.
Na het examen van onderwijzer te heb
ben afgelegd, kwam de heer W. Broers
op 18-jarigen leeftijd in Indic en werd aan
do school te Bagelen geplaatst. Ongeveer
een jaar later ging hij als hoofd van de
nieuw-opgericht© school naar hier ever. Op
23-jarigen leeftijd' word hij benoemd tot
commies op het residentiekantoor te
Bandjermasin Reeds 5 jaren later werd
hij gewestelijke secretaris en op zijn 32ste
jaar zag hij zich benoemd tot assistent, in
welken rang hij achtereenvolgens goplaatst
werd te M&rtapoera, Kootri cn Bandjerma
sin. Hij werd resident van dit gewest op
42-jarigen leeftijd en werd eerst 11 jaren
daarna als zoodanig gepensionneerd. Na
zijn pensionnecring werd hij in menige
moeilijke bcstuursaangelegenheid geraad-
Do ccntroleur C- J. van Kempen te
Med'an en do ingenieur clër tweede klasse
bij den waterstaat te Soerabaia J. J. S.
van Leeuwen, hebben wegens langdurigen
dienst een jaar verlof naar Europa ge
vraagd.
CIVIEL DEPARTEMENT. Benoemd:
bij den post- en telegraafdienst: tot kan
toon r chef 2do klasse, cto commies 1ste klas
se, W. Loderichs.
tot commies lsto klasse, do commies 2de
klasse, P. L. Koijser.
tot commies 3do klasse, do tijdelijk com
mies der 3de klasso, J. F. van Minos, cn
de klerken, mej. M. E. G. Kuhr en H. E.
Jans.
tot tijdelijk commies 3do klasse, do klerk
C. J. W. Focke.
Belast: mot de waarneming dor betrek
king van commies-kashouder bij do exploi
tatie van Staatsspoorwegen op Java: do
tijdelijk waarnemend eerste commies, J. Oh.
G. Fundter.
Verleend: wegens langdurigen dienst,
één jaar verlof naar Europa, aan den hout
vester bij het boschwezen, P. J. Hommes,
met bepaling, dat hij zijn betrekking zal
nederleggen op 10 Maart 1906.
Ontslagen: met ingang van 3 Februari
1906, op verzoek, eervol uit 's lands dienst,
de directeur der kweekschool voor inland-
scho onderwijzers to Amboina, L. P. C.
Roskott.
Benoemd: tot commies 3de klasse bij don
post- en telegraafdienst, J. W. F. vaD der
Schuyt, daartoe ter beschikking gesteld
van den gouvemcur-gcneroaL
Bij het openbaar Europeesch lager on-
d'orwïjs:
Benoemd: tot hulponderwijzeres, moj*
L. D. C. Balkstra, thans tijdelijk als zoo
danig werkzaam;
bot onderwijzer 3do *iasso H. G. Clcrkx,
van verlof uit Europa teruggekeerd, laat
stelijk dio betrekking bekleed hebbende
en geplaatst aan de ldo school te Soma*
rang.
Belast mot de waarneming der betrek
king van onderwijzer 3de klasse, E. Barot-
ta, van verlof uit Europa toruggokcervf,!
laatstcb'jk onderwijzer der tweede klasse
en goplaatst aan do school te Sragao (Soo-
rakarta.)
Tijdelijk werkzaam gesteld: als verifica
teur en geplaatst te Semarang, W. van
Leuven, tijdelijk belast met do waarneming
der betrekking van ambtennar.
Benoemd: tot opziener en geplaatst te
Pad'ang, de klerk bij het departement van
financiën, A. E. L. L. Ferrari.
Overgeplaatstvan Bintochan naar Fon-
tianak, do opziener W. Kilian.
Van Padang naar Natal, de opziener W*
Gccnen.
Van Pontianak naar Bintochan do opzie
ner W. H. Jacobs.
Verleendwegens langdurigen dienst)
een jaar verlof naar Eunropa aan den con
troleur bij hot binnonlandsch bestuur op
Java en Madoera, K. A. baron van Rec-
do van Oudtshoorn, met bepaling, dat hij
zijn betrekking zal neerleggen op 4 April
1906, cn aan den referendaris bij het de
partement van binnenlandsch bestuur, G.
L. Waanjfcrs, met bepaling, dat hij zijn
betrekking zal neerleggen op 3 April
1906.
Ontslagenop verzoek, eervol uit 's landa
dienst, de gewezen klerk bij de nlgemccno
rekenkamer, A. E. Dronkers, met bepa
ling, dat dit ontslag wordt gerekend t©
zijn ingegaan op 15 December.
Benoemd: tot lid van don raad van jus
titie te Batavia, mr. J. 0. Hubrcgtso,
thans tijdelijk buitengewoon lid van ge-
noemden raad;
tot derden commies bij het departement
van financiën, de klerken: J. O. van Hcu-
ven van Staerling, 0. A. G. Bullock cn L-
Lohn.
Bij het Binnenlandsch Bestuur op Java
en Madoera.
Geplaatst: id do residentio Pekalongan,
do benoemde controleur F. L. Watlendorff,
thans geplaatst te Pasoeroean.
Overgeplaatst: naar do residentie Soo
rakarta, de controleur Hr. L. do Stuèrs,
thans geplaatst te Karanganjar residentio
Kedoe.
ILïTAIlt DEPARTEMENT. Overgo
plaatst: bij 't tweede bat. korpsgedccltc to
Magclang, do majoor bij het achtste bat.
te Celebes D. M. Vis;
bij het achtste bat. korpsgcdcelto tc Ma-
kassar, do majoor bij het 20ste bat. WJ..
R. Lanzing;
bij liet 20ste bat., do majoor van hel 12de
bataljon W. H. do Lussanct a'c la. Sabloniè-
re,
Bij het 4<io bat. marechaussee comp»
te Celebes, de eerst© luitenant bij het ne
gende bat. to Celebes, R. M. C. d'Engol-
branner;
bij het negende bat te Colebes, de onder
luitenant bij het 12do bat. J. C. Blomme,.
algemeen stamboek No. 26391.
Ontslagen: met ingang van 10 April
1906, op verzoek, wegens volbrachten
diensttijd, eervol cn met behoud van recht
op pensioen, uit Hr. Ms. militairen dienst,,
de kapitein dor infanterie, J. F. C. van
Meura.
Overgeplaatst: naar Tjimahi do apothe
kersbediende dor 2do kla- io PauBcbach van'
Koetaradja geëvacueerd naar Batavia.
Ingedeeld bij aankomst uit Noderlandf
als kwartiermeester van het 10de bat., cl©
1938 25
VERKEMüliMU
tc LEIDEN.
De Vergadering van Donderdag a. s.
is wegens ongesteldheid van den
Spreker tot later 1920 13
UITGESTELD.
FRED. WEMPE,
Secretarie.
BIJVERDIENSTE
of betrekking aangeboden aan hen, dlo vrije beschikkiug hebben
over f250.—welke som onder eigon beheer kan blijven. Jaarlijks vast
Inkomen f 1200.— met toenemende verhoogiDg. Van tegenwoordige
woonplaats of positie behoeft niet veranderd te worden. Informatiën en
aanbevelingen worden gaarne verstrekt.
Te schrijven op buitenlandsche briefkaart onder letters O G E 250,
Poste Eestante, Genève (Suisse). 1635 20
Insulaire Hypotheekbank te Zieriksee.
PANDBRIEVEN:
In omloop op ultimo:
Mei 1905 7150.-
Juni D 16300.-
Jull p 85250.-
Augustu8 58300. -
September g D 91260.—
October 150750.-
November u B 219950.
December 813550.-
Januari 1906 370050.-
HYPOTHEKEN.
Ingekomen:
71 aanvragen tot eon
bedrag van 1092300.-
Go8loteD
38 loeningen tot een bedrag van f 410850.—
waarop is afgelost 16525.—
Uit8taando hypotheken:
op 31 Januari 1906. 399825.—
De Bank geeft uit, in stukken van ƒ1000. ƒ600. 100.- öd
50. 4 pCts. PANDBRIEVEN tot den koers Yan ÏOO pCt., ver
krygbaar ten kantore der Bank en te Leiden by de Hoeren LEZ WIJN
en EIGEMAN. 1941 88
Firma M. A. KLUIT, ssseaso
Opgericht A".1825, Langebrug 4, LEIDEN.
FABÜ1EK ta k©©p (gebrand)
met groote STOOMMACHINE (100 Paardekracht), 2 KETELS.
Prachtig gelegen, diep vaarwater, bij Holl. en Staatsspoor. Adres: 1859 24
GKBRs. PAIjM, Leiden.
verstrekt gelden ter leen onder eerste hypothecair verband
tegen 4'/4 pCt. rente 's jaar*.
Inlichtingen te bekomen ten kantore der Bank te 's Gravenhage,
Nieuwe Uitleg 21 en te Leiden by den Hoer B. J. HUURMAN Dzn.,
Haorengracht 10 12. 1241 14
2744 36
Vlashandel W. VAN BAM Go.
Kantoor: Kort-Rapen burg 9. 694 12
Magazijnen: Kori-Rapenburg 9 en 10, Varkenmarkt 4. Rembrandtstraat 13.
HiXiime voorraad in alle soorten.
3183 30
wordt met steeds stij
gend succes verkocht.
van Hyacinten en- Narcissen
te verkrijgen aan do BroeierlJ van
P. A. ALKEMADE,
1866 6 Noord wijk.
Bouwterrein.
Op aannomeiyko voorwaarden wor
den tot biliyken prijs te koop
aangebodenverncliillende
perceelen Bouwterrein, aan
de Haarlemmertrekvaart te
Leiden, naast „Groenoord", van
do Bouwmaatschappij „Lontart".
Adres by den Architect W. A. v. LITH,
De-Laat-de-Kantorstraat 1, te Leiden.
956 11
Jeugdig frissche
tint, zondor Zomersproeten. Yot-
wormpjea, Puisten, enz., krijgt men
b(J eon geregeld gebruik van ,107 14
van BERGMANN Co., Radobeal
echto labrieksmerk „Stokpaardjes",
h 50 Cts. por stuk. Verkrygbaar by
J. F. SUSAN, Vrouweateeg.
GEBK. SUSAN, Haarl.atr.39-41J
J. C. C. UEND1UCUS, Doesa-
straat 9 11.
