1
dubbel Winkelhuis,
Stoomtram HAARLEM-LEIDEN.
Goeile Geldbelegging.
Nationale Greiliet-aank
Galaaierieën.
11. il. SASSE,
Effecten, Coupons, Wissels en Assurantiën.
C. H. G. VAN DEN BERGH,
LEIOSCH DACBLAD. DONDERDAG II JANUARI. - TWEEDE BLAD.
Rubriek voor de Jeugd.
Eon g©ed middel.
Iels over den goudvisclL
Gevraagd)
'L-'l
Keur van Ziekenwijnen, als-
ialaga, Spaansck Wijn, eaz.
Voorradig bij- - -
Wegens de ongekend lage prijzen is het
vervoer van Eest©!- en Vrachtgoederen
per Stoomtram het voordeeligst. 8749 44
Goederen worden vervoerd naar 6e$jst-
geest, Sasssnheim, Lisse, B-SÊile-
gom, Be^neSsrosk, ISeesnsieiüe en
ilaasissn om 7 u. 22 en II u. IS v in.
en as. 1© en 7, as. 04- n m. Amsterd. tijd.
Inlichtingen worden verstrekt aan het be-
stelkantoor Clarasteeg No. 2 nabij de Mare.
rEEKEMSCHÜÜL,
61 ESreestraat (naast h Rijnlandshuis.)
Moderne TALE
©onv
Gonversalie. Vertalingen
TURFMARKT 6.
en °2
Coupons, >00000000000ooooooc
No. lil75.
Anno 19CC
Een moeder was met haar zoontje uit-
eeea ui tot het doen van eemge tnkoopen,
en keerde, beladen met pakjes van do wm-
kels huiswaarts.
De kleine jongen was vermoeid, hij be
gon pijn in clc voetjes te voelen en het
duurde niet Lang of hij snikte: „Ik ben zoo
moe; ik wilde, dat iemand "mij naar huis
droeg."
De moeder wierp een blik om zich neen,
maar zij zag niemand, wien zij de zorg
over haar pakjes kon toevertrouwen en den
knaap te dragen, terwijl zij zoo belast was,
daarvan kon geen sprake wezen. Zij nam
nu het kleinste harer pakjes, gaf dat aan
het kind en zeide:
„Mama is ook moe. Je moet mij daarom
helpen, Willem. Ik ben blij zulk een fün-
ken, kleinen jongen bij mij te hebben, die
dit pak voor mij dragen kan."
Het ventje richtte zich oogenblikkelijk
op en zag haar vol fierheid aan. „Ik zal
u helpen, mama", verklaarde hij, het pakte
aannemende en vergeten waren moeheid
en pijn in do voeten.
Die moeder was een verstandige vrouw.
Zij wist dat kinderen cn mensclien zich
allerlei ongemakken en zorgen veel orger
voorstellen dan zij in waarheid zijn, zoo
lang zij slechts aan zichzelf denken en zij
vond het juiste middel, om haar zoontje
daarvan te verstrooien. Het is zoo heil
zaam elkanders lasten te dragen. Het is
alsof wij er door worden gestaald
Het ligt in de menscholijke natuur eigen
krachten te onderschatten. Hoe dikwijls
hoort men niet zeggen: „Ik kan veel; maar
vioeg opstaan is mij onmogelijk. Als ik
dat doe, l/en ik den geheelon dag ziek."
Maar laat men eens voor zijn pleizier op
reis moeten gaan, dan denkt niemand er
aan zioh te verslapen, bemerkt men dat
men even goed opstaan kan verdragen
als de keizers Frans Jozef en Wilhelm, de
een reeds gebogen door hoogen ouderdom,
de ander zoo vaak lijdende aan de hevigste
oorpijn©. Zij arbeidden in den morgen
stond, jaar in jaar uit, voor hun land en
volk. Wat zouden wij niet veel voor ande
ren kunnen volbrengen, als wij hetzelfde
deden! Wilt gij er een voorbeeld van?
Er was een cijd, dat ik meende de han
den vol te hebben met letterkundigen ar
beid; maar op zekeren dag erkende ik tooh
bij mijzelve dat ieder lid van een huisgezin,
onverschillig of hij man of vrouw, jongen
cj meisje, is, kleine plichten tegenover an
deren heeft te vervullen, wil niet alles op
één hoofd neerkomen. Ik zeido niemand
iets van mijn planmaar stond een half
uur vroeger op en nam er eens de proef
van. Nu zorg ik voor de pendules cn klok
ken van het huis, voor do planten en die
ren, voor de 'boeken van het leesgezel
schap, enz., enz.: allerlei onbeduidende
zaakjes; maar die als zij volbracht worden
door ons, anderen meer rust schenken en
nooit heb ik mij zoo weinig vermoeid ge
voeld.
Beproeft het ook eens, lieve lezers. Be
zitten uw ouders bijvoorbeeld een tuin,
dan hebt gij al dadelijk uw werk gevonden
en wel de gezondste taak, die men beden
ken kan. In Japan begint elke vrouw bij
het opstaan in de open lucht te gaan. Zij
acht dit nog noodzakelijker dan een bad:
de longen met frissche lucht te vullen. Wij
doen dat als wij gelegenheid vinden nog vóór
het ontbijt een oogenblikje in den tuin
werkzaam te zijn en doen wij dat sleohts
één kwartier per dag dan zullen wij daar
van reeds do meest verrassende uitkomsten
zien Een tuinman kan meestal 'slechts zel
den komen; het zou andere te duur zijn en
daarom is onze tuin dikwijls een wildernis.
Laat ons de nieuwe klimopranken langs de
schutting leiden; de dorre takken wegne
men, de gele bladeren opharken, kastan
jes planten, die o! zoo spoedig tot boom
pjes worden; de z g. kappertjes van Oost-
xndische kers afplukken en drogen voor
den volgenden zomer; ja zelfs op de eeno
of andere kale plek een rots van cokes of
steenen maken, om daar later varens uit
de bosschen in te planten. De tuin zal
spoedig mooi en goed onderhouden worden
tot zelfs in den winter.
Wia gezond en sterk rs en zich over
moeheid beklaagt, waar geen vermoeienis
sen doorworsteld worden, is meestal lui.
Wij leven in een tijd van sport en ik heb
niets tegen f: teen of tennis-spel, of der
gelijke zaken. Alleen mag dat alles niet
heel onzen vrijen tijd iD beslag nemen
w..nt het zijn slechts genoegens, die wij
zelf smaken en wij zijn hier beneden ook
voor anderen geplaatst. Wij moeten tijd en
krachten overhouden voor hen en keeren
wij van zulk een pretjo terug, gauw onze
vermoeienis vergeten door het een of an
der to verrichte. voor onze omgeving.
Dan hebben wij het pleizier verdiend, dat
wij onszelve-n gunden; maar niet eerder.
Helpen wij ook onze ouders hun „pak
jes" te dragen? Zij hebben er zoo vele en
die zoo zwaar zijn vaak.
Een zware strijd.
Het was het uur, waarop de leerlingen do
schoo! zouden verlaten- en de meisjes leg
den vol vreugde de pen neder, zoodra de-
klok had geslagen. „Eindelijk is het uit met
deze slavernij voor vandaag," fluisterde
een harer het naast bij haar zittende mak
kertje toe; maar haar woorden gingen ver
loren, want de andere lette nog slechts op
de meesteres, die de hand had opgestoken,
ten teeken dat zij stilte verzocht.
„Ik heb u iets te zoggen, kinderen,
zeide zij ca boog zich opnieuw over haar
boeken.
Allerlei gedachten gingen de meisjes
door het hoofd. Zij begrepen volstrekt
niet, waarom zij moesten blijven, terwijl
zij toch zagen dat de leerlingen der andere
klassen zich verwijderden. Al spoeoig
sloeg de onderwijzeres haar boeken dicht
en deelae haar de reden mede.
„Ik zal u niet lang ophouden, meisjes,"
eprak zij. „Ik ben zeT bedroefd cn gij
zult de oorzaak daarvan hooren. Onder het
tweede ontbijt zat ik op mijn gewone plaats
en keek uit op de speelplaats, Lenige
meisjes kwamen daar, zoodra zij met eten
klaar waren, en zetten zich neer op de bank
onder het raam, waar r j luid onder elkan
der begonnen te sproken. Ik ving elk har«?r
woorden opmaar ik ben niet van plan die
hier te herhalen Ik was zoowel verontwaar.
digd als bedroefd dat enkele mijner leer
lingen zich op zoo minrchtende wijze over
haar onderwijzeressen konden uitlaton. Wie
die meisjes waren heb ik niet willen zien
maar ik herkende sommigen aan haar stem
Zoo ieto kan of wil ik niet ongestraft laten.
Mijn wensch is dat de meisjes, die zich hier
aan schuldig maakten, over do a&akzullen
nadenken en ik ben bereid haar morgen aan
te hooren, als zij mij ora verschooning wil
len vragen.
Er volgde een diep© stilte op deze woor
den.
Indien oogen kunnen spreken, dan deden
die van Emma het dien middag. D© buk,
door haar aan vier harer kameraadjes
toegeworpen, beduidde zooveel als: Zegt
niets aan de andere meisjes; wacht tot wij
alleen zijn.
Zoodra het vijftal buiten gekomen was,
begonnen zij druk onder elkaar te fluiste
ren.
Ik ben volstrekt niet van plan om ver
giffenis te vragen, verklaarde Emma be
slist. Zij is altijd gewoon van niets een hec
le zaak te makeu. Wij lachten immers
maar. Geen van de andere leeraars of juf
frouwen zou er zich om bekommerd hebben.
Ik denk wel, dit zij mijn stem herkende,
maar zij kan lang wachten voordat ik mij
voor haar verneder. Emma was heel wild
en lastig te regeeren. Zij was steeds de bel
hamel bij alle mogelijke relletjes en altijd
bedacht zij weer nieuw kattekwaad.
Den volgenden dag verstreken de uren op
school alsof er niets ware voorgevallen. Vijf
der leerlingen namen echter geen deel aan
de gissingen der overigen wie toch wel de
schuldigen mochten zijn. Indien onze lezers
cie onderwijzeres hadden kunnen zien, zou
den zij bemerkt hebben, dat zij herhaalae-
l.jk de oogen op het vijftal richtte, maar in
haar oogen lag daarb j geen toorn.
Andermaal werd het tijd heen te gaan,
maar zonder dat iemand om vergiffenis ge.
vraagd had. De onderwijzeres scheen iets
te willen zeggen, maar bedacht zich en iiet
de kinderen vertrekken.
De volgende dag was een Zaterdag. Aller
oogen vestigden zich op de directrice, toen
zij voor de klasse trad cn zeido:
Het is nu Zaterdagmiddag, maar tot
nu toe heeft niemand om verschooning ge
vraagd. Ik zal u nog tien minuten geven
na to denken over hetgeen gij doen zult.
Die tien minuten vielen lang. Mem hoorde
duidelijk de schoolklok aaken, zoo st-il was
het geworden. Vijf minuten verstreken
Viola, een der vijf meisjes begon er zenuw
achtig uit to zien. Zij keek op en ontmoette
den op haar gevestigden blik der leerares,
waarop zij bloedrood werd. Weliswaar had
zij nauwelijks aan het bewuste gesprek
deelgenomen, maar voch voelde zij zich
schuldig. Indien zij Emma niet beloofd had
het niet te doen, zou zij geen oogen ine
langer geaarzeld hebben te bekennen. Doch
ook thans keek Emma haar aan op een
wijze, die duidelijk zeide: „Waag het niet,
of j krijgt met mij te doen 1"
Toen de tien minuten om wareD, stond de
directrice op.
Ik had u nog slechts deze laatste gele.
genheid willen schenken, zeide zij, maar
ik kan er nog niet toe over gaan te straffen
Hoe langer gij wacht liOe zwaard r nel en
mij zal vallen. Nog een korten tijd van be
denken wil ik ulieden laten. Heeft men mij
in den loop van Maandag niet om vergif
fenis gevraagd, dan zal ik de namen noe
men.
Den volgendon dag veerde Emma een zwa-
ren strijd met zichzelvo. Haar geweten be
gon te knagen en zij zou zioh gaarne ver
ootmoedigd hebben, maar wat zouden haar
makkertjes zeggen en de juffrouwen? Dat
alleco hield haar terug. Heel hanr Zondag
werd er door bedorven, telkens zag zij het.
zachte, bedroefde gelaat der directrice
voor zich, dacht zij aan haar geduld, lm
11102*3, wat weerhield haar te straffen, als zij
de namen kende?
Den morgen daarop kwam zij op school
ai, juist toen do klas zou beginnen. Ha
re vi r mnkkertjes wierpen haar een blik
toe die zeide: „Wij zullen volhouden 1"
Maar op Emma's gezicht vertoond© zich
een glimlach en de aai de ran begrepen niet
waarom zij zoo ernstig keek.
In plaats var, zooab gewoonlijk op de
voorste bank te gaan zitten, zette zij zich
na-ast een pas aangekomen meisje. De di
re-trice hield zich als zag zij niets. Er ver
liep'nog een half uur en toen trad Emma
opeens naar voren on zeide:
Juffrouw ik zou U gaarne vergiffenis
vragen. Ik was het die Woensdag de ando
re meisjes aan den gang maakte.
De heele klas hoorde die woorden en
do on derwij zot es drukte innig verheugd
Emma do hand. Nu stond ook Viola be
vend cn stamelend op, gevolgd door dc
drie anderen. Alles werd vergeven en ver
geten.
Op deze wijze had Emma voor het eerst
haar invloed op hare makkertjes ten goe
de gebruikt» De kleine belhamel van v< r-
heen hield dit daarna onder allo omstan
digheden vol.
In de ChineeBohe provincie Teho Kiang
verheft zich in do nabijheid der stad
Changwha-whyen de berg Tsyen-king.
Langs de helling van dien berg vindt men
heerlijke theeplantages, welker opbrengst
ons bij het ontbijt verkwikt. Aan den voet
van dien berg staan dichte bosschen came
lia's, een manslengte hoog. Zij worden daar
gekweekt, om uit het rijpe zaad olie te
slaan. Het roet, dat onder het branden
dezer olie gevormd wordt, dient tot be
reiding van den zwarten Oost-Indiechen
inkt. Omgeven van theestruiken en schoo-
no camelia-velden, breidt een helder
meer zijn zilveren spiegel uit. Dat meer is
het vaderland van het goudviachje. Van
daar heeft het zijn reizen moeten onder
nemen naar alle deelen der aarde. Elko
provincio van China is verplicht, jaarlijks
den keizer geschenken aan te bicden uit
do beste voortbrengselen van natuur en
kunst. Zoo bracht de provincie Tehe-Kiang
hem eens uo scüoonsto goudvisachcn uil
haar gebied. De keizer luid behngon in de
prachtig gekleurde diertjes en liet er van
overbrengen in de vijvers zijner lusttuinen,
waar zij zich buitengewoon sterk verme
nigvuldigden.
De goudvischjes zien or bij do geboorte
bijna geheel zwart uit; eerst later worden
ze donkerbruin ©n krijgen na zes weken
roode en vervolgens goudkleurige vlekken.
Men verhaalt, dat de jonge goudvissohen
in China eerst vuurrood zijn cn later goud
geel worden. Zij groeien tamelijk schielijk
op, want een half jaar, nadat zij uit het
eitje te voorschijn komen, hebben ze reeds
een lengte van acht centimeter. Vele nemen
ook een afwijkende kleur aan. Zoo zijn er
zilverkleurige, roode en groene, en elk
dezer kleuren heeft dan weder een goud- of
zilverkleurigen metaalglans. ja er zijn
er nog met verschillende kleuren tegelijk,
met. schakceringen tot in het oneindige.
Welke sooifc do duurste is, wordt door do
mouo bepaald. Ook in gedaante en
leefwijze ver. killen deze aardige diertjes
aanmerkelijk. De voorname Ohincczen
houden, al naar hun smaak is, do een of
andere soort van goudvissohen in hun vij
vers, cn de dames, die zich om liaar op
zettelijk verminkte voeten niet verre van
huis kunnen begeven, scheppen oen bijzon-
dar behagen in het voederen dezer fraaie
diertjes. Zij lokken zo met een fluit naar
den oever, werpen hun wonnen toe cn
vermaken er zich mee, als de vischjes om
een brokje vechten.
Hoc meor het water door den zonneschijn
verwarmd wordt, de» te behaaglijker ge
voelt zich de goudvisch; maar hij kan geen
koude verdragen cn sterft, als hij zich
in oen vlakken waterbak bevindt, die
dichtgevroren is. De rijke Chincezcn
hebhen daarom in hun tuinen bijzonder
diepe grachten, waarin de visch des win
ters veilig kan blijven leven. Den geheelen
winter zijn zij dan bcweegloos en schijnen
verkleumd; ook nemen zij al dien tijd geen
voedsel tot zich.
Vóór ruim 200 jaran (omstreeks 1611 of
1619) werd de goudvisch voor het cer6t
naar Europa gebracht. Men verhaalt, dat
de Pórtugeezcn, nadat zij don zeeweg naar
Oost-Indië en China, rondom de Kaap do
Goede Hoop hadden ontdekt, de eersten
zijn geweest, die ze op hun schepen mede
gebracht en aan het klimaat van de Kaap
gewend hebben, vanwaar ze vervolgens
na.a- Lissaoon zoudeu zijn overgebracht.
Anderen meenen, dat ze eerst naar St.-
Helena cn van daar naar Europa zijn ge
bracht. In alleu geval is het waar, dat do
goudvissohen al sinds jaren op Isle de
France, ten Zuidoosten van Afrika, zoo
talrijk zijn, dat ze als gewone vissehen bij
on ter markt gebracht en gegeten worden.
Zij smaken oven lekker als de baars cn
veel beter dan de karper; doch mindev
aangenaam voor do liefhebbers van doze
visehsoort is btt, dat zij zoo klein zijn.
Eerst in 1753 werden do goudvisschon
hier te lande ingevoerd, ofschoon ze reeds
veel vroeger c'.oor kooplieden op Java wa
ren overgebrach
De zonnebloem.
De zonnebloem is een plunt, die hier en
daar als sieraad iji onze tuinen worot gevon
den, maar die in Rusland on Oostenrijk op
groote veiden wordt geteeld tor wiilo Van hot
voordeol. Jbijna ieder deel van de plant hecil
waarde. Zoo is het zaad een uitnemend kip-
penvoeder, dat bet eieren leggen sterk be
vordert cn de ijmkcr vinut dc* i de nabijheid
van zonnebloemen veel liuuig in z.jn korf, al
is deze wat erg donker van kleur.
Mea vindt in Kusiaud en Oostenrijk
hoofdzakelijk twee soorteu van zoi n oloe-
men» De eene soort heelt blauwachtige zwar
te, de andere grijswitte pitten. De eerste
soort wordt gegeteu. Nadat de pitien zijn
gepeld, worden zij tot meel gem.iKu of aan
stukjes gestampt voor het bereiden van
meelspijzen, koeken, brood en audcr voed
zoam en smakelijk gobak. Het zwarte zaad
bevat betrekkelijk weinig olie en hoeft sen
smaak, gi lijken 1 op dien van noten oi
amandels.
Do tweede soort wordt vooral vci'xmwd
om het hooge oliegehalte der zaden. Als dezo
gepeld zijn, bevatten zij minstens 2-1 tot 32
gewichtsprocent oiic.
Van hetgeen bij de oliebereiding over
blijft, worden voederkockcn voor het vee
geslagen, die hooge waarde hebben. et is
geen wonder, dat zij bijv. in Rusland oen
beduidend uitioerari.k i Duitsch-
land, Denemarken, Zweden o Eng» land be
trekken ze in groote ho- itxleu, alleen
Duitechland 30 nnllioen K. O
Hot kalkrijke, houtachtige deol van do
zonnebloem wordt gebruikt voor de berei
ding van potaach en ook dat artikel voort
vooial hum tun uit. waar weinig hout-
voorraad aanwezig is, dient het voor brand
stof. In den laat sten tijd heeft do industrie
van die houtachtige deelen nog op andero
wijze partij weten te trekken. Het merg van
den stengel is bijzonder licht, veel lichter
clan :..c on KO.il in .iet w. lor een last ira
gen, die veertig maal zijn eigen gewicht ver
tegenwoordigt. Uit uien hoofd.: gebruikt
men het bij do vervaardiging van iviuings-
gordcls, reddingsboeien. De houtachtige en
meestal als een horen gekromde wortel duofc
oot nog dienst. Men maakt er knóppen of
handvatten voor stokaen. parapiuies, enz.,
van. De bladeren cn andere groeno dcclon
vormen voor kooien, schapen cn varkens oen
zeer gewild groenvoer, dat versch, gedroogd
o. ingekuild wordt gebruikt.
De teelt van zonnebloemen kon dus zekor
loonend zijn Het verdient aanbeveling, om
een proef akkertje aan tc leggen on daarvoor
zaad tc laten komen uit de landen, waar do
plant in bet groot geteeld wordt.
Vervolg Advertentiën.
Te Oud8hoorn t© hanr: een
waarin jaren met succos galanterie-
zaak on sigarenhandel ls uiigeoefend.
Prachtigen stamJ. Te bevragen by
den Heer C. DE GRAUW, Stalhouder,
Oudshoorn. 365 9
om zoo spoedig mogelijk in dienst
te treden: eon It. K. HUIS
HOUDSTER, voor i-uiten brieven
Bur. v. d. Blad onder No. 404. 6
Gedurende de maand Januari
om-
i 28 t
worden allo Tapijten, Gordijnen en Vloerzeilen,
alsraedo alle Slenhelen, het/JI aparte of voor Kamers, com
pleat, voor veel verminderden prlj* uitverkocht. 333 28
HAS3ELMAN PAiMDEJ», Leiden.
Voop Tapijten: Hoogewoerd IS5. ï<Jef. 338.
Voor uleubelen: Nieuwe Rijn 28. e.ef. 6S2.
»- be.
Tapijten on Gordijnen worden pasklaar gemaakt
bewaar ouk mot arideie Donderen tot de schoonmaak.
Firma ICLtJ! i a 5ssob 20
Opgericht A°. 1825. Langebrug 4, LEIDEN.
Te Koop aangebodenvjer
onlang» nieuw gebouwde Wo
ningen, slaande op goeden si and,
wekuHJksche Huuropbrengat f 9 25
Koopsom zeer billijkhet grootste
gedeelte der koopsom kan als hypo
theek op de panden gevestigd blijven.
Acnes: lireestraat Mo. 54
3 11
govestigd te ARNHEM,
verstrekt bedrijfskapitalen, en
voorschotten van et 500 tot
elk bedrag, aan Handelaren, Ulflcie-
ren en Particulieren, op langen ter
mijn, met gemakkelijke aflossing.
Voor Inlichtingen wende men zich
teD kantore der Bank, Koningstraat 1.
191 12
lijdelp GALGEKATER 2.
Aanvang der Lessen 8 Januari.
Aanmelding nieuwe Leerlingen da
gelijks van ÏO 12 uren, behalve
Jlaandag en Donderdag.
W. C. A. RZDDERUOF,
210 10 Leoiaai Al. U.
Februari of Haart kan een
flinke JUFFROUW geplaatst
worden m een nette Zaak, extern.
Veroischt wordt: R.K., onbespro
ken gedrag en reeds in een Winkel
zaak werkzaam geweest zijnde.
By bekwaamheid en goede ver
koopster, wordt een flink salaris
gegeven Brieven Bureel van dit Blad
onder No. 353. 13
VEilliUaiHQ van Brandkastjes ter bewaring
van Geldswaarden.
443 20
BERLITZ SCHOOL
LEERT
dooi' Leeraten der besrokken landen.
RF
V Privaat- en Cufsuslessen
ük
in en buiten de school.
Prospectus en Proefles gratis.
)I7 00
GEVESTrOD 1S76. 430 20
Telefoonn. 586. Kantoer Breestraat 1Ö5.
JOOOCOOOQOCOC ^iissels^ Assurantiën.
Let by don inkoop vooral op den
naam il. YAM DEBMOOLEN,
daar nvjn étiquet precies nagemaakt
wordt, torwyi ry inhoud dezer flusschen
van mindere quaüteit is. 4921 28
