Erievon van eon JLoidenaar.
Tweede Kamer.
CXIX.
Een goed vriend maakt» mij dezer dagen
do opmerking, dat het hem verwonderde,
dat ik nog met geen enkel woord had ge
lept over de feesten, die er in Juli van het
volgende jacr zullen gehouden worden ter
ecro van ltombrandt Harmens7,oon van
Rijn, den grooten Leidenaar, die naar ver
trouwbare bronnen den lödcn Juli 1603 in
do Weddesteeg geboren is, en wiens 300sto
geboortedag dan ook, en voornamelijk in
zijn geboortestad, luisterrijk zal worden
gevierd.
Ik bob er op geantwoord, dat daartoo
voor mij geen aanleiding bestond. Wij we
ten, dat er langor dan een jaar geleden
ziok bier een comité gevormd heeft, om
'vooral in onze gemeente Neerland.1
grootsten schilder te eoren. Terecht was
men echter van oordeel, dat de herdenking
van een man als Rembrandt niet aan een
enkele et-ad, al is ze ook zijn geboortestad,
blijft verbonden, maar dat do huldiging
een veel wijdere strekking moest hebben.
En inderdaad zijn cr dan ook in vcrschil-
lendo doelen van ons land en daar buiten
©omitu's opgericht voor hetzelfde doel cn
voornamelijk zal het de hoofdstad Amster
dam wezen, die in luisterrijk herdenken
Leiden welhaast zal evenaren, zoo niet
overtreffen, waarover echter van weerszij
den geen jalocrschhcid bestaat. Hoe meer
een van Leidens grootste burgers en een
van onze grootst» schilders geëerd wordt,
hoe beter. Het plan zelf had van mectaf
mijn volle sympathie en had ik gemeend de
zaak te kunnen steunen cn iets tot het wel
slagen er van toe bij te kunnen dragen,
gaarne had ik er een brief aan gewijd.
Het was echter mijn meening, dat ik er
weinig aan kon doen. In het uitvoerend
oom-ité zitten kunstenaars van naam naast
andere mannen, waarom geen vrouwen?
van meer of minder invloed; die hebben
ccn circulaire verspreid op zeer ruime
schaal en gezonden naar menschen, waar
van kon worden vorwaolit, dat zo in staat
er bereid zouden wezen om een bijdrago
voor dit doel to offeren. In allo mogelijke
couranten, in hot ,,Leidsch Dagblad" het
allereerst, is dezo circulaire opgenomen,
wat zou ik daar nog aan toevoegen
Sinds dien tijd kan men geen courant van
eenige beteekenis in de hand nemen of men
leest iets meer of minder belangrijke over
do ltembrandt-huldej boeken, brochures
en albums zijn al reeds verschenen, waarlijk
de Leidenaar behoefde cr niet meer over
to schrijven.
Nog niet lang geleden hebben wij weer
kun oen lezen, waarin in Leiden de feeste
lijkheden zullen bestaan, en dat plan door
het comité overdacht en na rijp beraad
vastgesteld, zou ik niet graag hebben gecri-
tiseerd> En ik wil wel zeggen, dat ik daar
ook geen reden toe vond.
liet programma van do feestelijkheden
zit uitnemend in elkaar, al blijft voor ons
Leidcnaars de onthulling van het gedenk-
teeken dat voor Leiden den schilder, door
kunstenaarshand geboetseerd zal vereeuwi
gen, het voornaamste. Het spijt mij, dat
er vooral in de kunstenaarswereld aanmer
king is gemaakt, en een strijd is ontstaan
hierover, dat er niet een prijsvraag is uit
geschreven, opdat alle Ncderlandscho kun
stenaars er hun krachten eens aan kunnen
besteden om een kunstbroeder uit een vori
ge periode zoo waardig mogelijk in een
beeld te vereeuwigen, en dat men zich
schijnt to ergeren, dat dio eer gegund is aan
een beeldhouwer uit den vreemde. Ik wil
mij niet in dien strijd mengen noch minder
wensch ik uitspraak, in het geschil to doen.
Het denkbeeld van een prijsvraag en dan
uitsluitend onder Nederlandsclie kunste
naars, lacht mij echter wel toe, maar ik
kan natuurlijk niet beoordeelen do bezwa^
ren, dio daaraan verbonden waren, zoodat
ik het besluit van het uitvoerend comité in
dit geval wensch to eerbiedigen cn hoop,
dat het gerezen geschil zal worden bijge
legd Het voornaamst» is toch, dat liet
beeld, dat aan den Witten Singel bij den
i' _ang van do voorm. Wittepoorfc zal ver
rijzen, een mooi kunststuk zal worden en
daaraan valt niot to twijfelen. Dat staat al
vast
mijn zorgen draag ik Hem op." Hij ging
zitten op een stoel onder den kansel; vre
de en kalmte kwamen, over hem in die stille
eenzaamheid.
In do pastorie meende Frits in den nacht
te ontwaken toen de klok reeds zeven uui
sloeg. Het waa benauwd in de kamer. „We
v.ijn ingesneeuwd," riep hij. Groot was de
6c.rikt van Flitsen Lize, toen zo bzmeikten,
dat het bed van hun va^.r onaangeroerd
was. Waar kon hij zijn? Ook het studeer
vertrek was ledig. De bijbel lag open.
Flits las: „Aan mijn dierbaren eenigen
zoon in den Kerstnacht van 1890. Do God
van uw lieve, to vroeg ontslapen moedor
spreekt tot u in dezo bladen." Een grootc,
heilige aandoening overmeesterd© den jon
gen man. Verschillende begonnen brieven
aan Lize lagen er naast. Het was of steeds
gezocht was naar inniger aanhef. „Mijn
lievo Lize", „Mijn innig geliefd Kind",
„Trouw evenbeeld van mijn onvergetelijke
vrouw", zoo luidden do woorden. Daar
naast volgeschreven vellen papier, do prc-k
voor dien morgen, afgebroken bij: „Ik ver
kondig u grootc blijdschap".
Frits en Lizo voelden dat ze hui vader
nooit gekend hadden. „Waar is hij vroe
gen ze elkaar angstig af en als antwoord
jalmdc een klokketoon in do lucht.
„Hoor", riep Frits, „bet Kerstfeest
"Jordt ingeluid."
„Dan is vader in de kerk", zei Lize;
„vóór zijn komst wordt nooit geluid."
De dag was aangebroken, d» wind was
bedaard. Dè sneeuw lag op ongelijke hoopon
in fantastische vormen op heuvel vn liside
en hot ingesneeuwde voorste gedeelte van
do kerk schitterde tegen, terwijl de klok-
ketonen galmden door de lucht.
De oude leeraar riep zelf do gemeente op,
het gerucht verspreidde zich van do inge-
«neouwde kerk en pastorie. De gemeente
Dat monument zal do gemeente worden
aangeboden, die hot natuurlijk gaaro© zal
aanvaarden.
Daar is voor de Rembrandt-huldiging
veel geld noodig, dat snapt ieder. En
daar is ook al heel wat geld bij den pen
ningmeester, den heer Van Hamel, binnen
gekomen. Maar toch heeft men neg niet
genoeg. En wat ik .wel dacht ia gebeurd:
men heeft zich ook tob den Leidschen
Gemeenteraad gewend om een subisiaie
uit de gemeentekas en waarlijk niet om
een kleintje: /20C0.,
Donderdag is dat verzoek ingekomen en
ik hoorde, dat sommige Raadsleden of
het n i e t-Lcidonaars van afkomst zijn
geweest, weet ik niet maar dat sommige
Raadsleden bij het booren van die som
het hoofd schudden of de sohouders
optrokken. Nu, ik kan mij voorstellen, dat
men graag zoo weinig mogelijk uitgeeft
voor de gemeente, maar ik vertrouw ook
wol, dat ieder Leidenaar zal begrijpen, dat
do gemeentekas er voor zoo'n doel toch
wol aangesproken mag worden en het is
hierom, dat ik het zwijgen over do Rem-
brandt-hulde ook verbreek en een en ander
meen te moeten zeggen.
Wij leven nu eenmaal in een materialis
tisch eo tijd, waarin men allereerst vraagt:
wat geeft hot, wat voordeel levert het
op?
Wio doze vraag ook nu stelt, kunnen we
al dadelijk antwoorden, dat de feestelijk
heden aan de gcmcentcnarcn heel wat
voordeel zullen opleveren, want de stroom
van vreemdelingen zal, vooral ook door de
tentoonstelling, dio er aan verbonden
wordt, wel eonigen tijd duren. En voor
neringdoenden zullen dio drukko Juli
dagen wat welkom zijn 1
Ik durf haast wel zeggen, dat die 2000
in verschillenden vorm wel weer in de ge
meente terugkomen.
Van dezen koud practiscben kant beke
ken, zou ik liever 2000 geven en hot feest
a 1 hebben of er vrij van zijn en het te
moeten müeén*
Maar wat oneindig meer bcteokent:
onze stad wordt weer een mooi monument
rijker, wij verkrijgen een scboone herinne
ring aan een onzer grootst», zoo niet aan
den grootsten burger, die ooit in de Sleu
telstad' geboren word, meer. Als wij er goed
over nadenken moeten w© ons eigenlijk
een beetje schamen, dat er sedert die drie
eeuwen niet reeds een monument voor
Rembrandt werd opgericht in de stad, waar
hij geboren werd en zijn machtig schil
derstalent zich zoo vorstelijk ontwikkelde.
Nog een half jaar, dan kunnen wij die
schaamt© afleggen, dank zij het comité
voor de Rembrandt-huldiging.
En nu zou het een naast niet te verwach
ten meevallertje geweest zijn, dat do
bijdragen van particulieren zoo mild had
den gevloeid, dat al de kosten van heb
kostbaar gedonkteeken ai van de verdero
feestelijkheden daaruit hadden kunnen
worden bestreden. Waar dit blijkt zoo niet
te zijn, mag, dunkt mij, do I.cidscho Ge
meenteraad zijn steun niet onthouden. En
kan het niet minder dan 2000, welnu do
gemeente tcone, dat zij hot er voor over
heeft.
Mogen or in dezen tijd misschien nog wel
zijn, die er bezwaren tegen aanvoeren en
het offer to groot achten, stellig ben ilc er
van overtuigd, dat, als het monument er
eenmaal staat, men cr anders over zal den
ken cn dat het nageslacht dankbaar voor
wat wij nu staan te doen, het als vanzelf
sprekend zal beschouwen, dat ook Leidens
gemeentebestuur tot een waardige huldi
ging van Rembrandt heeft bijgedragen'
zoodat onzen vrooden vadoren daarvoor
wol nooit een verwijt zal treffen.
Leiden behoort niet tot do grooto ge
meenten haar financieelc toestand is niet
van dien aard, dat zo grootc dingen kan
doen, maar laat zij zich idan toch groot
tooncn in alles waar een gemeente, zooals
zij ia, groot kan wezen.
ZOE IKRWOUDB. (j eb or en: Hendrik. Z.
vftu Wv au Beek en (J. Baars Beri eli", Z.
van C. v. Tol eu T. Miedetna. - Gerardua Helrus,
Z. van H. v. d. Lely eu M. v. Dienien. Coruelia,
vau D. van Beek on W. Sluimer.
Ovorloden: Heudrik vau Beuk 1 dag.
C. Vrometleijn M. 79
kwam te hulpde wanden van sneouw wor
den weggehaald on opgeruimd, de toegang
tot het, bedehuis werd langzaam vrijge
maakt- Eindelijk werd do deur geopend en
stroomde de menigte naar binnen. In geen
jaren was het zoo vol gcwcest-D© dominee
stond voor den kansel in afwachting. Het
was een andere verschijning dan kort go-
lcdon. Stilte heerscht© er, diepe stilte.
Daar beklom hij het spreekgestoelte. Dal
was niet meer do gebiedendo, strong© man
van vroeger. Een ootmoedig© nam hot
woord cn sprak:
„Mijn God en Vader, Gij hebt alles ten
goede gekeerd. Ik had zelf een muur op
getrokken tusschen do leden mijner ge
meento on hun voorganger. Ik bleef een
zaam; dikwijls zag ik verlangend uit, maar
werd niet begrepen. Ik had den miiur wil
len omverwerpen, doch miste den moed en
do kracht. Gij hebt mij leeren verootmoedi
gen,. Gij hebt mij geraden mijn zorgen op U
to werpen en nu ontmoet ik naar wie ik
smachtend uitzag. Thans breng ik anderen
do blijde boousc'% p van het Kerstfeest
Eer© zij God in do hoogste hemelen."
Toon de leeraar den bijbel nam, den
tekst voorlas en daarover begon to spreken,
werd do toon van do stom hoe langer hoe
inniger. „Lang kon hij ditmaal niot met
hen zijn door vermoeienis". Een lied en
nagebed waren liet slot. Maar daar verhief
de gansohe gemeente zich en daar badon
ouden en jongen, mannen en vrouwen hun
leernar plechtig toe:
„Dat 's Heeren z°gen op u daal", enz.
Di.3 avonds kwamen velen.samen in de
pastorie. Nieuw» kennissen en vrienden
van vroeger. Aan Otto Blem was door va
der gevraagd of hij den drempel maar weer
over wilde; Lïesje en Frits omarmden als in
een droom hun vader en daaktei" hem voor
do groot» blijdschap, him bereid.
Conce^t-Heyning.
Terecht vermelde het programma, dat
dit concert door den heer Heyning, met
welwillende medewerking van een viertal
anderen, gegeven werd. Want niet alleen
had hij hot geheel© eerste deel alleen voor
zijn rekening, maar ook in do ensemble-
nummers was hij blijkbaar do domineeren-
do en bezielend© macht^ die do anderen
voortjoeg of inhield en zelfs nu en dan nog
hoorbaar aanwijzingen gaf en dirigeerde.
Do heer Heyning is zonder twijfel buiten
gewoon muzikaal begaafd, èen persoon met
veel temperament, en dio precies weet wat
hij wil. Als pianist bezit hij ook uitnemend©
eigenschappen: zijn spel is technisch ver
ontwikkeld cn uiterst klaar cn doorzich
tig, do fraseering duidelijk, de aanslag
doorgaans mooi, alleen bij groot© krachts
ontplooiing is de toon soms ruw en door
onschoon© bij-geluiden ontsierd. Met bijzon
der veel genoegen hoorden we hem Beet
hoven's Appassionata spelen. Vooral het
derde deel was prachtig. Dd tempo's in het
eerste deel van Schumann's Quintett wer
den zeer vrij genomen. Soms joeg men
voort in razende vaart, dan weer, kwamen
ongemotiveerde en ecnigszins op het effect
bere*.cnue pauzes en ritenuto's. De gelijk
heid van samenspel liet daardoor soms
wat to wenschen. Toch, hoewel alles lang
niet fijn gepolijst en geacheveerd was,
werden wij door deze temperamentvolle,
van intelligentie getuigende vertolking
voortdurend geboeid. D© heeren Zalbin en
Vincent (lm© cn 2de viool), Boellaard
(alt) en Ulegerii (oello) toonden zich zeor
degelijke musici. De cersto heeft de toe
hoorders nog aan zich verplicht door do
voordracht der mooie, wéinig gespeelde
viool-sonate Op. 18 van Richard Strausz,
on bewees daarin, ad', gelukte niet alles
even goed, een bekwaam en fijnvoelond
violist te zijn.
Do heer Heyning had het kunst- (en
waag-) stuk ondernomen do pianopartijen
in het Quintett en do Sonate uit het hoofd
te spelen. Hij bracht het er schitterend af.
Dio Sonate van Strausz zonder muziek voor
zich met zulk een onfeilbare zekerheid voor
te dragen dat zullen hem weinig pia
nisten nadoen. En hoe mooi speelde hij ze,
vooral die Improvisation 1
Of de heer Heyning als componist toe
komst heeft? "Wij wagen over zijn „Rose
und Cypresse" bij deza eerste kennisma
king geen oordeel uit te spreken. Het leek
ons zeer kunstig ineengezet en het is zeker
niet triviaal. Maar geëinotionneerd heeft
het ons niot in het minst. Het cenigszins
conventioneelo gedicht (waarin weer rozen
voorkomen, dio aan een cypres zoete lente
sprookjes in het oor fluisteren) is ons
door de muziek niet belangrijker gewor
den. Door een vergissing van den heer
Heyning, die na afloop niet opstond, zoodat
het publiek niet weten kon, dat het uit
was, werd er, wat eenigezins pijnlijk was,
aan het slot niet geapplaudisseerd.
De vrij talrijke toehoorders waren an
ders den geheelen avond vol belangstelling
on huldigden do optredend© kunstenaars
herhaaldelijk met luido toejuichingen. O.
11EOLAB1ES.
40 Cents per regel.
Bets wat de moeite waard is
bekend te zijn
werd ons door een onzer stadgenooten me
degedeeld; wij laten hot hier volgen:
Mejuffrouw B. Haasbeek, wonende
Narmstraat 1, to Leidon deelt ont mede:
op vijfjarigen leeftijd heb ik een hevige
buikviiesontsteking gehad en sedert dien
tijd ben ik immer suakelend gebleven. Nu
gevoelde ia inij eens wat betor, doch dan
weer erger. Ik had aanhoudende pijnen in
den rug en do lenden en wanneer ik ook
soms eon beetje beter was, kwam e pijn
toch weer terug. De urine was troebel en
des morgens was er een dik vlies op.
Ik was altijd erg vermoeid en of
schoon ik verschiliendo maten onder
behandeling geweest was, had men
mij toch nooit kunnen genezen. Men
zeide mij, dat not bloed niet goed cir-
oulecrde in do linkerzij en ik was
mismoedig; ik begon alle hoop op beter
schap op te geven. De goede hoedanigheden
van Foster's Rugpijn NicreDpillen trok
ken mijn attentio en ik besloot hier een
proef mede to nemen. Op uw vraag of deze
mij goede resultaten gaven, moet ia vol
mondig ja zeggen, reeds na een week kon
ik een groot» verandering ten gocdo be
merken en in drie weken tijds was ik vol
komen hersteld. Ik had geen pijn meer.
Iedereen die mij kent staat ten zeortte over
do uitwerking dezer pillen verstomd on ik
zal niet nalaten ze aan lijders aan te beve
len.
Ik, ondergeteekendo verklaar, dat bet bo
venstaand© waar is en machtig U bet pu
bliek te maken op elke wijze, die u goed
dunkt.
Verwaarloos nooit een pijn in den rog.
Het is hot spit zegt gij, eai gaat van zelf
weg, zooals het gekomen is, maa. dat is
niot zoo, wanu al schijnt het weg to gaan,
hot komt veel ernstiger terug. Dez" pijn ii
den rug is gewoon nierziekte en de natuur
waarschuwt u op deze wijze, dat uw nieren
haar plicht niet doen ©n niet op do gewone
wijze de onzuiverheden afvooron van het
bloed, dat ze filtrecren moeten. Het boven
staande is eon overtuigend bewijs daarvan.
Verzeker u, dat men u de echte Foster's
Rugpijn Nieronpillen geeft, dezelfde die
mejuffrouw Haasbeek gehad heeft.
Zo zijn te Leiden verkrijgbaar bij do hee
ren D. W. E. F. Do WAAL, Mare 60; D.
M KRUI SING A Ezn., Nieuwe Rijn 33 en
REYST KRAK, Steenstraat 41. Toezen
ding geschieot franco na ontvangst van
postwissel a 1.76 voor één of f 10 voor
zes doozen, 6384 61
CORRESPONDENTIE. Ingezonden
stukken of mededeelingen, waarvan de in
zenders hun naam niet aan de Redactie
bekend maken, worden ongeplaatst terzijde
1 gelegd.
Avondvergadering van Vrijdag.
W atcr staatsb egro oting.
Door do heeren Smeenge en Duy-
maer van Twist werd aangedrongen
op spoed in hét nemen van maatregelen
tot het ontlasten van de aan het Meppelcr-
diep gelegen gronden van water, dat nu
reeds tot in Meppel doordringt. De Minis
ter zeide te zullen onderzoeken welk stelsel
van uitvoering te dezen aanzien de voorkeur
verdient.
Door den heer Passtoors werd een
motie ingediend om de Kamer als haar
oordeel te doen uitspreken, dat het niet
wenschelijk is, dat omtrent het afbreken
van de Velzerbrug een beslissing worde ge
nomen alvorens is beslist omtrent het wets
ontwerp betreffende do Velzerpont.
Hoewel de voorzitter meende, dat deze
motie eigenlijk bij do verbetering van het
Noordzeekanaal thuisbehoort, had hij geen
bezwaar ze als motie van orde te ac-
oepteeren en hiermede vcreenigde zich do
Kamer, waarna do motie in behandeling
kwam.
Door den heer Van Foreest gevTuagd
naar zijn plannen, deelde de Minister mede,
dat hij het in het belang van de zaai acht,
dat hem vrijheid van handelen gelaten
wordt, opdat hij do volle verantwoordelijk
heid kunne dragen.
Voorts zeide do Minister, dat zijn ge
dragslijn vaststaat, doch dat hij zich om
trent do bijzonderheden niet wenscht te
binden. De proefnemingen met de „Ken-
neme r 1 a n d" hebben hem de overtuiging
geschonken, dat, als do beide ponten in ge
bruik zijn, zo de communicatie geregeld
zullen, kunnen onderhouden. Do Ministei
stolt zich voor met hot afbreken van do brug
eerst te beginnen, als do tijd van het ijs
voorbij is. Do proefnemingen met de
„Ke nn e mer lan d" zal do Minister
met Kerstmis doep, staken. Wanneer do
V 1 z e n, de tweede pont, onder do ketting
is, zullen daarmede proeven worden gono
men. Voldoen ook deze, dan zullen de twee-
do paar aanlegsteigers worden aange
bracht en zal de brug worden afgebroken.
Do heer Passtoors wenschte, dat de
pont zal doorvaren, opdat men kan zien oi
zij bestand is tegen ijsgang.
Do heer Van Wassenaor van Cat-
w y c k zeide, dat men met de {/braak der
brug niet kan beginnen zoolang de Minis
ter het geld daarvoor nog niet heeft, waar
na de heer Van Agch van Wyck to kennen
gaf, dat de Kamer niet volkomen vrij is ten
aanzien van het voteeren van het geld alB
de Minister de afbraak van do brug niet
gunt.
Do Minister antwoordde, dat de pont
thans een kettingpont is en zij do tram
uitstekend overbrengt en dat bij ijsgang al
leen do tram misschien niet zou kunnen
worden overgebracht; en voorts, dat het
geld voor h»t afbreken der brug ook uit do
begrooting voor dit jaar kan komen.
De heer Van VI ij men heeft niet de
overtuiging, dat do pont goed is en zeide
vóór de moti© te zullen stemmen. Ook de
heer Schaper was vóór een motie.
De heer Hub recht bestreed do moti©
en verklaarde volkomen vertrouwen t» stel
len in den Minister.
De motie werd ten slotto goedgekeurd
met 43 tegen 3-1 stemmen.
Bij do afdeeling L a n d sg ob o u w en
besprak de lieer DeStuorsd© electrische
tram over het Binnenhof. Hij achtte onder,
grondsche geleiding gewenscht, doch vond
het het boste, dat de geheel© tram van het
Binnenhof verdween met het oog op het
rumoer, hinderlijk vcor do bureaux aldaar.
Do Miniater, mededeelende dat de
plannen voor de tram nog niet zijn ^geko
men van do gemeente, verklaarde dat het
hem ook aangenaam zal zijn als do verkeers-
quaestie kan worden opgelost zonder dat
de tram over het Binnenhof gaat.
Door den heer DeStuers werd nog ver
dedigd ccn amendoment om op het Binnen
hof geen nieuwe bureaux voor den Rijks
bouwmeester in hot tweede district te ves
tigen. Do beschikbare ruimte zal in de eerst©
plaat© noodig zijn voor uitbreiding der Mi
nisteries. De strekking van het amendement
was om den Minister de gelegenheid to
doen behouden in de bureaux te voorzien
mits niet door het bouwen op het Binnenhof.
Nadat de heer Van Foreest had me
degedeeld, dat do commissi© eenparig het
amendement aanraadde, nam de Minis
ter het over.
Bij de afdeeling 6 poor weg on stoldo
do heer J a n s s e n (Maastricht) mot do
heeren Talma, Troub en Troel s tra
een moti© voor om do wenschelijkheid uit
te spreken om den toestand van het spoor-
wegpersoneel nader aan de ord© te stellen
De heer Janssen meende, dat do motie
behandeld zou kunnen worden afgescheiden
van do motie-Bos betreffende de Staats
exploitatie van Spoorwegen en gaf den
wonsch te kennen, dat do Minister in af
wachting de zaak zou bestudeeren en in
middels zooveel mogelijk verbetering zou
aanbrengen.
Do heer N o 11 i n g vroeg naar aanleiding
van do motie of hierbij ook aan do orde zal
komen do quotatie van het oude Rijnspoor
weg personeel.
Do heer Van Nïspen tot S e ve
na e r was tegen do motie: do zaak is ur
gent cn dient terstond besproken te wor-
den.
Do moti© werd, na verdediging ook nog
door den heer Tak, goedgekeurd met 71 te
gen 6 stemmen (Van Nispen, Kooien, Van
Wijnbergen, Regout, Duymaer van Twist).
Een aantal opmerkingen omtrent de ver
keersmiddelen werd gemaakt door de hee
ren Janssen (Maastricht), Smeenge, Roes-
singh, Smidt, Van Idsinga, Treub, Van Wi
eken, Van der Zwaag, Schokking, Tor Laan,
Schaper, Van Doorn en Hugenholtz".
Do heeren Roessingh, Smidt en Treub
kwamen vooral op tegen den h.i. zeer slech
ten toestand van den Noordoosterloca al-
spoorweg en drongen aan op spoe liga ver
betering hieTin.
De heer V_aji I d s injgg .vrpag wat_or.
waar is van het bericht in de bladerorv
trent do quaestie van den internatic-Lalen
trein van 4.14, die te Haarlem stopt. Hij
kon niet gelooven, dat dit zou zijn Ooeg»
staan op verzoek en ten behoeve van eea
Kamerlid; deze spreker vroeg ook eo»
nieuw station te Woerden.
Do heer Van der Zwaag bepleitte d«
belangen van het voormalige Rijnspoorweg-
personeel, terwijl do heer SchokxinC
o.a. nog de Zondagsrust ter sprake bracht,
wat den voorzitter aanleiding gaf deze»
spreker te verzoeken zich te houden aaaS
do straks aangenomen motie.
De heer Ter Laan vroeg uitbreiding}
van het aantal maanden gedurende walk#
hot aantal vacantiekaarten te krijgen z.jn;
hij wenschte die ook voor Mei, Juni, de
Kerstweek en de week van Nieuwjaar. Ook
wenschte hij afschaffing van de waarbij#-
som voor de kilometerboekjes.
De heer Hugenholtz vroeg, of hot
waar is, dat een uitgebreid onderzoek heeft
plaats gehad naar de solidariteit van de fj-
nancieele instelling in de zaak der Dnef
scheFriesch© spoorwegplannen; zoo ja
of dan di© instelling den aanleg niet ter
hand zou nemen.
Wat den trein van 4.14 uit Den Haag be
treft, deelde do heer Hugenholtz med-> lo,
dat reeds in 1901 door den heer Van Stynum,
in 1902 door den Spr. er op gewezen is dat
Haarlem steeds meer werd afgesloten van
het spoorwegverkeer, bij dankte den Minis
ter dat deze heeft voldaan aan zijn verzoek
in het belang van de bevolking eener bloeien
de stad; 2o. dat hij het verzoek slechts ge
motiveerd heeft niet uit naam van, doch
wille van de andere Kamerleden, die '.n
Haarlem wonen. Het spijt Spr. dat hij 2ijn
verzoek destijds niet heeft gemotivèerd met
een beroep op het belang der bevolking.
Persoonlijk gemak werd door Spr. niet be
oogd met dit verzoek.
De Minister verklaarde de verschilien
do wenken gaarne rustig in do „Handelin
gen" te zullen nalezen en te zullen bevorde
ren dat allo© met bekwamen spoed tot
stand komt.
Wat trein 4.14 aangaat, bevestigt de Mi
nister dat hij heeft toegestaan dat dio^ trein
te Haarlem stopt, wel naar aanleiding v°n
een verzoek van den heer Hugenholtz, c'och
'riet ten behoeve van dien heer.
Do trein stopt wel alieen tot het uitlaten
van reizigers, doch van alle reizigers.
Aansluiting vnn den trein met het buiten
land wordt niet gemist.
Het onderzoek inzake de Drentsch
Fricsche plannen duurt nog voort-
Met het oog op het vergevorderde uur
zag de Minister af van verdere beantwoor
ding der sprekers.
Na repliek van den heer Vanldsin&a,
die daarbij afkeurde dat enkel het optreden
van een Kamerlid te weeg heeft kunnen
brengen bij den Minister wat niet was te
v.rkrijgen door het gezamenlijk optreden vin
belanghebbenden, gaf de heer Hugeur
hol tz nog den wensch te kennen dat va*i
de 11 treinen, die Haarlem nog voorbij«zaa/J,
er nog meerdere aldaar zouden stoppen en
deelde hij mede dat d© verzoeken der andere
belanghebbenden, die nul op het request
kregen, gericht waren niet tot den Miniator,
maar tot de H IJ.-S.-M.
Naar aanleiding van een opmerking an
don heer Roodhuyzen, die betreurd© do
terugneming van den post van 115,000
voor een aanlegplaats te Ooltgensplaat, zri-
do do Minister dat die post bij vergissing
op de begrooting is gebracht. Er was n"t
genoeg voeling gehouden met het Dep. van
Oorlog, hetwelk bezwaar had tegen de ge-
leidammen, die hiermede in verband staan.
Do Minister overweegt echter oen aanleg
steiger elders op Goeree.
Door den heer Hubrecht werden op
merkingen gemaakt aetreffende de commer
cieel© boekhouding en do algemeen© tel#
foonpolitiek van den Minister. Spr. betoog,
do dat ons land hoogst achterlijk is op tele
foon gebied als gevolg van do politiek t-ot
nu too door d© Rogeering gevolgd. Er moe*
meer geld op de begrooting uitgetrokken
worden wil ons land een behoorlijke tel»
foondienst krijgen.
Do Minister beloofd© met do belang
rijke beschouwingen van den heer Hubrecüt
gaarne rekening te zullen houden.
De heer Ketelaar, het ongeweDscht
achtende na het middernachtelijk uur, waar
zooveel sprekers zijn ingesohrevon, den to©«
stand van het personeel der posterijen thaas
te bespreken, diende met de heeren Tak, Do
Klerk, Dolk, Nolting, Smeenge, Passtoors,
Van Doorn en Treub, die ook hierover wil
den spreken, een motie in om den toestand
van het personeel der posterijen en tele
grafie nader aan de ord© te stellen.
D© heer Van Foreest lichtte een
amendement toe van d© Commissi© van
Rapporteurs om d© 1000 persoonlijke toe-
lag© van don directeur-generaal Pop niet
to© to staan.
Dit amendement werd bestreden door den
beer Van Bijlandt en verdedigd door den
heer Ter Laan, terwijl do heer R e g o u t
wenscht© dat do Minister voortaan niet
meer dezen weg zou bewandelen doch zich
tegen het amendement verklaarde. H t werd
ten slotte verworpen met 29 tegen 25 stem
men-
D© heer Van Limburg Styrum
weea er nog op, dat indertijd do Staat do
Maatschappij „Zeeland" als hot- war© go-
dwongen heeft tot dubbelen dienst, dag- en
nachtdienst en dat sedert de tnrieven ver
laagd rijn, waardoor de Maatschappij
groot© schade lijdt.
D© Minister zal do aandacht aan do zaak
wijden.
D© begrooting is goedgekeurd.
De vergadering werd 's nachts om vijf
minuten over éénen gesloten.
Heden, Zaterdag, 10 uren voortzetting.
NOOR DW IJKER HO UT. Geboren: Pimon
Petrus Cornelia Jobnnncs, Z. vnn P. .l.Yerdegaal
eo L. van der Geest Adrianus Antonius, Z,
van A. Penning* en G. C. von Ruiten.
ALKEMADE. Geboren: AnthoniusJobannee,
Z. van S. Hoekstra en A. M. Borst Gerardur
Bendrikus Johannes, Z. van J* J. Verbanr en A*
Q. Jonkman. Hendrik, Z. van J. van Heek ev
J. W. Tit Maartja, D. van Au J. Seip en A.
-Kaliia.
