<4* Thee
LorAndsma
Maison PkUlS, Rapenburg 8.
Stoomtram Haarlem-Leiden.
<r~
CANADOLINE
De gebreken der Stoommachine
Tweode Kamer.
Nutsdepartement Leiden
LEZING
LONDON.
GiREGiETBUNIC WOOffS NEDERL&ND,
4pGis. Obliptië^
lie's Gravenhaagsche" Hypotlieekbank voor Nederland
ACCOUNTANTS-KANTOOR
HET VEN HELPEN VAN BEDRIJFSSTORINGEN.
FRACTISCH HANDBOEK
Vervolg der zitting van Zaterdagmiddag.
Bij do voorigezette behandeling van een
Hoofdstuk Binnenlandsche Zaken
werd door den heer Tor a a n toegelicht
een amendement, om den post voor sub
sidies tot bestrijding van drankmisbruik,
te verhoogen van 1-1,850 tot 20,000.
Hoezeer voor bestrijding van het drank
misbruik, meenden do heeren Van By-
iandten Brurn meikamp dat men de
Begeering geen hooger uitgaven moet op
dringen.
De heer Troelstra wees er op, dat
men daar vroeger geen bezwaar tegen
bad, terwijl de heer Lieftinck van oordeel
was, dat dit bezwar te ondervangen was
door overneming van het amendement door
de Regeering.
Hij drong daarop bij den Minister aan,
wijl voor bestrijding van het drankmisbruik
z.i. de Drankwet niets, de vereenigingen
alles zullen kunnen doen.
Had de heer T a 1 m a bezwaar tegon het
amendement omdat niet vaststaat waarvoor
mon hot meerdere geld zal bestedon, do
heer Schaper meende dat men het zon
kunnen geven aan do stichting „Hooghul-
leo".
Do Minister liet aan de Kamer de
beslissing over het amendement, waartegen
hij principieel geen bedenking had. Beter
achtte hij echter af te wachten of in den
loop van 1906 behoefte aan meer geld zal
blijken, dat de Minister eventueel bereid is
■tan te vragen.
Heb amondoment werd verworpen mot 42
tegen 21 stemmen.
De heer Van Dovontcr vroeg in den
loop der discussies vrijstelling van mili-
tiedienst voor de jongelui, dio studeeren
voor den Indischen dienst waarin de hee
ren Van Karnobook en Ter Laan
een onbillijkheid zagen tegenover do jon
gens in Holland.
De laatste on de heer Do K le r k vi'oe-
ren wachtgeld voor hen, die onbezoldigde
betrekkingen hebben bekleed bij opgehe-
yen schutterijen.
De Minister betoogde tegenover de
heeren De Klerk en Van de Velde,
dat bet Rijk niet verplicht is vergoeding
fco geven aan het bezoldigd personeel dor
schutterijen, dat do^r do opheffing der
schutterijen schado lijdt. Dergelijke schade
loosstelling ligt niet op den weg der Re
geering, maar behoort tot de taaie der ge-
meentezorg. Verschillende gemeenten heb
ben dat trouwens ingezien en andere ge
meenten rillen volgen.
Do minister beloofde met zijn ambtge
fcoot van Oorlog te zullen overv gen het
Verzoek van den heer Van Deventer.
Bij de 4de afdeeling (hooger onder-
W ij s) behandelt de heer Dc Klerk het
Ontslag van patiënten uit Academische
Ziekenhuizen. Spr. heeft in den trein een
ontslagen patiënt uit hc-t Leidscho Acade
mische Ziekenhuis in een gipsverband ge
zien, die nu maar moest zien hoe hij zijn
huis bereikte.
Zijn moeder moest voor een handwagentje
aan het station zorgen. De directie van die
ziekenhuizen diende bij ontslag van zulke
patiënten daarvan telegrafisch kennis te
geven aan de burgemeesters hunner woon
plaats opdat dezen do patiënten van het
station kunnen doen afhalen.
Do heer Roodhuyzon bepleit verla
ging der ei8chen voor klassieke talen voor
hen, die do H. B.-S. met 6-jarigen cursus
hebben verlaten cn Staatsexamen willen
doen, door wijziging van artt. 12 en 13 der
Hooger-Onderwijswet. Men schept door de
bestaand© wet telkens nieuwe tegenstanders
van do klassieke opleiding, maar niet men-
8ohen, die deze opleiding voldoende kunnen
booordcelen en later in staat zijn hun vor
ming op dat gebied te voltooien. Men be
hoorde niet verder te gaan dan tot Xenopbon
cn Oaesar. Bovendien is do tegenwoordige
regeling hoogst onbillijk voor do artren,
daar men to Delft tegenwoordig den docto
ralen graad kan krijgen zonder een woord
Gricksch of Latijn.
Deze zaak dient niet to worden opgehan
gen aan den kapstok der aancenschstkelings-
oommissie. Wil de minister eventueel het
parlementair initiatief in de zo steunen tot
incidentieele wijziging der hooger-onder-
wijswet?
Do heer Brummclhmp komt op
voor de belangen dor jongelieden uit Zuid-
Afrika, die hier studeeren.
De heer Roessingh vraagt jvetswij-
ziging voor het gymnasiaal onderwijs o.a.
om in d© tweede klasse met 2 talen t© kun
nen aanvangen.
De heer Bos vraagt herziening van het
K. B. betreffende do gymnasia om deze
meer vrijheid in hun leerplan to geven. D«
zaak door dr. Roodhuyzon behandeld, kan
niet incidentaal worden geregeld als be
treffende het verband tussdhen hooger. en
middelbaar onderwijs.
Dc Minister zal het verzook betreffen
de do gymnasia in overweging nemen. Op de
opmerkingen van den heer Brummoikamp
zal worden gelet. Wat de heer Do Klerk
aanvoerde zal worden onderzocht. Zooveel
mogelijk zal op de eischen der humaniteit
worden gelet. Don heer Roodhuyzen zegt
de minister dat hij natuurlijk het rapport
der incenschakelingsoommissie moet af
wachten. Het geldt hier geen incidenteel©
doch een principieele quaestie. Hoe lang
zal duren eer de minister met een wetsont
werp komt, kan hij niet zeggen. Hij ont
raadt den heer Roodhuyzon intusechen ten
deze gebruik te maken van zijn recht van
iniatief-
Bij art. 97 (Universiteit te Utrecht) be
pleit de heer Ty d o m an voorziening in
het gebrek aan goed klinisch neus-, keel- en
oorhcelkundig onderwijs aan do Utrecht-
sclio Universiteit en wijst er op, dat een
tweede hoogleeraar in do geschiedenis des
tijds is geweigerd door de vereenigde actio
der heeren Kuyper en Kerdijk. Thane is er
slechts één lector op een salaris van 1500
gulden, wat voor een persoon van de kennis
als hier vereischt een veel to geringe bezol
diging is.
De Minister erkent do wonschelijk-
heid van de regeling van bet onderwijs in
de laryngologie. Dezo regeling moot echter
wachten op cenige andere. De minister zal
ten spoedigst© een besluit nemen. Ook den
minister komt het voor, dat de bezoldiging
van den lector dient verhoogd.
Bij afdeeling O (verdere uitgaven be
trekkelijk hot hooger-onde rwij s) betoogt
de heer Kooien, dat er noch in de wet,
noch in het desbetreffend Kon. Besluit een
begin termijn is aangewezen voor het Bub-
sidie der bijzonder© gymnasia. De minister
kan echter zeer goed als bogirttermijn stel
len Juli 1905, den datum van invoering
der wet. De minister stelt als aan vangs
termijn den dag der aanwijzing, maar dit
lovert een groot verschil op met den dag
der aanvrage; dat d&artuschen 4 h 6 maan
den liggen, verwijt spr. den minister niet.
Maar seker is het niet do schuld der bijzon
dere gymnasia, dat zij zoo lang hebben
moeten wachten.
Do M i n i b t e r zal de hoogen-onderwijs-
novölle loyaal uitvoeren; des te meer doet
't hem leed den heer Kooien in dezo niet te
kunnen bevredigen. Zijn beslissing berust
op goede gronden.
Een begintermijn staat niet in de hooger-
onderwijswet; maar zij stelt een voorwaar
de, waaraan moet zijn voldaan, alvoTeus
het reoht van subsidie bestaat. Zoolang
die voorwaarde niet vervuld is, kan van
subsidie geen sprake kan zijn. Aange
wezen gymnasia kunnen slechts subsi
die erlangen; er moefe dus een aanwijzing
zijn voorafgegaan. Do invoeringstijd van
do wet is hier zeker niet beslissend. En
wat de dag van de aanvrage betreft, na
die aanvrage moet er nog zooveel onder
zocht worden, omtrent de vervulling van
do wettelijk© voorwaarden. Het is op die
vervulling, dat men moet wachten. De mi
nister zal alles doen om do beslissing daar
over te bespoedigen, doch meer kan do
minister niet doen. Zijnerzijds is geeu dag
verzuimd om de beslissing over we aanvrar
ge te bespoedigen.
Nieuw Postkantoor te Rot-
t or da m.
In de memorie van antw. nopens zijn
begrooting deelt de minister van water
staat mede: Wegens de aangevoerde be
denkingen tegen de onteigening van een
terrein naast het stedelijk ziekenhuis te
Rotterdam, is van die onteigening afge
zien. Ook bleek, dat latere uitbreiding
daar ter plaatse eventueel op groot© be
zwaren zou stuiten. Werden toch achterlig
gende terreinen later aangekocht of ontei
gend, dan zoudo allicht van do zijde der
gemeente Rotterdam wordon aangedrongen
om den Binnenweg, welke straat ter
plaatso van dio perceelen belangrijk smal
ler wordt, te verbreeden. In dat geval
zouden de overblijvende gedeelten van die
panden geen voldoende ruimte opleveren,
tenzij daarbij een gedeelte van den tuiD,
behoorende bij het ziekenhuis, werd aan
gekocht of onteigend, waartegen van de
zijde der gemeente ongetwijfeld ernstige
bedenkingen zouden worden ingebracht.
Er zal dus naar een andere gelegenheid
voor de stichting van een nieuw gebouw
moeten worden omgezien. De daarvoor be-
noodigde gelden behoor en eventueel bij
suppletoiro begrooting to worden aange
vraagd. Aangezien het indienen van een
buppletoire begrooting ook in de bedoeling
lag, als de nu vervallen onteigening was
doorgegaan, scheen het overbodig fin de
memorie van toelichting op de begrootïng
over 1906, die ter zake, geen kredietaanvra
ge bevatte, inlichtingen te verstrekken.
Uit de Rechtzaal.
Uithetleven van een zwerver.
Inééns kwam 't bij hem op, om vuur to
zien, om vlammen te zien, om te vernielen,
om te verwoesten. Eén doosje lucifer had
hij en geen cent op zak. Den 22sten Sep
tember was bij uit het Rijksopvoedingsge
sticht van Veenhuizen ontslagen met een
uitgangskas van 30.
Den 25sten October was 't óp toen
laaide in hom de woede tegen de menschen,
tegen dc politie, tegen de maatschappij,
zooals bet vroeger al eens bij hem opgekc^
men iswant hij heeft reeds 5 jaar ge
vangenisstraf, wegens brandstichting",
achter den rug.
Onder de gemeente Weespercarspol
zwierf hij ook den 25sten October met
brandplanncn. Zijn wog voerde hem des
avonds langs de boorderij van zekeren
Pronk, hij haaldo het doosje liucifers uit
den zak, hij streek een lucifer aan, en
wierp do vlam in den hooiberg. Met zijn
handen in do zakken, nü gekalmeerd, zwierf
hij verder... zonder over zijn daad na te
denken. Hot zal hem geweest zijn, of hij
een plicht vervuld had, den plicht van grie-
venden haat, den plicht, die hem dwong.
Het is gelukkig afgeloopcn, al was de
wind naar Pronk's woning, waar zioh de
kinderen ter rust© bevonden van de plaats
van den brand af. Men ontdekt© het ge
vaar bijtijds, en blusohto de vlammen, ech
ter niet voordat de hooiberg was uitge
brand.
,,Ik wéét wel, dat het slecht van me was",
zei beklaagde. ,,Maar 't ia zoo moeilijk een
betrekking te krijgen in de maatschappij.
En als je aan 't zwerven bont..."
„Je hebt gehoord, wat een gevaar er
aan verbonden is geweest, 't Is schande",
zei de president.
„Ja, m'nhoer," antwoordde de beklaagde.
,,'t Is verschrikkelijk."
„Ja m'nheer."
,,Hoo ben je zoo onverschillig. Jo bent
toch niet gek?"
„Nee, m'nheor."
Eiseh wegens brandstichting, waaraan
gemeen gewaar voor goederen en personen
was verbonden: 8 jaar gevangenisstraf.
„Maakt het geen indruk op je2 Is het
je plan, je heelo leven in de gevangenis
door te brengen?" vroeg de president.
„In de vorste verto niet," zei beklaagde*
De verdediger, mr. Van Hel ten, wees er
op dat do man zich zelf bij de politie heeft
aangegeven. Spreker pleitte dementie, het
betwistend, dat er gemeen gevaar voor
goederen en personen bestaan heeft.
(„Tel.")
De ontslagen onderwijzers le Amsterdam.
Naar „De Tel." verneemt, heeft een der
belde ontslagen onderwijzers, de heer K. F
Traanberg, reeds een andere betrekking g©.
ronden. Den heer Traanberg, die o. a. in het
bezit is van een akte Wiskunde en een akte
Duitsch, is de betrekkiDg van inspecteur bJJ
een levensverzekering-maatschappij aange
boden.
Naar „Het Volk" verneemt, is ook bet
overig personeel van school T., te Amstee-
dam, waar nu de onderwijzers Edelman
en Traanberg ontslagen zijn, reeds in ver
hoor genomen en wel door den inspecteur
Fabius en den 'arrondissements-echoolop-
zicner Gunning. De beide ontslagenen wor-
den als getuigen gehoord.
Men meldt aan „Het Volk", dat in de
laatst© dagen, na de jongste Raadszitting,
eenig© onderwijzers zijn toegetreden tot
de S.-D. A.-P. Verscheiden hebben be
dankt voor het lidmaatschap van don
,,Vrijz.-Dem.-Bond." Ook de Onderwijzers
bond won in den laatsten tijd een vijftigtal
nieuw© loden.
Burgerlijke Stand.
HILLEG0M. Bevallen: G. Kroon gob. Swen-
neker D. R. F. de Jong geb. Hofman D.
A. M. Uilendaal geb. Barnhoorn L. C. H. Heems
kerk geb. v. Lierop D. A. Scholte geb. Van
der Stok Z. T. Keseeboom geb. Dreef Z.
T. v. d. Aar geb. Eland Z.
Overleden: C. de Groot 54 j. N. W.
Philippo '20 j.
LEIDERDORP. Overleden: Wilhelmri var
der Vliet, 80 jn weduwnaar.
VOORHOUT. Geboren: Geertruida Jobannr,
D. van Th. Turnhout en B. Prins. Aib«^
Anna, D. van L. van Schouten en H. Markeue.
Overleden: Petrus Coenradus van Loeuwai.
2 xn.
in de bied. Werklnr. zijn opienomem
-i
DATUM.
DAGEN.
Tolw.
pert.
Kin
deron.
3
10 Deo.
11
12
13
14
16
16
Zendag
Baandag
Dinadag
Weenadag.
Donderdag
Vrijdag
Zaterdag
16
19
17
18
16
16
16
68
Tl
T8
82
76
77
74
ftp Vrijdag £2 December 1905,
'e avonds 8 uren,
IN HET NUTSGEBOUW.
breker: de Heer ALBERT VOGEL, De,II.
OnderwerpKoning; Sven
Gedicht van J. H. VAN DER WAL.
Uitsluitend voor de Leden
on liuime Dames. 6027 16
Mrs. A. A. TH1KME-TEN
1IOET, lO, Kemplny Rond,
llampstead, London, N.W.,
receives Paying; nests. English
conversation; opportunity ior studying
the English language and literature.
References: 's-G raveuhago: Mej.
Fr Baukr, Daguerrestr. 68, Mevr.
Doffugniks - Van Kraayknoord, Jan
van Nassaustr. 80, Mevr. S. Mortikr
Hymans—De Pinto, Javastr. 74.
2872 13
gevestigd te LEBIJEN, Pieierskerkstraat 4.
Maatschappelijk Kapitaal: EEN MILLIOEN GULDEN.
Directeur: J. F. VERGOUWEN. Adjunct DirecteurP. F. Tn. VAN VEEN.
Kassier: Do TWENTSCUE BANKVEREENIGING
B. W. BLIJDENöTEiN Co. te Amsterdam.
Trustee: De TRUST- EN SAFE MAATSCHAPPIJ to '«-Gravenhage.
Accountant: HAUO C. YPEY.
De Bank verstrekt credieten
held en geelt uit
onder peraoonlyko of zakelyko zeker-
In Btukkeo ran f iUOO.-, 600.—f 100.- en f 60.-, welker uitgift,
onder contröle «taat tan de Tru.t- en üa/o MaatechappU to 'e Qravoubage
en die rerkr()gbaar zyn ton kantore dor Bank en bt) H.H. Agem.n on
Correapondenten en Commisalonnairs in Effecten. 6889 40
Ook neemt zl] geldon a deposito op langon termen.
Déjeuners, Diners, Soupers. ss»,.
verstrekt geldem ter leen onder eerste hypothecair verband
legen 41/-» pCt. rente 's jjnars en 1 pCt. provisie bij afsluiten.
InlichtinK«n te bekomen ton kantore der Bank te *s Gravenhage,
Nieuwe Uitleg &1 en to Leiden by den Heer B. J. ULUUKMAN Dzn.,
Heeiengracht 10 12. 6028 14
A« BOAS, Kon. Chii°. EPéelïcure,
Prinsengracht No. 1126, Amsterdam, zal s. Woensdag
zyn geachte Abouués le Leideu bezoeken. 7298 10
jjjjgST" Brieven uitsluitend aan bovenstaand adres.
Antiseptische cn ptjnlooze behandeling.
6667 20
VAN
J. W. DE TOMBE Jr.,
Lid '2e klasse van het Nederiandsch Instituut van Accountants.
Knlserstrnut 34, Telefoon nummer Asseudorperalr. 00,
Leiden.
470.
Zwolle.
fHAOE HABR H gf jfc
Verkrijgbaar in aile buurten
der stadsiss so
(JToedkoopate en gerieflijkst© irieisgelegenheid,
Van LEIDEN naar 1ste KI. 2de KI.
OEGSTGKEST 15 Cents. 121 Cent.
SASSENHEIH 25 221
LISSE, H1LLEG0M. BENNEBROEK,
HEEMSTEDE of HAARLEM 30 25
Couponboekjes, verkrijgbaar gesteld by de Goederen-
Agenten, geven voor korte afstanden veel besparing. 8874 26
£wCS "J)£schulé
De
Dagb
Administratie van het „Leidsch
Dagblad" belast zich met het plaatsen
van Advertentiën In aUe Bladen.
cecéra,cfifn'
<arandr£/ t/jiuver
vcr/crijgl'nai'.
Heeft U hoofd roos, last van uitvallen
Uwer haren, jeukingen op het hoofd,
GEBRUIKT ID-A-INT BE3STS
van de firma CLERWIGNT E. FOUET, Genève
Beslist eenig afdoend middel.
Ook voor Kindoron zoor aantebov
o o e
sia t[1
XC 4>
g o O -
O
10 36 C
u. to 2
c- c D
A. W. SIJTHOFF, te Leiden, heetc uitgegeven en bi)
alle Boekhandelaren de inteekeuing opengesteld op:
BN
2744 36
VOOB
BEDRIJF EN BEHANDELING DER STOOMMACHINE.
Naar de Dultsche uitgave van H. HAEDEB
N. C. H, VERDAM.
Werktuigkundig Ingenieur.
Bewerker van „De Gids voor Machinisten door E. E. SCH0LL.
Met vela honderden afbeeldingen, 6 aflevd 90 Cte. per aflev.
Dit werk is onontbeerlijk voor eiken Machinist en voor
eiken werkgever, die in zqn bedrijf machines gebruikt. Het
behandelt een aantal voorbeelden, ontleend aan de praktijk,
waarbij bepaald gebreken en lonten in de constructie der
Stoommachine, meer ot minder ernstige bedrijfsstoringen
en ongevallen ten gevolge hadden, toegelicht door een
groot aantal afbeeldingen.
