Afbraak» Stoomtram HAARLEM-LEIDEN. LEIDSCH DAGBLAD. DOFD^'Fiq !4 SEC£M£ER; TWEEDE BLAD. Anno 1905 Rubriek Yoor de Jeugd. Waarheid s!Se 5 de. Heldhaftige knapen. Vervolg Advertontiën. Fijnste iélange, 45 Cis. V°.nd met J. HENRI BERKELJON. Lange Mare 40, LEIDEN. Haarlemmerstraat 29. Vraagt 1 Leüdscfce Glashanilel. Wegens de ongekend lage prijzen is het vervoer van Bestel- en Vrachtgoederen per Stoomtram het voordeeligst. 8749 44 Goederen worden vervoerd naar öegst- geest, Sassenheine, Lêsse, ftëilSe- Inlichtingen worden verstrekt aan het be- stelkantoor Clarasteeg No. 2 nabij de Mare. Rookt UNION'S N. V. LeidscRe Tapijt- en Mattentabriek. TE Een BiüRIëSEB-fflJWEEL m 100 Gulden. 0186 20 Agent GERAHO itö. DEE, k ^3 Keur van Ziekenwijnen, als- Haga, Spaansche Wijn, enz. Voorradig bij-------- Firma EV9. BCLHBT. 5886b 20 Handel in Beige Sfeeiirc. Villa „Cornelia", Hooge Rijndijk Rij Leiden. Koning Fredcrik III van Pruisen logdo als kind een grooto liefde voor waarheid aan den dag. Op z.jn dertiende jaar wer den lwra op zekeren dag door zijn oom, ko ning Frederik den Groote, verscheidene moeilijke vragen gedaan en de knaap be an tv/oordde die uitstekend. „Dat is zeer goed," zeide de konrng; ,,-k zie met vreugde, dat jc een voortreffelijk geheugen bezit en jo tijd niet verloren laat gaan." „Uwe Ityesteit," antwoordde het prins je, „ik voAaien geen lof; want alles, wat mij door U gevraagd werd, leerde ik toe vallig van morgen." „Jo waarheidsliefdo," hernam de ko ning, „doet mij nog grooter genoegen ua-n al wat je hadt kunnen weten. Wees aJfcïjd even waar en oprecht, als jo hede^ met mij waart; want er is niets zoo verachte lijk als een leugen en niota doet een Vorst moor eer aan dan eerlijkheid." Daarentegen wordt het volgende hiRto- irischo feit verteld uit het leven Epi- ghanus, don vromen bisschop van Cyprus- )>p een zijner toohten ontmoetto hij twee bedelaars, die, zijn grooto barmhartigheid Kennende, overeen waren gekomen hem tc bedriegen- Een van beiden had zich aan '^en kant van den weg neergelegd en hield fcich alsof hij dood waa, terwijl de andere bij hem neerhurkte en jammerde over het plotseling overlijden van zijn vriend en zijn eigen armoede, die zoo groot heette te zijn, !4at hij zelfa het geld miste hem te laten begraven. De Lisschop poogdo hem op do liefderijkste wijze te troosten en gaf hem Jv&t bij voor do begrafenis noodig had. -Zoodra hij weder dit het gezicht was, Éeide de bedelaar tob zijn kameraad: „Je fcunt gerust opstaanwij hebben een aardig gommetje gebéurd." Verbaasd, geen antwoord te ontvangen, greep hij zijn vriend beet ©n schudde hom; maar to vergeefs, c ongelukkigj was 'dood. Niet allo leugens worden aldus gestraft, maar er i3 er geon, die niet op de een of flndero wijze geboet wordt; al is het slechts 'door de noodzakelijkheid er andere onwaar heden op ba laten volgen, wil men niet er kennen, dat men gelogen heeft en van lie verlede krijgt men den vreeselijken naam ionvortrouwbaar te zijn. Een jong meisje, dat alles vereenigde om bemind te zijn, werd voor het levon lang bestempeld met 'dei bijnaam: Lougon-Mie, en men Vreesde liaar daardoor, nog voordat men haar kende- Leugenachtigheid begint mei liet vertol- Jon van kleine jokkentjes in de jeugd. Men 'doet dit niet uit lief do t-ot onwaarheid, maar meestal uit vrees. Er is iet-s gebro ken, of wel men was ongehoorzaam en nu heeft men voor de straf, die daarop zal yolgeu, somtijds reeds vcor een vermaning On... men jokt. Gewoonlijk komt do zaak toch uit en heeft jflo leugen alles slechts vorergerd, maar ook fll wordt hij niet ontdekt, toch doet hij een onberekenbaar kwaad; want lnj gewent er .ons aan, onwaar te zijn. Bedenken wij ook hoo lafhartig hot is yOor een straf of een berisping to beven1? iWot wij verdiend bobben, moeten wij ook '(Ion moed hebben to dragen en een gulle bekentenis wordt bijna zonder uitzondering goed ontvangen. Ouders waardeeren altijd waarheidsliefde in huu kind. ,,Durf waar to zijn, want niets behoeft 0on leugen," zegt Shakespeare. Waarheid ft.® moed, een heerlijke moed, die steeds ver- §oldon wordt. Wanneer gij do een of andere aad zult begaan, vraag uzelf dan ceret af, of gij haar desnoods voor de heclo wereld zoudt durven erkennen Is dat het geval niet, laat haar dan na; want uw eigen hart heeft haar veroordeeld. Altijd waar te zijn, sluit nog niet in, dat tnen alios moet zeggen, wat men denkt. èSommige menschen doen daardoor zelfs do waarheidsliefde hatenrncu behoeft niet ongevraagd aan een ander to verkondigen, dat hij slecht goklecd is, of nu juist niet op schoonheid mag roemen; men nlag niet uit eigen beweging ccn ander verklikken. Neen, echte, nobele waarheidelief do wacht het oogcnblik af, waarop zij tot spreken is gedwongen en geeft dan het oprechte ant woord, onbevreesd en trouw. Heeft) men eenmaal den naam leugen achtig te zijn, dan volgt dezo ons voor het gansche leven, twijfelt men aan onze woor den, ook al zeggen wij de eenvoudige waar heid, durft niemand meer op ons bouwen, luistert men nauwelijks meer naar ons. „De woorden zijn gemaakt om de gedach ten te verbergen," zeido Tallogrand, een der grootste leugenaars van zijn tijd. Zelfs Bismarcks room werd bezoedeld door do leugens, waartoe hij zijn toevluoht nam, om tot zijn groote doeleinden te geraken. Nog na zijn dood rezen zij op, om tegen hem te getuigen. Laat ons 'do waarheid liefhebben, rij is het overwaard- In Yirginië stroomt een kleine rivier, de Stanton geheeten en daarover is een spoor wegbrug gebouwd, die in den Amerikaan- schen burgeroorlog een zeer belangrijk punt uitmaakte, doordien al wat het leger van generaal Lee werd toegezonden, dat zeventig mijlen van daar lag, langs die spoorlijn en over die brug moest worden vervoerd. In geval dc brug vernield werd, zou het leger zonder voedsel of andere krijgsbenoodigdheden zijn en zich moeten overgeven. De Yirginiërs, die in dezen oorlog op de hand der Zuidelijken of verbondenen wa ren, hechten er dus grooto waarde aan do Stantoaibrug te verdedigen en vrij te hou den. Blaar zij telden, in vergelijking m.et het Noordelijke leger, zoo weinig manschap pen, dat zij er geen konden onttrekken aan den waren strijd en zelfs daar nog elodaten te kort kwamen. Een jong officier bood aan do brug vei lig te houden, indien men hom sleohts een enkele compagnie kon afstaan voor dat doel. Honderd man waren hem vol doende. Hij wist dat twee vijandelijke ge- neralen er op aanrukten. Zij hadden reeds een gedeelte cIöt spoorlijn vfcrnield, maar hij wildo tot eiken prijs do brug verdedi gen en hij en zijn dapperen poogden andere mannen aan to werven hen bij te staan. Alle jonge, 6terke mannen in "Virginië waren reeds uitgetrokken, maar in de om liggende streek had men een menigte grijsaards, zieken en anderen, die reeds ge wond huiswaarts waren gekeerd. Elk hun ner, die nog in staat was een geweer to dragen, bood zich aanstonds aan tot h-fc verdedigen der brtig. Niet ver van daar was een kleine jon- genscbool en aan hun lessen zijnd-3, kon den de knapen do manncu uit verschillend© richtingen naar de brug zien komen. Het was een zonderlinge troep, allen om en bij do zestig jaar, of wel bleek en nog niet hersteld. Do schooljongens konden nauwelijks htm aandacht bij de boeken bepalen. Er wa ren er slechts dertig, maar elk hunner had do brug willen helpen versterken. Dien cenen dag hadden zij het al zwaar te ver antwoorden met dien lust, maar den vol genden dag ging hij hun krachten te boven. Zij verklaarden den hoofdonderwijzer, dat zij zich voegen wilden bij de compagnie aan de rivier. Dat was ook reeds zijn eigen brandend verlangen geweest en het gevolg was, dat hij zich aan hot hoofd pLoatsto on met hen naar do brug opmar cheerde. Maar zóó vurig was de begeerte van enkelen hunner, dat zij, zoodra zij den jongen officier in het oog kregen, vooruit snelden om hun diensten aan to bieden. En zoozeer was het den luitenant ernst met zijn schier wanhopigo poging, dat hij, in plaats van ze lachend weg te zenden, vol dankbaarheid hun voorstel aar. jiam en ze onmiddellijk aan het werk zette, om een verschansing te graven. Zoo jong als zij waren, begrepen do I-napen, hoeveel cr van hun arbeid afhing. Zij vingen dien vol ijver aan. Het was geen kinderspel, dat zij thans ondernamoD, dat verstonden allen zonder -t- uilzondering cu allen waren vastbesloten hun uitersten plicht tc doen cn, zoo het ncoclig was, te sterven voor huil zaak. De verschansing, die zij opwierpen) om stand achter te houden, als men de brug zou aanvallen, was vlak vooraan in do ge- veohfcslinio en toon de vijf duizend soldaten der Unie dien morgen tegen de brug op trokken, bevonden deze dertig schooljon gens zich op den gevaarlijksben post. Al leen hun hoofden waren yoor den vijand zichtba&s, want zij hadden reeds aarde ge noeg opgedolven, om daarvan een-borst wering te makon. Hierover vuurden do knapen ernfaipper op los, Jjeel den dag ëh den vê^gonden nach't 'door. Geen hunnes: liet den moed varen. De hoofdonderwijzer yiel dood aan hun zij do neer. Zijn hoofd was door een kanonskogel van* den romp gescheiden, maar zonderling gepoeg, niet een van do jongens werd door do kogfcls" gedood of ook slecht» verwond. Eindelijk in don loop van den volgenden morgen, slaagdo het handjevol Zuidelijken cr in den vijand terug tip drijven- De gene raals Wilson en Kante, do aanvoerders dor Noordelijken, trokken af mot hun troepen en werden op hun terugtocht door een an dere divisie cbr Verbondenen gevangen genomen. ZooaJs onze lezers zullen weten overwon het Noordelijke leger echter ten slotte en werd de krijg besloten met de overgave van generaal Lee- Maar do eenige slag, waaraan door klei ne jongens werd deelgenomen, eindigde met een zegepraal en dat moet hun een voldoening goweeafc zijn zoolang zij loven zullen,," want oen aantal hunner leöft nog voort om aan hun kinderen en tiginkin- deron ;i» vertellen, hoo zij eens hun'Tjeh ooi- boeken voor geweren verwisselden en hiel pen aan de verdediging dier brug. De bur geroorlog ligt sedert lang in het verleden cn bij de Amerikanen is do gedachte aan Noord en Zuid uitgewischt. Zij hebben nu slechts één vaderland, maar ik ben over tuigd, dat er in geen enkelen krijg een zonderlinger gevecht plaats greep dan dit, waarin dertig schooljongens hand aan hand meestreden met een paar honderd mannen, voor liet meerendeel oud, uitge put of gewond en de overwinning behaal den over vijf duizend prachtigo soldaten van ccn geoefend leger. De arme bover. herkende haar terstond lieb zijn bekend geluid hooren, en kroop onder haar Btoel. Maar de slag was gevallen: Benny herstelde niet meer, maar stierf zooals de verpleegfler zeide aan een gebroken hart. Iets over oude klokken. Gehechtheid van een bever. In een Engelsch weekblad wordt de ge schiedenis van een tammen bever verhaald, die in elk opzicht zeer belangrijk is Zijn eigenaar, een natuurkundige, had hem zeer Jong naar Londen gebracht en in zijn huis opgevoed. Het dier oötwikkel- do zeer spoedig zijn natuurlijke neiging tot bouwen en vertoonde zich voorset ove rige, ten gevolge dor goede behandeling, togen ioder vriendelijk cn gezellig.-Bovenal was Benny, zoo had men hem genoemd, aan de huishoudster gehecht. Dezo goede vrouw hield zeer veel van hemr zorgde voor alles, wat tot zijn gemak kon dienen, verwarmde zijn leger en stopte hem allerlei lekkernijen toe, ten gevolge waarvan hij er dik en vet uitzag. Natuurlijk nam do gehechtheid tusschen beiden, op deze wijze met don dag toe. Eindelijk, toen zijn meester voer oenigen tijd Londen moest vorlaten, meende dezo, dat een verandering en verblijf in -Ie lucht) zijn kweekeling, die buitengewoon vet was geworden, goed zou doen. Een zijner vrienden bood hom aan, zoolang hij afwezig bleef, de meeste zorg voor den bever lp zullen drageu. Het dier mocht nu rondwandelen cn had aan nieta gebrek. Maar hij verloor weldra zijn eetlust en tevergeefs bezorgde zijn oplettende gastheer hem allerlei lek kernijen om dien te prikkelen. Met uit zondering van eenigo druiven liet het troostclooze dier alles staan en vermager de zichtbaar. Toen besloot zijn tijdelijke vorzorger, dio het ergstö vreesde en üio vormoedde, dat het beest naa.- zijn vorig verblijf ver langde, het weer naar de huishoudster to brengen. Klokken en uurwerken vormen een zaak van zoo groote betcekenis en komen zoo dikwijls onder cwazo oogon, dat wij de ont wikkeling er van van do vroegste tijden eens willen nagaan. De verdeeling van den tijd in jaren kwam overeen met de beweging van de zon langs andere hemellichamen, die in maanden met de omwentelingen van de maan om do aarde, die in dagen met de afwisselende daling cn rijzing der zon. De Grieken en Romeinen hadden twee wijzen, om den tijd te bepalen - de een (Clepsydrae) gschieddo met waterglazen cn de andere (Solariae) door zonnewijzers. Vifcravius, een schrijver der oudheid, ge waagt van een zclfregelend mechanisme, bewogen door den invloed van water, zoo- als hij aan Aesebius tj Alexandriö schrijft. Ondor vele andere methoden had men ook nog kommen en vazen, welk een klein gat in den bodem bezaten. Hot af vloeiende water was de maatstaf voor het gevorderd uur Verder had men de uur glazen. Hierin bekleedde zand de plaats van water Tot de vorige eeuw nog waren deze algemeen in Engeland in gebruik. De bovengenoemde clepsydrae of water uurwerken komen in de 17de eeuw nog voor; zij zijn een interessant iets in me nig museum. Zij bestaan uit een langwer pige doos van versierd hout, met een wonderlijk gevormde opening, waarin een metalen trommel was aangebracht, die het water bovatto. Hot systeem is echtor te samengesteld, om nader uit te leggen. On zeker is het, wanneer klokken, welke door middel van gewichten en raderen be wogen worden, zijn uitgevonden. Vele kloosters hadden reeds een klok in de 14do eeuw, hoewel men geen zekerheid heeft, of dezo voor sterrekundige doeleinden dan wel voor uur-rekening dienden. In do 15de eeuw treft men klokken aan, dio gewoonlijk van ijzer cn staal gemaakt waren. Wapensmeden waren daarvan meestal do vervaardigers. Aan een vin dingrijken monnik, die in do 14do eeuw leefde, schrijft meD het maken van een klok, die thans nog in het museum te Kensington te zien is, toe. Do behande ling hiervan is zeer bijzonder: figuren van engelen versieren de klok; de uurcijfers heeft men cp een anderon cirkel aange bracht dan die, waarop de minuten zijn aangegeven. Ook andcro klokken worden aan dozen vervaardiger toegeschreven. Allo zijn hot hangklokken. Verplaatsbare tafelkiokken komen voor het eerst voor in Duitschland cn zijn meest nietig van af meting; zij zijn doorgaans rond en acht hookig en zeer fijn afgewerkt van koper of ijzer, met kostbare metalen bekleed. In do 16do eeuw komen zeer fraaie vormen voor, en het zcu goed zijn, als onze tegenwoordi ge klokkenfabrikanten zich eens van deze vormen op de hoogte stelden. Augsburg was het voornaamste centrum der klokken- fabrioage- Ook Neurenberg en Ulm brachten veel exemplaren ter markt. Deze Klokken be- kleeden als werken van kunst oen hoogo plaats, maar een onzer oude schrijvers zegt, dat zij als uurwerken niet deugden. Een tijgerjactit. Een zeer spannend oogenblik beleefdea de bewoners cn gasten der heerlijk gele gen, als zomerverblijf veel bezochte stad Lugano. Uit do menagerie Berg waren vier jonge, bijna volwassen, koningstijgers losgebroken. De dieren kuierden aan de stoombootenkade rond on verspreidden zich daarna in de straten. In oon oogen blik waren alle huizen en winkels geslo ten. Een tijger, een prachtig dier, werd spoedig door vier kegels doorboord en rak- te dood neer; een tweeden trad do apothe ker Fransine, Zwitserseofficier, met do revolver in de hand tegemoet, cn trof zóó goed, dat het diep bij het eerste schot neer viel. Intnsschen ware® twee andere tijgors, en wel do jongste, ongeveor twee j'aar oud, door den publiekco tuin in het Eden theater binnengedrongen. Eén was op dcu hals van een paard gesprongen, hetwelk hij met zijn klauwen zware wonden toe bracht. In de trapzaal van het theater werden de dieren dcor het personeel van de menagerie tot staan gebra ht, dat den met revolvers toogeschotcn burgers ver zocht niet te schieten. Eindelijk gel uk (o het den dierentemmer, de dieren door nnd- del van een Insso te .ngon n kon Lunga. no, na dezo eigenaardige jacht van een uur ongeveer, weer adem halen Het versland van de mieren. Veel is cr over dit onderwerp reeds waargenomen en meegedeeld, eu steeds blijft het 't bostudeeren overwaard. Hol volgende kan dienen don lust daartoe aan te wakkeren. Iemand had op een plaats, waar vaak mieren langs kwamen een doodc wesp ge logd. Do eerste mier, (lie naderde, ver kond'o hot terrein, nam de grootte van het lijk op en ging daarna haastig weg om al heel gauw daarna met een heelon troep andere mioron terug to keoren Sommige begonnen de weeko deelen van do wesp te verslinde®terwijl andero do harde dee len afscheidden t n die voor don wintor te bewaren. Daartc'o trok een van do mieren aan oen van de vleugels, maar die l.ad ze nau welijks eenigo centimeters voortgesleopt, of een windstoot sloeg haar met haar last ver achteruit. Na eenige vergeefscho I n gingen, om vooruit te komou, stapoldo zo op dien vleugel do dikste zandkorrels, die zo kon oplichten en wel blijkbaar met het doel, den wind te beletten, de dorre wesp verder mee te sleepcn. Wat nut Onze mier haalde 3 andere vriendjes cn, zooals het schijnt, aan hen vertelde ze do moeilijkheid, waarin ze verkeerde, want ze gingen aan dien kant van den vleugel staan, waar zich do dikste ader bevond, begonnen hem als een vaandel om zijn st»k op te rellen, sneden er ieder een stuk je af on brachten dat toen natuurlijk heel gom&kkelijk naar don mierenhoop. Auekdotea. Ingoz- door Betsy Delrac, te Leiden. Ma: „Waarom huil jet" „Willem; „Jantjo hoeft mij pijn ge daan." Ma: ,,Hoe kwam datt" Willem: „Ik wou hem met mijn vuist slaan, en toen trok hij zijn hoofd weg en ik sloeg tegen den muur. „Pa, ik weet reeds, wat ik u op uw aan staanden verjaardag zal koopen." „Wat dant" „Een beschilderde pijpekop „Maar ik heb reeds een zeer mooien." ,,Dion heb ik juist van middag gebro ken." Ingez, door O. Vlugt, le Kaag. Buurman: „Waarom huil je zoo, Jant" Jan: „Hi, bi. Wij kregen samen een paar schaatsen, Kees eo ik, en hi, hi Buurman; „Nu wil Koos niet deelent" Jan: „Jawel, maar, hi, hi, Kees wil ze eerst een half jaar houden cn dan mag ik ze met April voor een half jaar, en dar. moet Kees ze weer hebben, hi, hi, hi, hi." Ingez. door Marie Eswilder, to Leiden Begripsverwarring. Kleine zus, dio laar broertje nooit au- ders gozien had dan altijd op handen en voeten, ziet hom nu ovoreind staan. „O, ma," foept zij, „broertje staat op n achterbeenen." Cadeau. Prima Vette Edammerkaasjos. Wed. J. STEENHAVLK Zu., Mandenmakers8teeg 4, bjj de Waag. Prima adres voor Zuivere Natuur boter, Goudsche, LeWscho en cclilc Edammerkaas. 59N0 Leeraar voor Piano. Te Leiden6003 25 hot beroemde HOPPE's gestookt Citroen, en de VAN TtlOR's fijne Advocaat, en Boerenjon gens, tevens de vanouds bekende Siroop d© Punch, van 75 Cts. per Flescli en OO Cis. per Liter, uit de Slijter^ „Hel Groote Vai", Kraaierslraat 1, boek Nieuwen Rijn. 5599 u SFiEGLL-, VLNSrLR- EN BR3LIGLAS. GLAS IN LOOI EN RECLAMEPLATEN. CONCURREERENDE PRIJZEN I F kersteeg 27, b/d. Haarlemmerstraat. Noordeiade 43. Interoomm. Tklkfoonn. 640. 6524 20 Achtend, F. J. BLEUS, voorheen Firma GEüüER Co. 8om, Ber^eiircek, Heemstede en iaarlem om 7 ei. 22 en 11 u. 15 v.m. en 3 u. 1® en 7. U. ©4 n.m. Amsterd. tijd. Wlssmaun 3 Cents. Brandweer 2 Cents. Gedeponeerd. 5505 10 Alleen-verkoop. Donkersteeg 16. TOUWSLAGER!]Galgewater 21. Levert prima kwaliteit Steiger- touwen, Extra zwaar, lang 5 Meters, voor 18 cents per stuk. Tevens alle andere soorten Touw werk, tegon zeer ïage prezen, alles van prima kwaliteit. 5948 13 DE DIRECTIE. nan den Haarlemmerweg. Te koop aangebodendiverse perceelen BOUWTERREIN, voor billijken prijs. Conditiön naar koopers keuze. Adres op het werk „Groenoord" aldaar, alsmede bjj den Agent A. L. VERHOOG, Bouwkun dige, Rapenburg 115, Telefoon Interc. 636, by wien, alsook op bet werk „Qroenoord", zoer nette vrije BE NEDEN- en BOVENHUIZEN te Iiru? z\jn tegen billijke prijzen. 8J45 14 met freewheel en twee veteremmen voor Het oudste en beute merk in de goheelo wereld. Breestraat 28. Opgericht A°. 1825. Langebrug 4, LEIDEN. GROOTE SORTEERING: Raam- en Oeurikozijnen, voor alle doeleinden, zware Binten (eiken en grenen), groote partijen Marmer en Har-dsteen, waaronder prachtige Tegels, Gootsteenen, enz., enz. Voorts: Ramen, Deuren, Planken, Trappen, Palen, Steen en Pannen. ALLEN TEGEN CONCERREEKENDE PRIJZEN. Adres: I. EL SUNDEBiEUER, 1743 40 Aannemer van Sloopwerken.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1905 | | pagina 5