TEÜËIlDEN A VAALS.
modeSlen en genres aangevuld.
getailleerde Jacquets en Covercoat Paletots.
Buitenlandseh Overzicht.
jpfj*'» Extra maken wij U attent op onze groot© sorteering
Bij den secretaris van het Wereld-
yerbond der Diamantbe wer-
keraorganisaties, Jef Gföeèsér, te
Antwerpen, is telegrafisch bericht inge
komen uit Amerika, dat aldaar mét lm-
gang van Maandag a. b. de 4 8-urige
werkweek zal worden ingevoerd zonder
dat strijd noodig was.
Volgens den correspondent van den „Ma-
tin" te Rome zal Keizer Wilhelm in
April van het volgende jaar een bezoek
brengen aan Rome, een bezoek, dat dit
maal noch den Paus, noch den Koning zal
gelden. D© Keizer zal nl. alsdan te Rome
da Duitsch© academie openen, die gevestigd
pal worden in de prachtige villa Falconie-
re, te Frascatie^ die door een rij£ Duitsoh
bankier, den heer Mendelssohn, aan don
Keizer ten geschenke is gegeven.
De ,,Köln. Zeit." verneemt uit Kiel, dat
een draadloozo telegraaf ver
b x n d i n g tusschen Memel en P et e r-
h o f door den kruiser „Lubeek" en 7 tor
pedobooten tot stand is gebracht.
Torpedoboot 7 ligt ten anker voor Pe
terhof, do „Liibeck" on torpedoboot S. 120
hebben draadloozo telegraaftoestellen aan
boord.
Het Fransche Staatsblad maakt do a m-
n e 8 t i e-w t openbaar.
Deroulcde zal vermoedelijk Zondagmid
dag to Parija aankomen. De liga van vader
landers heeft besloten, hem zonder rumoe
rig.-- betoogingen van het station af t©
halen.
In antwoord op een interpellatie van het
lid Vaillant, di© naar aanleiding van do
werkstaking te Longwy een motie van af
keuring had ingediend tegen den minister
van oorlog, verklaarde deze gisteren in de
Fransche Kamer, dat hij alleen naar
Longwy was gegaan om do gemoederen te
kal me eren. Maxenoo Roldes, die de staking
had georganiseerd, had hem alleen bege
leid om hem inlichtingen te verstrekken
over den toestand der arbeiders.
D© Kamer nam met 444 tegen 55 stemmen
een eenvoudige motie van orde aan.
Volgens hest Noorscho Telegraafbureau
beeft koning Oscar aan do Noorweeg-
iche regeering medegedeeld, dat de leden
yaw het Zweedsohe Koningshuis de tot dus
ver door hen bekleedo rangen in het Noor
weeg sche leger en de Noorweegscho marine
«ouden opgeven.
Donderdag werd een oproep aan het
Noorweegsche volk ten gunste van de Re
publiek verzonden, die door meer dan 200
personen onderteekend is. Tot de onder-
toekenaars behooren o. a. de oua-minister
van financiën Gunnar Knudsen, de afge
vaardigde Konos en kolonel Stang.
Over do opstootjes, dio gisteren te
We en on bij een betooging voor het al
gemeen kiesrecht zijn voorgeval
len, wordt na<3er gomeld:
Na een vergadering trokken de deelne
mers, ten getale van ongeveer 10,000, in
gesloten gelederen naar de Ring-straat, om
do vroegere betooging voor den Burg en
het parlement te herhalen. Do politie liet
'de men8chen tot aan den Burgring komen,
maar daar stond een dubbele keten van
poljtie-agenten te voet met een afdeeling
bereden politie opgesteld, om do menigte
baar de Mariahilf-straat weg te dringen-
Do voorhoede had dien koers reeds ingeslar
gen, toen do nakomers een poging deden
om door dc afzetting heen te breken. Tege
lijk schold men op do politie, wierp met
steenen en zwaaide met knuppels.
Toen verloor de politie haar geduld en
trok met hot plat van de sabel van leer.
Do menigte stoof verschrikt uiteen. Velen
kwamen onder den voet, ook vele onschul
dige nieuwsgierigen. Do aftrekkende me
nigte sloeg in de Gumpendorfer-straat vele
ruiten en lantaarns stuk. Men telde om
streeks 40 gewonden, o. a. ook vrouwen.
Te Praag hebben groot© socialistische
betoogingen voor algemeen stemrecht
plaats gehad. Een 5000 personen namen er
aan deel. De redacteur van de „Pravo
Lidu" sprak het volk toe en verheerlijkte
de Russische omwentelingsbeweging en
iwekto zijn gehoor op hun voorbeeld te
yolgen.
Keizer Frans Jozef zal, naar uit Boeda-
pegth wordt gemeld vao den winter uit
boosheid over het gedrag der verbonden
coalitie, niet zijn gewone bezoek aan do
Eongaarsche hoofdstad brengen.
Men zegt, dat Fejorvary vrij ernstig
2iek is, ten gevolge der op hem ruftende
taak. Hij meent, dat hij onder zijn moeilij
ke opdracht zal bezwijken.
Frans Koesutb, zijn groote tegenstander
is evoneëns ziek.
De correspondent van de Daily Tele
graph" te Tokio ontkent het aan Japan
toegeschreven voornemen, den Mand-
8 j oerao hen Bpoorweg gedeeltelijk
aan China terug te geven.
Volgens den correspondent van hetzelfde
blad te Shanghai blijft de Chineesch© re-
gcering alle vreemdelingen boycotten; nieu
we concessies worden geweigerd, reeds
verleende ingetrokken of teruggekocht.
Volgens den correspondent van de „Ti
mes" te Tokio gaat Ito naar Korea met
een buitengewone zending, die betrekking
schijnt te hebben op een groot plan tot ves
tiging eener staatscultuur van katoen.
Proefnemingen zouden reeds bewezen heb
ben, dat de grond in Korea daarvoor ge
schikt is. Japan heeft zeer groot belang
bij deze zaak, want het voert elk jaar voor
ecu waarde van acht millioen jen aan
katoen in, uit Indie en Amerika.
Koloniën.
BATAVIA, 5-11 Oetober.
De leeraar aan de hoogere burger
school te Soerabaja U. von Faber gaat
wegens langdurigen dienst met een jaar
verlof naar Europa.
Kapitein Coifjii Is tydeiyk werkzaam ge
steld in het belang der afdoening van ver
schillende aangelegenheden, die betrekking
hebben op de organisatie van het bestuur
op do bezittingen buiten Java.
Cerain.
Uit Weltevreden wordt aan de BSumatra-
Post" geseind:
Op Ceram wordt verder krachtig opgetredon.
Den löden Oetober vertrekken derwaarts
een gemeDgde compagnie onder bevel van den
kapitein J. Mioulet, benovens een trein van
250 dwangarbeiders.
Uit de Bataklanden.
De „Padanger" van 2 October meldt:
Volgens een heden uit Taroetoeng ontvan
gen telegram, berichtte de commandant der
mobiele colonne ln de Bataklandon, de late
luit. A. van do Water dd. 19 September uit
Slgala, noordvoot van Poesoek bookit, het
volgende:
In Llntoeng gearresteerd Pangaranap, broe
der van moeder Singamangaradja. In Sibira-
complex opgelicht in Jadang Amat Sormin,
volgeling Singamangaradja; gearresteerd JBahin
die onzo gidsen aanspoorde don wog niet te
w Ijzen.
In Sigala-complex gearresteerd Panggiling
radja in Slgala on zwager Singamangaradja,
Ompoe Pank, zoon radja Tandjoeng Boenga
en noef Singamangaradja, Oinpoe Toewodor
en Ompoe radja Monang, beiden radja's in
Sigala, de laatste zwager Panggiling. De
eerste en de vier laatsten voorzien Singaman
garadja van levensmiddelen en wapens.
Volgens geruohten is schuilplaats Slnga-
mangradja ln de Harangan tapi Qagan, utt-
gostrekt woud tusschen SI Bira en het meer.
Atjeh.
Do civiele en militaire gouverneur van Atjeh
en Onderhoorigheden seinde 2 Oetober
Biykens telegram uit Pangkalan Brandan
kwam colonne Van Qogh 80 September ter
Oostkust aan. BI) excursie in Paser- en
Padang-valleien door colonne en bezetting
Gajo Loeöa onder leiding majoor Van Gogh
gedood 16 vijanden waaronder bendehooid
SI Alim, buit een voorlader, twee revolvers,
blanke wapens; door klewanghouw gewond
zwaar een Amboineesoh luaelier, Uoht een
Amboineesch fuselier.
Luitenant Sikman zal van vroeger gemelde
verwonding binnen 14 dagen hersteld zijn.
Patrouille dooddogisteren in Sentol (Pedië)
drie vijanden. Daarb(j gesneuveld een Amboi
neesch marechaussee, buit vier donderbussen,
blanke wapens. In Sawang werd patrouille
onder sergeant Herrenan, alg.st. no. 69702 door
plus minus 60 man sterke bende met blanke
wapens aangevallen. Licht gewond fuselier
Lenoir, alg. st. no. 87818, vyand liet twaalf
dooden liggen. („Java-Ct.")
Celebes*
In verband met de wenschelijkheid van
een voortgezet militair optreden in Mid
den-Celebes is aan den resident van Mena-
do het navolgend telegram geseind:
„Aan bevelhebber Celebes-expeditie is
reeds geseind dat tocht naar Posso en Sigi
zoomede door Toradja landvoogd gewensobi
toeschijnt.
„Optreden in Midden-Celebes moet ge
schieden door troepen van uit Makassar
of Boni-Loewoe. Landvoogd machtigt u
daarvoor telegrafisch overleg to plegen
met gouverneur Makasser.
„Bevelhebber Celebes-expediti© kan dan
noodig© troepen zenden over land ©f per
go u vernemen ts-stoomer.
Majoor De Wijs seinde 29 Sept.:
Van 20 tot 22 September kwamen voorna
me nog voortvluchtige Loewoescho hoofden,
waaronder Opoe Patoenroe en Kalief, bij
den excursie-commandant te PaJoppo in
onderwerping.
Aan d© „Daily Ct." wordt dato 0 October
uit Batavia geseind:
De vorstin van Sidenreng heeft de rij ka-
sieraden ingeleverd, behalve een lans en
een kns. Zij had van den vorst volmacht
on. aan alle oisohen van het gouvernement
to voldoen.
Borneo.
Do resident der Zuider- en Oosterafdee-
ling van Borneo seinde van den 29sten
September:
Kapitein Dijkstra, door mij belast mot de
actie in de Boven Tewe, berichtte van 13
tot 27 September de Tewe en de Montal-
lat-rivieren to hebben afgepatrouilleerd
Nergens werd de troep beschoten; een met
een geweer gewapenden vijand werd gedood-
Zijn wapens werden buitgemaakt- De fami
lie van het vijandelijke bendehoofd To©
menggoeng Law as werd opgelicht. De ben
de is in de boven Tewe geheel verloopeao.
Haar schuilplaatsen worden rusteloos ge
zocht. In het geheel vielen in onze handen
17 voorladers, l pistool, munitie cm blanke
wapens
Nleiw-Giilnea.
Volgens bericht van den ambtenaar tot
beoefening der inlandsch© talen J. S. A.
van Dissel zijn er te Kaukaas (Nieuw-
Guinea) onlusten uitgebroken.
Hot „Bat Nbld." meldt:
Aan de regeering is door de betrokken
autoriteit in overwoging gegeven af te zien
Yan een verder mijnbouwkundig onderzoek
naar steenkolen in West-Nicuw-Guinea
door ambtenaren van het mijnwezen. Te-
venB is voorgesteld dat doel van ons go-
bied gedeeltelijk open te stellen yoor den
mijnbouw.
Uit Samarlnda.
Aan een schrijven uit Samarinda (Koo-
toi) dd. 20 Sept. jl. is het volgonde ont
leend
Wij hebben thans als civiel en militair
resident majoor Swart in Koetei. Hij is iu
zijn optreden een andere Vau Heutsz; al
les moet èn gauw. In de laatst© maand
is Samarinda al zóó veranderd, dat meh
het bijna niet zou herkennen. De straten
zijn overal 6 Meter breed geworden, oude
krotten moesten worden afgebroken en
opgeruimd zijn binnen 14 dagen na het
ontvangen van de order. De wegen en er
ven moeten nu ook geregeld schoon gehou
den worden en kan men tegenwoordig bij
wijze van spreken van de straat eten, zóó
schoon zijn zij. Door heel Koetei moeten
de geweren en kanonnen ingeleverd wor
den. Op vendutie© mogen alleen nog gewe
ren door Europeanen en dan nog slechte
met goedvinden van den assistent-resident
verkooht worden.
Last not least krijgen wij een weg van
0 Meter breed van Samarinda naar Teng-
garoeng (het verblijf van den Sultan) en
zal er vóór Tenggaroeng een pont of een
klein bootje heen en weer over de rivier
varen om de menschen over te brengen.
Do weg moet in 3 maanden klaar zijn (20
K. M.) De President is op het oogenblik
naar Berouw, Boelongan en Tavakan. Die
plaatsen zullen ook wel een flinke beurt
krijgen.
Majoor Swart is onvermoeid, hij is alle
boorterreinen al af geweest, naar Long-
Iram en naar Tenggaroeng, alsmede naar
Moeara-Djawa, heeft inspectie gehouden
bij de recherche en op de scholen ©n dat
alles in 14 dagen tijd.
Wij krijgen nu ook een Gouvemements-
stoomer hier in station.
Einde dezer maand hoopt de resident
te Bandjermasin terug te zijn.
Djokdja.
Men sednde uit Djokdja, 'dd. 20 September
aan het ,,Bat. Nwbl.":
Do staking op het land Moedjoe-MoeJjoe,
waar Maandag tweehonderd vijftig mau het
werk neerlegden, breidt zich uit. Thans zijn
zeshonderd man dier onderneming liier in
de stad en men verwacht, 'dat de geheele
bevolking van het land, twee duizend man
sterk, het werk zal neerleggen.
De politie bewa kte hedennacht Moedjoe-
Moedjoe uit vrees voor ongeregeldheden
tusschen stakers en nieit-stakers.
Hier ter plaateo loopen zeer verontrus
tende berichten, di© echter overdreven zijn.
Opheffing; der bariaan.
Een belangrijke aangelegenheid wordt,
naar aan het Soer. Hbld. „van goede zij
de bericht wordt, door deu gouverneur-
generaal overwogen, n.l. de opheffing der
bariaan op Madoera. Deze troepen, die
zich in den loop der tijden herhaaldelijk
onderscheiden hebben in den Java^,
den Atjeh- en den Lombokoorlog acht
de landvoogd niet meer noodig. Zij tellen
8 compagnieën, waarvan 4 gelegerd zijn
to Bangkaian, 2 te Pamekaaan en 2 te
Soemenep, totaal circa 1400 man, 'di© onge
veer 3^ ton per jaar kosten. Met de leus
der bezuiniging heeft geen enkoio der door
den gouverneur-generaal gehoorde autori
teiten ingestemd, maar het wordt niet
onwaarschijnlijk geacht, dat do landvoogd
zijn wil zal doorzetten.
Een ernstig ongeluk
heeft op den Preanger-spoorrweg plaats
gehad. De adjunct-ingenieur E. C. Ph.
Gallas, waarnemend chef van Sectie O,
was met een onderopzichter, een mandoor
en drie koelies op een inspectie van do
baan, waarbij zij gebruik maakten van ©en
lorrie. Op twee kilomotors voorbij de halte
Tjipatat, terwijl de lorrie een steile helling
afreed, kwam onverwachts een trein in
volle vaart de lorrie te gemoet. Tcd gevol
ge van een bocht in de baan had men den
trein niet hooren aankomenvoor remmen
was het te laat en in volle vaart botste de
lorri© tegen d© locomotief. Van de zes
personen op de lorrie kwam alleen de
onderopzichter er ongedeerd af. Ingenieur
Galla© en twee man worden ernstig ge
wond; d© mandoor en do vierde koelie
werden gedood.
Van het gebeurd© is aanstonds kennis
gogeven aan den chef der exploitatie, die
hier voor oen inspectie vertoefde ©n heden
morgen terugkeerde om persoonlijk een
onderzoek in te stellen.
Hoe het mogelijk is, dat ingenieur Gallas
niet te voren wist, dat hij op do baan van
Tjipatat naar Tagog Apoe, elf-kilometers
lang, oen trein zou ontmoeten, is een
raadseL („B. N.")
De expeditie naar Ball.
"a Naar men ons mededeelt, bestaat hot
voornemen de van Zuid-Celebes terugkee-
rendo expeditionnair© troepen eindo dezer
of begin Oetober direct naar Bali te diri-
geeren om aan de eischen van het gouver
nement teg-nover Badoeng en aangrenzen
de rijkjes kracht bij te zetten.
In verband hiermede is generaal Van
Kooten, chef van den generalen staf, dezer
dagen naar Banjoewangi vertrokken, om
daar dd noodig© regelingen te treffen voor
de inrichting van een hospitaal, de opleg
ging van voorraden enz. („B. N.")
A(joh on Sing kei.
De gouverneur van Atjeh seinde 21 Sep
tember
Radja Rato© Batoe meldde zich 17 dezer
met 25 volgelingen, waaronder dc eertijds
doodgemelde radja Moeda Timang bij het
bestuur te Doendeng en lever.de 9 voorla
ders in. Den civieleu gezaghebber is opge
dragen eerstgenoemde iiog 10 geweren te
doen inleveren en hem tot zoolang in ar*
rest t© houden en tevens een hakgantjeng
t© doen storten. D© roover Si Leto is nim-r
Tobalanden.
Gistermiddag had een marechaussee-
brigade uit Paeang Tidji onder Amboi
neesch segeant Lapij 36682 een ontmoeting
met T. Polim Daluseng en Pang Ndjong
in Tjalong Radja (Pidië). In enze handen
bleven lü dooden; buit een beaumont, 5
voorladers, munitie, en blank© wapens.
li-eferte telegram, 8 Sept. D aanval
had niet plaats op bivak Perampakan,
maar op bivak van een groep onder kapi
tein Snijders in Ampagkolaij.
De resident van Tapanoeli seinde in aan
sluiting op het bovenstaande: Civiel ge
zaghebber Singkel bericht 17 September]
meldde zich bij het bestuur te Rondeng
Radja Batoe met vijf en twintig volgelin
gen, onder wie ook de eertijds dood^ mel
de radja Moeda Timang. Hij leverde ne
gen voorladers in. De roover Si Leto week
uit naar Tobalanden. Geef in overweging
het patrouilleeren door Taroetoeng colon
ne te doen voortzetten, totdat ook Sin-
mangaradja zijn onderwerping zal hebben
aangeboden.
CIVIEL DEPARTEMENT. Verleend.'
met ingang van 4 Oetober 1905, wegens
gewichtige redenen, ee>n binnenlandsch
verlof voor den tijd van een ma n-J, door
te brengen te Soekabocmi, aan mr. W. O.,
Berkhout, president van het Hoog Go-
rechtshof van N.-I?
Ontslagen: op verzoek, ©ervol uit 'a lands
dienst D. D. Bazin, gewezen klerk op het
assistent-residentiekantoor te Pati (Sema-
rang).
Ingetrokken: de benoeming van O. Le
wis tot boekhouder bij do Wees- ©n Boedel
kamer te Padang, ën van C. J. graaf von
Ranzow tot 2deo commies bij do Wees- en
Boedelkamer t© Semarang.
genoemd: tot boekhouder bij de Wees-
en Boedelkamer te Padang J L. H. Hicks^
commies-boekhouder bij de Wees- Boe
delkamer te Semarang.
Onthevenmet ingang van den da£
waarop hij zijn functiën aan zijn opvolger
zal hebben overgegeven, eervol van 'Ie
tijdelijke waarneming der betrekking van
onderpakhuismeester bij 's lands Algemee-
ne Pakhuizen te Semarang J. J. W. Hor*
niHig, gewezen ambtenaar, laatstelijk die
betrekking bekleed hebbende.
Belast: met de waarneming der betrek
king van onderpaküuismeester bij 'a land*
Algemeen© (Pakhuizen te Semarang K. W.
G. de Beauvesier Watson, thans algemeen!
pakhuismeester bij 's lands Algemeen
Pakhuis to Soerabaia.
Gesteld: ter beschikking van don voor
zitter, ten einde met griffiexswerkzaamho-
den tie worden belast bij de Landraden to
Garoet c-a. Jhr. mr. H. J. van Vi&rasea
Trip, bij den Landraad te coerakarta mr.
D. Rutgors, beiden gesteld ter beschikking
van den Gouverneur-Generaal om in rech
terlijke betrekking te worden geplaatst.
Bij den burgerlijken geneesk. dienst.
Belast: met de waarneming van den om
vielen geneeskundigen dienst ea het op
zicht over de vaccine in het ressort Pekiv-
longan dr. J. F. H. de Graaf, arts.
Bij den post- en telegraafdienst.
Bepaald: dat de benoemde commies eer
st© klasse D. A. van Ringelestein en da
benoemde commiezen tweede klasse AL.
Vrolijk, H. W. Berg, C. L. Kiehl, L. Pr
van Leeuwen, F. H. van Hall, R. A. Ago-
ma, P. S. Agema en L. R. Nieuwkerk
worden geplaatst t© Weltevreden.
MILITAIR DEPARTEMENT. Ovorgo-
plaatst: de eorste luit. dor art. G. 0. J.
Boddo, van de eerst© comp. ar6. (eerst©
veldbatfcerij) te Batavia naar het bat. ves-
tingart. te Batavia.
Geplaatst: bij do troepenmacht in Atjeh
tor nadere indeeling, de kapitein van ver
lof uit Nederland terugverwacht wordende
G- A. Vries;
bij het vierde bat., de tweede luit. uÜ
Nederland verwacht wordend©, zijnd© bo-
stemd voor den 'dienst hier t© lande G. P.
de Neve.
Overgeplaatst: bij het tweedo depot bah,
de eerst© luit. bij het garnizoensbat. deo
Zuider- en Oosterafdeeling van Borneo li,
F. van der Kruk;
bij hot garnizoensbat. van Amboina ed
Teraate, do kapitein bij het rechfcerhalf
zevende bat. I. Ketjen.
HIVIH.S
log eSageBijks uiQErdt ©eiz© uitgebreid® coS!@©ii® met d® laatst üaitgsliomeii
