PERSOVERZICHT.
Evenals wij dodca uxoakte ook do
„Ha a s c li e Courant" melding van
het artikel over Zondagsrust iu „Hot
Nieuws vau dca Dag" en vervuld van
hetgeen .daarin stond, l:lde zelfs een re
dactielid van ecistgenoeind blud op een
Zondagswandelingen de geopeude banket-
c i sigarenwinkels ia ecu deel der Residentie
cn bracht hel resultaat zijner tolling onder
do aandacht der lezers.
Een bauketbakkersbedien do las
deze niededecling, zellc zich tot schrijven
cn zond het vogende stukje aan de „Ha a g-
e c h o Courant":
Wat in uw blad betreffende de Zondags
rust gezeg 1 werd van 11 banketbakkerijen
cn 14 sigarenwinkels, die geopend waren, is
zeker niet overdreven; ja, wanneer de wan
deling uitgebreid ware naar Prins-Hendrik
straat en Duinoord, zouden er in dat stille
gedeelte nog minstens 8 banketbakkerijen en
vele sigarenwinkels geopend bevonden zijn.
..s dit noodzakelijk?
Voor sigaren winkels zoker niet.
Maar ik geloof ook niet, dat het banket-
bedrijf tot de onvermijdelijk qoodige be-
hoort, die „Het N i e u ws van don
Dag" aanhaalde (poiiticdoetorenj enz.) De
Zondag is de beste dag der gcheclo weck
voor den banketbakker, want hot meeren-
deel der bevolking heeft vrij, en va ccn3
een versnaperingof enkelen bobben een
verjaarfeestje on vieren dit Zondags, om-
dat het iu do week zoo moeilijk gaat. Nu
kunnen ta artjes on koekjes wel op Zaterdag
bezorgd of gehaald worden (ofschoon dit
voor gebakjes niet zoo smakelijk is), maar
er worden ook verschillende andere zaken
besteld, die men koud of warm aan huis
verlangt.
.en zal zeggen: daarvoor behoeft do
winkel toch niet n to blijven.
Ja, maar wie zijn er dan mede gebaat?
Alleen de winkeljuffrouwen of de patrones,
ma do bedienden niet.
Maar dan 'cunnen er althans geen bestel
lingen gedaan worden in den winkel van
gebakjes, otf, zooals velo malen gebeurt,
van pasteitjes, to vijf uren besteld, ze
to zes uren te bezorgen.
Maar vele klanten, die zulk soort zaken
bestellen, bezitten een telefoon de ban
ketbakker ook en dus ge:, .ihiedt hetzelfde
spelletje per telefoon met gesloten winkel.
Denkt u eens.
Er is voor een Zondagavond niets laat
besteld on de bediend cd hoopt ongeveer 6
uren uit te kunnen gaan; de telefoonschel
gaat en er wordt tegen tien uren des
avonds een vorm ijs besteld, of, wat meer
gebeurt, iete, dat wa.m bezorgd moet wor
den. Nu is het den heelen avond thuisblij
ven voor minstens één bediende. Zou men
zoo'n ding in dit geval i.iofc verwenschen 1
Nu zijn zulko gevallen geen uitzonderin-
gonintegendeel, er zijn klanten, die ge
regeld in den loop van den middag be>-
Neen, do b-wiketbakkersl -ende en in
den regel ook do kok heeft geen dag.
waarop hij zich ter ruste kan begeven met
de gedachte den volger den morgen niet to
moeten werken. Zooals „Het Nieuws
van don Dag" schrijft- hij blijft iu die
sleur, dag iu cn dag uit, tot hij ontslag
ontvangt of neemt cd op zijn verdiensten
teert tot er weder een andere betrekking
voor hem to krijgen is.
Werken v/»n 6 tot 7 uren tot 's avonds
op zijn vroegst 7 uren doch ook wel 8 of
9 uren, zonder rust dan even onder het
eten.
Des Zaterdags bij v-lcn tot 10, 11 of 12
uren des avonds werken en dan des Zon
dags om 5 a 6 uren in den morgen alweer
op, naar do drukte, tot... 1 voor een klein
salaris, maar uitbranders genoeg.
Den workman dat Kind van Staat
moest eens zoo iets voorgesteld worden; het
zou zijn: direct staken, loonsverkooging
eisoheu en vergadering beleggen.
Daarom: Zondags sluiten van banketbak
kerijen baat niet veel, indien or in do bak
kerij gewerkt wordt en er per telefoon
bestellingen plaats hebben. Het zou al iets
'loipen, indien ieder bijtijds op Zaterdag be-
o' 1de on het bestelde zooveel mogelijk des
Zondags vóór 12 uron bezorgd kon worden;
niet alleen voor de bedienden, maar ook
voor do loopknechts, die eveneens verbonden
zijn en ook wel eens eon middag vrijaf willen
hob bon.
Indien men geen sigaar heeft en deze niet
kan koopen wegens do Zondagsrust, koopt
men ze toch den volgenden dag bij zijn le
verancier en deze heeft dan geen noemens-
ardig verlies. Maar wanneer men onver-
acht bezoek krijgt en wil toch iets bijzon-
Nors presonteeren, doch de banketbakker is
gesloten, dan baalt men dit niet den vol
genden dog. Dit is zeker een nadeel. Dus,
wanneer een ieder medewerkt, door des Za-
3ordags to bestellen en niet dos Zondags,
cn hot bestelde vóór 12 uren bezorgd
w. hebben, don kunnen do winkels sluiten.
Hierdoor ontvangen meer rust:
lo. do winkeljuffrouwen, bedienden en
loopknechts der banketbakkerij
2o. van do telefoon wordt minder gebruik
gemaakt en wellicht kan de bediening hier
door ingekrompen worden
3o. verschillende leveranciers krijgen geen
nabestellingen van do banketbakkers; o. a.
die van melk n room, ijs on dergelijke,
waar zij eveneens klaar moeten zijn.
Maar één voorwaarde I Mon moet dan niet
naar kok of kookster gaan en dóór de bij
zondere gerechten toch bestollen. Dat is ook
geen Zondagsrust, daar is óók personeel
a n verbonden I
Op dio uianicr beperkt zich het nadeel
voor den banketbakker tot het verlies van
enkele voorbijgangers en zal geleidelijk do
gehcelo Zondagsrust komen.
,,H et Vaderland" zegt:
„Zij wordt een werktuig a double usage,
do „zweep van oelstr a".
Haar eigenaar laat z0 Buizen door de
lucht, om het Kabin.fc en zijn vrienden te
houden in het ciemocrat.sc spoor en
daarop voort te jachten.
He rechterzijde, rnet het instrument
reeds nauwelijks minder dan mr. Troelstra
zelf vertrouwd, laat ze striemen op de rug
gen der onzen, juist om aan te hitsen te
gen den heer Troelstra en de zijnen.
De aanhangers van het Kabinet kunnen
hierover niet dan tevreden zijn. Het eene
zweep-gebruik heft het andere op; de klap
pen van links vinden tegenwicht in de sla
gen van rechts; het wordt onmogelijk iets
anders te begaan dan het juiste midden
pad. Hun politieke ruggen bovendien zijn
breed uiteraard, en zelfs in dr. Kuyper
erkennen zij hun meerder© in pachydermia
niet."
Het blad wil dan ook hot zweepje lustig
laten knallen, van links en van rechts, en
kel oplettend af en too, of geen misver
stand wordt aangekweekt en rostvat. Want
dat gevaar acht het niet denkbeeldig.
„Inconsequente sociaal-democraten zijt
gij, zoo heet het sinds jaren van antirevo
lutionairen en roomschen kant; schaamt u
toch niet voor uw nakroost, oude stura-
perds, plaagt mr. Troelstra.
Van twee kanton dus een poging om ver
wantschap vast te stellen tusscheD vrijzin
nigen en sociaal-democraten. En ook hot
tweezijdig gebruik van de sociaal-democra
tische handkarwats verraadt telkens weer
deze zelfde bedoeling."
Nu wil het blad niet opnieuw betoogon,
dat geen andere dan historische verwant
schap, gelijk die cok tusschcn vrijzinnigen
cn rechtzinnige protestanten, gelijk die ook
til s schen protestanten en roomsch-katho-
lieken is aan te wijzen, bestaat tusschcn
vrijzinnigen en sociaal-democraten. Het
zal wel spoedig blijken, meent het, dat de
relatie tusschen het Kabinet-De Meester
en do sociaal-democratische Kamerfractie
geen is, dio bestaat in banden des bloeds.
„Principieel verschil", zegt „Hot V ar
derland", „zal op meer dan éen punt
aan het licht treden.
Heb Kabinet zal bijv. komen met een
voorstel tot verplichte invaliditeits- en
ouderdomsverzekeiing, met bijdjragen van
arbeiders, werkgevers en ook van den
Staat. Het is te voorzien, dat de meer
derheid der rechterzijde in beginsel daar
tegen niet opponeeren zal. Hoe do oud
liberalen wier manifest op het gebieo
der arbeidersverzekering zich niet dan
schroomvallig beweegt: ceu keuzo immers
tusschcn vrijwillige cn verplicht© verzeke
ring doet het niet zich jegens dergelijk
voorstel zullen gedragen, is niet te voor
zien. Maar ho© de sociaal-democraten zul
len bandelen, wèl.
De houding vaD mr. Troelstra en zijn
makkers zal beslist afwijzend zijn. Hun
eiscb van Staatspensionnc-ring zal naar
voreD w «rdon geschoven; principieel ver
schil tusschen dien cisch en het stelsel der
Regeering, dat mede de arbeiders voor
hun eigen pensioen tot geregelde storting
dwingt, zal aan het licht treden; in één
woord, de sociaal-democraten zullen hier
tegenover liet ministerie staan in openlijk
en principieel verzet.
Hit staat te wachten eveneens bij andere
onderwerpen van wetgeving.
Gelooft men, dat bij de behandeling van
het arbeidscontract de uiterste linkerzij-
do gedoogen zal, dat werkstaking zonder
in-acht-rjeming van wederzijdsch overeen-
gkomen opzeggingsvoorwaarden als con
tractbreuk wordt beschouwd? Zij zal het
zoker niet; van vrijzinnigen kant daaren
tegen zal men er niet voor te vindon zijn,
eenzijdig ten bate der werklieden de ar
beidsovereenkomst op losse schroeven te
zetten. En de houding der sociaal-democra
ten, met slechts een enkele uitzondering,
laat geen twijfel meer over, of de belang
rijke sociale hervorming, die in een verbe
terde regeling van het thans nagenoeg
ongeregelde arbeidscontract bestaat, zal
tob stand komen zonder hen."
Deze voorbeelden alleen bewijzen reeds
onomstootelijk, aldus merkt het blad op,
dat het Kabine;. bij de uitvoering van een
belangrijk deel van zijn sociaal pro
gram do sociaal-democraten niet naast,
maar tegenover zv vinden zal. En dit ge
val zal zich niet enkel bij een paar sociale
wetten voordoen. Ook zullen, verwacht
het blad, de oei de militaire ministers fcal-
loozo schermutselingen met de sociaal-de
mocraten hebben te voeren.
De vrijzinnige ministers zullen in sommi
ge gevallen met do sociaal-democraten ac-
coord kunnen gaan, in andere van hen
moeten afwijken, ©venals zij nu eens met
rechtsche groepen eendrachtig kunnen sa
menwerken, dan weer den strijd tegen do
rechterzijde niet zullen schromen.
Het scheeD het blad nooaig, nog eens
scherp in het licht te stollen, dat niemand
ter linkerzijde zP ontv ast, dat het mi
nisterie niet steunt op een vaste parlemen
taire meerderheid.
Over do aanvrage voor paarden-
s tall en, enz. op Het Loo schrijft „Do
V r ij z i n n i g-D cmooraat":
De Regeering is tot ons gekomen met de
boodschap, dat bij de samenstelling der be
grooting do grootst mogelijke zuinigheid
was betracht. Men had besnoeid wat men
kon.
Dat is te bemerken. Niet alleen ont-
bieekt alles, wat met mogelijkheid weelde
zou kunnen worden genoemd, do militaire
departementen natuurlijk niet medegero-
kend, maar tal van dringendo behoeften
blijvon onvervuld.
Er is geen geld, opdat de Woningwet
haar kracht ontplooio. Duizenden krotten
blijven bewoond, omdat er geen geld is.
Op pensioen voor ouden en invaliden moet
worden gewacht, totdat de Regeermg zal
weten, waar zij de penningen moet zoeken.
Ter bestrijding van de vrceselijko tuber
culose, dio kan bestreden worden, met
geld, is uitgetrokkentien duizend
gulden
Maar zeshonderd-drie-en-veerfcig duizend
gulden is te vinden voor paardenstallen
met woningen voor personeel op Het Loo.
Wij onderzoeken niet, of hierb" ook de
Grondwet te pas komt, clie voor onderhoud
der paleizen niet meer dan 50,000 jaar
lijks toestaat te nemen uit 'a lands kais,
welk bedrag jaarlijks wordt genomen.
Want hoe dit zij, de aanvrage van deze
tonnen gouds voor dit deel moet een ver
gissing zijn De Regeering heeft over de
beteekcnis van dezen post niet voldoende
nagedacht.
'lot nader overwegen zal ongetwijfeld
het verslag leiden, dat de Tweede Kamer
hierover zal uitbrengen.
„Het (r.-k Huisgezin" schrijft:
Voor nieuwe paardenstallen met wonin
gen voor personeel op Het Loo wórdt niet
minder dan 634,000 aangevraagd, te ver-
deelen over drie jaren. In eersten termijn
zal daarvan 190,000 noodig zijn.
Het zijn natuurlijk vooral deze enorme
cijfers, die do aandacht trekken cn de
vraag doen stellen, of de min gunstige toe
stand waarin de schatkist verkeert, niet
van een dergelijke aanvraag had moeten
doen afzien.
Allerlei, zelfs noodzakelijke uitgaven, zijn
besnoeid of zelfs geheel achterwege gela
ten, omdat do stand der geldmiddelen de
uiterste zuinigheid tot plicht stelt, en nu
zou men meer dan zes ton gaan voteeren
voor koninklijke paardenstallen met bijbe-
hooren.
De veronderstelling zal wel niet gewaagd
zijn, dat de voorgestelde bouw meer een
iwonsch van prins Hendrik dan van H. M.
de Koningin zal vervullen, en met het oog
hierop is het dubbel jammer, dat de mi
nister van financiën geen vrijheid heeft
(kunnen vinden, dezen post v i de begroo
ting verwijderd te houden.
Maar gevraagd moet ook worden en
dit raakt een principieele kwestie of,
waar krachtons de Grondwet voor onder
houd der Koninklijke paleizen jaarlijks
50,000 wordt toegestaan, een tweede post,
dio feitelijk dezelfde bedoeling heeft, op de
begrooting mag worden gebracht
Vereischt het onderhoud der koninklijke
paleizen, en wat daaraan annex is, meer
dan 50,000, dan dient het meerdere uit de
particuliere kas van de Koningin bestreden
te worden zoolang de Grondwet geen hoo-
ger cijfer toekent; wie deze opvatting
deelt kan ook geen Lager cijfer dan het
thans aangevraagde bedrag voor de ver-
bouwing der koninklijke stallen toestaan.
Tenzij de Regecring vóór de openbare bi>
handeling in de Kamer den post van de be
groeting terugneemt is over deze kwestie
een min verkwikkelijk debat in het parle
ment te verwachten.
Dr. F. J. N. schrijft in „De Maasbo-
do" onder het hoofd Een desolate
part ij het volgende:
In dc verwarring der partijen, welke se
dert den nieuwen koers op politiek gebied
bestaat, is er wel geen, dio meer medelij
den verdient dan de vroeger zoo bloeiende
liberalo, thans tot oud-liberale gedegra
deerde partij. Do leden dier partij bevin
den zieb op heb óogenblik min óf moor
in de positie, die door het Fransche
spreekwoord „entre Tenclume et le mar-
teau" (tusschen aambeeld en hamer) ge
noemd wordt Met de rechterzijde mede
gaan, gedoogt de oude trots niet, met do
socialisten links in het gelid gaan staan,
is vernederend en geeft te veel Eclijjn van
sleepdrager te zijn. Toch zal die partij
eenmaal moeten kiezen, en gaan de leden
een verschillenden weg op, dan dreigt haar
afzonderlijk bestaan ten einde te spoeden,
cn gaat zij ten grande aan verval van
krachten. Hoe zal de keuze dan wed zijn?
"VVïj golooven, dat een ze er klein deel zich
naar rechts zal wenden, doch de grooto
inasaa de linkerzijde wel zal kiezen. En
zulks minder uit graote sympathie dan
wel uit afkeer van do Christelijke idee,
welke de rechterzijde bezielt. Daarbij, bet
kost altijd moeite zijn dwaling to moeten
bekennen en zijn dwaling te moeten be
bekennen cn zijn inzichten prijs te geven,
omdat zij niet deugdelijk blijken. Het li
beralisme ontwikkelt zich logisoh en moet
daardoor noodzakelijk ten slotte niet bij
't socialisme, maar bij de anarchie aanlan
den. En dit willen of kunnen ook oud-libe-
raden niet begrijpen, hoe duidelijk die loop
van zaken zicb laat vooruitzien. De ge
schiedenis van onzen tijd wijst daarheen,
dat eenmaal gekozen zal moeten worden
tusschcn Anarchie of Katholicisme. Zou
den de oud-liberalen zoo lang weifelen, tot
zij slechte hebben te kiezen tusschen het
vooruitzicht op de guillotine of het kruis?
Mogon dan partijen of personen, welke
twijfelen, welken weg zij zullen inslaan,
zich goed rekenschap geven van de conse
quentie der beginselen, welke beleden wor
den door onze tegenwoordige radicale par
tijen, welke slechts over een meerderheid
in de Tweede Kamer beschikken, zoo de
oud-liberalen leden sleepdragers willen
zijn. Vernederen zij zich tot die rri, dan
ware het beter het vaandel, waaronder zij
zich thans nog scharen, te verscheuren,
en met pak en zak over te loopen naar de
linkerzijde. Wil de partij niet kiezen, maar
gaan schipperen of laveeren, er zal na do
tegenwoordige wetgevende periode (ge
steld, dat zij vier jaren duurt) niet veel
klacht in haar overblijven; zij zal afbrok
kelen en het lot deelon der voormalige
conservatieve partij, in welker oude
schoenen zij thans nog voortstrompelt.
De kans, om ooit weer meerderheid te
worden en den toon aam te geven in de
politiek is verdwenen, de 'bloeitijd van het
liberalisme is voorbijhet brengt thans
de vruchten voort, welke noodwendig uit
zijn verkeerde beginselen voortspruiten, en
er zal voor de leden der wegslinkende par
tij niets anders overblijven, dan een van
de beide aangegeven wegen te kiezen.
Onder het hoof' „Vreemde voorspelling"
zegt „D Nederlander":
,,D© geschiedenis van onzen tijd wijst daar
heen, dat eenmaal gekozen zal moeten
worden tusschen anarchie of Katholi
cisme."
Aldus dr. F. J. N. in „De Maas
bod e."
Het komt ons voor, dat deze woor len
cum grano salis moeten opgevat wor
den.
D© geschiedenis meldt, dat dc deugden
van ordelievendheid, burgerzin en krachtige
handhaving van hei overheidsgezag hco we-
iigst opbloeiden in de landen, waar 1Re
formatie wortel schoot. Duitschland, Enge
land en-ons vaderland hebben op dir. punt
een gunstiger verleden dan bijv. Frankrijk
en Italië-
To ontkennen valt allerminst, dat dc R.-
K. Kerk met name in protestantscko lan
den, en onder de inwerking, die zij van het
protestantisme ondervindt, op publiek ter
rein veelszins een kracht ten goede is, een
steun ook tegen de anarchie. D© macht van
Rome is, schreef prof. Chantepie d© 1a
Saussaye, in verweer tegen de antipapisten,
in Duitschland en ten onzent „daarom niet
onrustbarend, omdat zij een reguleerende,
geen overheersehende is." De goede factoren
van het katholicisme komen onder de scha
duw van het protestantisme tot hun recht,
en ge-ven daarmede vastigheid aan het
maatschappelijk gebouw.
Doch de -voorspelling van dr. N. sohijnt
ons, met de feiten voor oogen, buitenmate...
vreemd.
Koloniën.
BATAVIA, 14 19 September.
De algemeen© secretaris, de heer D. F.
W. van Rees;, gaat binnenkort met drie
maanden verlof naar Europa.
(Bat. Nbld.)
Geslaagd is voor het tweede gedeelte
van het groot notaris-examen de hoer G.
C. Boogaard, wonende te Tegal.
Uitslag van het examen, afgelegd door
de officieren, die zich candidaat hebben
gesteld voor een plaatsing bij den topogram
fisohen dienst. Geslaagd zijn de 1ste luite
nants der infanterie V. E. Segov, P. H, C
Wilier, G. P. Groenhof en H. J. K, Schui
tenvoerder.
De kapitein D. A. dc Voogt, in garni
zoen te Soerabaia en de kapitein der in
fanterie F. W. Cornets de Groot, in garni
zoen te Padang, hebben eervol ontslag uit
den militairen dienst gevraagd.
Te Batavia is bericht ontvangen, dat
de heer F. L. Beyer, derde machinist bij de
gouvernementsmarine, aan boord van het
stoomschip „Gier" door een inlandscb
schepeling is vermoord.
Atjeh.
Dc gouverneur van Atjeh seinde 12 dezer:
Bij beschieting bivouak Bale badene
(Gloempangdoea) licht gewond Europee-
sche fuselier van Hoeij 48815. De gouver
neur van Atjeh seinde 15 dezor: Aan tram
halte Panton Leubeuc werd de Europee-
sche sergeant Hermeling, no. 43642, door
een Atjeher middels een parang zwaar ge
wond. In het bivouak Bireuen werd dc on-
opzichter bij de tram, Spannenberg, door
een Atjeher middels parang eón hand af
gekapt. Beide aanranders zijn gedood.
Een patrouille onder kapitein Ter
beek logde in Klibenet, in Pidië, pangli
ma Piah en drie kampongbewoners neer
en arresteerde twee volgelingen van Ten-
Loe Podeur Aaveëng.
Een maréchaussée patrouille onder ser
geant Heijbrook legde van een bendo van
Toekoo Tjot Tjitem acht man neer.
Door een patrouille onder kapitein
Geertsema .ueckering naar .boven Kroe-
ëng Sabe zijn zes man neergelegd.
Ter aanvulling van dit telegram diene
het volgende telegram van den gouverneur
van Atjeh van 18 dezer:
Patrouille Kapitein Terbeek doodde in
kampong Klibenet (Pidië) Panglima Piah
buit een bcaumont munitie, en arresteerde
twee volgelingen Teukoe iPolem Dalocêng.
buit een donderbus, blanke wapens. Op
terugmarsch werd. patrouille beschoten
uit huizen Klibenet. Bij terugschieten ge
dood een vrouw en twee kampongbewoners.
Maréchaussée patrouille Europeesch ser
geant Heijbroek no. 40981 doodde van
bendo T. Tjot Tjitjem 8 man, buit twee
donderbussen, blanke wapens. Een smede
rij en groote voorraden opgeruimd. Vol-
gens nader bericht opzichter Spannenberg
licht gewond (houw over linkerhand) Ka
pitein Geertsema Beckering 16 dezer terug
van excursie van Boven Kroeëng Gasoou
(Kroeeng Babo) op ladangs 6 Atjehers ge
dood, 2 Atjehers, 9 vrouwen, 7 kinderen
gevangengenomenbuit 3 voorladers, 1
donderbus.
Ceram.
De resident van Ambon seinde:
In aansluiting telegram 11 dezer wordt
medegedeeld dat commandant mobiele co
lonne op Coram van Wahaal int, een ex
cursie heeft volbracht via Soekoredjo aan
Noordkust over Walakone, Manoesamo-
noeroe en Ramberoe naar Keiratoe aan
Zuidkust. De tocht duurde van 12 Augus
tus tot 5 September, Verliezen werden niet
geleden, omdat er geen aanraking met vij
andelijke benden werd verkregen. Gidsen
waren hiet to bekomenor moest uitslui
tend op kompas worden gemarofaeord. Van
daar zal verder moeten worden geageerd
en zal volgens plan van den colonne-com
mandant door gehv. 'i colonne van uit
Waisemoe, kustplaats ten noordwesten van
Kairatoo gelegen, worden opgerukt naar
Roemberac om vandaar uit te ageeren te
gen Honitetoe; zoodra deze plaats bezet is,
zal de verbinding tusschen Honitetoe en
Kairatoe alwaar troepen van Piroe gele
gerd zijn, worden hersteld door van beide
zijden op te rukken, terwijl intusschen door
een detachement van AraboSa de monding
der Palarivier zal worden vastgehouden om
te voorkomen dat lieden van Honitetoe
evenals in 1860 is geschied, daarheen hun
toevlucht nemen. Honitetoe zal ten slotte
door circa 75 man bezet blijven om het Pa-
lagebied verder af te patrouilleeren.
Door den legercommandant werd vai*
den militairen command int van Amboina
het volgende, den llden September te Ma
kassar aangeboden telegram ontvangen:
12 Augustus rukte mobiele colonne War
haai over Soekaradja, Walokone naar Ta-
lagebied. Van Pirae werden sedert 12 Juni
1 officier, 31 minderen te Kairatoe gele
gerd; sedert 18 Augustus aangevuld met
51 minderen. Patrouille Kairatoe onder,
luitenant Bouman 27 Aug. nabij Oerawoe
beschoten, licht gewond Inlandscb ser
geant Wagiman, st. no. 44307. Militaire
commandant en resident 4 dezer naar Kai
ratoe vertrokken. Ontving heden bericht
mobiele colonne 5 dezer te Kairatoe aange
komen; nadere bijzonderheden onbekend.
(Java-Ct.)
Borneo.
De resident van Bandjermasin seinda
14 September:
Volgens telefoonbericht van den pa-
trouillecommandant Kramers te Tanah
Grogot Pasir zijn gisteren bij een poging
tot gevangenneming van het kampong
hoofd Telakai gesneuveld de Europeescho
sergeant Oostrum alg. 6t. no. 40268, eu
gewond een inlandsch fuselier.
Het kamponghoofd met vijf volgelingen
zijn neergelegd.
CIVIEL DEPARTEMENT. Nader ver
lengd: met een jaar of zooveel korter als
blijken zal voldoende te zijn de termijn,
waarvoor bij het besluit van 8 September
1903 de ambtenaar A. Joseph ter beschik
king is gesteld van den president van den
Raad van Justitie te Soerabaia, ten einde
met griffierswerkzaamheden bij die recht
bank te worden belast.
Ontslagen: uit 's lands dienst A. B.
Hayes, gewezen klerk bij den stationsdienst
bij de Exploitatie van Staatsspoorwegen on
Java.
Door den Directeur van Landbouw is bij
het boschwezen op Java en Madoera over
geplaatst:
van de houtvesterij Oost-Tegal naar o
bo8chdistrict Blora, de opziener J. F. O-
vier;
b. van het boschdistrict Blora naar dé
houtvesterij Oost-Tegal, de opziener G. G.:
J. B. Hadicke.
Benoemd: tot advocaat en procureur bij
het hooggerechtshof van N.-I. mr. A. A.
van Oven;
tot griffier van den landraad te LLadioen
P. G. Lutter, thans griffier van de land
raden te Makassar, Maros Pangkdjene*
Segeri en Tjamba, Celebes en Onderhoorig-
heden;
van de Landraden te "Makassar c. s. A*
J. do Vries, thans griffier van den land
raad te Madioen.
Ontslagen: wegens ziekte eervol uit zijn
betrekking L. M. P. B. Braun, oommies
op het Residentie-kantoor te Pontianak,;
Westerafdeeling van Borneo.
Benoemd: tot commies op genoemd Re
sidentie-kantoor J. Olive, ambtenaar op
wachtgeld, laatstelijk oommies op het bu
reau van den gouverneur van Celebes en
On der h oor ig h eden
Ontslagen: uit zijn betrekking W. H, Th'..
Ortlieb, opzichter 2de klasse bij den Water
staat en 's Lands Burgerlijke Openbare
Werken, met bepaling, dat nader zal wor
den beslist of dat ontslag al dan niet al®
eervol moet worden beschouwd.
Gesteld: ter beschikking van den gouver
neur-generaal om to worden benoemd roti
onderwijzer derde klasse bij het openbaar
Europeesch lager onderwijs: K. Baart, E.,
J. Keizer, K. A. Piek, H. Groen, H. Tj.
de Vries, P .a. E. Junod, F. Buis, W. W-
Hakkert, J. Keizer, J. P. J. van den Heu
vel, C. Swarts, H. J. J. Borgman, J. H.
Groenewout en J. Woudstra.
MILITAIR DEPARTEMENT. Overge-
plaatst: van Makassar, detachement t
Paré Paré, naar het sub si a tenten kader té
Batavia (ter nadere indeeling), d© geëva
cueerde off. van gez. tweede klasse L. Lig-
tenstein
van Soerabaia naar Makassar (ter nadere
indeeling) de off. van gez. tweede klasse
A. W. van Haeften, thans reeds in oom
missie naar Paré Paré;
Verleendwegens Langdurigen dienst een
jaar verlof naar Europa aan W. 0. A.
Thomson, onderluitenant der Infanterie
(algemeen stamboek No. 28374).
Opgedragenaan den bij het Indische
leger gedetacheerd en Is ten luitenant der
artillerie F. G. de Klerck om vóór of op 8
November a. s. naar Nederland terug te kee-
ren.
Bij het korps magazijnmeesters der
Artillerie.
Benoemd: tot magazijnmeester 3de kl. do
2de luitenant Jt>. van Steenbergen, magazijn
meester der 4de klasse, adj udant-ooderoff.
algemeen stamboek No. 57203.
Bij het wapen der cavalerie.
Bevorderd: tot ritmeester P. Sorgdra-
ger, eerste luitenant.
Ontslagen: met ingang van 18 November
a. s. op verzoek, wegens volbrachten dienst
tijd, eervol uit Hr. Ms. militairen dienst
P. A. Peereboom, kapitein der infanterie.
Verleend: wegens ziekte een jaar verlof
naar Europa aan W. Aars, lsten luitenant
der infanterie.
Eervol ontheven: van zijn betrekking van
bataljons-adjudant, en overgeplaatst bij de
eerst© afdeeling van hot departement van'
oorlog en gevoerd la suite van zijn war
pon, d© eerste luitenant-adjudant bij het
rechterhalf 15do bataljon M. de Wilde.
Hoofdstuk VIII.
Ons kwam ter oore, dat in de afdeclin-
gen der Tweede Kamer als rapporteur®
voor de Oorlogsbegrooting zijn benoemd do
heeren ELand, JanseD (Oud-Minister van
Marine), Duymaer van Twist, Marchant
enTroelstra.'
Het Voorloopig Verslag belooft pikant
te zullen worden. De socialistische afge
vaardigd© moet zich reeds in dien geest
hebben uitgelaten.
